BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM
NGUYỄN THỊ CÚC
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
TP. Hồ Chí Minh – Năm 2000
MÔÛ ÑAÀU
Ngaønh trang söùc vaøng baïc phaùt sinh ñaõ laâu ñôøi , töø coâng vieäc thuû coâng ,
ñôn giaûn ñeán giai ñoaïn coâng nghieäp hoùa ñan xen vôùi ngheä thuaät baùn thuû coâng
nhö ngaøy nay .
Neàn kinh teá – vaên hoùa xaõ hoäi ngaøy caøng phaùt trieån , nhu caàu ñoái vôùi saûn
phaåm trang söùc vaøng baïc cuûa con ngöôøi ngaøy caøng ña daïng , gia taêng caû soá
löôïng laãn chuûng loaïi , maãu maõ ... , ñoàng thôøi yeâu caàu veà chaát löôïng ngaøy caøng
cao daàn . Do ñoù ngaønh trang söùc vaøng baïc luoân coù nhieàu cô hoäi ñeå phaùt trieån
saûn xuaát kinh doanh , ñaùp öùng nhu caàu , mong muoán cuûa khaùch haøng trong vaø
ngoaøi nöôùc .
Ñaëc bieät ngaønh trang söùc vaøng baïc Vieät Nam cuõng nhö caùc nöôùc , luoân
thu huùt moät löïc löôïng lao ñoäng xaõ hoäi ñaùng keå so vôùi ngaønh khaùc ,kyõ naêng cuûa
ngöôøi lao ñoäng laïi coù theå ñaøo taïo taïi choã . Ñoàng thôøi , ñaây cuõng laø ngaønh taïo ra
thu nhaäp quoác daân ñaùng keå cho neàn kinh teá nöôùc ta neáu nhaø quaûn trò caùc caáp toå
chöùc quaûn lyù ngaønh ngaøy caøng toát hôn , coù hieäu quûa hôn .
Trong boái caûnh khoù khaên chung cuûa neàn kinh teá Vieät Nam , ngaønh trang
söùc vaøng baïc cuûa TP Hoà chí Minh gaëp nhieàu khoù khaên trong quùa trình phaùt
trieån , caùc nguoàn löïc cuûa ngaønh thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá chöa ñöôïc taän
duïng ñuùng möùc , söï lieân keát cuûa caùc doanh nghieäp trong ngaønh coøn rôøi raïc
chöa taïo thaønh söùc maïnh , söï hoå trôï töø cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc chöa thích
ñaùng , khuûng hoaûng kinh teá khu vöïc aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån cuûa ngaønh ...
Vì vaäy cuûng coá vaø phaùt trieån ngaønh trang söùc vaøng baïc TP Hoà chí Minh
trong giai ñoaïn saép tôùi laø nhu caàu caàn thieát nhaèm goùp phaàn phaùt trieån neàn kinh
teá ñaát nöôùc , taän duïng nguoàn lao ñoäng taïi choã vaø taïo ra nhieàu cuûa caûi vaät chaát
1
cho xaõ hoäi .
Muïc ñích cuûa luaän aùn nhaèm ñöa ra nhöõng giaûi phaùp chieán löôïc nhaèm phaùt
trieån ngaønh trang söùc vaøng baïc taïi TP Hoà Chí Minh ñeán naêm 2010 . Qua ñoù
caùc doanh nghieäp trong ngaønh , cô quan quaûn lyù ngaønh , cô quan quaûn lyù Nhaø
nöôùc veà kinh teá coù lieân quan ... coù theå xem xeùt ñeå tham khaûo trong quaù trình
hoaït ñoäng .
Ñeå coù thoâng tin laøm neàn taûng ñeà xuaát nhöõng giaûi phaùp , ngöôøi nghieân cöùu
söû duïng nhöõng phöông phaùp cô baûn nhö : phöông phaùp phaân tích vaø toång hôïp ,
phöông phaùp ñoïc taøi lieäu , phöông phaùp phoûng vaán , phöông phaùp ñieàu tra
(ngöôøi tieâu duøng, caùc cô sôû kinh doanh sæ vaø leû) , phöông phaùp quan saùt ,
phöông phaùp thoáng keâ vaø phaân tích caùc soá lieäu thöïc teá cuûa ngaønh trong phaïm
vi TP Hoà Chí Minh ..
Phaïm vi nghieân cöùu cuûa ñeà taøi ñöôïc xaùc ñònh laø ngaønh trang söùc baèng
vaøng baïc treân ñòa baøn Thaønh Phoá Hoà Chí Minh giai ñoaïn 2000- 2010 :
MÔÛ ÑAÀU
CHÖÔNG 1 : Cô sôû lyù luaän veà ñònh höôùng chieán löôïc phaùt trieån ngaønh trang
söùc vaøng baïc Thaønh phoá Hoà Chí Minh .
CHÖÔNG 2 : Phaân tích thöïc traïng cuûa ngaønh – Moâi tröôøng hoaït ñoäng ngaønh
trang söùc vaøng baïc Thaønh phoá Hoà Chí Minh
CHÖÔNG 3 : Caùc giaûi phaùp chieán löôïc nhaèm phaùt trieån ngaønh trang söùc vaøng
baïc TP Hoà Chí Minh trong giai ñoaïn naêm 2000-2010.
KEÁT LUAÄN
2
CHÖÔNG 1
CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ ÑÒNH HÖÔÙNG CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN
NGAØNH TRANG SÖÙC VAØNG BAÏC THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH
1.1 Giôùi thieäu veà ngaønh trang söùc vaøng baïc Vieät Nam :
Töø tröôùc Coâng nguyeân , vaøng baïc ñaõ ñöôïc coi troïng , choïn laøm baùu vaät
cuùng teá, vaøng baïc laøm say meâ loøng ngöôøi töø thôøi thöôïng coå ñeán nay vaø maõi
maõi sau naøy , khoâng bieát ñeán bao giôø môùi chaám döùt , vaø ñaëc bieät laøø haøng trang
söùc baèng vaøng baïc.
