Tài liệu Các giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại chi nhánh ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn đông sài gõn.

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRUỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP.HCM KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH  KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Đề Tài: CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HUY ĐỘNG VỐN TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN ĐÔNG SÀI GÕN. GVHD : Th.S NGUYỄN MINH SÁU SVTH : TRẦN THỊ QUỲNH THƯƠNG LỚP : 09HQT1 MSSV : 09B4010030 TP. Hồ Chí Minh,2011 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan chuyên đề là công trình nghiên cứu riêng của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong chuyên đề là trung thực xuất phát từ tình hình thực tế của đơn vị thực tập. Nếu có dấu hiệu sai lệch tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. TP.Hồ Chí Minh, 4/2011 Sinh viên thực hiện Trần Thị Quỳnh Thƣơng LỜI CẢM ƠN Sau thời gian thực tập tại Chi nhánh Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Đông Sài Gòn. Em đã nhận thức đƣợc tầm quan trọng của sự liên kết giữa thực tiễn với lý thuyết để em có thể hoàn thành đề án này Em xin chân thành cảm ơn Quý thầy cô trƣờng Đại Học Kỹ Thuật Công Nghệ TP.HCM, khoa Quản Trị Kinh Doanh đã hết lòng truyền đạt cho em những kiến thức vô cùng quý báu trong thời gian qua. Đặc biệt em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến cô Nguyễn Minh Sáu, ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn, chỉ bảo em trong suốt quá trình thực tập. Em cũng xin chân thành cảm ơn Ban Giám Đốc cùng toàn thể cô, chú, anh, chị trong Ngân hàng đã nhiệt tình giúp đỡ, tạo điều kiện cho em có thể vận dụng lý thuyết vào thực tiễn, mở rộng tầm hiểu biết, để em có thể hoàn thành tốt đề án thực tập này cũng nhƣ có thêm kinh nghiệm cho công việc chuyên môn sau này. Trong điều kiện, thời gian và kiến thức còn hạn chế và việc đi từ lý thuyết vào thực tiễn còn nhiều bỡ ngỡ, chính vì thế không tránh khỏi những sai sót trong đề án thực tập này. Kính mong sự chỉ bảo, đóng góp ý kiến của Quý thầy cô cùng các cô chú anh chị trong Ngân hàng để đề án thực tập tốt nghiệp của em thêm hoàn thiện. Em xin chân thành cảm ơn. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP.HCM ---------------------------------------KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƢỚNG DẪN ĐỀ TÀI : CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HUY ĐỘNG VỐN TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN ĐÔNG SÀI GÒN. SINH VIÊN : TRẦN THỊ QUỲNH THƢƠNG. Mục tiêu và tính ứng dụng của đề tài ....................................................................................................................... . ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... Quá trình làm việc ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... Kết quả thực hiện ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... Đánh giá chung ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... Xếp loại : Điểm : TP.HCM, ngày….tháng….năm 2011 Giáo viên hƣớng dẫn MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU .................................................................................................. 1 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HUY ĐỘNG VỐN TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ................... .4 1.1. Hoạt động kinh doanh của Ngân Hàng Thƣơng Mại trong nền kinh tế thị trƣờng.................................................................................................. 