Tài liệu Bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ thực trạng giải pháp ở việt nam

LỚP THƯƠNG MẠI K.15 MÔN HỌC ĐẦU TƯ QUỐC TẾ Bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ Thực trạng & giải pháp ở Việt Nam Giảng viên hướng dẫn GS. TS. VÕ THANH THU Nhóm học viên thực hiện Nguyễn Thanh Hùng Văn Thị Tường Vy Phạm Thị Mỹ Lệ Mở đầu Khoa học – công nghệ đã làm thay đổi cơ cấu các yếu tố tạo nên giá trị hàng hóa. Sở hữu trí tuệ đóng góp rất lớn cho sự tiến bộ khoa học – công nghệ. Văn minh nông nghiệp Cánh mạng công nghiệp Tríí tuệ Tr Kinh tế tri thức Bố cục 1. Sở hữu trí tuệ & bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ. 2. Vai trò của bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam. 3. Nội dung Luật bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ. 4. Nội dung chính của các công ước về bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ mà Việt Nam đã ký. 5. Nội dung chính của Hiệp định thương mại song phương Việt – Mỹ và Hiệp định TRIPs. 6. Thực trạng bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ ở Việt Nam. 7. Đề xuất những giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả thực thi bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ để thu hút vốn FDI. Sở hữu trí tuệ là gì? - Sở hữu trí tuệ: Quyền sở hữu (quyền tài sản) đối với những kết quả sáng tạo trong hoạt động của con người. Quyền chiếm hữu SỞ HỮU Vô hình TRÍÍ TUỆ TR Quyền sử dụng Tạo ra giá trị gia tăng Quyền định đoạt Quyề Quy ền sở sở hữu trí tuệ Theo quy định của Luật sở hữu trí tuệ: Quyền sở hữu trí tuệ là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tài sản trí tuệ, bao gồm quyền tác giả và quyền liên quan đến quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp và quyền đối với giống cây trồng [Khoản 1, Điều 4 ]. Theo Hiệp định thương mại song phương Việt - Mỹ: Quyền sở hữu trí tuệ bao gồm quyền tác giả và quyền liên quan; nhãn hiệu hàng hóa; sáng chế; thiết kế bố trí mạch tích hợp; tín hiệu vệ tinh mang chương trình đã được mã hóa; thông tin bí mật; kiểu dáng công nghiệp và quyền đối với giống thực vật [Khoản 3, Điều 2]. Bảo hộ hộ quy quyề ền sở sở hữu trí tuệ Thực thi Đăng ký Hưởng quyền Xác lập quyền Bảo hộ Duy trì Cưỡng chế vi phạm Bảo hộ hộ quy quyề ền sở sở hữu trí tuệ Trích dẫn: Báo Tuổi trẻ (2007) Vai trò của bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài Nhà đầu tư nghiên cứu, chọn lựa rất kỹ môi trường đầu tư trước khi quyết định bỏ vốn  giảm rủi ro đầu tư & nâng cao hiệu quả: - Có luật lệ rõ ràng và ổn định; - An ninh, trật tự tốt; - Thủ tục hành chính đơn giản, lệ phí thấp; - Chính sách thuế mang tính khuyến khích; - Lợi thế so sánh: tài nguyên, đất đai, khí hậu; - Dung lượng thị trường: dân số & thu nhập; - Chất lượng lao động cao, giá lao động rẻ; - Chi phí dịch vụ thấp mang tính cạnh tranh: điện, nước, nhà ở, chi phí lưu thông…… Vai trò của bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài (tt) • Môi trường pháp lý và hành chính: – Tính đầy đủ và đồng bộ của hệ thống pháp luật; – Tính chuẩn mực và tính hội nhập; – Tính rõ ràng, công bằng, công khai và ổn định; – Khả năng thực thi của pháp luật; – Khả năng bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư; – Ưu đãi và hạn chế đối với đầu tư nước ngoài. Vai trò của bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài (tt) Tỷ trọng các FIE trong lĩnh vực SX tại Trung Quốc 100% 90% 21.07% 32.52% 80% 70% 24.83% 60% 25.78% 50% Capital-intensive Labor-intensive 40% 30% Technology-intensive 54.10% 41.70% 20% 10% 0% Developing countries Developed countries Nguồn: Huang, Xie & Chan (2004) Vai trò của bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài (tt) - Các công ty đa quốc gia thường sở hữu những giá trị tài sản vô hình rất lớn. Sở hữu trí tuệ là một yếu tố quan trọng cấu