Tài liệu Báo cáo tổng hợp công ty vật tư kỹ thuật xi măng

Lêi giíi thiÖu N h©n d©n ta cã c©u “Häc ®i ®«i víi hµnh” ®iÒu nµy cã nghÜa lµ häc lý thuyÕt ph¶i g¾n víi thùc tÕ. Häc lý thuyÕt lµ quan träng nhng nh÷ng lý thuyÕt ®ã vËn dông vµo thùc tÕ cuéc sèng l¹i cµng quan träng h¬n. ChÝnh v× vËy thùc tËp tèt nghiÖp lµ ®iÒu rÊt quan träng ®èi víi mçi sinh viªn n¨m cuèi cña trêng §¹i häc nãi riªng vµ sinh viªn cña tÊt c¶ c¸c trêng ®¹i häc trªn c¶ níc nãi chung tríc khi tèt nghiÖp. Thùc tËp tèt nghiÖp gióp sinh viªn cñng cè n©ng cao kiÕn thøc ®· häc ®îc ë trêng vµ quan träng h¬n n÷a lµ vËn dông kiÕn thøc ®· häc ®îc vµo thùc tÕ nh thÕ nµo. Lµ mét sinh viªn n¨m cuèi còng nh c¸c sinh viªn kh¸c, em ®îc c¸c thÇy c« cña trong khoa KÕ to¸n cïng Ban l·nh ®¹o nhµ trêng gióp ®ì t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó em ®îc ®i thùc tËp cñng cè kiÕn thøc. Trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng, em ®· ®îc tiÕp xóc víi nhiÒu vÊn ®Ò thùc tÕ trong s¶n xuÊt kinh doanh. B¸o c¸o thùc tËp giai ®o¹n I lµ kÕt qu¶ bíc ®Çu cña em vÒ thùc tiÔn, b¸o c¸o nµy gåm 2 phÇn: PhÇn I- Giíi thiÖu chung vÒ C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng. PhÇn II- §Æc ®iÓm tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng. PhÇn I Giíi thiÖu chung vÒ C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng 1. Sù ra ®êi, ph¸t triÓn vµ nhiÖm vô cña c«ng ty . 1.1.Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn. C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng lµ mét doanh nghiÖp nhµ níc trùc thuéc Tæng C«ng ty xi m¨ng ViÖt Nam, cã trô së ®ãng t¹i Km6, ®êng Gi¶i Phãng, phêng Ph¬ng LiÖt, quËn Thanh Xu©n, thµnh phè Hµ Néi. C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng lµ mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n kinh doanh ®éc 1 lËp, cã t c¸ch ph¸p nh©n ®Çy ®ñ, ®îc më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng vµ sö dông con dÊu riªng theo quy ®Þnh cña Nhµ níc víi nhiÖm vô chñ yÕu lµ kinh doanh mÆt hµng xi m¨ng. §Ó phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc trong thêi kú ®æi míi vµ ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña ngêi tiªu dïng, ngµy 12 th¸ng 02 n¨m 1993, Bé x©y dùng ra quyÕt ®Þnh sè 023A/Q§- BXD thµnh lËp XÝ nghiÖp vËt t xi m¨ng trùc thuéc Liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp xi m¨ng ViÖt Nam nay lµ Tæng C«ng ty xi m¨ng ViÖt Nam. Ngµy 30 th¸ng 09 n¨m 1993, Bé x©y dùng ra quyÕt ®Þnh sè 445/BXD- TCLD ®æi tªn xÝ nghiÖp vËt t kü thuËt xi m¨ng thµnh C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng trùc thuéc Liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp xi m¨ng ViÖt Nam. Theo quyÕt ®Þnh nµy C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng lµ mét doanh nghiÖp Nhµ níc kinh doanh xi m¨ng vµ mét sè vËt liÖu x©y dùng kh¸c. NhiÖm vô chñ yÕu cña C«ng ty lµ: - Qu¶n lý nguån vèn gãp vµo xÝ nghiÖp liªn doanh (§µ N½ng,Quy Nh¬n, Qu¶ng Ninh, B×nh §Þnh). - Lµ ®Çu mèi tham gia liªn doanh liªn kÕt víi c¸c ®Þa ph¬ng, c¸c ngµnh nghÒ x©y dùng, c¸c tr¹m nghiÒn theo chñ tr¬ng cña liªn hiÖp. - Tæ chøc b¸n lÎ xi m¨ng trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi. - Lµ lùc lîng t¨ng cêng xi m¨ng khi cÇn thiÕt trªn ®Þa bµn miÒn B¾c (tõ Vinh trë ra). Ngµy 01 th¸ng 07 n¨m 1995, C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng ®îc chÝnh thøc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 833/TCT - H§QT ngµy 10 th¸ng 07 n¨m 1995. NhiÖm vô ®îc giao bæ xung lµ ph©n phèi xi m¨ng trªn ®Þa bµn Hµ Néi víi h×nh thøc kinh doanh lµm Tæng ®¹i lý xi m¨ng cho hai c«ng ty lµ: C«ng ty xi m¨ng Hoµng Th¹ch vµ C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n. C¬ së vËt chÊt, lao ®éng, lùc lîng vËt chÊt tiÕp nhËn toµn bé hai chi nh¸nh lµ chi nh¸nh xi m¨ng Hoµng Th¹ch vµ chi nh¸nh xi m¨ng BØm S¬n trªn thÞ trêng Hµ Néi. Ngµy 06 th¸ng 01 n¨m 1998 theo quyÕt ®Þnh sè 606/XMVNH§QT chuyÓn giao nhiÖm vô, tµi s¶n vµ lùc lîng c¸n bé c«ng nh©n cña hai chi nh¸nh C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n t¹i Hµ T©y vµ t¹i Hoµ B×nh cho C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng qu¶n lý vµ ®· ®æi tªn thµnh: - Chi nh¸nh C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng t¹i Hµ T©y. - Chi nh¸nh C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng t¹i Hoµ B×nh. Ngµy 01 th¸ng 04 n¨m 2000 Tæng C«ng ty xi m¨ng ViÖt Nam quyÕt ®Þnh s¸p nhËp chi nh¸nh phÝa B¾c vµo C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng qu¶n lý. Nh vËy thÞ trêng ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty kh«ng chØ giíi h¹n ë thÞ trêng Hµ Néi vµ c¸c tØnh phÝa T©y B¾c mµ ®îc më réng ra toµn miÒn B¾c. Ph¬ng thøc kinh doanh chñ yÕu cña C«ng ty còng ®îc chuyÓn tõ ph¬ng thøc Tæng ®¹i lý sang ph¬ng thøc “mua ®øt b¸n ®o¹n”. §Þa bµn ho¹t ®éng cña C«ng ty ®îc më réng hÇu hÕt c¸c tØnh phÝa B¾c ViÖt 2 Nam ®ã lµ: Hµ Néi, Hµ T©y, Hoµ B×nh, S¬n La, Lai Ch©u,VÜnh Phóc, Phó Thä, Yªn B¸i,Th¸i Nguyªn, Lao Cai, B¾c C¹n, Cao B»ng. 1.2. NhiÖm vô cña C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng . Trong c«ng cuéc ®æi míi, ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn,Tæng c«ng ty xi m¨ng ViÖt Nam cã quyÕt ®Þnh sè 606/XMVN- H§QT trao cho C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng nhiÖm vô: - Thùc hiÖn mua xi m¨ng cña c¸c nhµ m¸y (nh xi m¨ng Hoµng Th¹ch, BØm