Tài liệu đề tài sàn giao dịch thương mại điện tử

SÀN GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Nhóm 08 DANH SÁCH NHÓM 08 HỌ VÀ TÊN STT MSSV NHẬN XÉT 2023120326 TỐT 2023120338 TỐT 2023120257 TỐT 2023120253 TỐT 2007120090 TỐT 2023120312 TỐT 2023120345 TỐT NGUYỄN ĐÌNH DƯƠNG 1 2 3 4 5 6 NGUYỄN TRUNG ĐỨC CAO ĐĂNG HIỀN VĂN THU HUYỀN NGUYỄN THỊ XUÂN HIẾU NGUYỄN BÌNH PHƯƠNG NGUYỄN THÀNH TRUNG 7 TIẾT 7,8,9 THỨ 3 Page 1 SÀN GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Nhóm 08 Mục lục LỜI MỞĐẦU ----------------------------------------------------------------------------------------- 3 PHẦN 1.NHỮNG CƠ SỞ LÝ THUYẾT LIÊN QUAN ĐỀ TÀI: ---------------------------- 4 2.1 Khái quát về sàn giao dịch thương mại điện tử -------------------------------------- 4 2.1.1 Khái niệm thương mại điện tử :----------------------------------------------------- 4 2.1.2 Khái niệm sàn giao dịch thương mại điện tử-------------------------------------- 4 2.1.3 Người tham gia có thể : -------------------------------------------------------------- 4 2.2 Vai trò của sàn giao dịch thương mại điện tử ---------------------------------------- 5 2.3 Các đặc trưng cơ bản của sàn giao dịch thương mại điện tử --------------------- 5 2.4 Phân loại sàn giao dịch thương mại điện tử ----------------------------------------- 7 2.5 Các phương thức giao dịch tại sàn giao dịch thương mại điện tử ---------------- 7 2.5.1 Giao dịch giao ngay(sport transaction) -------------------------------------------- 7 2.5.2 Giao dịch tương lai ( Future transaction) ------------------------------------------ 8 2.5.3 Giao dịch quyền chọn (Opitons) ---------------------------------------------------- 8 2.5.4 Nghiệp vụ tự bảo hiểm (Hedging) -------------------------------------------------- 9 2.5.5 Đâu giá điện tử ------------------------------------------------------------------------ 9 PHẦN 2.THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG LỢI ÍCH/ RỦI RO CỦA SÀN GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ ------------------------------------------------------------------------ 10 2.1 Phân tích một số mô hình sàn giao dịch TMĐT trên thế giới: ------------------- 10 2.1.1 ChemUnity.com - sàn giao dịch theo chiều sâu: -------------------------------- 10 2.1.2 Sàn giao dịch TMĐTB2B Alibaba.com: ----------------------------------------- 12 2.2 Thực trạng phát triển sàn giao dịch TMĐT B2B tại Việt Nam: ----------------- 13 2.2.1 Thực trạng phát triển của sàn giao dịch thương mại điện tử ------------------- 13 2.2.2 Một số mô hình kinh doanh sàn giao dịch TMĐT B2B ở Việt Nam: -------- 13 2.2.3 Một vài thông tin : ------------------------------------------------------------------- 14 2.2.4 Quy trình đăng ký sàn giao dịch thương mại điện tử --------------------------- 17 2.3 Lợi ích và rủi ro kinh doanh thông qua sàn giao dịch thương mại điện tử: --- 18 PHẦN 3.ĐỀ XUẤT NHỮNG GIẢI PHÁP ----------------------------------------------------- 19 PHẦN 4.KẾT LUẬN VÀ MỞ RỘNG VẤN ĐỀ ----------------------------------------------- 20 TÀI LIỆU THAM KHẢO ------------------------------------------------------------------------- 21 TIẾT 7,8,9 THỨ 3 Page 2 SÀN GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Nhóm 08 LỜI MỞ ĐẦU Hiện nay kinh doanh trên internet đang phát triển rất nhanh và trở nên phổ biến, các doanh nghiệp hoạt động theo hình thức này ngày một nhiều. con người không nhất thiết phải bước chân xuống đường, siêu thị, các của hàng … để mua những món đó mình thích. Sàn giao dịch thương mại điện tử, với tư cách là webside thương mại điển tử, là hình thức cho phép con người hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa hoặc cung ứng dịch vụ. Có người nói rẳng: “ Sàn giao dịch thương mại điện tử là sản phẩm kỷ nguyên công nghệ thông tin bùng nổ cho phép con người có được cuộc sống số với tất cả những tiện ích và nhanh chóng”. Để hiểu rõ thêm những tiện ích mà sàn giao dịch thương mại điện tử mang lại mời thấy xem bài tiểu luận của nhóm chúng em. Mặc dù nhóm đã có nhiều cố gắng song không tránh khỏi sai sót, mong Thầy đóng góp ý kiến để bài của nhóm em được hoàn chỉnh hơn, nhóm trân trọng cảm ơn Thầy! TIẾT 7,8,9 THỨ 3 Page 3 SÀN GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Nhóm 08 PHẦN 1.NHỮNG CƠ SỞ LÝ THUYẾT LIÊN QUAN ĐỀ TÀI: 2.1 Khái quát về sàn giao dịch thương mại điện tử 2.1.1 Khái niệm thương mại điện tử : Thương mại điện tử (Electronic commerce – EC or E) là một khái niệm được dùng để mô tả quá trình mua và bán hoặc giao dịch sản phẩm, dịch vụ và thông tin thông qua mạng máy tính, kể cả internet. Theo nghĩa hẹp, thương mại điện tử là mua và bán trên mạng hay mua bán thông qua các phương tiện điện tử. 2.1.2 Khái niệm sàn giao dịch thương mại điện tử Sàn giao dịch thương mại điện tử là một thị trường trực tuyến ,một “địa điểm họp chợ “được thực hiện trên mạng internet. 2.1.3 Người tham gia có thể :  Tìm kiếm thông tin về thị trường và sản phẩm  Thiết lập các quan hệ cũng như tiến hành đàm phán tiền giao dịch  Thực hiện các giao dịch điện tử hàng hóa và dịch vụ  Chuyển giao thông tin  Chuyển tiền điện tử  Đấu giá điện tử  Đấu thầu điện tử  Hợp tác thiết kế , mua bán hàng hóa công cụ  Tiếp thị trực tiếp đến khách hàng  Thực hiện các dịch vụ sau mua bán Tạo ra không gian chung kết nối nhiều người mua và nhiều người bán lại với nhau. Như vậy ,sàn giao dịch thương mại điện tử thực chất là các wedsite mua bán hàng hóa và dịch vụ .Nó xây dựng không nhằm giới thiệu ,quảng bá hay bán hàng của các công ty riêng lẻ cũng không để bổ sung cho hệ thông phân phối sẵn có của một số công ty thương mại dịch vụ nào đó mà mà tạo ra một không gian chung nhằm kết nối nhiều người mua và người bán lại với nhau mà không bị giới hạn bởi không gian và thời gian .Đơn vị quản lý wedsite không trực tiếp tham gia vào các giao dịch ,không chịu trách nhiệm về việc phân phối quảng bá sản phẩm trên wedsite .Họ chỉ chịu trách nhiệm duy trì môi trường kĩ thuật cho người mua và người bán .