thành giá trị hàng hóa, dịch vụ. VD1. Microsoft, HP, CocaCola, IBM, Toytota... có giá cao trên thị trường chứng khoán không chỉ dựa trên các tài sản hữu hình (quan trọng là thương hiệu). VD2. BMW mua Rover (UK) chủ yếu để có được lợi ích từ các thương hiệu "Land Rover", "Range Rover", "Triumph", "Austin" và "MGB". Vai trò của bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ (tt) Patent applications, nonresidents (mill) 14 12 10 8 World Low & middle income Least developed countries (UN classification) 6 High income OECD 4 2 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Post TRIPS Nguồn: Kamal Saggi (2005) Vai trò của bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài (tt) - Ưu tiên đầu tư tại các nước có hệ thống bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ mạnh  bảo vệ được lợi thế cạnh tranh trên thị trường trước các đối thủ khác. Vai trò của bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ (tt) Hiệu lực của hệ thống bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ 88% 90% 80% 70% 60% 52% 54% 49% 50% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Industrialized Central & Countries Eastern Europe Africa Latin America Asian Developing Conutries Nguồn: WEF – World Economic Forum (2002) Vai trò của bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ (tt) Trích dẫn: Báo Tuổi trẻ (2007) Vai trò của bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài (tt) - Việc quyết định đầu tư hay không, lựa chọn hình thức đầu tư nào (của nhà đầu tư) phụ thuộc vào thị trường và hệ thống luật pháp của nước sở tại, trong đó hệ thống bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đóng một vai trò quan trọng. - "All things under the sun made by man are patentable” - Mọi thứ trên đời này do con người tạo ra đều có thể đăng ký bảo hộ. Vai trò của bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ (tt) Tỷ lệ các DN Mỹ khiếu nại về sự yếu kém của hệ thống bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ gây ảnh hưởng đến đầu tư trực tiếp của họ ở nước ngoài (16) M achinery Metals Food Products Electrical equipment Transport equipment Chemicals 0.00% 20.00% 40.00% 60.00% 80.00% 100.00% 120.00% Chemicals Transport equipment Electrical equipment Food Products Metals Machinery R & D facilities 100.00% 80.00% 80.00% 60.00% 80.00% 77.00% Completed products manufacture 87.00% 33.00% 74.00% 43.00% 50.00% 65.00% Components manufacture 71.00% 33.00% 57.00% 25.00% 50.00% 50.00% Basic production & Assembly 46.00% 17.00% 40.00% 29.00% 40.00% 23.00% Sales & Distribution 19.00% 17.00% 15.00% 29.00% 20.00% 23.00% Sales & Distribution Basic production & Assem bly Com pleted products m anufacture R & D facilities Com ponents m anufacture Nguồn: Mansfield (1994) Vai trò của bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ (tt) Tỷ lệ khiếu nại trung bình theo ngành SX (6) M achinery 47.60% M etals 48.00% Food Products 37.20% 53.20% Electrical equipment 36.00% Transport equipment 64.60% Chemicals 0.00% 10.00% 20.00% 30.00% 40.00% 50.00% 60.00% 70.00% Vai trò của bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ (tt) Tỷ lệ khiếu nại trung bình trong từng giai đoạn 79.50% 80.00% 58.67% 70.00% 60.00% 47.67% 50.00% 32.50% 40.00% 30.00% 20.50% 20.00% 10.00% 0.00% Sales & Distribution Basic production & Assembly Components manufacture Completed products manufacture R & D facilities Vai trò của bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài (tt) - Khi GDP bình quân đầu người càng tăng, các mối liên kết ngang (horizontal) càng có xu hướng phát triển  Cơ hội tiếp nhận chuyển giao công nghệ. - Theo Báo cáo đầu tư thế giới 2005 của UNCTAD (United Nation Conference on Trade and Development), Việt Nam nằm trong top 20 địa điểm có triển vọng hấp dẫn các đầu tư R&D trên thế giới.