Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
PhÇn I
§Æt vÊn ®Ò
1.1 TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi.
Trong nh÷ng n¨m qua, nÒn kinh tÕ níc ta cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn m¹nh
mÏ trªn mäi ph¬ng diÖn, mµ trong ®ã n«ng nghiÖp lµ ®iÓn h×nh. NÒn n«ng
nghiÖp níc ta tõ khi cã chØ thÞ 100 cña Ban bÝ th (1981), NghÞ quyÕt 10 cña Bé
chÝnh trÞ (1988) vµ nh÷ng chÝnh s¸ch më cöa, héi nhËp cña §¶ng vµ nhµ níc
®· thu ®îc nh÷ng thµnh tùu lín mang tÝnh ®ét ph¸ vµ lÞch sö s©u s¾c.
Trªn thÕ giíi kh«ng cã níc nµo nh ViÖt Nam, mét ®Êt níc mµ tríc kia
trong con m¾t vµ t©m trÝ cña b¹n bÌ quèc tÕ chóng ta chØ lµ mét d©n téc anh
hïng, bÊt khuÊt trong chiÕn ®Êu vµ b¶o vÖ tæ quèc nhng nghÌo ®ãi, kiÖt quÖ vÒ
kinh tÕ. Cßn b©y giê th× kh¸c, chóng ta kh«ng chØ ®¶m b¶o l¬ng thùc cho gÇn
80 triÖu ngêi mµ chóng ta cßn trë thµnh mét trong nh÷ng níc xuÊt khÈu g¹o
vµ s¶n phÈm tõ n«ng nghiÖp hµng ®Çu thÕ giíi. §©y lµ mét thµnh tùu to lín mµ
toµn thÓ d©n téc ViÖt Nam ®· giµnh ®îc trong nh÷ng n¨m qua, ®· lµm thay ®æi
c¸ch nh×n cña céng ®ång quèc tÕ vÒ ViÖt Nam vµ n©ng cao vÞ thÕ cña ViÖt
Nam trªn trêng quèc tÕ.
§Êt níc ta víi trªn 80% d©n sè lµ n«ng nghiÖp, 76,9% lùc lîng lao ®éng
sèng vµ lµm viÖc ë n«ng th«n. NÒn n«ng nghiÖp níc ta ngoµi viÖc s¶n xuÊt ra
l¬ng thùc, thùc phÈm cho x· héi cßn cung cÊp nh÷ng nguyªn liÖu cÇn thiÕt
cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ, c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ ®ãng gãp gÇn 30 %
tæng thu nhËp quèc d©n. V× vËy mµ §¶ng vµ nhµ níc ta x¸c ®Þnh: "N«ng
nghiÖp lµ mét ngµnh s¶n xuÊt chÝnh trong nÒn kinh tÕ níc ta trong giai ®o¹n
hiÖn nay". B»ng nh÷ng chñ tr¬ng, nh÷ng chÝnh s¸ch, sù chØ ®¹o kÞp thêi cña
§¶ng vµ nhµ níc ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho n«ng nghiÖp ph¸t triÓn lªn mét
tÇm cao míi, ®ång thêi t¹o thÕ vµ lùc v÷ng ch¾c cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp
ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n nãi riªng vµ sù nghiÖp c«ng nghiÖp
ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc nãi chung.
Trong qua tr×nh ®ã thñy lîi - thuû n«ng lµ biÖn ph¸p hµng ®Çu ®Ó t¹o ®iÒu
kiÖn ph¸t triÓn n«ng nghiÖp. HÖ thèng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi - thuû n«ng cã
nhiÖm vô cung cÊp níc vµ tiªu óng khi cÇn thiÕt. Níc ®èi víi n«ng nghiÖp lµ
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
rÊt quan träng liªn ®Õn sù sèng, sù ®©m hoa kÕt tr¸i nhng còng g©y ra nh÷ng
t¸c h¹i v« cïng to lín, nhiÒu níc qu¸ hoÆc Ýt níc qu¸ sÏ lµm h¹n chÕ ®Õn sinh
trëng vµ ph¸t triÓn cña c©y trång vµ lµm gi¶m n¨ng suÊt, s¶n lîng c©y trång.
Chñ tÞch Hå ChÝ Minh kÝnh yªu ®· tõng nãi rÊt gi¶n dÞ r»ng: “ Níc còng cã
thÓ lµm lîi, nhng còng cã thÓ lµm h¹i, nhiÒu níc qua th× óng lôt, Ýt níc qu¸ th×
h¹n h¸n. NhiÖm vô cña chóng ta lµ lµm cho ®Êt víi níc ®iÒu hoµ víi nhau ®ª
n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, x©y dùng CNXH ” [1].
Do ®ã, trong ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, thñy lîi cÇn ph¶i ®i tríc mét bíc ®Ó
t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc ¸p dông c¸c tiÕn bé KHKT nh gièng míi, ph©n bãn, chÕ
®é lu©n canh c©y trång vµ ®a d¹ng ho¸ n«ng nghiÖp. Thuû lîi tèt lµm tiÒn ®Ò
cho viÖc n©ng cao n¨ng suÊt c©y trång vµ hiÖu qu¶ sö dông c¸c nguån lùc kh¸c
trong ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp n«ng th«n.
V× vËy mµ trong nh÷ng n¨m qua §¶ng vµ nhµ níc ®· dµnh hµng tr¨m
ngh×n tû ®ång tõ vèn ng©n s¸ch ( §Çu t cho thuû lîi chiÕm 50% vån ng©n s¸ch
nhµ níc ®Çu t cho n«ng nghiÖp ) vµ ®i vay cña níc ngoµi ®Ó ®Çu t cho c«ng t¸c
thuû lîi - thuû n«ng trªn c¶ níc.
Thùc hiÖn chñ tr¬ng cña §¶ng vµ nhµ níc, huyÖn Thanh Thuû trong 3 n¨m
trë l¹i ®©y ®ang thùc hiÖn ch¬ng tr×nh kiªn cè ho¸ kªnh m¬ng vµ n©ng cÊp,
lµm míi c¸c c«ng tr×nh thuû lîi trªn ®Þa bµn toµn huyÖn. Th«ng qua ®iÒu tra
vµ c¸c sè liÖu trong b¸o c¸o vÒ c«ng t¸c thuû lîi - thuû n«ng cña huyÖn Thanh
Thuû nhiÒu n¨m qua chóng t«i thÊy viÖc khai th¸c vµ sö dông c¸c c«ng tr×nh
thuû lîi - thuû n«ng trªn ®Þa bµn huyÖn cßn nhiÒu vÊn ®Ò cÇn quan t©m.
_ HÇu hÕt c¸c c«ng tr×nh thuû lîi - thuû n«ng ®îc ®a vµo sö dông cha ®îc
sù ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ mµ viÖc khai th¸c c¸c c«ng tr×nh nµy ®em l¹i mét
c¸ch thùc tiÔn, mµ nã chØ ®îc xem xÐt ®¸nh gi¸ trªn c¬ së lý thuyÕt mét c¸ch
chung chung.
_ Sau khi c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng ®îc ®a vµo sö dông viÖc qu¶n lý c¸c
c«ng tr×nh nµy cßn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n lµm h¹n chÕ hiÖu qu¶ khai th¸c
c«ng tr×nh.
_ Thanh Thuû ®îc x¸c ®Þnh lµ vïng chËm lò cña quèc gia do ®ã mµ viÖc
khai th¸c vµ sö dông c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng võa ph¶i ®¶m b¶o ®îc môc tiªu
ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ cña huyÖn, võa thùc hiÖn ®îc môc tiªu chiÕn
lîc cña quèc gia khi cÇn lµ rÊt cÇn thiÕt.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
VËy ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng, cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c c«ng
tr×nh thuû lîi - thuû n«ng nh»m thiÕt thùc phôc vô môc tiªu CNH- H§H n«ng
nghiÖp n«ng th«n cña huyÖn, ph¶i cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p g× h÷u hiÖu nhÊt.
XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thùc tÕ, tõ nh÷ng lý do trªn vµ nhu cÇu c¸ nh©n
muèn t×m hiÓu vÒ ý nghÜa, tÇm quan träng trong viÖc khai th¸c c¸c c«ng tr×nh
thuû n«ng mang l¹i; ®îc sù ph©n c«ng cña Khoa kinh tÕ vµ PTNT, sù híng dÉn
tËn t×nh cña thÇy gi¸o híng dÉn vµ sù ®ång ý cña Phßng NN & PTNT huyÖn
Thanh Thuû - tØnh Phó Thä, chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi:
" Bíc ®Çu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc khai th¸c c¸c c«ng tr×nh
thuû n«ng trªn ®Þa bµn huyÖn Thanh Thuû- tØnh Phó Thä ".
