Tài liệu đề án phát triển thương mại điện tử trong các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ ở việt nam

Đề án môn học GVHD: GS.TS Đặng Đình Đào MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................1 CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ TRONG CÁC DOANH NGHIỆP KINH DOANH DỊCH VỤ ............2 1 Tổng quan vê thương mại điện tử ở các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ 2 1.1 Khái niệm ......................................................................................................2 1.1.1 Doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ ..........................................................2 1.1.2 Thương mại điện tử ..................................................................................2 1.1.3 Thương mại điện tử trong các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ ...........3 1.2 Đặc trưng .......................................................................................................3 1.3 Lợi ích, hạn chế .............................................................................................4 1.3.1 Lợi ích .....................................................................................................5 1.3.2 Hạn chế ....................................................................................................7 1.4 Các loại hình thương mại điện tử trong doanh nghiệp ..................................8 1.5 Cơ sở để phát triển thương mại điện tử .........................................................9 2 Nội dung phát triển thương mại điện tử ở các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ ...............................................................................................................14 2.1 Xây dựng, phát triển kết cấu hạ tầng thương mại điện tử ...........................14 2.2 Tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức về thương mại điện tử ..........16 2.3 Đào tạo, phát triển nguồn nhân lực thương mại điện tử .............................16 2.4 Phát triển các sản phẩm, giải pháp thương mại điện tử ..............................17 2.5 Tư vấn xây dựng kế hoạch ứng dụng thương mại điện tử ..........................18 2.6 Hợp tác quốc tế về thương mại điện tử .......................................................19 2.7 Nâng cao năng lực quản lý và tổ chức hoạt động phát triển thương mại điện tử ................................................................................................................19 3 Những nhân tố tác động đến sự phát triển thương mại điện tử ở các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ ..............................................................................20 3.1 Các nhân tố quốc tế ......................................................................................20 3.1.1. Toàn cầu hóa và khu vực hóa nền kinh tế thế giới đang trở thành xu hướng tất yếu. .......................................................................................20 3.1.2 Thị trường khu vực phát triển mạnh, tạo tiền đề cho thương mại tự do toàn cầu ................................................................................................21 3.1.3 Thế giới đang cần tiến tới một nền kinh tế trí thức, nền kinh tế số .......21 3.2 Các nhân tố trong nước ................................................................................22 SV: Trần Tuệ Linh Lớp: QTKD Thương mại 53A Đề án môn học GVHD: GS.TS Đặng Đình Đào 3.2.1 Thị trường trong nước rất sôi động, lưu thông hàng hoá thông suốt và tăng trưởng. ..........................................................................................22 3.2.2 Nhà nước chủ trương thúc đẩy Thương mại điện tử phát triển. ............22 3.2.3 Công nghệ thông tin, Internet ở Việt Nam đã, đang và sẽ tiếp tục phát triển nhanh............................................................................................22 3.2.4 Chính những khả năng, lợi ích Thương mại điện tử mang lại cho các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ là động cơ lớn thúc đẩy doanh nghiệp tham gia Thương mại điện tử. ..................................................23 3.2.5 Nhân lực Việt Nam tiếp thu công nghệ mới nhanh, đặc biệt là CNTT ..23 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ TRONG CÁC DOANH NGHIỆP KINH DOANH DỊCH VỤ Ở VIỆT NAM ..24 1 Sự phát triển của thương mại điện tử trong các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ ở nước ta ..............................................................................................24 2 Thực trạng phát triển thương mại điện tử ở các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ ...............................................................................................................26 2.1 Thương mại điện tử trong ngành du lịch ......................................................28 2.2 Thương mại điện tử trong kinh doanh trực tuyến ........................................29 3 Đánh giá về thực trạng phát triển thương mại điện tử ở các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ ...........................................................................................31 3.1 Thành tựu......................................................................................................31 3.2 Hạn chế và nguyên nhân ..............................................................................32 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ TRONG CÁC DOANH NGHIỆP KINH DOANH DỊCH VỤ Ở VIỆT NAM ..................37 1 Quan điểm và mục tiêu phát triển thương mại điện tử trong các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ ở nước ta hiện nay .............................................37 1.1 Quan điểm phát triển thương mại điện tử trong các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ ..............................................................................................37 1.1.1 Phát triển Thương mại điện tử thúc đẩy thương mại và nâng cao sức cạnh tranh của các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ .........................37 1.1.2 Doanh nghiệp là lực lượng nòng cốt ứng dụng và phát triển Thương mại điện tử.............................................................................................37 1.1.3 Nhà nước tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển Thương mại điện tử ...........................................................................................................37 1.1.4 Nhà nước và doanh nghiệp cần chủ động, tích cực trong hợp tác quốc tế ............................................................................................................38 1.1.5 Phát triển Thương mại điện tử gắn chặt với ứng dụng và phát triển Công nghệ thông tin ..............................................................................39 SV: Trần Tuệ Linh Lớp: QTKD Thương mại 53A Đề án môn học GVHD: GS.TS Đặng Đình Đào 1.2 Mục tiêu phát triển Thương mại điện tử trong các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ .........................................................................................................39 1.2.1 Tất cả doanh nghiệp lớn tiến hành giao dịch thương mại điện tử loại hình doanh nghiệp với doanh nghiệp ....................................................39 1.2.2 Tất cả các doanh nghiệp nhỏ và vừa tiến hành giao dịch thương mại điện tử loại hình doanh nghiệp với người tiêu dùng hoặc doanh nghiệp với doanh nghiệp. ..................................................................................40 1.2.3 Bước đầu hình thành các tiện ích hỗ trợ người tiêu dùng tham gia thương mại điện tử loại hình doanh nghiệp với người tiêu dùng. ........40 2 Phương hướng phát triển thương mại điện tử trong các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ ở nước ta ..................................................................................41 2.1 Nâng cao nhận thức, tuân thủ các quy định pháp luật về thương mại điện tử ..41 2.2 Tăng cường nguồn nhân lực về thương mại điện tử ....................................41 2.3 Chú trọng việc tham gia các sàn thương mại điện tử ...................................42 3 Hệ thống các giải pháp thúc đẩy phát triển thương mại điện tử ở các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ ..............................................................................42 KẾT LUẬN ..............................................................................................................47 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................49 SV: Trần Tuệ Linh Lớp: QTKD Thương mại 53A Đề án môn học GVHD: GS.TS Đặng Đình Đào DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT B2B : Business to Business (giao dịch giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp). B2C :Business to Customer(giao dịch giữa doanh nghiệp với người tiêu dùng) B2G: Business to Government ( giao dịch giữa doanh nghiệp với chính phủ) AFACT : Hội đồng Châu Á - Thái Bình Dương về thuận lợi hóa thương mại và kinh doanh điện tử (Asia Pacific Council for Trade Facilitation and Electronic Business). ASEAN : Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (Association of Southeast Asian Nations) APEC: Diễn đàn Hợp tác kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (Asia - Pacific Economic Cooperation) AFTA : Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN (ASEAN Free Trade Area) AKFTA : Hiệp định về Khu mậu dịch tự do ASEAN - Hàn Quốc UNCTAD: Diễn đàn Liên Hợp quốc về Thương mại và Phát triển (United Nations Conference on Trade and Development) UNCITRAL: Uỷ ban Liên Hợp quốc về Luật Thương mại quốc tế (United Nations Conference on International Trade Law) WTO: Tổ chức Thương mại thế giới (World Trade Organization) WB: Ngân hàng thế giới (World Bank) SV: Trần Tuệ Linh Lớp: QTKD Thương mại 53A Đề án môn học GVHD: GS.TS Đặng Đình Đào LỜI MỞ ĐẦU Việt Nam đang trên đường đổi mới và hội nhập kinh tế quốc tế, thương mại điện tử ngày một phát triển và đóng vai trò quan trọng vào việc phát triển toàn diện nền kinh tế - xã hội nước ta. Nó đã và đang trở thành một xu thế tất yếu và thu hút được không ít các doanh nghiệp Việt Nam, giúp họ đáp ứng được yêu cầu phát triển và hội nhập kinh tế quốc tế. Tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế gắn liền với tự do hóa thương mại được đẩy mạnh, dịch vụ, đầu tư cũng ngày càng được mở rộng. Vì vậy sức ép cạnh tranh diễn ra trong các ngành thương mại, dịch vụ..ngày càng trở nên gay gắt. Hình thức thương mại điện tử đem lại rất nhiều lợi ích cho doanh nghiệp bởi nó làm tăng khả năng cạnh tranh như đẩy nhanh tốc độ kinh doanh, giảm thiểu chi phí, khắc phục được các trở ngại về không gian, thời gian…Vì thế, việc ứng dụng thương mại điện tử vào hoạt động của các doanh nghiệp là tất yếu trong bối cảnh hiện nay. Trên thế giới, các nước đang tiên phong trong nền kinh tế mạng, hoạt động kinh doanh dịch vụ bằng hình thức thương mại điện tử đã có điều kiện hình thành và đã phát triển rất nhanh. Ở Việt Nam ngày càng có nhiều doanh nghiệp áp dụng thương mại điện tử vào kinh doanh dịch vụ giúp nâng cao sức cạnh tranh cũng như để tồn tại và phát triển. Tuy nhiên việc ứng dụng thương mại điện tử ở mỗi doanh nghiệp là khác nhau phụ thuộc vào mức độ nhận thức, trình độ nhân lực, cơ sở hạ tầng công nghệ, loại hình và đặc điểm kinh doanh cuả doanh nghiệp… Với mong muốn nước ta theo kịp sự phát triển của các nước tiên tiên trên thế giới cùng với mối quan tâm đến sự phát triển thương mại điện tử trong các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ, em đã chọn đề tài: "Phát triển thương mại điện tử trong