Tài liệu Báo cáo thực tập tổng hợp khoa kế toán kiểm toán tại công ty tnhh thương mại dịch vụ và xây dụng đức hà

LỜI MỞ ĐẦU Tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả tiêu thụ là mối quan tâm hàng đầu của tất cả các doanh nghiệp nói chung và các doanh nghiệp thuowng mại nói riêng .Thực tiển cho thấy thích ứng với mỗi cơ chế quản lý, công tác tiêu thụ và xác định quả tiêu thụ được thực hiện bằng các hình thức khác nhau .Trong nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung Nhà nước quản lý kinh tế chủ yếu bằng mệnh lệnh.Các cơ quan hành chính kinh tế can thiệp sâu vào hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp nhueng lại không chịu các trách nhiệm của mình . Trong cơ chế thị trường sự cạnh tranh là hiện tượng tất yếu. Nó vừa là cơ hội vừa là thử thách đối với mỗi doanh nghiệp. Cơ chế thị trường cho phép đánh giá chính xác hiệu quả kinh doanh của mỗi doanh nghiêp. Doanh nghiệp nào tổ chức tốt nghiệp vụ bán hàng đảm bảo thu hồi vốn và có lãi sẽ có điều kiện tồn tại và phát triển. Ngược lại doanh nghiệp tỏ ra non kém trong tổ chức hoạt động kinh doanh thì chẳng bao lâu sẽ đi đến bờ vực phá sản, thực tế của nền kinh tế nước ta đang chứng tỏ điều đó. Bước sang năm 2012, việc bán hàng hóa của các doanh nghiệp trên toàn quốc phải đối mặt với không ít khó khăn thử thách. Một là sự gia tăng ngày càng nhiều của các doanh nghiệp với các loại hình kinh doanh đa dạng làm cho sự cạnh tranh ngày càng trở nên gay gắt. Thêm vào đó, cùng với chính sách mở của nền kinh tế, các doanh nghiệp Việt Nam cần phải đối mặt với sự cạnh tranh của các hãng nước ngoài. Hai là cơ chế quản lý kinh tế còn nhiều bất cập gây không ít khó khăn trở lại cho các doanh nghiệp. Do vậy, để có thể đứng vững trên thương trường thì doanh nghiệp phải tổ chức công tác bán hàng, có chiến lược bán hàng thích hợp cho phép doanh nghiệp chủ động thích ứng với môi trường nắm bắt cơ hội, huy động có hiệu quả nguồn lực hiện có và lâu dài để bảo toàn và phát triển vốn, nâng cao hiệu quả kinh doanh. Gắn liền với công tác bán hàng và xác định kết quả kinh doanh, kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh giữ một vai trò hết sức quan trọng vì nó phản ánh toàn bộ quá trình bán hàng của doanh nghiệp cũng như việc xác định kết quả kinh doanh cung cấp thông tin cho nhà quản lý về hiệu quả, tình hình kinh doanh của từng đối tượng hàng hóa để từ đó có được những quyết định kinh doanh chính xác kịp thời và có hiệu quả. Cũng như các doanh nghiệp khác công ty TNHH thương mại dịch vụ và xây dựng Đức Hà đã sử dụng kế toán như một công cụ đắc lực trong điều hành hoạt động kinh doanh và quản lý các hoạt động kinh doanh của mình. Trong đó công ty đặc biệt quan tâm đến công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh. Vì vậy, mà việc tổ chức công tác kế toán và xác định kết quả kinh doanh nói riêng ở công ty đã đi vào nề nếp và đạt hiêu quả cao trong kinh doanh. Qua thời gian thực tập tại công ty TNHH thương mại dịch vụ và xây dựng Đức Hà thấy rõ được tầm quan trọng của công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh,với sự giúp đỡ của các cán bộ trong phòng kế toán và sự giúp đỡ của các cán bộ trong phòng kế toán và sự giúp đỡ nhiệt tình của thầy , em đã mạnh dạn đi sâu tìm hiểu được thực tế qua đề tài “Hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả hoạt động kinh doanh ở công ty TNHH thương mại dịch vụ và xây dụng Đức Hà”. Chuyên đề tôt nghiệp gồm 3 chương CHƯƠNG 1 :Cơ sở lý luận về công tác hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh của công ty TNHH thương mại dịch vụ và xây dựng Đức Hà CHƯƠNG 