1.2 Môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi.
1.2.1 Môc tiªu chung.
§¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc khai th¸c c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng
mang l¹i cho huyÖn, x· vµ c¸c hé n«ng d©n vïng nghiªn cøu, gãp phÇn ph¸t
triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, ®Èy nhanh sù nghiÖp CNH - H§H n«ng nghiÖp
n«ng th«n huyÖn Thanh Thuû - tØnh Phó Thä. §ång thêi rót ra mét sè bµi häc
kinh nghiÖm trong viÖc khai th¸c c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng trªn ®Þa bµn huyÖn
Thanh Thuû lµm c¬ së thùc tiÔn cho viÖc nghiªn cøu vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶
kinh tÕ cña viÖc khai th¸c c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng.
1.2.2 Môc tiªu cô thÓ.
_ HÖ thèng c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn cña hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ hiÖu qu¶
kinh tÕ trong viÖc khai th¸c c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng.
_ §¸nh gi¸ thùc tr¹ng c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng ë ®Þa bµn nghiªn cøu.
_ §¸nh gi¸ thùc tr¹ng khai th¸c c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng ë ®Þa bµn nghiªn
cøu.
_ §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc khai th¸c c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng
mang l¹i cho huyÖn, x· vµ c¸c hé n«ng d©n vïng nghiªn cøu.
_ X¸c ®Þnh c¸c yÕu tè ¶nh hëng vµ x©y dùng mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu
nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc khai th¸c c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng.
1.3 §èi tîng nghiªn cøu vµ ph¹m vi nghiªn cøu cña
®Ò tµi.
1.3.1 §èi tîng nghiªn cøu.
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
§èi tîng nghiªn cøu cña ®Ò tµi lµ c¸c vÊn ®Ò vÒ kinh tÕ trong viÖc khai
th¸c vµ sö dông c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng cña huyÖn Thanh Thuû, vµ t×nh h×nh
s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cña c¸c hé n«ng d©n trªn mét sè x· ®iÒu tra (®Æc biÖt lµ
viÖc khai th¸c vµ sö dông c¸c lo¹i kªnh m¬ng cña huyÖn sau khi ®îc KCH).
1.3.2 Ph¹m vi nghiªn cøu.
* Ph¹m vi néi dung:
_ §Ó tµi tËp trung nghiªn cøu gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn
cña viÖc khai th¸c c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng.
_ X¸c ®Þnh, ®¸nh gi¸ vµ so s¸nh hiÖu qu¶ kinh tÕ trong viÖc ph¸t triÓn kinh
tÕ cña huyÖn, cña c¸c x· vµ cña c¸c hé n«ng d©n tríc vµ sau khi khai th¸c vµ
sö dông hÖ thèng c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng. Cô thÓ, ®Ò tµi tËp trung vµo ®¸nh
gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ mang l¹i cho c¸c hé n«ng d©n sau khi hÖ thèng KCH
kªnh m¬ng vµ n©ng cÊp c¸c c«ng tr×nh ®Çu mèi ®îc ®a vµo khai th¸c vµ sö
dông.
_ X¸c ®Þnh nh÷ng yÕu tè cßn tån t¹i trong viÖc khai th¸c c¸c c«ng tr×nh
thuû n«ng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ trong viÖc khai th¸c c¸c c«ng tr×nh
nµy.
* Ph¹m vi kh«ng gian.
§Ò tµi ®îc nghiªn cøu trªn ph¹m vi huyÖn Thanh Thuû - tØnh Phó Thä. Vµ
®Ò tµi ®îc t×m hiÓu chi tiÕt, cô thÓ ë c¸c x· ®¹i diÖn ®iÓn h×nh trong viÖc khai
th¸c hÖ thèng c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng trªn ®Þa bµn huyÖn: X· §ång LuËn,
Trung NghÜa, Xu©n Léc.
* Ph¹m vi thêi gian.
Sè liÖu nghiªn cøu cña ®Ò tµi ®îc sö dông trong 3 n¨m tõ 1999 ®Õn 2001.
* Thêi gian nghiªn cøu cña ®Ò tµi t¹i c¬ së tõ 14 th¸ng 01 n¨m 2002 ®Õn
20 th¸ng 05 n¨m 2002.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
PhÇn II
Tæng quan tµi liÖu
2.1 Vai trß thuû lîi - thuû n«ng ®èi víi s¶n xuÊt
n«ng nghiÖp vµ sù nghiÖp CNH - H§H n«ng nghiÖp n«ng
th«n.
§Êt vµ níc lµ hai yÕu tè quan träng ®èi víi viÖc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, níc trªn ®ång ruéng lu«n lu«n thay
®æi theo hai híng tr¸i ngîc nhau. §Êt ngµy cµng tèt lªn hoÆc ngµy cµng xÊu
®i. NÕu chóng ta n¾m v÷ng qui luËt biÕn ®æi cña chÕ ®é níc vµ sö dông hîp
lý c¸c nguån níc ë tõng vïng th× ®é ph× cña ®Êt ngµy cµng t¨ng lªn hoÆc h¹n
chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt sù ph¸t triÓn xÊu cña ®Êt ®ai. Ngîc l¹i, nÕu kh«ng n¾m
v÷ng quy luËt biÕn ®æi chÕ ®é níc cña ®Êt vµ sö dông kh«ng hîp lý nguån níc
th× ®é ph× cña ®Êt gi¶m dÇn, ®Êt bÞ b¹c mµu, mét sè n¬i ®Êt cã thÓ bÞ ho¸ mÆn,
ho¸ lÇy, thËm chÝ kh«ng sö ®Êt ®Ó trång trät ®îc n÷a.
Râ rµng, níc lµ mét yÕu tè quan träng trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh
®Êt.§«cutraiep ®· nãi: “§Ó ®Æt n«ng nghiÖp lªn ®«i ch©n v÷ng ch¾c vµ ®¶m
b¶o cho nã mét con ®êng ph¸t triÓn b×nh thêng,cÇn tiªn ®o¸n th«ng th¹o qu¸
tr×nh h×nh thµnh ®Êt, ®iÒu kiÖn chÕ ®é níc cña ®Êt vµ cña c¶ vïng”[2]. Ngµy
nay, víi nh÷ng tiÕn bé KHKT hiÖn ®¹i, ngêi ta ®· biÕn hµng triÖu hÐcta ®Êt
kh« c»n, ®Êt lÇy thôt, ®Êt mÆn thµnh ®Êt trång trät ph× nhiªu.
§Ó ®¹t ®îc nh÷ng yÕu tè trªn th× thuû lîi - thuû n«ng lµ mét trong nh÷ng
biÖn ph¸p hµng ®Çu ®Ó cã nh÷ng hÐcta ®Êt trång trät ph× nhiªu.
Vµ chóng ta còng ®· biÕt mét trong nh÷ng ®èi tîng chÝnh cña n«ng nghiÖp
lµ c©y trång. Muèn n¨ng suÊt c©y trång ngµy cµng cao vµ æn ®Þnh cÇn ph¶i
tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn sèng cña nã. C¸c ®iÒu kiÖn ®ã lµ níc, chÊt dinh dìng,
¸nh s¸ng, nhiÖt ®é vµ kh«ng khÝ.Theo V.R.Viliam: “ C¸c ®iÒu kiÖn sèng cña
c©y cã liªn quan mËt thiÕt víi nhau vµ tu©n theo qui luËt kh«ng thay thÕ”[2].
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Tuy nhiªn, níc ®ãng vai trß ®Æc biÖt h¬n, níc cã kh¶ n¨ng ®iÒu hoµ c¸c yÕu tè
cßn l¹i vµ ph¸t huy t¸c dông cña chóng lµm cho c©y trång ph¸t triÓn tèt.
Trong thiªn nhiªn níc l¹i ph©n bè kh«ng ®Òu c¶ vÒ kh«ng gian vµ thêi
gian, kh«ng phï hîp víi nhu cÇu níc cña c©y trång trong hÖ thèng lu©n canh.
Lîng níc chñ yÕu lµ níc ma vµ níc ngÇm cung c©p kh«ng ®Òu, qu¸ nhiÒu
hoÆc qu¸ Ýt so víi lîng níc tiªu hao th× c©y trång bÞ óng hoÆc bÞ h¹n. V× vËy,
®iÒu tiÕt chÕ ®é níc cña ®Êt phï hîp víi nhu cÇu níc cña c©y trång lµ mét biÖn
ph¸p kü thuËt quan träng ®èi víi t¨ng vô, t¨ng n¨ng suÊt c©y trång vµ n©ng
cao ®é ph× cña ®Êt.Thùc tiÔn s¶n xuÊt, nhiÒu vïng kh« h¹n trªn thÕ giíi thÊy
r»ng s¶n phÈm thu ®îc trªn diÖn tÝch cã tíi t¨ng tõ 2 ®Õn 3 lÇn s¶n phÈm thu ®îc trªn diÖn tÝch kh«ng ®îc tíi.
