Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Khoa Kinh tÕ B¶o hiÓm
LỜI NÓI ĐẦU
Ngày nay cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, đời sống dân
cư ngày càng được cải thiện nhờ đó mà các nhu cầu vui chơi giải trí, đi lại
giao lưu văn hóa, kinh tế giữa các nước, các vùng ngày càng được chú trọng.
Do nhu cầu đi lại, vận chuyển hàng hóa, hành khách ngày càng tăng đòi hỏi
hệ thống giao thông và phương tiện đi lại cũng phát triển theo. Trong đó nổi
lên là hình thức giao thông đường bộ với những ưu điểm là tính cơ động cao,
khả năng vận chuyển lớn, tốc độ tương đối nhanh, giá cả hợp lý.
Nhưng việc đi lại, vận chuyển bằng các phương tiện cơ giới cũng dễ gặp
phải những tai nạn, rủi ro bất ngờ không thể lường trước được như: đâm va,
lật đổ, hỏa hoạn. Những rủi ro này ảnh hưởng lớn đến tính mạng và tài sản
của nhân dân, là mối đe dọa lớn cho chủ xe vì họ không những phải chịu trách
nhiệm đền bù những thiệt hại lớn mà mình gây ra cho người thứ ba mà còn
phải gánh cả phần chi phí sửa chữa bản thân phương tiện của mình. Để khắc
phục những tổn thất có thể xảy ra cho cả hai phía, bảo hiểm đã ra đời
Hiện nay bảo hiểm phương tiện giao thông vận tải được xem là một
trong những biện pháp hữu hiệu nhất hiện nay. Khi những rủi ro bất ngờ xảy
ra với phương tiện vân tải, chủ phương tiện không những phải chịu những
thiệt hại vật chất do phương tiện của chính mình bị hư hỏng hay mất mát, mà
còn chịu trách nhiệm cả những thiệt hại về người và của do phương tiện của
mình gây ra cho những người thứ ba khác. Do vậy, bảo hiểm phương tiện giao
thông vận tải thường có hai phần cơ bản: Bảo hiểm vật chất cho chính phương
tiện, và bảo hiểm trách nhiệm dân sự với người thứ ba. Vì lí do đó em chọn đề
tài “ Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đối với người thứ ba
SVTH: NguyÔn Anh Hµo
Líp Kinh tÕ B¶o hiÓm 47B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Khoa Kinh tÕ B¶o hiÓm
tại Công ty bảo hiểm PJICO”. Để nghiên cứu, với mong muốn sẽ đem lại ý
nghĩa về mặt lý luận và thực tiễn.
Ngoài phần mở đầu và kết luận, đề tài được chia làm ba chương như
sau:
Chương 1: Một số vấn đề chung về bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ
xe cơ giới đối với người thứ ba
Chương 2: Thực trạng triển khai nghiệp vụ bảo hiểm trách nhiệm dân sự
của chủ xe cơ giới đối với người thứ ba ở văn phòng Công ty bảo hiểm
PJICO.
Chương 3: Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện nghiệp vụ bảo hiểm trách
nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đối với người thứ ba ở Công ty bảo
hiểm PJICO.
Sau một thời gian tìm hiểu, học hỏi qua các tài liệu liên quan và nhờ sự
giúp đỡ nhiệt tình của các cán bộ chuyên môn của Công ty bảo hiểm PJICO
đã cung cấp cho em những kiến thức quan trọng và những số liệu thực tế, nhờ
sự hướng dẫn tận tình của cô giáo Th.S Nguyễn Hải Đường, em đã hoàn
thành bài chuyên đề tốt nghiệp này. Thông qua nó, em được củng cố những
kiến thức cơ bản đã học ở trường, đồng thời tích lũy được nhiều kiến thức
thực tế rất bổ ích. Em tin rằng sẽ giúp em rất nhiều cho công tác của mình sau
này. Nhân đây, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với sự quan tâm giúp đỡ
đó.
Lần đầu làm quen với thực tế và hiểu biết còn hạn chế của mình, bài viết
của em không thể tránh khỏi có thiếu sót, em mong các thầy cô giáo sẽ tận
tâm đóng góp ý kiến sửa đổi, bổ sung cho bài viết của em được hoàn thiện
hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
SVTH: NguyÔn Anh Hµo
Líp Kinh tÕ B¶o hiÓm 47B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
SVTH: NguyÔn Anh Hµo
Khoa Kinh tÕ B¶o hiÓm
Líp Kinh tÕ B¶o hiÓm 47B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Khoa Kinh tÕ B¶o hiÓm
CHƯƠNG 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ BẢO HIỂM TRÁCH NHIỆM
DÂN SỰ CỦA CHỦ XE CƠ GIỚI ĐỐI VỚI NGƯỜI THỨ BA
1.1 Sự cần thiết và tác dụng bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ
giới đối với người thứ ba.
1.1.1. Hoạt động giao thông đường bộ và vai trò của bảo hiểm trách nhiệm
dân sự của chủ xe cơ giới đối với người thứ ba.
Song song với quá trình phát triển kinh tế của nước nhà và sự gia tăng
các nhu cầu vận chuyển hàng hoá, đi lại của con người thì giao thông vận tải
nước ta cũng không ngừng được củng cố và phát triển.
Xã hội ngày càng phát triển thì các hình thức vận chuyển ngày càng
phong phú và đa dạng. ở nước ta hiện nay có các hình thức vận chuyển như:
đường bộ, đường thuỷ, đường sắt, đường hàng không.
Đất nước ta có địa hình hết sức phức tạp, cùng với điều kiện kinh tế
còn nhiều khó khăn, nên việc phát triển và triển khai các hoạt động giao thông
như: đường sắt, đường thuỷ, đường hàng không là rất khó khăn. Chính vì vậy
giao thông vận tải đường bộ với những ưu điểm của nó ngày nay đang được
chú trọng hơn cả.
