Tài liệu Báo cáo thực tập tại công ty cổ phần liên minh liên kết vi na

Trong thực tế, luôn luôn tồn tại sự khác biệt giữa các chính sách thuế với các quy định trong các chuẩn mực và chế độ kế toán trong bất kỳ nền kinh tế nào trên Thế Giới. Các doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế phải hiểu và có cách ứng xử phù hợp đối với sự khác biệt này. Vì vậy, việc hạch toán thuế thu nhập doanh nghiệp hiện nay đang là một vấn đề quan tâm của các doanh nghiệp, của những người làm công tác kế toán và của cả cơ quan thuế. Tác động của những sự khác biệt này như thế nào đến lợi nhuận trình bày trên báo cáo tài chính và lợi nhuận trình bày trên báo cáo quyết toán thuế, từ đó chỉ tiêu thuế thu nhập doanh nghiệp giữa cách tính trên cơ sở của kế toán và trên cơ sở của cơ quan thuế có sự chênh lệch hay không? Nếu có thì cách xử lý, ghi nhận và trình bày các khoản chênh lệch này như thế nào?... Từ đó, cho thấy việc phân tích, tìm hiểu mối quan hệ giữa thuế và kế toán nhằm đề ra các biện pháp để xử lý, ghi nhận, trình bày việc chênh lệch thuế thu nhập doanh nghiệp trên cơ sở của kế toán và trên cơ sở của thuế. Như vậy việc nghiên cứu đề tài này giúp cho tôi tìm hiểu và nắm vững hơn trong việc ghi nhận doanh thu, ghi nhận chi phí và xác định lợi nhuận chịu thuế trên cơ sở nguyên tắc của thuế và trên cơ sở của kế toán, đồng thời tạo nên sự đồng nhất giữa báo cáo tài chính và các giá trị trên sổ sách, điều này rất quan trọng vì trong nền kinh tế thị trường ngày càng phát triển hiện nay thuế là một yếu tố tất yếu cần xem xét khi ra quyết định đầu tư của các nhà đầu tư. SVTT: Nguyeã n Thò Höông Trang 1 CTY CP LM LK VI NA PHẦN 1: I. GIỚI THIỆU TỔNG QUÁT VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN LIÊN MINH LIÊN KẾT VI NA GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC VỀ CÔNG TYCỔ PHẦN LIÊN MINH LIÊN KẾT VINA: 1. Lịch sử hình thành: Cùng với sự phát triển không ngừng của Khoa học - Kỹ thuật, nền kinh tế nước ta đang từng bước thay đổi theo chiều hướng hiện đại và tiến bộ hơn, ngành Công Nghiệp – Thương Mại – Dịch Vụ ngày càng được chú trọng hơn bao giờ hết. Tiến tới mục tiêu Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa đất nước, Nhà nước ta đã tạo nhiều điều kiện thuận lợi khuyến khích phát triển các ngành thương mại ngày càng được mở rộng hơn góp phần phát triển nền kinh tế Quốc Gia. Nắm bắt được nhu cầu đó, với chuyên môn và khả năng vốn có, các cổ đông của công ty đã cùng nhau thành lập công ty Cổ Phần Liên Minh Liên kết VINA.  Công ty Cổ Phần Liên Minh Liên Kết VINA được thành lập vào năm 2007 theo giấy phép kinh doanh số: 4103008239 do Sở kế hoạch và Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh cấp ngày 25/10/2007.  Tên công ty: CÔNG TY CỔ PHẦN LIÊN MINH LIÊN KẾT VI NA  Tên tiếng nước ngoài: VI NA UNITED ALLIANCE CORPORATION VUA CORP.  Địa chỉ trụ sở chính: 9C/24 Tân Sơn Nhì, Phường Tân Sơn Nhì, Quận Tân Phú.  Điện thoại: (08) 38.124.035  Mã số thuế: 0305302189  Vốn điều lệ: 10.000.000.000 đ (Mười tỷ đồng)  Ngành nghề kinh doanh: Mua bán: văn phòng phẩm, máy móc thiết bị ngành Fax: (08) 38. 496.205 công nghiệp, dầu gió, thức ăn cho vật nuôi- thủy sản, hóa chất (trừ hóa chất có tính độc hại mạnh), mỹ phẩm, chất tẩy rửa, linh kiện điện tử, vật liệu SVTT: Nguyeã n Thò Höông Trang 2 CTY CP LM LK VI NA điện, hàng kim khí điện máy, thiết bị văn phòng, hàng thủ công mỹ nghệ, lương thực, thực phẩm, thuốc diệt muỗi, hàng may mặc, vải sợi, nguyên phụ liệu ngành may, giày dép, mũ, hàng da, giả da, vật liệu xây dựng, hàng trang trí nội thất, đồ gỗ gia dụng, hàng gia dụng. Gia công, sản xuất, đóng gói: thực phẩm, bánh kẹo; gia công, sản xuất túi xách, giày dép (không chế biến thực phẩm tươi sống, thuộc da tại trụ sở). Kinh doanh vận tải, hàng hóa bằng ôtô. Dịch vụ giao nhận hàng hóa. Dịch vụ tổ chức hội nghị, hội thảo, triển lãm. Hoạt động câu lạc bộ thể dục, thể thao; hoạt động sinh hoạt văn hóa (gặp mặt, giao lưu trừ môi giới kết hôn). Dịch vụ cung cấp thông tin lên mạng internet (trừ kinh doanh đại lý dịch vụ truy nhập, truy cập internet). Quảng cáo thương mại./. 