2: Thực trạng công tác kế toán hoàn thiện kế toán kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh của công ty TNHH thương mại dịch vụ và xây dựng Đức CHƯƠNG 3:Phương pháp giả pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh của công ty TNHH thương mại dịch vụ và xây dựng Đức Hà 1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC HOÀN THIỆN KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH CỦA CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ VÀ XÂY DỰNG ĐỨC HÀ 1.Kế toán doanh thu và hoạt động sản xuất kinh doanh 1.1.Quy định về kế toán doanh thu 1.1.1.Các phương thưc bán hàn trong doanh nghiệp Trong nền kinh tế thị trường ,việc bán sản phẩm hàng hóa của các doanh nghiệp được thực hiện bằng nhiều phương thức khác nhau ,theo đó các sản phẩm hàng hóa vận động từ doanh nghiệp đến tay các hộ tiêu dùng cuối cùng .Tùy thuộc vào đặc điểm sản phẩm hàng hóa tiêu thụ mà doanh nghiệp có thể sử dụng một trog các phương thức sau: * Phương thức bán buôn qua kho : Đây là hình thức bán buôn mà hàng hóa được xuất ra từ kho của doanh nghiệp. Theo hình thức này có 2 hình thức bán buôn: - Bán buôn qua kho bằng cách giao hàng trực tiếp: Theo hình thức này, bên mua cử đại diện đến kho doanh nghiệp thương mại nhận hàng. Doanh nghiệp xuất kho hàng hóa giao trực tiếp cho đại diện bên mua ký nhận đủ hàng, bên mua đã thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán, hàng hóa được xác nhận là tiêu thụ. - Bán buôn qua kho bằng cách chuyển thẳng hàng: Theo hình thức này, căn cứ vào hợp đồng đã ký kết, doanh nghiệp thương mại xuất kho hàng hóa bằng phương tiện vận tải của mình hay thuê ngoài chuyển đến giao cho bên mua tại một địa điểm đã được thỏa thuận giữa hai bên. Hàng hóa chuyển bán vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp thương mại, số hàng này được xác nhận là tiêu thụ khi nhận được tiền của bên mua thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán * Phương thức bán buôn chuyển thẳng : Đây là hình thức bán buôn mà hàng hóa được xuất ra từ kho của doanh nghiệp. Theo hình thức này có 2 hình thức bán buôn: 2 - Bán buôn qua kho bằng cách giao hàng trực tiếp: Theo hình thức này, bên mua cử đại diện đến kho doanh nghiệp thương mại nhận hàng. Doanh nghiệp xuất kho hàng hóa giao trực tiếp cho đại diện bên mua ký nhận đủ hàng, bên mua đã thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán, hàng hóa được xác nhận là tiêu thụ. - Bán buôn qua kho bằng cách chuyển thẳng hàng: Theo hình thức này, căn cứ vào hợp đồng đã ký kết, doanh nghiệp thương mại xuất kho hàng hóa bằng phương tiện vận tải của mình hay thuê ngoài chuyển đến giao cho bên mua tại một địa điểm đã được thỏa thuận giữa hai bên. Hàng hóa chuyển bán vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp thương mại, số hàng này được xác nhận là tiêu thụ khi nhận được tiền của bên mua thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán * Phương thức bán lẻ : Đây là hình thức bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng - Hình thức bán hàng thu tiền tập trung Theo hình thức này nhiệm vụ thu tiền của người mua và giao hàng cho người mua tách rời nhau. Mỗi quầy hàng có một nhân viên thu tiền mua hàng của khách hàng, viết hóa đơn hoặc tích kê giao hàng cho khách để khách hàng đến nhận ở quầy hàng do nhân viên bán hàng giao. Hết ca, hết ngày bán hàng nhân viên bán hàng căn cứ vào hóa đơn hoặc kiểm kê hàng hóa tồn quầy để xác định số lượng hàng hóa bán ra trong ca, trong ngày và lập báo cáo bán hàng. Nhân viên thu tiền và nộp tiền cho thủ quỹ và làm giấy nộp tiền. - Hình thức bán hàng thu tiền trực tiếp. Theo