Giao thông vận tải đường bộ giữ một vị trí quan trọng trong nền kinh
tế quốc dân, đặc biệt với điều kiện kinh tế của Việt Nam hiện nay. Giao thông
vận tải đường bộ thực sự góp phần rất lớn cho chiến lược phát triển kinh tế
đất nước hiện nay.
Trong ngành giao thông vận tải thì vận tải bằng các phương tiện cơ giới
đường bộ thường được sử dụng rông rãi và phổ biến nhất, bởi nó là phương
tiện vận tải có tính cơ động linh hoạt cao, hoàn thành quá trình vận chuyển
SVTH: NguyÔn Anh Hµo
Líp Kinh tÕ B¶o hiÓm 47B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Khoa Kinh tÕ B¶o hiÓm
một cách triệt để, tốc độ vận chuyển nhanh, chi phí mua sắm phương tiện
không quá cao đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, phù hợp với mọi công
việc, ngành nghề kinh doanh. Thực tế cho thấy số xe cơ giới lưu hành trên
một địa bàn nhất định ngày càng gia tăng.
Cùng với đó là một số lượng xe máy rất lớn đang hoạt động và ngày
càng gia tăng do nhu cầu của con người.
Bên cạnh những ưu điểm, vận chuyển bằng xe cơ giới cũng có những
nhược điểm là mức độ nguy hiểm cao, khả năng gây tai nạn lớn, thiệt hại từ
những vụ tai nạn lớn, hậu quả khó khắc phục.
Ngoài ra, vận chuyển bằng xe cơ giới cũng phụ thuộc nhiều vào cơ sở
hạ tầng ( đường xá, cầu cống ), ý thức chấp hành luật lệ giao thông, trình độ
kỹ thuật và mức độ sử dụng phương tiện của mỗi người dân. Trong những
năm gần đây gắn liền với sự phát triển của nền kinh tế, mật độ xe cơ giới
càng tăng cao. Vì vậy, Bộ giao thông vận tải cùng các ngành có liên quan đã
có nhiều biện pháp cấp bách, tích cực nhằm đề phòng và giảm tới mức thấp
nhất số vụ tai nạn xảy ra nhưng số vụ tai nạn xảy ra vẫn ngày càng tăng với
mức độ khủng khiếp.
Nguyên nhân của những vụ tai nạn vẫn chủ yếu là do:
+ Lái xe phóng nhanh, vượt ẩu, say rượu, xử lý kém.
+ Xe đã hư hỏng, chưa sửa chữa mà vẫn cho lưu hành.
+ Do đường xá quanh co, lắm đèo, nhiều dốc và thiếu quy chuẩn …
+ Các con đường mới được thi công, có mặt đường tốt lại thiếu các
biện pháp giảm thiểu tai nạn như xây dựng cầu vượt dân sinh, làm biển báo
…
Trong đó lỗi do lái xe là chủ yếu và chiếm khoảng 78, 2%.
Một đặc điểm về cơ cấu phương tiện cơ giới đường bộ nước ta là lượng
xe môtô chiếm trên 91% tổng số phương tiện cơ giới đường bộ. Tuy trong
SVTH: NguyÔn Anh Hµo
Líp Kinh tÕ B¶o hiÓm 47B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Khoa Kinh tÕ B¶o hiÓm
những năm gần đây mức tăng phương tiện cơ giới đường bộ khá cao nhưng
mức cơ giới hoá của Việt nam vẫn còn thấp so với các nước trong khu vực. Tỷ
lệ xe cũ nát cao, điều kiện an toàn thấp. Số phương tiện đi vào kiểm định thấp
chiếm khoảng 62.3% tổng số xe.
Phân tích trong tổng số 53.035 xe khách đang sử dụng ở nước ta tuổi
như sau:
•
Dưới 15 năm: 26.517 xe chiếm 20%.
•
Từ 15 năm đến 20 năm: 12.358 xe chiếm 25%.
•
Từ 21 đến 25 năm: 5.833 xe chiếm 11%.
•
Từ 25 năm trở lên:7.424 xe chiếm 14%.
Có trên 70% phương tiện có thời gian sử dụng trên 7 năm.
Ngoài ra còn nhiều phưong tiện tự tạo tiêu chuẩn an toàn thấp như: xe
công nông, xe động cơ một xilanh, xe lôi, xe lam. Theo thống kê chưa đầy đủ
số lượng xe công nông ở trên khắp các tỉnh thành trong cả nước có trên
99.100 đầu xe: những xe này không đăng ký đăng kiểm và là mối nguy hiểm
cao độ khi hoạt động trên những đoạn đường mật độ giao thông cao, lái xe
thường không qua trường lớp đào tạo mà chỉ tự lái nên xử lý các tình huống
kém, dễ gây tai nạn. Hiện nay có nhiều tỉnh thành đang thực hiện cấm lưư
hành xe công nông...
1.1.2. Tác dụng của bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đối
với người thứ ba.
Trong cuộc sống sinh hoạt cũng như các hoạt động tham gia giao thông
hàng ngày dù đã luôn chú ý ngăn ngừa và đề phòng nhưng con người vẫn có
nguy cơ gặp phải những rủi ro bất ngờ xảy ra bởi nhiều nguyên nhân. Bất kể
nguyên nhân gì, khi rủi ro xảy ra thường gây cho con người những khó khăn
SVTH: NguyÔn Anh Hµo
Líp Kinh tÕ B¶o hiÓm 47B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Khoa Kinh tÕ B¶o hiÓm
trong cuộc sống, làm ảnh hưởng tới đời sống kinh tế xã hội nói chung. Để đối
phó với những rủi ro, con người đã có nhiều biện pháp khác nhau nhằm kiểm
soát cũng như khắc phục hậu quả của rủi ro gây ra. Do bảo hiểm xe cơ giới có
những tác dụng tích cực:
Một là: Bồi thường kịp thời, góp phần ổn định sản xuất kinh doanh.
