Tài liệu đảng bộ tỉnh hải dương lãnh đạo phong trào thanh niên từ năm 2005 đến năm 2014

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NÔI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ------------------------------------------------------ VŨ THỊ THỦY ĐẢNG BỘ TỈNH HẢI DƢƠNG LÃNH ĐẠO PHONG TRÀO THANH NIÊN TỪ NĂM 2005 ĐẾN NĂM 2014 LUẬN VĂN THẠC SĨ LỊCH SỬ Hà Nội, 2016 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NÔI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ------------------------------------------------------ VŨ THỊ THỦY ĐẢNG BỘ TỈNH HẢI DƢƠNG LÃNH ĐẠO PHONG TRÀO THANH NIÊN TỪ NĂM 2005 ĐẾN NĂM 2014 Chuyên ngành: Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam Mã số: 60 22 03 15 LUẬN VĂN THẠC SĨ LỊCH SỬ Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN QUANG LIỆU Hà Nội, 2016 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, dưới sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Quang Liệu. Các số liệu, tài liệu trong luận văn là trung thực, bảo đảm tính khách quan. Các tài liệu tham khảo có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Hà Nội, ngày tháng Tác giả Vũ Thị Thủy năm 2016 LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc nhất tới thầy giáo hướng dẫn TS. Nguyễn Quang Liệu.– trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội. Thầy đã tận tình chỉ bảo, định hướng cho tôi để tôi có thể hoàn thành luận văn. Tôi xin cảm ơn sự giúp đỡ từ các thầy cô trong trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, các thầy cô trong khoa Lịch sử, trong bộ môn Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam - những người thầy đã dạy dỗ, chỉ bảo tôi trong suốt quá trình học tập. Tôi cảm ơn cán bộ Trung tâm thông tin thư viện Đại học Quốc gia Hà Nội, các lãnh đạo và cán bộ phòng Lưu trữ Tỉnh ủy, Tỉnh Đoàn Hải Dương đã giúp đỡ tôi trong quá trình tìm và hệ thống tư liệu cần thiết cho luận văn thạc sĩ. Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới gia đình, người thân, bạn bè đã luôn động viên, khích lệ để tôi hoàn thành khóa học. Mặc dù đã cố gắng và nỗ lực song luận văn không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được ý kiến cuả quý thầy cô và các bạn. Xin chân thành cám ơn. Tác giả luận văn Vũ Thị Thủy NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HÀ NỘI, 2006 BẢNG QUY ƢỚC VIẾT TẮT BCH: Ban chấp hành CNH, HĐH: Công nghiệp hóa, hiện đại hóa CNXH: Chủ nghĩa xã hội ĐVTN: Đoàn viên thanh niên NXB: Nhà xuất bản TNCS: Thanh niên Cộng sản TNTP: Thiếu niên tiền phong THCS: Trung học Cơ sở THPT: Trung học Phổ thông TW: Trung ương UBND: Ủy ban nhân dân XHCN: Xã hội chủ nghĩa MỤC LỤC MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1 2. Lịch sử nghiên cứu ........................................................................................ 3 3. Mục đích và nhiệm vụ của khóa luận ........................................................... 6 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 7 5. Phương pháp nghiên cứu và nguồn tài liệu ................................................... 7 6. Đóng góp của luận văn .................................................................................. 8 7. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 8 CHƢƠNG 1: CHỦ TRƢƠNG VÀ SỰ CHỈ ĐẠO CỦA ĐẢNG BỘ TỈNH HẢI DƢƠNG ĐỐI VỚI PHONG TRÀO THANH NIÊN TỪ NĂM 2005 ĐẾN NĂM 2010 ....................................................................................................... 10 1.1. Chủ trƣơng của Đảng về phong trào thanh niên từ năm 2005 đến năm 2010 ................................................................................................................. 10 1.1.1. Quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về phong trào thanh niên... 10 1.1.2. Chủ trương của Đảng bộ tỉnh Hải Dương về phong trào thanh niên từ 2005 đến 2010 ................................................................................................. 