4 1.1.1. Khái niệm về Ngân Hàng Thương Mại. .......................................... 4 1.1.2 Vai trò của ngân hàng thương mại. .................................................. 5 1.1.3. Nghiệp vụ tài sản nợ và vốn tự có của Ngân Hàng Thương Mại.... 7 1.2. Vốn và công tác huy động vốn trong hoạt động kinh doanh của Ngân Hàng Thƣơng Mại. .................................................................................. 13 1.2.1. Khái niệm về vốn. ........................................................................... 13 1.2.2. Vai trò của vốn huy động ................................................................ 14 1.2.3. Các hình thức huy động vốn ........................................................... 15 1.3. Nhân tố ảnh hƣởng tới hoạt động huy động vốn................................... 23 1.3.1. Các nhân tố khách quan................................................................... 23 1.3.2. Các nhân tố chủ quan ...................................................................... 25 CHƢƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG CÔNG TÁC HUY ĐỘNG VỐN TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN ĐÔNG SÀI GÒN. ................................................................. 30 2.1. Giới thiệu về Ngân Hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Việt Nam. ...........................................................................................................30 2.2. Khái quát về Chi nhánh NHNo&PTNT Đông Sài Gòn. ....................... 32 2.2.1. Đặc điểm cơ cấu tổ chức, bộ máy hoạt động. ................................. 34 2.2.2. Chức năng nhiệm vụ của các phòng ban. ........................................ 34 2.2.3. Các nghiệp vụ chính ........................................................................ 39 2.3. Phân tích hoạt động huy động vốn tại NHNo&PTNT Đông sài Gòn từ năm 2008 đến năm 2010. ......................................................................... 41 Trang i 2.3.1. Cơ cấu nguồn vốn huy động phân theo loại tiền. ............................ 44 2.3.2. Cơ cấu Tiền gửi từ Doanh nghiệp và Tiền gửi Dân cư. .................. 47 2.3.3. Cơ cấu tiền gửi phân theo kỳ hạn. ................................................... 49 2.3.4. Huy động từ phát hành giấy tờ có giá ............................................. 56 2.3.5. Huy động từ các tổ chức tín dụng khác. .......................................... 57 2.3.6. Các sản phẩm dịch vụ mới (phát hành thẻ). .................................... 58 2.4. Đánh giá thực trạng công tác huy động vốn tại Chi nhánh NHNo&PTNT Đông Sài Gòn. ................................................................ 58 2.4.1. Kết quả đạt được.............................................................................. 58 2.4.2. Đánh giá chung công tác huy động vốn của Chi nhánh NHNo&PTNT Đông Sài Gòn. ................................................................................ 60 2.4.3. Nguyên nhân chủ yếu .......................................................................62 CHƢƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC HUY ĐỘNG VỐN TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN ĐÔNG SÀI GÒN. ................................................................. 66  Giải pháp 1: Định hướng phát triển nguồn vốn phù hợp. ............. 