Như chúng ta đã biết khi tham gia bảo hiểm các chủ xe đã đóng góp phí
bảo hiểm để hình thành quỹ tiền tệ tập trung. Do thực hiện nguyên tắc “số
đông bù số ít” nên hoạt động bảo hiểm vật chất xe cơ giới tập trung được
lượng tiền khá lớn để bồi thường thiệt hại cho những rủi ro trong sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp và trong đời sống dân cư. Thông thường nếu
chủ xe tự chấp nhận rủi ro mà không chuyển giao rủi ro qua bảo hiểm thì việc
khắc phục hậu quả là cả một quá trình dài làm gián đoạn hoạt động kinh
doanh của chủ xe. Vì vậy, bảo hiểm thông qua nghiệp vụ của mình tiến hành
chi bồi thường kịp thờigiúp các chủ xe:
- Có điều kiện vật chất để nhanh chóng khắc phục hậu quả của những
tai nạn bất ngờ gây ra.
- Các chủ xe không phải chi ra những khoản chi phí bất thường gây mất
cân đối tài chính.
Qua đó góp phần ổn định về mặt tài chính cho các chủ xe và duy trì sản
xuất kinh doanh của đơn vị khi có tai nạn xảy ra, làm hoàn thiện hơn cuộc
sống của mỗi chúng ta.
Hai là:
Góp phần đề phòng và hạn chế tổn thất.
Đặc điểm kinh doanh bảo hiểm là kinh doanh rủi ro – một kiểu kinh
doanh đặc biệt. Thông qua thống kê thường xuyên các vụ tai nạn để xác định
nguyên nhân dẫn đến tai nạn. Trên cơ sở đó đề ra các biện pháp hữu hiệu
SVTH: NguyÔn Anh Hµo
Líp Kinh tÕ B¶o hiÓm 47B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Khoa Kinh tÕ B¶o hiÓm
nhằm giảm tới mức thấp nhất tổn thất có thể xảy ra, đồng thời các cơ quan
bảo hiểm phải luôn đôn đốc các doanh nghiệp và người tham gia tăng cưng
các biện pháp bảo vệ taì sản của mình, giáo dục nhân dân chấp hành nghiểm
chỉnh luật lệ giao thông, phòng các tổn thất có thể xảy ra nhằm hạn chế số vụ
tai nạn xảy ra và giảm mức độ thiệt hại.
Trong nhiều trường hợp bảo hiểm còn giúp các cơ quan chức năng phát
hiện các hành vi sai trái, vi phạm pháp luật của một số cá nhân và doanh
nghiệp trong hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như trong đời sống.
Ba là: Góp phần tăng thu cho Ngân sách nhà nước. Thông qua thuế
để từ đó có điều kiện đầu tư xây dựng mới, cung cấp cơ sở hạ tầng tạo
thêm công ăn việc làm cho người lao động.
Bảo hiểm nói chung và bảo hiểm vật chất xe cơ giới nói riêng có vai trò
giống như một động lực thúc đẩy hoạt động của các ngành kinh doanh đang
tồn tại. Điều này được thực hiện thông qua việc cung cấp vốn cho các ngành
sản xuất, góp phần cải thiện và nâng dần mức sống của mọi thành viên trong
xã hội. Qua đó góp phần tăng thu cho Ngân sách Nhà nước.
Bốn là: Góp phần phát huy quyền tự chủ tài chính của các đơn vị
bằng việc nâng cao hiệu quả sử dụng xe.
Khi tai nạn xảy ra gây thiệt hại về mặt vật chất cho xe cơ giới nếu chủ
xe không tham gia bảo hiểm thì sẽ không được bù đắp dẫn đến mất cân đối về
mặt tài chính, có thể sẽ phải vay mượn để tiếp tục quá trình sản xuất kinh
doanh. Khi đó sẽ làm giảm quyền tự chủ về tài chính. Và khi tham gia bảo
hiểm vật chất xe cơ giới nếu gặp rủi ro gây thiệt hại về mặt vật chất xe thì các
chủ xe đã có bảo hiểm bù đắp, đó chính là số tiền bồi thường để giúp cho các
đơn vị chủ xe ổn định về mặt tài chính, phát huy được quyền tự chủ về mặt tài
chính khi không may gặp phải rủi ro. Từ đó góp phần bảo toàn vốn cho hoạt
SVTH: NguyÔn Anh Hµo
Líp Kinh tÕ B¶o hiÓm 47B
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Khoa Kinh tÕ B¶o hiÓm
động sản xuất của đơn vị mình. Đảm bảo cho các chủ xe cơ giới phát triển
vững mạnh.
1.2. Một số nội dung của bảo hiểm trách nhiệm dân sự xe cơ giới
1.2.1. Đối tượng bảo hiểm
Trước hết ta phải hiểu rằng xe cơ giới là loại xe được gắn động cơ, lưu
hành và hoạt động theo quy định của pháp luật. Do đó, xe cơ giới bao gồm
các loại xe môtô, xe gắn máy, xe chở người, xe chở hàng và các loại xe
chuyên dụng khác.
Những xe cơ giới khi tham gia bảo hiểm sẽ là đối tượng trực tiếp với
những rủi ro xảy ra. Khi xảy ra rủi ro, chủ xe được công ty bảo hiểm chi trả
một phần hoặc toàn bộ giá tri thiệt hại tuỳ vào những điều kiện thực tế và
phạm vi bảo hiểm.