hình thức này nhân viên bán hàng thu tiền trực tiếp của khách hàng và giao hàng cho khách hàng. Hết ca, hết ngày bán hàng, nhân viên bán hàng nộp tiền cho thủ quỹ và lấy giấy nộp tiền bán hàng. Sau đó nhân viên bán hàng kiểm kê hàng tồn quầy để xác định số lượng hàng đã bán ra trong ca, trong ngày và lập báo cáo bán hàng. - Hình thức bán hàng trả góp Theo hình thức này, người mua được trả tiền mua hàng làm nhiều lần. Doanh nghiệp thương mại ngoài số tiền thu theo giá bán hàng còn thu thêm ở người mua một khoản tiền lãi vì trả chậm. 3 * Phương thức gữi đại lý : - Đối với bên giao đại lý Hàng giao cho đơn vị đại lý vẫn thộc quyền sở hữu của doanh nghiệp và chưa xác định là bán hàng. Doanh nghiệp chỉ hạch toán vào doanh thu khi nhận được tiền thanh toán của bên nhận đại lý hoặc được chấp nhận thanh toán. Doanh nghiệp có trách nhiệm nộp thuế GTGT, thuế TTĐB (nếu có) trên tổng giá trị hàng gửi bán đã tiêu thụ mà không được trừ phần hoa hồng đã trả cho bên nhận đại lý. Khoản hoa hồng doanh nghiệp đã trả coi như một phần chi phí bán hàng được hạch toán vào tài khoản 641. - Đối với bên nhận đại lý Số hàng nhận đại lý không thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp nhưng doanh nghiệp có trách nhiệm phải bảo quản, giữ gìn, bán hộ. Số hoa hồng được hưởng là doanh thu trong hợp đồng bán hộ của doanh nghiệp. 1.1.2.Phạm vi xác định bán hàng Phạm vi hàng hóa : đối với doanh nghệp thương mại thì hàng hóa được coi là tiêu thụ và được ghi nhận doanh thu bán hàng phải đảm bảo các điều kiện sau: Hàng hóa phải thông qua quá trình mua ,bán và thanh toán theo một phương thức nhất định Doanh nghiệp sẽ mất quyền sở hữu hàng hóa và thu được tiền hàng hay một loại hàng hóa khác hoặc được mua chấp nhận thanh toán. Hàng hóa bán ra phải là hàng hóa mà doanh nghiệp mua vào với mục đích bán ra hoặc gia công chế biến để bán Ngoài ra, hàng hoá vẫn có thể được coi là bán trong trường hợp hàng xuất để đổi lấy hàng, xuất để trả lương thưởng cho cán bộ công nhân viên, xuất làm quà tặng, chào hàng, quảng cáo, xuất tiêu dùng nội bộ, phục vụ cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, hàng hoá hao hụt tổn thất trong khâu bán... Thời điểm xác định hàng bán chính là thời điểm được ghi nhận doanh thu: 4 Bán buôn qua kho, bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức giao hàng trực tiếp thì thời điểm được ghi nhận doanh thu chính là thời điểm đại diện bên mua ký nhận hàng hoá và thanh toán tiền hàng hoặc chấp nhận thanh toán. Bán buôn qua kho, bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức chuyển hàng: thời điểm ghi nhận doanh thu là thời điểm nhân viên bên mua ký nhận đủ hàng và chấp nhận thanh toán. Bán lẻ hàng hoá: là thời điểm nhận báo cáo bán hàng của nhân viên. Bán hàng gửi đại lý, ký gửi: là thời điểm các cơ sở nhận đại lý, ký gửi thanh toán tiền hàng hoặc chấp nhận thanh toán hoặc gửi thông báo hàng đã bán được 1.1.3.Doanh thu bán hàng Doanh thu là tổng các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ hạch toán, phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường của doanh nghiệp góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu Tùy theo từng lại hình sản xuất kinh doanh, có các loại doanh thu: - Doanh thu bán hàng - Doanh thu cung cấp dịch vụ - Doanh thu từ tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức và lợi tức được chia. Điều kiện ghi nhận doanh thu là: - Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hóa cho người mua. - Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa như người sở hữu hàng hóa hoặc quyền kiểm soát hàng hóa - Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn - Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng - Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng. 5 1.1.4.Nhiệm vụ kế toán Để đáp ứng được các yêu cầu quản lý về thành phẩm, hàng hóa, bán hàng, xác định kết quả kinh doanh và phân phối kết quả của các hoạt động. Kế toán phải thực hiện tốt các nhiệm vụ sau đây: - Một là: Phản ánh và ghi chép đầy đủ, kịp thời, chính xác tình hình hiệ có và sự biến động của từng loại thành phẩm, hàng hóa theo chi tiêu số lượng. chất lượng, chủng loại và giá trị. - Hai là: Phản ánh và ghi chép đầy đủ, kịp thời và chính xác các khoản doanh thu, các khoản giảm trừ doanh thu và chi phí của từng hoạt động trong doanh nghiệp, đồng thời theo dõi và đôn đốc các khoản phải thu của khách hàng. - Ba là: Phản ánh và tính toán chính xác kết quả của từng hoạt động, giám sát tình hình thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước và tình hình phân phối kết quả các hoạt động. - Bốn là: Cung cấp các thông tin kế toán phục vụ cho việc lập Báo cáo tài chính và định kỳ phân tích hoạt động kinh tế liên quan đến quá trình bán hàng, xác định và phân phối kết quả. Để thực hiện tốt các nhiệm vụ trên kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh phải chú ý những nội dung sau: - Thứ nhất, xác định đúng thời điểm hàng hóa được coi là được bán để kịp thời lập báo cáo bán hàng và phản ánh doanh thu. Báo cáo thường xuyên, kịp thời tình hình bán hàng và thanh toán với khác hàng, đảm bảo giám sát chặt chẽ hàng bán về số lượng, chất lượng, chủng loại, thời gian… - Thứ hai, tổ chức hệ thống chứng từ ban đầu và trình tự luân chuyển hợp lý. Các chứng từ ban đầu phải đầy đủ hợp pháp, luân chuyển khoa hoc, hợp lý tránh trùng lặp, bỏ sót và không quá phức tạp nhưng vẫn đảm bảo yêu cầu hợp lý, nâng cao hiệu quả công tác kế toán. Tổ chức vận dụng tốt hệ thống tài khoản, hệ thống sổ sách kế toán phù hợp với đặc điểm kinh doanh của đơn vị. - Thứ ba, xác định đúng và tập hợp đúng, đầy đủ về chi phí bán hàng phát sinh trong quá trình bán hàng cũng nhu chi phí quản lý doanh nghiệp, phân bổ chi phí hợp lý cho hàng còn lại cuối kỳ và kết chuyển chi phí hợp lý cho hàng trong kỳ để xác định kết quả kinh doanh chính xác. 6 Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh thực hiện tốt các nhiệm vụ của mình sẽ đem lại hiệu quả thiết thực cho công tác bán hàng nói riêng và cho hoạt động kinh doanh nói chung của công ty. Nó giúp cho người sử dụng thông tin của kế toán nắm bắt được toàn diện hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, giúp có người quản lý trong việc ra quyết định kịp thời cũng như trong việc lập kế hoạch kinh doanh trong tương lai. 1.2.Kế toán bán hàng ở doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên. 2.1.1 Chứng từ kế toán + Phiếu nhâp kho + Phiếu xuât kho + Hóa đơn GTGT + Hóa đơn bán hà + Phiếu thu ,phiếu chi… 1.2.2.Tài khoản sử dụng - TK 511 “ Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ”: Dùng để phản ánh doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán. - TK 512 “ Doanh thu bán hàng nội bộ”: Dùng để phản ánh tình hình bán hàng trong nội bộ một doanh nghiệp hạch toán kinh tế độc lập . - TK 521 “ Chiết khấu thương mại”: Phản ánh các khoản giảm giá , bớt giá trên giá bán theo quy định đã chấp thuận cho khách hàng mua hàng với khối lượng lớn . Đây là một hình thức khuyến khích mua hàng của các doanh nghiệp - TK 531 “ Hàng bán bị trả lại” Phản ánh trị giá hàng bán bị trả lại và kết chuyển trị giá hàng bán bị trả lại sang TK 511, 512 dể giảm DTBH - TK 532 “ Giảm giá hàng bán”” Phản ánh các khoản giảm giá cho khách hàng do những nguyên nhân như hàng bán kém phẩm chất hay không đúng quy cách , mẫu mã đã quy định trong hợp đồng mua bán . - TK 131 “ Phải thu khách hàng”: Tài khoản này dùng dể phản ánh các khoản nợ phải thu doanh nghiệp với khách hàng về tiền bán sản phẩm ,hàng hóa,bất động sản 7 đầu tư, tài sản cố định cung cấp dịch vụ . Tài khoản này cung dùng phản ánh các khoản phải thu của người nhận thầu XDCB với ngừoi giao thầu về khồi lượng công tác XDCB hoàn thàng. -TK 157 “ Hàng gữi bán” Phản ánh số hiện có và tình hình biến động của trị giá hàng hóa gữi bán . - Tài khoản khác có liên quan như TK 111, TK 112, TK 156, TK 138, TK 333 1.2.3. Trình tự kế toán 1.2.3.1. Kế toán bán buôn theo hinh thức chuyển hàng Khi xuất kho hàng hóa chuyển đến cho bên mua, căn cứ vào phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ, kế toán phản ánh trị giá hàng hóa xuất kho chuyển đi bán như sau: Nợ TK 157: Trị giá thực tế của hàng chuyển đi bán Có TK 156( 1561): Trị giá mua của hàng xuất kho Trường hợp hàng bán có bao bì đi kèm, tính giá riêng, khi xuất kho bao bì chuyển đến cho bên mua, kế toán ghi: Nợ TK 138( 1388): Trị giá bao bì đi kèm phải thu Có TK 153(1532): Trị giá bao bì đã xuất kho Khi hàng hóa được xác định là tiêu thụ( bên mua đã nhận hàng, đã chấp nhận thanh toán hoặc đã thanh toán), căn cứ vào hóa đơn GTGT hay hóa đơn bán hàng và các chứng từ liên quan, kế toán tiến hành phản ánh các bút toán sau: + Phản ánh doanh thu bán hàng: • Đối với các doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ thuế, kế toán ghi: Nợ TK 111, 112, 131...: Tổng giá thanh toán của hàng bán Có TK 511( 5111): Doanh thu bán hàng theo giá bán chưa có thuế GTGT 8 Có TK 333( 33311): Thuế GTGT đầu ra của hàng hóa • Đối với các doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp hoặc các đối tượng không thuộc diện chịu thuế GTGT, kế toán ghi: Nợ TK 111, 112, 131...: Tổng giá thanh toán của hàng Có TK 511( 5111): Doanh thu bán hàng theo tổng giá thanh toán của hàng ban + Phản ánh trị giá thực tế của hàng chuyển đi bán đã được khách hàng chấp nhận Nợ TK 632: Trị giá vốn của hàng đã tiêu thụ Có TK 157: Trị giá hàng chuyển đi đã được chấp nhận Khi người mua thanh toán tiền hàng, kế toán ghi: Nợ TK 111, 112, 331( đối trừ công nợ)...: Tổng số tiền hàng đã thu Có TK 131: Số nợ tiền hàng người mua đã thanh toán 1.2.3.2. Kế toán bán buôn theo hình thức giao hàng trực tiếp Khi xuất kho hàng hóa giao cho bên mua, đại diện bên mua đã ký nhận đủ hàng hóa và đã thanh toán tiền mua hàng hoặc chấp nhận nợ, kế toán ghi các bút toán sau: <1> Ghi nhận doanh thu bán hàng: + Đối với doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, kế toán ghi: Nợ TK 111, 112, 131...: Tổng giá thanh toán của hàng bán Có TK 511( 5111): Doanh thu bán hàng theo giá bán chưa có thuế GTGT Có TK 333( 33311): Thuế GTGT theo đầu ra của hàng bán + Đối với doanh nghiệp tính thế GTGT theo phương pháp trực tiếp hoặc đối với các đối tượng không chịu thuế GTGT, kế toán ghi: Nợ TK 111, 112, 131...: Tổng giá thanh toán của hàng bán Có TK 511: Doanh thu bán hàng theo tổng giá thanh toán của hàng bán ra 9 <2> Phản ánh trị giá thực tế của hàng xuất bán: Nợ TK 632: Gía vốn hàng bán Có TK 156: Trị giá thực tế của hàng xuất kho bán Nếu xuất kho bao bì bán kèm theo hàng hóa tính giá riêng, kế toán ghi: Nợ TK 111, 112, 131...: Tổng giá thanh toán của bao bì Có TK 153: Trị giá bao bì xuất kho( chưa gồm thuế GTGT) Có TK 3331: Thuế GTGT phải nộp của bao bì Khi người mua thanh toán tiền hàng, căn cứ vào các chứng từ thanh toán, kế toán ghi: Nợ TK 111, 112, 331...: Tổng số tiền hàng