2. Quá trình phát triển: Tuy mới thành lập không bao lâu và gặp nhiều khó khăn trong bước đầu nhưng công ty cũng đã cố gắng hoàn thiện mình để có thể là nhà cung cấp các mặt hàng trên vào các siêu thị cũng như các công ty đối tác. Hiện nay công ty đang cung cấp các mặt hàng như dầu gội, sữa tắm, các chất tẩy, bánh và rượu các loại … Cho các kênh siêu thị như: Citimart, Coopmart, Maximart cũng như một số nhà sách. II. TỔ CHỨC BỘ MÁY HOẠT ĐỘNG CỦA TRỊ CÔNG TY: HỘI ĐỒNG QUẢN 1. Sơ đồ bộ máy công ty: TỔNG GIÁM ĐỐC Ban Giám Đốc SVTT: Nguyeã n Thò Höông Phòng Tổ chức hành chánh Trang 3 Phòng Tài chính – Kế toán CTY CP LM LK VI NA Phòng Kinh doanh 2. Chức năng và nhiệm vụ của các phòng ban:  Hội đồng quản trị: - Quyết định chiến lược phát triển và kế hoạch kinh doanh hàng năm của công ty; - Quyết định phương thức đầu tư và dự án đầu tư; - Quyết định giải pháp phát triển thị trường, tiếp thị và chuyển giao công nghệ, thông qua hợp đồng vay, cho vay, bán tài sản, quyết định cơ cấu tổ chức, quản lý công ty.  Tổng Giám Đốc: - Là người ra quyết định cho các hoạt động tổng thể của công ty và chịu trách nhiệm trước Hội đồng quản trị về việc thực hiện quyền và nhiệm vụ của mình; - Tổ chức thực hiện các quyết định của Hội đồng quản trị; - Tổ chức bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức các chức danh Giám Đốc trong công ty; - Kiến nghị phương án cơ cấu tổ chức của công ty; - Trình báo cáo quyết toán tài chính hàng năm lên Hội đồng quản trị.  Ban Giám Đốc: SVTT: Nguyeã n Thò Höông Trang 4 CTY CP LM LK VI NA - Là người điều hành, tổ chức thực hiện các vấn đề liên quan đến hoạt động hàng ngày của công ty; Tổ chức thực hiện kế hoạch kinh doanh và phương án đầu tư của lãnh đạo cấp trên đưa xuống; Ban hành quy chế quản lý nội bộ của công ty; Bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức các chức danh quản lý trong công ty; Ra quyết định trong việc tuyển dụng lao động.  Phòng Tổ chức hành chánh: - Thực hiện công tác nhân sự, tổ chức quản lý lao động, thống kê về số lượng, chất lượng của cán bộ nhân viên, lập kế hoạch nhân sự phục vụ công ty. Tham mưu cho Giám đốc về công tác tuyển dụng nhân sự cũng như chính sách đối với người lao động; - Tổ chức bộ máy nhân sự trong công ty để làm việc có hiệu quả và gọn nhẹ nhất; - Kiểm soát, xem xét các giấy tờ, hồ sơ, các thủ tục hành chánh của các phòng ban với các tổ chức, cơ quan nhà nước về vấn đề pháp lý của công ty.  Phòng Tài chính – Kế toán: - Theo dõi, quản lý các nghiệp vụ kinh tế phát sinh; - Quản lý trực tiếp các sổ sách, tiền mặt, tiền lương, công nợ của các cán bộ kinh doanh và của toàn công ty; - Tổ chức và theo dõi tài sản cố định, máy móc thiết bị, nhà xưởng, công cụ, dụng cụ, thiết bị văn phòng, phương tiện vận tải của toàn công ty; - Xây dựng định mức lương, tổ chức ghi chép ban đầu theo hệ thống kế toán Việt Nam quy định. - Phải đảm bảo việc kinh doanh không bị ngưng đọng do thiếu vốn bằng cách khai thác, huy động mọi nguồn vốn; - Lập kế hoạch tài chính năm; - Lập kế hoạch báo cáo tài chính định kỳ để trình lên Ban Giám Đốc và Hội đồng quản trị; SVTT: Nguyeã n Thò Höông Trang 5 CTY CP LM LK VI NA - Trích lập các quỹ của công ty và thực hiện các nghĩa vụ đối vơi nhà nước; - Tính lãi cổ tức để chi trả cho các cổ đông trong công ty.  