Như vậy, đối tượng của bảo hiểm vật chất xe cơ giới là toàn bộ các loại
xe cơ giới có giá trị, có đủ điều kiện về mặt kỹ thuật và pháp lý cho việc lưu
hành xe, có giấy phép lưu hành do cơ quan có thẩm quyền cấp và hoạt động
trên lãnh thổ nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Ngoài ra, đối với các
trường hợp khác phải có thoả thuận riêng giữa những người tham gia bảo
hiểm với người bảo hiểm. Đồng thời với người điều khiển xe phải có đủ bằng
lái hợp lệ phù hợp vói các loại xe đang lái và không bị ảnh hưởng bởi các chất
kích thích như: rượu, bia, ma tuý…trong quá trình điều khiển phương tiện.
Đặc điểm của xe cơ giới là có cấu tạo khá phức tạp, bao gồm rất nhiều
bộ phận khác nhau. Xét riêng trên phương diện kỹ thuật bảo hiểm, người ta
phân chia xe ôtô thành các tổng thành sau:
- Tổng thành động cơ: bao gồm bộ li hợp, chế hoà khí, bơm cao áp, bầu lọc
gió, bơm hơi và hệ thống điện.
- Tổng thành hộp số: có hộp số chính, hộp số phụ và các lăng…
SVTH: NguyÔn Anh Hµo
Líp Kinh tÕ B¶o hiÓm 47B
Website: http://www.docs.vn Email10
:
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Khoa Kinh tÕ B¶o hiÓm
- Tổng thành trục trước: bao gồm dầm cầu xe, may ơ, hệ thống treo nhíp, má
phanh, may ơ trước, trục láp.
- Tổng thành cầu sau (cầu chủ động): gồm vỏ cầu và ruột cầu.
- Tổng thành hệ thống lái: bao gồm trục lái, vô lăng lái, hộp tay lái, bộ trợ lực
tay lái, thanh kéo ngang, thanh kéo dọc.
- Tổng thành lốp: gồm toàn bộ lốp lắp vào xe và trang bị dự phòng trên xe.
- Tổng thành thân vỏ: gồm ba- đờ- xốc, khung xe, két nước, nắp ca bô, chắn
bùn, cabin, tổng bơm, bộ điều hoà lực phanh, các đường ống dẫn khí, dẫn
dầu, thùng chứa nguyên liệu, kính, gương, ghế ngồi, các trang thiết bị khác…
Từ sự phân chia đó chủ xe có quyền yêu cầu bảo hiểm cho từng bộ
phận hay toàn bộ xe. Trong các tổng thành thì tổng thành thân vỏ xe thường
chiếm lớn và chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi các rủi ro. Chính vì lẽ đó, hiện nay
các công ty bảo hiểm chấp nhận bảo hiểm toàn bộ xe hoặc thân vỏ xe.
1.22. Pm vi bảo hiểm.
Phạm hạvi bảo hiểm là phạm vi giới hạn những rủi ro mà theo thoả
thuận nếu những rủi ro đó xảy ra thì người bảo hiểm sẽ chịu trách nhiệm bồi
thường cho chủ xe. Thông thường công ty bảo hiểm bồi thường cho chủ xe
những thiệt hại do những rủi ro bởi nguyên nhân khách quan, nằm ngoài sự
mong muốn và kiểm soát của chủ xe như:
*Tai nạn đâm va, lật đổ:
Đó là những trường hợp xe bị va quệt, đam vào một vật thể nào đó hay
bị lật đổ do đường trơn, trách chướng ngại vật.
* Xe bị cháy, nổ, sét đánh, mưa đá, sụt lở:
Công ty bảo hiểm sẽ bồi thường cho những vụ cháy bất ngờ hay những
nguyên nhân khách quan từ mưa đá, lũ lụt …làm thiệt hại trực tiếp đến chiếc
xe được bảo hiểm. Trong trưòng hợp xe bị đổ do nguyên nhân khách quan
làm xe cháy cũng sẽ được bảo hiểm bồi thường.
SVTH: NguyÔn Anh Hµo
Líp Kinh tÕ B¶o hiÓm 47B
Website: http://www.docs.vn Email11
:
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Khoa Kinh tÕ B¶o hiÓm
* Mất cắp toàn bộ xe:
Công ty bảo hiểm sẽ bồi thường cho các chủ xe khi chứng minh là xe bị
mất cắp không do chủ ý gây ra.
* Các rủi ro khác không nằm trong điểm loại trừ bảo hiểm.
Ngoài ra công ty bảo hiểm còn thanh toán cho chủ xe những chi phí
cần thiết và hợp lý nhằm hạn chế tổn thất phát sinh thêm khi xe bị thiệt hại
do nguyên nhân trên như: chi phí bảo vệ xe, cẩu xe, kéo xe đến nơi sửa chữa
gần nhất …Tuy nhiên trong mọi trường hợp tổng số tiền bồi thường không
vựot quá số tiền bảo hiểm đã ghi trong giấy chứng nhận bảo hiểm.
Các rủi ro loại trừ:
- Những hao mòn tự nhiên, giảm giá trị thương mại: hỏng hóc, khuyết tật,
hỏng do sửa chữa hay hư hỏng về điện hoặc các tiện nghi được trang bị thêm
cho xe không do tai nạn.
- Thiệt hại của xe không đủ điều kiện lưu hành: Xe không đủ điều kiện lưu
hành được quy định trong điều lệ an toàn trật tự giao thông vận tải đường bộ
của Liên Bộ Giao thông Vận tải – Nội vụ.
- Chủ xe vi phạm nghiểm trọng trật tự an toàn giao thông bộ (được quy định
trong Nghị Định 36/CP và Nghị Định 49/CP của Chính phủ như:
+ Xe không có giấy phép lưu hành, lái xe không có bằng lái hoặc bằng lái
không hợp lệ.
+ Lái xe bị ảnh hưởng bởi các chất kích thích như: rượu, bia, ma tuý…trong
khi điều khiển xe.