đã thu được Có TK 131: Số nợ tiền hàng người mua đã thanh toán Khi người mua thanh toán tiền bao bì đi kèm, kế toán ghi: Nợ TK 111, 112 : Số tiền bao bì đã thu Có TK 131: Số nợ bao bì người mua đã thanh toán - Trường hợp bên mua được hưởng chiết khấu thanh toán do thanh toán tiền hàng trước hạn, kế toán chỉ hạch toán khoản chiết khấu thanh toán sau khi bên mua đã thanh toán tiền hàng. Thực tế có hai cách hạch toán khoản chiết khấu thanh toán phải trả cho người mua như sau: + Nếu sau khi người mua thanh toán toàn bộ tiền hàng mới được hưởng chiết khấu thì kế toán ghi nhận khoản chiết khấu thanh toán phải trả cho người mua như sau: Nợ TK 635: Số chiết khấu thanh toán người mua được hưởng Có TK 111, 112: Số chiết khấu thanh toán đã trả cho người mua bằng tiền Có TK 338: Số chiết khấu thanh toán đã chấp nhận cho người mua nhưng chưa thanh toán + Nếu khi người mua thanh toán tiền hàng đã trừ khoản chiết khấu thanh toán được hưởng, kế toán sẽ ghi nhận nghiệp vụ thanh toán như sau: 10 Nợ TK 111, 112, 331( đối trừ công nợ)...: Số tiền hàng thực nhận từ người mua Nợ TK 635: Số chiết khấu thanh toán người mua được hưởng Có TK 131: Tổng số nợ người mua đã thanh toán - Trường hợp bán hàng có phát sinh chiết khấu thương mại: Trong quá trình bán hàng, để khuyến khích người mua, doanh nghiệp có thể áp dụng chính sách chiết khấu thương mại- chính sách giảm giá bán niêm yết cho khách hàng mua hàng với số lượng lớn. Khi phát sinh nghiệp vụ này, kế toán sẽ tiến hành ghi nhận khoản chiết khấu thương mại phải thanh toán cho người mua như sau: + Trường hợp khoản chiết khấu thương mại được thể hiện trên hóa đơn bán hàng thì khi ghi nhận doanh thu, kế toán sẽ phản ánh theo giá đã trừ chiết khấu nên không sử dụng tài khoản 521 để theo dõi khoản chiết khấu thương mại phải trả. + Trường hợp chiết khấu thương mại phát sinh sau khi đã phát hành hóa đơn( trên hóa đơn ghi theo giá bán bình thường) thì lúc này kế toán mới sử dụng tài khoản 521 để theo dõi khoản chiết khấu thương mại chấp nhận cho người mua. Cụ thể:  Đối với doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, kế toán ghi: Nợ TK 521: Số chiết khấu thương mại người mua được hưởng( không gồm thuế GTGT) Nợ TK 333: Thuế GTGT đầu ra được giảm tương ứng Có TK 111, 112, 131...: Tổng số tiền chiết khấu đã trả hoặc đã khấu trừ vào số nợ phải thu ở người mua  Đối với doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp hoặc không thuộc đối tượng chịu thuế GTGT, kế toán ghi: Nợ TK 521: Số chiết khấu thương mại người mua được hưởng( gồm cả thuế GTGT) Có TK 111, 112, 131...: Tổng số tiền chiết khấu đã trả hoặc đã khấu trừ vào số nợ phải thu ở người mua 11 - Trường hợp bán hàng, bên mua được giảm giá: Giảm giá hàng bán thường xảy ra đối với trường hợp hàng bán không đảm bảo chất lượng, quy cách theo yêu cầu của bên mua. Khoản giảm giá chỉ được thực hiện sau khi đã bán hàng hóa. Khi phát sinh việc giảm giá, kế toán phản ánh như sau: + Đối với doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ: Nợ TK 532: Khoản giảm giá hàng bán thực tế phát sinh( không gồm thuế GTGT) Nợ TK 333: Thuê GTGT đầu ra tương ứng Có TK 111, 112, 131...: Tổng số tiền đã thanh toán hoặc chấp nhận giảm nợ cho người mua + Đối với doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp hoặc không thuộc đối tượng chịu thuế GTGT: Nợ TK 532: Khoản giảm giá hàng bán thực tế phát sinh ( gồm cả thuế GTGT) Có TK 111, 112, 131, 338(3388)...: Tổng số tiền đã thanh toán hoặc chấp nhận giảm nợ cho người mua. 12 1.2.3.3 Kế toán bán lẻ trực tiếp cho người tiêu dùng TK 156 TK 632 TK 911 TK 511 TK 111,112 Giá vốn hàng K/c