66  Giải pháp 2: Đa dạng hóa các hình thức huy động vốn. ................. 68  Giải pháp 3: Đơn giản hóa các thủ tục tiền gửi và cho vay. ........... 71  Giải pháp 4: Áp dụng chính sách lãi suất linh hoạt. ....................... 72  Giải pháp 5: Thực hiện tốt chính sách khách hàng và chiến lược marketing hiệu quả. ......................................................................... 72  Giải pháp 6: Đổi mới công nghệ của Ngân hàng và phát huy tối đa yếu tố con người. ............................................................................. 74  Kiến nghị đến ngân hàng cấp trên................................................... 75 KẾT LUẬN ...................................................................................................... 76 TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 77 Trang ii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt ............................... Diễn nghĩa CNH-HĐH……………………Công nghiệp hóa-Hiện đại hóa NHNN…………………………Ngân hàng Nhà nước NHTM…………………………Ngân hàng thương mại NHTW…………………………Ngân hàng trung ương TCTD………………………….Tổ chức Tín dụng TCKT…………………………..Tổ chức kinh tế NHNo & PTNT………………...Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Trang iii DANH SÁCH CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Tình hình huy động vốn 2008 – 2010. Bảng 2.1: Tình hình huy động vốn 2008 – 2010. Bảng 2.2: Kết cấu nguồn vốn phân theo loại tiền. Bảng 2.3 : Kết cấu tiền gửi Doanh nghiệp và Tiền gửi dân cư. Bảng 2.4 : Kết cấu tiền gửi Dân cư. Bảng 2.5 : Kết cấu tiền gửi Doanh nghiệp và các Tổ chức kinh tế. Bảng 2.6 : Tình hình phát hành giấy tờ có giá. Trang iv DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ Hình 1: Sơ đồ Tổ chức bộ máy của Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Đông Sài Gòn. Biểu đồ 2.1: Tình hình huy động vốn 2008 – 2010. Biểu đồ 2.2: Kết cấu nguồn vốn phân theo loại tiền. Biểu đồ 2.3 : Kết cấu tiền gửi Doanh nghiệp và Tiền gửi dân cư. Biểu đồ 2.4 : Kết cấu tiền gửi Dân cư. Biểu đồ 2.5 : Kết cấu tiền gửi Doanh nghiệp và các Tổ chức kinh tế. Trang v LỜI MỞ ĐẦU 1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI. Đứng trước những thách thức của tiến trình hội nhập, và xu thế toàn cầu hóa, nền kinh tế Việt Nam, và đặc biệt là hệ thống Ngân Hàng Thương Mại nói riêng phải tìm kiếm những hướng đi mới phù hợp để vừa có thể đáp ứng tốt hơn những nhu cầu của khách hàng, vừa khẳng định vị thế của mình trên thị trường. Đặc biệt trong năm 2006 vừa qua khi nước ta gia nhập WTO, năm đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ của ngành Ngân hàng Việt Nam, các hoạt động tín dụng phát triển mạnh và phát huy hết thế mạnh để làm động lực thúc đẩy nền kinh tế quốc dân vận động theo hướng Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa. Việc khai thông nguồn vốn đối với hoạt động huy động vốn của các Ngân Hàng Thương Mại đặt ra rất cấp thiết. Các ngân hàng hiện nay hoạt động đòi hỏi phải có hiệu quả cao chính vì vậy vấn đề huy động vốn không chỉ được quan tâm “từ đâu?” mà phải “như thế nào?” và “bằng cách gì?” để có hiệu quả cao nhất. Nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác huy động vốn trong hoạt động của Ngân hàng. Với những kiến thức đã học và qua thục tế tại Chi nhánh Ngân Hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Đông Sài Gòn, em đã chọn đề tài : “Các giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Chi nhánh Ngân Hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Đông Sài Gòn.” 