Phòng Kinh doanh: - Lập kế hoạch kinh doanh, giới thiệu, quảng cáo sản phẩm mới tới khách hàng. Đảm bảo đưa tới khách hàng những thông tin tốt nhất và nhanh nhất. Thực hiện việc phân phối sản phẩm tới các kênh siêu thị, nhà bán lẻ và người tiêu dùng. III. TỔ CHỨC BỘ MÁY KẾ TOÁN VÀ HÌNH THỨC SỔ SÁCH KẾ TOÁN CÔNG TY ĐANG ÁP DỤNG: 1. Tổ chức bộ máy kế toán: a. Sơ đồ phòng kế toán của công ty: Kế toán trưởng Thủ quỹ Kế toán tiền mặt, tiền gửi ngân hàng Bộ phận kho Kế toán tổng hợp Kế toán công nợ SVTT: Nguyeã n Thò Höông Kế toán thuế Trang 6 Kế toán doanh thu và tiêu thụ hàng hóa Kế toán tài sản cố định, xây dựng cơ bản CTY CP LM LK VI NA b. Chức năng và nhiệm vụ: Phòng kế toán của công ty được tổ chức gọn nhẹ, hợp lý theo hướng chuyên môn hóa. Các bộ phận của phòng kế toán được tổ chức như sau:  Kế toán trưởng: - Thay mặt Ban Giám đốc công ty tổ chức, quản lý và chỉ đạo toàn bộ công tác kế toán; có trách nhiệm theo dõi toàn bộ các nghiệp vụ phát sinh trong quá trình hoạt động của công ty; xử lý những vấn đề tài chính; báo cáo với lãnh đạo cấp trên về tình hình hoạt động của bộ máy kế toán và những vấn đề tài chính; phân tích hoạt động kinh doanh; phổ biến, hướng dẫn các nhân viên trong phòng kế toán nghiên cứu và thi hành một cách kịp thời các chế độ, thể lệ tài chính do Nhà nước quy định và các văn bản pháp luật quy định về phần hành kế toán và các thủ tục với cơ quan thuế mà nhân viên đó theo dõi.  Kế toán tổng hợp: - Lập báo cáo tổng hợp theo yêu cầu của Nhà nước và của công ty, trợ lý cho Trưởng Phòng Kế toán . - Hỗ trợ các bộ phận khác khi cần thiết. - Tổ chức lưu trữ các tài liệu kế toán, sổ chi tiết, sổ cái các tài khoản.  Kế toán hàng tồn kho: - Ghi chép, phản ánh và giám sát tình hình nhập xuất hàng hóa, dự trữ hàng hóa kể cả mặt số lượng lẫn giá trị. Định kỳ kiểm kê, đối chiếu số lượng tồn kho giữa kế toán với thủ kho. SVTT: Nguyeã n Thò Höông Trang 7 CTY CP LM LK VI NA - Lập báo cáo về vật liệu trong kho, tham gia công tác phân tích việc thực hiện kế hoạch thu mua. Xác định chính xác giá vốn, chi phí cũng như kết quả kinh doanh vào cuối kỳ kế toán.  - Thủ quỹ: Là một bộ phận độc lập, có trách nhiệm thu tiền, chi tiền theo lệnh của Giám đốc. - Có trách nhiệm mở sổ chi tiết cho từng loại tiền, đồng thời ghi chép chi tiết từng khoản thu chi phát sinh trong ngày. - Theo dõi chặt chẽ tình hình thu chi, tạm ứng và nắm vững tiền mặt hiện có. - Lập báo cáo tình hình luồng tiền biến động khi có yêu cầu của Ban Giám đốc. - Lưu trữ, bảo quản sổ sách, hổ sơ tài liệu có liên quan. - Theo dõi lượng tiền gửi ngân hàng giao dịch hàng ngày và cũng phải đối chiếu với kế toán ngân hàng vào cuối ngày.  Kế toán công nợ: - Theo dõi tình hình thanh toán công nợ của khách hàng và nhà cung cấp; lên kế hoạch thu hồi nợ đối với các khách hàng nợ quá hạn và thanh toán các khoản nợ đến hạn thanh toán.  Kế toán tiền mặt, tiền gửi ngân hàng: - Quản lý chứng từ thu, chi, giấy báo Nợ, báo Có, tài khoản ngân hàng. Nhập phiếu thu chi tiền mặt, tiền gửi ngân hàng lên hệ thống máy vi tính và cuối ngày đối chiếu số liệu với thủ quỹ. SVTT: Nguyeã n Thò Höông Trang 8 CTY CP LM LK VI NA  Kế toán thuế: - Kế toán thuế làm nhiệm vụ rất quan trọng cho việc tính thuế, kiểm tra thuế đối với Nhà Nước (và ngay cả cho Doanh Nghiệp). Riêng với thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp thì kế toán đã trở thành một trong những yếu tố cần thiết cho việc hành thu của cơ quan thuế. Việc xác định thuế đầu vào, thuế đầu ra, thuế giá tị gia tăng cũng như thu nhập chịu thuế phải đặt trên những cơ sở pháp lý liên quan đến hoạt động của kế toán: chứng từ kế toán – sổ kế toán và các báo cáo kế toán. - Một điều rất dễ nhận thấy, nếu các đơn vị kinh doanh nằm trong diện nộp thuế giá trị gia tăng mà không tổ chức được hoặc tổ chức chưa tốt công tác kế toán theo quy định chung cho các đối tượng chịu thuế thì việc thi hành luật thuế này sẽ gặp nhiều trở ngại cho cơ quan hành thu cũng như đối tượng nộp thuế. - Nói một cách tổng quát vai trò của kế toán trong việc thi hành hai luật thuế này được biểu hiện như sau:   Đối với thuế giá trị gia tăng: + Căn cứ tính thuế đầu ra. + Căn cứ tính thuế đầu vào. + Căn cứ tính giá trị tăng thêm. + Căn cứ quyết toán thuế. Đối với thuế thu nhập doanh nghiệp: + Căn cứ xác định chi phí hợp lý, hợp lệ trong kỳ. + Căn cứ xác định doanh thu trong kỳ. + Căn cứ xác định tổng thu nhập thực tế các hoạt động. + Căn cứ quyết toán thuế. +  Căn cứ xử lý các khiếu nại. Kế toán doanh thu, tiêu thụ hàng hóa: SVTT: Nguyeã n Thò Höông Trang 9 CTY CP LM LK VI NA - Theo dõi tình hình nhập kho và xuất kho hàng hóa. Cuối tháng, kế toán lập bảng kê tổng hợp theo dõi doanh thu trong tháng. 2. Hình thức sổ sách kế toán công ty đang áp dụng: a. Chế độ kế toán: - Hiện nay, Công ty Cổ Phần Liên Minh Liên Kết VINA đang sử dụng hệ thống tài khoản đđược ban hành theo Quyết đđịnh số 15/2006/QĐ-BTC do Bộ Tài chính ban hành và những tài khoản mới có sửa đổi bổ sung của Bộ Tài Chính. - Phương pháp tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ. - Niên độ kế toán từ 01/01 đến 31/12. - Đơn vị tiền tệ kế toán: tiền Việt Nam Đồng. b. Sơ đồ hình thức kế toán: Công ty sử dụng hình thức kế toán là Nhật ký chung Chứng từ kế toán Sổ Nhật ký đặc biệt SỔ NHẬT KÝ CHUNG SỔ CÁI Sổ, thẻ chi tiết Bảng tổng hợp chi tiết Bảng cân đối số phát sinh BÁO CÁO TÀI CHÍNH Ghi chú: SVTT: Nguyeã n Thò Höông Trang 10 CTY CP LM LK VI NA - Ghi hàng ngày - Ghi cuối tháng, hoặc định kỳ - Quan hệ đối chiếu, kiểm tra c. Mô tả hình thức kế toán công ty đang áp dụng: - Hàng ngày, căn cứ vào các chứng từ đã kiểm tra được dùng làm căn cứ ghi sổ, trước hết ghi nghiệp vụ phát sinh vào sổ Nhật ký chung, sau đó căn cứ số liệu đã ghi trên sổ Nhật ký chung để ghi vào Sổ Cái theo các tài khoản kế toán phù hợp. Nếu đơn vị có mở sổ, thẻ kế toán chi tiết thì đồng thời với việc ghi sổ Nhật ký chung, các nghiệp vụ phát sinh được ghi vào các sổ, thẻ kế toán chi tiết liên quan. - Trường hợp đơn vị mở các sổ Nhật ký đặc biệt thì hàng ngày, căn cứ vào các chứng từ được dùng làm căn cứ ghi sổ, ghi nghiệp vụ phát sinh vào sổ Nhật ký đặc biệt liên quan. Định kỳ (3, 5, 10… ngày) hoặc cuối tháng, tùy khối lượng nghiệp vụ phát sinh, tổng hợp từng sổ Nhật ký đặc biệt, lấy số liệu để ghi vào các tài khoản phù hợp trên Sổ Cái, sau khi đã loại trừ số trùng lặp. - Cuối tháng, cuối quý, cuối năm, cộng số liệu trên Sổ Cái, lập Bảng cân đối số phát sinh. Sau khi đã kiểm tra đối chiếu khớp, đúng số liệu ghi trên Sổ Cái và bảng tổng hợp chi tiết (được lập từ các sổ, thẻ kế toán chi tiết) được dùng để lập Báo cáo tài chính. Về nguyên tắc, Tổng số phát sinh Nợ và Tổng số phát sinh Có trên Bảng Cân đối số phát sinh phải bằng Tổng số phát sinh Nợ và Tổng số phát sinh Có trên sổ Nhật ký chung (hoặc sổ Nhật ký chung và các sổ Nhật ký đặc biệt sau khi đã loại trừ số trùng lặp trên các sổ Nhật ký đặc biệt) cùng kỳ. d. Đặc điểm hình thức kế toán mà công ty đang áp dụng: SVTT: Nguyeã n Thò Höông Trang 11 CTY CP LM LK VI NA - Công ty áp dụng hình thức kế toán tập trung. Đây là hình thức tổ chức mà toàn bộ công việc kế toán tập trung thực hiện ở phòng kế toán của công ty. - Hình thức kế toán tập trung có nhiều ưu điểm như: Tạo điều kiện thuận tiện cho việc chỉ đạo thống nhất từ trên xuống một cách kịp thời, tiết kiệm nhân lực và thuận tiện cho việc áp dụng các phương tiện tính toán hiện đại có hiệu quả, tiết kiệm chi phí. Công ty áp dụng hình thức kế toán tập trung. Đây là hình thức tổ chức mà toàn bộ công việc kế toán tập trung thực hiện ở phòng kế toán của công ty. - Hình thức kế toán tập trung có nhiều ưu điểm như: Tạo điều kiện thuận tiện cho việc chỉ đạo thống nhất từ trên xuống một cách kịp thời, tiết kiệm nhân lực và thuận tiện cho việc áp dụng các phương tiện tính toán hiện đại có hiệu quả, tiết kiệm chi phí. SVTT: Nguyeã n Thò Höông Trang 12 CTY CP LM LK VI NA PHẦN 2: A. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VIỆC PHÂN TÍCH SỰ KHÁC BIỆT TRONG GHI NHẬN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH LỢI NHUẬN CHỊU THUẾ THEO NGUYÊN TẮC KẾ TOÁN VÀ THEO QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ THUẾ HIỆN HÀNH MỐI QUAN HỆ GIỮA KẾ TOÁN TÀI CHÍNH VÀ THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP I.NHỮNG ĐIỂM TƯƠNG ĐỒNG GIỮA KẾ TOÁN TÀI CHÍNH VÀ THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP 1. Mối quan hệ giữa chứng từ kế toán và thuế thu nhập doanh nghiệp: - Chứng từ kế toán là căn cứ để ghi chép các nghiệp vụ kinh tế phát sinh, để kiểm tra kế toán, kiểm tra và thanh tra hoạt động kinh doanh. - Chứng từ kế toán không chỉ được đề cập trong quy định của kế toán mà còn được tìm thấy trong quy định của nhiều bộ luật có liên quan. 2. Mối quan hệ giữa tài khoản kế toán và thuế thu nhập doanh nghiệp: Để phục vụ cho việc thu thập, xử lý, tính toán và cung cấp thông tin về kết quả kinh doanh của một doanh nghiệp – căn cứ quan trọng cho việc tính thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp, hệ thống tài khoản kế toán thiết lập những tài khoản doanh thu, thu nhập và chi phí nhằm để phục vụ cho việc thu thập, xử lý các nghiệp vụ kinh tế phát sinh có liên quan đến doanh thu, thu nhập và chi phí tại đơn vị. Bên cạnh đó, các tài khoản doanh thu, thu nhập và chi phí còn được mở chi tiết cho từng lĩnh vực hoạt động nhằm tạo điều kiện cho việc phân loại các khoản doanh thu, thu nhập và chi phí phát sinh tại đơn vị theo từng lĩnh vực hoạt động. Đây là cơ sở để SVTT: Nguyeã n Thò Höông Trang 13 CTY CP LM LK VI NA phân loại các đối tượng chịu thuế thu nhập doanh nghiệp tương ứng với từng thuế suất cụ thể cũng như là cơ sở cho việc xác định, tính toán và tổng hợp các khoản thu nhập, doanh thu và chi phí phục vụ cho việc xác định thu nhập chịu thuế. 3. Mối quan hệ giữa hệ thống báo cáo tài chính và thuế thu nhập doanh nghiệp: - Bên cạnh việc tổng hợp và trình bày một cách tổng quát, toàn diện tình hình tài sản, nguồn vốn, công nợ, tình hình và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, báo cáo tài chính còn cung cấp các thông tin có liên quan đến tình hình thực hiện nghĩa vụ về thuế- trong đó có thuế thu nhập doanh nghiệp. - Mối quan hệ giữa báo cáo tài chính và thuế còn được thể hiện ở chỗ lợi nhuận kế toán trình bày trên báo cáo tài chính (báo cáo kết quả kinh doanh) còn là căn cứ để tính toán, xác định lợi nhuận chịu thuế thu nhập doanh nghiệp. II. SỰ KHÁC BIỆT GIỮA KẾ TOÁN TÀI CHÍNH VÀ THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP: Mặc dù giữa kế toán và thuế có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, nhưng cũng không thể xảy ra sự đồng nhất giữa lợi nhuận kế toán với lợi nhuận chịu thuế. Sự khác biệt này là do lợi nhuận chịu thuế hay còn gọi là lợi nhuận của thuế được trình bày trên các báo cáo thuế được xác định trên cơ sở tuân thủ theo luật và quyết định của cơ quan thuế liên quan đến thuế thu nhập doanh nghiệp. Trong khi đó, lợi nhuận kế toán được trình bày trên báo cáo tài chính lại được tính toán theo các chuẩn mực, phương pháp, nguyên tắc của kế toán. Mà các chuẩn mực luôn đưa ra các phương pháp nhằm trình bày một cách trung thực hợp lý tình hình tài chính của doanh nghiệp. Điểm khác biệt này dẫn đến có một số khoản doanh thu, thu nhập và chi phí được đưa vào khi xác định loại lợi nhuận này nhưng lại bị loại ra khi tính khoản lợi nhuận kia. Một số khoản doanh thu, thu nhập và chi phí được ghi nhận vào kỳ này khi xác định loại lợi nhuận này nhưng lại được ghi vào kỳ khác khi xác định loại lợi nhuận kia. B. CÁC TRƯỜNG HỢP LÀM PHÁT SINH CHÊNH LỆCH GIỮA LỢI NHUẬN KẾ TOÁN VÀ LỢI NHUẬN CHỊU THUẾ I.NỘI DUNG CÁC CHÊNH LỆCH Có rất nhiều trường hợp làm phát sinh chênh lệch giữa lợi nhuận kế toán và lợi nhuận chịu thuế, các trường hợp chủ yếu như sau: SVTT: Nguyeã n Thò Höông Trang 14 CTY CP LM LK VI NA - Khi tính khấu hao, kế toán thường dựa vào thời gian hữu dụng của tài sản trong khi đó mức khấu hao được thuế chấp nhận phải căn cứ theo khung quy định của Luật thuế (QĐ 206/2003/QĐ-BTC do Bộ Tài chính ban hành ngày 12/12/2003). - Lợi nhuận kế toán bao gồm tất cả các khoản lợi nhuận phát sinh từ các hoạt động bán hàng, kể cả hoạt động bán trả góp. Về mặt thuế căn cứ để tính doanh thu bán trả góp chỉ là phần doanh thu đã lập hóa đơn và tương ứng với số tiền phải thu hoặc đã thu được trong kỳ. - Vào cuối niên độ, doanh nghiệp phải tiến hành trích trước chi phí bảo hành sản phẩm và tính vào chi phí bán hàng của kỳ kế toán mà sản phẩm được bán nhằm tuân thủ nguyên tắc doanh thu phù hợp với chi phí. Về mặt thuế, các chi phí có liên quan đến việc bảo hành sản phẩm chỉ được ghi nhận khi chi phí thực tế về bảo hành sản phẩm đã phát sinh. - Có một số khoản dự phòng và hoàn nhập dự phòng cần tiến hành đối với kế toán nhưng không được tính trừ (hay xem là thu nhập) khi xác định lợi nhuận chịu thuế (chẳng hạn như trích lập các khoản dự phòng về trợ cấp hưu trí, dự phòng cho các khoản tiền bồi thường; dự phòng rủi ro và chi phí…) - Một số khoản thu nhập được thực hiện bởi các chi nhánh ở nước ngoài cũng được loại trừ khi xác định lợi nhuận chịu thuế. - Rất nhiều các khoản được kế toán ghi vào chi phí và tính vào kết quả kinh doanh của niên độ nhưng không được thuế chấp nhận khi tính lợi nhuận chịu thuế như các khoản tiền nộp phạt do vi phạm luật giao thông, luật thuế, các khoản chi tiêu vượt mức khống chế của cơ quan thuế… II. PHÂN LOẠI CÁC KHOẢN CHÊNH LỆCH Về mặt ghi chép của kế toán, người ta thường phân chia các khoản chênh lệch nêu trên thành hai loại: chênh lệch thường xuyên và chênh lệch tạm thời. 1. Chênh lệch thường xuyên: - Là khoản chênh lệch giữa lợi nhuận kế toán và lợi nhuận chịu thuế của kỳ kế toán. Khoản chênh lệch này xuất hiện trong kỳ kế toán này và sẽ không mất đi hay bị triệt tiêu ở các kỳ sau. Chẳng hạn như trong một số quy định của SVTT: Nguyeã n Thò Höông Trang 15 CTY CP LM LK VI NA thuế, người ta không chấp nhận các khoản chi phí liên quan đến quà cáp, các khoản tiền nộp phạt do vi phạm luật giao thông; chi phí dự phòng của một số đối tượng mà thuế không cho phép. Trong khi đo, các khoản chi phí này làm giảm lợi nhuận kế toán, vì vậy cần hạch toán các chi phí có liên quan vào kỳ có liên quan. - Bên cạnh đó, theo quy định của thuế, một số khoản doanh thu, thu nhập mà kế toán đã ghi nhận (chẳng hạn như khoản hoàn nhập dự phòng của một số đối tượng kế toán mà thuế không cho phép lập dự phòng; thu nhập được thực hiện bởi các chi nhánh ở nước ngoài…) không được xem là thu nhập chịu thuế nhưng rõ ràng các khoản này làm tăng lợi nhuận của kế toán. 2. Chênh lệch tạm thời: - Là khoản chênh lệch giữa lợi nhuận chịu thuế và lợi nhuận kế toán phát sinh giữa các kỳ. Những khoản chênh lệch này xuất hiện ở kỳ kế toán này và sẽ bị tiêu trừ sau đó ở các kỳ kế toán sau. Chẳng hạn theo yêu cầu của chuẩn mực kế toán, doanh thu cung cấp dịch vụ có thể ước tính bằng một trong ba phương pháp: a- Đánh giá phần công việc đã hoàn thành. b- So sánh tỷ lệ giữa khối lượng công việc đã hoàn thành với tổng khối lượng công việc phải hoàn thành. c- Tỷ lệ chi phí phát sinh so với tổng chi phí ước tính để hoàn thành toàn bộ giao dịch về cung cấp dịch vụ. Trong khi đó, theo yêu cầu của thuế doanh thu được ghi nhận khi lập hóa đơn. Do vậy, doanh thu theo cách tính của thuế và của kế toán sẽ khác nhau, khoản chênh lệch đó đưa đến doanh thu của kế toán kỳ này có thể cao hơn thuế nhưng kỳ sau sẽ ngược lại. Thế nhưng, nếu cộng dồn nhiều kỳ, doanh thu theo cách tính của kế toán và của thuế sẽ bằng