các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ ở Việt Nam” cho bài đề án môn học của mình. SV: Trần Tuệ Linh 1 Lớp: QTKD Thương mại 53A Đề án môn học GVHD: GS.TS Đặng Đình Đào CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ TRONG CÁC DOANH NGHIỆP KINH DOANH DỊCH VỤ 1 Tổng quan vê thương mại điện tử ở các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ 1.1 Khái niệm 1.1.1. Doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ - Doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ hay còn gọi là doanh nghiệp thương mại dịch vụ là các tổ chức kinh doanh thương mại – dịch vụ có đầy đủ tư cách pháp nhân theo luật định, chuyên kinh doanh mua bán, trao đổi các loại hàng hóa dịch vụ trên thị trường nhằm tìm kiếm lợi ích cho các chủ thể kinh doanh. Trong đó: - Thương mại: Là các hoạt động kinh tế nhằm phát sinh ra lợi nhuận ở tất cả tất cả các lĩnh vực từ sản xuất, lưu thông, mua bán trao đổi, đầu tư. - Dịch vụ: Là các hoạt động nhằm hỗ trợ cho quá trình kinh doanh chính, nó làm đa dạng và phong phú hơn các mặt hàng kinh doanh, tăng khả năng lụa chọn cho người tiêu dùng. Nó gắn liền với mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của xã hội. Doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ có hình thức kinh doanh rất đa dạng về loại hàng hoá, về hình thức, về quy mô. Ví dụ như dịch vụ khách sạn và du lịch, thương mại, dịch vụ bất động sản và cho thuê… 1.1.2 Thương mại điện tử Ngày nay với sự phát triển của công nghệ thông tin, các doanh nghiệp có thể tổ chức thực hiện kinh doanh nhờ mạng máy tính. Vì thế nhà sản xuất, cung cấp và ngườ i tiêu dùng không phải trực tiếp gặp gỡ nhau mà vẫn thực hiện được hoạt động trao đổi kinh doanh, đó gọi là thương mại điện tử. Tại Việt Nam, thương mại điện tử thường được hiểu theo cả nghĩa rộng và nghĩa hẹp - Theo nghĩa rộng: thương mại điện tử là việc ứng dụng các thành tựu của công nghệ thông tin và truyền thông vào các hoạt động quản lý và kinh doanh. SV: Trần Tuệ Linh 2 Lớp: QTKD Thương mại 53A Đề án môn học GVHD: GS.TS Đặng Đình Đào - Theo nghĩa hẹp: thương mại điện tử là việc mua bán hàng hóa và dịch vụ thông qua các phương tiện điện tử và mạng viễn thông đặc biệt là qua mạng máy tính và mạng internet 1.1.3 Thương mại điện tử trong các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ Thương mại điện tử trong các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ là việc tiến hành một phần hay toàn bộ hoạt động kinh doanh thương mại của doanh nghiệp thương mại dịch vụ bằng những phương tiện điện tử. TMĐT vẫn mang bản chất như các hoạt động thương mại truyền thống. Tuy nhiên, thông qua các phương tiện điện tử mới, các hoạt động thương mại được thực hiện nhanh hơn, hiệu quả hơn, giúp tiết kiệm chi phí và mở rộng không gian kinh doanh. Hay nói một cách khác thương mại điện tử trong các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ đó là phương tiện để các doanh nghiệp thương mại dịch vụ, nhà quản lý cắt giảm chi phí dịch vụ trong khi vẫn nâng cao chất lượng hàng hóa, tăng tốc độ chuyển giao dịch vụ Thương mại điện tử càng được biết tới như một phương thức kinh doanh hiệu quả từ khi Internet hình thành và phát triển. Chính vì vậy, nhiều người hiểu thương mại điện tử trong các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ theo nghĩa cụ thể hơn đó là giao dịch thương mại, mua sắm hàng hoá, dịch vụ qua Internet và mạng của doanh nghiệp 1.2 Đặc trưng So với các hoạt động thương mại truyền thống, thương mại điện tử trong các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ có một số điểm khác biệt cơ bản như sau: - Các bên tiến hành giao dịch trong thương mại điện tử không tiếp xúc trực tiếp với nhau và không đòi hỏi phải biết nhau từ trước. Trong Thương mại truyền thống, các bên thường gặp gỡ nhau trực tiếp để tiến hành giao dịch. Các giao dịch được thực hiện chủ yếu theo nguyên tắc vật lý như chuyển tiền, hoá đơn, vận đơn, báo cáo… Tuy nhiên, việc sử dụng các phương tiện điện tử trong thương mại truyền thống chỉ để chuyển tải thông tin một cách trực tiếp giữa hai đối tác của cùng một giao dịch. Thương mại điện tử cho phép mọi người cùng tham gia từ các vùng xa xôi hẻo lánh đến các khu vực đô thị lớn, tạo điều kiện cho tất cả mọi người đều có cơ SV: Trần Tuệ Linh 3 Lớp: QTKD Thương mại 53A Đề án môn học GVHD: GS.TS Đặng Đình Đào hội ngang nhau tham gia vào thị trường giao dịch toàn cầu và không đòi hỏi nhất thiết phải có mối quen biết với nhau. - Các giao dịch thương mại truyền thống được thực hiện với sự tồn tại của khái niệm biên giới quốc gia, còn thương mại điện tử được thực hiện trong một môi trường không có biên giới. Thương mại điện tử trực tiếp tác động tới môi trường cạnh tranh toàn cầu. Thói quen mua hàng trực tuyến của người Việt Nam là tìm kiếm thông tin trên mạng, liên lạc với người bán sau đó là giao dịch và thanh toán trực tiếp - Trong hoạt động giao dịch thương mại điện tử đều có sự tham gia của ít nhất ba chủ thể trong đó có một bên không thể thiếu được là người cung cấp dịch vụ mạng, các cơ quan chứng thực Trong thương mại điện tử, ngoài các chủ thể tham gia quan hệ giao dịch giống như giao dịch thương mại truyền thống đã xuất hiện một bên thứ ba đó là nhà cung cấp dịch vụ mạng, các cơ quan chứng thực… là những người tạo môi trường cho các giao dịch thương mại điện tử. Nhà cung cấp dịch vụ mạng và cơ quan chứng thực có nhiệm vụ chuyển đi, lưu giữ thông tin giữa các bên tham gia giao dịch thương mại điện tử, đồng thời họ cũng xác nhận độ tin cậy của các thông tin trong giao dịch thương mại điện tử. - Đối với thương mại truyền thống đã tạo nên sự bất tiện và không thoải mái còn ngày nay thì mạng lưới thông tin đã góp phần xây dựng phương án kinh doanh linh hoạt, tối ưu các đối tượng tham gia có thể giao tiếp trực tiếp và liên tục với nhau nhờ đó sự hợp tác lẫn quản lý đều được