Tài liệu Báo cáo thực tập tổ chức thực hiện giao nhận hàng hóa xuất khẩu bằng đường biển tại công ty giao nhận vận chuyển hà thành chi nhánh hải phòng

BỘ GIAO THÔNG VẬN TẢI TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÀNG HẢI VIỆT NAM KHOA KINH TẾ- BỘ MÔN LOGISTICS BÁO CÁO THỰC TẬP CƠ SỞ NGÀNH Tên Đề tài : Tổ chức thực hiện giao nhận hàng hóa xuất khẩu bằng đường biển tại Công ty Giao nhận Vận chuyển Hà Thành chi nhánh Hải Phòng. GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN : Cô Phạm Thị Yến SINH VIÊN : Đồng Thị Ngọc Ánh LỚP : LQC54-ĐH1 MÃ SINH VIÊN : 53331 Hải Phòng, năm 2015 1 MỤC LỤC MỤC LỤC ………………………………………………………………… 1 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ……………………………………. 3 DANH MỤC BẢNG VÀ HÌNH ………………………………………….. 4 LỜI MỞ ĐẦU …………………………………………………………….. 5 CHƯƠNG I: GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY GIAO NHẬN VẬN CHUYỂN HÀ THÀNH CHI NHÁNH HẢI PHÒNG ……………. 6 1.1. Qúa trình hình thành và phát triển …………………………………. 6 1.1.1. Lịch sử thành lập ………. ………………………………………….. 6 1.1.2. Một số thông tin chung …………………………………………….. 6 1.1.3. Qúa trình phát triển đến nay ……………………………………….. 6 1.2. Chức năng, nhiệm vụ, tổ chức ……………………………………….. 7 1.2.1. Chức năng, nhiệm vụ ………………………………………………... 7 1.2.2. Tổ chức ………………………………………………………………. 9 CHƯƠNG II: TỔ CHỨC THỰC HIỆN GIAO NHẬN HÀNG HÓA XUẤT KHẨU BẰNG ĐƯỜNG BIỂN TẠI CÔNG TY ………............... 11 2.1. Cơ sở lý luận về dịch vụ giao nhận hàng hóa xuất khẩu bằng đường biển ……………………………………………………………………….... 11 2.1.1 .Khái quát chung về giao nhận …………………………………..…. 11 2.1.2. Giao nhận hàng hóa XK bằng đường biển ………………………... 13 2.1.3. Trình tự giao nhận hàng XK bằng đường biển …………………… 16 2.2. Thực trạng giao nhận hàng hóa xuất khẩu bằng đường biển tại Công ty Giao nhận vận chuyển Hà Thành chi nhánh Hải Phòng ……………. 18 2.2.1. Quy trình giao nhận hàng hóa xuất khẩu bằng đường biển của công ty ……………………………………………………………………… 18 2.2.2.Kết quả đạt được và đáng giá chung …….. ……………………..…. 20 CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ GIAO NHẬN BẰNG ĐƯỜNG BIỂN CỦA CÔNG TY ……………………….. 24 3.1. Mục tiêu và phương hướng của công ty trong tương lai ..………… 24 3.2. Một số giải pháp phát triển dịch vụ giao nhận đường biển ………. 24 2 KẾT LUẬN ……………………………………………………………….. 28 TÀI LIỆU THAM KHẢO …………………………………...................... 29 3 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CIF (Cost, Insurance and Freight): Giá của bên bán đã bao gồm giá thành sản phẩm, cước phí vận chuyển và phí bảo hiểm hàng hóa. CFS (Container Freight Station): Nơi thu gom hàng lẻ. ICD (Inland Clearance Depot): Cảng khô, cảng cạn. FCL (Full Container Load): Hàng đủ xếp nguyên container. FOB (Free On Board): Giao hàng lên tàu. L/C (Letter Of Credit): Thư tín dụng. LCL (Less than Container Load): Hàng lẻ. NK: Nhập Khẩu. NOR (Notice Of Readliness): Thông báo sẵn sàng xếp dỡ. XK: Xuất Khẩu. XNK: Xuất Nhập Khẩu. 4 DANH MỤC BẢNG VÀ HÌNH Sơ đồ 1.1: Tổ chức hành chính ………………………………………………… 10 Bảng 2.1: Sản lượng giao nhận hàng hóa XNK bằng đường biển ……………... 20 Bảng 2.2: Giá trị giao nhận hàng hóa XNK bằng đường biển …………………. 