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU. Dựa vào cơ sở phân tích thực trạng công tác huy động vốn tại Chi nhánh Ngân Hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Đông Sài Gòn để tìm ra nguyên nhân của những tồn tại từ đó đưa ra các giải pháp và kiến Trang 1 nghị để nâng cao hiệu quả hoạt động huy động vốn của Chi nhánh Ngân Hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Đông Sài Gòn. 3. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu: Thực trạng công tác huy động vốn tại Chi nhánh Ngân Hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Đông Sài Gòn. Phạm vi nghiên cứu: Các số liệu trong bảng tổng kết tài sản và báo cáo kết quả kinh doanh của Chi nhánh Ngân Hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Đông Sài Gòn từ năm 2008 đến năm 2010. 4. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU. Sử dụng phương pháp: So sánh, phân tích, lý luận..... 5. BỐ CỤC. Kết cấu của Khóa Luận gồm 3 phần chính: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về huy động vốn trong hoạt động kinh doanh của Ngân Hàng Thương Mại. Chƣơng 2: Phân tích thực trạng công tác huy động vốn của Chi nhánh Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Đông Sài Gòn. Chƣơng 3: Các giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Chi nhánh Ngân Hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Đông Sài Gòn. Trang 2 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HUY ĐỘNG VỐN TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI.    Trang 3 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HUY ĐỘNG VỐN TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI. 1.1. HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƢỜNG. 1.1.1. Khái niệm về Ngân Hàng Thƣơng Mại. Để đưa ra được một định nghĩa về ngân hàng thương mại, người ta thường phải dựa vào tính chất mục đích hoạt động của nó trên thị trường tài chính và đôi khi còn kết hợp tính chất, mục đích và đối tượng hoạt động. Theo Luật của các Tổ chức tín dụng tại Việt Nam: “Ngân hàng là tổ chức tín dụng thực hiện toàn bộ hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác có liên quan.” “Hoạt động ngân hàng là hoạt động kinh doanh tiền tệ, chủ yếu là nhận tiền gửi, sử dụng số tiền đó để cho vay và thực hiện các nghiệp vụ thanh toán”. “Ngân Hàng Thương Mại là loại hình ngân hàng được thực hiện toàn bộ các hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác có liên quan vì mục tiêu lợi nhuận góp phần thực hiện các mục tiêu kinh tế của Nhà nước”. Mặc dù có nhiều cách thể hiện khác nhau, nhưng khi phân tích khai thác nội dung của các định nghĩa đó, người ta dễ nhận thấy các Ngân Hàng Thương Mại đều có chung một tính chất, đó là: việc nhận tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn để sử dụng vào các nghiệp vụ cho vay, đầu tư và các dịch vụ kinh doanh khác của chính ngân hàng. Trang 4 1.1.2 Vai trò của ngân hàng thƣơng mại. Từ khái niệm về Ngân Hàng Thương Mại nêu trên áp dụng vào thực tế nước ta, một nước có hơn 80% dân số sống bằng nghề nông, việc phát triển sản xuất theo chiều hướng công nghiệp hóa- hiện đại hóa rất cần đến Ngân Hàng Thương Mại với vai trò to lớn của nó. Nhất là khi quá trình Công nghiệp hóa-Hiện đại hóa của chúng ta đã đi vào chiều sâu, yêu cầu cần có vốn để xây dựng cơ sở hạ tầng, tăng tốc đầu tư, từng bước chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đảm bảo nhịp độ tăng trưởng kinh tế nhanh và lâu bền, thực hiện thành công các mục tiêu phát triển kinh tế năm thì vai trò của các Ngân Hàng Thương Mại càng được Đảng và Nhà nước ta coi trọng.  