Nh vËy, thuû lîi - thuû n«ng chÝnh lµ biÖn ph¸p, lµ ®iÒu kiÖn hµng ®Çu ®Ó
gi¶i c¸c vÊn ®Ò vÒ chÕ ®é níc cho c©y trång, tiªu tho¸t óng, chèng h¹n vµ gãp
phÇn t¨ng n¨ng suÊt, t¨ng vô cho c©y trång, t¨ng ®é ph× cho ®Êt. ë ViÖt Nam
trong thêi ®¹i CNH-H§H n«ng nghiÖp n«ng th«n thuû ho¸ lµ mét qu¸ tr×nh
ph¸t triÓn.
Thuû lîi lµ mét trong nh÷ng c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu ®Ó æn ®Þnh vµ tõng bíc n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña nh©n d©n. ThiÕt lËp nh÷ng tiÒn ®Ò
c¬ b¶n vµ t¹o ra m«i trêng thuËn lîi, thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x·
héi cña ®Êt níc[3]. Ngµy 10/05/1999, quèc héi ®· th¶o luËn vÒ b¸o c¸o cña
chÝnh phñ cho r»ng: “Cã ®i vay níc ngoµi còng ph¶i ®Çu t cho thuû lîi”. §Çu
t cho thuû lîi võa ®Ó kÝch cÇu võa ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, kinh nghiÖm cho thÊy
ë ®©u cã thuû lîi th× ë ®ã cã s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ ®êi sèng nh©n d©n æn
®Þnh.ViÖc ®Çu t cho thuû lîi cña §¶ng vµ nhµ níc lµ hoµn toµn ®óng ®¾n, ®¸p
øng ®îc mong mái cña bµ con n«ng d©n.
Thuû lîi - thuû n«ng thùc hiÖn tæng hîp c¸c biÖn ph¸p sö dông c¸c nguån
lùc cña níc trªn mÆt ®Êt vµ díi mÆt ®Êt ®Ó phôc vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, sinh
ho¹t n«ng th«n, ®ång thêi h¹n chÕ t¸c h¹i cña níc g©y ra cho s¶n xuÊt vµ sinh
ho¹t cña n«ng d©n. Nh vËy, thuû lîi ho¸ lÇ mét qu¸ tr×nh phøc t¹p, l©u dµi nhng cã ý nghÜa to lín ®èi víi viÖc ph¸t triÓn nÒn n«ng nghiÖp níc ta nh:[4]
-T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó më réng diÖn tÝch, t¨ng n¨ng suÊt c©y trång
mét c¸ch bÒn v÷ng vµ æn ®Þnh.
-Lµ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o cho c¸c biÖn ph¸p kü thuËt kh¸c ph¸t huy t¸c dông.
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
-Lîi dông triÖt ®Ó tiÒm n¨ng cña tù nhiªn vµ h¹n chÕ t¸c h¹i cña níc( lò
lôt, óng, h¹n h¸n,... ).
-Trong c¬ cÊu c©y trång ng¾n ngµyth× nlóa níc chiÕm tû träng lín. Do ®ã
lµm tèt c«ng t¸c thuû lîi - thuû n«ng sÏ gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt c©y
trång, gi¶i quyÕt v÷ng ch¾c an toµn; an ninh l¬ng thùc.
-Gãp phÇn thóc ®Èy ngµnh nghÒ, dÞch vô vµ ®Æc biÖt lµ c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn
sinh ho¹t cho d©n c sinh sèng ë n«ng th«n.
2.2
C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n.
2.2.1 Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng.
2.2.1.1. Mét sè kh¸i niÖm:
Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ th× c¬ së h¹ tÇng ®ãng vai trß
hÕt søc quan träng, nÕu c¬ së h¹ tÇng tèt sÏ phôc vô ®¾c lùc cho sù ph¸t triÓn
vµ ngîc l¹i nã g©y c¶n trë cho sù ph¸t triÓn.Trong n«ng nghiÖp c¸c c«ng tr×nh
thuû lîi - thuû n«ng lµ mét yÕu tè quan träng, do vËy ®Ó khai th¸c vµ sö dông
c¸c c«ng tr×nh cã hiÖu qu¶ chóng ta cÇn hiÓu râ mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n:
* Thuû lîi lµ sù tæng hîp c¸c biÖn ph¸p khai th¸c, sö dông vµ b¶o vÖ
nguån níc trªn mÆt ®Êt vµ níc ngÇm, ®Êu tranh; phßng chèng c¸c thiÖt h¹i do
níc g©y ra víi nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ d©n sinh, ®ång thêi lµm tèt c«ng t¸c
b¶o vÖ m«i trêng [2].
* HÖ thèng thuû n«ng lµ tËp hîp c¸c c«ng tr×nh lµm nhiÖm vô lÊy níc tõ
nguån níc, dÉn vµo ®ång ruéng tíi cho c©y trång vµ tiªu hÕt lîng níc thõa
trªn ®ång ruéng, bao gåm c«ng tr×nh lÊy níc, hÖ thèng kªnh m¬ng lÊy níc tíi
tiªu vµ c¸c c«ng tr×nh phôc vô trªn hÖ thèng ®ã [2].
* C«ng tr×nh lÊy níc: Nguån níc tíi trong n«ng nghiÖp cã thÓ lµ níc s«ng
ngßi, níc trong c¸c hå chøa, níc th¶i cña c¸c thµnh phè, c¸c nhµ m¸y c«ng
n«ng nghiÖp vµ níc ngÇm ë díi ®Êt. Tuú theo nguån níc vµ c¸c ®iÒu kiÖn ®Þa
h×nh, thuû v¨n ë tõng vïng mµ c¸c c«ng tr×nh lÊy níc cã thÓ x©y dùng kh¸c
nhau, ®Ó phï hîp víi kh¶ n¨ng lÊy níc, vËn chuyÓn níc vÒ khu tíi vµ c¸c ®Þa
®iÓm cÇn níc kh¸c. Ngêi ta thêng gäi chóng lµ c«ng tr×nh ®Çu mèi cña hÖ
thèng tíi.
* HÖ thèng kªnh m¬ng dÉn níc bao gåm hÖ thèng tíi vµ hÖ thèng tiªu. HÖ
thèng tíi lµm nhiÖm vô vËn chuyÓn níc tõ c«ng tr×nh ®Çu mèi vÒ ph©n phèi
cho hÖ thèng ®iÒu tiÕt níc mÆt ruéng trªn tõng c¸nh ®ång trong khu vùc tíi.
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
HÖ thèng tiªu lµm nhiÖm vô vËn chuyÓn níc thõa trªn mÆt ruéng do tíi hoÆc
do ma g©y nªn, ra khu vùc chøa níc.
Theo tiªu chuÈn thiÕt kÕ hÖ thèng kªnh tíi ViÖt Nam TCVN 4118- 85, hÖ
thèng kªnh tíi ®îc ph©n ra nh sau [5]:
_ Kªnh ®Çu mèi: DÉn níc tõ nguån ®Õn kªnh cÊp 1.
_ Kªnh cÊp 1: LÊy níc tõ kªnh ®Çu mèi ph©n phèi níc cho kªnh
cÊp 2.
_ Kªnh cÊp 2: LÊy níc tõ kªnh nh¸nh cÊp 1 ph©n phèi cho kªnh nh¸nh cÊp
3.
_ Kªnh cÊp 3: LÊy níc tõ kªnh nh¸nh cÊp 2 ph©n phèi cho cÊp kªnh cuèi
cïng.
_ Kªnh nh¸nh cÊp 4: ( Cßn gäi lµ kªnh néi ®ång):§©y lµ cÊp kªnh tíi cè
®Þnh cuèi cïng trªn ®ång ruéng, phô tr¸ch tíi cho kho¶nh ruéng, thöa ruéng.
* Khai th¸c c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng: Lµ mét qu¸ tr×nh vËn hµnh, sö
dông vµ qu¶n lý c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng nh»m ®¶m b¶o cung cÊp vµ tiªu
tho¸t níc ®óng kÕ ho¹ch tíi tiªu, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cho khu
vùc tíi tiªu vµ xÉ héi.
* Thuû lîi phÝ: Lµ mét phÇn phÝ dÞch vô vÒ níc cña c«ng tr×nh thuû lîi, ®Ó
gãp phÇn chi phÝ cho c«ng t¸c tu bæ, vËn hµnh vµ b¶o vÖ c«ng tr×nh thuû lîi.