1.1.1 Quùa trình hình thaønh vaø phaùt trieån ngaønh trang söùc vaøng baïc Vieät
nam :
Ngaønh trang söùc vaøng baïc , moät trong nhöõng ngheà thuû coâng noåi tieáng cuûa
Vieät nam ñaõ ra ñôøi caùch ñaây khoaûng 2000 naêm . Raát ñaùng tieác , töø laâu laém
(tröôùc coâng nguyeân ) nöôùc ta chöa coù lòch söû thaønh vaên , trong khi coù lòch söû
Trung Quoác ghi cheùp veà ngheà kim hoaøn cuûa Vieät nam raát sô saøi , daãn ñeán thieät
thoøi cho lòch söû Toå kim hoaøn cuûa ngöôøi Vieät bò thaát truyeàn teân tuoåi . Caên cöù
vaøo caùc di tích khaûo coå ngöôøi ta ñaõ phaùt hieän ra töø 200 naêm tröôùc coâng nguyeân
, ngöôøi Vieät Nam ñaõ laøm ra ñöôïc ñoà trang söùc vaøng baïc , ñaù quùy cao caáp vôùi
kyõ thuaät raát cao , maï vaøng treân kim loaïi maøu , ñuùc vaø chaïm vaøng , sôn vaø
khaûm naïm ñaù quùy . Coå söû Trung Hoa cho bieát, nhöõng naêm ñaàu theá kyû thöù nhaát
(Sau coâng nguyeân ) ôû Vieät Nam ñaõ söû duïng ñoà trang söùc laø vaøng baïc ñaù quùy ,
luùc ñaàu chæ phuïc vuï cho vua chuùa phong kieán vaø giôùi quùy toäc , laøm ñeïp nhöõng
caân ñai vaø aùo maõo , trang trí noäi thaát cho caùc cung vöông , phuû chuùa. Sau naøy
söùc saûn xuaát ñöôïc giaûi phoùng , möùc sinh hoaït trong nhaân daân taêng leân, ngheà
3
kim hoaøn môí hoøa mình vaøo cuoäc soáng ñôøi thöôøng , trôû thaønh moät ngheà myõ
ngheä daân gian ôû nöôùc ta.
ÔÛ phía Baéc coù nhöõng loø saûn sinh ra nhöõng ngheä nhaân laøm ngheà trang söùc
vaøng baïc noåi tieáng nhö Ñoàng xaân (Thaùi Bình ) , Chaâu kheâ (Haûi Höng ), Ñònh
coâng (Haø Noäi ) , Kieâu kò ( Gia Laâm , Haø Noäi ), vôùi nhöõng tay ngheà ñaäu chaïm
ñoäc ñaùo .
Taïi Hueá , ôû laøng Keá moân (Phong Ñieàn ) coù hai cha con oâng Cai Ñinh Boä
ñaõ taïo döïng leân ngheà trang söùc vaøng baïc töø 200 naêm tröôùc ñaây .Ngaøy nay caùc
theá heä hoïc troø cuûa hai oâng ñaõ keá nghieäp moät caùch xuaát saéc ngheà toå , taïo neân
nhöõng ñoà myõ ngheä vaøng baïc mang baûn saéc cuûa xöù Hueá cung ñình thô moäng ,
laøm ñeïp cho nhaân daân ñòa phöông , laøm vöøa loøng caùc du khaùch trong vaø ngoaøi
nöôùc coù dòp ngheù thaêm coá ñoâ xöa . ÔÛ phía Nam , vôùi ñoäi nguõ haøng ngaøn thôï
kim hoaøn keá tuïc ngheà truyeàn thoáng , laïi ñöôïc tieáp thu phöông phaùp saûn xuaát
coâng nghieäp hieän ñaïi , coù theå taïo ra nhöõng saûn phaåm trang söùc baèng vaøng baïc
vöøa keát hôïp tay ngheà truyeàn thoáng tinh xaûo vöøa mang daùng daáp cuûa coâng
ngheä hieän ñaïi , nhö nhöõng nhaãn , voøng , daây coå ... laø nhöõng saûn phaåm saûn xuaát
ra baèng maùy moùc nhöng keát hôïp toâ ñieåm theâm chaïm khaéc baèng tay vôùi quy moâ
kheùo leùo tinh xaûo ...
Xeùt veà maët lòch söû , ngaønh trang söùc baèng vaøng baïc Vieät nam (goïi chung
laø ngaønh myõ ngheä kim hoaøn ) coù moät lòch söû laâu ñôøi , Vieät nam ñöôïc xem nhö
caùi noâi cuûa ngaønh myõ ngheä kim hoaøn trong khu vöïc Ñoâng Döông vaø keå caû
Thaùi Lan.Nhöng trong vaøi thaäp kyû tröôùc ñaây , do aûnh höôûng cuûa chieán tranh ,
do quan ñieåm haïn cheá trong ñöôøng loái kinh teá ñaõ laøm cho ngaønh trang söùc
Vieät Nam ngaøy caøng mai moät vaø ñaõ coù luùc gaàn nhö bò laõng queân .Trong nhöõng
naêm gaàn ñaây , cuï theå laø töø naêm 1988 Ñaûng vaø Nhaø nöôùc thöïc hieän ñöôøng loái
4
ñoåi môùi kinh teá , ngaønh trang söùc baèng vaøng baïc ñöôïc nhìn nhaän nhö moät
ngaønh kinh doanh thöïc söï vaø theo ñaø phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc , ngaønh trang söùc
vaøng baïc ñaõ coù nhieàu chuyeån bieán ñaùng keå .
1.1.2 Vò trí cuûa ngaønh trang söùc vaøng baïc Vieät Nam trong neàn kinh teá
quoác daân .
Qua nhieàu böôùc thaêng traàm theo toác ñoä phaùt trieån kinh teá , hieän nay
ngaønh trang söùc vaøng baïc ñaõ khaúng ñònh vò trí cuûa mình trong ngaønh kinh teá
quoác daân .So vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc ASEAN , thì saûn löôïng vaøng trang
söùc cuûa Vieät Nam vaøo naêm 1998 ñaõ ñöùng vaøo haøng thöù 5 sau Indonesia,
Malaysia, Thaùi Lan vaø Singgapore .Trong thôøi gian qua ngaønh trang söùc baèng
vaøng cuûa Vieät nam ñaõ ñaït khoaûng 19 taán /naêm .Tính bình quaân ñaàu ngöôøi ñaït
0,24 g vaøng trang söùc /naêm .Tyû leä naøy coøn khieâm toán so vôùi bình quaân ñaàu
ngöôøi cuûa theá giôùi laø 0,55 g .Nhöng neáu nhìn laïi 10 naêm qua thì chuùng ta thaáy
roõ söï phaùt trieån nhanh choùng cuûa ngaønh vaøng trang söùc Vieät nam .Caùc nhaø
kinh teá cho bieát tröôùc naêm 1990 , vaøng trang söùc cuûa Vieät nam chæ ñaït 1 taán
/naêm , sang naêm 1992-1993 ñaõ taêng leân 10 taán /naêm vaø trong hai naêm gaàn ñaây
ñaït 19-20 taán /naêm .