16 1.2. Quá trình chỉ đạo thực hiện của Đảng bộ tỉnh Hải Dƣơng ................ 26 1.2.1. Quá trình chỉ đạo thực hiện .................................................................. 26 1.2.2. Những kết quả đạt được ........................................................................ 30 Tiểu kết chƣơng 1 .......................................................................................... 42 CHƢƠNG 2: ĐẢNG BỘ TỈNH HẢI DƢƠNG LÃNH ĐẠO ĐẨY MẠNH PHONG TRÀO THANH NIÊN TỪ NĂM 2011 ĐẾN NĂM 2014 ........... 44 2.1. Chủ trƣơng của Đảng bộ tỉnh Hải Dƣơng về phong trào thanh niên từ năm 2011 đến năm 2014 ........................................................................... 44 2.1.1. Tình hình và yêu cầu mới về phong trào thanh niên ở tỉnh Hải Dương ..... 44 2.1.2. Chủ trương của Đảng bộ ...................................................................... 50 2.2. Quá trình chỉ đạo thực hiện của Đảng bộ tỉnh Hải Dƣơng ................ 60 2.2.1. Quá trình chỉ đạo thực hiện .................................................................. 60 2.2.2. Những kết quả đạt được ........................................................................ 66 Tiểu kết chƣơng 2 .......................................................................................... 82 CHƢƠNG 3: NHẬN XÉT CHUNG VÀ MỘT SỐ KINH NGHIỆM CHỦ YẾU................................................................................................................. 84 3.1. Nhận xét chung ....................................................................................... 84 3.1.1. Ưu điểm ................................................................................................. 84 3.1.2. Hạn chế ................................................................................................. 95 3.2. Những kinh nghiệm chủ yếu ............................................................... 102 3.2.1. Kinh nghiệm trong xác định chủ trương ............................................. 102 3.2.2. Kinh nghiệm trong chỉ đạo thực hiện.................................................. 107 KẾT LUẬN .................................................................................................. 112 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội, tuổi trẻ là tuổi của những ước mơ, hoài bão và khát vọng vươn tới những giá trị đích thực: chân, thiện, mỹ… cũng là khoảng thời gian để cống hiến sức trẻ, trí tuệ, xung kích đi đầu với lý tưởng cao đẹp: “Đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên”. Trong đấu tranh cách mạng, hàng nghìn thanh niên sẵn sàng bước đi trong khói lửa đạn bom, quyết đem xương máu bảo vệ độc lập dân tộc. Chính sức trẻ của các thế hệ thanh niên trong mọi thời đại lịch sử đã mang lại sức mạnh cho dân tộc Việt Nam vượt qua thử thách. Ngày nay, khi đất nước không ngừng chuyển mình, hòa cùng nhịp điệu chuyển động của khu vực và của cả thế giới, thế hệ trẻ tuổi hôm nay không những tiếp nối truyền thống của thế hệ cha anh đi trước mà còn trở thành động lực phát triển và xứng đáng là chủ nhân tương lai của đất nước. Thanh niên là lực lượng xã hội hùng hậu, có trình độ học vấn, khả năng giác ngộ cao và có nhiều đóng góp to lớn cho xã hội. Thanh niên cũng là lực lượng trực tiếp kế tục sự nghiệp cách mạng trong giai đoạn mới và quyết định tương lai của đất nước. Song, thanh niên cũng chứa đựng nhiều vấn đề phức tạp: do độ tuổi còn trẻ, thiếu kinh nghiệm, thiếu bản lĩnh lập trường trước mọi sự chống phá của thế lực thù địch, mặt trái của kinh tế thị trường và những cám dỗ khó lường trong thời kỳ hội nhập. Điều này đã tác động tiêu cực đến thanh niên và ở một góc độ nào đó những yếu tố này đã làm biến đổi phẩm chất, những chuẩn mực giá trị xã hội, đạo đức nghề nghiệp trong thanh niên… Vì vậy, họ cần được định hướng đúng đắn để phát huy tối đa vai trò nòng cốt của mình trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Điều này khẳng định rõ hơn việc lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên càng trở nên quan trọng và cần thiết hơn bao giờ hết. Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời năm 1930 đã lãnh đạo nhân dân ta làm cách mạng Tháng Tám thành công, giành thắng lợi vang dội trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Trong quá trình lãnh đạo đất nước, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn quan tâm giáo dục, bồi dưỡng thanh niên, nhận thức đúng đắn vai trò làm chủ cũng như tiềm năng to lớn của thanh niên trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ 1 quốc xã hội chủ nghĩa. Từ đó đưa ra những chủ trương, biện pháp đúng đắn trong công tác thanh niên nhằm phát huy sức mạnh tối đa của thanh niên. Nghị quyết Hội nghị lần thứ Tư của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VII) khẳng định: “Sự nghiệp đổi mới có thành công hay không, cách mạng Việt Nam có vững bước theo con đường xã hội chủ nghĩa hay không, phần lớn là tùy thuộc vào lực lượng thanh niên, vào việc bồi dưỡng rèn luyện thế hệ thanh niên. Công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc, là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng”[30, tr.85-86]. Chủ tịch Hồ Chí Minh – Lãnh tụ vĩ đại của cách mạng Việt Nam, lúc sinh thời Người luôn quan tâm đến thanh niên, đánh giá cao vai trò, khả năng cách mạng to lớn của thanh niên. Người khẳng định: thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên. Trước lúc ra đi, Người còn dặn lại trong Di chúc rằng: bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là việc rất quan trọng và cần thiết. Trong giai đoạn hiện nay, với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, thời kỳ mở cửa đã tạo ra thời cơ và thách thức cho Việt Nam. Đất nước đang trên con đường hội nhập quốc tế vì thế những biến đổi của tình hình trong nước và quốc tế đang tác động mạnh mẽ đến cơ cấu xã hội, địa vị kinh tế, học vấn, tư tưởng, tâm lý lối sống thanh niên. Trong bối cảnh đó, đòi hỏi Đảng phải có sự chỉ đạo sâu sát, kịp thời nhằm đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp CNH, HĐH đất nước, phù hợp với nhu cầu lợi ích của thanh niên, phát huy vai trò làm chủ và tiềm năng to lớn của thanh niên để thanh niên thực hiện được sứ mệnh lịch sử. Vào thời kỳ mới, Đảng Cộng sản Việt Nam xác định: “Thanh niên là lực lượng xung kích trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Sự nghiệp đổi mới có thành công hay không, đất nước bước vào thế kỷ XXI có vị trí xứng đáng trong cộng đồng thế giới hay không, cách mạng Việt Nam có vững bước theo con đường XHCN hay không phần lớn tùy thuộc vào lực lượng thanh niên, vào việc bồi dưỡng rèn luyện thế hệ thanh niên; Công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc, là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng” [22, tr.82]. 2 Thanh niên chính là lứa tuổi được coi như tấm gương phản chiếu hình ảnh và ước vọng của một xã hội. Vì vậy, lãnh đạo công tác thanh niên là một nhiệm vụ trong toàn bộ công tác của Đảng, là yếu tố quan trọng góp phần bảo đảm thắng lợi của sự nghiệp cách mạng. Dù ở bất cứ địa phương, ngành, cơ quan đơn vị nào, sự lãnh đạo của Đảng mà trực tiếp là các cấp ủy đảng luôn là yếu tố quyết định, đảm bảo cho tổ chức Đoàn hoàn thành tốt nhiệm vụ, chức năng đoàn kết, tập hợp, giáo dục thanh niên đưa họ vào phong trào hành động cách mạng nhằm thực hiện thắng lợi đường lối chủ trương của Đảng cũng như chính sách, pháp luật của Nhà nước. Trên tinh thần chỉ đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, Đảng bộ tỉnh Hải Dương đã có nhiều cố gắng trong lãnh đạo phong trào thanh niên, động viên thu hút đông đảo thanh niên tham gia sự nghiệp cách mạng, tạo môi trường kinh tế - văn hóa – xã hội… lành mạnh, văn minh cho thanh niên rèn luyện, cống hiến và trưởng thành, góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp. Tuy nhiên, công tác thanh niên còn bộc lộ những tồn tại, yếu kém, chưa đáp ứng được yêu cầu giai đoạn cách mạng mới. Là một người con sinh ra trên đất mẹ Hải Dương, nhằm góp phần làm cho công tác Đoàn và phong trào thanh niên thêm sôi động, hiệu quả. Vì vậy, tôi nghiên cứu sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Hải Dương đối với công tác thanh niên, nhất là phong trào thanh niên, từ đó rút ra những kinh nghiệm nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả lãnh đạo phong trào thanh niên của Đảng bộ tỉnh trong thời kỳ đổi mới là một việc làm cần thiết, có ý nghĩa thực tiễn và khoa học sâu sắc. Xuất phát từ ý nghĩa trên, tôi chọn đề tài “Đảng bộ tỉnh Hải Dương lãnh đạo phong trào thanh niên từ năm 2005 đến năm 2014” làm luận văn thạc sĩ chuyên ngành Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam. 2. Lịch sử nghiên cứu Công tác thanh niên là một bộ phận quan trọng trong toàn bộ công tác vận động quần chúng của Đảng. Nói về phong trào thanh niên cũng như vai trò và sức mạnh của thế hệ trẻ cho tới nay đã có nhiều bài viết, tác phẩm đề cập tới tiêu biểu có: “Thanh niên học tập và cải tạo tư tưởng” (1951) do TW Đoàn thanh niên cứu quốc xuất bản; “Đảng – người tổ chức và lãnh đạo Đoàn thanh niên chúng ta” 3 (1957) do Trung ương Đoàn thanh niên cứu quốc xuất bản; “Vấn đề rèn luyện tư tưởng của thanh niên” (1961) của tác giả Hoàng Tùng do nhà xuất bản Thanh niên ấn hành… Nội dung của các tác phẩm đó đều tập trung vạch rõ thế mạnh và nhiệm vụ của thanh niên có tích chất hoạch định chiến lược chính trị song chưa đi sâu vào chủ trương, nghị quyết của Đảng một cách có hệ thống theo tiến trình lịch sử. Những công trình đề cập đến nội dung đề tài nghiên cứu như: Quang Vinh, Trần Kim Duyên, Văn Song “Hồ Chí Minh về giáo dục và tổ chức thanh niên” (1999) do nhà xuất bản Thanh niên phát hành. Cuốn sách gồm những bài nói của Bác Hồ về công tác giáo dục và tổ chức thanh niên từ năm 1921 đến năm 1969. Các bài nói, bài viết được tập hợp trong cuốn sách phản ánh tư tưởng của Người về vị trí, vai trò của lực lượng thanh niên, đồng thời nêu rõ sự cần thiết thực hiện công tác vận động thanh niên. “Đổi mới sự lãnh đạo của Đảng về công tác thanh niên trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” (2005) và “Lãnh đạo và quản lý về công tác thanh niên trong thời kỳ đổi mới”(2005) đồng tác giả Dương Tự Đam, Nhà xuất bản Thanh niên, đã cung cấp cơ sở lý luận và phương pháp luận, hệ thống các quan điểm của Đảng, tư tưởng Hồ Chí Minh, các chính sách của Nhà nước về công tác thanh niên. Liên quan đến đề tài còn có các công trình nghiên cứu về thanh niên như: “Tập hợp, đoàn kết thanh niên thông qua phong trào hành động cách mạng trong thời kỳ đổi mới” (1997) của Đặng Cảnh Khanh – Nguyễn Hồng Thanh, Nhà xuất bản Hà Nội; “Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh với việc tham gia phát triển tài năng trẻ trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” (2004) của Nguyễn Văn Thanh, Nhà xuất bản Thanh niên; “Công tác phát triển Đảng viên trong thanh niên giai đoạn 2005 – 2010” (2005), của Ban tổ chức Trung ương Đảng – Ban Bí Thư Trung ương Đoàn, Nhà xuất bản Thanh niên; “Hoạt động đoàn tham gia phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn hiện nay” (2008) của Ban Thanh niên Nông thôn, Nhà xuất bản Thanh niên; “Thanh niên và lối sống của thanh niên Việt Nam trong quá trình đổi mới và hội nhập quốc tế” (2011) của Phạm Hồng Tung, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia… 4 Các tác phẩm, bài viết được xuất bản nêu lên những vấn đề lý luận và cách tiếp cận khi nghiên cứu về thanh niên, chỉ ra những đặc trưng cơ bản của thanh niên, đồng thời nhấn mạnh vai trò của tổ chức