Ngân Hàng Thƣơng Mại là nơi cung cấp vốn cho nền kinh tế. Vốn được tạo ra từ quá trình tích luỹ, tiết kiệm của mỗi cá nhân, doanh nghiệp và các tổ chức trong nền kinh tế. Vì vậy, muốn có nhiều vốn phải tăng thu nhập quốc dân, có mức độ tiêu dùng hợp lý. Tăng thu nhập quốc dân đồng nghĩa với việc mở rộng sản xuất và lưu thông hàng hoá, đẩy mạnh sự phát triển của các ngành trong nền kinh tế. Điều đó muốn làm được lại cần có vốn. Ngân Hàng Thương Mại chính là người đứng ra tiến hành khơi thông nguồn vốn nhàn rỗi ở mọi tổ chức, cá nhân, mọi thành phần kinh tế... Thông qua hình thức cấp tín dụng, ngân hàng đã tạo điều kiện cho doanh nghiệp có khả năng mở rộng sản xuất, cải tiến máy móc, thiết bị, đổi mới qui trình công nghệ, nâng cao năng suất lao động đem lại hiệu quả kinh tế, cũng có nghĩa là đưa doanh nghiệp lên những nấc thang cạnh tranh cao hơn. Cạnh tranh càng mạnh mẽ, kinh tế càng phát triển. Như vậy với khả năng cung cấp vốn, Ngân Hàng Thương Mại đã trở thành một trong những điểm khởi đầu cho sự phát triển kinh tế của quốc gia. Trang 5  Ngân Hàng Thƣơng Mại là cầu nối giữa doanh nghiệp với thị trƣờng, giúp cho các nhà kinh doanh trong xây dựng chiến lƣợc quản lý doanh nghiệp. Thị trường ở đây được hiểu ở hai góc độ, thị trường đầu vào và thị trường đầu ra của doanh nghiệp. Để có thể tiến hành bất kỳ một hoạt động kinh doanh nào, doanh nghiệp cần phải tham gia vào thị trường đầu vào nhằm thực hiện thành công chiến lược 5P: Product (sản phẩm), Price (giá cả), Promotion (giao tiếp, khuyếch trương), Place (địa điểm) và People (con người). Từ đó tiếp cận mạnh mẽ vào thị trường đầu ra, tìm kiếm lợi nhuận. Quy trình đó chỉ được bắt đầu khi doanh nghiệp trang bị được đầy đủ vốn cần thiết. Nhưng không phải doanh nghiệp nào cũng có đủ khả năng về tài chính. Do vậy, buộc họ phải tìm kiếm vốn phục vụ chính họ. Nguồn vốn tín dụng của Ngân Hàng Thương Mại sẽ giúp các doanh nghiệp giải quyết những khó khăn đó, tạo cho doanh nghiệp có đủ khả năng thoả mãn tối đa nhu cầu của thị trường trên mọi phương diện: giá cả, chủng loại, chất lượng, thời gian, địa điểm... Ngân Hàng Thương Mại sẽ là cầu nối giữa doanh nghiệp và thị trường gần nhau hơn cả về không gian và thời gian.  Ngân Hàng Thƣơng Mại là cầu nối nền tài chính quốc gia với nền tài chính quốc tế. Trong xu thế khu vực hoá, toàn cầu hoá như hiện nay thì vai trò này ngày càng thể hiện rõ rệt hơn. áp lực cạnh tranh buộc nền kinh tế mỗi quốc gia khi mở cửa hội nhập phải có tiềm lực lớn mạnh về mọi mặt, đặc biệt là tiềm lực về tài chính. Nhưng làm thế nào để có thể hoà nhập nền tài chính của một quốc gia với phần còn lại của thế giới ? Câu hỏi đó sẽ được giải đáp nhờ vào hệ thống các Ngân Hàng Thương Mại vì hệ thống này có khả năng cung cấp nhiều loại hình dịch vụ khác nhau hỗ trợ cho việc đầu tư từ Trang 6 nước ngoài vào trong nước theo các hình thức: thanh toán quốc tế, nghiệp vụ hối đoái, cho vay uỷ thác đầu tư... giúp cho luồng vốn ra, vào một cách hợp lý, đưa nền tài chính nước nhà bắt kịp với nền tài chính quốc tế. Đây là một trong những điều kiện tiên quyết cho tiến trình hội nhập kinh tế ở các quốc gia trên thế giới.  