Hieän nay caû nöôùc ñaõ coù gaàn 6000 doanh nghieäp hoaït ñoäng trong ngaønh ,
ñoàng thôøi cuõng chieám treân 1/3 soá doanh nghieäp saûn xuaát kinh doanh caùc ngaønh
ngheà khaùc , haøng naêm ñoùng goùp cho ngaân saùch quoác gia ñaùng keå. Ngoaøi ra ,
neáu so vôùi Thaùi Lan xuaát khaåu moãi naêm 2 tyû USD saûn phaåm trang söùc vaøng
baïc , tuy xuaát khaåu cuûa Vieät nam khoâng ñaùng keå nhöng cuõng coù nhöõng thay
ñoåi qua caùc naêm (Baûng 1)
5
Baûng 1: Giaù trò xuaát khaåu vaøng trang söùc thôøi kyø 1995-1998
Naêm
Trò gía
Tyû leä so vôùi
xuaát khaåu(USD)
caû nöôùc(%)
1995
1.824.146
7,4
1996
1.100.000
3,5
1997
740.000
2,1
1998
1.945.000
3,8
Nguoàn : Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam .
Qua ñoù ta thaáy ngaønh trang söùc vaøng baïc ñoùng moät vai troø khoâng nhoû
trong neàn kinh teá quoác daân neáu ta quan taâm vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp chieán
löôïc ñeå phaùt trieån ngaønh trong nhöõng naêm saép tôùi .
1.1.3- Ñaëc thuø cuûa ngaønh trang söùc vaøng baïc Thaønh phoá Hoà Chí Minh :
Traûi qua bao böôùc thaêng traàm , ñaëc thuø cuûa ngaønh trang söùc vaøng baïc vaãn
laø ngaønh saûn xuaát nhoû , mang tính cha truyeàn con noái .Caùc doanh nghieäp phaùt
trieån theo höôùng töï phaùt ,rôøi raïc , saûn xuaát coøn manh muùn , chöa hình thaønh roõ
neùt caùc maët haøng chuû löïc
, thieáu caùc cô sôû saûn xuaát theo kieåu chuyeân moân
hoùa neân kyõ thuaät vaø trình ñoä tinh xaûo chöa cao .Ñoäi nguõ thôï kim hoaøn Vieät
nam tuy côùi gía nhaân coâng thaáp hôn nhöng do chöa ñöôïc ñaøo taïo ñuùng möùc
neân chöa theo kòp vôùi yeâu caàu ñeå vaän haønh maùy moùc vaø coâng ngheä hieän ñaïi ,
naêng suaát chöa cao .Veà maët kyõ thuaät, saûn phaåm chöa ñaït ñöôïc ñoä tinh xaûo , giaù
thaønh saûn phaåm coøn cao , chöa caïnh tranh ñöôïc vôùi haøng trang söùc saûn xuaát
baèng maùy moùc cuûa caùc nöôùc.
Ngaønh trang söùc vaøng baïc Vieät nam coù truyeàn thoáng laâu ñôøi , trình ñoä tay
ngheà daàn daàn hoaøn chænh , ñöôïc caäp nhaät vôùi caùc maãu maõ môùi , nhöõng kyõ
thuaät vaø thieát bò saûn xuaát môùi , ñaõ cho ra ñôøi nhieàu saûn phaåm ñoäc ñaùo .Moät saûn
phaåm trang söùc vaøng baïc coù theå xem laø moät taùc phaåm ngheä thuaät , maø taùc
6
phaåm ngheä thuaät thì thöôøng laø saûn phaåm cuûa caù nhaân .Do vaäy , moät trong
nhöõng ñaëc thuø ñaàu tieân cuûa saûn xuaát haøng trang söùc laø tính ñôn chieác , caù nhaân
.Caàn taïo ñieàu kieän ñeå taïo ra nhöõng saûn phaåm tinh xaûo ñaït tôùi ñænh cao cuûa
ngheä thuaät kim hoaøn Vieät nam keát hôïp hình thaønh moät ngaønh trang söùc theo
saûn xuaát coâng nghieäp , coù nhö theá ta môùi coù nhöõng saûn phaåm ñaït chaát löôïng
cao , ñöôïc chaáp nhaän.
1.2- Cô sôû lyù luaän veà ñònh höôùng chieán löôïc phaùt trieån ngaønh trang söùc
vaøng baïc Thaønh phoá Hoà Chí Minh .
1.2.1- Söï caàn thieát phaûi ñònh höôùng chieán löôïc phaùt trieån ngaønh trang söùc
vaøng baïc Thaønh Phoá Hoà Chí Minh .
Theo soá lieäu thoáng keâ cuûa caùc toå chöùc nghieân cöùu dòch vuï khoaùng saûn
quoác teá (GFMS) cho thaáy coù söï taêng tröôûng trong vieäc tieâu thuï haøng trang söùc
vaøng baïc Vieät nam , töø 6,5 taán naêm 1993 ñeán 19 taán naêm 1997 , caùc doanh
nghieäp trong ngaønh coù doanh soá kinh doanh trang söùc vaøng baïc töø 900 tyû naêm
1993 ñaõ taêng leân 1800 tyû naêm 1997 , bình quaân taêng 16% naêm (nguoàn töø Ngaân
haøng Nöôùc Vieät nam). Ñieàu naøy phuø hôïp vôùi vieäc gia taêng söùc mua theo ñaø
kinh teá ñi leân cuûa ñaát nöôùc ta , chuùng ta chöùng kieán haøng loaït caùc doanh
nghieäp kinh doanh ngaønh trang söùc vaøng baïc xuaát hieän treân nhieàu ñöôøng phoá ôû
Haø Noäi , thaønh phoá Hoà Chí Minh vôùi löôïng haøng hoùa phong phuù , maãu maõ ña
daïng , hieän ñaïi .Cuøng vôùi söï chuyeån bieán tích cöïc veà tay ngheà cuûa ñoäi nguõ thôï
kim hoaøn , vaø ñaëc bieät laø trình ñoä nhaïy beùn tieáp thu kyõ thuaät môùi cuûa anh em
thôï treû .taát caû nhöõng daáu hieäu ñoù cho pheùp keát luaän , taïi Vieät nam ñaõ hình
thaønh moät thò tröôøng trang söùc vaøng baïc , tuy nhieân ñoù chæ laø nhöõng böôùc phaùt
trieån moät caùch töï phaùt , caàn coù nhöõng noå löïc phaùt trieån ngaønh ñuùng höôùng .