+ Xe chở chất cháy nổ mà không có giấy phép chuyên chở của cơ quan có
thẩm quyền cấp.
+ Xe chở quá trọng tải theo quy định.
+ Xe đi vào đường cấm.
+ Xe đi đêm không có đèn pha, xe có hệ thống lái bên phải.
SVTH: NguyÔn Anh Hµo
Líp Kinh tÕ B¶o hiÓm 47B
Website: http://www.docs.vn Email12
:
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Khoa Kinh tÕ B¶o hiÓm
- Chủ xe có chủ ý làm hại xe (mất cắp bộ phận xe).
- Những thiệt hại do tai nạn ngoài lãnh thổ Việt nam gây ra.
- Những thiệt hại do chiến tranh, bạo loạn.
1.2.3. Số tiền bảo hiểm, phí bảo hiểm.
1.2.3.1. Số tiền bảo hiểm.
Trước khi đề cập đến số tiền bảo hiểm chúng ta cần phải xem xét đến
giá trị bảo hiểm. Đó chính là giá trị bằng tiền của tài sản ( xe cơ giới) tại thời
điểm ký kết hợp đồng. Đây là căn cứ để xác định số tiền bảo hiểm và phí bảo
hiểm. Như vậy, giá trị bảo hiểm có thể là giá trị mới (100%) của xe đối với xe
có thời gian sử dụng dưới một năm. Trong trường hợp chủ xe yêu cầu bảo
hiểm cho chiếc xe có thời gian sử dụng trên một năm thì giá trị bảo hiểm
được tính bằng giá trị mới trừ đi khấu hao.
Giá trị bảo hiểm = Giá trị ban đầu - khấu hao (theo năm nếu có )
(Hiện nay các công ty bảo hiểm đang áp dụng tỷ lệ khấu hao là 9%/năm)
Ví dụ: Ông nguyễn văn Toàn mua chiếc xe BMW ngày 01 tháng 01
năm 2004 với giá 600 triệu đồng, Ông Toàn mua bảo hiểm vật chất xe ngày
10 tháng 3 năm 2006. Công ty bảo hiểm đánh giá tỉ lệ khấu hao là 9%năm,
mức khấu hao được tính cho từng tháng. Công ty đã tính Giá trị bảo hiểm như
sau:
Giá trị ban đầu:
600.000.000 VND
Khấu hao 2002:(0.09)x600.000.000
= 54.000.000 VND
2003:(0.09)x600.000.000
= 54.000.000 VND
2004:(0.0075x2)x600.000.000
= 9.000.000 VND
Tổng
117.000.000 VND
Như vậy Giá trị bảo hiểm sẽ là:
600.000.000 - 117.000.000 = 483.000.000 VND
SVTH: NguyÔn Anh Hµo
Líp Kinh tÕ B¶o hiÓm 47B
Website: http://www.docs.vn Email13
:
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Khoa Kinh tÕ B¶o hiÓm
Trên cơ sở GTBH, Ông Toàn sẽ mua bảo hiểm với số tiền bảo hiểm nhỏ
hơn, hoặc bằng, hoặc lớn hơn giá trị thực tế của xe.
Đối với xe mới giá trị bảo hiểm có thể tính theo giá mua trên thị
trường.
Số tiền bảo hiểm là khoản tiền nhất định được ghi trong đơn bảo hiểm
hoặc giấy chứng nhận bảo hiểm để xác định giới hạn trách nhiệm của người
bảo hiểm trong việc bồi thường hoặc trả tiền bảo hiểm.
Trong bảo hiểm vật chất xe cơ giới, cách thức bảo hiểm toàn bộ hay bộ
phận xe chi phối về việc thoả thuận của hợp đồng.
Đối với việc bảo hiểm toàn bộ xe, số tiền bảo hiểm dựa vào việc xác
định giá trị bảo hiểm. Việc đánh giá thực tế giá trị xe của Việt Nam là rất phức
tạp. Có nhiều xe đã được sửa chữa, tân trang làm cho việc đánh giá giá trị xe
càng khó khăn hơn. Vì lẽ đó nhân viên khai thác phải nhạy bén với các thông
tin, giá cả trên thị trường, thông thạo, hiểu biết về xe cơ giới để định ra một
cách hợp lý giá trị xe vừa làm hài lòng khách hàng vừa tránh hiện tượng bảo
hiểm trên giá trị thực tế dẫn đến những hậu quả bất lợi.
Khi chủ xe yêu cầu bảo hiểm toàn bộ vật chất thân xe số tiền bảo hiểm
được xác định dựa trên giá trị thực tế của xe vào thời điểm ký kết hợp đồng.
Trong trường hợp chủ xe bảo hiểm thân vỏ xe, số tiền bảo hiểm được tính
trên cơ sở giá trị toàn bộ xe và tỷ lệ (%) của tổng thành thân vỏ xe trên giá trị
toàn bộ xe ( tỷ lệ này được công ty bảo hiểm quy định cho từng loại xe ). Các
công ty bảo hiểm cũng chấp nhận bảo hiểm dưới giá trị sau đó sẽ áp dụng quy
tắc bồi thường.
1.2.3.2. Phí bảo hiểm và phương pháp tính
Phí bảo hiểm là một khoản tiền mà chủ xe cơ giới có trách nhiệm thanh
toán cho công ty bảo hiểm khi họ tham gia bảo hiểm vật chất xe cơ giới để
đổi lại lúc họ gặp rủi ro sẽ được công ty bảo hiểm bồi thường. Hợp đồng bảo
SVTH: NguyÔn Anh Hµo
Líp Kinh tÕ B¶o hiÓm 47B
Website: http://www.docs.vn Email14
:
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Khoa Kinh tÕ B¶o hiÓm
hiểm chỉ có hiệu lực khi chủ xe đã nộp đủ số phí theo quy định hoặc chắc
chắn sẽ nộp trong một thời gian nhất định mà được sự nhất trí từ phía công ty
bảo hiểm.