giá vốn hàng K/c DTT để xác đã tiêu thụ đã tiêu thụ 1381 định kết quả Số tiền thiếu so với b/cáo 3332 Thuế TTĐB XK phải nộp 532,521 K/c CKTM giảm giá 3331 Thuế GTGT đầu ra phải nộp 1381 Số tiền thừa so với báo cáo 1.2.3.4.Kế toán bán hàng trả chậm trả góp Bán hàng trả chậm, trả góp là phương thức bán hàng thu tiền nhiều lần, người mua thanh toán lần đầu ngay tại thời điểm mua. Số tiền còn lại người mua chấp nhận trả dần ở các kỳ tiếp theo và phải chịu một tỷ lệ lãi suất nhất định. Xét về bản chất hàng bán trả chậm, trả góp vẫn thuộc quyền sở hữu của đơn vị bán, nhưng quyền kiểm soát tài sản và lợi ích kinh tế sẽ thu được của tài sản đã được chuyển giao cho người mua. Vì vậy doanh nghiệp ghi nhận doanh thu bán hàng theo 13 giá bán trả ngay và ghi nhận doanh thu hoạt động tài chính phần lãi trả chậm tính trên khoản phải trả nhưng trả chậm phù hợp với thời điểm ghi nhận doanh thu được xác nhận. Sơ đồ 1.2: Khái quát quá trình hạch toán bán hàng trả góp TK 156 TK 632 Gía vốn thực tế hàng đã tiêu thụ TK 911 K/c giá vốn TK 111,112 TK 511 K/c DTT để xác định hàng tiêu thụ kết quả Số tiền người mua lần đầu tại thời điểm mua h TK 33311 Thuế GTGT phải nộp tính trên giá bán thu tiền ngay TK 3387 Lợi tức trả chậm TK 131 Số tiền còn phải thu của người mua thu tiên ở người mua các kỳ 14 1.2.3.5.Kế toán bán hàng đại lý TK 156 TK 157 TK 632 TK 911 Xuât hàng hóa K/c giá vôn Giao cho đại hàng bán Lý khi hàng giao đại lý đã TK 511 TK 641 Tiên K/c doanh hoa hông thu thuân trả đại lý bán đươc giá bán không có thuê TK 3331T TK 133 Thuê của tiên hoa hông TK111,112,113 Giá bán Có thuê Sô còn lại phải thu của đại lý 1.2.3.6.Kế toán các trường hợp bán hàng khác Trường hợp thanh toán tiền thưởng cho công nhân viên bằng sản phẩm hàng hóa: + Khi xuất kho cho sản phẩm thanh toán : Nợ TK 632- Trị giá vốn hàng xuất Có TK 154, 155, 156, 152.. -Trường hợp hàng đổi hàng : +Khi xuất thành phẩm, vật tư ,hàng hóa đi trao đổi: Nợ TK 632 –Gía vốn hàng bán 15 Có TK 155,156,154… + Phản ánh giá thanh toán của hàng trao đổi: Nợ TK 131 Có TK 511 –Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ +Khi nhận được vật tư hàng hóa trao đổi Nợ TK 151,152,153 – Trị giá hàng nhập kho chưa có thuế GTGT Nợ TK 133(1331) –Thuế GTGT được khấu trừ Có TK 131 – Tổng giá thanh toán 1.3.Kế toán bán hàng ở doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp KKĐK 1.3.1.Kế toán doanh thu bán hàng và xác định doanh thu thuần Sơ đồ 1.6: Sơ đồ hạch toán kế toán doanh thu bán hàng 333 511, 512 111,112 Các khoản thuế trừ vào Doanh thu( TTĐB, xuất khẩu) Doanh thu bán hàng 333 Kết chuyển các khoản giảm doanh thu 333 Kết chuyển doanh thu thuần 1.3.2. Kế toán giá trị thành phẩm đã tiêu thụ Theo phương pháp kiểm kê định kỳ, kế toán hàng hóa được phản ánh trên tài khoản 611 “ mua hàng” theo nguyên tắc: Khi nhận hàng, bắt buộc phải phản ánh chi 16 tiết, kịp thời trị giá hàng nhập; nhưng khi xuất ra để bán, sử dụng thì không cần ghi theo thời điểm xuất mà đợi đến cuối tháng, dựa trên cơ sở kết quả kiểm kê thực tế hàng tồn kho để tính ra giá trị hàng xuất. Hạch toán được tiến hành theo trình tự sau: - Đầu kỳ kinh doanh, tiến hành kết chuyển giá vốn thực tế của hàng tồn kho, tồn quầy, hàng gửi bán, hàng mua đang đi đường chưa tiêu thụ: Nợ TK 611(6112): Trị giá hàng chưa tiêu thụ đầu kỳ Có TK 156, 157, 151: Kết chuyển trị giá thực tế của hàng chưa tiêu thụ đầu kỳ. - Trong kỳ kinh doanh, các nghiệp vụ liên quan đến tăng hàng hóa được phản ánh vào bên Nợ của tài khoản 611(6112- mua hàng hóa) - Cuối kỳ kinh doanh, căn cứ vào kết quả kiểm kê hàng hóa còn lại, chưa tiêu thụ, kế toán ghi