đồng thời điều phối các hoạt động diễn ra trong các môi trường đó . Chính vì vậy, khi tham gia vào các sàn giao dịch thương mại điện tử ,các nhà hàng TIẾT 7,8,9 THỨ 3 Page 4 SÀN GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Nhóm 08 hóa và dịch vụ sẽ nắm quyền chủ động tương đối cao với những thông tin về sản phẩm của mình trên sàn và có thể tự do tương tác với doanh nghiệp hoặc cá nhân cùng tham gia vào sàn giao dịch với chi phí thấp hơn rất nhiều so với phương pháp truyền thống . 2.2 Vai trò của sàn giao dịch thương mại điện tử Sàn giao dịch thương mại điện tử có vai trò to lớn trong thương mại hàng hóa và dịch vụ nói riêng và trong hoạt đông kinh doanh của các doanh nghiệp nói chung .Do yêu cầu tiếp cận và xử lí thông tin trực tiếp ,nhanh chóng giữa doanh nghiệp với nhà cung cấp giữa doanh nghiệp với khách hàng trong quá trình mua bán và kinh doanh hàng hóa ,dịch vụ nên các phương thức khác nhau giao dịch khác nhau đã được ứng dụng .Sàn giao dịch thương mại điện tử trở thành một công cụ rất mạnh để bán và quảng cáo hàng hóa ,đồng thời cho phép các doanh nghiệp tiết kiệm được nhiều chi phí ; cắt giảm nhu cầu với các cửa hàng , kho hàng vật lý đơn giản hóa quá trình so sánh và lựa chọn sản phẩm , tạo ra các cơ hội để doanh nghiệp lựa chọn đầu vào tốt hơn quản lý việc cung tiêu hàng hóa tốt hơn , thay đổi mẫu mã sản phẩm và đưa hàng ra thị trường nhanh hơn .Tuy nhiên , kinh doanh qua sàn giao dịch điện tử cũng ẩn chứa trong đó rất nhiều rủi ro và cạm bẫy bởi môi trường kinh doanh và công nghệ thông tin luôn thay đổi trong khi nhu cầu của khách hàng ngày càng cao .Chính vì thế ,để tận dụng được những lợi thế của sàn giao dịch thương mại điện tử thì trước hết ta cần hiểu rõ thế nào là sàn giao dịch điện tử ,các đặc trưng cũng như là những điều kiện cơ bản cần thiết cho việc xây dựng và vận hành sàn giao dịch điện tử để từ đó lựa chọn phương pháp ,cách xây dựng và vận hành sàn giao dịch sao cho đạt hiệu quản cao nhất . 2.3 Các đặc trưng cơ bản của sàn giao dịch thương mại điện tử Sàn giao dịch thương mại điện tử vẫn tuân th nguyên lý và phương thức hoạt động của sàn giao dịch truyền thống nhưng do sử dụng những lợi thế của công nghệ thông tin và kỹ thuật điện tử nên ngoài những đặc trưng chung của sàn giao dịch hàng hóa cong một số đặc điểm khác biệt cơ bản .  Sàn giao dịch thuong mại điện tử là một tổ chức kinh doanh dịch vụ đóng vai trò là một người môi giới .Tất cả các giao dịch thương mại điện tử đều có sự tham gia người bán , ngươi mua , nhân viên môi giới .Do đó , sàn giao dịch được thiế lập ,xây dựng vận hành bởi một máy điều hành gồm mộ số bộ phận .Quy mô của bộ máy điều hành sàn giao dịch lớn hay nhỏ phụ thuộc vào số lượng thành viên cung như số lượng các giao dịch mua bán hàng hóa ,dịch vụ ,được thực hiên thông qua sàn giao dịch .  Các phương thức giao dịch tại các sàn giao dịch thương mại điện tử TIẾT 7,8,9 THỨ 3 Page 5 SÀN GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Nhóm 08 rất phong phú ,bao gồm cả những phuong thức mua bán thực và giao dịch khống .Điều này có nghĩa là tại sàn giao dịch thuong mại điện tử , những ngưởi tham gia cũng có thể tiến hành các nghiệp vụ như : giao dịch giao ngay ,giao ngay kì hạn giao dịch tương lai giao dịch quỳn chọn đấu thầu, đấu giá ,....  Sàn giao dịch điện tử thiết lập các quy tắc cho thành viên của mình và có thể áp dụng các hình thức thưởng phạt đối với các thành viên vi phạm .Thành viên của sàn giao dịch có thể cá nhân hay tổ chức kinh doanh ở bất kì nước nào trên thế giới , miễn là có thể đáp ứng được các quy định mà sàn giao dịch yêu cầu .  Số lượng những người mua ,người bán ,nhà cung cấp tham gia rất lớn.  Những người tham gia vừa có thể là người mua ,vừa có thể là người bán hoặc cả hai và có quyền tự do khai thác các cơ hội mua bán hàng hóa, dịch vụ... trên sàn giao dịch .  Thể hiện quan hệ hàng hóa của thị trường ,giá hình thành trên sàn giao dịch là giá chung cho sản phẩm trên thị trường .  Tuy nhiên , ngoài những đặc trưng chung trên ,sàn giao dịch thương mại còn có một số đặc trưng riêng ,đó là :  Tất cả các quy trình mua bán ,giao dịch , đàm phán thương lượng, thanh toán ... đều được thực hiện trực tuyến trên mạng internet .  Do sàn giao dịch được thiết kế ,xây dựng và vận hành thông qua các phương tiện điện tử và mạng internet nên tất cả những người mua và người bán đều có thể tham gia các giao dịch mua bán tại sàn giao dịch vào bất cứ lúc nào và bất cứ nơi nào trên thế giới (24h/ngày,7 ngày /1 tuần )  Chủng loại hàng hóa và dịch vụ mua bán rất đa dạng và phong phú ,bao gồm cả hàng hóa hữu hình lần hàng hóa vô hình .  Ngoài các nghiệp vụ giống như sàn giao dịch hàng hóa thông thường như : giao dịch giao ngay ,giao dịch kì hạn giao dịch tương lai ,giao dịch quyền chọn ,đấu thầu, đấu giá ....sàn giao dịch thương mại doanh thu còn thực hiện chức năng cung cấp thông tin và kết nối khách hàng .Thông tin được cung cấp tại sàn giao dịch thương mại điện tử rất phong phú và hữu ích ,nó không chỉ là các thông tin về thị trường ,sản phẩm và doanh nghiệp tham gia mua bán mà sàn giao dịch thương mại điện tử cung cấp các thông tin về hệ thống luật pháp các chính sách tập quán thương mại của nhiều nước trong khu vực và thế giới .  Các thành viên tham gia sàn giao dịch được quyền khai thác thông tin về thị trường ,sản phẩm chính sách và pháp luật của các nước khu vực và trên thế giới là sử dụng các công cụ hỗ trợ để xây dựng gian hàng trực tiếp. TIẾT 7,8,9 THỨ 3 Page 6 SÀN GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Nhóm 08 2.4Phân loại sàn giao dịch thương mại điện tử  Theo chủ thể tham gia sàn giao dịch  Sàn giao dịch TMDT chung (Public emarketplace) : đây là những sàn giao dịch thương mại điện tử do các tập đoàn ngành nghề lớnhay những nhà đầu tư độc lập sỡ hữu và nó được mở cho tất vả các doanh nghiệp .Hầu như ,mọi doanh nghiệp , cá nhân đều có thể trở thành thành viên và thực hiện những giao dịch thương mại trên những sàn giao dịch này như : www.vietnamchinalink.com ,www.ebay.com ,  Sàn giao dịch TMDT riêng ( Private emarketplace) :đây là những sàn giao dịch bị hạn chế về số lượng thành viên tham gia .Người sở hữu sàn giao dịch có quyền quyết định các điều kiện , tiêu chuẩn mà theo đó nó được sử dụng để làm căn cứ để lựa chọn thành viên tham gia như :www.vnemart.com.vn ,www.rusbiz.com ....  