21 5 LỜI MỞ ĐẦU Với 3260 km bờ biển, hơn 1 triệu km² là biển, Việt Nam có vị trí địa lý thuận lợi để phát triển kinh tế biển. Đặc biệt, sau khi gia nhập WTO, lượng hàng hóa lưu chuyển ngày càng nhiều, kim ngạch xuất nhập khẩu cũng ngày càng lớn bởi vậy vai trò của ngành vận tải biển cũng ngày một nâng cao. Bên cạnh đó, trong vài thập niên gần đây, Logistics đã phát triển nhanh chóng, giúp con người sử dụng một cách tối ưu cách nguồn lực nhằm mang lại các sản phẩm, dịch vụ với chất lượng cao nhất nhưng chi phí thấp nhất cho người tiêu dùng. Trong đó, giao nhận hàng hóa xuất khẩu bằng đường biển đã trở thành một hoạt động không thể thiếu của ngành Logistics. Vì vậy, trong thời gian thực tập tại Công ty Giao nhận vận chuyển Hà Thành chi nhánh Hải Phòng, em đã chọn đề tài này cho báo cáo thực tập cơ sở ngành của mình. Đề tài gồm 3 chương: Chương I: Giới thiệu khái quát về Công ty Giao nhận vận chuyển Hà Thành chi nhánh Hải Phòng. Chương II: Tổ chức thực hiện giao nhận hàng hóa xuất khẩu bằng đường biển tại công ty. Chương III: Một số giải pháp và kiến nghị. Em xin bày tỏ sự biết ơn sâu sắc tới Ban giám hiệu Trường Đại Học Hàng Hải Việt Nam, Cô Phạm Thị Yến – giảng viên trực tiếp hướng dẫn học phần thực tập cơ sở ngành và Ban giám đốc Công ty Giao nhận vận chuyển Hà Thành chi nhánh Hải Phòng đã giúp đỡ em hoàn thành báo cáo này. Tuy nhiên, do sự hạn chế về kiến thức và kinh nghiệm, bài viết của em chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót về cả nội dung và hình thức. Em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp và chỉ bảo của thầy cô. Em xin chân thành cảm ơn! 6 CHƯƠNG I: GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY GIAO NHẬN VẬN CHUYỂN HÀ THÀNH CHI NHÁNH HẢI PHÒNG 1.1. Qúa trình hình thành và phát triển 1.1.1. Lịch sử thành lập Công ty Giao nhận vận chuyển Hà Thành chi nhánh Hải Phòng (HANOTRANS Hải Phòng) là công ty con với 100% vốn đầu tư thuộc Công ty Cổ phần Giao Nhận Kho Vận Ngoại Thương - VNT Logistics được thành lập vào năm 1996 - là một trong những công ty đứng đầu về giao nhận và vận chuyển hành hóa xuất nhập khẩu. 1.1.2 .Một số thông tin chung Loại hình: Công ty dịch vụ, đại lý. Địa chỉ: Số 208, Đường Chùa Vẽ, Phường Đông Hải 1, Quận Hải An, Thành phố Hải Phòng. Điện thoại: 0313 614 396 hoặc 01222 300 890 Fax: 0313 978 798 Mã số thuế: 0101352858-005 Email: [email protected] Website: http://hanotrans.com.vn Tên giám đốc: Nguyễn Thanh Bình. 1.1.3. Qúa trình phát triển đến nay Công ty Giao nhận vận chuyển Hà Thành chi nhánh Hải Phòng được thành lập với mục tiêu trở thành một trong những đại lý giao nhận và vận chuyển chuyên nghiệp ở Thành phố Hải Phòng cũng như khu vực phía Bắc và hướng đến là trên toàn lãnh thổ đất nước Việt Nam. Ngày nay, Công ty Giao nhận vận chuyển Hà Thành chi nhánh Hải Phòng đã trở nên quen thuộc trên thị trường và được xem là một công ty khá thành công trong lĩnh vực giao nhận vận tải. Với hơn 200 nhân viên, Công ty Giao nhận vận chuyển Hà Thành đã và đang cung cấp các sản phẩm, dịch vụ cho khách hàng với chất lượng cao nhất nhưng chi phí thấp nhất có thể. Tính chuyên nghiệp và dịch vụ chất lượng cao chỉ có thể có 7 được ở những công ty có đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp. Bởi vậy, Công ty Giao nhận vận chuyển Hà Thành chi nhánh Hải Phòng đầu tư rất nhiều vào khâu đào tạo đội ngũ nhân sự. Hiện nay, hầu hết các nhân viên văn phòng của công ty đều có những chứng chỉ hành nghề chuyên nghiệp và có một số vị trí đã đạt được bằng cấp cao. Công ty Giao nhận vận chuyển Hà Thành chi nhánh Hải Phòng không chỉ cung cấp các dịch vụ vận chuyển đơn thuần mà hơn thế nữa, công ty còn cung cấp và tư vấn cho khách hàng các giải pháp vận tải hiệu quả và kinh tế. Tóm lại, với đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp làm việc nhiệt tình, có tinh thần trách nhiệm cao và hệ thống cơ sở vật chất, kho bãi đầy đủ, hiện đại cùng hệ thống đại lý, chi nhánh khắp toàn cầu, Công ty Giao nhận vận chuyển Hà Thành chi nhánh Hải Phòng tự tin có thể tư vấn và cung cấp cho khách hàng giải pháp vận chuyển tốt nhất, nhanh nhất với giá cả cạnh tranh nhất. 1.2.1. Chức năng, nhiệm vụ + Ngành nghề kinh doanh của Công ty Giao nhận vận chuyển Hà Thành chi nhánh Hải Phòng: - Logistics và dịch vụ Logistics. - Vận tải – Công ty và Đại lý. - Giao nhận và vận tải hàng hóa. + Công ty Giao nhận vận chuyển Hà Thành chi nhánh Hải Phòng chuyên cung cấp dịch vụ giao nhận, kho vận, dịch vụ kho bãi container, dịch vụ thông quan hàng hóa, dịch vụ kiểm đếm hàng hoá, vận tải hàng hóa toàn cầu bằng đường biển và đường hàng không. Các sản phẩm dịch vụ của Công ty Giao nhận vận chuyển Hà Thành chi nhánh Hải Phòng: - Dịch vụ vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không. - Dịch vụ vận chuyển hàng hóa bằng đường biển. - Dịch vụ vận tải nội địa. - Dịch vụ gom hàng lẻ - LCL consol box. - Dịch vụ khai báo Hải quan. 8 - Dịch vụ kho bãi: kho ngoại quan, kho CFS. - Cung cấp chuỗi dịch vụ giao nhận vận chuyển Door to door. - Dịch vụ vận chuyển hàng rời. Là một công ty chuyên cung cấp dịch vụ, vì vậy thỏa mãn nhu cầu của khách hàng luôn là mục tiêu hàng đầu của Công ty Giao nhận vận chuyển Hà Thành chi nhánh Hải Phòng. Công ty cam kết : - Giao hàng hóa đúng hẹn, gía cả luôn thấp nhất có thể. - Luôn cải tiến chất lượng dịch vụ để đáp ứng ngày càng tốt hơn, phù hợp hơn với nhu cầu của quý khách hàng. - Luôn đào tạo và nâng cao trình đọ đội ngũ cán bộ nhân viên – đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của công việc. Chính sách chất lượng luôn luôn được củng cố và thực hiện một cách tốt nhất để nâng cao sự cạnh tranh, tạo tiền đề hoạt động tốt, đưa công ty ngày càng phát triển vững mạnh. Vì vậy, mục tiêu hàng đầu và xuyên suốt trong toàn bộ quá trình họat động kinh doanh luôn được ban giám đốc và toàn thể nhân viên công ty đặc biệt quan tâm và thực hiện ngày càng tốt hơn đó là sự hài lòng của khách hàng về dịch vụ mà công ty cung cấp. + Nhiệm vụ của Công ty Giao nhận vận chuyển Hà Thành chi nhánh Hải Phòng Dựa trên những chức năng chính của mình cùng với tình hình tổ chức nhân sự trong từng thời điểm nhất định, công ty luôn đề ra những kế hoạch, những nhiệm vụ hợp lý và linh hoạt để đảm bảo tính hiệu quả trong hoạt động. Tuy nhiên công ty đã đề ra những nhiệm vụ trọng tâm và thực hiện xuyên suốt trong quá trình hoạt động và phát triển, cụ thể là : - Đảm bảo tổ chức hoạt động kinh doanh đúng ngành nghề đã đăng kí, chịu trách nhiệm đối với khách hàng và trước pháp luật về những sản phẩm dịch vụ mà công ty cung cấp. - Trên cơ sở kết quả hoạt động năm vừa qua, từ đó dự đoán khả năng phát triển nhu cầu của các đối tượng phục vụ trong năm kế hoạch, xây dựng kế hoạch sản xuất kinh doanh hằng năm, tổ chức thực hiện tốt kế hoạch kinh doanh sau khi đã 9 được Giám đốc công ty phê duyệt. Có những chiến lược và chính sách phát triển công ty phù hợp với chức năng và đặc điểm riêng của mình. - Chấp hành nghiêm túc các chế độ, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước và tập quán quốc tế về lĩnh vực có liên quan đến công tác giao nhận vận tải, các qui định về tài chính, tài sản cố định, tài sản lưu động của công ty. Thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ với Nhà Nước và cơ quan chức năng ban ngành như