S¬n, Bót S¬n, H¶i Phßng..) theo ®óng kÕ ho¹ch, tiÕn ®é vµ nh÷ng hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt. - Tæ chøc kinh doanh tiªu thô xi m¨ng cã hiÖu qu¶ t¹i c¸c ®Þa bµn Hµ Néi, Hµ T©y, Hoµ B×nh, S¬n La, Lai Ch©u vµ sau ngµy 01 th¸ng 04 n¨m 2000 tiÕp nhËn vµ më réng thÞ trêng khu vùc: VÜnh Phóc, Phó Thä, Lµo Cai, Th¸i Nguyªn theo ®óng kÕ ho¹ch ®îc giao. Tæ chøc hÖ thèng b¸n bu«n, b¸n lÎ th«ng qua c¸c ®¹i lý, cöa hµng ®Ó phôc vô nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi vµ b×nh æn gi¸ xi m¨ng trªn thÞ trêng. - Tæ chøc tèt c«ng t¸c tiÕp thÞ, n¾m b¾t nhu cÇu thÞ trêng tiªu thô xi m¨ng trªn ®Þa bµn ®îc giao phô tr¸ch, lËp kÕ ho¹ch nguån hµng theo ®óng nhu cÇu thùc tÕ. - Tæ chøc tèt hÖ thèng kho tµng bÕn b·i, ®¶m b¶o ®ñ lîng hµng dù tr÷, hîp lý, ®Æc biÖt lµ mïa x©y dùng (vµo kho¶ng th¸ng 9,10,11,12). - Tæ chøc vµ qu¶n lý lùc lîng, ph¬ng tiÖn vËn t¶i, bèc xÕp cña ®¬n vÞ. Khai th¸c vµ sö dông hiÖu qu¶, hîp lý c¸c lùc lîng vËn t¶i kh¸c trong x· héi ®Ó ®a xi m¨ng ®Õn ga, c¶ng, ®Çu mèi giao th«ng, c¸c kho, c¸c cöa hµng, ®Õn ch©n c¸c c«ng tr×nh x©y dùng mµ C«ng ty ®îc giao qu¶n lý. - TËn dông c¬ së vËt chÊt, lao ®éng cña ®¬n vÞ ®Ó tæ chøc c¸c dÞch vô kinh doanh, cung cÊp vËt liÖu cho c¸c nhµ m¸y xi m¨ng, c¸c ®¹i lý tiªu thô mét sè mÆt hµng xi m¨ng, vËt t, vËt liÖu x©y dùng. Víi nhiÖm vô ®îc giao, C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng cã rÊt nhiÒu thuËn lîi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, bëi v× C«ng ty cã thÞ trêng ho¹t ®éng réng lín, ®«ng d©n c víi nhu cÇu tiªu thô xi m¨ng ngµy cµng cao vµ ngêi tiªu dïng kh¸ am hiÓu thÞ trêng. Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi th× nh÷ng khã kh¨n ®ang lµ vÊn ®Ò lín mµ toµn thÓ c¸n bé C«ng ty ngµy ®ªm ch¨n chë t×m híng ®i cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña m×nh. §ã lµ mét mÆt C«ng ty ho¹t ®éng kinh doanh víi môc tiªu lîi nhuËn, mét mÆt tham gia b×nh æn gi¸ xi m¨ng trªn thÞ trêng- mét thÞ trêng ®Çy sù biÕn ®éng vµ cã sù c¹nh tranh rÊt gay g¾t tõ c¸c s¶n phÈm xi m¨ng liªn doanh vµ s¾p tíi lµ xi m¨ng c¸c níc trong khu vùc ASEAN. Tuy vËy, trªn bíc ®êng ph¸t triÓn cña m×nh, vÞ trÝ - tÇm quan träng cña C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng ngµy cµng ®îc n©ng cao. 2. C¬ cÊu bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng. C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng lµ mét doanh nghiÖp Nhµ níc chÞu sù qu¶n lý trùc tiÕp cña Tæng C«ng ty xi m¨ng ViÖt Nam. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty theo m« h×nh qu¶n lý trùc tuyÕn - chøc n¨ng. §øng ®Çu lµ Gi¸m ®èc chÞu tr¸ch nhiÖm toµn bé vÒ ho¹t ®éng qu¶n lý, kinh doanh cña C«ng ty. Bªn c¹nh cã hai phã gi¸m ®èc: Phã 3 gi¸m ®èc kinh doanh & Phã gi¸m ®èc kü thuËt vµ mét KÕ to¸n tráng gióp gi¸m ®èc trong qu¶n lý vµ kinh doanh. C¸c phßng ban, xi nghiÖp lµm chøc n¨ng tham mu cho gi¸m ®èc theo tõng lÜnh vùc ®îc ph©n c«ng. Kho Phßng KÕ To¸n §éi xe vËn t¶i Xëng söa ch÷a Tr¹m Phßng ®iÒu ®é & qu¶n lý kho Phßng qu¶n lý thÞ trêng Phßng kÕ ho¹ch C¸c cöa hµng C¸c trung t©m C¸c chi nh¸nh 4 Phßng qu¶n lý tiªu thô Phã gi¸m ®èc kinh doanh V¨n phßng Phßng Phßng tæ kü chøc thuËt lao ®Çu t ®éng XÝ nghiÖp vËn t¶i Gi¸m ®èc KÕ to¸n trëng Phã gi¸m ®èc kü thuËt M« h×nh qu¶n lý cña C«ng ty cã thÓ theo s¬ ®å sau: Nguån: Phßng tæ chøc lao ®éng. C¸c phßng ban cã c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô sau ®©y: Ban gi¸m ®èc: Gi¸m ®èc: Lµ ngêi ®øng ®Çu c«ng ty do Héi ®ång qu¶n trÞ cña Tæng c«ng ty bæ nhiÖm, kû luËt, khen thëng theo ®óng ®Ò nghÞ cña Tæng gi¸m ®èc. Gi¸m ®èc lµ ngêi ®¹i diÖn ph¸p nh©n cña c«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm tríc Tæng c«ng ty vµ tríc ph¸p luËt vÒ toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh cña c«ng ty. Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch kinh doanh: - Phô tr¸ch nghiÖp vô kinh doanh, lËp kÕ ho¹ch kinh doanh. - Phô tr¸ch Hîp ®ång kinh tÕ, thanh lý Hîp ®ång kinh tÕ, kiÓm tra vµ kiÖn toµn hµng ho¸ vËt t. - Phô tr¸ch c«ng t¸c néi chÝnh thanh tra. Phã gi¸m ®èc kü thuËt: KÕ to¸n trëng - Phô tr¸ch c«ng t¸c vËn t¶i. - Lµm c«ng t¸c ®Þnh møc trong kh©u vËn t¶i vµ trong tõng cöa hµng. - Qu¶n lý chÊt lîng s¶n phÈm, kü thuËt giao nhËn, bèc xÕp, lu kho. - Phô tr¸ch c«ng t¸c ®µo t¹o, c¶i tiÕn s¸ng kiÕn kü thuËt vµ c«ng t¸c söa ch÷a lín. KÕ to¸n trëng: Cã nhiÖm vô chØ ®¹o, tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n thèng kª, tµi chÝnh cña c«ng ty theo chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam vµ ph¸p lÖnh thèng kª ViÖt Nam. C¸c Phã gi¸m ®èc, KÕ to¸n trëng do Tæng gi¸m ®èc bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm theo ®Ò nghÞ cña Gi¸m ®èc sau khi ®îc Héi ®ång qu¶n trÞ chÊp thuËn. C¸c phßng ban: V¨n phßng: - V¨n th, lu tr÷, qu¶n lý c¸c con dÊu. - C«ng t¸c qu¶n trÞ, mua s¾m v¨n phßng phÈm, in Ên. - C«ng t¸c t¹p vô, y tÕ. - C«ng t¸c thi ®ua, tuyªn truyÒn. - C«ng t¸c giao dÞch, ®èi ngo¹i. - B¶o vÖ an ninh chÝnh trÞ, tµi s¶n cña c«ng ty, phßng ch¸y ch÷a ch¸y. Phßng qu¶n lý tiªu thô: 5 Phßng ®iÒu Tµi ®é & chÝnhqu¶n kÕ to¸n lý kho - Tæ chøc, qu¶n lý ®iÒu hµnh c¸c trung t©m, c¸c ®¹i lý c¸c cöa hµng b¸n lÎ xi m¨ng ho¹t ®éng theo ®óng quy chÕ cña Tæng C«ng ty xi m¨ng ViÖt Nam vµ ph¸p luËt cña nhµ níc. - Híng dÉn, gi¸m s¸t c¸c cöa hµng vÌ mÆt nghiÖp vô kinh doanh vµ viÖc ký kÕt hîp ®ång ®· ký víi c«ng ty. - KiÓm tra nguån hµng xi m¨ng cung cÊp cho c¸c ®¹i lý, quy chÕ b¸n hµng, gi¸ c¶ cña tõng thêi kú theo quy ®Þnh cña c«ng ty ban hµnh. - KiÓm tra vÒ an toµn, vÖ sinh, quy c¸ch b¶o qu¶n chÊt lîng xi m¨ng cña tõng cöa hµng. - KiÓm tra sæ s¸ch, ho¸ ®¬n chøng tõ cña tõng cöa hµng xuÊt vµ sö lý c¸c vi ph¹m . Phßng qu¶n lý thÞ trêng: - Gióp gi¸m ®èc n¾m b¾t ®îc nhu cÇu xi m¨ng trªn thÞ trêng. - Theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng vÒ gi¸ c¶ mÆt hµng xi m¨ng. - KiÓm tra viÖc thùc hiÖn néi quy, quy chÕ trong kinh doanh tiªu thô xi m¨ng. Phßng kÕ ho¹ch: - X©y dùng kÕ ho¹ch, giao kÕ ho¹ch cho tõng phßng ban. - LËp dù th¶o Hîp ®ång kinh tÕ mua, b¸n xi m¨ng, hîp ®ång thuª kho, dù tr÷ xi m¨ng, thuª ph¬ng tiÖn vËn t¶i vµ vËn chuyÓn xi m¨ng. - X©y dùng chi phÝ b¸n hµng. Phßng tæ chøc lao ®éng: - Phô tr¸ch c«ng t¸c ®µo t¹o. - Phô tr¸ch tuyÓn dông nh©n sù. - Gi¶i quyÕt chÕ ®é chÝnh s¸ch cña Nhµ níc cho ngêi lao ®éng. - Phô tr¸ch c«ng t¸c thi ®ua khen thëng. - Phô tr¸ch thanh tra, ph¸p chÕ. Phßng kü thuËt ®Çu t: - Thùc hiÖn c¸c dù ¸n, Hîp ®ång kinh tÕ. - Phô tr¸ch c«ng t¸c söa ch÷a lín. Phßng ®iÒu ®é vµ qu¶n lý kho: - X©y dùng m¹ng líi vµ qu¶n lý kho. - §¶m b¶o nhËp, xuÊt xi m¨ng ®îc ®Çy ®ñ liªn tôc. - X©y dùng ®Þnh møc dù tr÷, ®¶m b¶o dù tr÷ hîp lý. - Thùc hiÖn chÕ ®é b¸o c¸o sè liÖu chÝnh x¸c kÞp thêi. Phßng kÕ to¸n- tµi chÝnh: 6 - X©y dùng gi¸, phÝ lu th«ng, kÕ ho¹ch tµi chÝng. - ChØ ®¹o lËp chøng tõ ban ®Çu vµ lËp sæ s¸ch h¹ch to¸n theo ®óng quy ®Þnh cña Nhµ níc. - Qu¶n lý vèn, tiÒn hµng vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶. - ChØ ®¹o vÒ c«ng nî vµ thu håi c«ng nî, tr¸nh t×nh tr¹ng bÞ chiÕm dông vèn. - Gi¸m s¸t c¸c chøng tõ, chØ tiªu, ®¶m b¶o ®óng chÕ ®é cña nhµ níc. - Thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tµi chÝnh, kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n kinh doanh, ®¶m b¶o kinh doanh cã hiÖu qu¶. - Phèi hîp víi c¸c phßng ban ®Ó x©y dùng dù th¶o Hîp ®ång kinh tÕ vÒ mua b¸n, vËn chuyÓn bèc xÕp xi m¨ng. - Thùc hiÖn chÕ ®é b¸o c¸o tµi chÝnh hµng n¨m theo chÕ ®é kÕ to¸n cña nhµ níc. N¾m b¾t vµ ¸p dông kÞp thêi c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch vÒ kÕ to¸n cña Nhµ níc. XÝ nghiÖp vËn t¶i: - Thùc hiÖn tiÖp nhËn xi m¨ng tõ tr¹m giao nhËn cña c¸c c«ng ty s¶n xuÊt xi m¨ng t¹i c¶ng, t¹i ga, t¹i c¸c ®Çu mèi vÒ c¸c kho dù tr÷, cöa hµng, ®¹i lý hoÆc ®Õn tËn ch©n c«ng tr×nh khi cã yªu cÇu. 3. §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng vµ tiÒn l¬ng cña C«ng ty. C¬ cÊu lao ®éng cña C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng tÝnh ®Õn 9 th¸ng ®Çu n¨m 2001 nh sau: - Khèi tiªu thô lµ 709 ngêi. - Khèi vËn t¶i lµ 220 ngêi. Tæng quü l¬ng cña C«ng ty lµ 9 141 830 327 VND. TiÒn l¬ng b×nh qu©n lµ 1 096 932 VND/ ngêi/ th¸ng. Trong ®ã: - L¬ng b×nh qu©n khèi kinh doanh xi m¨ng (716 ngêi) lµ 1184032 VND/ ngêi/ th¸ng. - L¬ng b×nh qu©n xÝ nghiÖp vËn t¶i (210 ngêi) lµ 799962 VND/ngêi/ th¸ng. 4. §Æc ®iÓm vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. 4.1. §Æc ®iÓm vÒ tµi s¶n vµ nguån vèn. * T×nh h×nh vèn kinh doanh cña C«ng ty. Nguån vèn kinh doanh cña C«ng ty ®îc t¹o ra tõ hai nguån, ®ã lµ do NSNN cÊp vµ do C«ng ty tù bæ xung. Vèn kinh doanh do Nhµ níc cÊp vµo ®Çu n¨m, cßn nguån vèn tù bæ xung ®îc t¹o ra tõ ho¹t ®éng kinh doanh xi m¨ng lµ chñ yÕu, sè cßn l¹i lµ ho¹t ®éng vËn chuyÓn thuª, cho thuª kho, c¸c ho¹t ®éng dù ¸n...Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, vèn kinh doanh cña C«ng ty ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ vµ ®îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau: T×nh h×nh vèn vµ c¬ cÊu vèn cña C«ng ty n¨m 2000, 2001 nh sau: 7 ChØ tiªu I- Tæng vèn - Vèn cè ®Þnh - Vèn lu ®éng II - C¬ cÊu vèn - Nî ph¶i tr¶ - Nguån vèn CSH N¨m 2000 TiÒn 119677706384 28276803294 91400903090 119677706384 69149252499 50528453885 % 100 24 76 100 58 42 9 th¸ng ®Çu n¨m 2001 TiÒn % 133931729599 100 26319107006 20 107612622593 80 133931729599 100 83457811924 62 50473917675 38 Nguån: Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n. Qua b¶n trªn ta thÊy t×nh h×nh vèn cña C«ng ty trong 9 th¸ng ®Çu n¨m 2001 t¨ng so víi n¨m tríc lµ +14254023215 VND (hay t¨ng +7%). Sù t¨ng nµy chñ yÕu do vèn lu ®éng t¨ng lªn (tõ 76% lªn 80% tæng sè vèn), cßn vèn cè ®Þnh gi¶m (tõ 24% xuèng cßn 20%). §©y lµ dÊu hiÖu rÊt tèt ®èi víi mét doanh nghiÖp th¬ng m¹i nh C«ng ty, nã chøng tá sè vèn lu ®éng huy ®éng vµo ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty t¨ng lªn ®¸ng kÓ, hiÖu qu¶ sö dông vèn cña C«ng ty lµ rÊt tèt. Trong c¬ cÊu vèn, nguån vèn Nî ph¶i tr¶ cã xu híng t¨ng lªn (tõ 58% lªn 62%) vµ nguån vèn Chñ së h÷u cã xu híng gi¶m xuèng (42% xuèng 38%). §iÒu nµy cho thÊy doanh nghiÖp ®i chiÕm dông vèn. Doanh nghiÖp cÇn t×m c¸c biÖn ph¸p gi¶m nî, t¨ng vèn chñ së h÷u ®Ó ®¶m b¶o ho¹t ®éng kinh doanh an toµn. * .