tiến hành nhanh chóng và liên tục với nhau nhờ đó sự hợp tác lẫn sự quản lý đều được tiến hành nhanh chóng và liên tục. 1.3 Lợi ích, hạn chế Có rất nhiều lợi ích khi áp dụng thương mại điện tử trong các ngành kinh doanh dịch vụ. Một doanh nghiệp điện tử có thể đem lại dịch vụ khách hàng mang tính cá nhân, chất lượng cao và cải tiến việc quản lý dây chuyền cung cấp – quản lý chiến lược các kênh phân phối và các xử lý hỗ trợ cho chúng. Thương mại điện tử thay đổi các mô hình kinh doanh truyền thống; đặc biệt đối với các doanh nghiệp thương mại. Thương mại điện tử đem lại phương thức tiến hành mới, hiệu quả hơn, nhanh hơn cho tất cả các hoạt động truyền thống, mở ra cơ hội tiếp cận thị trường SV: Trần Tuệ Linh 4 Lớp: QTKD Thương mại 53A Đề án môn học GVHD: GS.TS Đặng Đình Đào quốc tế, nâng cao hiệu quả, tăng lợi nhuận, giảm chi phí, duy trì và nâng cao năng lực cạnh tranh dựa trên các ứng dụng công nghệ thông tin. Mặc khác, Thương mại điện tử cũng đem lại những nguy cơ lớn nếu các doanh nghiệp không nắm bắt kịp ứng dụng công nghệ thông tin. Dưới đây, chúng ta sẽ xem xét các lợi ích và hạn chế của Thương mại điện tử đối với các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ. 1.3.1 Lợi ích Thời gian qua, thương mại điện tử ở nước ta đã có những bước phát triển đáng kể, bởi những lợi ích to lớn mà chúng mang lại cho các doanh nghiệp. Thương mại điện tử là lĩnh vực hoạt động kinh tế không còn xa lạ với nhiều quốc gia, bởi những tính ưu việt của nó như ít tốn thời gian, công sức, tiền bạc cho những giao dịch kinh tế, trong khi cách làm truyền thống khi giới thiệu sản phẩm là phải chuyển hàng hóa sang tận nơi, những hàng mẫu này có thể mất hàng tháng mới có thể đến được các thị trường này, dẫn đến chi phí cao và sản phẩm có thể giảm chất lượng. Do đó, việc áp dụng thương mại điện tử trong hoạt động kinh doanh là một xu thế tất yếu của thời đại, và Việt Nam trong quá trình hội nhập cũng không nằm ngoài xu hướng phát triển chung đó. Thực tế ở nước ta cũng cho thấy, không ít doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ áp dụng thương mại điện tử cũng như tham gia vào sàn giao dịch thương mại điện tử đã mang lại những kết quả rất khả quan. Cụ thể là: - Quảng bá thông tin và tiếp thị trong thị trường toàn cầu với chi phí thấp: Thương mại điện tử giúp doanh nghiệp giảm chi phí tiếp thị bằng phương tiện Internet, website. Doanh nghiệp có thể thiết lập website một cách dễ dàng bằng một số tiền rất nhỏ (khoảng 150.000đ cho việc thuê tên miền/ 1 năm, và khoảng 500.000đ cho việc thuê không gian máy chủ/ 1 năm). Nếu doanh nghiệp không thể tự thiết kế website thì có thể nhờ các dịch vụ thiết kế dùm với giá từ 2 triệu – 5 triệu đồng tùy theo số trang và chức năng của website. Như vậy, với khoảng < 3 triệu đồng cho 1 năm, doanh nghiệp có thể hiện diện trên siêu xa lộ thông tin, nơi mà mọi người trên thế giới đều có thể truy cập và đọc được các thông tin trên website của doanh nghiệp. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần phải đầu tư công sức cho việc quảng SV: Trần Tuệ Linh 5 Lớp: QTKD Thương mại 53A Đề án môn học GVHD: GS.TS Đặng Đình Đào bá, giới thiệu, đăng ký website với các công cụ tìm kiếm để khách hàng dễ dàng tìm thấy website của doanh nghiệp trong hàng tỷ trang web hiện có. - Cung cấp dịch vụ tốt hơn cho khách hàng, nhờ đó mà khách hàng sẽ quay lại với doanh nghiệp. Thương mại điện tử tạo cho các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ như du lịch, thương mại có cơ hội tiếp xúc trực tiếp với khách hàng, ghi nhận các phản ánh, thắc mắc của khách hàng, từ đó nắm bắt tốt hơn nhu cầu và nguyện vọng của họ, giúp cải tiến chất lượng sản phẩm, dịch vụ… làm tăng sự hài lòng của khách hàng. Đồng thời sẽ làm tăng doanh thu cho doanh nghiệp bởi khách hàng tin tưởng thì sẽ tiếp tục mua hàng hóa, dịch vụ hay giới thiệu cho người thân, bạn bè của họ. Từ đó thị trường của doanh nghiệp thương mại dịch vụ cũng sẽ mở rộng và phát triển hơn. - Tăng doanh thu & giảm chi phí : Thương mại điện tử giúp doanh nghiệp tiếp cận được với thị trường thế giới, tăng lượng khách hàng. Hơn nữa, việc áp dụng thương mại điện tử, tự động hóa tiến trình kinh doanh giúp tăng hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp thương mại dịch vụ làm giảm thời gian xử lý đơn hàng, giảm chi phí sản xuất, giảm chi phí bán hàng, giảm chi phí giao dịch, đáp ứng kịp thời nhu cầu khách hàng,… giúp tăng doanh thu và giảm chi phí hoạt động. - Giúp thiết lập và củng cố quan hệ đối tác: Thương mại điện tử tạo điều kiện thuận lợi cho việc thiết lập và củng cố mối quan hệ giữa các thành tố tham gia vào quá trình thương mại - Tạo lợi thế cạnh tranh : Trong thời đại công nghệ và internet, các doanh nghiệp nắm bắt kịp thời sự phát triển của công nghệ và ứng dụng vào hoạt động kinh doanh dịch vụ sẽ tạo được lợi thế cạnh tranh trước các đối thủ. Ta nhận thấy, khi 1 doanh nghiệp áp dụng Thương mại điện tử thì các doanh nghiệp khác cũng áp dụng, vì vậy, doanh nghiệp phải tạo được sự khác biệt cho mình dựa vào công nghệ mới, thể hiện ở sự tiện lợi, nhanh chóng, mỹ thuật và hiệu quả của website Thương mại điện tử và phương thức kinh doanh. Tóm lại, đối với các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ, lợi ích lớn nhất mà thương mại điện từ mang lại chính là tiết kiệm chi phí và sự thuận lợi của các bên SV: Trần Tuệ Linh 6 Lớp: QTKD Thương mại 53A Đề án môn học GVHD: GS.TS Đặng Đình Đào khi tham gia giao dịch. Giao dịch bằng phương tiện điện tử nhanh hơn so với giao dịch truyền thống. Các giao dịch qua mạng rất rẻ, một doanh nghiệp có thể gửi thư tiếp thị, quảng cáo, chào hàng đến hàng loạt khách hàng với mức chi phí bỏ ra chỉ bằng chi phí đối với một khách hàng. Với thương mại điện tử các bên có thể tiến hành giao dịch khi ở cách xa nhau hay nói cách khác là không bị giới hạn bởi không gian địa