Đoàn trong việc tập hợp, đoàn kết thanh niên,… để thanh niên tham gia vào các hoạt động phát triển kinh tế, xã hội, đóng góp tài năng và sức trẻ vào sự nghiệp xây dựng và phát triển quê hương, đất nước. Trong những năm gần đây được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, Ban Tuyên giáo tỉnh Hải Dương đã kết hợp với các ban ngành, các địa phương, cơ sở cho ra đời một số cuốn lịch sử Đảng bộ xã, Đảng bộ huyện. Với sự ra đời cuốn “Lịch sử Đảng bộ tỉnh Hải Dương (1930 – 1975)”, “Những sự kiện lịch sử Đảng bộ Tỉnh Hải Dương tập III (1975 – 2000)”, “Các kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh Hải Dương (1940-2000)” đã ghi lại đầy đủ những dấu mốc và bước chuyển quan trọng của tỉnh Hải Dương. Năm 1991 khi tỉnh Hải Dương và tỉnh Hưng Yên sát nhập thành tỉnh Hải Hưng, lúc này nhằm thi hành chỉ thị 14 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, thực hiện Nghị quyết 49 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về công tác thanh niên, Ban Chấp hành Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh cho xuất bản cuốn: “Lịch sử Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh Hải Hưng (1925 – 1990)”, cuốn sách này cũng chỉ dừng lại ở phong trào thanh niên từ năm 1925 đến năm 1990. Vào dịp Đại hội Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam tỉnh Hải Dương lần thứ II, Ban Chấp hành Tỉnh Đoàn phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy biên soạn và ra mắt bạn đọc cuốn “Lịch sử Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh Hải Dương giai đoạn 1931 – 2000”. Những công trình trên, tuy mức độ và đứng ở nhiều khía cạnh khác nhau, song nội dung đều ghi nhận vai trò quyết định của tỉnh Hải Dương trong việc lãnh đạo công tác thanh niên, đặc biệt là phong trào thanh niên, đề cao tinh thần hăng hái, nhiệt tình của thanh niên trong đấu tranh cách mạng cũng như trong lao động sản xuất, tham gia vào các lĩnh vực văn hóa, xã hội. Ngoài ra ở một số báo, tạp chí như báo Nhân dân, báo Hải Dương, báo Pháp luật, báo Thanh niên… cũng đã làm sáng tỏ thêm các vấn đề cụ thể về vai trò của thanh niên đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; một số bài nghiên cứu về Hải Dương trên các lĩnh vực như tình hình phát trển kinh tế xã hội, một số vấn 5 đề chính trị xã hội xảy ra trên địa bàn, về công tác Đoàn và phong trào thanh niên của Đảng bộ tỉnh Hải Dương, có ý nghĩa lý luận và thực tiễn to lớn. Để luận văn được hoàn thành, ngoài việc tham khảo các văn kiện Đảng, các tác phẩm của Mác – Ăngghen, Lênin, của Hồ Chí Minh, các nghị quyết, các báo cáo tổng kết công tác thanh niên của Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, nguồn tư liệu chủ yếu của luận văn là các nghị quyết của Đảng bộ Tỉnh Hải Dương, các bản báo cáo về công tác Đoàn và phong trào thanh niên của Tỉnh ủy từ năm 2005 đến năm 2014. Bên cạnh đó, đề tài còn sử dụng các tư liệu của Ban Chấp hành Tỉnh Đoàn về các phong trào hoạt động của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh Hải Dương từ năm 2005 đến năm 2014. Nhìn chung các công trình nghiên cứu về vấn đề thanh niên khá nhiều, tùy từng góc độ nghiên cứu khác nhau, song chưa có công trình khoa học nào được công bố đi sâu nghiên cứu một cách hệ thống và chuyên sâu về sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Hải Dương đối với phong trào thanh niên từ năm 2005 đến năm 2014. Mặc dù vậy, kết quả nghiên cứu của những công trình trên là nguồn tư liệu quý, đáng tin cậy để tác giả kế thừa, có sự đối chiếu, so sánh, liên hệ trong quá trình làm luận văn thạc sĩ của mình. 3. Mục đích và nhiệm vụ của khóa luận 3.1. Mục đích: - Trên cơ sở khảo sát thực tế, luận văn làm sáng tỏ vai trò lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Hải Dương đối với phong trào thanh niên từ năm 2005 đến năm 2014. - Góp phần làm sáng rõ những hoạt động về phong trào thanh niên từ năm 2005 đến năm 2014. - Đánh giá kết quả và hạn chế về sự lãnh đạo Đảng bộ tỉnh Hải Dương đối với phong trào thanh niên từ năm 2005 đến năm 2014. Từ đó, rút ra những bài học kinh nghiệm về lãnh đạo phong trào thanh niên ở Hải Dương. 