§Æc ®iÓm tµi s¶n cña C«ng ty. T×nh h×nh tµi s¶n cña C«ng ty 9 th¸ng ®Çu n¨m 2001 so víi cïng kú n¨m tríc thÓ hiÖn qua b¶ng sau: Nguån: Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n. 9 th¸ng ®Çu n¨m 2000 9 th¸ng ®Çu n¨m 2001 Sè tiÒn(®) % Sè tiÒn(®) % I TSL§ & §TNH 94111075722 78 107612622593 80 - TiÒn 57132893985 6249751322 -Ph¶i thu kh¸ch hµng 21242296593 22891633170 -Hµng tån kho 14871110852 21425848758 - TSL§ kh¸c 864744292 804389343 I TSC§ & §TDH 27682878777 22 26319107006 20 - TSC§ 26830050578 25184114165 - §TTC 525000000 575000000 - XDCB 327828199 559992841 Tæng tµi s¶n 121793954499 100 133931729599 100 ChØ tiªu Tõ kÕt qu¶ trªn cho thÊy 9 th¸ng ®Çu n¨m 2001 so víi cïng kú n¨m 2000 TSL§ & §TNH t¨ng lªn (tõ 78% lªn 80%) vµ TSC§ & §TDH gi¶m xuèng (tõ 22% xuèng cßn 20 %) . Sù t¨ng cña TSL§ lµ dÊu hiÖu rÊt tèt, chøng tá ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty lµ hiÖu qu¶. ViÖc gi¶m gi¸ trÞ TSC§ nhng sù gi¶m lµ kh«ng ®¸ng kÓ. 4.2. §Æc ®iÓm vÒ thÞ trêng cña C«ng ty. 8 Theo sù chØ ®¹o cña Tæng C«ng ty xi m¨ng ViÖt Nam, thÞ trêng ho¹t ®éng cña c«ng ty rÊt réng lín trªn toµn miÒn B¾c víi 6 chi nh¸nh cung øng xi m¨ng cho thÞ trêng, trong ®ã: - Chi nh¸nh C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng t¹i Hµ T©y: Cung øng xi m¨ng trªn ®Þa bµn tØnh Hµ T©y. - Chi nh¸nh C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng t¹i Hoµ B×nh: Cung øng xi m¨ng trªn c¸c ®Þa bµn tØnh Hoµ B×nh,S¬n La, Lai Ch©u. - Chi nh¸nh C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng t¹i VÜnh Phóc: Cung øng xi m¨ng trªn ®Þa bµn VÜnh Phóc. - Chi nh¸nh C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng t¹i Phó Thä: Cung øng xi m¨ng trªn ®Þa bµn c¸c tØnh Phó Thä, Tuyªn Quang, Hµ Giang, Yªn B¸i. - Chi nh¸nh C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng t¹i Th¸i Nguyªn: Cung øng xi m¨ng trªn ®Þa bµn tØnh Th¸i Nguyªn Lµo, B¾c C¹n, Cao B»ng. - Chi nh¸nh C«ng ty vËtk t kü thuËt xi m¨ng t¹i Lµo Cai: Cung øng xi m¨ng trªn ®Þa bµn tØnh Lµo Cai. Trong ®ã thÞ trêng Hµ Néi lµ chÝnh Hµ Néi: Cã 5 trung t©m lµ Gi¸p NhÞ, Gia L©m, §«ng Anh, CÇu GiÊy, VÜnh Tuy cung cÊp xi m¨ng trªn d¹i bµn thµnh phè Hµ Néi. Hµ Néi lµ trung t©m v¨n ho¸ chÝnh trÞ lín cña c¶ níc víi d©n sè trªn 4 triÖu ngêi, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi lín, møc tiªu thô xi m¨ng ®îc ®¸nh gi¸ lµ cao nhÊt trªn c¶ níc. Nh÷ng n¨m võa qua, cïng víi ®µ ph¸t triÓn cña c¶ níc, Hµ Néi lµ mét trong nh÷ng n¬i thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi lín nhÊt c¶ níc, rÊt nhiÒu dù ¸n ®· ®îc thùc hiÖn trong nh÷ng n¨m qua cho thÊy lîi thÕ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty lµ rÊt lín, høa hÑn sù ph¸t triÓn vît bËc trong nh÷ng n¨m tíi. Nh vËy thÞ trêng cung øng xi m¨ng cña C«ng ty lµ rÊt réng, ®ã lµ thuËn lîi nhng còng lµ th¸ch thøc lín víi C«ng ty trong nh÷ng n¨m tíi. ViÖc chiÕm lÜnh thÞ trêng lµ rÊt khã, nhng ®îc thÞ trêng chÊp nhËn lµ ®iÒu khã h¬n, C«ng ty nªn tËn dông c¬ héi ®Ó thóc ®Èy viÖc tiªu thô xi m¨ng trªn thÞ trêng cña m×nh ®· cã nh»m mang laÞ hiÖu qu¶ kinh doanh cho C«ng ty. 4.3. §Æc ®iÓm vÒ nguån hµng vµ c¬ cÊu s¶n phÈm cña C«ng ty. MÆt hµng kinh doanh chñ yÕu hiÖn nay cña C«ng ty lµ xi m¨ng Hoµng Th¹ch, xi m¨ng BØm S¬n, xi m¨ng Bót S¬n, xi m¨ng H¶i Phßng víi c¸c chñng lo¹i rÊt phong phó vµ cã chÊt lîng cao, cã uy tÝn trªn thÞ trêng nh: PC30, PC40. §©y lµ nh÷ng nh·n hiÖu næi tiÕng trªn thÞ trêng ViÖt Nam. Tríc ®©y khi míi thµnh lËp, c«ng ty chØ lµ tæng ®¹i lý cho hai lo¹i xi m¨ng ®ã lµ xi m¨ng Hoµng Th¹ch, xi m¨ng BØm S¬n. Sau khi chuyÓn ®æi ph¬ng thøc kinh doanh c«ng ty ®îc kinh doanh thªm hai 9 mÆt hµng lµ xi m¨ng Bót S¬n, xi m¨ng H¶i Phßng. Víi bèn lo¹i mÆt hµng xi m¨ng kinh doanh c«ng ty lu«n ®¶m b¶o nguån hµng phong phó vµ chÊt lîng. Trong c¸c lo¹i xi m¨ng mµ c«ng ty kinh doanh, xi m¨ng Hoµng Th¹ch chiÕm tû träng lín nhÊt gÇn 50%, sau ®ã lµ xi m¨ng BØm S¬n chiÕm tû träng 20%, xi m¨ng Bót S¬n chiÕm tû träng 25% cßn l¹i xi m¨ng H¶i Phßng 5%. Nh vËy trong nh÷ng n¨m qua xi m¨ng Hoµng Th¹ch ®îc ngêi tiªu dïng trong c¶ níc tÝn nhiÖm nhÊt vµ thêng ®îc sö dông trong c¸c c«ng tr×nh träng ®iÓm cña c¶ níc. ChÝnh v× thÕ c«ng ty rÊt quan t©m chó träng kinh doanh mÆt hµng nµy. Nh vËy nguån hµng kinh doanh cña c«ng ty rÊt phong phó, chÊt lîng lu«n ®¶m b¶o æn ®Þnh ®· cã uy tÝn tõ l©u trªn thÞ trêng. §©y còng lµ mét lîi thÕ kinh doanh cña c«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng. 4.4. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. TÝnh ®Õn nay c«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng ®· cã 9 n¨m ho¹t ®éng kinh doanh trªn thÞ trêng. Víi nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ trêng, C«ng ty ®· gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n trªn con ®êng ph¸t triÓn ®Ó tù t¹o chç ®øng trªn th¬ng trêng. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty ®îc thÓ hiÖn trong 3 giai ®o¹n chÝnh nh sau: - Giai ®o¹n 1 ( Tríc 1995): Víi nhiÖm vô chÝnh lµ tæ chøc lu th«ng b¸n lÎ xi m¨ng trªn thÞ trêng Hµ Néi. - Giai ®o¹n 2 (Tõ 1996- 1998): Víi nhiÖm vô chÝnh lµ lµm Tæng ®¹i lý tiªu thô xi m¨ng cho c«ng ty xi m¨ng Hoµng Th¹ch vµ c«ng ty xi m¨ng BØm S¬n. - Giai ®o¹n 3 (Tõ 1998- nay): NhiÖu vô ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh cña C«ng ty lµ mang l¹i lîi nhuËn, ph¬ng thøc ho¹t ®éng kinh doanh ®æi míi sang ph¬ng thøc “mua ®øt b¸n ®o¹n “. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty thÓ hiÖn qua b¶ng sau: N¨m ChØ tiªu S¶n lîng tiªu thô (tÊn) Tæng doanh thu (tû ®ång) Lîi nhuËn (Tû ®ång) Nép NS NN(Tû ®ång) Vèn kinh doanh (Tû ®ång) Thu nhËp b×nh qu©n (VND/ngêi/th¸ng) 1999 2000 649 300 489,973 3,532 7,545 35,431 1 218 164 1007 103 699,634 7,535 14,044 44,167 1 365 857 9 th¸ng ®Çu n¨m 2001 716482 498,516 0,87 9,080 44,206 1 096 932 Nguån: Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n. Tõ b¶ng kÕt qu¶ trªn ta thÊy, s¶n lîng xi m¨ng tiªu thô trong n¨m 2000vµ 9 th¸ng ®Çu n¨m 2001 ®Òu t¨ng so víi n¨m 1999, cô thÓ n¨m 2000 so víi n¨m 1999 t¨ng lµ 357803 tÊn (hay lµ t¨ng 55%), 9 th¸ng 10 ®Çu n¨m 2001 so víi n¨m 1999 t¨ng 67182 tÊn (hay t¨ng 10%). Tæng doanh thu n¨m 2000 t¨ng so víi n¨m 1999 lµ 209661 tû ®ång (hay lµ t¨ng 42%), nhng 9 th¸ng ®Çu n¨m 2000 tæng doanh thu lµ 498,516 tû ®ång, chØ t¨ng so víi n¨m 1999 lµ 8543 tû ®ång (t¨ng 1,7%). Nh vËy ta thÊy t×nh h×nh tiªu thô xi m¨ng 9 th¸ng ®Çu n¨m 2001 dêng nh chËm l¹i, nguyªn nh©n lµ do xi m¨ng cña cÊc ®èi t¸c kinh doanh kh¸c (nh xi m¨ng liªn doanh Nghi S¬n) gi¸ rÎ h¬n lµm gi¶m lîng tiªu thô xi m¨ng. Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi n¨m 2000 t¨ng so víi n¨m 1999, nhng sang 9 th¸ng ®Çu n¨m 2001 l¹i cã gi¶m Ýt, nhng vÉn ®¶m b¶o viÖc lµm, thu nhËp, æn ®Þnh ®êi sèng CB – CNV cña c«ng ty . Tuy nhiªn víi môc tiªu n¨m 2001, trong quý IV n¨m 2001 víi c¸c biÖn ph¸p nh: t¨ng cêng c«ng t¸c l·nh ®¹o, qu¶n lý vµ hÖ thèng m¹ng líi b¸n hµng...C«ng ty sÏ ®¹t vµ vît kÕ ho¹ch ®Ò ra. 5. Nh÷ng thuËn lîi, khã kh¨n vµ ph¬ng híng ph¸t triÓn cña C«ng ty. 5.1. Nh÷ng thuËn lîi cña C«ng ty. Lµ mét doanh nghiÖp nhµ níc, ho¹t ®éng kinh doanh chñ yÕu cña C«ng ty lµ kinh doanh mÆt hµng xi m¨ng. Ngay tõ khi míi thµnh lËp C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng ®· ph¸t huy ®îc vai trß cña m×nh trong viÖc cung øng vµ tiªu thô xi m¨ng trªn thÞ trêng ViÖt Nam, møc tiªu thô xi m¨ng b×nh qu©n cña C«ng ty h»ng n¨m ®¹t rÊt cao, thêng chiÕm tû lÖ 70%- 80% møc tiªu thô xi m¨ng cña toµn ngµnh. Cã ®îc kÕt qu¶ nh vËy ngoµi c¸c yÕu tè mang tÝnh chñ quan cã cã nh÷ng yÕu tè thuéc b¶n th©n doanh nghiÖp, ®ã lµ: - Lµ mét doanh nghiÖp nhµ níc víi nhiÖm vô kinh doanh xi m¨ng ®· nhiÒu n¨m, c«ng ty t¹o ®îc uy tÝn cña m×nh kh¸ v÷ng vµng trªn thÞ trêng. - MÆt hµng mµ C«ng ty ®ang kinh doanh ®ã lµ c¸c s¶n phÈm xi m¨ng cña Hoµng Th¹ch, xi m¨ng BØm S¬n, xi m¨ng Bót S¬n, xi m¨ng H¶i Phßng tõ l©u ®· t¹o ®îc uy tÝn trªn thÞ trêng bëi v× c¸c s¶n phÈm ®ã cã chÊt lîng cao, ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu kü thuËt cho mäi c«ng tr×nh, theo mäi yªu cÇu cña kh¸ch hµng. - §Þa bµn ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty rÊt réng lín tr¶i kh¾p miÒn B¾c- mét vïng d©n c réng, cã nhu cÇu rÊt lín vÒ tiªu thô mÆt hµng xi m¨ng. Víi 6 chi nh¸nh lín ®ãng t¹i c¸c tØnh nh: Hµ T©y, Hoµ B×nh, VÜnh Phóc, Phó Thä, Th¸i Nguyªn, Lµo Cai vµ c¸c cña hµng ®¹i lý ®· cung cÊp lîng xi m¨ng kh¸ lín cho ngêi tiªu dïng. Ngay t¹i Hµ Néi- lµ ®Þa bµn ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh cña C«ng ty, cã 5 trung t©m ho¹t ®éng cung øng xi m¨ng rÊt s«i ®éng vµ rÊt nhiÒu c¸c cöa hµng ®¹i lý trong toµn thµnh phè s½n sµng cung øng xi m¨ng theo mäi yªu cÇu cña kh¸ch hµng víi sè lîng, chñng lo¹i vµ chÊt lîng ®¹t yªu cÇu. - C«ng ty cã mét lîng dù tr÷ xi m¨ng rÊt lín vµ ®¶m b¶o ®¸p øng mäi nhu cÇu cña kh¸ch hµng trong mäi ®iÒu kiÖn víi ph¬ng thøc ph©n phèi ngµy cµng ®a d¹ng, thuËn tiÖn phôc vô kh¸ch hµng ë mäi n¬i. 11 - C«ng ty cã mét lùc lîng ph¬ng tiÖn vËn t¶i víi nhiÒu chñng lo¹i xe chuyªn chë khèi lîng lín, s½n sµng phôc vô kh¸ch hµng. Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi cã ®îc, C«ng ty cßn gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. 5.2. Nh÷ng khã kh¨n cña C«ng ty. Lµ mét ®¬n vÞ trùc thuéc Tæng C«ng ty xi m¨ng ViÖt Nam, ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty ngoµi viÖc mang l¹i lîi nhuËn cßn ph¶i tham gia b×nh æn gi¸ xi m¨ng trªn thÞ trêng. C¸c chØ tiªu, kÕ ho¹ch cßn ph¶i phô thuéc vµo yªu cÇu cña Tæng C«ng ty ®Æt ra, C«ng ty tù h¹ch to¸n kÕt qu¶ nhng l¹i theo sù chØ ®¹o cña cÊp trªn nªn nhiÒu khi C«ng ty kh«ng tù chñ ®éng trong viÖc ®Æt ra c¸c chØ tiªu ph¬ng híng ho¹t ®éng cña m×nh. §©y lµ viÖc g©y nhiÒu bÊt æn trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. §Þa bµn ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty còng lµm cho C«ng ty gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n. §Þa bµn qu¸ réng lín, ®Þa h×nh kh«ng thuËn lîi, cã vïng nói, ®ång b»ng vµ c¶ vïng trung du lµm qu¸ tr×nh vËn chuyÓn cung øng xi m¨ng gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn chãng bÞ hao mßn vµ c¸c kho¶n chi phÝ (nh chi phÝ khÊu hao TSC§, chi phÝ b¸n hµng ...) rÊt lín, lµm gi¶m lîi nhuËn cña C«ng ty. Nhng ngay t¹i ®Þa bµn ho¹t ®éng kinh doanh thuËn lîi th× gÆp rÊt nhiÒu c¸c ®èi thñ c¹nh tranh, c¸c ®èi thñ ho¹t ®éng v× môc tiªu lîi nhuËn, gi¸ thµnh xi m¨ng rÊt rÎ so víi xi m¨ng cña C«ng ty (nh xi m¨ng Chinpon, c¸c xi m¨ng liªn doanh kh¸c...), lµm gi¶m thÞ phÇn cña c«ng ty, ®ã còng lµ nguyªn nh©n lµm gi¶m lîi nhuËn cña C«ng ty. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, viÖc t¹o ®îc h×nh ¶nh vÒ s¶n phÈm cña m×nh cho ngêi tiªu dïng lµ rÊt quan träng. Th«ng qua c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn, khuÕch tr¬ng, qu¶ng c¸o ngêi ta ®a h×nh ¶nh s¶n phÈm cña m×nh ®Õn ngêi tiªu dïng. T¹i C«ng ty, nguån kinh phÝ dïng cho ho¹t ®éng nµy cßn rÊt h¹n chÕ. Møc khuyÕn m¹i cho kh¸ch hµng kh«ng thêng xuyªn vµ cßn Ýt, lµm gi¶m søc c¹nh tranh cña C«ng ty trªn thÞ trêng Chñng lo¹i mÆt hµng kinh doanh cña C«ng ty cßn giíi h¹n trong 4 s¶n phÈm xi m¨ng, cho nªn cha tËn dông hÕt nhu cÇu xi m¨ng cña kh¸ch hµng vÒ phÝa C«ng ty. Gi¸ c¸c mÆt hµng xi m¨ng mµ c«ng ty ®ang kinh doanh thêng cao h¬n so víi c¸c s¶n phÈm xi m¨ng kh¸c cã b¸n trªn thÞ trêng, g©y t×nh tr¹ng “gi¸ treo” lµm gi¶m lîng xi m¨ng cña c«ng ty. MÆt kh¸c, lùc lîng b¸n hµng cha thÝch øng ®îc víi c¬ chÕ thÞ trêng, vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, kü n¨ng b¸n hµng cßn h¹n chÕ, viÖc tæ chøc b¸n hµng cßn cha cã khoa häc, c¬ së trang thiÕt bÞ cho ho¹t ®éng b¸n hµng cßn cha ®Çy ®ñ. §©y lµ mét vÊn ®Ò lín mµ C«ng ty cÇn ph¶i quan t©m. Nh÷ng thuËn lîi, khã kh¨n cßn rÊt lín, trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña m×nh, C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng ®ang dÇn hoµn thiÖn ®Ó thùc hiÖn ®îc nh÷ng nhiÖm vô mµ Tæng C«ng ty giao cho. 5.3. Ph¬ng híng ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m tíi. TiÒm n¨ng thÞ trêng tiªu thô xi m¨ng cßn rÊt lín, kh¶ n¨ng cung øng xi m¨ng cña C«ng ty cßn nhiÒu. Trong nh÷ng n¨m tíi, môc tiªu 12 ho¹t ®éng cña C«ng ty lµ chuyÓn ®æi ph¬ng thøc kinh doanh tiªu thô xi m¨ng víi nhiÒu mÆt hµng xi m¨ng vµ ®Èy m¹nh ph¬ng thøc b¸n hµng, ¸p dông c¸c ph¬ng thøc xóc tiÕn b¸n hµng, cã h×nh thøc khuyÕn m¹i b»ng gi¸ trÞ. Ho¹t ®éng kinh doanh më réng víi nhiÒu c¸c h×nh thøc nh»m môc ®Ých t¨ng lîi nhuËn nh tham gia c¸c dù ¸n nh x©y dùng khu vui ch¬i gi¶i trÝ; liªn doanh x©y dùng xÝ nghiÖp c¬ khÝ; xÝ nghiÖp d¸n vá bao... §èi víi xÝ nghiÖp vËn t¶i,t¨ng cêng vµ cñng cè kho¸n vËn t¶i, tiÕn tíi cæ phÇn ho¸ xÝ nghiÖp vËn t¶i. PhÇn II §Æc ®iÓm tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng 1. §Æc ®iÓm chung vÒ tæ chøc kÕ to¸n. BÊt kÓ mét c¸ nh©n hay tæ chøc nµo muèn tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu cÇn c¸c yÕu tè nh vèn, lao ®éng, c¬ së s¶n xuÊt, thiÕt bÞ s¶n xuÊt... Muèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña m×nh tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× ph¶i theo dâi, qu¶n lý ho¹t ®éng ®ã víi môc ®Ých mang l¹i lîi nhuËn cho doanh nghiÖp cña m×nh. Tæ chøc, h¹ch to¸n kÕ to¸n lµ c«ng cô h÷u hiÖu gióp nhµ qu¶n lý cã ®îc kÕt qu¶ ®ã. H¹ch to¸n kÕ to¸n lµ nghÖ thuËt quan s¸t, ghi chÐp, ph©n lo¹i, tæng hîp c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp vµ tr×nh bµy kÕt qu¶ cña chóng nh»m cung cÊp th«ng tin h÷u Ých cho viÖc ra quyÕt ®Þnh vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña mét tæ chøc. Nh vËy chøc n¨ng c¬ b¶n cña h¹ch to¸n kÕ to¸n lµ cung cÊp th«ng tin vÒ tµi chÝnh cho nh÷ng ngêi ra quyÕt ®Þnh. Do ®ã ®èi tîng sö dông th«ng h¹ch to¸n kÕ to¸n kh«ng gãi gän trong mét trong mét doanh nghiÖp mµ cßn më réng ra ngoµi doanh nghiÖp. Víi kh¸i qu¸t trªn chóng ta thÊy h¹ch to¸n lµ nhu cÇu kh¸ch quan cña b¶n th©n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh mµ bÊt kÓ doanh nghiÖp nµo ®Òu cÇn ®Õn nã vµ sö dông nã nh mét c«ng cô ®¾c lùc cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. 2. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng. 2.1 M« h×nh kÕ to¸n. M« h×nh kÕ to¸n ¸p dông t¹i C«ng ty lµ m« h×nh kÕ to¸n tËp trung, tøc lµ mäi ho¹t ®éng kinh doanh ®Òu tËp trung t¹i C«ng ty. C¸c chi nh¸nh, xÝ nghiÖp chØ tËp hîp chøng tõ ban ®Çu (nh c¸c chøng tõ b¸n hµng; B¶ng kª b¸n hµng...), thèng kª vµ sö lý chøng tõ gèc råi chuyÓn 13 vÒ C«ng ty, c¸c chi nh¸nh kh«ng ®îc chi bÊt kú mét ho¹t ®éng nµo ngoµi ph¹m vi cho phÐp cña C«ng ty nh; chi b¸n hµng, chi vËn chuyÓn bèc rì hµng, tiªu thô xi m¨ng, chi b¶o hiÓm x· héi cho ngêi lao ®éng, thuª cöa hµng, thuª kho... Hµng th¸ng vµo m¸y tÝnh (phÇn mÒm cµi ®Æt s½n) chuyÓn vÒ C«ng ty kÌm theo c¸c b¸o c¸o. §©y gäi lµ h×nh thøc b¸o sæ. T¹i c«ng ty, c¸c bé phËn kÕ to¸n tËp hîp, kiÓm nghiÖm c¸c b¸o c¸o ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c chi nh¸nh, xÝ nghiÖp vËn t¶i vµ lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh theo quy ®Þnh cña Nhµ níc. M« h×nh nµy cã u ®iÓm lµ ®¶m b¶o ®îc sù l·nh ®¹o tËp trung thèng nhÊt trong c«ng t¸c kÕ to¸n, kiÓm tra sö lý th«ng tin, gióp l·nh ®¹o qu¶n lý vµ chØ ®¹o c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh cña ®¬n vÞ trong tõng th¸ng, quý n¨m. MÆt kh¸c m« h×nh nµy còng cã nhîc ®iÓm lµ thêi gian tËp hîp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh kh«ng kÞp thêi, thiÕu ®é chÝnh x¸c. Phßng kÕ to¸n cña C«ng ty ®îc tæ chøc theo m« h×nh tËp trung, nhiÖm vô cña tõng bé phËn nh sau: * KÕ to¸n trëng (mét ngêi): Cã nhiÖm vô phô tr¸ch chung tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng trong tõng bé phËn kÕ to¸n vµ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n trong C«ng ty. * KÕ to¸n phã (hai ngêi): Cã nhiÖm vô gióp kÕ to¸n trëng, phô tr¸ch trùc tiÕp c¸c c«ng viÖc nh; Mét ngêi phô tr¸ch tæng hîp vµ mét ngêi phô tr¸ch ho¹t ®éng ®Çu t x©y dùng vµ hîp ®ång tiªu thô xi m¨ng. * KÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh: Cã hai ngêi, nhiÖm vô lµ theo dâi qu¶n lý tµi s¶n cè ®Þnh, vËt liÖu chÝnh- phô ®ång thêi lµm nhiÖm vô nhËp d÷ liÖu vµ m¸y tÝnh. * KÕ to¸n mua hµng: Theo dâi tiÒn göi ng©n hµng, mua hµng t¹i c¸c c«ng ty s¶n xuÊt xi m¨ng. * KÕ to¸n tæng hîp: ChÞu tr¸ch nhiÖm tæng hîp sè liÖu tõ c¸c to¸n phong ban kÕ to¸n cho toµn KÕ C«ng ty.trëng *KÕ to¸n b¸n hµng: Theo dâi ho¹t ®éng b¸n hµng trªn c¸c ®Þa bµn. * KÕ to¸n vËn t¶i: Theo dâi ho¹t ®éng kinh doanh cña xÝ nghiÖp vËn t¶i. * KÕ to¸n hµng ho¸: Theo dâi t×nh h×nh nhËp - xuÊt - tån kho xi KÕ to¸n phã KÕ to¸n phã II m¨ng toµn C«ng ty.I * Thñ quü: Phô