Các công ty bảo hiểm tiến hành thu phí bảo hiểm theo biểu phí của Bộ
tài chính quy định. Trong trưòng hợp nào đó công ty bảo hiểm có thể giảm phí
để khuyến khích các chủ xe tham gia bảo hiểm. Để có mức phí phù hợp công
ty bảo hiểm cần thu thập một số thông tin làm căn cứ để tính phí như:
+ Các thông tin có liên quan đến bản thân chiếc xe tham gia bảo hiểm: loại
xe. Do mỗi chiếc xe có những đặc điểm kỹ thuật khác nhau, có mức độ rủi ro
khác nhau nên phí bảo hiểm vật chất xe được tính riêng cho từng loại xe.
Thông thường, các công ty bảo hiểm đưa ra những biểu phí phù hợp cho hầu
hết các xe thông dụng thông qua việc phân loại xe thành các nhóm. Việc phân
loại này dựa trên cơ sở tốc độ tối đa của xe, tỷ lệ gia tốc, chi phí và mức độ
khó khăn khi sửa chữa và sự khan hiếm của phụ tùng. Đối với các loại xe hoạt
động không thông dụng như xe rơ moóc, xe chở hàng nặng... do có mức độ
rủi ro cao nên phí bảo hiểm thường được cộng thêm một tỷ lệ nhất định dựa
trên mức phí cơ bản.
+ Việc sử dụng xe đó vào mục đích gì . đây là nhân tố rất quan trọng khi xác
định phí bảo hiểm. Nó giúp công ty bảo hiểm biết được mức độ rủi ro có thể
xảy ra. Ví dụ: xe của một một người kinh doanh thì đi lại nhiều hơn là một
người nghỉ hưu. Khi xe lăn bánh trên đường càng nhiều thì mức độ rủi ro
càng nhiều, rui ro tai nạn càng lớn.
+ Các thông tin có liên quan đến chủ xe, lái xe.
Trong bảo hiểm vật chất xe cơ giới việc tính phí bảo hiểm được xác
định theo phương pháp thống kê, dựa trên tình hình tai nạn, tổn thất trung
bình một vụ tai nạn trong một thời gian dài trước đó. Vì vậy, công tác tính phí
SVTH: NguyÔn Anh Hµo
Líp Kinh tÕ B¶o hiÓm 47B
Website: http://www.docs.vn Email15
:
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Khoa Kinh tÕ B¶o hiÓm
rất cần đến sự giúp đỡ của các cơ quan chủ quản trong khu vực như: công an,
thống kê…
Phương pháp tính phí.
Việc xác dịnh số phí bảo hiểm mà chủ xe phải nộp là rất quan trọng. Số
phí này phải đảm bảo:
- Thứ nhất: Hình thành nên quỹ bảo hiểm sử dụng lớn để có thể bù đắp được
những thiệt hại, khắc phục hậu quả của những sự cố để ổn định sản xuất kinh
doanh cho các chủ xe.
- Thứ hai: Cho phép công ty bảo hiểm dàn trải đầy đủ các chi phí cần thiết
cho hoạt động của công ty để cạnh tranh, tồn tại và phát triển.
- Thứ ba: Mức phí góp phần làm tốt khâu cạnh tranh của doanh nghiệp, phù
hợp với mức phí hiện có trên thị trường. Mức phí không cao đồng thời cũng
không quá thấp để còn đảm bảo cho hoạt động kinh doanh của công ty.
Phương pháp tính phí thường được dựa trên 2 yếu tố chính là:
- Mức độ thiệt hại bình quân /vụ tai nạn
- Tần số tai nạn
Khi mức độ thiệt hại bình quân trên một vụ tai nạn c àng lớn t ức l à m ức độ h ư
hỏng xe càng lớn thì phí bảo hiểm sẽ càng tăng. Số phí này chiếm tỷ trọng tương đối
lớn trong toàn bộ số phí và được gọi là phí thuần (ký hiệu là F1).
Phí thuần
=
Tần số tai
nạn
Mức độ thiệt hại bình quân trên
một vụ tai nạn
Nếu chỉ dựa trên hai yếu tố trên thì số phí thu được chỉ cho phép công
ty bảo hiểm thực hiện việc chi trả bồi thường đối với những thiệt hại phát sinh
từ nhũng rủi ro được bảo hiểm.
Đối với những xe yêu cầu tham gia bảo hiểm một năm số phí sẽ được
tính như theo quy định của Bộ Tài chính.
SVTH: NguyÔn Anh Hµo
Líp Kinh tÕ B¶o hiÓm 47B
Website: http://www.docs.vn Email16
:
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Khoa Kinh tÕ B¶o hiÓm
1.2.4. Trách nhiệm và quyền lợi của các bên liên quan
1.2.4.1. Của Công ty Bảo hiểm
+ Trách nhiệm của công ty bảo hiểm:
. Các công ty bảo hiểm có trách nhiệm cung cấp các thông tin cần thiết
cho chủ xe khi chủ xe có yêu cầu, giải thích cho chủ xe biết rõ các điều khoản
trong hợp đồng. Hướng dẫn chủ xe kê khai các thông tin cần thiết.
. Chủ xe có trách nhiệm hướng dẫn và cùng với chủ xe thực hiện các
công tác đề phòng và hạn chế tổn thất.
. Khi hồ sơ yêu cầu đã đầy đủ và hợp lệ công ty bảo hiểm phải tiến
hành xem xét và bồi thường cho chủ xe trong thời gian quy định.
+ Quyền lợi công ty bảo hiểm: Thu một khoản phí của chủ xe và sử
dụng số phí đó vào công việc kinh doanh bảo hiểm của mình
- Điều khoản về phạm vi bảo hiểm
- Điều khoản quy định về giải quyết tranh chấp giữa các bên.