2.2.1.2. Mét sè ®Æc ®iÓm c«ng tr×nh thuû n«ng.
Thuû lîi - thuû n«ng lµ ngµnh thuéc kÕt cÊu h¹ tÇng, võa cã tÝnh chÊt lµ
ngµnh s¶n xuÊt, võa cã tÝnh chÊt lµ ngµnh dÞch vô nªn ®ßi hái ph¶i cã sù ho¹t
®éng thèng nhÊt ®Ó c«ng tr×nh ph¸t huy hiÖu qu¶ cao nhÊt. V× vËy, chóng ta
cÇn ph¶i n¾m ch¾c mét sè ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng.
* §Æc ®iÓm kinh tÕ - kü thuËt:
+ §Æc ®iÓm kinh tÕ:
_ Vèn ®Çu t x©y dùng thêng lín, thu håi vèn ®Çu t trùc tiÕp thêng chËm,
hoÆc kh«ng thu håi ®îc, kinh doanh kh«ng cã l·i.Vèn ®Çu t lín ®Õn ®©u còng
chØ phôc vô trong mét ph¹m vi lu vùc tíi nhÊt ®Þnh, mang tÝnh hÖ thèng.
_ C¸c c«ng tr×nh thuû n«ng ®Òu ®îc x©y dùng theo ph¬ng ch©m "Nhµ níc
vµ nh©n d©n cïng lµm”. Nguån vèn lÊy tõ ng©n s¸ch Nhµ níc, vèn vay, vèn
®Þa ph¬ng hoÆc trÝch tõ thuû lîi phÝ cña c¸c CTKTCTTN vµ nh©n d©n ®ãng
gãp,... C«ng tr×nh ®îc hoµn thµnh sÏ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao trong mét
thêi gian dµi nÕu khai th¸c vµ qu¶n lý tèt
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
+ §Æc ®iÓm kü thuËt:
_ C¸c c«ng tr×nh thi c«ng kÐo dµi, n»m d¶i r¸c trªn diÖn réng, chÞu sù t¸c
®éng cña thiªn nhiªn vµ con ngêi.
_ §¶m b¶o hÖ sè tíi mÆt ruéng nh ®· x¸c ®Þnh trong quy ho¹ch, cung cÊp
níc vµ tho¸t níc khi cÇn.
_ HÖ sè lîi dông kªnh m¬ng lÊy t¬ng øng víi t×nh tr¹ng ®Êt cña khu vùc
theo quy ph¹m thiÕt kÕ kªnh tíi.
_ Kªnh m¬ng cøng hãa ®¸y b»ng bª t«ng, thµnh x©y g¹ch, mÆt kªnh cã
thÓ h×nh thang hoÆc h×nh ch÷ nhËt.
* §Æc ®iÓm khai th¸c vµ sö dông:
_ Khai th¸c vµ sö dông c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng cÇn ph¶i cã sù kÕt hîp
gi÷a nh÷ng hé ®ang dïng níc víi nh÷ng ngêi qu¶n lý ®Ó ®¶m b¶o tíi tiªu chñ
®éng. C¸c hé cã tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ gi÷ g×n, tr¸nh t×nh tr¹ng “cha chung
kh«ng ai khãc”. Mçi ngêi d©n ph¶i cã ý thøc h¬n vµ còng cã ®¬n vÞ qu¶n lý
thêng xuyªn kiÓm tra, b¶o dìng vµ b¶o vÖ c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng ®îc tèt
h¬n.
_ Khai th¸c vµ qu¶n lý c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng tèt sÏ n©ng cao ®îc hÖ sè
sö dông níc h÷u Ých, gi¶m bít lîng níc rß rØ, thÈm lËu, n©ng cao tÝnh bÒn
v÷ng cña hÖ thèng, gi¶m bít chi phÝ tu söa. MÆt kh¸c, khai th¸c vµ qu¶n lý tèt
sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch dïng níc, thùc hiÖn chÕ
®é vµ kü thuËt tíi phï hîp víi yªu cÇu kü thuËt cña n«ng nghiÖp, ng¨n ngõa ®îc hiÖn tîng ®Êt bÞ lÇy ho¸, t¸i mÆn hoÆc bÞ röa tr«i do t×nh tr¹ng sö dông níc
bõa b·i g©y nªn.
2.2.2.1 Kh¸i niÖm vµ néi dung hiÖu qu¶ kinh tÕ.
Tríc kia, hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ mét chØ tiªu ®¸nh gi¸ riªng biÖt kh«ng mang
tÝnh bao trïm vÒ néi dung nghiªn cøu réng r·i nh hiÖn nay. HiÖu qu¶ kinh tÕ
chØ lµ thuÇn tuý so s¸nh sù t¬ng quan gi÷a chi phÝ bá ra vµ kÕt qu¶ kinh tÕ ®¬n
thuÇn nh s¶n phÈm, l·i thu ®îc,.... Trong khi ®ã t¬ng quan so s¸nh gi÷a chi phÝ
bá ra víi kÕt qu¶ vÒ mÆt x· héi cña mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hay mét dù ¸n ®Çu
t (nh: gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i,....) l¹i bÞ t¸ch
rêi vµ tån t¹i ®éc lËp so víi hiÖu qu¶ kinh tÕ.
X· héi ngµy cµng ph¸t triÓn, nhu cÇu con ngêi ngµy cµng t¨ng lµm cho lùc
tù nhiªn dÇn trë nªn khan hiÕm, tÝnh x· héi ®îc ®Ò cao nªn c¬ së ®Ó ph¸t triÓn
mét c¸ch bÒn v÷ng chung cho toµn x· héi ®ßi hái ph¶i cã sù g¾n kÕt gi÷a hiÖu
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
qu¶ kinh tÕ víi hiÖu qu¶ x· héi vµ m«i trêng. V× vËy, khi nãi ®Õn hiÖu qu¶
kinh tÕ lµ nãi ®Õn hiÖu qu¶ x· héi vµ m«i trêng.
HiÖu qu¶ kinh tÕ lµ mét ph¹m trï kinh tÕ mµ trong ®ã ®¹t c¶ hiÖu qu¶ kü
thuËt vµ hiÖu qu¶ ph©n bæ. §iÒu ®ã cã nghÜa c¶ hai yÕu tè hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ
®Òu ®îc tÝnh ®Õn khi xem xÐt sö dông c¸c nguån lùc trong n«ng nghiÖp. NÕu
®¹t mét trong hai yÕu tè hiÖu qu¶ kü thuËt hay hiÖu qu¶ ph©n bæ míi lµ ®iÒu
kiÖn cÇn chø cha ph¶i lµ ®iÒu kiÖn ®ñ ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ. ChØ khi nµo viÖc
sö dông nguån lùc ®¹t c¶ chØ tiªu hiÖu qu¶ kü thuËt vµ hiÖu qu¶ ph©n bæ th×
khi ®ã s¶n xuÊt míi ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ [6].
_ HiÖu qu¶ kü thuËt lµ sè lîng s¶n phÈm cã thÓ ®¹t ®îc dùa trªn mét ®¬n
vÞ chi phÝ ®Çu vµo hay nguån lùc sö dông vµo s¶n xuÊt trong nh÷ng ®iÒu kiÖn
cô thÓ vÒ kü thuËt hay c«ng nghÖ ¸p dông vµo n«ng nghiÖp [6].
_ HiÖu qu¶ ph©n bæ lµ chØ tiªu hiÖu qu¶ trong ®ã c¸c yÕu tè gi¸ s¶n phÈm
vµ gi¸ ®Çu vµo ®îc tÝnh ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thu thªm trªn mét ®ång chi phÝ chi
thªm vÒ ®Çu vµo hay nguån lùc. Thùc chÊt hiÖu qu¶ ph©n bæ lµ hiÖu qu¶ kü
thuËt cã tÝnh ®Õn c¸c yÕu tè vÒ gi¸ cña ®Çu vµo vµ gi¸ cña ®Çu ra. V× thÕ nã
cßn ®îc gäi lµ hiÖu qu¶ vÒ gi¸ [6].
Khi tiÕn hµnh ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc khai th¸c c¸c
c«ng tr×nh thuû n«ng còng chÝnh lµ ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ ®ång thêi c¶ hiÖu qu¶
kü thuËt vµ hiÖu qu¶ ph©n bæ mµ c¸c c«ng tr×nh mang l¹i cho huyÖn, x· vµ c¸c
hé n«ng d©n.
2.2.2.2 Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ.
* HiÖu qu¶ = KÕt qu¶/ Chi phÝ. Hay H= (I).
Trong ®ã: H:HiÖu qu¶ kinh tÕ.