Ngân hàng thƣơng mại là công cụ để Nhà nƣớc điều tiết vĩ mô nền kinh tế vì hoạt động Ngân hàng góp phần chống lạm phát. Một trong những con đường dẫn đến lạm phát của nền kinh tế là lạm phát qua con đường tín dụng. Khi xảy ra lạm phát, ngân hàng trung ương sẽ tăng tỉ lệ vào dự trữ bắt buộc, lãi suất tái chiết khấu hoặc tham gia vào thị trường mở để thông qua các ngân hàng thương mại thay đổi lại lượng tiền trong lưu thông. Các Ngân hàng thương mại sẽ kiểm soát lạm phát thông qua các hoạt động tín dụng, bảo lãnh. Ngân hàng xác định được hướng đầu tư vốn và đề ra các biện pháp xử lý những tác động xấu ảnh hưởng đến nền kinh tế, làm cho quá trình tái sản xuất diễn ra liên tục, góp phần điều hoà lưu thông tiền tệ, ổn định sức mua của đồng tiền, kiềm chế lạm phát. 1.1.3. Nghiệp vụ tài sản nợ và vốn tự có của Ngân Hàng Thƣơng Mại. Đây là nghiệp vụ phản ánh quá trình tạo vốn của mà cụ thể là hình thành nên nguồn vốn của Ngân Hàng Thương Mại. Nguồn vốn của Ngân Hàng Thương Mại bao gồm: *Vốn tự có: Vốn tự có là vốn riêng có của Ngân Hàng Thương Mại. Vốn này tuy chiếm tỉ trọng nhỏ trong tổng vốn của Ngân Hàng Thương Mại song lại là điều kiện pháp lý bắt buộc khi thành lập một ngân hàng. Mặt khác, với chức năng bảo vệ, vốn tự có được coi như là tài sản đảm bảo gây lòng tin đối với khách hàng, duy trì khả năng thanh toán trong trường hợp ngân Trang 7 hàng gặp thua lỗ. Vốn tự có cũng là căn cứ để tính toán các tỷ lệ đảm bảo an toàn trong hoạt động ngân hàng. Trong thực tế, vốn tự có không ngừng được tăng lên từ kết quả hoạt động kinh doanh của bản thân ngân hàng mang lại. Bộ phận vốn này đóng góp một phần đáng kể vào vốn trong hoạt động kinh doanh của Ngân Hàng Thương Mại, đồng thời góp phần vào nâng cao vị thế của Ngân Hàng Thương Mại trên thương trường. Như vậy, vốn tự có là nguồn vốn ổn định, ngân hàng sử dụng một cách chủ động. Do đó vấn đề đặt ra là ngân hàng phải bảo toàn và không ngừng tăng vốn tự có của mình theo yêu cầu của sự phát triển hoạt động kinh doanh theo đúng chính sách, chế độ. Đồng thời phải sử dụng vào các mục đích đã định. * Nghiệp vụ huy động vốn: Vốn huy động là những giá trị tiền tệ mà ngân hàng huy động được từ các TCKT (Tổ chức kinh tế) và cá nhân trong xã hội thông qua quá trình thực hiện các nghiệp vụ kinh doanh khác và được dùng làm vốn để kinh doanh. Vốn huy động là công cụ chính đối với các hoạt động kinh doanh của các Ngân Hàng Thương Mại. Nó là nguồn vốn chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng nguồn vốn của ngân hàng và giữ vị trí quan trọng trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Mặc dù bị giới hạn về mức huy động vốn, song nếu các Ngân Hàng Thương Mại sử dụng tốt nguốn vốn này thì không những nguồn lợi của ngân hàng được tăng lên mà còn tạo cho ngân hàng uy tín ngày càng cao. Qua đó ngân hàng có thể mở rộng được vốn và mở rộng qui mô hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Nguồn vốn huy động của ngân hàng bao gồm: Tiền gửi doanh nghiệp, tiền gửi dân cư, phát hành giấy tờ có giá. Trang 8 * Nghiệp vụ vốn đi vay: Đối với nghiệp vụ này các Ngân Hàng Thương Mại tiến hành tạo vốn cho mình bằng cách vay của các TCTD (Tổ chức tín dụng) trên thị trường tiền tệ và NHTW (Ngân Hàng Trung Ương) dưới hình thức tái chiết khấu hay vay có bảo đảm, nhằm tạo sự cân đối trong điều hành vốn của bản thân Ngân Hàng Thương Mại khi mà họ không tự cân đối được trên cơ sở khai thác tại chỗ. Thực tế cho thấy, chi phí của vốn đi vay thường cao hơn chi phí của vốn huy động tại chỗ. Tuy nhiên, tính chủ động của vốn đi vay lại cao hơn vốn huy động tại chỗ. * Nghiệp vụ tạo vốn khác: Trong quá trình là trung gian thanh toán, các Ngân Hàng Thương Mại cũng tạo được một khoản gọi là vốn trong thanh toán: vốn trên tài khoản mở thư tín dụng, tài khoản tiền gửi séc bảo chi, séc định mức và các khoản tiền phong toả do ngân hàng chấp nhận các hối phiếu thương mại... Các khoản tiền tạm thời được trích khỏi tài khoản này nhập vào tài khoản khác chờ sử dụng, tạm thời coi là tiền nhàn rỗi. Thông qua nghiệp vụ đại lý, ngân hàng thu hút được một lượng vốn đáng kể trong quá trình thu hoặc chi hộ khách hàng, làm đại lý cho các TCTD khác, nhận và chuyển vốn cho khách hàng hay một dự án đầu tư... Do đó ngân hàng có thể sử dụng tạm thời những tài khoản đó vào kinh doanh. Để mở rộng nghiệp vụ này các Ngân Hàng Thương Mại cần chú trọng đến phát triển các dịch vụ và không ngừng nâng cao uy tín của mình trên thương trường. Trang 9  Nghiệp vụ tài sản có: Là nghiệp vụ phản ánh quá trình sử dụng vốn vào các mục đích nhằm đảm bảo an toàn cũng như tìm kiếm lợi nhuận của các Ngân Hàng Thương Mại. Nội dung nguồn vốn này gồm: * Nghiệp vụ ngân quỹ Nghiệp vụ này phản ánh các khoản về dự trữ của ngân hàng đảm bảo an toàn trong thanh toán và thực hiện qui định về dự trữ bắt buộc do NHTW đề ra. Vì một trong những chức năng của Ngân Hàng Thương Mại là nhận tiền gửi của khách hàng với trách nhiệm hoàn trả. Khoản dự trữ này do NHNN (Ngân Hàng Nhà Nước) qui định theo một tỷ lệ nhất định trên tổng tiền gửi. Tỷ lệ dự trữ bắt buộc này thay đổi theo từng thời kỳ nhằm thực hiện các mục tiêu của chính sách tiền tệ quốc gia. Những khoản này gồm: tiền mặt tại quĩ, tiền gửi tại NHNN (dự trữ bắt buộc và tiền gửi đảm bảo khả năng thanh toán), các chứng khoán có tính thanh khoản cao. * Nghiệp vụ cho vay Là nghiệp vụ kinh doanh chủ yếu và tạo khả năng sinh lời cao cho ngân hàng. Trong tổng tài sản có thì nghiệp vụ này chiếm tỷ trọng lớn nhất. Nghiệp vụ cho vay bao gồm các khoản sinh lời thông qua cho vay ngắn hạn, trung và dài hạn: - Cho vay ngắn hạn: là hình thức cho vay nhằm giải quyết thiếu hụt vốn tạm thời trong kinh doanh của khách hàng. Cho vay ngắn hạn chủ yếu đầu tư vào tài sản lưu động. Ở Việt Nam hiện nay thường cho vay ngắn hạn theo hai phương thức: Trang 10 + Cho vay theo hạn mức: áp dụng cho những khách hàng vay trả thường xuyên có vòng quay vốn nhanh. + Cho vay từng lần: áp dụng cho những khách hàng vay trả thường xuyên và có vòng quay vốn chậm. + Cho vay trung - dài hạn: là hình thức cho vay mà tiền vay được cấu tạo vào tài sản cố định. Đây là loại cho vay có thể nhận trức tiếp bằng tiền hoặc cho vay thông qua tài sản - nghiệp vụ cho thuê tài chính. Hoạt động cho vay mang lại lợi nhuận cơ bản cho ngân hàng, nhưng đồng thời nó cũng mang lại rủi ro rất cao cho nên ngân hàng luôn xem xét kỹ lưỡng tới từng món vay và từng đối tượng khách hàng vay để chỉ đảm bảo an toàn cho các khoản vay. * Nghiệp vụ đầu tư tài chính Các Ngân Hàng Thương Mại thực hiện quá trình đầu tư bằng vốn của mình thông qua các hoạt động hùn vốn, góp vốn, kinh doanh chứng khoán trên thị trường... với mục đích kiếm lời, phân tán rủi ro qua việc đa dạng hoá các hoạt động kinh doanh. * Nghiệp vụ tài sản có khác Bằng các hoạt động khác trên thị trường như: uỷ thác, đại lý, kinh doanh và dịch vụ bảo hiểm, thực hiện các dịch vụ tư vấn, ngân quĩ... và các dịch vụ khác liên quan đến hoạt động ngân hàng như dịch vụ bảo quản hiện vật quí, giấy tờ có giá, cho thuê két, cầm đồ và nhiều dịch vụ khác theo qui định của NHNN Việt Nam giúp cho Ngân hàng thu được những khoản lợi đáng kể. Trang 11