Chi cục Thuế, Chi cục Hải quan. - Bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội, vệ sinh môi trường và phòng cháy chữa cháy trong khu vực hoạt động của công ty. - Quản lý toàn bộ cán bộ, công nhân viên theo chính sách, chế độ hiện hành của Nhà nước, không ngừng cải thiện điều kiện lao động sinh hoạt cho nhân viên. Thêm vào đó, để cạnh tranh với nhiều nhà cung cấp dịch vụ logistics chuyên nghiệp và có uy tín trong thời buổi hội nhập kinh tế thị trường như hiện nay, công ty đã xác định đầu tư vào con người bằng việc gửi nhân viên, cán bộ đi đào tạo chuyên môn, cùng với việc đẩy mạnh các dịch vụ trọn gói cho khách hàng. Nâng cao chất lượng dịch vụ là giải pháp then chốt để có thể cạnh tranh trên thị trường. 1.2.2. Tổ chức. Hiện nay bộ máy quản lý của Công ty Giao nhận vận chuyển Hà Thành chi nhánh Hải Phòng được xây dựng theo mô hình trực tuyến dưới sự lãnh đạo của giám đốc đến phó giám đốc xuống các trưởng phòng,… để hoạt động kinh doanh có hiệu quả. Qua sơ đồ dưới đây, ta sẽ thấy bộ máy của công ty đã xác định rõ chức năng nhiệm vụ của từng phòng ban và mối quan hệ công tác giữa các phòng ban, các bộ phận trong các phòng để từ đó đảm bảo cho việc cung cấp các thông tin một cách chính xác và có quyết định kịp thời, xử lý các thông tin đó tạo ra sự thông suốt trong công việc. Giám đốc có nhiệm vụ quyết định các chủ trương, chương trình kế hoạch và biện pháp công tác của công ty, lãnh đạo và điều hành đơn vị hoàn thành nhiệm vụ chính trị của mình và nộp ngân sách nhà nước đầy đủ. Tổ chức và sử dụng có hiệu quả lao động, vật chất kỹ thuật, vật tư tài sản, bảo toàn và phát triển nguồn vốn kinh 10 doanh. Giám đốc có quyền tuyển dụng, đề bạt, cách chức, cho thôi việc, kỷ luật, tăng lương đối với cán bộ công nhân viên trong toàn công ty. Ký kết các hợp đồng kinh tế về sản xuất - kinh doanh, ký kết các bản kế hoạch thống kê, báo cáo, giao dịch...đào tạo bồi dưỡng chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ công nhân viên. Phó giám đốc sẽ thay mặt giám đốc giám sát, đôn đốc, hỗ trợ các hoạt động tổng thể cuả công ty, kịp thời giải quyết các vấn đề phát sinh thay cho giám đốc, có biện pháp khích lệ tinh thần làm việc của các bộ phận chuyên trách. Trưởng các bộ phận có nhiệm vụ chính là điều phối, quản lý và giám sát các hoạt động chuyên trách của phòng ban mình liên quan đến Hợp đồng dịch vụ đã kí kết với khách hàng, phải báo cáo thường xuyên với giám đốc và phó giám đốc về tình hình hoạt động của bộ phận do mình quản lý. HỆ THỐNG TÀI LIỆU QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG THEO TIÊU CHUẨN ISO 9001:2008 HANOTRANS HAIPHONG số: STCL 02 Sơ đồ 1.1:Mã tổ chức hành chính Lần sửa đổi: 00 Ngày: dd/mm/2014 Trang số: 1/1 SƠ ĐỒ TỔ CHỨC GIÁM ĐỐC PHÓ GIÁM ĐỐC PHÒNG QUẢN TRỊ PHÒNG KINH DOANH PHÒNG LOGISTICS PHÒNG DVKH Kế toán Bộ phận FCL Bộ phận kho CFS Bộ phận chứng từ và phục vụ khách hàng Hành chính Bộ phận LCL Bộ phận thủ tục hải quan Bộ phận quan hệ quốc tế Nhân sự Bộ phận AIR Bộ phận xe Bộ phận kinh doanh Bộ phận kinh doanh 11 CHƯƠNG II: TỔ CHỨC THỰC HIỆN GIAO NHẬN HÀNG HÓA XUẤT KHẨU TẠI CÔNG TY. 2.1. Cơ sở lý luận về dịch vụ giao nhận hàng hóa XK bằng đường biển. 2.1.1. Khái quát chung về giao nhận. 2.1.1.1. Định nghĩa chung về giao nhận. Trong buôn bán quốc tế, hàng hóa cần phải được vận chuyển qua nhiều nước khác nhau, từ nước người bán đến nước người mua thậm chí là qua cả các nước trung gian. Trong trường hợp đó, người giao nhận là người tổ chức việc di chuyển hàng và thực hiện các thủ tục liên quan đến việc vận chuyển. Theo quy tắc mẫu của FIATA về dịch vụ giao nhận, dịch vụ giao nhận được định nghĩa là bất cứ dịch vụ nào liên quan đến vận chuyển, gom hàng, lưu kho, bốc xếp, đóng gói hay phân phối hàng hóa cũng như các dịch vụ tư vấn hay có liên quan đến các dịch vụ trên, kể cả các vấn đề hải quan, tài chính, mua bảo hiểm, thanh toán, thu thập chứng từ liên quan đến hàng hóa. Theo điều 163 của Luật Thương mại Việt Nam ban hành năm 2005 thì dịch vụ giao nhận hàng hóa là hành vi thương mại, theo đó người làm dịch vụ giao nhận hàng hóa nhận hàng từ người gửi, tổ chức vận chuyển, lưu kho, lưu bãi, làm các thủ tục giấy tờ và các dịch vụ khác có liên quan để giao hàng cho người nhận theo sự ủy thác của chủ hàng, của người vận tải và của người giao nhận khác ( gọi chung là khách hàng ) . Nói một cách ngắn gọn, giao nhận là tập hợp những nghiệp vụ, thủ tục có liên quan đến quá trình vận tải nhằm thực hiện việc di chuyển hàng hóa từ nơi gửi hàng đến nơi nhận hàng. Người giao nhận có thể làm các dịch vụ một cách trực tiếp hoặc thông qua đại lý và thuê dịch vụ của người thứ ba khác. 2.1.1.2. Quyền và nghĩa vụ của người giao nhận. Điều 167 Luật Thương mại qui định, người giao nhận có những quyền và nghĩa vụ sau đây : - Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ theo hợp đồng. 12 - Trong quá trình thực hiện hợp đồng, nếu có lí do chính đáng vì lợi ích của khách hàng thì có thể thực hiện khác với chỉ dẫn của khách hàng nhưng phải thông báo ngay cho khách hàng. - Sau khi kí kết hợp đồng, nếu thấy không thể thực hiện hợp đồng không thỏa thuận về thời gian thực hiện nghĩa vụ thì phải thông báo cho khách hàng để xin chỉ dẫn thêm. - Phải thực hiện nghĩa vụ hợp đồng trong thời gian hợp lý nếu trong hợp đồng không thỏa thuận về thời gian thực hiện nghĩa vụ với khách hàng. - Người giao nhận được nhận tiền công và khác khoản thu nhập hợp lý khác. 2.1.1.3. Trách nhiệm của người giao nhận.  Khi là đại lý của chủ hàng Tùy theo khả năng của mình, người giao nhận phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của bản thân theo hợp đồng đã kí kết và phải chịu trách nhiệm về: - Giao nhận không đúng chỉ dẫn. - Thiếu sót trong việc mua bảo hiểm cho hàng hóa mặc dù đã có hướng dẫn. - Thiếu sót trong khi làm thủ tục Hải quan. - Gửi hàng cho nơi đến sai qui định. - Giao hàng cho người không phải là người nhận. - Giao hàng mà không thu tiền từ người nhận hàng. - Tái xuất không làm đúng những thủ tục cần thiết về việc không hoàn thuế. - Những thiệt hại về người và tài sản của người thứ ba do người giao nhận gây nên. Tuy nhiên, người giao nhận không chịu trách nhiệm về hành vi hoặc lỗi lầm của người thứ ba như người chuyên chở hoặc người giao nhận khác nếu anh ta chứng minh được là đã lựa chọn cẩn thận. - Khi làm đại lý, người giao nhận phải tuân thủ “Điều kiện Kinh doanh tiêu chuẩn’’ của mình.  Khi là người chuyên chở - Khi là người chuyên chở, người giao nhận đóng vai trò là một nhà thầu độc lập, nhân danh mình cung cấp các dịch vụ mà khách hàng yêu cầu. 13 - Người giao nhận phải chịu trách nhiệm về những hành vi và lỗi lầm của người chuyên chở, của người giao nhận khác mà anh ta thuê để thực hiện hợp đồng vận tải như là hành vi và thiếu sót của mình. - Quyền lợi, nghĩa vụ và trách nhiệm của người giao nhận như thế nào là do luật lệ của phương thức vận tải qui định. Người chuyên chở thu ở khách hàng khoản tiền theo giá cả của dịch vụ mà anh ta cung cấp chứ không phải tiền hoa hồng. 2.1.2. Giao nhận hàng hóa XK bằng đường biển. 2.1.2.1. Cơ sở pháp lý, nguyên tắc giao nhận hàng hóa XK bằng đường biển.  