Q: KÕt qu¶
C: Chi phÝ
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông c¸c nguån lùc, gióp so s¸nh ®îc
hiÖu qu¶ gi÷a c¸c qui m« s¶n xuÊt kh¸c nhau. Song chØ tiªu nµy kh«ng ph¶n
¸nh ®îc qui m« hiÖu qu¶.
* HiÖu qu¶ kinh tÕ ®îc x¸c ®Þnh b»ng chªnh lÖch gi÷a kÕt qu¶ vµ chi phÝ
hay H= Q- C (II).
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh ®îc qui m« hiÖu qu¶ kinh tÕ, nhng gi¸ ph¶i tr¶ cho
qui m« hiÖu qu¶ nµy lµ kh«ng râ rµng.
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
V× vËy ®Ó ph¸t huy mÆt tÝch cùc vµ h¹n chÕ mÆt tiªu cùc trong viÖc ph©n
tÝch, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ ngêi ta sö dông kÕt hîp c¶ hai c«ng thøc (I) vµ
(II).
Mét ph¬ng ph¸p kh¸c ®Ó x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ ®ã lÇ sù so s¸nh phÇn
t¨ng thªm cña kÕt qu¶ thu ®îc víi phÇn t¨ng thªm cña chi phÝ bá ra.
Hay: H =
H = Q-C
Trong ®ã: Q lµ phÇn t¨ng lªn cña kÕt qu¶ s¶n xuÊt hay lµ ®é biÕn ®éng
cña kÕt qu¶ s¶n xuÊt.
C lµ phÇn t¨ng lªn cña chi phÝ s¶n xuÊt haylµ ®é biÕn ®éng
cña chi phÝ s¶n xuÊt.
HiÖu qu¶ kinh tÕ tÝnh theo ph¬ng ph¸p nµy võa ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông
c¸c nguån lùc, võa ph¶n ¸nh qui m« hiÖu qu¶. ¦u thÕ cña ph¬ng ph¸p nµy lµ
®¸nh gi¸ ®îc hiÖu qu¶ cña ®Çu t theo chiÒu s©u, h¹n chÕ lµ kh«ng xem xÐt ®Õn
hiÖu qu¶ kinh tÕ cña tæng chi phÝ bá ra.
Tõ c¸c c«ng thøc, ®Þnh nghÜa, quan ®iÓm trªn vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ chóng ta
rót ra ®îc:
Q- C
Max: BiÓu thÞ trÞ sè tuyÖt cña hiÖu qu¶.
Q/C
Max: BiÓu thÞ sè t¬ng ®èi cña hiÖu qu¶.
C/Q
Min: BiÓu thÞ träng chi phÝ cÇn thiÕt ®Ó cã mét ®¬n vÞ kÕt
qu¶ hay gäi lµ hiÖu suÊt tiªu hao, hiÖu suÊt chi phÝ.
§Ó ®Ò tµi ®îc ®¸nh gi¸, ph©n tÝch chÝnh x¸c vµ cô thÓ chóng t«i sö dông
mét sè chØ tiªu kÕt qu¶ dïng lµm c¬ së x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu hiÖu qu¶
kinh tÕ ®ã lµ [7]:
_ Gi¸ trÞ s¶n xuÊt(GO): Lµ gi¸ trÞ tÝnh b»ng tiÒn cña c¸c s¶n phÈm vËt chÊt
vµ dÞch vô ®îc t¹o ra trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Trong n«ng nghiÖp gi¸ trÞ
s¶n xuÊt lµ toµn bé gi¸ trÞ cña c¸c lo¹i s¶n phÈm trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch
trong mét vô hay mét chu kú s¶n xuÊt.
_ Chi phÝ trung gian(IC): Lµ toµn bé c¸c lo¹i chi phÝ vËt chÊt( trõ khÊu hao
TSC§) vµ dÞch vô s¶n xuÊt.
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
_ Gi¸ trÞ gia t¨ng(VA): Lµ gi¸ trÞ s¶n phÈm vËt chÊt vµ dÞch vô do c¸c
ngµnh s¶n xuÊt s¸ng t¹o ra trong mét n¨m hay mét chu kú s¶n xuÊt:
VA = GO- IC
_ Thu nhËp hçn hîp(MI): Lµ phÇn thu nhËp thuÇn tuý cña ngêi s¶n xuÊt,
bao gåm phÇn tr¶ c«ng lao ®éng vµ phÇn lîi nhuËn mµ hä cã thÓ nhËn ®îc
trong chu kú s¶n xuÊt: MI ®îc x¸c ®Þnh:
MI=VA-(A+T).
Trong ®ã: MI: Thu nhËp hçn hîp.
A : KhÊu hao TSC§
T : ThuÕ
NÕu trêng hîp thuª lao ®éng th× cßn ph¶i trõ ®i c¸c kho¶n thuª mín
®ã.Thu nhËp hçn hîp lµ phÇn ®¶m b¶o cho ®êi sèng, tÝch luü cña ngêi s¶n
xuÊt(ë ®©y lµ hé n«ng d©n).
_ Lîi nhuËn(LN): Lµ phÇn l·i rßng trong thu nhËp hçn hîp.
LN=MI-L*P2
Trong ®ã: L:Sè c«ng lao ®éng bá ra ®Ó tiÕn 0hµnh s¶n xuÊt.
P2: §¬n gi¸ ngµy c«ng lao ®éng ë ®Þa ph¬ng.
2.2.2.3. HÖ thèng c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc khai
th¸c c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng.
Tæng s¶n lîng thu ®îc
_ N¨ng suÊt b×nh qu©n =
Tæng diÖn tÝch gieo trång
_ DiÖn tÝch gieo trång t¨ng.
_ Hao phÝ níc tíi gi¶m.
_ HÖ sè sö dông ruéng ®Êt t¨ng.
_ DiÖn tÝch ®Êt lµm thuû lîi gi¶m.
_ Thêi gian dÉn níc gi¶m.
_ Gi¸ trÞ s¶n xuÊt trªn diÖn tÝch gieo trång t¨ng.
_ Gi¸ trÞ gia t¨ng trªn diÖn tÝch gieo trång t¨ng.
_ Chi phÝ ttrung gian trªn diÖn tÝch gieo trång gi¶m.
_ Thu nhËp hçn hîp,thu nhËp trªn diÖn tÝch gieo trång t¨ng.
_ GO/IC, VA/IC, MI/IC, LN/IC, IC/GO,....
* Ngoµi ra, cßn c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ x· héi.
_ N©ng cao møc sèng cña ngêi d©n.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
_ Gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.
_ Gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm.
_ Gi¶m c¸c tranh chÊp vÒ níc gi÷a c¸c hé d©n.
_ B¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i,....
2.3
T×nh h×nh thùc tiÔn vÒ ph¸t triÓn thuû lîithuû n«ng trªn thÕ giíi vµ ViÖt Nam.
2.3.1 Kinh nghiÖm cña c¸c níc trªn thÕ giíi vµ khu vùc vÒ x©y dùng,
khai th¸c vµ qu¶n lý hÖ thèng thuû lîi - thuû n«ng.
Ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng cã mét ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng ®èi víi sù ph¸t
triÓn cña mçi quèc gia. V× vËy, nhiÒu níc trªn thÕ giíi rÊt chó träng ®Õn c¬ së
h¹ tÇng. Vµ thuû lîi - thuû n«ng lµ mét trong nh÷ng u tiªn hµng ®Çu, thu hót
vèn ®Çu t lín.
C¸c níc trong khu vùc nh:Trung Quèc, §µi Loan, Hµn Quèc, Th¸i Lan,
Malaixia,... ®Òu cã chÝnh s¸ch ®Çu t m¹nh cho ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng nh»m
t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp. Trong ®ã hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng
trùc tiÕp cho n«ng nghiÖp lµ thuû lîi thuû n«ng ®îc ®Çu t rÊt cao.
ë In®«nªxia, Th¸i Lan thuû lîi ®îc coi lµ biÖn ph¸p sè mét trong viÖc
ph¸t triÓn n«ng nghiÖp. HiÖn nay ë Th¸i Lan, thuû lîi ®îc ®Çu t tíi 5 tû USD,
In®«nªxia lµ 4 tû USD b»ng ng©n s¸ch nhµ níc cÊp, chÝnh phñ ®øng ra quy
ho¹ch vµ ®Çu t trùc tiÕp.
NhËt B¶n lµ mét quèc gia ®¹t tr×nh ®é thuû lîi ho¸ trong n«ng nghiÖp ë
møc ®é cao trªn thÕ giíi, 63% diÖn tÝch ®Êt canh t¸c cña nhËt ®· ®îc tíi tiªu
theo khoa häc kü thuËt cao. Møc thu thuû lîi phÝ bï ®¾p ®îc 100% chi phÝ
b¶o dìng vµ 20 - 40% vèn x©y dùng ban ®Çu.