Sau ñaây ta phaân tích theâm veà söï phaùt trieån cuûa ngaønh trang söùc vaøng baïc
7
cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc .
Neàn kinh teá caøng phaùt trieån , thu nhaäp ñaàu ngöôøi caøng cao thì möùc ñoä
tieâu thuï haøng trang söùc caøng lôùn .Neáu trong thaäp kyû 70 , trang söùc vaøng baïc
chieám 58% löôïng vaøng tieâu thuï treân theá giôùi , thì qua thaäp kyû 80 , con soá naøy
leân ñeán 70% vaø ôû thaäp kyû 90 con soá naøy ñaït 83% (soá lieäu Hoäi Ñoàng vaøng theá
giôùi) .Naêm 1997 , toaøn theá giôùi ñaõ söû duïng 3.328 taán vaøng laøm ñoà trang söùc ,
tính bình quaân chung toaøn theá giôùi , haøng naêm moãi ngöôøi daân söû duïng moät
löôïng vaøng baèng 0,55 g laøm ñoà trang söùc (Baûng 2).
Baûng 2: Soá löôïng vaøng söû duïng ñeå saûn xuaát nöõ trang ôû moät soá nöôùc
treân theá giôùi naêm 1997:
Vieät Nam Thaùi Lan
Indonesia
Hong
kong
Italy
QUOÁC GIA
LÖÔÏNG VAØNG (TAÁN)
19
71,0
132,0
79,0
439,0
Daân soá (trieäu)
75,355
60,0
197,15
6,311
57,38
BQÑN(g/ng)
0,24
1,18
0,67
12,5
7,65
Tröø Vieät Nam , saûn löôïng trang söùc /ñaàu ngöôøi cuûa caùc quoác gia treân khaù
cao , ñaëc bieät laø Indonesia , Thaùi Lan .Caàn chuù yù raèng 2 quoác gia treân thu
nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi khoâng cao nhöng khoái löôïng vaøng nguyeân lieäu cho
trang söùc laïi raát cao .Lyù do chính vì moät löôïng raát lôùn haøng trang söùc ñöôïc
saûn xuaát ñeå xuaát khaåu ,vöøa ñem laïi doanh thu vaø ngoaïi teä cho ñaát nöôùc , vöøa
giaûi quyeát moät löôïng lôùn lao ñoäng (vaán ñeà quan troïng cho moïi quoác gia treân
theá giôùi) .Moät lyù do chính laø vì saûn phaåm trang söùc laø moät saûn phaåm thaâm
8
duïng lao ñoäng , neân ñaây laø lôïi theá caïnh tranh cho caùc nöôùc coù chi phí lao ñoäng
thaáp .Treân thöïc teá , haøng trang söùc vaøng baïc cuûa caùc quoác gia treân ñaây ñaõ coù
choã ñöùng vöõng chaéc treân thò tröôøng nöõ trang theá giôùi . Nhaèm taêng söùc caïnh
tranh cuûa ngaønh trang söùc vaøng baïc , höôùng tôùi xuaát khaåu, qua ñoù ta coù theå
nhaän ñònh söï caàn thieát phaûi coù ñònh höôùng chieán löôïc phaùt trieån ngaønh trang
söùc vaøng baïc
1.2.2 – Cô sôû lyù luaän ñeå ñònh höôùng chieán löôïc phaùt trieån ngaønh trang söùc
vaøng baïc Thaønh phoá Hoà chí Minh .
1.2.2.1 – Quy trình hoaïch ñònh chieán löôïc :
Ñeå coù theå vaïch ra caùc giaûi phaùp chieán löôïc phuø hôïp vôùi töøng ngaønh , töøng
toå chöùc hay töøng doanh nghieäp cuï theå , nhaø quaûn trò thöïc hieän vieäc hoaïch ñònh
thoâng qua caùc böôùc chuû yeáu sau :..
1.2.2.1.1-Xaùc ñònh quan ñieåm phaùt trieån ngaønh :
Ngaønh trang söùc vaøng baïc vôùi ñaëc tröng naêng suaát lao ñoäng cao, khaû
naêng tieâu thuï noäi ñòa vaø xuaát khaåu lôùn seõ laø moät ngaønh coù tieàm naêng trong cô
caáu kinh teá cuûa Vieät Nam neáu ñöôïc quan taâm ñaàu tö ñuùng möùc.
Ngaønh trang söùc vaøng baïc hieän taïi vaãn laø moät neàn saûn xuaát nhoû, phaân
taùn vaø chöa coù ñònh höôùng roõ raøng. Vì vaäy, vaãn chöa taän duïng ñöôïc caùc lôïi theá
caïnh tranh ñeå phaùt trieån saûn xuaát vaø kinh doanh, ñem laïi doanh thu lôùn goùp
phaàn vaøo muïc tieâu taêng GDP vaø toaøn duïng lao ñoäng cho ñaát nöôùc. Ñeå ñöa
ngaønh trang söùc vaøng baïc trôû thaønh moät ngaønh kinh teá kyõ thuaät trong cô caáu
kinh teá quoác daân, chuùng ta phaûi coù moät chieán löôïc phaùt trieån roõ raøng, ñuùng ñaén
ñeå thuùc ñaåy saûn xuaát, khuyeán khích tieâu thuï vaø môû roäng khaû naêng caïnh tranh
trong vaø ngoaøi nöôùc. Chæ coù moät chieán löôïc ñuùng ñaén ñi keøm vôùi nhöõng chính
saùch vó moâ thích hôïp môùi laøm cho caùc nhaø saûn xuaát yeân taâm ñaàu tö vaøo thieát
9
bò, coâng ngheä vaø nguoàn nhaân löïc haàu ñaûm baûo söï phaùt trieån vöõng chaéc vaø laâu
daøi cho ngaønh.
1.2.2.1.2- Phaân tích moâi tröôøng hoaït ñoäng cuûa ngaønh :
1 -Caùc yeáu toá thuoäc moâi tröôøng vó moâ :
-
Phaân tích caùc yeáu toá chính trò :caùc chính saùch cuûa Ñaûng , Nhaø nöôùc aûnh
höôûng ñeán söï hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa ngaønh .
-
Phaân tích caùc yeáu toá kinh teá , goàm : tình hình kinh teá trong nöôùc vaø theá
giôùi , dieãn bieán caùc giai ñoaïn trong chu trình kinh teá aûnh höôûng ñeán hoaït
ñoäng cuûa ngaønh .
-
Phaân tích caùc yeáu toá vaên hoùa , xaõ hoäi :xaùc ñònh aûnh höôûng cuûa möùc
soáng , quan nieäm xaõ hoäi ñoái vôùi ngaønh , daân soá ,nguoàn lao ñoäng ...
-
Phaân tích caùc yeáu toá coâng ngheä :trình ñoä coâng ngheä , toác ñoä ñoåi môùi
coâng ngheä , khaû naêng chuyeån giao coâng ngheä môùi , chi phí cho coâng taùc
khoa hoïc kyõ thuaät vaø phaùt trieån coâng ngheä saûn xuaát ...
-
Phaân tích caùc yeáu toá phaùp luaät :moâi tröôøng phaùp lyù cho hoaït ñoäng cuûa
ngaønh .
2– Caùc yeáu toá thuoäc moâi tröôøng vi moâ :
-
Ngöôøi tieâu duøng : phaân nhoùm khaùch haøng , ñaëc ñieåm nhu caàu cuûa töøng
nhoùm khaùch haøng hieän nay vaø döï baùo xu theá thay ñoåi nhu caàu trong thôøi
gian saép tôùi , ñeå töø ñoù xaùc ñònh ngaønh phaûi laøm gì ñeå taïo ra nhu caàu môùi ,
phaûi môû roäng theâm ra nhö theá naøo ñeå ñaùp öùng nhu caàu môùi , vaø phaûi duøng
phöông tieän hoaëc coâng ngheä naøo ñeå phuïc vuï khaùch haøng toát nhaát .
-
Ñoái thuû caïnh tranh :Phaân tích aùp löïc caïnh tranh trong ngaønh :caïnh tranh
hieän höõu , caïnh tranh tieàm aån , caïnh tranh cuûa saûn phaåm thay theá ..
-
Nguoàn cung caáp : nghieân cöùu heä thoáng cung caáp caùc yeáu toá ñaàu vaøo cho
10
ngaønh ñeå xaùc ñònh möùc ñoä nguoàn löïc coù theå huy ñoäng cho caùc chieán löôïc
phaùt trieån saép tôùi.
- Quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc ñoái vôùi ngaønh : caùc cô quan ñaàu moái quaûn lyù
ngaønh , caùc chính saùch quaûn lyù veà chaát löôïng , chính saùch thueá , taøi chaùnh ...
1.2.2.1.3-Xaùc ñònh nhieäm vuï vaø muïc tieâu phaùt trieån ngaønh :
Caên cöù vaøo thoâng tin moâi tröôøng kinh doanh , xaùc ñònh nhieäm vuï cho
ngaønh , doanh nghieäp tuøy theo phaïm vi quaûn lyù .Noäi dung baûn tuyeân boá nhieäm
vuï ñöôïc xem laø moät ñònh höôùng toång quaùt , laø con ñöôøng caàn phaûi ñi ñeå ñaït caùc
muïc tieâu mong muoán , thoâng qua caùc giaûi phaùp chieán löôïc , caùc chính saùch vaø
caùc chöông trình haønh ñoäng cuûa doanh nghieäp .
Khi xaùc ñònh nhieäm vuï , caàn chuù yù caùc khía caïnh quan heä chaët cheõ vôùi
nhau trong quaûn trò chieán löôïc kinh doanh laø :
-
Nhieäm vuï ñoái vôùi khaùch haøng hieän taïi vaø töông lai .
-
Nhieäm vuï ñoái noäi .
-
Nhieäm vuï ñoái vôùi caùc toå chöùc höõu quan , ñoái vôùi nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi
Noäi dung nhieäm vuï coù tính oån ñònh laâu daøi , tuøy theo tình hình thöïc teá ,
nhieäm vuï coù theå thay ñoåi hoaëc boå sung cho phuø hôïp vôùi moâi tröôøng kinh doanh
.Xaùc ñònh ñöôïc nhieäm vuï roõ raøng , coù tính khaû thi töùc nhaø quaûn trò ñaõ vaïch ra
ñöôïc con ñöôøng ñuùng ñaén ñeå doanh nghieäp tieán leân phía tröôùc vöõng chaéc vaø
thaønh coâng .
Muïc tieâu laø keát quûa maø doanh nghieäp mong muoán ñaït ñöôïc trong kyø ngaén
haïn hoaëc daøi .Xaùc ñònh muïc tieâu laø cô sôû cho vieäc hình thaønh chieán löôïc .Muïc
tieâu duøng ñeå chæ keát quûa cuï theå maø ngaønh mong muoán trong moät giai ñoaïn
nhaát ñònh .
Muïc tieâu ñaët ra caàn mang tính hieän thöïc , noù chæ roõ ñieåm keát thuùc cuûa
11
caùc nhieäm vuï chieán löôïc , laø caên cöù ñeå xaùc ñònh thöù töï öu tieân trong phaân boå
caùc nguoàn löïc
1.2.2.1.4- Xaây döïng caùc phöông aùn phaùt trieån ngaønh :
Caên cöù vaøo caùc tieàn ñeà ñaõ ñöôïc xaùc ñònh , töø ñoù phaùc thaûo caùc phöông aùn
chieán löôïc coù tính khaû thi .
Caùc loaïi phöông aùn chieán löôïc coù theå choïn löïa nhö sau :
- Chieán löôïc taêng tröôûng taäp trung : ñaây laø nhoùm chieán löôïc chuû ñaïo ñaït
troïng taâm vaøo vieäc caûi tieán saûn phaåm hieän taïi ñeå baùn treân thò tröôøng hieän taïi
hoaëc môùi .
- Chieán löôïc taêng tröôûng hoäi nhaäp :Ñaây laø nhoùm chieán löôïc thích hôïp vôùi
caùc doanh nghieäp ñang kinh doanh caùc ngaønh kinh teá maïnh , coøn khaû naêng
taêng tröôûng nöõa neáu lieân keát hay hoäi nhaäp vôùi caùc ngaønh phuø hôïp vôùi muïc tieâu
vaø caùc chieán löôïc daøi haïn ñang thöïc hieän .Chieán löôïc naøy cho pheùp cuûng coá vò
theá ngaønh haøng chuû choát vaø phaùt huy ñaày ñuû hôn khaû naêng kyõ thuaät cuûa doanh
nghieäp .
+ Chieán löôïc hoäi nhaäp veà phía sau .
+Chieán löôïc hoäi nhaäp haøng ngang .
+ Chieán löôïc hoäi nhaäp veà phía tröôùc .
- Chieán löôïc taêng tröôûng ña daïng hoùa saûn phaåm .
- Chieán löôïc thu huùt nguoàn nhaân löïc .
-
Chieán löôïc marketing .
Toùm laïi caùc phöông aùn chieán löôïc trình baøy treân ñaây thöôøng ñöôïc löïa choïn aùp
duïng , vaø coù theå choïn löïa nhieàu giaûi phaùp chieán löôïc keát hôïp ñan xen trong
cuøng moät thôøi kyø .
Nhieäm vuï tieáp theo laø tieán haønh ñaùnh gía , so saùnh caùc phöông aùn ñöôïc
12
phaùc thaûo , choïn löïa ñeå ñöa ra caùc giaûi phaùp thích hôïp .
1.2.2.1.5- Choïn löïa phöông aùn phaùt trieån ngaønh :
Sau khi ñaõ ñaùnh gía , so saùnh caùc phöông aùn chieán löôïc , quyeát ñònh löïa
choïn caùc phöông aùn coù tính khaû thi nhaát .caùc phöông aùn naøy phuø hôïp vôùi
nhieäm vuï , muïc tieâu phaùt trieån cuûa ngaønh , ñoàng thôøi phuø hôïp vôùi moâi tröôøng
beân ngoaøi vaø beân trong , phuø hôïp vôùi nguoàn löïc cuûa ngaønh .
1.2.2.2- Söû duïng ma traän SWOT ñeå löïa choïn phöông aùn chieán löôïc phaùt
trieån ngaønh .
Ñeå löïa choïn chieán löôïc phaùt trieån ngaønh khaû thi ta caàn tieán haønh ñaùnh gía
nhöõng öu ñieåm , nhöôïc ñieåm , cô hoäi vaø ñe doïa cuûa ngaønh trang söùc vaøng baïc .
Söû duïng ma traän SWOT , ta lieät keâ ñaày ñuû nhöõng öu ñieåm , nhöôïc ñieåm ,
cô hoäi , ñe doaï , sau ñoù seõ keát hôïp yeáu toá lieân quan ñeå tìm ra nhöõng gôïi yù cuûa
chieán löôïc (Baûng 3).
Baûng 3 : Ma traän SWOT
OT
SW
O PPORTUNITIES
THREAT
Lieät keâ caùc cô hoäi
Lieät keâ caùc ñe doïa
STRENGTHS
S/O
S/T
Lieät keâ caùc ñieåm maïnh
Söû duïng ñieåm maïnh chuû Söû duïng ñieåm maïnh chuû
yeáu ,khai thaùc cô hoäi
yeáu ñoái phoù nhöõng ñe
doïa
WEAKNESSES
W/O
W/T
Lieät keâ caùc ñieåm yeáu
Vöôït qua nhöõng ñieåm Vöôït qua nhöõng ñieåm
yeáu ñeå taän duïng cô hoäi
yeáu ñeå ñoái phoù côn nguy
cô
13
Hieän nay , haàu heát caùc Coâng ty coù taàm côõ quoác teá , toàn taïi vaø phaùt trieån
vöõng chaéc ñeàu ñònh höôùng chieán löôïc , döïa vaøo thoâng tin moâi tröôøng kinh
doanh .Do ñoù , caùc ngaønh trong neàn kinh teá cuûa Vieät Nam noùi chung , ngaønh
trang söùc vaøng baïc noùi rieâng vaø caùc doanh nghieäp trong ngaønh caàn phaûi hoaïch
ñònh vaø toå chöùc thöïc hieän caùc giaûi phaùp chieán löôïc ñeå naâng cao hieäu quûa saûn
xuaát kinh doanh , phaùt trieån oån ñònh vaø thích nghi vôùi moâi tröôøng kinh doanh
laâu daøi .
14
CHÖÔNG 2
PHAÂN TÍCH THÖÏC TRAÏNG CUÛA NGAØNH MOÂI TRÖÔØNG HOAÏT ÑOÄNG NGAØNHTRANG SÖÙC VAØNG BAÏC
THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH .
2.1- Thöïc traïng saûn xuaát kinh doanh cuûa ngaønh trang söùc TP HCM (khaûo
saùt töø naêm 1975 ñeán nay):
Ngaønh coâng nghieäp trang söùc TP Hoà Chí Minh coù truyeàn thoáng laâu ñôøi ,
nhieàu laøng ngheà ôû Vieät nam ñaõ coù truyeàn thoáng treân nghìn naêm vôùi nhieàu maãu
maõ ñaëc saéc, thôøi vua chuùa cuõng ñaõ duøng trang söùc baèng vaøng baïc ñeå toâ ñieåm
theâm veû uy nghi loäng laãy .
Nöôùc Vieät Nam ta cuøng vôùi chieán tranh keùo daøi , töø sau naêm 1975 ñeán
naêm 1989 laø thôøi kyø bao caáp , haøng hoùa khoâng ñuû ñeå phaân phoái .Do cuoäc soáng
coøn khoù khaên , thu nhaäp ñaàu ngöôøi coøn thaáp neân phaàn lôùn thu nhaäp ñöôïc chi
duøng cho aên , maëc, ôû. Vì vaäy khoái löôïng trang söùc saûn xuaát coøn raát thaáp vaø
haøng trang söùc vaøng baïc chöa trôû thaønh moät nhu caàu ñaïi chuùng .Ngaønh trang
söùc vaøng baïc Vieät nam vaãn mang tính saûn xuaát nhoû , phaân taùn ,thuû coâng daãn
tôùi naêng suaát vaø chaát löôïng khoâng ñoàng ñeàu, chöa coù söï quan taâm ñònh höôùng
roõ neùt cuûa nhaø nöôùc nhaèm khuyeán khích vaø phaùt huy theá maïnh tieàm naêng veà
taøi nguyeân ñaù quùy , söùc lao ñoäng ñeå ñaùp öùng nhu caàu tieâu duøng trong nöôùc vaø
tieán tôùi xuaát khaåu thu ngoaïi teä .
Tuy nhieân , nhôø coâng cuoäc caûi caùch kinh teá , neàn kinh teá nöôùc ta trong
möôøi naêm qua ñaõ coù tieán boä vöôït baäc .GDP naêm 1998 taêng 1,83 laàn so vôùi naêm
1988 ( töùc 22.130.343.936 USD) vaø GDP ñaàu ngöôøi taêng 1,54 laàn (288,24 USD
15
/ngöôøi ).
Trong nhöõng naêm qua , söï taêng tröôûng cuûa TP Hoà Chí Minh ñaõ ñoùng goùp
tích cöïc vaøo thaønh töuï chung cuûa neàn kinh teá caû nöôùc, toác ñoä taêng GDP cuûa TP
HCM thöôøng gaáp 1,5-1,7 laàn so vôùi toác ñoä taêng GDP chung cuûa caû nöôùc .Do ñoù
, ñeå coù theå tieáp tuïc phaùt huy vai troø tích cöïc naøy caàn ñònh höôùng ñaàu tö cuøng cô
cheá , chính saùch thích hôïp sao cho vöøa ñaûm baûo giöõ ñöôïc nhòp taêng tröôûng cao ,
taïo ñöôïc moái lieân keát chaët cheõ beân trong , ñoàng thôøi taïo ñieàu kieän ñeå Thaønh
phoá môû roäng giao thöông , phaùt trieån thò tröôøng , naâng cao söùc caïnh tranh trong
hôïp taùc ña daïng , ña phöông , töøng böôùc hoäi nhaäp vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc
vaø theá giôùi , trong chính saùch môû cöûa cuûa nöôùc ta.
Trong xu theá ñoù , coâng nghieäp nöõ trang cuûa Vieät nam ñaõ phaùt trieån nhanh
choùng . Löôïng vaøng trang söùc naêm 1997 gaáp 19 laàn so vôùi naêm 1988 .Vaø löôïng
vaøng trang söùc bình quaân ñaàu ngöôøi ñaõ taêng 17 laàn so vôùi naêm 1988 (Baûng 4).
Baûng 4 : Löôïng vaøng trang tieâu thuï so saùnh töø naêm 1988-1998
Chæ tieâu
ÑVT
Löôïng vaøng trang söùc tieâu thuï taán
1988
1997
1998
1999
1
19
24
29,2
0,014
0,24
0,3
0,345
taïi VN
Löôïng vaøng trang söùc bình g
quaân ñaàu ngöôøi
Tuy vaäy , so vôùi möùc ñoä saûn xuaát vaø tieâu thuï chung treân theá giôùi , con soá
naøy coøn raát nhoû vaø chöa bieåu loä heát tieàm naêng veà cung cuõng nhö veà caàu cuûa
ngaønh trang söùc vaøng baïc Vieät nam .Ñaëc bieät , tyû troïng trang söùc tham gia vaøo
thò tröôøng xuaát khaåu coøn quùa ít vaø trang söùc vaøng baïc Vieät nam chöa coù ñöôïc
uy tín treân thò tröôøng theá giôùi .
16
Trang söùc vaøng baïc laø ngheà truyeàn thoáng thuû coâng cuûa nöôùc ta , noù mang
naëng tính chaát cha truyeàn con noái vaø lao ñoäng thuû coâng .Trong nhöõng naêm gaàn
ñaây , saûn xuaát trang söùc vaøng baïc coù nhieàu böôùc tieán ñaùng keå nhöng cuõng chæ ôû
giai ñoaïn khôûi ñaàu .Tieàm naêng vaø nhöõng thuaän lôïi cuûa ngaønh chöa ñöôïc Nhaø
nöôùc vaø caùc doanh nghieäp quan taâm ñaàu tö khai thaùc vaø troïng duïng ñuùng möùc
.Phaûi thöïc söï xem ngaønh trang söùc vaøng baïc laø moät ngaønh kinh teá kyõ thuaät vôùi
ñaày ñuû yù nghóa vaø tính chaát cuûa noù ñeå coù chính saùch vaø giaûi phaùp phuø hôïp
ñuùng ñaén .
ÔÛ Thaønh phoá Hoà Chí Minh coù khoaûng 2500 doanh nghieäp (Baûng 5) tham
gia trong ngaønh chieám 65% treân toång soá caùc doanh nghieäp cuûa caû nöôùc ,trong
ñoù treân 90 % laø doanh nghieäp tö nhaân .
Baûng 5:Keát quûa hoaït ñoäng cuûa ngaønh trang söùc vaøng baïc TP Hoà Chí
Minh 1997-1998-1999
Caùc chæ tieâu
ÑVT
1997
1998
1999
1- Löôïng haøng TSVB tieâu thuï caû nöôùc
taán
19
24
29,2
2- Doanh soá toaøn ngaønh ôû TPHCM
Tyû
1.800
2.120
2.550
3- Doanh soá cuûa Coâng ty SJC vaø PNJ
Tyû
270
328
%
15
15,5
16,1
2.500
3.000
3.900
5- Löïc löôïng lao ñoäng tham gia trong ngöôøi 5.860
6.200
7.000
-
Chieám thò phaàn trong ngaønh
4 –Caùc doanh nghieäp thuoäc ngaønh trang DN
410
söùc vaøng baïc ôû TPHCM
ngaønh
Nguoàn : Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam
Nhöõng doanh nghieäp Nhaø nöôùc tham gia trong ngaønh khoâng nhieàu .Trong
nhöõng naêm ñaàu thaäp nieân 90 , hoï laø löïc löôïng noøng coát hoå trôï cho Nhaø nöôùc
17
trong vieäc can thieäp , ñieàu tieát gía caû thò tröôøng vaøng , vaø taïo laäp ra moät maïng
löôùi caùc keânh phaân phoái vaøng , chuû yeáu laø vaøng mieáng , vaøng nguyeân lieäu ñaùp
öùng nhu caàu vaøng tieàn teä , coøn vieäc ñaàu tö phaùt trieån saûn xuaát trang söùc vaøng
baïc bò coi nheï vaø khoâng ñöôïc quan taâm moät caùch ñuùng möùc .
Moät boä phaän quan troïng taïo döïng thò tröôøng ngaønh laø caùc doanh nghieäp tö
nhaân vôùi vai troø laø maïng löôùi baùn leû ñeán tay ngöôøi tieâu duøng .
Töø khi coù chính saùch phaùt trieån caùc thaønh phaàn kinh teá , vaø nhaát laø sau
khi nghò ñònh 63/CP cuûa chính phuû ra ñôøi naêm 1993 , chính thöùc coâng nhaän
quyeàn hôïp phaùp veà vaøng cuûa moïi toå chöùc caù nhaân ,caùc doanh nghieäp kinh
doanh ngaønh trang söùc vaøng baïc phaùt trieån nhanh choùng veà soá löôïng cuõng nhö
veà chaát löôïng , naêm 1988 chæ môí gaàn 200 doanh nghieäp thì möôøi naêm sau con
soá naøy taêng leân gaáp 15 laàn (xem baûng 5 ) , vaø ngaønh trang söùc vaøng baïc phaùt
trieån nhanh choùng töø naêm 1993 ñeán nay do nhu caàu cuûa thò tröôøng vaø do tyû suaát
lôïi nhuaän khaù cao cuûa ngaønh laøm haáp daãn caùc nhaø kinh doanh .
Doanh soá tieâu thuï toaøn ngaønh cuõng taêng leân nhanh choùng , toác ñoä taêng
bình quaân töø 15-17% moãi naêm , trong ñoù xuaát khaåu chieám tyû troïng nhoû , do
ñoù chuùng ta caàn quan taâm phaùt trieån haøng trang söùc vaøng baïc höôùng tôùi xuaát
khaåu vaø ñaëc bieät laø xuaát khaåu taïi choã .
Doanh thu vaø lôïi nhuaän trong ngaønh : heä thoáng quoác doanh coù hai Coâng
Ty lôùn laø SJC vaø PNJ chieám khoaûng 15 % thò phaàn cuûa ngaønh trong phaïm vi
caû nöôùc , ñoùng goùp cho ngaân saùch haøng naêm haøng chuïc tyû ñoàng .Ngoaøi ra theo
thoáng keâ khoâng ñaày ñuû , moãi moät doanh nghieäp tö nhaân ñoùng thueá khoaùn bình
quaân 5 trieäu moät thaùng, nhö vaäy vôùi 2500 doanh nghieäp treân ñòa baøn Thaønh
phoá Hoà Chí Minh thì seõ ñoùng goùp cho ngaân saùch khoaûng 150 tyû ñoàng .
Ngoaøi caùc doanh nghieäp coù 100% voán nöôùc ngoaøi ñaàu tö taïi Thaønh Phoá
18
Hoà Chí Minh nhö Pranda, Digise Internation ñöôïc ñaàu tö töø naêm 1994, 1995 coù
kyõ thuaät coâng ngheä cao , hieän ñaïi , coøn coù caùc doanh nghieäp quoác doanh nhö
PNJ , SJC cuõng quan taâm ñaàu tö maùy moùc thieát bò .
Ñaïi boä phaän caùc doanh nghieäp tö nhaân ,phaàn lôùn hoaït ñoäng vôùi quy moâ
nhoû, mang tính gia ñình , töï phaùt , phaân taùn taûn maïn , manh muùn khoâng taïo
ñieàu kieän cho vieäc toå chöùc saûn xuaát lôùn ñaïi traø , khoù khaên cho vieäc ñaàu tö aùp
duïng coâng ngheä saûn xuaát môùi cuõng nhö vieäc ñaøo taïo thôï kyõ thuaät thieát keá maãu
maõ môùi.
Hieän nay khaû naêng trang bò maùy moùc , thieát bò môùi naèm trong taàm tay cuûa
caùc doanh nghieäp lôùn vaø moät soá thieát bò ñaõ ñöôïc cheá taïo trong nöôùc .Nhöng
caùi thieáu lôùn nhaát cuûa caùc doanh nghieäp trong ngaønh hieän nay laø coâng ngheä
môí .Vì vaäy caùc doanh nghieäp trong ngaønh caàn ñaàu tö nghieân cöùu hoaëc tìm
caùch chuyeån qua caùc coâng ngheä tieân tieán vaø hieän ñaïi cuûa theá giôùi döôùi nhieàu
hình thöùc thích hôïp ñeå naém laáy vaø döa vaøo söû duïng, nhaèm nhanh choùng phaùt
trieån ngaønh.
Löïc löôïng lao ñoäng trong ngaønh , vôùi tay ngheà kheùo leùo tinh xaûo phuø hôïp
vôùi ngaønh ñoøi hoûi trình ñoä myõ thuaät vaø ngheä thuaät , laø nguoàn löïc tieàm naêng cuûa
ngaønh trang söùc vaøng baïc Vieät nam , Thaønh phoá Hoà Chí Minh chieám 60% löïc
löôïng lao ñoäng thôï , trong ñoù ña soá laø thôï treû coù khaû naêng tieáp thu trình ñoä
coâng ngheä nhanh vaø nhaïy beùn .
Maët khaùc hieän nay söï caïnh tranh gay gaét vaø quyeát lieät trong hoaït ñoäng
cuûa caùc doanh nghieäp trong ngaønh thuoäc nhieàu thaønh phaàn kinh teá , laøm cho
thò tröôøng ngaønh trang söùc vaøng baïc ngaøy caøng trôû neân soâi ñoäng , ña daïng
phong phuù , saân chôi vaø luaät chôi ñaõ ñöôïc thieát laäp buoäc caùc nhaø kinh doanh
phaûi coù moät chieán löôïc ñuùng ñaén ñeå phaùt trieån vaø ñeå thích nghi vaø toàn taïi .
19
- Xem thêm -
.PDF 
58 
6 
134 