lý. Điều này cho phép các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ tiết kiệm chi phí quảng cáo, chi phí bán hàng và chi phí giao dịch. Bên cạnh đó các doanh nghiệp có thể mở rộng thị trường, tìm kiếm, liên lạc với đối tác và khách hàng ở bất kì nơi nào với chi phí thấp so với phương thức tiếp cận thị trường truyền thống. Những lợi ích này chỉ có được với những doanh nghiệp thực sự nhận thức được giá trị của thương mại điện tử. 1.3.2 Hạn chế - Sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ : Ngày nay, các công nghệ phần cứng & phần mềm thay đổi rất nhanh chóng, nếu doanh nghiệp thương mại dịch vụ không nắm bắt và ứng dụng kịp các công nghệ mới sẽ có thể bị tụt hậu và đánh mất lợi thế cạnh tranh. Vì vậy, các doanh nghiệp phải có bộ phận chuyên trách về quản lý và theo dõi hoạt động website Thương mại điện tử, nắm bắt tình hình công nghệ và cập nhật, nâng cấp website thường xuyên cho phù hợp với tình hình phát triển chung. - Vấn đề bảo mật thông tin và an toàn cơ sở dữ liệu : Khi kinh doanh trên mạng, doanh nghiệp phải quan tâm nhiều đến vấn đề an toàn mạng, chẳng hạn như: sự lây lan của virus tin học, sâu internet, hiện tượng hacker tấn công vào website,… Các hiểm họa này, nhẹ nhất là : gây tê liệt và ngưng hoạt động của hệ thống trong 1 thời gian, cho đến làm sai lạc dữ liệu, xóa cơ sở dữ liệu, làm hiỏng máy chủ web không thể khắc phục được… đều gây thiệt hại cho các doanh nghiệp kinh doanh Thương mại điện tử…Vấn đề này đòi hỏi các doanh nghiệp phải chọn nhà cung cấp dịch vụ hosting an toàn, có giải pháp bảo mật tốt, thường xuyên sao lưu cơ sở dữ liệu và phối hợp với nhà cung cấp để khắc phục sự cố kịp thời. - Rủi ro trong thanh toán qua mạng : Các website thương mại điện tử cũng có thể gặp phải rắc rối với vấn đề thanh toán qua mạng. Chẳng hạn, khi doanh nghiệp thương mại bán hàng cho 1 khách SV: Trần Tuệ Linh 7 Lớp: QTKD Thương mại 53A Đề án môn học GVHD: GS.TS Đặng Đình Đào hàng với 1 số tài khoản hợp lệ nào đó. Nếu như đây là 1 tài khoản bị đánh cắp, thì doanh nghiệp có nguy cơ mất trắng số tiền này khi phát sinh kiện tụng. - Thiếu cơ chế pháp lý hoàn thiện để giải quyết tranh chấp qua mạng : Ở nước ta, luật thương mại điện tử đang trong quá trình xây dựng và hoàn thiện, nên sẽ khó khăn khi xử lý các vấn đề tranh chấp xảy ra trong thực tế, nhưng chưa có trong luật. Hơn nữa, các hoạt động lừa đảo mua bán trên mạng thì không ít và ngày càng tinh vi hơn, vì vậy, ở giai đoạn đầu của kinh doanh thương mại điện tử, nếu có phát sinh các tranh chấp, kiện tụng,… thì phần thiệt thòi thường thuộc về phía các doanh nghiệp. Đòi hỏi, các doanh nghiệp phải tự bảo vệ mình bằng các biện pháp kinh doanh kết hợp với công nghệ. 1.4 Các loại hình thương mại điện tử trong doanh nghiệp Có thể phân chia thương mại điện tử trong các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ ra các loại hình phổ biến như sau: - Giao dịch giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp – B2B (business to business); - Giao dịch giữa doanh nghiệp với khách hàng – B2C (business to consumer); - Giao dịch giữa doanh nghiệp với cơ quan nhà nước – B2G (business to government); B2B là loại hình giao dịch qua các phương tiện điện tử giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp. Theo Tổ chức Liên hợp quốc về Hợp tác và Phát triển kinh tế (UNCTAD), TMĐT B2B chiếm tỷ trọng lớn trong TMĐT (khoảng 90%). Các giao dịch B2B chủ yếu được thực hiện trên các hệ thống ứng dụng TMĐT như mạng giá trị gia tăng (VAN); dây chuyền cung ứng hàng hoá, dịch vụ (SCM), các sàn giao dịch TMĐT… Các doanh nghiệp có thể chào hàng, tìm kiếm bạn hàng, đặt hàng, ký kết hợp đồng, thanh toán qua các hệ thống này. Ở một mức độ cao, các giao dịch này có thể diễn ra một cách tự động. TMĐT B2B đem lại nhiều lợi ích thực tế cho doanh nghiệp, đặc biệt giúp giảm các chi phí về thu thập thông tin tìm hiểu thị trường, quảng cáo, tiếp thị, đàm phán, tăng các cơ hội kinh doanh,… B2C là loại hình giao dịch giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng qua các phương tiện điện tử. Doanh nghiệp sử dụng các phương tiện điện tử để bán hàng SV: Trần Tuệ Linh 8 Lớp: QTKD Thương mại 53A Đề án môn học GVHD: GS.TS Đặng Đình Đào hóa, dịch vụ tới người tiêu dùng. Người tiêu dùng thông qua các phương tiện điện tử để lựa chọn, mặc cả, đặt hàng, thanh toán, nhận hàng. Giao dịch B2C tuy chiếm tỷ trọng ít (khoảng 10%) trong TMĐT nhưng có sự phạm vi ảnh hưởng rộng. Để tham gia hình thức kinh doanh này, thông thường doanh nghiệp sẽ thiết lập website, hình thành cơ sở dữ liệu về hàng hoá, dịch vụ; tiến hành các quy trình tiếp thị, quảng cáo, phân phối trực tiếp tới người tiêu dùng. TMĐT B2C đem lại lợi ích cho cả doanh nghiệp lẫn người tiêu dùng. Doanh nghiệp tiết kiệm nhiều chi phí bán hàng do không cần phòng trưng bày hay thuê người giới thiệu bán hàng, chi phí quản lý cũng giảm hơn. Người tiêu dùng sẽ cảm thấy thuận tiện vì không phải tới tận cửa hàng, có khả năng lựa chọn và so sánh nhiều mặt hàng cùng một lúc. B2G là loại hình giao dịch giữa doanh nghiệp với cơ quan nhà nước, trong đó cơ quan nhà nước đóng vai trò khách hàng. Quá trình trao đổi thông tin giữa doanh nghiệp với cơ quan nhà nước được tiến hành qua các phương tiện điện tử. Cơ quan nhà nước cũng có thể thiết lập những website tại đó đăng tải thông tin về nhu cầu mua hàng của các cơ quan nhà nước, tiến hành việc đấu thầu hàng hoá, dịch vụ và lựa chọn nhà cung cấp trên website. Điều này một mặt giúp tiết kiệm các chi phí tìm nhà cung cấp, đồng thời giúp tăng cường tính minh bạch trong hoạt động mua sắm công. 1.5 Cơ sở để phát triển thương mại điện tử Để phát triển TMĐT trong các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ cần phải dựa trên một số cơ sở: - Hạ tầng cơ sở công nghệ: Thương mại điện tử là hệ quả tất yếu của sự phát triển kĩ thuật số hóa và công nghệ thông tin mà trước hết là kĩ thuật máy tính điện tử. Vì thế, thương mại điện tử thực sự có vai trò và hiệu quả đích thực khi đã có một hạ tầng cơ sở công nghệ thông tin vững chắc. Hạ tầng cơ sở công nghệ ấy bao gồm các chuẩn của doanh nghiệp, kĩ thuật ứng dụng, thiết bị ứng dụng của từng doanh nghiệp và của hệ thống thông tin khu vực và toàn cầu. Nếu như trước kia mới chỉ có các phương tiện truyền thông đơn giản như điện thoại, fax…thì ngày nay hạ tầng công nghệ cao như Internet, di động…đã phát triển nhanh đến chóng mặt. Một doanh nghiệp không thể quảng bá Website bán hàng của mình một cách rộng rãi và khai thác các tiện ích SV: Trần Tuệ Linh 9 Lớp: QTKD Thương mại 53A Đề án môn học GVHD: GS.TS Đặng Đình Đào cũng như đáp ứng yêu cầu của khách hàng một cách nhanh chóng nếu như hệ thống đường truyền Internet không được đảm bảo hoạt động ổn định. Vì thế phải xây dựng và phát triển được một hạ tầng cơ sở công nghệ thông tin bao gồm nhánh tính toán điện tử và truyền thông điện tử vững chắc. Hạ tầng cơ sở công nghệ thông tin một mặt phải ổn định nhưng mặt khác phải mang tính kinh tế sử dụng. Nghĩa là chi phí trang bị các phương tiện công nghệ thông tin và chi phí dịch vụ truyền thông phải đủ rẻ để đông đảo người sử dụng có thể tiếp cận được. Điều này có ý nghĩa rất quan trọng đối với các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ áp dụng thương mại điện tử. Tuy nhiên có hạ tầng cơ sở công nghệ thông tin vững chắc mới là điều kiện cần, điều kiện đủ là hạ tầng cơ sở công nghệ thông tin đó phải dựa trên nền tảng một nền công nghiệp điện năng đảm bảo cung cấp điện năng đầy đủ, ổn định và với mức giá hợp lý. Điều này đòi hỏi phải có thời gian và có sự đầu tư rất lớn về kinh tế. Trong các năm gần đây, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách nhằm thúc đẩy việc áp dụng các tiến bộ khoa học công nghệ vào thực tiễn. Các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ cũng đang chú trọng ứng dụng thương mại điện tử để nâng cao năng lực sản xuất, mở rộng mạng lưới phân phối sản phẩm, nâng cao chất lượng dịch vụ. Thương mại điện tử đang trở thành một trong những công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp tạo ra giá trị gia tăng cho các loại hàng hóa và dịch vụ. Đó cũng là động lực để các doanh nghiệp nghiên cứu, tiếp cận với thương mại điện tử, đầu tư cải tiến các quy trình nghiệp vụ thích hợp nhằm ứng dụng các tiêu chuẩn công nghệ hỗ trợ thương mại điện tử phổ biến trên thế giới hiện nay vào sản xuất kinh doanh và tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ. - Cơ sở nguồn nhân lực: Việc ứng dụng thương mại điện tử vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp thương mại dịch vụ làm nảy sinh hai yêu cầu lớn về nhân lực. Thứ nhất là, mọi người đều phải quen thuộc và có khả năng xử lý thành thạo hoạt động trên mạng. Thứ hai là, phải có một đội ngũ chuyên gia tin học mạnh, thường xuyên bắt kịp các công nghệ thông tin mới nhằm phục vụ cho phát triển kinh tế số hóa nói chung và thương mại điện tử nói riêng. SV: Trần Tuệ Linh 10 Lớp: QTKD Thương mại 53A Đề án môn học GVHD: GS.TS Đặng Đình Đào Vì vậy, phải có nhân lực am hiểu về lĩnh vực kinh doanh của doanh nghiệp, thành thạo về công nghệ thông tin để triển khai tiếp thị, quảng cáo, xúc tiến, bán hàng, thanh toán qua mạng và xử lý được các hoạt động phát sinh trên mạng. Từ đó giúp cho doanh nghiệp có thể chủ động và không bi lệ thuộc trong công việc kinh doanh khi áp dụng thương mại điện tử. Nắm bắt được lợi thế cạnh tranh cũng như tính hiệu quả của thương mại điện tử, nhiều doanh nghiệp thương mại dịch vụ đã chủ động nâng cao nhận thức và đào tạo cho nhân viên dưới các hình thức khác nhau. Nguồn nhân lực cho thương mại điện tử vì thế đã có nhiều chuyển biến rõ rệt, đáp ứng phần nào chiến lược chuyển sang kinh doanh qua mạng của nhiều doanh nghiệp. Tại nhiều doanh nghiệp trên ở Việt Nam, các phòng ban về công nghệ thông tin và kinh doanh đã có đủ kiến thức để ứng dụng thương mại điện tử ở mức trung bình. Tuy nhiên, thực tế trong năm qua cho thấy nhiều doanh nghiệp mới quan tâm tới đào tạo thương mại điện tử ở bề nổi mà chưa có bề sâu. Do đó, khi xây dựng website của doanh nghiệp hoặc tham gia vào các sàn giao dịch điện tử, những doanh nghiệp này chưa khai thác hay tận dụng được tối đa các cơ hội kinh doanh mà Internet đem lại. Nhiều lớp học miễn phí đã được mở để hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nhanh chóng với phương thức kinh doanh mới mẻ này, nhưng nhận thức về lợi ích của thương mại điện tử nhiều khi không rõ ràng nên một số doanh nghiệp chưa tham gia hoặc chỉ tham gia theo phong trào. - Tạo lập môi trường kinh tế và pháp lý: Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực Thương mại điện tử ngoài việc chịu sự điều chỉnh của các quan hệ pháp luật như trong hoạt động Thương mại Truyền thống thì họ còn phải chịu sự điều chỉnh của các quy phạm pháp luật có liên quan đến hình thức hoạt động mới này. Hiện nay Việt Nam cũng đã ban hành một số văn bản pháp luật có liên quan như: Luật giao dịch điện tử, luật thương mại, bộ luật Dân sự. Cần phải xây dựng và thực thi được hệ thống các biện pháp bảo vệ người tiêu dùng, người sản xuất. Hoạt động Thương mại điện tử cho thấy các thông tin về hàng hoá đều được mã hoá, số hoá, khi đó người bán không có điều kiện thuyết phục người mua, người mua không có điền kiện cảm nhận hàng hoá thông qua các SV: Trần Tuệ Linh 11 Lớp: QTKD Thương mại 53A Đề án môn học GVHD: GS.TS Đặng Đình Đào hành vi kiểm tra hàng hoá khi mua bán thông thường như nếm thử, dùng thử... Điều này đã làm tăng khả năng rủi ro cho cả người bán và người mua, đặc biệt là người tiêu dùng đó là chưa kể đến khả năng bị nhầm lẫn bởi các cơ sở dữ liệu, bị lừa gạt bởi các tổ chức phi pháp có mặt trên mạng. Chính vì vậy phải tạo ra một hệ thống các biện pháp nhằm bảo vệ quyền lợi của những người tham gia vào hoạt động Thương mại điện tử. Hoàn thiện hệ thống pháp luật hỗ trợ thương mại điện tử là một trong sáu số các giải pháp chủ yếu mà Quyết định 222 đề ra nhằm thúc đẩy sự phát triển của thương mại điện tử Việt Nam, với lộ trình cụ thể như sau: - Đến cuối năm 2006, ban hành đầy đủ các văn bản dưới luật để thực thi Luật Giao dịch điện tử, Luật Thương mại và Bộ luật Dân sự, tạo cơ sở pháp lý cho thông điệp dữ liệu. Đến cuối năm 2007, ban hành đầy đủ các văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh các khía cạnh liên quan tới thương mại điện tử về giải quyết tranh chấp, bảo vệ người tiêu dùng, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, phòng chống tội phạm, các vấn đề về thuế nội địa và thuế hải quan. - Rà soát, bổ sung, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật liên quan nhằm bảo đảm toàn bộ hệ thống pháp luật được định hướng chung là hỗ trợ, tạo điều kiện cho thương mại điện tử phát triển. - Mặc dù chậm hơn yêu cầu, nhưng tới cuối năm 2008 khung pháp lý cho thương mại điện tử tại Việt Nam có thể nói đã tương đối hoàn thiện, với nền tảng chính là những văn bản quy phạm pháp luật thuộc hệ thống Luật Giao dịch điện tử. Bên cạnh đó, Luật Công nghệ thông tin và các văn bản hướng dẫn thi hành cũng tạo nên một hành lang pháp lý khá thuận lợi cho việc triển khai các khía cạnh liên quan đến hạ tầng công nghệ thông tin của hoạt động ứng dụng thương mại điện tử. Ngoài Luật và những Nghị định khung, xuất phát từ yêu cầu của thực tiễn phát triển, các cơ quan quản lý nhà nước cũng đang tiếp tục nghiên cứu để ban hành các văn bản dưới Luật nhằm điều chỉnh từng lĩnh vực ứng dụng thương mại điện tử đặc thù của đời sống kinh tế - xã hội. Theo một số doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ, pháp luật Việt Nam đã dần gỡ bỏ các rào cản cho thương mại điện tử phát triển, hoạt động của doanh nghiệp dễ dàng hơn, thông suốt hơn và doanh nghiệp cũng như người tiêu dùng không còn lo SV: Trần Tuệ Linh 12 Lớp: QTKD Thương mại 53A Đề án môn học GVHD: GS.TS Đặng Đình Đào ngại xảy ra vướng mắc. Đa phần cũng nhận định rằng, việc đẩy mạnh và hoàn thiện cơ sở pháp lý cho hoạt động thương mại điện tử kết hợp với việc các chủ thể tham gia thương mại điện tử làm quen và tuân theo những quy tắc quốc tế sẽ thúc đẩy thương mại điện tử tại Việt Nam tiếp tục phát triển nhanh và sôi động hơn trong thời gian tiếp theo, hội nhập dần với thương mại điện tử quốc tế. Nhờ có có luật về TMĐT công nhận tính pháp lý của các chứng từ điện tử, các hợp đồng điện tử ký qua mạng, luật bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, bảo vệ sự riêng tư, bảo vệ người tiêu dùng…mà các giao dịch thương mại điện tử của doanh nghiệp được đảm bảo. Hạ tầng pháp lý của thương mại điện tử cũng bảo gồm các vấn đề về xử lý các hành vi phá hoại, hành vi cản trở hoặc gây thiệt hại cho hoạt động thương mại của các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ, - Bảo mật, an toàn: Giao dịch thương mại qua các thương mại điện tử, trong đó mọi dữ liệu (kể cả chữ kí) đều ở dạng số hóa, vì thế đặt ra yêu cầu nghiêm ngặt về tính bảo mật, an toàn, tránh mất tiền, lừa gạt, thay đổi thông tin, xâm nhập dữ liệu… Hệ thống bảo mật an toàn được thiết kế trên cơ sở kĩ thuật mã hóa hiện đại và một cơ chế an ninh hữu hiệu. Bên cạnh đó, thương mại điện tử chỉ có có thể thực hiện trên thực tế và có hiệu quả khi đã tồn tại một hệ thống thanh toán tài chính ở mức độ phát triển đủ cao, cho phép tiến hành thanh toán tự động. Vì thế các yêu cầu đặt ra đối với các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ khi áp dụng thương mại điện tử đó là:  Phải có cơ sở thanh toán điện tử an toàn bảo mật. Thanh toán điện tử qua thẻ, qua tiền điện tử, thanh toán qua EDI  Phải có hệ thống an toàn bảo mật cho các giao dịch, chống xâm nhập trái phép, chống virus, chống thoái thác .  Phải có hệ thống cơ sở chuyển phát hàng nhanh chóng, kịp thời và tin cậy Trong thời đại toàn cầu hóa hiện nay, việc trao đổi thông tin có ý nghĩa rất quan trọng đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Nguồn thông tin chính xác, kịp thời với chi phí thấp sẽ giúp doanh nghiệp triển khai hoạt động hiệu quả hơn, nâng cao năng lực cạnh tranh trong môi trường kinh doanh toàn cầu ngày càng khắc nghiệt. Do đó, việc đảm bảo cho thông tin được trao đổi liên tục trong phạm vi quốc gia cũng như quốc tế có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc SV: Trần Tuệ Linh 13 Lớp: QTKD Thương mại 53A Đề án môn học GVHD: GS.TS Đặng Đình Đào thúc đẩy thương mại phát triển. Nếu như trước đây, việc tiếp cận, thu thập, tổng hợp và phân tích thông tin thường gặp nhiều khó khăn, mất thời gian và rất tốn kém thì với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin và Thương mại điện tử, doanh nghiệp có thể thực hiện những công việc này nhanh chóng và với chi phí thấp hơn bao giờ hết. Trong thời gian vừa qua, với tốc độ phát triển nhanh chóng của ứng dụng công nghệ thông tin và thương mại điện tử vào hoạt động sản xuất kinh doanh, đặc biệt là với sự phát triển của Internet, giao dịch thương mại điện tử của các doanh nghiệp Việt Nam tăng mạnh, khối lượng thông tin trao đổi ngày càng nhiều. Tuy nhiên, những vi phạm liên quan đến thông tin cá nhân cũng ngày một nhiều hơn, gây tâm lý e ngại cho các cá nhân, tổ chức khi tham gia giao dịch thương mại điện tử. Vì vậy, cho đến thời gian gần đây, khái niệm bảo vệ thông tin cá nhân và quyền riêng tư về thông tin cá nhân trên môi trường điện tử là một vấn đề rất đáng lưu tâm tại Việt Nam. Hệ thống pháp luật hiện nay vẫn còn thiếu những quy định, chế tài cụ thể về bảo vệ thông tin cá nhân trên môi trường mạng. Bên cạnh đó, người dân, doanh nghiệp và cả các cơ quan quản lý nhà nước vẫn còn nhiều bỡ ngỡ với khái niệm này. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và thương mại điện tử, đặc biệt là sự xâm nhập sâu rộng của Internet vào mọi mặt đời sống xã hội, những tác động tiêu cực của việc sử dụng thông tin cá nhân bất hợp pháp đã ngày càng trở nên rõ ràng hơn. Thực tế này đã khiến cho vấn đề bảo vệ thông tin cá nhân trở thành một chủ đề lớn, thu hút sự quan tâm rộng rãi của các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp và cả xã hội. 2 Nội dung phát triển thương mại điện tử ở các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ 2.1 Xây dựng, phát triển kết cấu hạ tầng thương mại điện tử Thiết lập cơ sở hạ tầng mạng truyền thông thường xuyên, dễ tiếp cận, và chi phí thấp trên cơ sở các tiêu chuẩn mở nhằm đảm bảo tính liên thông và tính liên tác. Một trong các cân nhắc cơ bản của TMĐT là tính thường xuyên, hiện hữu toàn cầu và tính dễ tiếp cận với cơ sở hạ tầng truyền thông. Tiếp cận và sử dụng cơ sở hạ tầng này là chức năng của năng lực mạng ở cấp quốc gia, khu vực, và toàn SV: Trần Tuệ Linh 14 Lớp: QTKD Thương mại 53A Đề án môn học GVHD: GS.TS Đặng Đình Đào cầu; của tính thường hữu và chi phí của các khí cụ truy nhập (điện thoại, máy tính điện tử cá nhân, modem v.v.); và tính thường hữu của kỹ năng kỹ thuật truy cập. Các dịch vụ viễn thông cơ bản phải thường hữu đối với đa số dân chúng và chi phí phải thấp là điều kiện tiên quyết căn bản của TMĐT. Do đó, trước hết phải có hạ tầng cơ sở viễn thông cơ bản. Vì chi phí cao có thể cản trở việc truy nhập vào mạng thông tin, nên giá dịch vụ viễn thông, cùng với giá của phần cứng và phần mềm cần thiết để truy nhập vào mạng truyền thông phải ở các mức có thể chịu đựng được. Mục tiêu cụ thể của phát triẻn kết cấu hạ tầng thương mại điện tử là xây dựng được hệ thống thanh toán thương mại điện tử quốc gia để sử dụng rộng rãi cho các mô hình thương mại điện tử, đặc biệt loại hình thương mại điện tử doanh nghiệp - người tiêu dùng (B2C); thẻ thanh toán được sử dụng rộng rãi để giảm tỷ lệ sử dụng tiền mặt; áp dụng phổ biến chứng thực chữ ký số để đảm bảo an toàn, bảo mật cho các giao dịch thương mại điện tử. Về môi trường ứng dụng thương mại điện tử, mục tiêu đặt ra là mua sắm trực tuyến trở thành hình thức mua hàng phổ biến của người tiêu dùng; doanh nghiệp ứng dụng rộng rãi các loại hình thương mại điện tử như doanh nghiệp - doanh nghiệp (B2B), doanh nghiệp - người tiêu dùng (B2C), doanh nghiệp - chính phủ (B2G) trong hoạt động kinh doanh, xuất nhập khẩu. Một trong những nội dung xây dựng, phát triển kết cấu hạ tầng thương mại điện tử đối với doanh nghiệp thương mại dịch vụ đó là hỗ trợ xây dựng website, khuyến khích công tác ứng dụng B2B, B2C và khuyến khích phát triển các ngành phụ trợ cho TMĐT như viễn thông, ngành CNTT…(như nâng cao tốc độ đường truyền Internet đáp ứng được yêu cầu của doanh nghiệp cũng như người tiêu dùng), xây dựng hệ thống thanh toán thương mại điện tử quốc gia; xây dựng giải pháp thẻ thanh toán thương mại điện tử tích hợp; xây dựng hệ thống quản lý trực tuyến hoạt động vận chuyển cho thương mại điện tử; xây dựng hạ tầng chứng thực chữ ký số cho thương mại điện tử. Bên cạnh đó, xây dựng các tiêu chuẩn trao đổi thông điệp dữ liệu trong thương mại điện tử; xây dựng hệ thống đảm bảo lòng tin cho hoạt động mua sắm trực tuyến và cơ chế giải quyết tranh chấp trực tuyến. SV: Trần Tuệ Linh 15 Lớp: QTKD Thương mại 53A Đề án môn học GVHD: GS.TS Đặng Đình Đào 2.2 Tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức về thương mại điện tử Nhận thức được vai trò quan trọng của TMĐT đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, trong những năm qua các Sở Công thương đã đẩy mạnh tuyên truyền phổ biến pháp luật và kỹ năng ứng dụng TMĐT, đồng thời triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng trang web, xây dựng thương hiệu trực tuyến, tham gia sàn TMĐT...nhằm giúp các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ thu hút được khách hàng truy cập tim kiếm thông tin. Qua đó đã giúp các doanh nghiệp quảng bá thương hiệu của mình và nhiều doanh nghiệp đã ký hợp đồng với các bạn hàng trong và ngoài nước, góp phần thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và hoạt động xuất khẩu hàng hóa của tỉnh tăng khá. Ngoài ra doanh nghiệp cũng nên tôt chức các khóa tập huấn, trang bị kiến thức, cập nhật những thông tin mới có liên quan trên sàn giao dịch; phối hợp với Trung tâm phát triển Thương mại điện tử điều tra, khảo sát, thu thập tình hình tại các doanh nghiệp như thông tin ban đầu của doanh nghiệp (bao gồm thông tin sản phẩm, hình ảnh sản phẩm, tính năng sản phẩm...) để xây dựng cơ sở dữ liệu của sàn giao dịch TMĐT. Để củng cố và nâng cao nhận thức về pháp luật trong hoạt động TMĐT, đồng thời năng cao hiệu quả ứng dụng TMĐT cho cộng đồng doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh, nhiều lớp tập huấn các giảng viên đến từ Cục thương mại điện tử & công nghệ thông tin, Trung tâm Phát triển thương mại điện tử đã cung cấp đến các học viên nhiều kiến thức bổ ích từ cơ bản đến nâng cao, giúp học viên nắm bắt, hiểu rõ và từng bước tiếp cận, ứng dụng thương mại điện tử trong phát triển hệ thống Booking Engine hỗ trợ cho công tác ứng dụng và triển khai E-marketing cho các khách sạn & Resort tại Việt Nam; hệ thống phân phối hàng trực tuyến; kế hoạch, chiến lược xây dựng website; quản trị nội dung website doanh nghiệp du lịch; nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh thông qua phần mềm quản lý khách sạn trên nền Web; Facebook Marketing- chiến lược thu hút khách hàng du lịch… 2.3 Đào tạo, phát triển nguồn nhân lực thương mại điện tử Để có thể phát triển được thương mại điện tử trong các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ cần phải có nguồn nhân lực có trình độ tương ứng. Con người cấu thành cơ sở nhân lực của thương mại điện tử trước hết là đội ngũ các chuyên gia tin SV: Trần Tuệ Linh 16 Lớp: QTKD Thương mại 53A