Malaixia cã nÒn n«ng nghiÖp ph¸t triÓn nhê c¸c hÖ thèng thuû n«ng tèt.
ChÝnh phñ ®Çu t 100% vèn ®Çu t x©y dùng ban ®Çu. C¸c hé n«ng d©n dïng níc chØ ph¶i tr¶ 50% c¸c chi phÝ khai th¸c vµ b¶o dìng c«ng tr×nh. V× vËy n¨m
1983 gÇn nh tÊt c¶ c¸c n«ng tr¹i trång lóa ë níc nµy ®Òu ®îc tíi tiªu chñ ®éng.
ë Trung Quèc, c¸c dù ¸n tíi ®· lµm cho mét sè vïng ®Êt hoang ho¸ biÕn
thµnh ®Êt trång trät mµu mì cho n¨ng suÊt cao. ë lu vùc s«ng Hoµng Hµ ®·
chÕ ngù ®îc óng lôt vµ duy tr× cung cÊp níc cho canh t¸c trong thêi kú kh«
h¹n. N¨ng suÊt lóa mú ë mét sè vïng vît qu¸ 5 tÊn/ha(®îc tíi tiªu) so víi
n¨ng suÊt 1,1tÊn/ha (kh«ng ®îc tíi tiªu)[8]. Nh vËy, thñy lîi cã ¶nh hëng tÝch
cùc ®Õn t¨ng n¨ng suÊt c©y trång.
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
HiÖn nay, chiÕn lîc ph¸t triÓn thuû lîi - thuû n«ng cña c¸c níc trong khu
vùc lµ ®Çu t theo chiÒu s©u, gi¶m x©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh cã quy m« lín,
ph¸t huy hiÖu qu¶ c¸c c«ng tr×nh hiÖn cã. Møc ®é ®Çu t b×nh qu©n vµo thuû
lîi cña c¸c níc trong khu vùc tõ 3000 USD ®Õn 4000 USD/ha, c¸c c«ng tr×nh
®îc ®©u t kh¸ ®ång bé tõ c«ng tr×nh ®Çu mèi xuèng[9]. ë c¸c níc ph¸t triÓn
møc ®é ®©u t rÊt cao kho¶ng 10000USD/ha[9]. C¸c c«ng tr×nh thuû lîi kh«ng
nh÷ng chØ v÷ng ch¾c vÒ kü thuËt mµ cßn mang tÝnh mü thuËt, kiÕn tróc hiÖn
®¹i.
* Bµi häc kinh nghiÖm.
Kinh nghiÖm cña c¸c níc cho thÊy viÖc thu thuû lîi phÝ lµ mét c«ng viÖc
khã kh¨n, phøc t¹p. Bëi v× ®Æc thï cña hÖ thèng thuû n«ng lµ kh«ng kiÓm so¸t
®îc chÝnh x¸c toµn bé hoÆc tõng phÇn níc sö dông trong mçi n«ng tr¹i. H¬n
n÷a, c«ng tr×nh thuû lîi kh«ng nh÷ng chØ phôc vô tíi tiªu cho n«ng nghiÖp mµ
cßn ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt phi n«ng nghiÖp vµ sinh ho¹t cña c¸c thµnh phè,
c¸c khu vùc ®« thÞ, song ngêi tiªu dïng ë c¸c khu vùc nµy l¹i kh«ng ph¶i tr¶
tiÒn. Do ®ã khã x¸c ®Þnh phÇn mµ ngêi n«ng d©n ph¶i tr¶ do ®îc hëng lîi tõ
c¸c c«ng tr×nh thuû lîi. Tríc nh÷ng khã kh¨n ®ã hÇu hÕt c¸c chÝnh phñ ®Òu
lùa chän chÝnh s¸ch tõ bá thu thuû lîi phÝ vµ khuyÕn khÝch réng r·i n«ng d©n;
nh÷ng ngêi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp tù lµm thuû lîi. Riªng ®èi víi nh÷ng c«ng
tr×nh thuû lîi lín ®· ®îc x©y dùng nhiÒu nhµ kinh tÕ cho r»ng: duy tr× møc
thu, ®¶m b¶o ®ñ kinh phÝ khai th¸c vµ vËn hµnh c«ng tr×nh lµ hîp lý h¬n c¶,
cßn chi phÝ söa ch÷a, n©ng cÊp c«ng tr×nh sÏ do chÝnh phñ g¸nh chÞu.
2.3.2 LÞch sö ph¸t triÓn cña thuû n«ng vµ nhiÖm vô c«ng t¸c thuû
n«ng ViÖt Nam.
Tõ l©u, nh©n d©n ta ®· ®¾p bê gi÷ níc, ®µo giÕng, kh¬i m¬ng lÊy níc tíi
ruéng. ThÕ kû thø 10 (n¨m 938) nh©n d©n Thanh Ho¸ ®· ®µo s«ng §ång Cá;
Th¸i Hoµ; díi triÒu Lý Th¸i T«n ®µo s«ng §an N·i. Thêi TrÇn Th¸i T«ng (n¨m
1231) ®µo s«ng Hµo vµ s«ng TrÇm. N¨m 1390, ®µo s«ngThiªn §øc (s«ng
§uèng ngµy nay).
Tõ khi x· héi phong kiÕn, níc ta bíc vµo thêi kú suy tµn, c¸c c«ng tr×nh
thuû n«ng Ýt ®îc x©y dùng, h¹n h¸n; lò lôt x¶y ra thêng xuyªn.
Thêi kú thùc d©n Ph¸p x©m lîc níc ta, chóng x©y dùng ®îc 10 c«ng tr×nh
thuû n«ng.Vµ trong qu¸ tr×nh x©m lîc chóng l¹i nÐm bom vµo c¸c hÖ thèng
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
thuû n«ng quan träng cña ta nh: hÖ thèng thuû n«ng s«ng Chu, s«ng CÇu hßng
ph¸ ho¸ s¶n xuÊt lµm kiÖt quÖ kinh tÕ hËu ph¬ng cña ta.
§Þch ph¸ ho¹i hÖ thèng thuû n«ng lín nh©n d©n ta tÝch cùc ®µo giÕng, tr÷
níc ao hå lµm thuû n«ng nhá tíi ruéng ®¶m b¶o s¶n xuÊt cung cÊp ®Çy ®ñ l¬ng thùc thùc phÈm cho tiÒn tuyÕn. Hoµ b×nh lÆp l¹i(1954) díi sù l·nh ®¹o cña
§¶ng c¸c c«ng tr×nh thuû thuû n«ng ®îc phôc håi nhanh chãng. §Õn n¨m
1957,c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng dîc söa ch÷a cã thÓ tíi cho 27 v¹n hÐcta ruéng
®Êt gãp phÇn phôc håi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.
Trong 3 n¨m ph¸t triÓn kinh tÕ (1958-1960), chóng ta ®· x©y dùng ®îc
c«ng tr×nh ®Çu mèi cña hÖ thèng ®¹i thuû n«ng B¾c - Hng- H¶i cã thÓ tíi cho
kho¶ng 54.000 ha vµ x©y dùng mét sè tr¹m b¬m lo¹i võa nh; Thuþ Ph¬ng, Gia
Thîng Hµ Néi, t©y vµ nam NghÖ An,...
Díi ¸nh s¸ng nghÞ quyÕt ®¹i héi §¶ng III, Nhµ níc vµ nh©n ®©n ®· t¨ng
®Çu t vèn vµ søc lùc vµo x©y dùng thªm nhiÒu hÖ thèng c«ng tr×nh thuû lîi thuû n«ng, n¨m 1964 -1965 ®· ®éng viªn ®«ng ®¶o quÇn chóng x©y dùng
m¹ng líi c«ng tr×nh tíi tiªu réng kh¾p trªn ®ång ruéng.
Thêi kú chèng chiÕn tranh ph¸ ho¹i cña ®Õ quèc Mü ë miÒn B¾c, chóng ta
tÝch cùc b¶o vÖ c¸c c«ng tr×nh hiÖn cã, ®ång thêi x©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh
míi nh: hå chøa níc Cam S¬n, §ång M«, c¸c tr¹m b¬m tiªu óng lín Cèc
Thµnh, ...
Trong thêi kú nµy, Nhµ níc ®· ®Çu t sè tiÒn lín cïng víi søc lao ®éng
s¸ng t¹o cña ®«ng ®¶o nh©n d©n, chóng ta ®· x©y dùng ®îc h¬n 56 hÖ thèng
c«ng tr×nh thuû n«ng lo¹i lín, hµng ngh×n c«ng tr×nh lo¹i võa vµ hµng v¹n
c«ng tr×nh thuû n«ng lo¹i nhá. §· h×nh thµnh m¹ng líi c«ng tr×nh thuû n«ng
cã thÓ tíi cho h¬n 1triÖu hÐcta ruéng ®Êt, chèng óng cho h¬n 30 v¹n hÐcta lóa
rau mµu vµ c©y c«ng nghiÖp.
