Tài liệu Bàn về công tác quản lí thu thuế giá trị gia tăng ở khu vực kinh tế cá thể trên địa bàn quận ba đình

tailieuonthi Lêi nãi ®Çu ThuÕ lµ kho¶n thu chñ yÕu cña Ng©n s¸ch Nhµ n­íc, lµ c«ng cô quan träng ®Ó ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i tæng s¶n phÈm x· héi vµ thu nhËp quèc d©n. Nh­ vËy, cã thÓ thÊy r»ng ThuÕ lµ mét biÖn ph¸p kinh tÕ cña mäi Nhµ n­íc. Song ®Ó biÖn ph¸p ®ã ®¹t hiÖu qu¶ sÏ rÊt cÇn ®Õn mét bé phËn chuyªn tr¸ch, chÊt l­îng trong qu¸ tr×nh qu¶n lý vµ hµnh thu. NhËn thøc ®­îc ®iÒu nµy, ®ång thêi ®Ó b¾t nhÞp ®­îc víi b­íc chuyÓn biÕn vÒ c¬ cÊu, thµnh phÇn kinh tÕ, §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· thùc thi c¶i c¸ch hÖ thèng ThuÕ b­íc hai. Trong ®ã, næi bËt nhÊt lµ viÖc thay thÕ 2 s¾c thuÕ Doanh thu vµ thuÕ Lîi tøc b»ng thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng vµ thuÕ Thu nhËp doanh nghiÖp ®­îc th«ng qua t¹i kú häp thø 11 vµ cã hiÖu lùc thi hµnh tõ 1/1/1999. §©y lµ b­íc ®i v« cïng quan träng, thÓ hiÖn sù m¹nh d¹n cña §¶ng ta trong c«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn sù khëi ®Çu nµo còng ®Òu cã nh÷ng ch¾c trë kh«ng thÓ tr¸nh khái, nhÊt lµ ë khu vùc kinh tÕ c¸ thÓ c¶ n­íc nãi chung vµ ®Æc biÖt ë QuËn Ba §×nh nãi riªng. §Ó cã thÓ th¸o gì ®­îc nh÷ng khã kh¨n nµy vµ t×m ra h­íng ®i míi lµ c¶ mét vÊn ®Ò nan gi¶i ®èi víi Bé Tµi chÝnh, Tæng côc ThuÕ vµ c¸c c¬ quan h÷u quan. QuËn Ba §×nh lµ mét trong 7 QuËn néi thµnh cña thµnh phè Hµ néi. QuËn Ba §×nh kh«ng réng vÒ diÖn tÝch nh­ng cã nhiÒu trô së, c¬ quan trung ­¬ng cña §¶ng, chÝnh phñ, c¸c c¬ quan ngo¹i giao, ®¹i sø qu¸n. Tuy nhiªn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë ®©y còng rÊt phong phó. Qua thêi gian thùc tËp ë Chi côc ThuÕ quËn Ba ®×nh, ®­îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c thÇy, c« gi¸o vµ c¸c c¸n bé c«ng t¸c t¹i Chi côc, t«i ®· ®i s©u nghiªn cøu vµ ph©n tÝch t×nh h×nh thùc tÕ qu¶n lÝ thu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ë khu vùc kinh tÕ c¸ thÓ trªn ®Þa bµn QuËn Ba ®×nh trong nh÷ng th¸ng ®Çu Trang 1 tailieuonthi triÓn khai luËt thuÕ míi nµy.Tõ ®ã còng xin ®­îc ®­a ra mét sè ph­¬ng h­íng nh»m t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lÝ thu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ë khu vùc kinh tÕ c¸ thÓ, gãp phÇn t¨ng thu cho Ng©n s¸ch nhµ n­íc. B¾t nguån tõ nh÷ng lÝ do trªn nªn ®Ò tµi cã tªn gäi lµ: “Bµn vÒ c«ng t¸c qu¶n lÝ thu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ë khu vùc kinh tÕ c¸ thÓ trªn ®Þa bµn quËn Ba ®×nh" . Toµn bé ®Ò tµi ®­îc tr×nh bµy theo kÕt cÊu sau: PhÇn I: Sù cÇn thiÕt ph¶i qu¶n lý thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ c¸ thÓ hiÖn nay. PhÇn II: T×nh h×nh qu¶n lý thu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ë khu vùc kinh tÕ c¸ thÓ trªn ®Þa bµn quËn Ba ®×nh trong quý I n¨m 2003 PhÇn III: Mét sè ph­¬ng h­íng t¨ng c­êng qu¶n lý thu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ë khu vùc kinh tÕ c¸ thÓ ë quËn Ba ®×nh. V× thêi gian thùc tËp vµ tr×nh ®é h¹n hÑp nªn bµi viÕt kh«ng thÓ tr¸nh khái khiÕm khuyÕt, sai sãt. RÊt mong ®­îc sù gãp ý, chØ b¶o cña c¸c thÇy c«, c¸c c¸n bé thuÕ vµ nh÷ng ng­êi quan t©m. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n. Trang 2 tailieuonthi Môc lôc PhÇn I: Sù cÇn thiÕt ph¶i qu¶n lý thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ c¸ thÓ hiÖn nay. I. ThuÕ vµ vai trß cña thuÕ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng: II. 1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm cña thuÕ. 2. Vai trß cña thuÕ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Sù cÇn thiÕt ph¶i ¸p dông thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ë n­íc ta hiÖn nay: 1. Sù cÇn thiÕt ph¶i ¸p dông thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng thay cho thuÕ Doanh thu. III. 2. ThuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng vµ nh÷ng ­u ®iÓm næi bËt. 3. Néi dung c¬ b¶n cña luËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. ý nghÜa cña c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®èi víi khu vùc kinh tÕ c¸ thÓ: 1. VÞ trÝ, vai trß cña kinh tÕ c¸ thÓ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. 2. ý nghÜa cña viÖc t¨ng c­êng qu¶n lý thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®èi víi khu vùc kinh tÕ c¸ thÓ. Trang 3 tailieuonthi PhÇn II: T×nh h×nh qu¶n lý thu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ë khu vùc kinh tÕ c¸ thÓ trªn ®Þa bµn QuËn Ba §×nh quý I n¨m 2003. I. §Æc ®iÓm kinh tÕ x· héi vµ t×nh h×nh qu¶n lý thu thuÕ trªn ®Þa bµn quËn Ba §×nh: 1. Mét sè nÐt vÒ ®Æc ®iÓm kinh tÕ x· héi. 2. C«ng t¸c tæ chøc bé m¸y thu thuÕ trªn ®Þa bµn quËn Ba §×nh. II. T×nh h×nh qu¶n lý thu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng víi c¸c hé kinh tÕ c¸ thÓ trªn ®Þa bµn quËn Ba §×nh trong nh÷ng th¸ng ®Çu thùc hiÖn luËt thuÕ míi: 1. Qu¶n lý ®èi t­îng nép thuÕ. 2. Qu¶n lý c¨n cø tÝnh thuÕ. 3. Qu¶n lý kh©u thu nép tiÒn thuÕ. PhÇn III: Mét sè ph­¬ng h­íng t¨ng c­êng qu¶n lý thu thuÕ ë khu vùc kinh tÕ c¸ thÓ t¹i QuËn Ba §×nh. I. Qu¶n lÝ ®èi t­îng nép thuÕ: 1. Qu¶n lý nh÷ng hé ®· qu¶n lý ®­îc . Trang 4 tailieuonthi 2. Qu¶n lý nh÷ng hé ch­a qu¶n lý ®­îc. II. Qu¶n lý vÒ c¨n cø tÝnh thuÕ: III. Mét sè biÖn ph¸p qu¶n lý thu nép trªn thuÕ: IV. 1. C«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch. 2. C«ng t¸c ®«n ®èc thu nép thuÕ. 3. C«ng t¸c kiÓm tra vµ thanh tra thuÕ. C¸c biÖn ph¸p vÒ tæ chøc c¸n bé: 1. ChÊn chØnh bé m¸y ho¹t ®éng cña Chi côc thuÕ QuËn Ba §×nh. 2. T¨ng c­êng ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé mét c¸ch cã hÖ thèng. 3. Cã chÝnh s¸ch vÒ l­¬ng tho¶ ®¸ng ®èi víi c¸n bé thuÕ. 4. Tranh thñ sù l·nh ®¹o, chØ ®¹o cña c¬ quan thuÕ vµ c¸c cÊp, c¸c ngµnh cã liªn quan. V. Mét sè biÖn ph¸p kh¸c: 1. Tõng b­íc ®­a khoa häc kü thuËt vµo qu¶n lý thu thuÕ nh­ øng dông c«ng cô tin häc. 2. Lµm thay ®æi thãi quen cña ng­êi d©n vÒ viÖc sö dông ho¸ ®¬n, chøng tõ. 3. KiÕn nghÞ vÒ v¨n b¶n luËt, chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc. Trang 5 tailieuonthi PhÇn I Sù cÇn thiÕt ph¶i qu¶n lý thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ c¸ thÓ. I. ThuÕ vµ vai trß cña thuÕ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng: 1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm cña ThuÕ: ThuÕ xuÊt hiÖn cïng víi sù xuÊt hiÖn cña Nhµ n­íc vµ sù ph¸t triÓn tån t¹i cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸ tiÒn tÖ. Nhµ n­íc sö dông thuÕ nh­ mét c«ng cô ®Ó phôc vô cho viÖc thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña m×nh. LÞch sö cµng ph¸t triÓn, c¸c hÖ thèng thuÕ kho¸, c¸c h×nh thøc thuÕ kho¸ vµ ph¸p luËt thuÕ ngµy cµng ®a d¹ng vµ hoµn thiÖn cïng víi sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÞ tr­êng, c¸c kho¶n ®ãng gãp cña ng­êi d©n cho Nhµ n­íc ®­îc x¸c ®Þnh vµ ®­îc quy ®Þnh c«ng khai b»ng luËt ph¸p cña Nhµ n­íc . C¸c kho¶n thuÕ ®ãng gãp cña d©n t¹o thµnh quü tiÒn tÖ cña Nhµ n­íc. Cïng víi sù hoµn thiÖn chøc n¨ng cña Nhµ n­íc, ph¹m vi sö dông quü tiÒn tÖ cña Nhµ n­íc ngµy cµng më réng. Nã kh«ng chØ ®¶m b¶o chi tiªu ®Ó duy tr× quyÒn lùc cña bé m¸y Nhµ n­íc, mµ cßn ®Ó chi tiªu cho c¸c nhu cÇu phóc lîi chung vµ kinh tÕ. Nh­ vËy g¾n liÒn víi Nhµ Trang 6 tailieuonthi n­íc, thuÕ lu«n lµ mét vÊn ®Ò thêi sù nãng báng ®èi víi c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi vµ víi mäi tÇng líp d©n c­. Cã rÊt nhiÒu c¸c quan ®iÓm nh×n nhËn thuÕ d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau, nh­ng ®øng trªn gãc ®é tµi chÝnh, cã thÓ xem xÐt thuÕ d­íi kh¸i niÖm nh­ sau: ThuÕ lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p tµi chÝnh b¾t buéc nh­ng phi h×nh sù cña Nhµ n­íc nh»m ®éng viªn mét sè bé phËn thu nhËp tõ lao ®éng, tõ cña c¶i, tõ vèn, tõ c¸c chi tiªu hµng ho¸ vµ dÞch vô, tõ tµi s¶n cña c¸c thÓ nh©n vµ ph¸p nh©n nh»m tËp trung vµo tay Nhµ n­íc ®Ó trang tr¶i c¸c kho¶n chi phÝ cho bé m¸y nhµ n­íc vµ c¸c nhu cÇu chung cña x· héi. C¸c kho¶n ®éng viªn qua thuÕ ®­îc thÓ chÕ ho¸ b»ng luËt. Víi nhËn thøc nh­ vËy, cã thÓ thÊy râ sù kh¸c nhau gi÷a thuÕ víi c¸c h×nh thøc ph©n phèi kh¸c dùa trªn nh÷ng ®Æc ®iÓm chñ yÕu sau ®©y:  §Æc ®iÓm thø nhÊt : ThuÕ lµ mét biÖn ph¸p tµi chÝnh cña Nhµ n­íc mang tÝnh quyÒn lùc, tÝnh c­ìng chÕ, tÝnh ph¸p lý cao nh­ng sù b¾t buéc nµy lµ phi h×nh sù. Qu¸ tr×nh ®éng viªn nguån thu tõ thuÕ cña Nhµ n­íc lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi quyÒn së h÷u mét bé phËn thu nhËp cña c¸c ph¸p nh©n vµ thÓ nh©n thµnh quyÒn së h÷u cña Nhµ n­íc. Do ®ã Nhµ n­íc ph¶i dïng quyÒn lùc ®Ó thùc hiÖn quyÒn chuyÓn ®æi. TÝnh quyÒn lùc t¹o nªn sù b¾t buéc lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan, nh­ng v× c¸c ho¹t ®éng thu nhËp cña thÓ nh©n vµ ph¸p nh©n kh«ng g©y c¶n trë cho x· héi nªn tÝnh b¾t buéc nµy lµ phi h×nh sù. V× vËy cã thÓ nãi viÖc ®¸nh thuÕ kh«ng mang tÝnh h×nh ph¹t. §Æc ®iÓm nµy ®­îc thÓ chÕ ho¸ trong hiÕn ph¸p cña mäi quèc gia, viÖc ®ãng gãp thuÕ cho nhµ n­íc ®­îc coi lµ mét trong nh÷ng nghÜa vô b¾t buéc ®èi víi c«ng d©n. Mäi c«ng d©n lµm nghi· vô ®ãng thuÕ theo Trang 7 tailieuonthi nh÷ng luËt thuÕ ®­îc c¬ quan quyÒn lùc tèi cao quy ®Þnh vµ nÕu kh«ng thi hµnh sÏ bÞ c­ìng chÕ theo nh÷ng h×nh thøc nhÊt ®Þnh. * §Æc ®iÓm thø hai: ThuÕ tuy lµ biÖn ph¸p tµi chÝnh cña Nhµ n­íc mang tÝnh b¾t buéc, song sù b¾t buéc ®ã lu«n lu«n ®­îc x¸c lËp trªn nÒn t¶ng kinh tÕ-x· héi cña ng­êi lµm nhiÖm vô ®ãng thuÕ, do ®ã thuÕ bao giê còng chøa ®ùng c¸c yÕu tè kinh tÕ x· héi. + YÕu tè kinh tÕ thÓ hiÖn : HÖ thèng thuÕ tr­íc hÕt ph¶i kÓ ®Õn thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi cña mét Quèc gia, c¬ cÊu kinh tÕ, thùc tiÔn vËn ®éng cña c¬ cÊu kinh tÕ ®ã, còng nh­ chÝnh s¸ch, c¬ chÕ qu¶n lý cña Nhµ n­íc. Cïng víi yÕu tè ®ã cßn ph¶i kÓ ®Õn ph¹m vi, møc ®é chi tiªu cña Nhµ n­íc nh»m thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng kinh tÕ cña m×nh. + YÕu tè x· héi thÓ hiÖn : HÖ thèng thuÕ ph¶i dùa trªn phong tôc, tËp qu¸n cña quèc gia, kÕt cÊu giai cÊp còng nh­ ®êi sèng thùc tÕ cña c¸c thµnh viªn trong tõng giai ®o¹n lÞch sö. MÆt kh¸c thuÕ cßn thùc hiÖn ph©n phèi l¹i thu nhËp x· héi ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi. Nh­ vËy møc ®éng viªn qua thuÕ trong GDP cña mét quèc gia phô thuéc vµo nhu cÇu chi tiªu cña Nhµ n­íc vµ c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ, x· héi cña quèc gia ®ã. * §Æc ®iÓm thø ba: ThuÕ lµ mét kho¶n ®ãng gãp kh«ng mang tÝnh chÊt hoµn tr¶ trùc tiÕp. Nghi· lµ kho¶n ®ãng gãp cña c«ng d©n b»ng h×nh thøc thuÕ kh«ng ®ßi hái ph¶i hoµn tr¶ ®óng b»ng sè l­îng vµ kho¶n thu mµ nhµ n­íc thu tõ c«ng d©n ®ã nh­ lµ mét kho¶n vay m­în. Nã sÏ ®­îc hoµn tr¶ l¹i cho ng­êi nép thuÕ th«ng qua c¬ chÕ ®Çu t­ cña Ng©n s¸ch nhµ n­íc cho viÖc s¶n xuÊt vµ cung cÊp hµng ho¸ c«ng céng. §Æc ®iÓm nµy lµm næi râ sù kh¸c nhau gi÷a thuÕ vµ lÖ phÝ. LÖ phÝ ®­îc coi lµ mét kho¶n ®èi gi¸ gi÷a Nhµ n­íc víi c«ng d©n, khi c«ng d©n thõa h­ëng nh÷ng dÞch vô c«ng céng do nhµ n­íc cung cÊp ph¶i tr¶ mét phÇn thu nhËp cña m×nh cho nhµ n­íc. Tuy nhiªn viÖc trao ®æi nµy Trang 8 tailieuonthi th­êng kh«ng tu©n thñ theo h×nh thøc trao ®æi ngang gi¸ dùa trªn quy luËt cña thÞ tr­êng. Tãm l¹i, ThuÕ lµ mét biÖn ph¸p kinh tÕ cña mäi Nhµ n­íc, nã ®­îc thùc thi khi ho¹t ®éng kinh tÕ t¹o ra thu nhËp hoÆc sö dông nguån thu nhËp t¹o ra. §Æc biÖt, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vai trß cña Nhµ n­íc ngµy cµng trë nªn quan träng th× vai trß cña thuÕ còng chiÕm vÞ trÝ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ. 2. Vai trß cña ThuÕ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng: Sö dông c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Ó gi¶i quyÕt 3 vÊn ®Ó c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ (s¶n xuÊt c¸i g×, nh­ thÕ nµo, cho ai) lµ ph¸t kiÕn vÜ ®¹i cña nh©n lo¹i, c¬ chÕ thÞ tr­êng th«ng qua nh÷ng yÕu tè cña nã ®· t¹o ra ®éng lùc thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn, kÝch thÝch t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng cao chÊt l­îng hiÖu qu¶, thóc ®Èy qu¸ tr×nh x· héi ho¸ s¶n xuÊt, ®Èy nhanh qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung ho¸ s¶n xuÊt. Bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm ®ã, c¬ chÕ thÞ tr­êng cã nh­îc ®iÓm lµ g©y cho x· héi nh÷ng l·ng phÝ vÒ lao ®éng, tµi nguyªn, vèn dÉn ®Õn ®éc quyÒn thñ tiªu c¹nh tranh. Víi c¬ chÕ ph©n phèi qua thÞ tr­êng th­êng khoÐt s©u hè ng¨n c¸ch gi÷a ng­êi giÇu vµ ng­êi nghÌo, t¹o sù bÊt æn ®Þnh vÒ kinh tÕ x· héi. Tõ nh÷ng ­u, nh­îc ®iÓm ®ã cÇn thiÕt ph¶i cã sù can thiÖp cña Nhµ n­íc vµo qu¸ tr×nh kinh tÕ -x· héi ®Ó ph¸t huy nh÷ng mÆt tÝch cùc cña c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ h¹n chÕ tèi ®a nh÷ng nh­îc ®iÓm cña chóng. §Ó qu¶n lý, ®iÒu hµnh vÜ m« nÒn kinh tÕ x· héi, Nhµ n­íc sö dông nhiÒu c«ng cô nh­: KÕ hoÆch ho¸, ph¸p luËt, c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ..vv.. Trong c¸c c«ng cô trªn th× chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ ®ãng vai trß quan träng nhÊt vµ ThuÕ lµ mét c«ng cô quan träng trong chÝnh s¸ch Trang 9 tailieuonthi tµi chÝnh tiÒn tÖ, thuÕ ®­îc nhµ n­íc sö dông ®Ó thùc hiÖn vai trß qu¶n lý vÜ m« kinh tÕ x· héi. Cã thÓ thÊy râ vai trß cña ThuÕ næi bËt ë c¸c mÆt sau: * ThuÕ lµ nguån thu chñ yÕu cña ng©n s¸ch Nhµ n­íc: Mét nÒn tµi chÝnh quèc gia lµnh m¹nh ph¶i dùa chñ yÕu vµo nguån thu tõ néi bé nÒn kinh tÕ quèc d©n.TÊt c¶ c¸c nhu cÇu chi tiªu cña Nhµ n­íc ®Òu ®­îc ®¸p øng qua c¸c nguån thu tõ thuÕ, phÝ vµ c¸c h×nh thøc thu kh¸c nh­: vay m­în, viÖn trî n­íc ngoµi, b¸n tµi nguyªn quèc gia, thu kh¸c..vv.. Song thùc tÕ c¸c h×nh thøc thu ngoµi thuÕ ®ã cã rÊt nhiÒu h¹n chÕ, bÞ rµng buéc bëi nhiÒu ®iÒu kiÖn. Do ®ã thuÕ ®­îc coi lµ kho¶n thu quan träng nhÊt v× kho¶n thu nµy mang tÝnh chÊt æn ®Þnh vµ khi nÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn th× kho¶n thu nµy cµng t¨ng. ë n­íc ta, ThuÕ thùc sù trë thµnh nguån thu chñ yÕu cña Ng©n s¸ch Nhµ n­íc tõ n¨m 1990. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn qua tû träng sè thuÕ trong tæng thu ng©n s¸ch . BiÒu 1: T×nh h×nh tØ lÖ thuÕ vµ phÝ trong tæng thu ng©n s¸ch nhµ n­íc ta trong thêi gian qua ( Tµi liÖu cña Tæng côc thuÕ ). N¨m Tæng sè thuÕ vµ phÝ % So víi tæng thu ( tû ®ång) NSNN 1990 5906 73.7 14.0 1991 9844 92.7 12.83 1992 18514 88.0 16.75 1993 28695 90.5 21.0 1994 36629 89.6 21.51 Trang 10 % So víi GDP tailieuonthi Qua biÓu trªn ta thÊy sè thu thuÕ vµ phÝ ®· chiÕm phÇn chñ yÕu trong tæng thu NSNN vµ t¨ng nhanh qua c¸c n¨m, ®· b¶o ®¶m vÒ c¬ b¶n yªu cÇu chi th­êng xuyªn ngµy cµng t¨ng cña NSNN, gi¶m béi chi ng©n s¸ch, gi¶m l¹m ph¸t, tõng b­íc gãp phÇn æn ®Þnh trËt tù x· héi, giµnh mét phÇn ®Ó t¨ng chi cho tÝch luü. Nh­ vËy, chøng tá thuÕ lµ nguån thu quan träng nhÊt cña NSNN. * ThuÕ, mét c«ng cô gãp phÇn ®iÒu chØnh c¸c môc tiªu kinh tÕ vÜ m« cña Nhµ n­íc: ChÝnh s¸ch thuÕ ®­îc ®Æt ra kh«ng chØ nh»m mang l¹i sè thu ®¬n thuÇn cho ng©n s¸ch mµ yªu cÇu cao h¬n lµ qua thu gãp phÇn thùc hiÖn chøc n¨ng viÖc kiÓm kª, kiÓm so¸t, qu¶n lý h­íng dÉn vµ khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt, më réng l­u th«ng ®èi víi tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ theo h­íng ph¸t triÓn cña kÕ ho¹ch nhµ n­íc, gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc ®iÒu chØnh c¸c mÆt mÊt c©n ®èi lín trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Ngµy nay, h­íng vµo viÖc xö lý c¸c môc tiªu cña kinh tÕ vÜ m« lµ nhiÖm vô träng t©m cña mäi chÝnh phñ. Sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña viÖc qu¶n lý Nhµ n­íc, nÒn kinh tÕ lµ gi¶i quyÕt c¸c môc tiªu cña kinh tÕ vÜ m«. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn ®¹i, ng­êi ta th­êng x¸c ®Þnh 4 môc tiªu c¬ b¶n cña kinh tÕ vÜ m« mµ mäi chÝnh phñ ph¶i theo ®uæi. Bèn môc tiªu ®ã lµ: - §¶m b¶o thóc ®Èy sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ mét c¸ch hîp lý . - T¹o ®­îc c«ng ¨n viÖc lµm ®Çy ®ñ cho ng­êi lao ®éng. - æn ®Þnh gi¸ c¶, tiÒn tÖ, chèng l¹m ph¸t. -Thùc hiÖn sù c©n b»ng c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ. Trang 11 tailieuonthi Víi 4 môc tiªu trªn ta cã thÓ thÊy râ ThuÕ lµ mét c«ng cô hÕt søc quan träng nh»m biÕn 4 môc tiªu ®ã thµnh hiÖn thùc. 1. ThuÕ kÝch thÝch sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm: §Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu nµy, mét trong nh÷ng c«ng cô quan träng mµ nhµ n­íc sö dông lµ chÝnh s¸ch thuÕ. Néi dung ®iÒu tiÕt cña thuÕ gån hai mÆt: KÝch thÝch vµ h¹n chÕ. Nhµ n­íc ®· sö dông chÝnh s¸ch thuÕ mét c¸ch linh ho¹t trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh, b»ng viÖc t¸c ®éng vµo cung-cÇu nh»m ®iÒu chØnh chu kú kinh doanh- mét ®Æc tr­ng vèn cã cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Khi nÒn kinh tÕ suy tho¸i, tøc lµ khi ®Çu t­ ngõng trÖ, s¶n xuÊt vµ tiªu dïng ®Òu gi¶m th× nhµ n­íc dïng thuÕ ®Ó kÝch thÝch ®Çu t­ vµ khuyÕn khÝch tiªu dïng. - B»ng viÖc gi¶m thuÕ ®¸nh vµo s¶n xuÊt, gi¶m thuÕ ®èi víi hµng s¶n xuÊt ra ®Ó khuyÕn khÝch t¹o lîi nhuËn, kÝch thÝch viÖc ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt. - B»ng viÖc gi¶m thÕ ®¸nh vµo tiªu dïng nh»m khuyÕn khÝch tiªu dïng. - §Ó h¹n chÕ vµ g©y ¸p lùc ®èi víi viÖc l­u gi÷ vèn kh«ng ®­a vµo ®Çu t­, cã thÓ t¨ng thuÕ ®¸nh vµo thu nhËp vÒ tiÒn göi tiÕt kiÖm vµ thu nhËp vÒ tµi s¶n dù tr÷, tõ ®ã sÏ khuyÕn khÝch viÖc ®­a vèn vµo ®Çu t­, s¶n xuÊt kinh doanh. Khi nÒn kinh tÕ h­ng thÞnh, ®Ó ng¨n chÆn nguy c¬ mét nÒn kinh tÕ “nãng” ph¸t triÓn dÉn ®Õn l¹m ph¸t vµ khñng ho¶ng thõa th× nhµ n­íc dïng thuÕ ®Ó gi¶m tèc ®é ®Çu t­ å ¹t vµ gi¶m bít møc tiªu dïng cña x· héi. Song viÖc t¨ng thuÕ ph¶i ®­îc xem xÐt trong mét giíi h¹n cho phÐp Trang 12 tailieuonthi ®Ó ®¶m b¶o võa t¨ng nguån thu cho NSNN võa ®iÒu chØnh c¬ cÊu ngµnh nghÒ hîp lý. Nh­ vËy, cã thÓ thÊy sù t¸c ®éng cña thuÕ cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn nÒn kinh tÕ, ®Õn viÖc ®iÒu tiÕt kinh tÕ thÞ tr­êng cña Nhµ n­íc. Th«ng qua thuÕ, Nhµ n­íc thùc hiÖn ®Þnh h­íng ph¸t triÓn s¶n xuÊt. ChÝnh s¸ch thuÕ cã ®Þnh h­íng ph©n biÖt, cã thÓ gãp phÇn t¹o ra sù ph¸t triÓn c©n ®èi hµi hoµ gi÷a c¸c ngµnh, c¸c khu vùc, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, lµm gi¶m bít chi phÝ x· héi vµ thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng x¶y ra c¸c chu kú kinh doanh ®ã lµ chu kú dao ®éng lªn xuèng vÒ møc ®é thÊt nghiÖp vµ tû lÖ l¹m ph¸t, sù æn ®Þnh nÒn kinh tÕ víi t×nh tr¹ng cã ®Çy ®ñ c«ng ¨n viÖc lµm, l¹m ph¸t ë møc thÊp ®Ó thóc ®Èy nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng bÒn v÷ng lµ h­íng phÊn ®Êu nç lùc cña mäi chÝnh phñ nh»m san b»ng chu kú kinh doanh, ®­a gi¸ c¶ vÒ møc æn ®Þnh. 2. ThuÕ thùc hiÖn vai trß t¸i ph©n phèi c¸c nguån tµi chÝnh, gãp phÇn ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi: Kinh tÕ thÞ tr­êng lµm ra t¨ng sù ph©n ho¸ giµu nghÌo, sù ph©n ho¸ nµy cã nh÷ng khi bÊt hîp lý vµ lµm gi¶m tÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ-x· héi. Do vËy, cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p ph©n phèi l¹i cña c¶i x· héi nh»m h¹n chÕ sù ph©n ho¸ nµy, lµm lµnh m¹nh x· héi. Nhµ n­íc dïng thuÕ ®Ó ®iÒu tiÕt phÇn chªnh lÖch gi÷a ng­êi giµu vµ ng­êi nghÌo, th«ng qua viÖc trî cÊp hoÆc cung cÊp hµng ho¸ c«ng céng. Th«ng qua thuÕ thu nhËp, Nhµ n­íc thùc hiÖn vai trß ®iÒu chØnh vÜ m« trong lÜnh vùc tiÒn l­¬ng vµ thu nhËp, h¹n chÕ sù ph©n ho¸ giµu nghÌo vµ tiÕn tíi c«ng b»ng x· héi. Mét khÝa c¹nh kh¸c cña chÝnh s¸ch thuÕ nh»m ®iÒu chØnh thu nhËp lµ c¸c kho¶n thuÕ ®¸nh vµo tiªu dïng: ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng. Trang 13 tailieuonthi Víi nh÷ng hµng hãa dÞch vô thiÕt yÕu viÖc gi¶m thuÕ sÏ cã lîi cho ng­êi nghÌo h¬n vµ sù chªnh lÖch vÒ thu nhËp còng ®­îc gi¶m bít. Tr¸i l¹i nh÷ng mÆt hµng xa xØ, cao cÊp viÖc t¨ng thuÕ sÏ gãp phÇn ph©n phèi l¹i mét bé phËn thu nhËp cña ng­êi giµu trong x· héi. Tuy nhiªn, khi sö dông c«ng cô thuÕ ®Ó ®iÒu chØnh thu nhËp, møc thu nªn x©y dùng hîp lý tr¸nh t×nh tr¹ng ®iÒu tiÕt qu¸ lín lµm gi¶m kh¸t väng lµm giµu cña nhµ kinh doanh vµ gi¶m kh¶ n¨ng t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña ®Êt n­íc. 3. ThuÕ lµ c«ng cô kiÒm chÕ l¹m ph¸t: Nguyªn nh©n cña l¹m ph¸t cã thÓ do cung cÇu lµm cho gi¸ c¶ hµng ho¸ t¨ng lªn hoÆc do chi phÝ ®Çu vµo t¨ng. ThuÕ ®­îc sö dông ®Ó ®iÒu chØnh l¹m ph¸t, æn ®Þnh gi¸ c¶ thÞ tr­êng. NÕu cung nhá h¬n cÇu th× nhµ n­íc dïng thuÕ ®Ó ®iÒu chØnh b»ng c¸ch gi¶m thuÕ ®èi víi c¸c yÕu tè s¶n xuÊt, gi¶m thuÕ thu nhËp ®Ó kÝch thÝch ®Çu t­ s¶n xuÊt ra nhiÒu khèi l­îng s¶n phÈm nhiÒu h¬n. §ång thêi t¨ng thuÕ ®èi víi hµng ho¸ tiªu dïng ®Ó gi¶m bít cÇu. NÕu l¹m ph¸t do chi phÝ t¨ng, gia t¨ng thÊt nghiÖp, sù tr× trÖ cña tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, gi¸ c¶ ®Çu vµo t¨ng, nhµ n­íc dïng thuÕ h¹n chÕ t¨ng chi phÝ b»ng c¸ch c¾t gi¶m thuÕ ®¸nh vµo chi phÝ, kÝch thÝch t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. 4. ThuÕ gãp phÇn b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc vµ t¹o ®iÒu kiÖn hoµ nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi: B¶o hé hîp lý nÒn s¶n xuÊt trong n­íc tr¸nh khái sù c¹nh tranh khèc kiÖt tõ bªn ngoµi ®­îc coi lµ hÕt søc cÇn thiÕt ®èi víi c¸c n­íc. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn râ nÐt th«ng qua thuÕ xuÊt nhËp khÈu. §Ó Trang 14 tailieuonthi kÝch thÝch s¶n xuÊt trong n­íc ph¸t triÓn, kÝch thÝch s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu, nhµ n­íc ®¸nh thuÕ rÊt thÊp hoÆc kh«ng ®¸nh thuÕ vµo hµng xuÊt khÈu. KhuyÕn khÝch xuÊt khÈu hµng ho¸ ®· qua chÕ biÕn, h¹n chÕ xuÊt khÈu nguyªn liÖu th«. §¸nh thuÕ nhËp khÈu thÊp ®èi víi hµng ho¸ m¸y mãc thiÕt bÞ trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc vµ ®¸nh thuÕ nhËp khÈu cao ®èi víi hµng ho¸ m¸y mãc thiÕt bÞ trong n­íc ®· s¶n xuÊt ®­îc hoÆc hµng ho¸ tiªu dïng xa xØ. HiÖn nay, xu h­íng héi nhËp kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ ë trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Sù ­u ®·i, c¸c hiÖp ®Þnh vÒ thuÕ, tÝnh th«ng lÖ quèc tÕ cña chÝnh s¸ch thuÕ cã thÓ lµm gia t¨ng sù hoµ nhËp kinh tÕ gi÷a mét sè quèc gia víi khu vùc vµ céng ®ång quèc tÕ. Tr­íc sù ®æi míi m¹nh mÏ cña c¬ chÕ thÞ tr­êng ®ßi hái hµng lo¹t c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ, tµi chÝnh ph¶i thay ®æi cho phï hîp, trong ®ã cã chÝnh s¸ch thuÕ kho¸. Kú häp thø XI Quèc héi kho¸ IX n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt nam ®· th«ng qua hai luËt thuÕ quan träng lµ LuËt thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng vµ LuËt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp cã hiÖu lùc tõ ngµy 01/01/1999 thay thÕ cho LuËt thuÕ doanh thu, lîi tøc. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ngµnh thuÕ còng nh­ c¸c ®èi t­îng s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i n¾m v÷ng vµ thùc hiÖn nghiªm chØnh 2 luËt thuÕ nµy gióp cho ThuÕ ngµy cµng cã søc kh¶ thi, hiÖu qu¶ h¬n trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. II. Sù cÇn thiÕt ph¶I ¸p dông thuÕ thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng ë n­íc ta hiÖn nay: 1. Sù cÇn thiÕt ph¶i ¸p dông thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng thay cho thuÕ Doanh thu: Trang 15 tailieuonthi ChØ cã s¶n xuÊt míi t¹o ra cña c¶i vËt chÊt cho x· héi vµ nguån thu cho NSNN. Do ®ã, Nhµ n­íc cã tr¸ch nhiÖm quan t©m, t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho s¶n xuÊt ph¸t triÓn, l­u th«ng ®­îc th«ng suèt. Mét m«i tr­êng ®Çu t­ ®­îc coi lµ thuËn lîi nÕu trong ®ã, nh÷ng c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®­îc quy ®Þnh phï hîp, râ rµng, æn ®Þnh, Ýt cã biÕn ®éng ®Ó t¹o cho doanh nghiÖp yªn t©m bá vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh. ë n­íc ta, ®Õn thêi ®iÓm nµy, Nhµ n­íc thÊy cÇn thiÕt ph¶i ¸p dông thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng ®Ó thay thÕ cho thuÕ doanh thu v× c¸c lý do sau: Víi ViÖt Nam, ThuÕ doanh thu ®· ®­îc ¸p dông tõ rÊt l©u, tr­íc ®©y cã tªn lµ ThuÕ doanh nghiÖp, tõ khi c¶i c¸ch thuÕ b­íc mét (tõ n¨m 1990) ®­îc ®æi tªn lµ ThuÕ doanh thu. ThuÕ doanh thu cã ®Æc tr­ng c¬ b¶n lµ cã nhiÒu møc thuÕ suÊt, ph©n biÖt theo nghµnh hµng vµ mÆt hµng. ThuÕ thu hµng th¸ng vµ tÝnh trªn tæng doanh thu b¸n hµng, kh«ng cã khÊu trõ thuÕ ®· nép ë kh©u tr­íc. ThuÕ suÊt ®­îc quy ®Þnh thÊp. ThuÕ doanh thu cã ­u ®iÓm lµ tÝnh to¸n ®¬n gi¶n, thu døt ®iÓm tõng lÇn b¸n hµng mµ kh«ng ph¶i theo dâi tho¸i tr¶ sè thuÕ ®· nép ë kh©u tr­íc. V× vËy, nguån thu cña c¸c cÊp ng©n s¸ch vµ gi÷a c¸c ®Þa ph­¬ng còng t­¬ng ®èi æn ®Þnh. Tuy nhiªn, thuÕ doanh thu cã nhiÒu nh­îc ®iÓm, trong ®ã, nh­îc ®iÓm lín nhÊt lµ thu thuÕ trïng l¾p. ThuÕ doanh thu quy ®Þnh cø mçi lÇn b¸n hµng lµ mét lÇn ph¶i nép ThuÕ doanh thu nªn cµng chuyªn m«n ho¸ s©u th× cµng ph¶i nép nhiÒu thuÕ. Ng­îc l¹i, nÕu tæ chøc s¶n xuÊt khÐp kÝn kiÓu tù cÊp tù tóc th× ph¶i nép Ýt thuÕ h¬n. Do ®ã, thuÕ doanh thu kh«ng phï hîp víi yªu cÇu C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i ho¸. MÆt kh¸c, c¬ chÕ thuÕ cã nhiÒu møc thuÕ suