Tài liệu Chiến lược kinh doanh tại công ty cổ phần tư vấn xây dựng và đầu tư beta

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- PHẠM THỊ ĐOAN TRANG CHIẾN LƢỢC KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TƢ VẤN XÂY DỰNG VÀ ĐẦU TƢ BETA LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH Hà Nội – 2017 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- PHẠM THỊ ĐOAN TRANG CHIẾN LƢỢC KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TƢ VẤN XÂY DỰNG VÀ ĐẦU TƢ BETA Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS NGUYỄN LƢƠNG THANH Hà Nội – 2017 CAM KẾT Tôi xin cam kết rằng bản Luận văn tốt nghiệp thạc sỹ “Chiến lƣợc kinh doanh tại Công ty cổ phần tƣ vấn xây dựng và đầu tƣ Beta” là công trình nghiên cứu tự lực của cá nhân tôi, không sao chép một phần hoặc toàn bộ luận văn nào khác. Tôi xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày tháng năm 2017 TÁC GIẢ LUẬN VĂN Phạm Thị Đoan Trang i LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên cho phép tôi xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội đã tổ chức và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi có cơ hội được học lớp cao học quản lý kinh tế khóa 24 tại trường. Đồng thời tôi xin chân thành cảm ơn đến Quý Thầy Cô – những người đã giảng dạy, truyền đạt kiến thức cho tôi trong suốt thời gian 2 năm học cao học vừa qua tại Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới TS Nguyễn Lương Thanh, người hướng dẫn khoa học đã chỉ bảo tận tình cho tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo các cơ quan, các đồng nghiệp đã quan tâm, hỗ trợ, cung cấp tài liệu, thông tin cần thiết, tạo điều kiện cho tôi có cơ sở thực tiễn để nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình tôi, những người thân và bạn bè đã luôn hỗ trợ, động viên tinh thần tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn. Hà Nội, ngày tháng năm 2017 TÁC GIẢ LUẬN VĂN Phạm Thị Đoan Trang ii MỤC LỤC CAM KẾT ......................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN .................................................................................................. ii MỤC LỤC ....................................................................................................... iii DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU.............................................................. vi DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................................ vii PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1 1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................... 1 2. Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................. 2 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu.......................................................... 2 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu........................................................... 3 5. Kết cấu của luận văn ............................................................................... 3 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHIẾN LƢỢC KINH DOANH................... 4 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ................................................................ 4 1.1.1. Các đề tài nghiên cứu về chiến lược, quản trị kinh doanh nói chung ..... 4 1.1.2. Các đề tài nghiên cứu liên quan đến chiến lược doanh nghiệp của Doanh nghiệp .................................................................................................... 5 1.1.3.Các kết quả nghiên cứu và khoảng trống nghiên cứu ………………...7 1.2. Cơ sở lý luận .............................................................................................. 7 1.2.1 Khái niệm và vai trò chiến lược kinh doanh ............................................ 8 1.2.2. Nội dung hoạch định và thực thi chiến lược. ............................................ 12 1.2.3. Tiêu chí đánh giá chiến lược .................................................................... 26 1.2.4. Các yếu tố ảnh hưởng .............................................................................. 27 1.3. Kinhnghiệmhoạch định và thực thi chiến lược kinh doanh của một số doanh nghiệp............................................................................................................... 37 1.3.1. Chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần Hải Hà ............................ 37 iii 1.3.2. Chiến lược kinh doanh của công ty MOBIFONE................................. 39 1.3.3. Bài học kinh nghiệm về hoàn thiện chiến lược kinh doanh của BETA 42 CHƢƠNG 2:PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................................... 43 2.1. Phương pháp luận ..................................................................................... 43 2.1.1. Phương pháp luận duy vật biện chứng .................................................. 43 2.1.2. Phương pháp luận duy vật lịch sử ......................................................... 43 2.2. Các nghiên cứu cụ thể .............................................................................. 43 2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu ................................................................ 43 2.2.2. Phương pháp mô hình hóa và phân tích thống kê, định lượng ............. 43 2.2.3. Phương pháp phân tích và tổng hợp...................................................... 44 2.2.4. Phương pháp logic ................................................................................ 44 2.2.5. Các phương pháp khác .......................................................................... 44 CHƢƠNG 3:THỰC TRẠNG CHIẾN LƢỢC KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN TƢ VẤN XÂY DỰNG VÀ ĐẦU TƢ BETA ....... 45 3.1. Tổng quan về công ty BETA ................................................................... 45 3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ........................................................ 45 3.1.2. Giới thiệu chung và lĩnh vực hoạt động chính ...................................... 45 3.2. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến chiến lược của Công ty BETA .... 47 3.2.1. Các yếu tốbên ngoài ảnh hưởng đến chiến lược của Công ty BETA ... 47 3.2.2Các yếu tố bên trong ảnh hưởng đến chiến lược của Công ty BETA..... 52 3.3.Thực trạng xây dựng và thực thi chiến lược của Công ty BETA ............. 57 3.3.1. Xây dựng chiến lược . ........................................................................... 57 3.3.2. Tổ chức thực hiện chiến lược . .............................................................. 58 3.3.3. Kiểm tra đánh giá chiến lược . ............................................................. 62 3.4. Đánh giá về thực trạng chiến lược ........................................................... 63 3.4.1. Đánh giá thực trạng chiến lược Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng BETA theo Ma trận SWOT............................................................................. 63 3.4.2. Đánh giá chung về chiến lược của công ty BETA ............................... 66 iv 3.4.3. Ưu điểm ................................................................................................. 73 3.4.4. Hạn chế và nguyên nhân ....................................................................... 74 CHƢƠNG 4: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CHIẾN LƢỢC KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN TƢ VẤN XÂY DỰNG VÀ ĐẦU TƢ BETA ĐẾN NĂM 2020, TẦM NHÌN 2030_Toc491939363................ 78 4.1.Mục tiêu của Công ty và tầm nhìn đến năm2030 ..................................... 78 4.1.1. Mục tiêu tổng quát ................................................................................ 78 4.1.2. Mục tiêu cụ thể ...................................................................................... 78 4.2.Lựa chọn chiến lược kinh doanh ............................................................... 79 4.3.Các giải pháp thực hiện chiến lược kinh doanh ........................................ 79 4.3.1.Nhóm giải pháp nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, hạ giá thành, thực hiện đồng bộ sản xuất và rút ngắn thời gian giao hàng................................... 79 4.3.2. Nhóm giải pháp nhằm thực hiện chiến lược tài chính: ......................... 81 4.3.3. Nhóm giải pháp nhằm mở rộng thị trường kinh doanh: ....................... 83 4.3.4.Nhóm giải pháp về nguồn nhân lực ....................................................... 85 4.4. Một số đề xuất trước mắt cho việc xây dựng và thực hiện chiến lược kinh doanh. .............................................................................................................. 87 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 90 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 92 v DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU Hình 1.1: Hệ thống đánh giá thực hiện chiến lược ......................................... 24 Hình 1.2: Mô hình áp lực cạnh tranh .............................................................. 31 Hình 1.3. Các nội dung chủ yếu cần phân tích đối thủ cạnh tranh ................. 32 Sơ đồ 3.1. Sơ đồ tổ chức Công ty BETA ........................................................ 58 Bảng 3.1. Kế hoạch sản xuất kinh doanh từ năm 2014 – 2016 ...................... 60 Bảng 3.2. Kế hoạch nguồn nhân lực của Công ty từ năm 2014 - 2016 .......... 61 Bảng 3.3: Kết quả kinh doanh của Công ty Beta năm 2014-2016.................. 67 Bảng 3.4: Bảng cân đối kế toán của Công ty BETA năm 2014-2016 ............ 69 Bảng 3.5. Các chỉ số tài chính tính từ bảng cân đối kế toán và kết quả kinh doanh …………………………………………………………………… . ….71 vi DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT STT Ký hiệu 1 BĐS 2 Nguyên nghĩa Bất động sản CBCNV Cán bộ, công nhân viên 3 CN Công nghệ 4 DN DN 5 EPC Hợp đồng tổng thầu Thiết kế - Cung cấp thiết bị - Xây dựng 6 KHN Kế hoạch năm 7 MK Marketing 8 NSNN Ngân sách nhà nước 9 QTCL Quản trị chiến lược 10 QTRR Quản trị rủi ro 11 SXKD Sản xuất kinh doanh 12 VLXD Vật liệu xây dựng 13 XD 14 XDCB Xây dựng Xây dựng cơ bản vii PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Sự tồn tại và phát triển của một doanh nghiệp trong bối cảnh hội nhập kinh tế luôn đi liền với hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đó. Hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh đã trở thành vấn đề sống còn của mỗi doanh nghiệp. Mỗi đơn vị sản xuất kinh doanh là một tế bào của nền kinh tế, vì vậy, sự phát triển của mỗi doanh nghiệp sẽ tạo đà phát triển cho toàn bộ nền kinh tế đó chính là cơ sở, là tiền đề xây dựng một nền kinh tế vững mạnh. Nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp trong nền kinh tế hội nhập và có tính cạnh tranh cao, là mối quan tâm hàng đầu của các doanh nghiệp. Đây là vấn đề bao trùm mọi lĩnh vực hoạt động và xuyên suốt trong quá trình triển của doanh nghiệp. Một trong những biện pháp để nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp là không những đổi mới và hoàn thiện công tác quản lý doanh nghiệp thông qua việc hoạch định các chiến lược và kế hoạch phát triển. Thực tế chứng tỏ rằng, những công ty mà lãnh đạo quan tâm đến việc xây dựng các chiến lược, kế hoạch phát triển một cách bài bài bản thường là các công ty có hiệu quả hoạt động kinh doanh cao và ngược lại. Một chiến lược, kế hoạch bài bài bản không chỉ giúp công ty chủ động đối phó với các tình hướng bất trắc xảy ra trong quá trình hoạt động kinh doanh, mà còn giúp công ty sử dụng các nguồn lực sẵn có một cách tối ưu. Công ty cổ phần tư vấn xây dựng và đầu tư BETA, là một doanh nghiệp hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực xây dựng các công trình gia thông vận tải. Sự hình thành và phát triển của công ty dựa trên thực tế khách quan của công cuộc công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước và sự phát triển của ngành xây dựng giao thông. Kể từ ngày thành lập đến nay, BETA đã dần khẳng định 1 được tên tuổi và vị thế của mình trong lĩnh vực xây dựng giao thông. Công ty đã tham gia hàng loạt các dự án xây dựng đường cao tốc lớn như: Cao tốc Nội Bài -Lào Cai, Cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên, Cao tốc Hà Nội - Hải Phòng... Ngoài ra, công ty cũng tham gia sản xuất, cung cấp sản phẩm thuộc ngành giao thông như: khe co giãn, chất chống thấm, lan can, neo, gối cầu, thiết bị chiếu sáng, hệ thống ống thoát nước, nắp ga cống, song chắn rác … Việc xây dựng Chiến lược quản lý kinh doanh đã được lãnh đạo công ty chú trọng, tuy nhiên, do nhiều mặt còn hạn chế, nên chiến lược chưa thực sự phát huy hiệu quả… Mô hình quản lý vẫn theo phương pháp truyền thống tuy có một số ưu điểm nhưng mô hình này cũng có nhiều hạn chế nhất định. Những hạn chế đó đã làm giảm hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty. Để có thể cạnh tranh được trên thị trường thì BETA phải hoàn thiện công tác hoạch định chiến lược, thay đổi mô hình tổ chức quản lý kinh doanh. Xuất phát từ thực tế trên đây, việc thực hiện đề tài luận văn “Chiến lược kinh doanh tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng và đầu tư Beta” là có ý nghĩa cả về mặt lý luận lẫn thực tiễn. 2. Câu hỏi nghiên cứu Ban giám đốc Công ty BETA cần phải làm gì và làm như thế nào để hoàn thiện chiến lược kinh doanh đến năm 2020, tầm nhìn 2030? 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu Mục đích Trên cơ sở nghiên cứu lý luận chung về chiến lược kinh doanh của Doanh nghiệp, đánh giá thực trạng thực hiện chiến lược kinh doanh tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng và đầu tư Beta giai đoạn 2014 – 2016, luận văn đưa ra những giải pháp hoàn thiện chiến lược kinh doanh tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng và đầu tư Beta trong thời gian tới. Nhiệm vụ - Hệ thống hóa các vấn đề lý luận cơ bản về chiến lược kinh doanh 2 trong Doanh nghiệp. - Phân tích thực trạng chiến lược kinh doanh của Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng và đầu tư Betatrong thời gian qua. - Đề xuất về định hướng và các giải pháp nhằm hoàn thiện chiến lược kinh doanh của Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng và đầu tư Beta đến 2020, tầm nhìn 2030. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là chiến lược kinh doanh của Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng và đầu tư Beta. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Tập trung nghiên cứu công tác xây dựng và thực thi chiến lược kinh doanh của Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng và đầu tư Beta. - Về không gian: Trong phạm vi Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng và đầu tư Beta. - Về thời gian: Thời gian nghiên cứu từ 2014 đến 2016, đề xuất giải pháp đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. 5. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, kết cấu của luận văn được chia thành 4 chương: Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu,cơ sở lý luận và thực tiễn về chiến lược kinh doanh. Chương 2: Phương pháp nghiên cứu. Chương 3: Thực trạng chiến lược kinh doanh của Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng và đầu tư Beta. Chương 4: Giải pháp hoàn thiện chiến lược kinh doanh của Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng và đầu tư Beta đến năm 2020, tầm nhìn 2030. 3 CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀCHIẾN LƢỢC KINH DOANH 1.1.Tổng quan tình hình nghiên cứu 1.1.1. Các đề tài nghiên cứu về chiến lược, quản trị kinh doanh nói chung Giáo trình “Quản trị chiến lược” của PGS.TS Hoàng Văn Hải, 2013, NXB ĐHQGHN: Cuốn sách này gồm 6 chương: 1) Xác định sứ mệnh và mục tiêu chiến lược; 2) Phân tích chiến lược; 3) Các giải pháp chiến lược; 4)Tái cấu trúc tổ chức và thiết lập hệ thống trợ lực chiến lược; 5) Văn hóa và lãnh đạo chiến lược; 6) Nhận thức và phản ứng chiến lược. Tựu trung lại, cuốn sách tập trung nghiên cứu ba giai đoạn có mối liên hệ chặt chẽ với nhau của quản trị chiến lược: 1) Hoạch định chiến lược (Chương 1 đến chương 3); 2) Thực thi chiến lược (Chương 4, chương 5); 3) Kiểm soát chiến lược (Chương 6). Toàn bộ cuốn sách đã nêu lên các vấn đề về chiến lược, quản trị chiến lược bằng những lý luận chặt chẽ, có chiều sâu và hết sức hữu ích đối với những ai nghiên cứu về chiến lược. Giáo trình Quản trị chiến lược trong toàn cầu hóa kinh tếcủa PGS.TS Đào Duy Huân, 2004. Nhà xuất bản thống kê. Trong cuốn sách này, tác giả nghiên cứu những vấn đề cơ bản về chiến lược kinh doanh trong bối cảnh toàn cầu hóa kinh tế. Nội dung cơ bản của cuốn sách bao gồm: Khái niệm về chiến lược kinh doanh trong toàn cầu hóa kinh tế; các yếu tố môi trường tác động đến chiến lược kinh doanh; phương pháp thiết lập chiến lược; các chiến lược kinh doanh; lựa chọn chiến lược kinh doanh; tổ chức thực hiện chiến lược; kiểm tra đánh giá chiến lược. “Chiến lược và Chính sách kinh doanh”, PGS.TS. Nguyễn Thị Liên Diệp, Th.S Phạm Văn Nam , NXB Lao động – Xã hội, 2006. Tác giả đã nêu những vấn đề cơ bản về chiến lược kinh doanh và các chính sách kinh doanh: Các khái niệm, các bước thực hiện....Để xây dựng được chiến lược kinh 4 doanh cần những yếu tố gì và làm thế nào để xây dựng được chính sách kinh doanh. Giáo trình Quản trị kinh doanh PGS.TS. Nguyễn Ngọc Huyền (chủ biên), NXB, Đại học Kinh tế quốc dân, năm 2013. Đây là giáo trình tìm hiểu và hệ thống hóa lại các vấn đề cơ sở lý luận liên quan đến công tác quản trị kinh doanh trong doanh nghiệp, trong đó, PGS.TS. Nguyễn Ngọc Huyền cũng đã nhấn mạnh vai trò cũng như một số nội dung cơ bản của công tác quản lý hoạt động kinhdoanh trong doanh nghiệp. 1.1.2. Các đề tài nghiên cứu liên quan đến chiến lược doanh nghiệp của Doanh nghiệp Luận văn thạc sỹ “Đánh giá và đề xuất chiến lược kinh doanh của Tập đoàn Hòa Phát giai đoạn 2007-2012” của tác giả Nguyễn Thị Ngọc Diệp, 2011. Luận văn thạc sỹ đã đưa ra những vấn đề lý luận cơ bản về chiến lược và QTCL, nêu lên thực trạng và thực thi chiến lược, đánh giá đề xuất chiến lược kinh doanh của Tập đoàn Hòa Phát giai đoạn 2007-2012 bằng mô hình Delta Project và Bản đồ chiến lược. Luận văn thạc sỹ“Hoàn thiện chiến lược kinh doanh của Tổng công ty VINACONEX giai đoạn 2011-2015”của tác giả Nguyễn Viết Hiệu, 2009. Luận văn đã đưa ra những vấn đề lý luận cơ bản về chiến lược và QTCL của DN, khảo sát - phân tích - đánh giá thực thi chiến lược của Tổng công ty VINACONEX thời điểm năm 2009-2010, đưa ra các giải pháp hoàn thiện chiến lược kinh doanh của Tổng công ty VINACONEX giai đoạn 2011-2015 bằng mô hình Delta Project và Bản đồ chiến lược. Luận văn có tác dụng thực tiễn đối với nhiều DN có quy mô tương tự VINACONEX. Luận văn thạc sĩ “Hoàn thiện công tác xây dựng chiến lược kinh doanh ở Công ty cổ phần may Đáp Cầu” của tác giả Đỗ Thị Minh Hải, 2011. Luận văn Thạc sĩ Kinh tế, trường Đại học Giao thông vận tải. Cũng với mô hình quản trị chiến lược được áp dụng rộng rãi hiện nay của Fred.R.David, tác giả đã chỉ 5 ra các bước cơ bản của giai đoạn hình thành chiến lược (nghiên cứu môi trường hoạt động, xác định mục tiêu tổ chức, xây dựng chiến lược và lựa chọn chiến lược then chốt). Qua kết quả phân tích thực trạng công tác xây dựng chiến lược tại công ty tác giả đã đề ra được nhóm giải pháp nhằm hoàn thiện và nâng cao hiệu quả công tác xây dựng chiến lược cho công ty tại hoạt động phân tích thực trạng môi trường bên ngoài, bên trong thông qua việc kết hợp các mô hình EFF, IFF. Luận văn Thạc sĩ “Một số giải pháp hoàn thiện công tác xây dựng chiến lược kinh doanh của Công ty TNHH Mytek giai đoạn 2008-2015,” của Vũ Đình Tài, 2008. Ở đề tài này, tác giả đã tập trung phân tích được thực trạng các chiến lược và tình hình thực hiện các chiến lược kinh doanh của Công ty giai đoạn 2008 - 2015. Đề tài đã làm rõ thực trạng phân tích môi trường vi mô, vĩ mô tác động tới hoạt động của Mytek; chỉ ra được ưu nhược điểm chiến lược các cấp của doanh nghiệp. Nhược điểm của đề tài là chưa phân tích làm rõ được mục tiêu nhiệm vụ của công ty trong xây dựng chiến lược. Luận văn thạc sĩ Kinh tế Xây dựng chiến lược kinh doanh trường Đại học Tiền Giang đến năm 2015, của tác giả Lê Hồng Phương, 2009, trường Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh. Đề tài tiếp cận cơ sở xây dựng chiến lược theo mô hình quản trị chiến lược của Fred.R.David. Theo tác giả, để xây dựng chiến lược khả thi và hiệu quả thì phải thực hiện theo quy trình: + Xác định nhiệm vụ mục tiêu và các chiến lược hiện tại. + Thực hiện kiểm soát bên ngoài để xác định cơ hội và nguy cơ. + Thực hiện kiểm soát bên trong để xác định điểm mạnh mà điểm yếu. + Xét lại mục tiêu kinh doanh. + Thiết lập chiến lược để theo đuổi Ngoài xây dựng ma trận SWOT và ma trận QSPM cho trường Đại học Tiền Giang, đề tài đã lập được ma trận các yếu tố bên ngoài EFE và ma trận các yếu tố bên trong IFE để hỗ trợ quá trình xây dựng chiến lược. 6 Luận văn thạc sĩ “Xây dựng chiến lược kinh doanh của công ty cổ phầnCơ điện Thủ Đức đến năm 2020‟, của tác giả Ngô Anh Tuấn 2008, trường Đại học kinh tế thànhphố Hồ Chí Minh.Đề tài xây dựng cơ sở lý luận về chiến lược kinh doanh, xây dựng quy trình xâydựng chiến lược kinh doanh cho Công ty cổ phần cơ điện Thủ Đức trên cơ sở phân tíchcác nhân tố ảnh hưởng đến quy trình xây dựng chiến lược kinh doanh tại công ty. 1.1.3. Các kết quả nghiên cứu và khoảng trống nghiên cứu Các công trình nghiên cứu phần nào đã chỉ ra tầm quan trọng to lớn của QLCL, chiến lược kinh doanh của một doanh nghiệp. Trên cơ sở kế thừa những kiến thức mà các tác giả đi trước đã dày công nghiên cứu, từ đó giúp tác giả có thêm những ý tưởng mới phù hợp với tình hình nghiên cứu thực trạng xây dựng chiến lược, góp phần phân tích rõ thực trạng xây dựng chiến lược, ưu điểm, tồn tại và nguyên nhân để từ đó đưa ra giải pháp hoàn thiện chiến lược kinh doanh và đưa ra khuyến nghị chiến lược kinh doanh phù hợp vớichiến lược kinh doanh tại Công ty cổ phần tư vấn xây dựng và đầu tư Beta. Nhìn chung, đề tài về chiến lược kinh doanh trong doanh nghiệp là đề tài khá quen thuộc và nhận được nhiều quan tâm từ phía các học giả nghiên cứu. Số lượng các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài này là phong phú, bao gồm sách chuyên khảo, giáo trình, các báo cáo khoa học, các luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ… Tuy nhiên, xét trong phạm vi Công ty BETA và thời điểm nghiên cứu giai đoạnh 2014- 2016, chưa có một công trình nghiên cứu nào đầy đủ về chiến lược kinh doanh trong doanh nghiệp này. Lựa chọn đề tài này làm đề tài nghiên cứu sẽ không gặp phải tình trạng trùng lặp về đề tài, đồng thời đem lại ý nghĩa thực tiễn đối với Công ty BETA trong hoạt động kinh doanh trong thời gian tới. 1.2. Cơ sở lý luận 7 1.2.1 Khái niệm và vai trò chiến lược kinh doanh 1.2.1.1. Một số khái niệm Chiến lƣợc: “Chiến lược” là thuật ngữ bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp “Strategos” dùng trong quân sự. Từ thập kỷ 60, thế kỷ XX, chiến lược được ứng dụng vào lĩnh vực kinh doanh và thuật ngữ “Chiến lược kinh doanh” ra đời. Quan niệm về chiến lược kinh doanh phát triển dần theo thời gian và có nhiều định nghĩa khác nhau về chiến lược tùy theo quan điểm của mỗi tác giả. Năm 1962, Chandler định nghĩa chiến lược như là “việc xác định các mục tiêu, mục đích cơ bản dài hạn của doanh nghiệp và việc áp dụng một chuỗi các hành động cũng như việc phân bổ các nguồn lực cần thiết để thực hiện mục tiêu này” (Chandler, A. (1962). Strategy and Structure. Cambrige, Massachusettes, MIT Press). Đến những năm 1980, Quinn đã đưa ra định nghĩa có tính khái quát hơn “Chiến lược là mô thức hay kế hoạch tích hợp các mục tiêu chính yếu, các chính sách và chuỗi hành động vào một tổng thể được cố kết một cách chặt chẽ” (Quinn, J., B. 1980. Strategies for Change: Logical Incremetalism. Homewood, Illinois, Irwin). Sau đó, Johnson và Scholes định nghĩa lại chiến lược trong điều kiện môi trường có rất nhiều những thay đổi nhanh chóng: “Chiến lược là định hướng và phạm vi của một tổ chức về dài hạn nhằm dành lợi thế cạnh tranh cho tổ chức thông qua việc định dạng các nguồn lực của nó trong môi trường thay đổi, để đáp ứng nhu cầu thị trường và thỏa mãn mong đợi của các bên hữu quan” (Johnson, G., Scholes, K. (1999). Exploring Corporate Strategy, 5th Ed. Prentice Hall Europe). Ngoài cách tiếp cận kiểu truyền thống như trên, nhiều tổ chức kinh doanh tiếp cận chiến lược theo cách mới: Chiến lược kinh doanh là kế hoạch kiểm soát và sử dụng nguồn lực, tài sản và tài chính nhằm mục đích nâng cao 8 và bảo đảm những quyền lợi thiết yếu của mình. Kenneth Andrews là người đầu tiên đưa ra các ý tưởng nổi bật này trong cuốn sách kinh điển “The Concept of Corporate Strategy”. Theo ông, chiến lược là những gì mà một tổ chức phải làm dựa trên những điểm mạnh và yếu của mình trong bối cảnh có những cơ hội và cả những mối đe dọa. Brace Henderson, chiến lược gia đồng thời là nhà sáng lập Tập đoàn tư vấn Boston đã kết nối khái niệm chiến lược với lợi thế cạnh tranh: “Chiến lược là sự tìm kiếm thận trọng một kế hoạch hành động để phát triển và kết hợp lợi thế cạnh tranh của tổ chức. Những điều khác biệt giữa bạn và đối thủ cạnh tranh là cơ sở cho lợi thế của bạn”. Đồng quan điểm này là định nghĩa về chiến lược của Michael Porter: “Chiến lược là sự sáng tạo ra vị thế có giá trị độc đáo bao gồm các hoạt động khác biệt”. Cốt lõi của thiết lập vị thế chiến lược là việc lựa chọn các hoạt động khác với đối thủ cạnh tranh. Từ những nghiên cứu nêu trên có thể hiểu rằng: „Chiến lược là tập hợp các mục tiêu cơ bản dài hạn, được xác định phù hợp với tầm nhìn, sứ mạng của tổ chức và các cách thức, phương tiện để đạt được những mục tiêu đó một cách tốt nhất sao cho phát huy được những điểm mạnh, khắc phục được những điểm yếu của tổ chức, đón nhận được các cơ hội, né tránh hoặc giảm thiểu thiệt hại do những nguy cơ từ môi trường bên ngoài”. Chiến lƣợc kinh doanh: Qua nghiên cứu khái niệm chung về chiến lược trên đây ta thấy, chiến lược là nghệ thuật phối hợp các hành động và điều khiển chúng nhằm đạt tới các mục tiêu dài hạn. Chiến lược của doanh nghiệp là nhằm phác hoạ những quĩ đạo tiến triển đủ vững chắc và lâu dài, chung quanh quỹ đạo đó có thể sắp xếp những quyết định và những hành động chính xác của doanh nghiệp. Vì mục tiêu của kinh doanh là tìm kiếm lợi nhuận một cách bền vững, nên nhiều nhà kinh tế trên thế giới đã thống nhất chiến lược kinh doanh. Mục 9 đích của chiến lược kinh doanh là mang lại những điều kiện thuận lợi nhất nhằm tạo lập lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp. Chiến lược kinh doanh là chiến lược tổng thể của doanh nghiệp xác định các mục tiêu và phương hướng kinh doanh trong thời kỳ tương đối dài (5;10 năm...) và được quán triệt một cách đầy đủ trong tất cả các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhằm đảm bảo cho doanh nghiệp phát triển bền vững. Chiến lược kinh doanh chỉ phác thảo các phương hướng dài hạn, có tính định hướng, còn trong thực hành kinh doanh phải thực hiện việc kết hợp giữa mục tiêu chiến lược với mục tiêu tình thế, kết hợp giữa chiến lược và chiến thuật, giữa ngắn hạn và dài hạn. Từ đó mới đảm bảo được hiệu quả kinh doanh và khắc phục được các sai lệch do chiến lược gây ra. Mọi quyết định quan trọng trong quá trình xây dựng, quyết định, tổ chức thực hiện và kiểm tra, đánh giá, điều chỉnh chiến lược đều phải tập trung vào người lãnh đạo cao nhất của doanh nghiệp. Điều này đảm bảo cho tính chuẩn xác của các quyết định dài hạn, cho sự bí mật về thông tin. Chiến lược kinh doanh luôn được xây dựng dựa trên cơ sở các lợi thế so sánh. Điều này đòi hỏi trong quá trình xây dựng chiến lược, doanh nghiệp phải đánh giá đúng thực trạng sản xuất kinh doanh của mình để tìm ra các điểm mạnh, điểm yếu và thường xuyên soát xét lại các yếu tố nội tại khi thực thi chiến lược. Chiến lược kinh doanh trước hết và chủ yếu được xây dựng cho các ngành nghề kinh doanh, các lĩnh vực kinh doanh chuyên môn hoá, truyền thống thế mạnh của doanh nghiệp. Điều này đặt doanh nghiệp vào thế phải xây dựng, phải lựa chọn và thực thi chiến lược cũng như tham gia kinh doanh trên những thương trường đã có chuẩn bị và có thế mạnh. Quản trị chiến lƣợc: Quản trị chiến lược là một vấn đề được rất nhiều nhà kinh tế cũng như các quản trị gia quan tâm. Có nhiều tác giả nghiên cứu về chiến lược nên 10 cũng nhiều tác giả viết về quản trị chiến lược với những quan điểm, cách trình bày khác nhau. Dưới đây là một số định nghĩa về quản trị chiến lược: - Quản trị chiến lược là tập hợp các quyết định và hành động quản trị quyết định sự thành công lâu dài của doanh nghiệp. - Quản trị chiến lược là tập hợp các quyết định và biện pháp hành động dẫn đến việc hoạch định và thực hiện các chiến lược nhằm đạt được mục tiêu của tổ chức. - Theo Alfred Chandler, quản trị chiến lược là tiến trình xác định các mục tiêu cơ bản dài hạn của doanh nghiệp, lựa chọn cách thức hoặc phương hướng hành động và phân bổ tài nguyên thiết yếu để thực hiện các mục tiêu đó. - Theo Gary D. Smith “Quản trị chiến lược là quá trình nghiên cứu các môi trường hiện tại cũng như tương lai, hoạch định các mục tiêu của tổ chức đề ra, thực hiện và kiểm tra việc thực hiện các quyết định nhằm đạt được mục tiêu đó trong môi trường hiện tại cũng như tương lai”. - Theo Fred R.David “Quản trị chiến lược có thể được định nghĩa như là một nghệ thuật và khoa học thiết lập, thực hiện và đánh giá các quyết định liên quan đến nhiều chức năng cho phép một tổ chức có thể đạt được những mục tiêu đề ra”. Như vậy, theo các định nghĩa này thì quản trị chiến lược là một khoa học, đồng thời là một nghệ thuật về hoạch định, tổ chức thực hiện và đánh giá các chiến lược. Quản trị chiến lược chú trọng vào việc phối kết hợp các mặt quản trị, marketing, tài chính/kế toán, sản phẩm/tác nghiệp, nghiên cứu và phát triển và hệ thống thông tin để đạt tới sự thành công cho doanh nghiệp. 1.2.1.2. Vai trò của chiến lược kinh doanh Vai trò của chiến lược kinh doanh đối với doanh nghiệp được thể hiện trên các khía cạnh sau: - Chiến lược kinh doanh giúp cho doanh nghiệp nhận rõ được mục đích, hướng đi của mình trong tương lai, làm kim chỉ nam cho mọi hoạt động của doanh nghiệp. Chiến lược kinh doanh đóng vai trò định hướng hoạt động 11