Cơ sở pháp lý Việc giao nhận hàng hóa XK phải dựa trên cơ sở pháp lý như các qui phạm pháp luật Quốc tế và của Việt Nam: - Các công ước về vận đơn, vận tải, các Công ước quốc tế về hợp đồng mua bán hàng hóa như Công ước Viên năm 1980 về buôn bán hàng hóa, Công ước quốc tế để thống nhất một số quy tắc về vận đơn đường biển ký tại Brussels (Bỉ) ngày 25/8/1924 còn được gọi là quy tắc Hague. Công ước này cho đến nay đã được sửa đổi chỉnh lý hai lần, lần thứ nhất là vào năm 1968 tại Visby nên còn được gọi là Nghị định thư Visby 1968 và lần thứ hai là vào năm 1979 còn được gọi là Nghị định thư SDR. Ngoài ra còn có Công ước Liên hiệp quốc về chuyên chở hàng hóa bằng đường biển ký tại Hamburg ngày 31/3/1978, thường được gọi tắt là Công ước Hamburg hay qui tắc Hamburg 1978. - Các văn bản qui phạm pháp luật của Nhà nước Việt Nam về giao nhận vận tải, các loại hợp đồng và L/C mới đảm bảo quyền lợi của chủ hàng XNK. Ví dụ như các luật, bộ luật, nghị định, thông tư sau : Luật Hàng hải Việt Nam năm 2005, Luật Thương mại năm 2005, Nghị định 25CP, 200CP, 330CP, Quyết định của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải, các quyết định liên quan đến việc giao nhận, xếp dỡ và vận chuyển hàng hóa tại cảng biển Việt Nam,….  Nguyên tắc 14 Các văn bản hiện hành đã qui định các nguyên tắc giao nhận hàng hóa XK tại các cảng biển Việt Nam như sau: - Việc giao nhận hàng hóa tại các cảng biển là do cảng biển tiến hành trên cơ sở hợp đồng giữa chủ hàng và người được chủ hàng ủy thác với cảng. - Đối với những hàng hóa không qua cảng (không lưu kho tại cảng) thì có thể do các chủ hàng hoặc người được chủ hàng ủy thác giao nhận trực tiếp với người vận tải (tàu). Trong trường hợp đó, chủ hàng hoặc người được chủ hàng ủy thác phải kết toán trực tiếp với người vận tải và chỉ thoả thuận với cảng về địa điểm thoát dỡ và các chi phí có liên quan. - Việc xếp dỡ hàng hóa trong phạm vi cảng là do cảng tổ chức thực hiện. Trường hợp chủ hàng muốn đưa phương tiện vào xếp dỡ thì phải thoả thuận với cảng và phải trả các lệ phí, chi phí có liên quan cho cảng. - Khi được ủy thác giao nhận hàng hóa XNK với tàu, cảng nhận hàng bằng phương thức nào thì phải giao hàng bằng phương thức đó. - Cảng không chịu trách nhiệm về hàng hóa khi hàng đã ra khỏi bãi, cảng. - Khi nhận hàng tại cảng thì chủ hàng hoặc người được ủy thác phải xuất trình những chứng từ hợp lệ xác định quyền được nhận hàng và phải nhận được một cách liên tục trong một thời gian nhất định những hàng hoá ghi trên chứng từ. - Việc giao nhận có thể do cảng làm theo ủy thác hoặc chủ hàng trực tiếp làm. 2.1.2.2. Nhiệm vụ của các cơ quan tham gia giao nhận hàng hóa XK bằng đường biển.  Nhiệm vụ của cảng: - Kí kết hợp đồng xếp dỡ, giao nhận, bảo quản, lưu kho hàng hóa với chủ hàng. Hợp đồng có 2 loại: hợp đồng ủy thác giao nhận và hợp đồng thuê mướn (chủ hàng thuê cảng xếp dỡ, vận chuyển, bảo quản, lưu kho hàng hóa). - Giao hàng xuất khẩu cho tàu và nhận hàng nhập khẩu cho tàu nếu được ủy thác. 15 - Kết toán với tàu về việc giao nhận hàng hóa và lập các chứng từ cần thiết khác để bảo vệ quyền lợi cho chủ hàng. - Giao hàng nhập khẩu cho các chủ hàng trong nước theo sự ủy thác của chủ hàng XK. - Tiến hành việc xếp dỡ, vận chuyển, bảo quản, lưu kho trong khu vực cảng. - Chịu trách nhiệm về những tổn thất do mình gây nên trong quá trình giao nhận, vận chuyển, xếp dỡ. - Hàng hóa lưu kho, bãi của cảng bị hư hỏng, tổn thất thì cảng phải bồi thường nếu có biên bản hợp lệ và nếu cảng không chứng minh được là cảng không có lỗi. - Cảng không chịu trách nhiệm về hàng hóa trong các trường hợp sau: khi hàng hóa đã ra khỏi kho bãi của cảng, hàng hóa ở bên trong các bao kiện, dấu xi vẫn còn nguyên vẹn, hư hỏng do mã ký hiệu hàng hóa sai hoặc không rõ dẫn đến nhầm lẫn, mất mát.  