3.2. Nhiệm vụ: - Sưu tầm, tập hợp các tài liệu liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến phong trào thanh niên tỉnh Hải Dương từ năm 2005 đến năm 2014, đồng thời khai thác 6 triệt để các thông tin lịch sử có trong tài liệu nhằm phục vụ cho đề tài nghiên cứu, làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của vấn đề phong trào thanh niên. - Phân tích chủ trương và sự chỉ đạo của Đảng bộ tỉnh Hải Dương đối với công tác thanh niên, nhất là phong trào thanh niên từ năm 2005 đến năm 2014. - Làm rõ những hoạt động của phong trào thanh niên Hải Dương dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh từ năm 2005 đến năm 2014. - Phân tích những kết quả và hạn chế của quá trình trên, đồng thời đúc rút những kinh nghiệm đối với công tác lãnh đạo phong trào thanh niên của Đảng bộ tỉnh Hải Dương. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Những đường lối, chủ trương của Đảng bộ tỉnh Hải Dương về chỉ đạo phong trào thanh niên từ năm 2005 đến năm 2014. Thực tiễn hoạt động phong trào thanh niên của Đảng bộ tỉnh Hải Dương từ năm 2005 đến năm 2014. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Về nội dung: Chủ yếu nghiên cứu quan điểm, chủ trương của Đảng, Đảng bộ tỉnh Hải Dương và quá trình Đảng bộ quán triệt chủ trương của Đảng trong chỉ đạo công tác thanh niên; thực tiễn phong trào thanh niên trong thời kỳ đổi mới. Về không gian: Nghiên cứu trên địa bàn tỉnh Hải Dương. Về thời gian: Nghiên cứu các vấn đề trên từ năm 2005 đến năm 2014. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu và nguồn tài liệu 5.1. Phương pháp nghiên cứu Luận văn được thực hiện chủ yếu bằng hai phương pháp: phương pháp lịch sử và phương pháp logic. Ngoài ra, tác giả luận văn còn sử dụng các phương pháp cụ thể khác như: phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, thống kê… 5.2. Nguồn tư liệu Luận văn khai thác chủ yếu từ các nguồn tư liệu như: - Các chỉ thị, nghị quyết của Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng bộ tỉnh Hải Dương về công tác thanh niên từ năm 2005 đến năm 2014. 7 - Các văn kiện của Đảng Cộng sản Việt Nam, Đảng bộ tỉnh Hải Dương qua từng thời kỳ. - Các báo cáo chung về thực hiện công tác Đoàn và phong trào thanh niên của Tỉnh ủy; các báo cáo tổng kết năm, nhiệm kỳ của Tỉnh đoàn Hải Dương về công tác thanh niên; các Thông tri, Chỉ thị, Chương trình hành động… - Các sách chuyên khảo, nguồn tài liệu thành văn trên các sách báo, tạp chí có liên quan đến nội dung của luận văn. 6. Đóng góp của luận văn 6.1. Đóng góp về khoa học Luận văn góp phần làm rõ quan điểm, chủ trương của Đảng bộ tỉnh Hải Dương về vai trò của thanh niên và phong trào thanh niên trong những năm đổi mới (2005 – 2014), những nội dung đã được nêu trong các nghị quyết, chỉ thị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng và của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Hải Dương. Luận văn đánh giá khái quát những kết quả và hạn chế trong lãnh đạo phong trào thanh niên của Đảng bộ tỉnh Hải Dương trong những năm vừa qua. Từ đó rút ra những kinh nghiệm về sự lãnh đạo của Đảng bộ đối với phong trào thanh niên tỉnh Hải Dương. Luận văn được hoàn thành với hy vọng sẽ góp thêm tiếng nói và giải pháp cho việc giữ vững và nâng cao sự lãnh đạo của Đảng đối với thanh niên, để thực hiện thắng lợi mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ văn minh mà Đại hội Đảng XI đề ra. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, thanh niên luôn nêu cao truyền thống yêu nước, chí khí anh hùng bất khuất của dân tộc, hăng hái đi tiên phong trên mọi lĩnh vực và có nhiều cống hiến vào sự nghiệp CNH, HĐH đất nước. 6.2. Đóng góp về tư liệu Sau khi hoàn thành, luận văn có giá trị tham khảo, bổ sung thêm vào nguồn tài liệu về lịch sử thành phố nói chung và lịch sử Đảng bộ tỉnh Hải Dương nói riêng. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn gồm 3 chương: 8 Chương 1: Lãnh đạo phong trào thanh niên của Đảng bộ tỉnh Hải Dương từ năm 2005 đến năm 2010. Chương 2: Đảng bộ tỉnh Hải Dương lãnh đạo đẩy mạnh phong trào thanh niên từ năm 2011 đến năm 2014. Chương 3: Nhận xét chung và một số kinh nghiệm chủ yếu. 9 CHƢƠNG 1: CHỦ TRƢƠNG VÀ SỰ CHỈ ĐẠO CỦA ĐẢNG BỘ TỈNH HẢI DƢƠNG ĐỐI VỚI PHONG TRÀO THANH NIÊN TỪ NĂM 2005 ĐẾN NĂM 2010 1.1. Chủ trƣơng của Đảng về phong trào thanh niên từ năm 2005 đến năm 2010 1.1.1. Quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về phong trào thanh niên Thanh niên – nguồn lực vô giá, đầy tiềm năng, lớp người quyết định tương lai của mỗi quốc gia, dân tộc. Trong thời kỳ khoa học – công nghệ phát triển, xu hướng toàn cầu hóa về kinh tế, đặc biệt là sự bùng nổ của công nghệ thông tin, kho tri thức nhân loại ngày càng rộng mở, sự cạnh tranh gay gắt giữa các quốc gia, sự thay đổi tương quan lực lượng trên thế giới vừa là thời cơ, vừa là thách thức cho thế hệ trẻ Việt Nam phát triển và trưởng thành. Xây dựng chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam trong hoàn cảnh thế giới và nước ta với những chuyển biến, thời cơ và thách thức đan xen là phù hợp với xu hướng của tình hình quốc tế. Với vị trí, vai trò quan trọng của thanh niên trong xã hội, Đảng và Nhà nước luôn luôn quan tâm, tạo điều kiện để thanh niên phát triển toàn diện. “Thanh niên là người tiếp sức cách mạng cho thế hệ thanh niên già, đồng thời là người phụ trách dìu dắt thế hệ thanh niên tương lai”[43, tr. 29]. Hồ Chí Minh đã từng nói: “Một năm khởi đầu từ mùa xuân, một đời khởi đầu từ tuổi trẻ, tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội”[43, tr 69]. Thanh niên là nguồn lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển của xã hội và là người chủ tương lai của đất nước. Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, một trong những nhân tố quan trọng quyết định tương lai, vận mệnh dân tộc; là lực lượng chủ yếu trên nhiều lĩnh vực, đảm nhiệm những công việc đòi hỏi hy sinh, gian khổ, sức khỏe và sáng tạo. Thanh niên là độ tuổi sung sức nhất về thể chất và phát triển trí tuệ, luôn năng động, sáng tạo, muốn tự khẳng định mình. Song, do còn trẻ, thiếu kinh nghiệm nên thanh niên cần được sự giúp đỡ, chăm lo của các thế hệ đi trước và toàn xã hội. Công tác thanh niên là một bộ phận quan trọng trong công tác quần chúng của Đảng. Đảng và Nhà nước ta cho rằng: Công tác thanh niên bao gồm toàn bộ những hoạt động của Đảng, Nhà nước, Đoàn Thanh niên và xã hội nhằm giáo dục bồi dưỡng và tạo điều kiện thuận lợi cho thanh niên phát triển, trưởng thành. Đồng 10 thời phát huy vai trò làm chủ, tiềm năng to lớn của thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đảng lãnh đạo công tác thanh niên được thể hiện trên ba mặt: lãnh đạo công tác Đoàn; lãnh đạo công tác Hội Liên hiệp Thanh niên, Hội sinh viên Việt Nam và lãnh đạo công tác Đội Thiếu niên Tiền Phong Hồ Chí Minh. Một đặc trưng của công tác thanh niên chính là việc xây dựng phong trào thanh niên. Phong trào thanh niên hay toàn bộ những hoạt động của tổ chức Hội Liên hiệp Thanh niên và Hội Sinh viên Việt Nam nhằm đoàn kết, tập hợp rộng rãi, giáo dục mọi tầng lớp thanh niên Việt Nam trong và ngoài nước cống hiến tài năng và sức trẻ cho mục tiêu chung, cùng phấn đấu cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN. Hội có trách nhiệm tổ chức các hoạt động thiết thực góp phần giải quyết và đáp ứng những nhu cầu chính đáng của hội viên, thanh niên; kêu gọi và kiến nghị kịp thời với các cơ quan Nhà nước; các tổ chức xã hội cùng chăm lo bảo vệ quyền lợi hợp pháp của hội viên và các tổ chức thành viên. Hội cũng có nhiệm vụ đoàn kết, hợp tác với các tổ chức thanh niên trong khu vực và trên thế giới vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, tiến bộ xã hội, vì cuộc sống văn minh, hạnh phúc của tuổi trẻ; thường xuyên chăm lo xây dựng Hội, mở rộng mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên, tích cực tham gia xây dựng Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh [84, tr.151]. Đảng lãnh đạo phong trào thanh niên thông qua các hoạt động của hệ thống chính trị: Mặt trận Tổ quốc, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Tổng Liên đoàn Lao động, Hội Nông dân, Hội Cựu chiến binh, Hội Liên hiệp Thanh niên và Hội sinh viên Đoàn Thanh niên các tỉnh là đơn vị tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng về phong trào thanh niên. Qua các phong trào, Đoàn sẽ làm tốt hơn việc tập hợp thanh niên, bổ sung lực lượng và sức chiến đấu cho Đảng. Tổ chức Đoàn vững mạnh sẽ tạo động lực thúc đẩy phong trào thanh niên lên tầm cao mới. Đảng luôn coi việc chăm lo xây dựng Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là một trong những nội dung đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng. Thực tiễn cách mạng đã chứng minh: sự lãnh đạo của Đảng đối với Đoàn là điều kiện để Đoàn phát triển và phát huy ảnh hưởng của mình trong thanh niên và trong xã hội. 11 Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là tổ chức cách mạng tiên tiến của thanh niên Việt Nam, đồng thời là đội dự bị tin cậy của Đảng. Đảng lãnh đạo phong trào thanh niên và các tổ chức xã hội khác của tuổi trẻ trước hết thông qua lãnh đạo trực tiếp Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Đoàn là cầu nối giữa Đảng với quần chúng thanh niên. Vì vậy, trong điều 44 Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam khóa IX ghi rõ: “Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là đội dự bị tin cậy của Đảng, thường xuyên bổ sung lực lượng trẻ cho Đảng, kế tục sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, là lực lượng nòng cốt trong phong trào thanh niên, là trường học xã hội chủ nghĩa; đại diện quyền lợi cho thanh niên, cấp ủy Đảng lãnh đạo trực tiếp tổ chức Đoàn cung cấp về phương hướng nhiệm vụ, tư tưởng, tổ chức, cán bộ. Thanh niên là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Thanh niên cũng là lực lượng kế thừa sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc. Công tác vận động thanh niên là nhiệm vụ chính trị đặc biệt của Đảng, bảo đảm cho sự phát triển hiện tại và tương lai của dân tộc. Nghị quyết số 26 – NQ/TW của Bộ Chính trị (Khóa V – 1985): “Đảng và Nhà nước coi công tác thanh niên là bộ phận quan trọng của chiến lược kinh tế - xã hội. Bởi thanh niên là tài nguyên vô giá của quốc gia nên trong các chương trình, kế hoạch cần có nội dung biện pháp và sự đầu tư chính đáng cho công tác phát triển thanh niên” [20, tr.21]. Quan điểm của Đảng về thanh niên trong Nghị quyết Đại hội IX đã thể hiện sự quan tâm toàn diện các vấn đề như: bồi dưỡng lập trường tư tưởng, mục tiêu lý tưởng, đạo đức, lối sống, thể chất, nghề nghiệp và việc làm. Chủ trương của Đảng là: “chăm lo giáo dục bồi dưỡng, đào tạo phát triển toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, văn hóa, sức khỏe, nghề nghiệp, giải quyết việc làm, phát triển tài năng và sức sáng tạo, phát huy vai trò xung kích trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Nhằm thể chế hóa phương hướng, chủ trương của Đảng về giáo dục, bồi dưỡng thanh niên trở thành nguồn nhân lực trẻ, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của thanh niên đi đầu trong việc thực hiện thắng lợi chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, ngày 29/04/2003 Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định số 70/2003/QĐ – TTg phê duyệt và ban hành Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam đến năm 12