nhau. C. PHƯƠNG PHÁP GHI NHẬN DOANH THU, THU NHẬP, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH LỢI NHUẬN TRONG CÁC DOANH NGHIỆP HIỆN NAY I. THEO QUY ĐỊNH CỦA CHUẨN MỰC VÀ CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN: 1. Phương pháp tính: Lợi nhuận kế toán trình bày trên Bảng Báo Cáo Kết Quả hoạt động kinh doanh (Mẫu số B02-DN Ban hành kèm theo QĐ15/2006/QĐ – BTC ngày 20/03/2006 của Bộ trưởng Bộ Tài Chính) được xác định như sau: SVTT: Nguyeã n Thò Höông Trang 16 CTY CP LM LK VI NA Tổng lợi nhuận = trước thuế (50) Lợi nhuận thuần từ hoạt động + kinh doanh (30) Lợi nhuận khác (40) Trong đó: Lợi nhuận thuần Lợi nhuận gộp Doanh thu từ hoạt động = về bán hàng và + hoạt động kinh doanh cung cấp dịch vụ tài chính Lợi nhuận gộp về bán hàng và cung cấp dịch vụ Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ 2. Chi phí - tài chính Chi phíChi phí bán - quản lý hàng doanh nghiệp = Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ = Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ - - Giá vốn hàng bán Các khoản giảm trừ doanh thu Phương pháp ghi nhận: Về việc ghi nhận doanh thu, thu nhập và chi phí của kế toán được quy định chung trong Chuẩn mực kế toán số 1 và chi tiết trong các Chuẩn mực có liên quan như: Chuẩn mực số 2- Hàng tồn kho; Chuẩn mực số 3- Tài sản cố định hữu hình; Chuẩn mực số 4- Tài sản cố định vô hình; Chuẩn mực số 14- Doanh thu và thu nhập khác; Chuẩn mực số 16- Chi phí đi vay  Phương pháp ghi nhận doanh thu, thu nhập:  Theo đoạn 43, chuẩn mực chung: doanh thu và thu nhập khác được ghi nhận trong Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh khi thu được lợi ích kinh tế trong tương lai có liên quan tới sự gia tăng về tài sản hoặc giảm bớt nợ phải trả và giá trị gia tăng đó phải xác định được một cách đáng tin cậy.  Đoạn 10, 16, 24 chuẩn mực số 14- doanh thu và thu nhập khác có quy định nguyên tắc ghi nhận doanh thu bán hàng, doanh thu cung cấp dịch vụ, thu nhập SVTT: Nguyeã n Thò Höông Trang 17 CTY CP LM LK VI NA khác, nhìn chung, các khoản này được ghi nhận khi thỏa mãn đồng thời tất cả các điều kiện sau: - Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn các rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hóa cho người mua; - Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa như quyền sở hữu hàng hóa hoặc quyền kiểm soát hàng hóa; - Doanh thu, thu nhập được xác định tương đối chắc chắn; - Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng; - Xác định được chi phí có liên quan đến giao dịch bán hàng. Thông tư 89/2002/TT-BTC do Bộ trưởng Bộ Tài Chính ban hành ngày 9/10/2002 (Sau đây gọi tắt là Thông tư 89/2002/TT-BTC), Mục IV-Hướng dẫn kế toán chuẩn mực “Doanh thu và thu nhập khác” cũng quy định rõ các trường hợp sau nay không được ghi nhận là doanh thu: - Khi hàng hóa hoặc dịch vụ được trao đổi để lấy hàng hóa hoặc dịch vụ tương tự về bản chất. - Hàng bán đã viết hóa đơn bán hàng và đã thu tiền nhưng đến cuối kỳ vẫn chưa giao hàng cho người mua.  Phương pháp ghi nhận chi phí:  Theo đoạn 44, 45 Chuẩn mực chung, chi phí sản xuất, kinh doanh và chi phí khác được ghi nhận trong Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh khi các khoản chi phí này làm giảm bớt lợi ích kinh tế trong tương lai có liên quan đến việc giảm bớt tài sản hoặc tăng nợ phải trả và chi phí này phải xác định được một cách đáng tin cậy. Các chi phí được ghi nhận trong Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh phải tuân thủ nguyên tắc phù hợp giữa doanh thu và chi phí.  