tr¸ch thu - chi tiÒn mÆt cña C«ng ty. M« h×nh kÕ to¸n cã thÓ theo s¬ ®å sau: KÕ to¸n TSC§ KÕ to¸n mua hµng KÕ to¸n thanh to¸n KÕ to¸n TSL§ KÕ to¸n vËn t¶i 14 Ban kÕ to¸n xÝ nghiÖp KÕ to¸n tæng hîp KÕ to¸n b¸n hµng KÕ to¸n hµng ho¸ 2.2. NhiÖm vô chung cña phßng kÕ to¸n. Phßng kÕ to¸n C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng cã c¸c nhiÖm vô sau ®©y: - Tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n theo chÕ ®é kÕ to¸n Nhµ níc vµ ph¸p lÖnh thèng kª trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. - Tæ chøc h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp: Thµnh lËp m« h×nh h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp, phï hîp víi ®Æc ®iÓm, chøc n¨ng vµ nhiÖm vô trong ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. Tæ chøc sæ kÕ to¸n hîp lÖ vµ thùc hiÖn viÖc ghi sæ theo mÉu ®· ®îc Nhµ níc quy ®Þnh. Tæng hîp vµ lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n theo quy ®Þnh cña c¬ quan chñ qu¶n. - Theo dâi, gi¸m s¸t t×nh h×nh tµi chÝnh, ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty mét c¸ch ®Çy ®ñ, kÞp thêi, chÝnh x¸c. Ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty tõng th¸ng, tõng quý, tõng n¨m. Tham mu cho gi¸m ®èc vÒ kh¶ n¨ng nguån lùc, t×nh h×nh thanh to¸n cña c«ng ty. 2.3. ChÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông. C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng lµ mét doanh nghiÖp th¬ng m¹i, ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty lµ kinh doanh mÆt hµng xi m¨ng, mét mÆt hµng rÊt cÇn thiÕt trong x©y dùng- mét lo¹i h×nh kinh doanh rÊt ®Æc biÖt. Cho nªn C«ng ty ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp th¬ng m¹i b¾t ®Çu tõ ngµy 1/1/1996 cho ®Õn ngµy 31/12/2000 theo chÕ ®é kÕ to¸n do Bé tµi chÝnh ban hµnh theo quyÕt ®Þnh 1141/TC- Q§ C§KT ngµy 1/1/1995. C«ng ty b¾t ®Çu thùc hiÖn h¹ch to¸n kÕ to¸n theo chÕ míi tõ ngµy 1/1/2001 theo quyÕt ®Þnh 167/2000/Q§- BTC ban hµnh ngµy 25/12/2000. 2.4. H×nh thøc ghi sæ. C«ng ty h¹ch to¸n tæng hîp theo h×nh thøc sæ NhËt ký chung. §ã lµ h×nh thøc ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®· ®îc ®Þnh kho¶n theo thø tù thêi gian vµo mét quyÓn sæ gäi lµ NhËt ký chung. C¨n cø 15 vµo vµo NhËt ký chung, kÕ to¸n lÊy sè liÖu ®Ó ghi vµo Sæ C¸i. Mçi bót to¸n ph¶n ¸nh trong sæ NhËt ký chung ®îc chuyÓn vµo sæ C¸i Ýt nhÊt cho hai tµi kho¶n cã liªn quan. §èi víi tµi kho¶n chñ yÕu ph¸i sinh nhiÒu nghiÖp vô cã thÓ më c¸c NhËt ký phô. Cuèi th¸ng, céng c¸c NhËt ký phô råi vµo NhËt ký chung hoÆc vµo th¼ng vµo Sæ C¸i. §©y lµ h×nh thøc ghi sæ rÊt phï hîp víi lo¹i h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. S¬ ®å h¹ch to¸n theo h×nh thøc Sæ NhËt ký chung Chøng tõ gèc Sæ nhËt ký chuyªn dïng Sæ nhËt ký chung Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt Sæ C¸i B¶ng tæng hîp chi tiÕt B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh Tõ n¨m 1996, C«ng ty ®· m¸y tÝnh ho¸ c¸c ho¹t ®éng cña c«ng t¸c kÕ to¸n, lóc ®Çu lµ phÇn mÒm tá ra rÊt kÐm vÒ m¹ng, sau ®ã B¸oFOBRO c¸o tµi chÝnh chuyÓn sang sö dông phÇn mÒm kÕ to¸n SAS, phÇn mÒm nµy ®· gióp cho c«ng viÖc h¹ch to¸n gi¶m ®îc c¸c khã kh¨n rÊt lín, ®é chÝnh x¸c cao h¬n, viÖc tËp hîp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh nhanh chãng, thuËn tiÖn h¬n rÊt nhiÒu. Lµ mét doanh nghiÖp th¬ng m¹i, kinh doanh mÆt hµng xi m¨ng, C«ng ty ¸p dông ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p Kª khai thêng xuyªn vµ lîng xi m¨ng xuÊt kho ®îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ. T×nh h×nh nhËp- xuÊt kho hµng ho¸ ®îc kÕ to¸n theo dâi chi tiÕt theo tõng lÇn ph¸t sinh c¶ vÒ sè lîng vµ gi¸ trÞ. C«ng ty tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ. HiÖn nay, C«ng ty vËt t kü thuËt xi m¨ng h¹ch to¸n tµi kho¶n ¸p dông theo quyÕt ®Þnh 1141/TC- C§KT ngµy 1/11/1995 cña Bé trëng Bé tµi chÝnh. C¸c tµi kho¶n sö dông h¹ch to¸n lµ: - Tµi kho¶n lo¹i 1: Tµi s¶n lu ®éng - Tµi kho¶n lo¹i 2: Tµi s¶n cè ®Þnh. 16 - Tµi kho¶n lo¹i 3: Nguån vèn Nî ph¶i tr¶. - Tµi kho¶n lo¹i 4: Nguån vèn chñ së h÷u. - Tµi kho¶n lo¹i 5: Doanh thu. - Tµi kho¶n lo¹i 6: Chi phÝ ho¹t ®éng kinh doanh. - Tµi kho¶n lo¹i 7: Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh, bÊt thêng. - Tµi kho¶n lo¹i 8: Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh, bÊt thêng. - Tµi kho¶n lo¹i 9: X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. - Tµi kho¶n lo¹i 0: Tµi kho¶n ngoµi b¶ng. Còng theo chÕ ®é hiÖn hµnh, c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n cña c«ng ty ®îc lËp lµ: - B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. - B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. - ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh. - B¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ. 3. KÕt to¸n c¸c nghiÖp vô kinh doanh chñ yÕu t¹i C«ng ty. 3.1. KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng. ViÖc h¹ch to¸n tiÒn l¬ng trong c«ng ty ®ã lµ viÖc tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¸nh tæng hîp vÒ sè lîng lao ®éng, thêi gian lao ®éng, trÝch l¬ng vµ c¸c kho¶n theo l¬ng, ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng theo ®óng ®èi tîng sö dông lao ®éng, theo ®óng chÕ ®é nhµ níc ban hµnh. Hµng th¸ng C«ng ty thanh to¸n l¬ng cho ngêi lao ®éng c¨n cø trªn c¬ së: QuyÕt ®Þnh 536/XMVN- H§QT ngµy 20/11/98 cña Chñ tÞch Héi ®ång qu¶n trÞ, Tæng C«ng ty xi m¨ng ViÖt Nam phª chuÈn ®iÒu lÖ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña C«ng ty. H×nh thøc tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng ®ã lµ: - H×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian. (¸p dông cho CB - CNV c¸c phßng ban). - H×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm (¸p dông cho khèi b¸n hµng). ViÖc thanh to¸n l¬ng cho ngêi lao ®éng chia lµm hai lÇn trong 1 th¸nh. - LÇn 1: T¹m øng (Ph¸t vµo ngµy 5 hµng th¸ng). - LÇn 2: L¬ng chÝnh (Ph¸t vµo ngµy 25 hµng th¸ng). Thanh to¸n sè cßn l¹i cho ngêi lao ®éng sau khi trõ ®i c¸c kho¶n nh t¹m øng, thuÕ thu nhËp (nÕu cã), c¸c kho¶n ph¶i khÊu trõ... C¸c chøng tõ h¹ch to¸n tiÒn l¬ng bao gåm: - B¶ng chÊm c«ng. - B¶ng kª khèi lîng hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra. - B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng. - B¶ng thanh to¸n tiÒn thëng. Nh÷ng tµi kho¶n sö dông ®ã lµ: 17 - Tµi kho¶n lo¹i 1: TK 1111, 1411,13881. - Tµi kho¶n lo¹i 3: TK 3341,3381. - Tµi kho¶n lo¹i 6: TK 6411,6421. B¶ng chÊm c«ng lµ chøng tõ h¹ch to¸n theo thêi gian lao ®éng do trëng c¸c phßng ban lËp. B¶ng kª khèi lîng hµng ho¸ dÞch vô b¸n ra lµ chøng tõ h¹ch to¸n kÕt qu¶ b¸n xi m¨ng, dÞch vô cho thuª kho vµ cho thuª ph¬ng tiÖn vËn t¶i...Sau khi ®îc lËp, hai lo¹i chøng tõ nµy ®îc chuyÓn cho kÕ to¸n tiÒn l¬ng ®Ó lËp b¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng, b¶ng thanh to¸n thëng. Hai chøng tõ nµy l¹i ®îc chuyÓn cho KÕ to¸n trëng, Gi¸m ®èc kÝ duyÖt råi l¹i chuyÓn cho kÕ to¸n thanh to¸n nhËn l¹i ®Ó viÕt phiÕu chi vµ thanh to¸n cho CB – CNV. C¸c chÕ ®é cho ngêi lao ®éng nh BHXH, BHYT, KPC§, c«ng ty gi¶i quyÕt theo ®óng quy ®Þnh cña Nhµ níc. Hµng th¸ng, c¨n cø vµo møc l¬ng cña CB – CNV kÕ to¸n trÝch 20% BHXH (15% do C«ng ty nép, 5% trõ vµo thu nhËp cña ngêi lao ®éng), 3% BHYT (2% do c«ng ty nép, 1% trõ vµo thu nhËp cña ngêi lao ®éng ), 1% trõ vµo thu nhËp cña CB – CNV. C¨n cø vµo PhiÕu b¸o nghØ hëng BHXH, kÕ to¸n tiÒn l¬ng lËp PhiÕu thanh to¸n trî cÊp BHXH vµ ®a vµo B¶ng tæng hîp ngµy nghØ vµ trî cÊp BHXH, sau ®ã chuyÓn cho c¬ quan BHXH qu¶n lý vµ thanh to¸n b¶o hiÓm cho ngêi lao ®éng. S¬ ®å kh¸i qu¸t h¹ch to¸n tiÒn l¬ng: Ngêi KÕ KÕ to¸n Gi¸m KÕ Thñ chÊm to¸n trëng ®èc to¸n quü c«ng tiÒn lthanh ¬ng to¸n 1. LËp B¶ng chÊm c«ng 2. LËp B¶ng thanh to¸n l¬ng 3. KÝ duyÖt 4.ViÕt phiÕu chi 5. Chi tiÒn mÆt 6. Ghi sæ, lu 18 3.2. KÕ to¸n Tµi s¶n cè ®Þnh. TSC§ cña C«ng ty lµ c¸c thiÕt bÞ v¨n phßng, nhµ kho, xe m¸y chuyªn chë, c¸c cöa hµng... tÝnh ®Õn ngµy 30/09/2001 gi¸ trÞ cßn l¹i chiÕm 19,69% gi¸ trÞ tæng tµi s¶n. Nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ TSC§ lµ theo nguyªn gi¸ TSC§, ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§ ¸p dông theo quyÕt ®Þnh 166/BTC ngµy 30/12/1999 cña Bé tµi chÝnh ®ã lµ ph¬ng ph¸p khÊu hao b×nh qu©n. C¸c chøng tõ sö dông : - Biªn b¶n giao nhËn TSC§. - ThÎ TSC§. - Biªn b¶n thanh lý TSC§. - Biªn b¶n ®¸nh gi¸ l¹i TSC§. - B¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao. C¸c tµi kho¶n sö dông: - TK 2111, 2131, 221,2141,2143 - TK 6411,6421. Khi cã TSC§ míi ®a vµo sö dông, C«ng ty lËp Héi ®ång giao nhËn bao gåm: §¹i diÖn bªn giao,®¹i diÖn bªn nhËn, mét sè uû viªn, råi lËp Biªn b¶n giao nhËn TSC§ cho tõng ®èi tîng TSC§. Sau ®ã kÕ to¸n photocopy cho mçi ®èi tîng ghi TSC§ mét b¶n ®Ó lu hå s¬ riªng cho tõng TSC§. C¨n cø vµo hå s¬ TSC§, kÕ to¸n TSC§ më ThÎ TSC§, KÕ to¸n trëng kÝ x¸c nhËn vµ thÎ nµy ®îc lu ë phßng kÕ to¸n trong suèt qu¸ tr×nh sö dông TSC§. Tõ ThÎ TSC§ l¹i ghi vµo Sæ TSC§, sæ nµy dïng chung cho tÊt c¶ c«ng ty. Khi cã quyÕt ®Þnh ®Þnh ®¸nh gi¸ l¹i TSC§, ®iÒu chuyÓn, gãp vèn kinh doanh , thanh lý nhîng b¸n... tuú trêng hîp mµ kÕ to¸n TSC§ lËp Biªn b¶n bµn giao TSC§, Biªn b¶n ®¸nh gi¸ l¹i TSC§, Biªn b¶n thanh lý TSC§. Sau ®ã kÕ to¸n TSC§ huû ThÎ TSC§ cho tµi s¶n ®ã vµ ghi gi¶m gi¸ trÞ TSC§ trªn sæ TSC§. Lu©n chuyÓn chøng tõ khi TSC§ t¨ng. 1. Thµnh lËp H§GN 2. Biªn b¶n giao Phßng kinh tÕ- Héi ®ång giao KÕ to¸n TSC§ kÕ ho¹ch nhËn 19 nhËn 3. LËp ThÎ TSC§ 4. Lu, b¶o qu¶n 3.3. KÕ to¸n qu¸ tr×nh mua hµng. Qu¸ tr×nh mua hµng cña C«ng ty lµ ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh h×nh thµnh vèn hµng ho¸. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n tæng hîp qu¸ tr×nh lµ Kª khai thêng xuyªn, ph¬ng ph¸p nµy c«ng ty cã ®iÒu kiÖn ®Ó kiÓm kª chÝnh x¸c tõng trêng hîp NhËp – xuÊt - tån kho hµng ho¸. C¸c chøng tõ sö dông qu¸ tr×nh mua hµng: - PhiÕu nhËp kho. - ThÎ kho. C¸c tµi kho¶n sö dông: - TK 1511, 1561. - TK 3311,1111,1121. Trªn c¬ së c¸c chØ tiªu, kÕ ho¹ch mua hµng ho¸, phßng Kinh tÕ- kÕ ho¹ch lËp dù th¶o Hîp ®ång kinh tÕ vµ chuyÓn cho phßng ®iÒu ®é vµ qu¶n lý kho . Khi hµng ®îc mua vÒ, C«ng ty tiÕn hµnh thñ tôc nhËp kho. Dùa trªn Hîp ®ång kinh tÕ, c¸c chøng tõ vÒ nghiÖp vô mua hµng do nhµ cung cÊp lËp (®ã lµ Ho¸ ®¬n GTGT), phßng ®iÒu ®é vµ qu¶n lý kho ph¶i kiÓm tra sù phï hîp vÒ chÊt lîng, s¶n lîng hµng ho¸, gi¸ c¶, thuÕ GTGT vµ thùc nhËn víi s¶n lîng, chÊt lîng ghi trong chøng tõ. Sau khi hµng ®îc kiÓm nhËn, phßng ®iÒu ®é vµ qu¶n lý kho lËp PhiÕu nhËp kho, kÕ to¸n mua hµng ghi sæ kÕ to¸n. S¬ ®å lu©n chuyÓn chøng tõ mua hµng: Phßng Nhµ Phßng kinh tÕ cung ®iÒu ®é – kÕ cÊp vµ qu¶n ho¹ch lý kho 1. LËp Dù th¶o H§KT 2. LËp ho¸ ®¬n GTGT 3. LËp phiÕu nhËp kho 4.KÝ phiÕu nhËp kho 20 KÕ to¸n mua hµng Thñ kho