Theo đối tượng ngành hàng kinh doanh trên sàn giao dịch  Sàn giao dịch TMDT chuyên môn hóa (Vertical emarketplace) :đây là các doanh nghiệp là nhà sản xuất , nhà phân phối hoặc là người mua , người bán một hoặc một số loại hàng hóa hoặc dịch vụ cụ thể của một ngành hàng nhất định náo đó áp dụng .Loại hính sàn giao dịch này tập trung vào kinh doanh các sản phẩm của một ngành cụ thể chẳng hạn như sắt thép ,hóa chất ...và chủ yếu phục vụ một lượng người mua người bán thông qua kết nối ,đưa họ đến với nhau .Ngoài ra sàn giao dịch chuyên môn hóa còn cung cấp các thông tin có liên quan đến ngành hàng kinh doanh cũng như là các dịch vụ có giá trị khác chẳng hạn như cơ hội việc làm diễn đàn daonh nghiệp ...như www.lignus.com, www.cietsoftonline.com.vn ,  Sàn giao dịch TMDT tổng hợp (Horizontal emarketplace )là sàn giao dịch TMDT kinh doanh một số lớn các hàng hóa và dịch vụ từ nhiều ngành khác nhau như www.golmart.com.vn ,www.vietoffer.com .... 2.5Các phương thức giao dịch tại sàn giao dịch thương mại điện tử Về cơ bản, quá trinh giao dịch tại sàn giao dịch TMDT vẫn dựa trên nền tăng nghiệp vụ thương mại truyền thong. Vì vậy, khi phát triển đến một trình độ nhất định nào đó thì sàn giao dịch thương mại điện tử cũng có thể thực hiện đầy đủ tất cả các nghiệp vụ như giao dịch giao ngay, giao dịch kì hạn, giao dịch tương lai, giao dịch quyền chọn hay đấu thầu, đấu giá…. 2.5.1 Giao dịch giao ngay(sport transaction) Là hình thức giao dịch trong đó hang hóa được giao ngay và trả tiền ngay sau khi ký kết hợp đồng. Khái niệm giao ngay ở đây thường là từ một đến hai ngày làm việc kể từ sau ngày kí kết hợp đồng và giá giao ngay được xác định theo quy luật cung cầu trên thị trường. Do đó, nghiệp vụ giao ngay được xem là nghiệp vụ gốc, còn các nghiệp vụ khác là các nghiệp vụ phải sinh, tức là được bắt nguồn từ nghiệp vụ giao ngay bởi vì giá cả áp dụng cho các hợp đồng giao ngay hình thành trực tiếp từ quan hệ cung cầu về hang hóa tại sàn giao dịch, trong khi đó, giá cả áp dụng được hình thành trực tiếp từ quan hệ cung TIẾT 7,8,9 THỨ 3 Page 7 SÀN GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Nhóm 08 cầu trên thị trường, mà được bắt nguôn bởi tỉ giá hối đoái và sự biến động của lãi suất trên thị trường. 2.5.2 Giao dịch tương lai ( Future transaction) Là phương thức giao dịch mua bán hang hóa mà trong đó giá cả được ấn định vào lúc kí kết hợp đồng nhưng việc giao hang hóa và thanh toán sẽ được thực hiện sau 1 kỳ nhất định trong tương lai , nhằm mục đích thu lợi nhuận hoặc bù đắp một phần tổn thất do việc chênh lệch giá giữa lúc ký kết hợp đồng và lúc giao hang gây ra. Nghĩa là khi tiến hành giao dịch tương lai, doanh nghiệp sẽ thực hiện mua hàng thực để bán ra trên thị trường tương lai và bán hàng thực nhưng mua vào trên thị trường tương lai. Giao dịch tương lai có thể được thực hiện cho cả các giao dịch thương mại và phi thương mại và phi thương mại. Tuy nhiên, rủi ro trong kinh doanh hàng hóa của hợp đồng tương lai(Future Contact) có thể là rất lớn. Vì vậy, khi tham gia thị trường tương lai, các doanh rất lớn. Vì vậy, khi tham gia thị trường tương lai, các doanh nghiệp thường rất sử dụng các công cụ phòng chống rủi ro thong qua các chuyên vụ tự bảo hiểm(Hedging) hay nghiệp vụ quyền chọn ( Options) 2.5.3 Giao dịch quyền chọn (Opitons) Giao dịch quyền chọn là các giao dịch giữa hai bên – người mua và người bán, trong đó, người mua mua của người bán không phải là một món hàng mà là cái quyền, tức là quyền mua hay quyền bán một món hàng hoặc một tài sản nào đó theo mức giá đã được thỏa thuận trước trong hợp đồng quyền chọn. Điểm khác giữa giao dịch quyền chọn và giao dịch có kỳ hạn( giao dịch tương lai) là ở chỗ trong giao dịch quyền chọn, doanh nghiệp có quyền thực hiện hay không thực hiện hợp đồng/ Và trong trường hợp không thực hiện hợp đồng, doanh nghiệp chỉ phải mất một khoản phí tham gia không đáng kể so với những rủi ro có thể xảy ra. Số tiền này được gọi là phí, tiền cược (premium) hay là giá quyền chọn. Giao dịch quyền chọn bao gồm quyền chọn mua (Call Option) và quyền chọn bán( Put, Option). 2.5.3.1 Quyền chọn mua ( Call Option) Quyền chọn mua ( Call Option) là sự tự chọn để mua một hàng hóa, dịch vụ hay một tài sản theo một giá cố định – gọi là giá ước định. Quyền chọn mua có thể phân làm hai loại là mua quyền chọn mua và mua quyền chọn bán. Mua quyền chọn mua xảy ra trong tình huống người mua giả sử là một nhà sản xuất , nhà cung ứng lo sợ rằng giá cả của một mặt hàng nào đó như nguyên vật liệu chẳng hạn sẽ tăng lên trong tương lai. Điều này sẽ ảnh hưởng đến việc sản xuất cho nên nhà sản xuât sẵn sang bỏ ra một số tiền( tiền cược) để ấn định giá nguyên vật liệu trong tương lai. Khác với việc mua quyền chọn mua, việc mua quyền chọn bán xảy ra trong tình huống ngược lại. Giả sử rằng nhà sản xuât lo sợ sản phẩm của mình khi bán ra thị trường trong tương lai giá giảm xuống và sẽ bị thua TIẾT 7,8,9 THỨ 3 Page 8 SÀN GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Nhóm 08 lỗ hoặc khó tiêu thụ, nên học sẵn sang mua quyền chọn bán để bảo hiểm cho việc tiêu thụ sản phẩm của mình sau này. Giả sử một doanh nghiệp mua cà phê ở trong nước với giá 8,000 VNĐ/kg và bán ra thị trường thế giới với giá là 650 USD,tấn. Doanh nghiệp thực hiện chốt giá là 650USD,tấn. Đây là giá mục tiêu. Nếu sợ rớt giá, doanh nghiệp sẽ tiến hành bán trên thị trường kỳ hạn với giá mục tiêu này. Khi ấy doanh nghiệp sẽ phải mua quyền chọn bán ( Put Option). Sau đó, cho dù giá có xuống thấp thì doanh nghiệp vẫn bán được giá mục tiêu đã chốt. Hoặc khi bán cà phê thực rồi, doanh nghiệp sợ trong thời điểm sắp tới cà phê sẽ lên thì sẽ thực hiện việc mua cà phê của thị trường ky hạn ( Call Option). Nhờ có quyên mua ( Call Option), dù sau đó giá thực tế có lên cao thì doanh nghiệp vẫn mua được với già mục tiêu đã chốt, thấp hơn giá thực tế. Và bằng việc cần bằng các nhận định trong ngắn hạn và dài hạn, nhà đầu tư đang tự bảo hiểm cho các hoạt động đầu tư của mình hoặc nói cách khác là nhà đầu tư đang tiến hành các hoạt động để đảm bảo phòng tránh các rủi ro có thể xảy ra trong tương lai. 2.5.3.2 Quyền chọn bán (Put Option) Quyền chọn bán (put option) là sự tự chọn bán một hàng hóa , dịch vụ hay một tài sản nào đó trong tương lai. Tưởng như quyền chọn mua, quyền chọn bán cũng phân ra làm hai loại là bán quyền chọn mua và bán quyền chọn bán. Đây là vị thế ngược lại với quyền chọn mua đã phân tích ở trên. 2.5.4 Nghiệp vụ tự bảo hiểm (Hedging) Là một biện pháp kỹ thuật thường được các nhà buôn bán nguyên liệu, các nhà sản xuất sử dụng nhằm tự bảo vệ trước những rủi ro do biến động giá làm thiệt hại đến số lãi dự tính, bằng mọi cách lợi dụng giao dịch khống tại sàn giao dịch điện tử. Tự bảo hiểm còn được xem như là một chiến lược nhằm tận dụng tối đa các khả năng thành công của các nhà đầu tư khi tiến hành đầu tư kinh doanh cũng như là đảm bảo rằng các nhà đầu tư có thể tránh được các xu hướng biến động lơn, không thể dự tính trước được của thị trường. 2.5.5 Đâu giá điện tử Bán đấu giá từ lâu là hình thức kinh doanh, mua bán quen thuộc đối với các nền kinh tế phát triển trên thế giới. Nó được xem là một phương thức bán hàng đặc biệt , được tổ chức công khai tại một địa điểm nhất định, tại đó sau khi xem trước hàng hóa, những người đến mua tự do cạnh tranh giá cả và hàng hóa sẽ được bán cho người nào trả giá cao nhất. Từ định nghĩa trên cho thấy về mặt bản chất, đấu thầu trực tuyến được tổ chức tổ chức trên những nguyên tắc như thầu truyền thong. Điểm khác nhau cơ bản là đấu giá trực tuyến diễn ra trên mạng Internet. Ngày nay, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của CNTT và mạng Internet, bán đấu giá đã phát triển đến một tầm vóc mới: hình thức đâu giá qua mạng hình thành và ngày TIẾT 7,8,9 THỨ 3 Page 9 SÀN GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Nhóm 08 càng phát triển. Để đưa hàng lên bán tại một website đấu giá, chủ hàng hoặc phải là chủ website hoặc phải là một tài khoản phí nhất định Cho chọn mua của người dự thầu có báo giá rẻ nhất và các điều kiện tín dụng phù hợp với cả những điều kiện mà người mua nêu ra. Hiện nay, đâu thầu trên mạng là một phương thức giao dịch đang được ứng dụng phổ biến tại các nước trên thế giới, mà đặc biệt là ở các nước phát triển. Bởi đây là một phương thức giao dịch có khả năng giúp doanh nghiệp có thể có được những hợp đồng xuyên biên giới với chi phí rất thấp. mặc dù vậy, với không ít doanh nghiệp Việt Nam hiện nay, hình thức đấu thầu trực tuyến vẫn được xem là khá mới mẻ. Nhìn chung, đầu thầu trực tuyến là một sân chơi đầy lý thú và kịch tính, bởi bất kì doanh nghiệp trên thế giới cũng đều có thể tham gia đấu thầu, vì thế mà tính cạnh tranh là rất gay do và quyết liệt. Do đó, để có thể nắm bắt được các cơ hội của đấu thầu qua mạng, các doanh nghiệp phải đầu tư thích đáng cho công nghệ thong tin, khong chỉ là máy móc thiết bị mà còn phải đào tạo nguồn nhân lực để có đủ điều kiện và bản lĩnh tham gia sân chơi thương mai điện tử đầy khốc liệt này. PHẦN 2.THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG LỢI ÍCH/ RỦI RO CỦA SÀN GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ 2.1 Phân tích một số mô hình sàn giao dịch TMĐT trên thế giới: 2.1.1 ChemUnity.com - sàn giao dịch theo chiều sâu: - ChemUnity.com là sàn giao dịch theo chiều sâu thuộc lĩnh vực hóa chất. Sàn được thành lập vào tháng l1 năm 1999 tại Arnhem, một thị trấn nhỏ tại miền đông Hà Lan do Herman Rijks V à Mark - Jan Tenvindt đứng đầu. - Y tưởng về sàn giao dịch này xuất hiện khi Herman Rijks đang là giám đốc phân phối của một công ty hóa chất ở Hungary. Ông theo dõi việc thỏa thuận không ngừng của các khách hàng về giá cả của hơn 350 loại hóa chất khác nhau. Họ gọi điện, thư từ, gửi fax cho nhau để hỏi giá sau đó tiến hành những hoạt động để tiến tới giao dịch. Áp lực của các thủ tục đó rất cao làm cho khả năng tiến tới giao dịch thấp. Và cũng từ những nghiên cứu của ông về công nghệ thông tin, đặc biệt là Internet đã khiến ông bắt đầu hình thành ý tưảng về vvebsite ChemUnity.com. Phân tích các yếu tố trong mô hình kinh doanh của ChemUnity.com Mục tiêu giá trị: - ChemUnity.com đã nhận ra nhu cầu của khách hàng muốn được tiếp cận với những nhà cung cấp khác nhau cho mỗi lần mua hàng. Do vậy, ChemUnity.com đã đem đến cho người mua khả năng thu thập những thông tin về nhà cung cấp, về giá cả và cập nhật tất TIẾT 7,8,9 THỨ 3 Page 10 SÀN GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Nhóm 08 cả những sự kiện liên quan đến lĩnh vụ kinh doanh của họ. Yêu cầu của người mua sẽ được chuyển tới tất cả các nhà cung cấp tiềm năng và các đơn chào hàng cũng nhanh chóng được chuyển lại. Tuy nhiên, trước khi chúng được chuyển lại, ChemUnity.com sẽ 40 tiến hành lựa chọn lại để đảm bảo các đơn chào hàng được gửi đến là thích hợp nhất với người mua. ChemUnity.com giúp cả người mua và người bán hài lòng vì có được mức giá mà mình mong muốn. Ngoài việc giúp thực hiện giao dịch trực tiếp với khách hàng, một trong những lợi ích nữa mà ChemUnity.com mang đen cho các nhà cung cấp đó là giúp họ thu hút những khách hàng tiềm năng ở những thị trường tiềm năng. Cơ hội thị trường: - Thị trường Tây Âu được chọn là thị trường mục tiêu vì vị trí địa lý của khu vực này liên quan tới đồng tiền chung châu Âu, đồng Euro. Đồng tiền này giúp các giao dịch trở nên thuận tiện và giảm được rủi ro về tỷ giá hối đoái. ChemUnity.com cũng nhắm tới các doanh nghiệp có quy mô trung bình và cho rằng đây là phân đoạn thị trường "màu mỡ" nhất, mang lại cho nhà cung cấp khả năng tiếp cận với những khách mua hàng ít được biết tới. Các công ty hóa chất lớn thường được phục vụ bởi các kênh phân phối đã có sẵn trên thị trường còn những khách hàng nhỏ thì khó để quản lý. Do vậy, lựa chọn phân đoạn thị trường này của ChemUnity là rất hợp lý. Mô hình doanh nghiệp: - Nguồn doanh thu chính của ChemUnity.com là từ phí giao dịch trên mỗi giao dịch thành công. Mức phí là 2 % trị giá giao dịch và trị giá giao dịch trung bình vào khoảng 5.000 đến 10.000 euro (Nguồn: Trần Thị Thanh Hà (2005), Các mô hình TMĐT B2B trên thế giới và khả năng áp dụng tại Việt Nam, ĐH Ngoại Thương, Hà Nội). Ngoài doanh thu từ phí giao dịch, ChemUnity còn có nguồn doanh thu từ quảng cáo. Trang web này là nơi khá lý tưởng cho các công ty trong ngành quảng cáo cho sản phẩm của mình. Các dịch vụ gia tăng của sàn như dịch vụ tài chính, giao nhận cũng mang lại nguôn doanh thu cho hãng. Môi trường cạnh tranh và lợi thế cạnh tranh - Vào thời điểm ChemUnity.com được thành lập, ở lĩnh vực này đã tồn tại ít nhất khoảng 6 hoặc 7 công ty khác. Mặc dù vậy, sàn giao dịch này vẫn tồn tại và phát triển rất mạnh bất chấp sự sụp đổ hoặc đóng cữa cùa các sàn giao dịch khác. So với các đối thủ cạnh tranh của mình, ChemUnity.com có những lợi thế cạnh tranh sau: Việc giao dịch giữa các bên được tiến hành dưới sự bảo trợ của dịch vụ bảo hiếm tín dụng của ChemUnity.com nên người bán có thể được đảm bảo rằng anh ta luôn luôn nhận được tiền hàng và không có bên nào có thế rút khỏi giao dịch. ChemUnity.com có quy định buộc người bán và người mua phải ký vào bản thỏa thuận quy định quyền và nghĩa vụ của họ. Khi một công TIẾT 7,8,9 THỨ 3 Page 11 SÀN GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Nhóm 08 ty nào đó không thực hiện việc giao hàng hay thanh toán như cam kết, lần đầu tiên sẽ bị phạt cảnh cáo, lần thứ hai sẽ buộc phải rút lui khỏi sàn. Hơn nữa người bán phải có ít nhất một trụ sở giao hàng ở châu Âu để đảm bảo việc giao hàng. Tất cả những quy định này của ChemUnity.com giúp các giao dịch ở đây được tiến hành nghiêm túc nhất. Cả người mua và người bán sẽ không còn cảm giác không an toàn trong giao dịch. 2.1.2 Sàn giao dịch TMĐTB2B Alibaba.com: Được thành lập và hoạt động từ năm 1999, Alibaba.com là một trong những sàn giao dịch TMĐT nơi các công ty xuất nhập khẩu tìm kiếm và xúc tiến công việc kinh doanh trên mạng. Alibaba liên tục nhận được giải thưởng "Best o f the web B2B" do tạp chí Forbe bình chọn trong nhiều năm liền và trở thành một hiện tượng lớn trong lĩnh vực TMĐT B2B. Trong khi các sàn giao dịch TMĐT B2B của các 42 nước phương Tây có đủ các điều kiện khoa học kỹ thuật cũng như nguồn vốn đế phát triển mạnh thì Alibaba của Trung Quốc quả thực là một mô hình tót nhát cho các doanh nghiệp Việt Nam học hỏi và áp dụng. Phân tích mô hình kinh doanh của Alibaba.com Mục tiêu giá trị: - Mục tiêu của Alibaba là trợ giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ thực hiện các giao dờch thông qua Alibaba.com bằng các sản phẩm và dịch vụ của sàn. Đen với trang web này, người mua và người bán có cơ hội giới thiệu các sản phẩm của mình đồng thời tìm được đối tác thích hợp. Alibaba.com cũng hỗ trợ các doanh nghiệp thực hiện toàn bộ quá trình giao dịch của mình thông qua các dịch vụ của sàn. Cơ hội thị trường: Các khách hàng mục tiêu mà Alibaba.com hướng tới đó là các công ty vừa và nhỏ ở châu Á mà phần lớn các công ty này không phù hợp với mô hình kinh doanh TMĐT ờ các nước Âu - Mỹ. Năm 2009, ờ Trung Quốc có 42 triệu công ty vừa và nhỏ. Các công ty ở Âu - Mỹ thường lớn nên có đủ khả năng tài chính và công nghệ để có được những thông tin cần thiết một cách nhanh chóng và chính xác. Còn các công ty vừa và nhỏ lại không có khả năng đó, vì vậy thành lập một sàn giao dịch cho các công ty này là một lựa chọn hết sức đúng đắn. - Về phạm vi hoạt động, Alibaba.com hoạt động chủ yếu tại Trung Quốc và Nhật Bản. Riêng tại Trung Quốc, thị phần thị trường của Alibaba.com là hơn 60%. Ngoài ra còn một số thờ trường tiềm năng nữa là Hàn Quốc, Singapore và Hồng Kong. Mục tiêu của Alibaba là trờ thành cầu n ổi giữa các thờ trường châu Á và các thờ trường châu  u Mỹ. Nă m 2008, có hơn 8 triệu thành viên đăng ký tham gia Alibaba, chủ yếu đến từ các nước như Mỹ, Ấn Độ, Châu Âu, Trung Quốc, Canada… TIẾT 7,8,9 THỨ 3 Page 12 SÀN GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Nhóm 08 Mô hình doanh thu: - Doanh thu của Alibaba.com được phát triển tương ứng với ba giai đoạn phát triển của website. Ớ giai đoạn thứ nhất, doanh thu tập trung vào các hoạt động xúc tiến kinh doanh cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu có quy mô vừa và nhỏ. Đó là các khỏan thu từ quảng cáo, phí đăng thông tin quảng cáo sản phẩm, phí dịch vụ đối với một số nhà cung cấp. Đến giai đoạn thứ hai, nguồn thu có thêm từ việc Alibaba.com hỗ trợ các công ty nhập khẩu mua hàng hóa từ Internet và hỗ trợ các nhà cung cấp phân phối hàng hóa thông qua các dịch vụ như: hợp đồng điện tử, chứng thực số. Cuối cùng, ở 44 giai đoạn 3, nguồn doanh thu của Alibaba.com sẽ đến từ tất cả các giao dịch điện tử qua mạng tương tự như các mô hình TMĐ T B2B của các công ty Âu -Mỹ. 2.2 Thực trạng phát triển sàn giao dịch TMĐT B2B tại Việt Nam: 2.2.1 Thực trạng phát triển của sàn giao dịch thương mại điện tử - Người dùng thường tìm đến các website có nhiều tin để đọc, và ngược lại người bán cũng tìm đến website có nhiều người đọc để đăng tin rao. Do đó, khi thiết lập mới một sàn giao dịch TMĐT, cần phải có được ngay lượng thông tin phong phú để thu hút người đọc, đặc biệt việc làm SEO sẽ giúp cho website có được nguồn traffic tự nhiên cực lớn - Giao dịch trên các sàn giao dịch hầu như không có, mà đó chỉ là nơi người bán và người mua gặp nhau, sau đó tự liên lạc và thoả thuận hình thức bán hàng và thanh toán. Vì thế độ tin cậy sẽ không cao. - Bài toán kiếm tiền từ mô hình này khá đơn giản, khiến cho việc muốn tăng mạnh doanh số rất khó khăn. Các mô hình tiêu biểu bao gồm: bán banner quảng cáo, bán tin VIP, bán lượt hiển thị các trang đầu 2.2.2 Một số mô hình kinh doanh sàn giao dịch TMĐT B2B ở Việt Nam: 2.2.2.1 Mô hình sàn giao dịch TMĐT www. Vnemart.com: - Sàn giao dịch vnemart.com ra đời vào tháng 4/2003 do Phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam làm chủ với mục tiêu phục vụ cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam. Lúc đầu khai trương sàn chỉ có 27 doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam như: dệt may, da giày, thúy hải sản, nông sản, thực phẩm chế biến… Phân tích các yếu tố của mô hình sàn giao dịch Vnemart.com Mục tiêu giá trị: -VNemart là một cầu nối giao thương, hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam và nước ngoài tìm kiếm thông tin về thị trường và sản phẩm, thiết lập quan hệ đối tác và tiến hành đàm phán tiền giao dịch, cung cấp đầy đủ thông tin nhất về doanh nghiệp, thị trường và sản phẩm cũng như các công cụ giao dịch và xác thực để các doanh nghiệp có thể tiến hành TIẾT 7,8,9 THỨ 3 Page 13 SÀN GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Nhóm 08 mua bán trực tuyến. Không chỉ giao dịch thương mại thuần túy, VnEmart còn cung cấp thông tin thương mại qua 40.000 trang thông tin về môi trường kinh doanh, đầu tư, pháp lý Việt Nam; CSDL luật thương mại Việt Nam và quốc tế; hồ sơ các thị trường lớn như Nhật Bản, Mỹ, Trung Quốc, EU, ASEAN. Đồng thời, VnEmart cũng có thông tin về thị trường Việt Nam cho các DN nước ngoài (buying from Vietnam) giới thiệu đất nước, con người, các quy định về thuế, hải quan, ngân hàng, đặc điểm văn hóa của người Việt..., giúp khách hàng nước ngoài hiểu rõ hơn về kinh tế và con người Việt Nam. Mô hình doanh thu: Doanh thu của Vnemart chủ yếu là từ quảng cáo, ngoài ra với hai gói dịch vụ mới của mình là gói dịch vụ Pro và Gold sàn giao dịch này còn có 56 thêm nguồn doanh thu từ phí thuê bao. Cụ thể: gói dịch vụ GOLD có mức phí 150USD/năm, gói dịch vụ PRO với mức phí 50USD/năm. Cơ hội thị trường: Tính đến tháng 11 năm 2009, Vnemart có khoảng 6 000 thành viên, đèn từ 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó, doanh nghiệp Việt Nam chiếm khoảng 40% , các doanh nghiệp nước ngoài chiếm 60% , phần lớn là các doanh nghiệp đến từ Mỹ, Nhật Bản, Anh, Pháp, Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấ n Độ, Nam Phi...). Theo số liệu thống kê năm 2006, trung bình mại ngày có từ 50.000 đến 90.000 lượt truy cập vào Vnemart. Môi trường cạnh tranh và lợi thế cạnh tranh: Từ góc độ áp lực cạnh tranh trong nội bộ ngành, hiện nay đối thủ tiềm năng nhát của vnemart là ecvn.com.vn. Điếm ưu việt của vnemart trong việc cung cấp cơ hội kinh doanh cho các thành viên so với ecvn.com.vn nói riêng và các sàn giao dịch thương mại điện tử B2B khác là dịch vụ cung cấp các cơ hội đầu tư. 2.2.3 Một vài thông tin : Với mô hình thương mại điện tử mới nhất là Marketplace, ZALORA kỳ vọng sẽ tạo ra một cuộc đổi ngôi ngoạn mục trên thị trường. Nhưng khối nội sẽ không để cho điều này xảy ra dễ dàng. Đúng một năm kể từ khi người anh em Lazada ra mắt dự án sàn giao dịch điện tử Marketplace, nay ZALORA cũng tiếp nối mô hình này. Chỉ mới chạy thử nghiệm từ tháng 3 đến nay, nhưng Marketplace đã dần chứng tỏ sẽ là mũi nhọn tấn công mới nhất của ZALORA vào mô hình Marketplace hay còn gọi là C2C (từ khách hàng tới khách hàng) với tốc độ phát triển khoảng 40% mỗi tuần về lượng đơn hàng giao dịch thật sự. Tiềm năng lớn TIẾT 7,8,9 THỨ 3 Page 14 SÀN GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Nhóm 08 Thông tin từ ZALORA cho thấy, cơ hội kinh doanh mô hình Marketplace tại Việt Nam vẫn còn khá thênh thang. “Tỉ lệ 40% đơn hàng có giao dịch đã vượt xa con số của các nước khác trong vùng, như Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan và Hồng Kông”, ông Tyler Norwood, Giám đốc quản lý bộ phận Marketplace, nói. Với tiềm năng lớn như vậy, ZALORA đã trải thảm đỏ trước các nhà thiết kế thời trang trẻ trong nước với cam kết sẽ đảm bảo đầu ra cho các sản phẩm của họ. Cụ thể, các nhà thiết kế chỉ cần đăng ký trở thành gian hàng trực tuyến trên zalora.vn, đăng tải hình ảnh sản phẩm, mô tả sản phẩm và giá. ZALORA sẽ xử lý đơn hàng và giao sản phẩm đến tận tay người mua. Khi bắt đầu xây dựng mô hình Marketplace, điều đầu tiên ZALORA muốn thực hiện chính là tính bền vững và phù hợp với khả năng tài chính của các doanh nghiệp kinh doanh thời trang trong nước. Marketplace không áp dụng phí cửa hàng vì không muốn các doanh nghiệp phải trả tiền cho những dịch vụ không chắc chắn. Lợi nhuận của mô hình này đến từ khoản phần trăm tính trên giá thành sản phẩm. Marketplace cũng không đòi hỏi những khoản phí trả trước hay phí tham gia dưới bất kỳ hình thức nào và trong tương lai, ZALORA vẫn sẽ giữ nguyên cách làm này. Trong giai đoạn thử nghiệm từ tháng 3 đến nay, ZALORA Marketplace đã hợp tác với hơn 100 nhà thiết kế trẻ để xây dựng thương hiệu thời trang cá nhân. Và Công ty sẽ tiếp tục tìm kiếm những nhãn hiệu và nhà thiết kế trẻ tiềm năng để hợp tác phát triển sàn giao dịch thương mại điện tử này. “Chúng tôi kỳ vọng ZALORA Marketplace sẽ đóng góp 15-20% trong tổng lợi nhuận của ZALORA Việt Nam”, ông Tyler cho biết. Hiện ZALORA Việt Nam đang phát triển với tốc độ nhanh và ước tính sẽ đạt được số lượng truy cập từ 3-3,5 triệu lượt vào cuối năm nay. Marketplace đặt mục tiêu sẽ đóng góp 600.000 - 700.000 lượt trong số đó và ước tính sẽ cung cấp khoảng 14.000 chủng loại sản phẩm từ các nhãn hiệu thời trang trên khắp cả nước. Với hơn 36 triệu người sử dụng internet hiện nay tại Việt Nam, tiềm năng to lớn của mô hình kinh doanh Marketplace là khá rõ ràng. Nhưng cơ hội luôn song hành với thách thức. Theo ZALORA, khó khăn lớn nhất đối với Marketplace là phương thức thanh toán trực tuyến và dịch vụ Logistics tại Việt Nam cần phải tiếp tục được cải thiện để hàng hóa có thể đến với khách hàng trong thời gian ngắn nhất. Tiếp đến, để có một sàn giao dịch thành công đòi hỏi những nhãn hàng tham gia phải có chất lượng thật tốt. Vì vậy, cách duy nhất để đảm bảo thành công là ZALORA Marketplace phải có chính sách hỗ trợ tối đa các nhãn hàng từ đầu vào tới đầu ra. Sau TIẾT 7,8,9 THỨ 3 Page 15 SÀN GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Nhóm 08 cùng, Công ty phải có chiến lược phát triển thật tốt và hợp lý trong môi trường kinh doanh thương mại điện tử ngày càng cạnh tranh hơn tại Việt Nam giữa các đối thủ trong và ngoài nước. Nội quyết so kè Không chấp nhận nhìn khối ngoại ngày càng lấn dần thị phần thương mại điện tử, gồm cả mảng C2C, các tên tuổi tiêu biểu trong nước đã từng bước triển khai chiến lược kinh doanh phù hợp để tiếp tục phát triển. Sendo.vn là dự án thương mại điện tử do Công ty Dịch vụ Trực tuyến FPT (FPT Online) phát triển, chính thức ra mắt người dùng vào tháng 9.2012, hoạt động theo mô hình C2C. Thông qua việc mở và duy trì miễn phí cửa hàng trên trang web này, người bán có thể giới thiệu sản phẩm thời trang dành cho nam, nữ, trẻ em. Vai trò của sendo.vn là xử lý các đơn hàng, cung cấp dịch vụ vận chuyển (Sengo) tới 64 tỉnh thành trong cả nước cùng dịch vụ thanh toán (Senpay) thông qua thẻ tín dụng, thẻ ATM, chuyển khoản hoặc hình thức thanh toán trực tiếp khi giao hàng. Tương tự ZALORA Marketplace, lợi nhuận của Sendo đến từ khoản phần trăm tính trên giá thành sản phẩm của từng nhãn hàng được giao dịch. Mới đây, ông Nguyễn Đắc Việt Dũng, Chủ tịch sàn thương mại điện tử sendo.vn, cho biết trang web này đang nằm trong Top 3 các trang thương mại điện tử Việt Nam được truy cập nhiều nhất (sau vatgia.com và Lazada.vn). “Hai tháng đầu năm nay, chúng tôi đều có mức tăng trưởng cao và thời gian lưu lại trên site của người dùng là 9 phút 45 giây. Con số này thậm chí vượt cả Taobao là trang thương mại nổi tiếng của Trung Quốc đến 20%”, ông Dũng nói. Đối với nhóm kèo dưới gồm một số mô hình kinh doanh trực tuyến hoạt động theo hình thức mua theo nhóm, nay quyết định chuyển hướng hay mở rộng đầu tư cũng đã có một số chuyển biến tích cực gần đây. Vươn lên dẫn đầu thị trường mua theo nhóm từ sau biến cố của NhomMua vào cuối năm 2012, HotDeal đã liên tục giữ vững vị trí quán quân từ đó đến nay và nắm giữ 54% thị trường tính đến hết năm 2013. Trang web này đã thực hiện trung bình hơn 10.000 đơn hàng/ngày, trong đó 70% là sản phẩm chứ không còn là voucher như trước. Website này đang tiếp tục đàm phán để gọi thêm vốn phục vụ cho việc mở rộng sang mảng bán lẻ thời trang trực tuyến như ZALORA Marketplace. “Chúng tôi đã hoàn thành một showroom thời trang tại Hà Nội. Đây là cửa hàng giới thiệu sản phẩm cho một website thương mại điện tử chuyên kinh doanh hàng thời trang sắp được trình làng. HotDeal đã có trong tay vài ngàn nhà cung cấp sản phẩm thời trang TIẾT 7,8,9 THỨ 3 Page 16 SÀN GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Nhóm 08 chất lượng và cũng nắm bắt tốt nhu cầu mua sắm thời trang trực tuyến của người dùng”, ông Nguyễn Thành Vạn An, Tổng Giám đốc MekongCom, công ty sở hữu HotDeal chia sẻ. HotDeal cũng đã hoàn thành việc mở rộng gấp 3 lần diện tích kho bãi ở cả miền Bắc, miền Nam, đồng thời lắp đặt thêm hệ thống kệ để nâng cao diện tích sử dụng thêm 2-3 lần nhằm phục vụ cho những kế hoạch phát triển mới. Vì vậy, sự kiện tham chiến của ZALORA Marketpkace sẽ góp phần làm cho thị trường thương mại điện tử Việt Nam thêm sôi động trong thời gian tới. 2.2.4 Quy trình đăng ký sàn giao dịch thương mại điện tử Theo quy định tại Thông tư 46/2010/TT-BCT ban hành ngày 31 tháng 12 năm 2010 (Thay thế bằng: Thông tư 12/2013/TT-BCT về việc quy định thủ tục thông báo, đăng ký và công bố thông tin liên quan đến website thương mại điện tử), các tổ chức, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ sàn giao dịch thương mại điện tử (sau đây gọi là thương nhân) phải tiến hành đăng ký với Bộ Công Thương. Việc đăng ký được thực hiện hoàn toàn trực tuyến và theo các bước sau đây: 1. Quy trình đăng ký thông tin doanh nghiệp và tạo tài khoản - Bước 1: Thương nhân truy cập vào Hệ thống đăng ký sàn giao dịch thương mại điện tử tại Trang thông tin điện tử của Bộ Công Thương tại địa chỉ www.moit.gov.vn hoặc http://dangkywebsite.gov.vn để đăng ký tài khoản đăng nhập hệ thống. - Bước 2: Thương nhân nhận kết quả trả lời của Bộ Công Thương qua email + Nếu thông tin đầy đủ hợp lệ, thương nhân được cung cấp tài khoản đăng nhập hệ thống. + Nếu đăng ký tài khoản bị từ chối hoặc yêu cầu bổ sung, thương nhân phải khai báo lại hoặc bổ sung các thông tin theo yêu cầu. 2. Quy trình đăng ký sàn giao dịch TMĐT - Bước 1: Thương nhân đăng nhập vào hệ thống -> truy cập phần Quản lý Hồ sơ đăng ký -> chọn Quản lý website -> chọn Đăng ký mới và nhập thông tin theo form mẫu. - Bước 2: Thương nhân nhận thông tin phản hồi của Bộ Công Thương qua email. + Nếu hồ sơ đầy đủ hợp lệ, thương nhân thực hiện tiếp Bước 3 + Nếu hồ sơ bị từ chối hoặc yêu cầu bổ sung, thương nhân phải khai báo lại hoặc bổ sung các thông tin theo yêu cầu. - Bước 3: Sau khi Hồ sơ điện tử được xác nhận đầy đủ hợp lệ tại Bước 2, Thương nhân gửi hồ sơ đăng ký bản giấy về Bộ Công Thương theo địa chỉ: TIẾT 7,8,9 THỨ 3 Page 17 SÀN GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Nhóm 08 Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin Địa chỉ: 25 Ngô Quyền, Hà Nội Điện thoại: (04) 22205 512 - Bước 4: Thương nhân nhận biểu tượng "Sàn giao dịch TMĐT Đà ĐĂNG KÝ với BỘ CÔNG THƯƠNG"; qua email và tiến hành tích hợp biểu tượng Chứng nhận trên trang chủ website cung cấp dịch vụ sàn giao dịch thương mại điện tử. 2.3Lợi ích và rủi ro kinh doanh thông qua sàn giao dịch thương mại điện tử: Lợi ích Rủi ro Đối với người mua - Dịch vụ mua trọn gói (One-stop), danh mục hàng đa dạng - Dịch vụ tìm kiếm và so sánh khi mua - Chiết khấu giá (mua só lượng lớn) - Đặt hàng 24/7 bất kỳ từ đâu - Một đơn hàng có thể đặt nhiều nhà cung ứng - Thông tin chi tiết, không giới hạn - Tiếp cận đến các nhà cung ứng mới - Dễ đặt hàng lại - Phân phối nhanh - Giảm mua trao ngay - Nhiều người bán không nổi tiềng, có thể thiếu tin cậy - Giảm chất lượng dịch vụ (không có khả năng so sánh tất cả các dịch vụ) TIẾT 7,8,9 THỨ 3 Đối với người bán - Kênh bán mới - Không cần có cửa hàng vật lý - Giảm sai sót nhập quản lý đơn hàng - Bán 24/7 - Tiếp cận với người mua mới với chi phí thấp - Quảng bá doanh nghiệp thông qua sàn - Giảm tồn kho quá mức - Có thể tiếp cận thị trường thế giới - Mất CRM và PRM trực tiếp - Cạnh tranh giá mạnh hơn - Cạnh tranh đối với các dịch vụ gia tăng - Phải trả phí giao dịch nhiều hơn (kể cả đối với các khách hàng có từ trước) - Có thể mất khách hàng sang đối thủ cạnh tranh Page 18 SÀN GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Nhóm 08 PHẦN 3.ĐỀ XUẤT NHỮNG GIẢI PHÁP Một là, Đào tạo nguồn nhân lực cho TMĐT. TMĐT đòi hỏi mối quan hệ chặt chẽ giữa người sản xuất, người phân phối, người tiêu thụ, các nhà công nghệ và cơ quan chính phủ. TMĐT bao gồm các giao dịch giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp (B2B); giữa doanh nghiệp với người tiêu dùng (B2C), chủ yếu là trên thị trường bán lẻ; giữa doanh nghiệp và chính phủ (B2G) trong việc mua sắm của các cơ quan nhà nước hay đấu thầu qua mạng và lập các website để cung cấp các dịch vụ công (như hải quan điện tử; chứng nhận xuất xứ điện tử, kê khai thuế qua mạng v.v….); giữa các cá nhân (C2C), những người tiêu dùng tự lập website hoặc thông qua các sàn giao dịch sẵn có để mua, bán, đấu giá hàng hóa… Các giao dịch trên một mặt, đòi hỏi phải có một đội ngũ chuyên gia tin học mạnh, thường xuyên bắt kịp các thành tựu công nghệ thông tin mới phát sinh để phục vụ cho TMĐT và có khả năng thiết kế các phần mềm đáp ứng các nhu cầu của kinh tế số hóa. Mặt khác, đòi hỏi mỗi người tham gia TMĐT phải có khả năng sử dụng máy tính, có thể trao đổi thông tin một cách thành thạo trên mạng, có những hiểu biết cần thiết về thương mại, luật pháp…, nếu là ngoại thương thì còn phải hiểu luật pháp quốc tế và ngoại ngữ nữa. Bởi vậy, phải đào tạo các chuyên gia tin học và phải phổ cập kiến thức về TMĐT không những cho các doanh nghiệp, các cán bộ quản lý của nhà nước mà cho cả mọi người; đồng thời tuyên truyền về lợi ích của TMĐT để từng bước thay đổi tập quán, tâm lý của người tiêu dùng từ chỗ chỉ quen mua sắm trực tiếp tại các siêu thị, các chợ chuyển sang mua sắm qua mạng. Hai là, Xây dựng kết cấu hạ tầng cho TMĐT. TMĐT liên quan đến công nghệ thông tin, công nghệ viễn thông, mạng internet; công nghệ điện tử, điện lực cùng với hệ thống đào tạo, tiêu chuẩn công nghệ, nên kết cấu hạ tầng cho TMĐT gắn với kết cấu hạ tầng cho các lĩnh vực nói trên. Kết cấu hạ tầng công nghệ thông tin, công nghệ viễn thông và mạng internet là ba điều kiện tiên quyết bảo đảm các dịch vụ thích hợp để phát triển TMĐT. Đồng thời cần kết cấu hạ tầng công nghệ điện tử để tạo ra các thiết bị điện tử - tin học - viễn thông; và điện lực cung cấp điện năng đầy đủ, ổn định, rộng khắp cho các phương tiện trên hoạt động. Ba là, Hoàn thiện môi trường pháp lý. Để TMĐT phát triển lành mạnh cần phải hoàn thiện môi trường pháp lý, thông qua việc ban hành và thực thi các đạo luật và các văn kiện dưới luật điều chỉnh các hoạt động thương mại, thích ứng với pháp lý và tập quán quốc tế về giao dịch TMĐT. Bốn là, Đảm bảo an toàn cho các giao dịch TMĐT. TMĐT có nhiều tác động tích cực nhưng cũng có mặt trái là dễ bị các tin tặc phát tán các virút, tấn công vào các website; phát tán các thư điện tử, tin nhắn rác; đánh cắp tiền từ các thẻ ATM v.v… Mặt khác, qua internet cũng xuất hiện những giao dịch xấu, như: mua bán dâm, ma túy, buôn TIẾT 7,8,9 THỨ 3 Page 19 SÀN GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Nhóm 08 lậu, bán hàng giả, hướng dẫn làm bom thư, làm chất nổ phá hoại, tuyên truyền kích động bạo lực v.v… Năm là, Phát triển các dịch vụ công phục vụ cho TMĐT. Nhà nước không những đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ đào tạo nhân lực và phổ cập kiến thức về TMĐT; tạo môi trường pháp lý; xây dựng kết cấu hạ tầng cho TMĐT và quản lý các giao dịch TMĐT để bảo vệ lợi ích của người tham gia mà còn phải phát triển các dịch vụ công nhằm thúc đẩy sự phát triển của TMĐT. Đẩy mạnh cung cấp các dịch vụ công, như hải quan điện tử; kê khai thuế và nộp thuế, làm các thủ tục xuất, nhập khẩu; đăng ký kinh doanh và các loại giấy phép chuyên ngành liên quan đến thương mại, giải quyết tranh chấp… trên mạng. Các cơ quan nhà nước phải ứng dụng thương mại điện tử trong mua sắm công, đấu thầu; gắn với cải cách hành chính, minh bạch hóa, nâng cao hiệu lực nền hành chính quốc gia, và xây dựng chính phủ điện tử. Ngân hàng nhà nước cần tích cực triển khai đề án thanh toán không dùng tiền mặt và tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý liên quan đến thanh toán điện tử, một khâu rất quan trọng trong hoạt động TMĐT. Theo thống kê của vụ Thương mại điện tử (Bộ Công Thương), hiện các website của các doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu dùng để giới thiệu sản phẩm và dịch vụ, khoảng trên 20% số website nhận đặt hàng qua mạng internet, song chỉ có 3,2% cho phép thanh toán trực tuyến. Đây là một rào cản lớn nhất đối với phát triển TMĐT PHẦN 4.KẾT LUẬN VÀ MỞ RỘNG VẤN ĐỀ Sàn giao dịch thương mại điện tử có vai trò to lớn trong thương mại hàng hóa và dịch vụ nói riêng và trong hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp nói chung. Vì thế, để tận dụng được những lợi thế của sàn giao dịch điện tử thì trước hết, chúng ta phải hiểu rõ thế nào là sàn giao dịch điện tử, các đặc trưng cũng như những điều kiện cần thiết cho việc xây dựng và vận hành sàn giao dịch điện tử để từ đó lựa chọn phương pháp, cách thức xây dựng và vận hành sàn giao dịch sao cho đạt hiệu quả cao nhất. TIẾT 7,8,9 THỨ 3 Page 20