Đoạn 5, 13, 19, 24 chuẩn mực kế toán số 2- hàng tồn kho quy định rõ nguyên tắc xác định giá trị hàng tồn kho; phương pháp tính giá trị hàng tồn kho; cách xác định mức trích lập dự phòng: nguyên tắc ghi nhận chi phí có liên quan đến hàng tồn kho, cụ thể: SVTT: Nguyeã n Thò Höông Trang 18 CTY CP LM LK VI NA - Đoạn 5- Giá gốc hàng tồn kho bao gồm: Chi phí mua, chi phí chế biến và các chi phí liên quan trực tiếp khác phát sinh để có được hàng tồn kho ở địa điểm và trạng thái hiện tại. - Đoạn 13- Việc tính giá trị hàng tồn kho được áp dụng theo một trong các phương pháp sau: Phương pháp tính theo giá đích danh; Phương pháp bình quân gia quyền; Phương pháp nhập trước, xuất trược; Phương pháp nhập sau, xuất trước. - Đoạn 19- Cuối kỳ kế toán năm, khi giá trị thuần có thể thực hiện được của hàng tồn kho nhỏ hơn giá gốc thì phải lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho. Số dự phòng giảm giá hàng tồn kho được lập là số chênh lệch giữa giá gốc hàng tồn kho lớn hơn giá trị thuần có thể thực hiện được của chúng. - Đoạn 24- Khi bán hàng tồn kho, giá gốc của hàng tồn kho đã bán được ghi nhận là chi phí sản xuất, kinh doanh trong kỳ phù hợp với doanh thu liên quan đến chúng được ghi nhận.  Đoạn 29, 31, 32 Chuẩn mực kế toán số 3- Tài sản cố định hữu hình quy định nguyên tắc tính và ghi nhận khấu hao, cụ thể: - Đoạn 29- Giá trị phải khấu hao của tài sản cố định hữu hình được phân bổ một cách có hệ thống trong thời gian sử dụng hữu ích của chúng. Phương pháp khấu hao phải phù hợp với lợi ích kinh tế mà tài sản đem lại cho doanh nghiệp. Số khấu hao của từng kỳ được hạch toán vào chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ, trừ khi chúng được tính vào giá trị của các tài khoản khác. - Đoạn 31- Thời gian sử dụng hữu ích của tài sản cố định hữu hình do doanh nghiệp xác định chủ yếu dựa trên mức độ sử dụng ước tính của tài sản. - Đoạn 32- Ba phương pháp khấu hao tài sản cố định hữu hình gồm: Phương pháp khấu hao đường thẳng, phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần, phương pháp khấu hao theo số lượng sản phẩm.  Đoạn 6, 7 Chuẩn mực kế toán số 16- Chi phí đi vay quy định việc ghi nhận chi phí đi vay. Theo đó, chi phí đi vay phải được ghi nhận vào chi phí sản xuất, kinh doanh trong kỳ phát sinh, trừ khi có liên quan trực tiếp đến việc đầu tư xây dựng hoặc sản xuất tài sản dở dang được tính vào giá trị của tài sản đó. 3. Mẫu biểu Báo cáo tài chính áp dụng: SVTT: Nguyeã n Thò Höông Trang 19 CTY CP LM LK VI NA Một bộ Báo Cáo Tài Chính gồm 4 Bảng biểu ban hành theo Quyết định Số 15/2006/Q Đ – BTC do Bộ Trưởng Bộ Tài Chính ban hành ngày 20/03/2006 - Bảng cân đối kế toán Mẫu số B 01 - DN - Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh Mẫu số B 02 - DN - Báo cáo lưu chuyển tiền tệ Mẫu số B 03 - DN - Bản thuyết minh báo cáo tài chính Mẫu số B 09 - DN II. THEO QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ THUẾ: Quy định của cơ quan thuế có liên quan đến việc ghi nhận doanh thu, chi phí và xác định thu nhập chịu thuế được thực hiện theo Thông tư 134/2007/TT-BTC do Bộ Tài Chính ban hành ngày 23/11/2007 (Sau đây gọi tắt là Thông tư 134/2007/TT-BTC) hướng dẫn chi tiết Luật thuế thu nhập doanh nghiệp. 1. Phương pháp tính: Căn cứ vào Mục I, Phần B của Thông tư 134/2007/TT- BTC thì thu nhập chịu thuế trong kỳ tính thuế được xác định theo công thức sau: Thu nhập chịu thuế trong kỳ tính thuế 2. = Doanh thu để tính thu nhập chịu thuế trong kỳ tính thuế - Chi phí hợp lý trong kỳ tính thuế + Thu nhập chịu thuế khác trong kỳ tính thuế Phương pháp ghi nhận: a. Phương pháp ghi nhận doanh thu:  Căn cứ vào Khoản 1, 2, Mục II, Phần B của Thông tư 134/2007/TTBTC quy định doanh thu để tính thu nhập chịu thuế là toàn bộ tiền bán hàng hóa, tiền cung cấp dịch vụ bao gồm cả khoản trợ giá, phụ thu, phụ trội mà cơ sở kinh doanh được hưởng không phân biệt thu được tiền hay chưa thu được tiền và thời điểm để xác định thu nhập chịu thuế như sau: - Đối với hàng hóa là thời điểm chuyển giao quyền sở hữu hàng hóa hoặc thời điểm xuất hóa đơn. SVTT: Nguyeã n Thò Höông Trang 20 CTY CP LM LK VI NA