Mọi tranh chấp phát sinh từ hợp đồng bảo hiểm nếu không giải quyết
bằng thương lượng giữa các bên thì sẽ được đưa ra giải quyết ở toà án kinh
tế.
- Điều khoản về huỷ bỏ hợp đồng.
+) Hợp đồng bảo hiểm phải mang đầy đủ tính chất sau:
- Hợp đồng bảo hiểm là hợp đồng song vụ, mở sẵn
- Hợp đồng bảo hiểm mang tính tương thuận
- Hợp đồng bảo hiểm là hợp đồng có bồi thường ( phải trả tiền)
- Hợp đồng bảo hiểm là loại hợp đồng may rủi
- Tính trung thực, tin tưởng và có mẫu.....
1.2.4.2. Của chủ xe
+ Trách nhiệm của chủ xe:
SVTH: NguyÔn Anh Hµo
Líp Kinh tÕ B¶o hiÓm 47B
Website: http://www.docs.vn Email17
:
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Khoa Kinh tÕ B¶o hiÓm
- Phải kê khai đầy đủ trung thực những nội dung trong giấy yêu cầu bảo
hiểm.
- Khi tai nạn giao thông xảy ra chủ xe cơ giới có trách nhiệm cứu chữa,
hạn chế thiệt hại về người và tài sản, bảo vệ hiện trường và báo ngay cho cảnh
sát gần nhất để phối hợp giải quyết tai nạn
- Chủ xe cơ giới phải có trách nhiệm phối hợp với công ty bảo hiểm
trong việc thu thập thông tin và giải quyết bồi thường.
- Trường hợp thay đổi mục đích sử dụng xe chủ xe phải thông báo cho
công ty bảo hiểm biết để điều chỉnh lại tỷ lệ phí cho phù hợp
+ Quyền lợi của chủ xe: Được bồi thường các tổn thất do rủi ro thuộc
phạm vi bảo hiểm gây ra.
1.2.4.2. Của người thứ ba
Công ty bảo hiểm thay mặt chủ xe bồi thường thiệt hại một cách nhanh
chóng, đầy đủ nhất giúp cho người thứ ba ổn định về mặt tài chính, tinh thần.
Bên cạnh đó, Công ty bảo hiểm hỗ trợ cho chủ xe trong việc thương lượng
hoà giải với nạn nhân, tránh gây ra căng thẳng hay sự cố bất thường từ phía
người nhà nạn nhân.
1.2.5.Quy trình kinh doanh sản phẩm bảo hiểm trách nhiệm dân sự của
chủ xe cơ giới đối với người thứ ba.
1.2.5.1.Khâu khai thác bảo hiểm
Khai thác bảo hiểm là khâu đầu tiên của quy trình triển khai nghiệp vụ
bảo hiểm TNDS chủ xe cơ giới đối với người thứ ba, nhằm thực hiện việc bán
sản phẩm đến khách hàng. Mục tiêu của khâu này là tìm càng nhiều khách
hàng càng tốt, từ đó sẽ mang lại doanh thu phí cho công ty bảo hiểm. Khâu
khai thác có vai trò rất lớn trong việc quyết định sự tồn tại của công ty bảo
hiểm trên thị trường bảo hiểm. Vì nếu không có khách hàng, nghĩa là sản
SVTH: NguyÔn Anh Hµo
Líp Kinh tÕ B¶o hiÓm 47B
Website: http://www.docs.vn Email18
:
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Khoa Kinh tÕ B¶o hiÓm
phẩm của công ty không được thừa nhận, do đó theo quy luật đào thải của thị
trường thì sự sụp đổ của công ty là không thể tránh khỏi.
Muốn làm tốt khâu này yêu cầu khai thác viên không những phải nắm
vững và hiểu rõ về nghiệp vụ bảo hiểm TNDS chủ xe cơ giới đối với người
thứ ba mà còn phải có khả năng giao tiếp tốt, năng động, quan hệ rộng... để từ
đó mới có thể tiếp cận được khách hàng, giới thiệu, giải thích về nghiệp vụ và
cuối cùng đi đến ký kết hợp đồng.
Quy trình khai thác của khai thác viên bảo hiểm trong thực tế sẽ thay
đổi tuỳ theo từng loại bảo hiểm ( bảo hiểm bắt buộc TNDS hay bảo hiểm tự
nguyện TNDS) và phụ thuộc vào cách tiếp cận của công ty bảo hiểm, nhưng
nhìn chung quy trình chủ yếu bao gồm:
- Đánh giá rủi ro;
- Quyết định chấp nhận hay không chấp nhận rủi ro và chấp nhận rủi ro
tới mức nào;
- Xác định điều khoản, điều kiện và phạm vi bảo hiểm;
- Tính toán mức phí bảo hiểm thích hợp.
1.2.5.2. Khâu giám định
Theo thoả thuận trong hợp đồng bảo hiểm, khi có các sự kiện bảo hiểm
xảy ra, doanh nghiệp bảo hiểm phải có trách nhiệm và nghĩa vụ bồi thường
cho người thụ hưởng quyền lợi bảo hiểm. Để được bồi thường, bên tham gia
bảo hiểm tiến hành khiếu nại đòi bồi thường đối với doanh nghiệp bảo hiểm,
văn bản khiếu nại thường là Giấy yêu cầu đòi bồi thường. Giải quyết khiếu
nại một cách chủ động, nhanh chóng, chính xác, hợp lý là sự biểu hiện cụ thể
trách nhiệm và nghĩa vụ của doanh nghiệp bảo hiểm đối với khách hàng của
mình. Nhưng để xác định được chính xác số tiền bồi thường, trước hết doanh
nghiệp bảo hiểm phải tiến hành giám định tổn thất. Do vậy, nội dung chính
SVTH: NguyÔn Anh Hµo
Líp Kinh tÕ B¶o hiÓm 47B
Website: http://www.docs.vn Email19
:
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Khoa Kinh tÕ B¶o hiÓm
của công việc giải quyết khiếu nại bao gồm 2 khâu quan trọng là: giám định
tổn thất và giải quyết bồi thường.
Sản phẩm bảo hiểm nói chung cũng như sản phẩm bảo hiểm TNDS chủ
xe cơ giới đối với người thứ ba nói riêng là sản phẩm vô hình, nó chỉ là lời
cam kết của doanh nghiệp bảo hiểm sẽ trả tiền bồi thường khi tai nạn xảy ra
gây thiệt hại. Khi mua bảo hiểm, mặc dù khách hàng nhận được các yếu tố
hữu hình đó là những tờ giấy trên đó có in biểu tượng của doanh nghiệp, in
tên gọi của sản phẩm, in những nội dung thoả thuận... Nhưng khách hàng
không thể chỉ ra được màu sắc, kích thước, hình dáng hay mùi vị của sản
phẩm. Chất lượng của nó chỉ được thể hiện thông qua công tác giám định và
bồi thường khi tổn thất xảy ra. Doanh nghiệp bảo hiểm có bồi thường nhanh
chóng, chính xác, trung thực, kịp thời để giúp người tham gia bảo hiểm khắc
phục được hậu quả vụ tai nạn hay không? Như vậy, sản phẩm bảo hiểm là sản
phẩm có tác dụng lâu dài và tác dụng của nó thể hiện rõ nhất trong 2 khâu
giám định và bồi thường- 2 khâu cuối cùng của nghiệp vụ bảo hiểm TNDS
chủ xe cơ giới đối với người thứ ba.
Mặt khác, chất lượng của nghiệp vụ bảo hiểm TNDS chủ xe cơ giới đối
với người thứ ba và đặc biệt là chất lượng khâu khai thác được thể hiện ở
doanh thu phí và kết quả kinh doanh của nghiệp vụ.
Kết quả kinh doanh = Tổng phí bảo hiểm thực thu - Tổng chi bồi thường
- Chi hoa hồng - Chi quản lý - Chi đề phòng và hạn chế tổn thất
Nếu ta giả định chi phí quản lý, chi hoa hồng, chi đề phòng và hạn chế
tổn thất là cố định thì kết quả kinh doanh bảo hiểm sẽ cao khi số phí thực thu
lớn và số tiền chi bồi thường nhỏ. Như vậy, công tác bồi thường ảnh hưởng
trực tiếp đến kết quả kinh doanh nghiệp vụ bảo hiểm TNDS chủ xe cơ giới
đối với người thứ ba. Do đó, việc quản lý tốt công tác bồi thường, đảm bảo
việc bồi thường đúng, chính xác thiệt hại xảy ra, tránh trường hợp trục lợi bảo
SVTH: NguyÔn Anh Hµo
Líp Kinh tÕ B¶o hiÓm 47B
Website: http://www.docs.vn Email20
:
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Khoa Kinh tÕ B¶o hiÓm
hiểm của chủ xe... sẽ tạo điều kiện nâng cao kết quả kinh doanh nghiệp vụ.
Thêm vào đó, để giải quyết tốt công tác bồi thường đòi hỏi công tác giám
định khi tổn thất xảy ra không những phải đúng với nguyên tắc cơ bản của
công tác giám định bồi thường, đúng với từng trường hợp thiệt hại cụ thể, mà
còn phải đảm bảo mức độ chính xác cao, đảm bảo sự thoả thuận của 2 bên
(người tham gia và nhà bảo hiểm), tránh khiếu nại không cần thiết xảy ra.
Đồng thời giám định viên phải có phương pháp giám định thích hợp, đi đôi
với việc củng cố nâng cao hiệu quả công tác giám định nghiệp vụ bảo hiểm
TNDS chủ xe cơ giới đối với người thứ ba.
Bên cạnh đó nếu làm tốt công tác giám định và bồi thường sẽ tạo lòng
tin cho khách hàng đối với công ty, từ đó họ sẽ tiếp tục tham gia (tái tục hợp
đồng) và khuyến khích người khác cùng tham gia. Đây là hình thức quảng cáo
rất tốt. Người tham gia càng đông, số thu phí càng tăng lên cũng tác động rất
lớn đến kết quả kinh doanh nghiệp vụ này.
Có thể nói giám định và bồi thường là những khâu hết sức quan trọng
ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động của doanh nghiệp và cả đối với người tham
gia (giúp họ ổn định cuộc sống, ổn định sản xuất kinh doanh sau vụ tai nạn).
1.2.5.3. Khâu bồi thường
Bồi thường là khâu khép kín và cực kỳ quan trọng trong công tác bảo
hiểm. Chất lượng của công tác này hoặc là tăng uy tín của bảo hiểm, tự nó
tuyền truyền quảng cáo cho công tác bảo hiểm, hoặc có tác dụng tiêu cực trở
lại là làm giảm uy tín của Công ty. Kết quả bồi thường một mặt phản ánh hiệu
quả xã hội của công tác bảo hiểm, mặt khác thể hiện chất lượng công tác
phòng ngừa và hạn chế tổn thất và nó là cơ sở để đánh giá hiệu quả kinh
doanh của hoạt động bảo hiểm khi tai nạn xảy ra có phát sinh trách nhiệm dân
sự của chủ xe và trách nhiệm bồi thường của bảo hiểm, trước khi tiến hành
bồi thường chủ xe cùng cơ quan bảo hiểm hoàn tất hồ sơ vụ tai nạn. Để công
SVTH: NguyÔn Anh Hµo
Líp Kinh tÕ B¶o hiÓm 47B
.DOC 
80 
43 
123 