Nhiệm vụ của chủ hàng hóa XK: - Kí kết hợp đồng giao nhận với cảng trong trường hợp hàng qua cảng. - Tiến hành giao nhận hàng hóa trong trường hợp hàng hóa không qua cảng hoặc tiến hành giao nhận hàng hóa với cảng trong trường hợp hàng qua cảng. - Kí kết hợp đồng xếp dỡ, vận chuyển, bảo quản, lưu kho hàng hóa với cảng. - Cung cấp cho cảng những thông tin về hàng hóa và tàu. - Cung cấp các chứng từ cần thiết cho cảng để giao nhận hàng hóa. Đối với hàng XK gồm: lược khai hàng hóa (lập sau vận đơn cho toàn tàu, do đại lý tàu biển làm, được cung cấp 24h trước khi tàu đến vị trí hoa tiêu); sơ đồ xếp hàng do thuyền phó phụ trách hàng hóa lập, được cung cấp 8h trước khi bốc hàng xuống tàu. - Theo dõi quá trình giao nhận để giải quyết các vấn đề phát sinh. - Lập các chứng từ cần thiết trong quá trình giao nhận để có cơ sở khiếu nại các biên liên quan và thanh toán các chi phí cho cảng.  Nhiệm vụ của Hải quan: 16 - Tiến hành thủ tục hải quan, thực hiện các việc kiểm tra, giám sát kiểm soát hải quan đối với tàu biển và hàng hóa XK. - Đảm bảo thực hiện các qui định của Nhà nước về XK, thuế XK. - Tiến hành các biện pháp phát hiện, ngăn chặn, điều tra và xử lý hành vi buôn lậu, gian lận thương mại hoặc vận chuyển trái phép hàng hóa, ngoại hối, tiền Việt Nam qua cảng biển. 2.1.3. Trình tự giao nhận hàng hóa XK bằng đường biển. 2.1.3.1. Đối với hàng phải lưu kho, lưu bãi của cảng. Việc giao hàng gồm 2 bước lớn: chủ hàng hoặc người cung cấp trong nước giao hàng cho cảng, sau đó cảng tiến hành giao hàng cho tàu.  Giao hàng XK cho cảng: - Giao danh mục hàng hóa XK và đăng kí với phòng điều độ để bố trí kho bãi và lên phương án xếp dỡ. - Chủ hàng hoặc người được chủ hàng ủy thác liên hệ với phòng thương vụ để kí kết hợp đồng lưu kho, bốc xếp hàng hóa với cảng. - Lấy lệnh nhập kho, báo với Hải quan và kho hàng. - Giao hàng vào kho, bãi của cảng.  Giao hàng XK cho tàu: - Chuẩn bị trước khi giao hàng cho tàu. - Tổ chức xếp và giao hàng cho tàu. - Lập bộ chứng từ thanh toán. - Thông báo cho người mua về việc giao hàng và mua bảo hiểm cho hàng hóa nếu cần. - Thanh toán các chi phí cần thiết cho cảng như chi phí bốc hàng, vận chuyển, lưu kho. - Tính toán thưởng phạt xếp dỡ, nếu có. 2.1.3.2. Đối với hàng không lưu kho, lưu bãi tại cảng. Đây là các hàng hóa XK do chủ hàng ngoại thương vận chuyển từ các kho riêng của mình hoặc từ phương tiện của mình để giao trực tiếp cho tàu. Các bước giao nhận cũng diễn ra như đối với hàng qua cảng. Sau khi đã đăng kí với cảng và 17 kí kết hợp đồng xếp dỡ, hàng cũng sẽ được giao nhận trên cơ sở tay ba (cảng, tàu và chủ hàng). Số lượng hàng hóa sẽ được giao nhận, kiểm đếm và ghi vào Tally Sheet có chữ kí xác nhận của 3 bên. 2.1.3.3. Đối với hàng đóng trong container.  Nếu gửi hàng nguyên container (FCL): - Chủ hàng hoặc người được chủ hàng ủy thác điền vào Phiếu lưu khoang tàu (Booking Note) và đưa cho đại diễn hãng tàu hoặc đại lý tàu biển để xin kí cùng với Danh mục hàng XK. - Sau khi kí Booking Note, hãng tàu sẽ cấp lệnh giao vỏ container để chủ hàng mượn và giao phiếu đóng gói, dấu niêm phong (seal). - Chủ hàng lấy container rỗng về nơi đóng hàng của mình, mới đại diện hải quan, kiểm nghiệm, kiểm dịch, giám định (nếu có) để kiểm tra và giám sát việc đóng hàng vào container. - Sau khi đóng xong, nhân viên hải quan sẽ nghiêm phong kẹp chì container. Chủ hàng điều chỉnh lại phiếu đóng gói và danh mục hàng XK nếu cần. - Chủ hàng vận chuyển và giao container cho tàu tại bãi chứa container qui định hoặc hải quan cảng, trước khi hết thời gian qui định của từng chuyến tàu (thường là 8h trước khi bắt đầu xếp hàng) và lấy Mate’s Receipt. Sau khi hàng đã được xếp lên tàu thì mang Mate’s Receipt để đổi lấy vận đơn.  Nếu gửi hàng lẻ (LCL): - Chủ hàng gửi Booking Note cho hãng tàu hoặc đại lý của hãng tàu, cung cấp cho họ biết những thông tin cần thiết về hàng XK. Sau khi Booking Note được chấp nhận, chủ hàng sẽ thỏa thuận với hãng tàu về ngày, giờ, địa điểm giao nhận hàng. - Chủ hàng hoặc người được chủ hàng ủy thác mang hàng đến giao cho người chuyên chở hoặc đại lý tại trạm hàng lẻ (CFS) hoặc ICD. - Các chủ hàng mời đại diện hải quan để kiểm tra, kiểm hóa và giám sát việc đóng hàng vào container của người chuyên chở hoặc người gom hàng. Sau khi hải quan niêm phong, kẹp chì container, chủ hàng hoàn thành nốt thủ tục để bốc container lên tàu và yêu cầu thuyền trưởng cấp vận đơn. 18 - Người chuyên chở xếp container lên tàu và vận chuyển đến nơi đến. - Tập hợp bộ chứng từ để thanh toán. 2.2. Thực trạng giao nhận hàng hóa XK bằng đường biển tại Công ty Giao nhận vận chuyển Hà Thành chi nhánh Hải Phòng. 2.2.1. Quy trình giao nhận hàng hóa XK bằng đường biển của công ty.  Bước 1: Nhận thông tin khách hàng. Sau khi kí kết hợp đồng kinh doanh dịch vụ với khách hàng, phòng kinh doanh và phòng Logistics của công ty sẽ nhận thông tin, yêu cầu của khách hàng để tiến hành thực hiện hợp đồng. Cụ thể, họ sẽ thỏa thuận với khách hàng về phương thức, thời gian và địa điểm cụ thể để giao – nhận hàng. Về phương thức, người XK có thể trực tiếp mang hàng đến hoặc có thể sử dụng dịch vụ vận tải nội địa của công ty. Về địa điểm, hàng hóa có thể mang về kho của công ty hoặc có thể vận chuyển trực tiếp ra cảng.  Bước 2: Nhận hàng từ khách hàng (người XK) Sau khi thỏa thuận xong với khách hàng về thời gian, phương thức, địa điểm giao – nhận hàng, phía công ty sẽ tiến hành nhận hàng. Việc nhận hàng cũng có những yêu cầu nghiêm ngặt vì sau khi người giao nhận hàng, trách nhiệm về hàng hóa sẽ thuộc về người giao nhận. Nếu hàng là hàng nguyên container thì người giao nhận còn được giảm nhẹ trách nhiệm. Còn đối với những lô hàng lẻ, thì trách nhiệm của người giao nhận cao hơn rất nhiều. Sau khi đã xác nhận kiểm nhận chính xác, công ty có trách nhiệm bảo quản hàng hóa chờ giao cho người chuyên chở.  Bước 3: Thuê người chuyên chở hàng hóa. Dù hàng hóa được XK theo điều kiện FOB hay CIF thì người giao nhận cũng thường được ủy thác thuê tàu để chuyên chở hàng hóa. Người ủy thác tùy từng trường hợp có thể là người gửi hàng hoặc người nhận hàng. Nếu công ty được ủy thác thuê tàu, đối với tuyến đường cũ, thường xuyên có hàng đi, công ty phải liên hệ với hãng tàu mà công ty đã làm giá trước đó để xin chỗ, lưu cước hoặc xin container nếu là hàng đóng trong container. Còn đối với tuyến đường mới chưa có giá hoặc giá cũ đã hết hạn, công ty phải hỏi giá ở nhiều hãng tàu khác nhau, sau đó chọn một giá tốt nhất để chào cho khách hàng.