Thêi kú 1975 ®Õn nay, §¶ng vµ Nhµ níc lu«n coi hoµn thiÖn hÖ thèng
thuû n«ng lµ nhiÖm vô cÊp b¸ch. Nh÷ng n¨m 90, níc ta ®· cã mét sè c¬ së vËt
chÊt vÒ thuû lîi kh¸ m¹nh cã n¨ng lùc h¹n chÕ bít phÇn nµo h¹n h¸n, óng lôt
®èi víi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Nhê ®Çu t cao nªn ®· më réng ®îc diÖn tÝch lóa
§«ng Xu©n, HÌ Thu vµ diÖn tÝch ®îc tíi tiªu chñ ®éng t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Theo
sè liÖu cña Bé N«ng nghiÖp & PTNT th× diÖn tÝch lóa §«ng Xu©n ®îc tíi tõ
2.074.000 ha (n¨m 1991) lªn 2.408.000 ha (n¨m 1995) t¨ng 16% hay t¨ng
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
334.000 ha vµ diÖn tÝch lóa HÌ Thu ®îc tiªu óng tõ 2.041.000 ha (n¨m1991)
lªn 2.410.000 ha (n¨m 1995) t¨ng 18% hay t¨ng 369.000 ha.
Ngµy 18 th¸ng 07 n¨m 1996, Bé N«ng nghiÖp & PTNT ®· ra chØ thÞ sè 12
NN-CS/CT vÒ viÖc “ Tæ chøc triÓn khai KCH- KM thuû lîi néi ®ång”. RÊt
nhiÒu tØnh thµnh trong c¶ níc ®· ñng hé kÕ ho¹ch KCH- KM nh: Thanh Ho¸,
Hµ T©y, Hµ Néi, Phó Thä, Hng Yªn,... cho tíi nay rÊt nhiÒu c«ng tr×nh thuû lîi
- thuû n«ng ®· ®îc KCH ®a vµo sö dông vµ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.
Thùc hiÖn chñ tr¬ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp cña §¶ng vµ Nhµ
níc th× c«ng t¸c thuû lîi - thuû n«ng lµ biÖn ph¸p hµng ®Çu thóc ®Èy n«ng
nghiÖp pÊat triÓn. Thuû lîi - thuû n«ng ph¶i ®¶m b¶o tíi tiªu níc chñ ®éng,
gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc t¨ng vô, t¨ng n¨ng suÊt c©y trång vµ c¶i t¹o ®Êt. §Ó
thùc hiÖn yªu cÇu nãi trªn c«ng t¸c thuû n«ng cã c¸c nhiÖm vô sau ®©y:
_ TiÕp tôc hoµn thiÖn c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng, ®¶m b¶o níc th«ng suèt tõ
c«ng tr×nh ®Çu mèi ®Õn mÆt ruéng. X©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh míi trªn c¬ së
quy ho¹ch s¶n xuÊt, thuû n«ng cho c¸c vïng chuyªn canh vµ c¸c n«ng tr¹i lín
theo híng quy m« s¶n xuÊt lín XHCN.
_ N©ng cao chÊt lîng qu¶n lý vµ khai th¸c hÖ thèng thuû n«ng. §a c«ng
t¸c sö dông níc cã kÕ ho¹ch vµo nÒ nÕp, ®¸p øng yªu cÇu th©m canh t¨ng vô,
c¶i t¹o ®Êt. N©ng cao hÖ sè sö dông níc h÷u Ých trong ®¬n vÞ s¶n xuÊt vµ hÖ
thèng tíi tiªu gi¶m chi phÝ níc tíi; gãp phÇn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
_ Sö dông níc c¶i t¹o ®Êt mÆn, chua mÆn, lÇy thôt, chèng sãi mßn b»ng
biÖn ph¸p thuû n«ng ®Ó b¶o vÖ ®Êt ®åi nói.
2.4 Chñ tr¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc, ®Þa
ph¬ng vÒ ph¸t triÓn thuû lîi - thuû n«ng.
Môc tiªu ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n níc ta giai ®o¹n
2001-2005 ®îc x¸c ®Þnh râ t¹i ®¹i héi lÇn thø IX cña §¶ng: “ Gi¸ tri s¶n xuÊt
n«ng l©m ng nghiÖp cña c¶ níc t¨ng b×nh qu©n 4%/n¨m. §Õn n¨m 2005, gi¸
trÞ s¶n xuÊt ngµnh n«ng nghiÖp chiÕm 75-76% gi¸ trÞ s¶n xuÊt toµn ngµnh
n«ng l©m ng nghiÖp, trong ®ã trång trät 54-57%, ch¨n nu«i 15-16%, dÞch vô
n«ng nghiÖp 2 - 3%; l©m nghiÖp chiÕm kho¶ng 5 - 6%; thuû s¶n chiÕm
kho¶ng 19 - 20%. PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2005, ®a n¨ng lùc tíi lªn trªn 6,5 ha gieo
trång lóa vµ 1,5 triÖu ha rau mµu, c©y c«ng nghiÖp”.
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
§Ó thùc hiÖn ®îc môc tiªu ®ã §¶ng vµ nhµ níc ®· vµ ®ang cã rÊt nhiÒu
chÝnh s¸ch ®Ó quyÕt t©m ®¹t ®îc môc tiªu cña ®¹i héi.
§èi víi thuû lîi - thuû n«ng §¶ng vµ nhµ níc cã chñ tr¬ng “ ph¸t triÓn
m¹ng líi thuû lîi, b¶o ®¶m th©m canh, t¨ng vô vµ khai th¸c c¸c vïng ®Êt míi.
Hoµn thµnh x©y dùng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi kÕt hîp víi phßng tr¸nh lò ë
miÒn trung nh hÖ thèng thuû lîi s«ng Chu, thuû lîi An M· (Qu¶ng B×nh),
Thuû ®iÖn; thuû lîi Rµo Qu¸n ( Qu¶ng TrÞ), hå T¶ Tr¹ch (Thõa Thiªn HuÕ),
§Þnh B×nh ( B×nh §Þnh). X©y dùng vµ cñng cè hÖ thèng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi
phôc vô nu«i trång thuû s¶n vµ thùc hiÖn ch¬ng tr×nh KCH - KM” [10].
Vµ dùa trªn mét sè chÝnh s¸ch thuû lîi - thuû n«ng hiÖn cã:
_ NghÞ ®Þnh cña H§BT N§- 122/H§BT ( 1984) ®· ban hµnh vÒ qui ®Þnh
vÒ møc thu thuû lîi phÝ.
_ Ph¸p lÖnh vÒ khai th¸c vµ b¶o vÖ c«ng tr×nh thuû lîi.
_ ChØ thÞ sè 12 NN - CS/NT ngµy 18 th¸ng 7 n¨m 1996 cña Bé n«ng
nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n vÒ viÖc “ tæ chøc triÓn khai kiªn cè ho¸ kªnh
m¬ng thuû lîi néi ®ång”.
_ QuyÕt ®Þnh 08/1999 NQ- CT ngµy 9 th¸ng 7 n¨m 1999 cña ChÝnh phñ
vÒ viÖc thùc hiÖn KCHKM nh»m tiÕt kiÖm níc; ®Êt; ®iÖn n¨ng; c«ng lao
®éng,...
§îc sù chØ ®¹o cña §¶ng vµ nhµ níc, §¶ng uû - UBND tØnh Phó Thä
trong nh÷ng n¨m qua lu«n u tiªn ®Çu t c¸c c«ng tr×nh ®Çu mèi, thñy lîi vïng
®åi, KCH - KM vµ x¸c ®inh c¸c XNKTCT thñy n«ng lµ mét ®¬n vÞ c«ng Ých.
§¶ng uû vµ UBND tØnh ®· cã c¸c c«ng v¨n, v¨n b¶n vÒ ph¸t triÓn thuû lîi thuû n«ng cña tØnh:
_ V¨n b¶n sè 1874/HC ngµy 10 th¸ng 9 n¨m 1999 c¶u UBND tØnh vÒ viÖc
lËp dù ¸n KCH- KM giai ®o¹n 2.
_ V¨n b¶n sè 14/KTN- KH ngµy 7 th¸ng 1 n¨m 2002 cña UBND tØnh Phó
Thä- Së kÕ ho¹ch vµ ®Çu t vÒ viÖc “lËp kÕ ho¹ch ch¬ng tr×nh KCH- KM ®ît
hai cña tØnh”.
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
PhÇn III
§Æc ®iÓm ®Þa bµn
vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
3.1
§Æc ®iÓm ®Þa bµn nghiªn cøu.
3.1.1 §Æc ®iÓm tù nhiªn.
3.1.1.1 VÞ trÝ ®Þa lý.
HuyÖn Thanh Thuû n»m ë phÝa §«ng Nam tØnh Phó Thä, tõ 21 010’ ®Õn
21024’ ®é vÜ B¾c, 105009’ ®Õn 105020’ ®é kinh §«ng. Trung t©m huyÖn lµ thÞ
trÊn La Phï, c¸ch thµnh phè ViÖt Tr× 40 km ®êng bé theo quèc lé 2, quèc lé
32A vµ tØnh lé 317.
*VÞ trÝ huyÖn Thanh Thuû.
+ PhÝa B¾c gi¸p huyÖn Tam N«ng.
+ PhÝa §«ng B¾c vµ phÝa §«ng Nam gi¸p tØnh Hµ T©y, ranh giíi tù nhiªn
lµ s«ng §µ.
+ PhÝa T©y Nam gi¸p huyÖn Thanh S¬n, ranh giíi tù nhiªn lµ d·y nói
Thµnh TiÓu, Má Ngät vµ YÕn Mao.
HuyÖn Thanh Thuû cã 15 x·, tæng diÖn tÝch tù nhiªn toµn huyÖn lµ
12382,47 ha (123.82 km2).
HuyÖn Thanh Thuû do n»m gÇn ®Ønh tam gi¸c ®ång b»ng B¾c Bé, n¬i tiÕp
gi¸p gi÷a ®ång b»ng vµ miÒn nói, tríc ®©y ®îc lµ huyÖn trung du ®Êt gi÷a,
ngµy nay ®îc x¸c ®Þnh lµ huyÖn miÒn nói phÝa B¾c.
Víi vÞ trÝ ®Þa lý nh vËy, huyÖn cã nh÷ng lîi thÕ vÒ thu gom, tiªu thô s¶n
phÈm vµ hµng ho¸. Vµ huyÖn còng cã nh÷ng thuËn lîi trong tiÕp thu vµ øng
dông c¸c tiÕn bé KHKT vµo s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, n«ng l©m nghiÖp, tiÓu thñ
c«ng nghiÖp vµ c¸c lÜnh vùc kh¸c so víi nhiÒu huyÖn miÒn nui xa.
Tuy nhiªn, do vÞ trÝ ®Þa lý cña huyÖn n»m ë vïng tiÕp gi¸p gi÷a miÒn nói
vµ ®ång b»ng, nªn ®Þa h×nh bÞ chia c¾t m¹nh mÏ vµ phøc t¹p, nÕu sö dông ®Êt
kh«ng hîp lý th× ®é ph× nhiªu sÏ gi¶m hoÆc tµng kiÖt, ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn
kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña ®Êt. Vµ thuû lîi - thuû n«ng tèt chÝnh lµ gi¶i quyÕt ®îc
phÇn nµo nh÷ng h¹n chÕ nµy.
3.1.1.2. §Þa h×nh.
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Do ®Æc ®iÓm huyÖn Thanh Thuû dµi vµ hÑp, mét phÝa gi¸p s«ng, ba phÝa
®îc bao bäc bëi nói cao, ®Þa h×nh phøc t¹p, tiªu biÓu cña vïng ®Êt b¸n s¬n ®Þa:
dèc; bËc thang vµ lßng ch¶o.
_ §Þa h×nh dèc cña huyÖn Thanh Thuû ®îc thÓ hiÖn ë hai d¹ng sau:
+ D¹ng 1 dèc theo thÕ ®Êt: ë d¹ng nµy huÖn Thanh Thuû cã ®Þa h×nh thÊp
dÇn tõ T©y san §«ng vµ ®Þa h×nh cao dÇn vÒ phÝa Nam.
+ D¹ng 2 lµ d¹ng dèc cña sên ®åi: do ®Æc ®iÓm cña huyÖn Thanh Thuû,
võa lµ d·y c¸c nói cuèi cïng cña hÖ thèng Hoµng Liªn S¬n, võa chÞu ¶nh hëng
cña qu¸ tr×nh biÕn chÊt phøc t¹p, ph©n lín ®åi cao vµ dèc.
_ §Þa h×nh bËc thang lµ ®iÓn h×nh cña vïng ®Êt b¸n s¬n ®Þa, ë ®©y cã ®Çy
®ñ c¸c lo¹i ®Êt ruéng bËc thang xÕp thø tù tõ cao xuèng thÊp lµ:®Êt dèc tô ë
c¸c khe ®åi, ®Êt bËc thang phï sa cæ, ®¸t phï sa cò vµ phï sa míi ë c¸c x· ven
s«ng t¬ng ®èi b»ng ph¼ng.
_ §Þa h×nh lßng ch¶o còng t¬ng ®èi lµ phæ biÕn vµ tËp trung chñ yÕu ë c¸c
x· La Phï, B¶o Yªn vµ §oan H¹.
Víi ®Æc ®iÓm ®Þa h×nh khã kh¨n nh vËy, huyªn Thanh Thuû cã thuËn lîi
vÒ tiªu tho¸t óng, nhng l¹i khã kh¨n cho viÖc x©y dùng vµ khai th¸c c¸c c«ng
tr×nh thuû n«ng vµ c¸c c«ng tr×nh kh¸c cña huyÖn.
3.1.1.3 Thêi tiÕt khÝ hËu.
HuyÖn Thanh Thuû mang ®Æc ®iÓm chung khÝ hËu miÒn B¾c ViÖt Nam lµ
khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa, mét n¨m chia lµm bèn mïa Xu©n - H¹ - Thu §«ng.
Theo sè liÖu quan s¸t cña tr¹m khÝ tîng thuû v¨n La Phï th× nhiÖt ®é trung
b×nh ngµy cña huyÖn lµ 23,120C, sè giê n¾ng trung b×nh n¨m lµ 1553 giê, sè
ngµy ma trung b×nh n¨m lµ125 ngµy, lîng ma trung b×nh n¨m lµ 1719 mm vµ
tæng tÝch «n trung b×nh n¨m lµ 8436 0C.
B¶ng I. Mét sè yÕu tè khÝ tîng trung b×nh cña huyÖn
Thanh Thuû.
ChØ tiªu
56789101112C¶ n¨mNhiÖt ®é
C16,31719,823,62728,328,227,826,724,22117,7
21,12N¾ng(giê)86484387177140192185188172
1311041553L.Ma(mm)274152100187248292346218137442717
19Bèc h¬i(mm)47,347,546,758,285,9Th¸ng
0
§VTSè lîng* Tæng sè tr¹m
b¬m78,387,566,872,234,554,162,
0791N.ma(mm)7910111413151412776125
Th¸ng trong n¨m
1
3
2
Tr¹m
19
21
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
§é
Èm(%)8787898785878589888588
8587T.tÝch «n
0
C50548461370881084987486180
175063054884364
Nguån sè liÖu: Tr¹m khÝ tîng
thuû v¨n La Phï - Phó Thä.
Ngoµi nh÷ng ®Æc ®iÓm chung
cña khÝ hËu miÒn B¾c th× vïng
còng cã mét sè ®Æc ®iÓm riªng
vÒ khÝ hËu, ®ã lµ: trong mét n¨m
chia lµm 2 mïa râ rÖt:
Mïa nãng b¾t ®Çu tõ th¸ng 4
®Õn th¸ng 10 nhiÖt ®é t¬ng ®èi
cao trung b×nh 26,50C. §Æc ®iÓm
mïa nµy lµ ma nhiÒu víi lîng ma trung b×nh th¸ng lµ 218,2mm,
giã thÞnh hµnh lµ giã ®«ng nam.
Mïa l¹nh b¾t ®Çu tõ th¸ng
11 vµ kÕt thóc vµo th¸ng 3 n¨m
sau.§Æc ®iÓm mïa nµy lµ do
chÞu ¶nh hëng cña giã mïa ®«ng
b¾c nªn khÝ hËu Èm ít, trêi l¹nh
(nhiÖt ®é trung b×nh 18,4 0C ),
xuÊt hiÖn ma muèi vµ ma ch×.
Víi ®iÒu kiÖn khÝ hËu trªn
¶nh hëng hai mÆt tíi viÖc sö
dông ®Êt vµ s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp cña huyÖn.
¶nh hëng tÝch cùc ë Thanh
Thuû cã nhiÖt ®é thÝch hîp, lîng
ma kh¸, tæng tÝch «n dåi dµo
thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn
n«ng l©m nghiÖp nhiÒu vô, nhiÒu
lo¹i c©y trång trong mét n¨m.
§iÒu kiÖn khÝ hËu thuËn lîi ®Êt
20
.DOC 
67 
58 
145 