các bút toán kết chuyển sau: + Kết chuyển trị giá vốn hàng hóa tồn kho, tồn quầy, hàng gửi bán, ký gửi, hàng mua đang đi đường, chưa tiêu thụ: Nợ TK 156, 157, 151: Trị giá hàng chưa tiêu thụ cuối kỳ Có TK 611(6112): Kết chuyển trị giá vốn hàng chưa tiêu thụ cuối kỳ + Đồng thời, xác định và kết chuyển trị giá vốn thực tế của hàng hóa đã tiêu thụ trong kỳ: Nợ TK 632: Giá vốn của hàng xuất bán trong kỳ Có TK 611(6112): Kết chuyển trị giá vốn của hàng đã tiêu thụ trong kỳ. 2.Kế toán giá vốn bán hàng 2.1. Nội dung Giá vốn hàng bán phản ánh giá trị gốc của hàng hóa, thành phẩm, dịch vụ, lao vụ đã thực sự tiêu thụ trong kỳ, ý nghĩa của giá vốn hàng bán chỉ được sử dụng khi xuất kho hàng bán và tiêu thụ. Khi hàng hóa đã tiêu thụ và được phép xác định doanh thu thì đồng thời giá trị hàng xuất kho cũng được phản ánh theo giá vốn hàng bán để xác định kết quả. Do vậy xác định đúng giá vốn hàng bán có ý nghĩa quan trọng vì 17 từ đó doanh nghiệp xác định đúng kết quả kinh doanh. Và đối với các doanh nghiệp thương mại thì còn giúp cho các nhà quản lý đánh giá được khâu mua hàng có hiệu quả hay không để từ đó tiết kiệm chi phí thu mua. Trị giá vốn của = Trị giá vốn của + Chi phí bán hàng và chị Hàng đã bán hàng sản xuất phí quản lý doanh nghiệp Để phản ánh sự biến động và số liệu có về giá vốn của hàng gữi bán ,kế toán sử dụng TK 517 –Hàng gữi đi bán.Nội dung kết cấu TK này như sau Bên nợ : -Gía vốn hàng hóa ,giá thành phẩm gữi cho khách hoặc gữi đại lý -Tri giá vốn thực tế lao vụ , dịch vụ đã thực hiện với khách hàng chưa chấp nhận -Kết chuyển trị giá vốn thành phẩm ,hang hóa gữi bán đi lao vụ đã cung cấp chưa được khách hàng chấp nhận thanh toán cuối kỳ Bên có : -Gía vốn hàng hóa ,giá thành phẩm ,lao vụ ,dịch vụ đã được khách hàng thanh toán -Trị giá vốn thành phẩm ,hàng hóa đã gữi đi bị khách hàng hoặc đại lý trả lại -Kết chuyển trị giá vốn hàng hóa ,thành phẩm đã cung cấp chưa dduocj khách hàng chấp nhận thanh toán đầu kỳ Số dư bên nợ : Trị giá vốn thành phẩm ,hàng hóa gữi đi lao vụ đã cung cấp chưa được khách hàng chấp nhận thanh toán. 2.2..Phương pháp kế toán giá vốn hàng bán 2.2.1. Đối với doanh nghiệp kế toán hàng tồn kho theo Phuong pháp kê khai thường xuyên -Căn cứ vào trị giá vốn thực tế của hàng hóa –thành phẩm xuất kho gữi cho các đại lý ,kế toán ghi sổ Nợ TK 157 –Hàng gữi bán Có 155,156 -Đối với doanh nghiệp sản xuất ,hoàn thành chuyển thẳng cho các đơn vị ,đại lý ký gữi ,căn cứ vào giá thành phẩm hoàn thành trong kỳ ,kế toán ghi sổ 18 Nơi TK 157 –Hàng gữi bán Có TK 154 Chi phí SXKD dở dang -Đối với doanh nghiệp thương mại , trường hợp mua hàng gữi bán thẳng cho các đại lý ,không nhập kho ,kế toán ghi sổ Nợ TK157 –Hàng gữi bán đi Nợ TK 133- Thuế GTGT được khấu trừ Có TK 331 –Phải trả người bán -Trường hợp thành phẩm –hàng hóa hoặc lao vụ đã thực hiện ,không được khách hàng chấp nhận,bị trả lại ,kế toán ghi sổ Nợ TK 155 –Thành phẩm Nợ TK156 (1561)-Hàng hóa Có TK 157 –Hàng gữi bán 2.2.2.Đối với doanh nghiệp kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai định kỳ -Đầu kỳ kêt chuyển trị giá vốn của thành phẩm – hàng tồn kho đầu kỳ và của hàng gữi đi bán chưa được chấp nhận đầu kỳ ,kế toán ghi sổ +Đối với doanh nghiệp sản xuất ghi Nợ TK 632 –Gía vốn bán hàng Có TK 155,157 +Đối với doanh nghiệp thương mại ,ghi Nợ TK 611 –Mua hàng Có TK 156, 157, 151 -Cuối kỳ, căn cứ kết quả kiểm kê về mặt hiện vật của tahnhf phẩm –hang hóa và hàng gữi đi bán để xác định giá trị của thành phẩm – hàng hóa và hàng gữi đ bá còn lại cuối kỳ ,kế toán ghi sổ Nợ TK 155 –Thành phẩm Nợ TK157 –Hàng gữi đi bán Có TK 632 –Gía vốn bán hàng 19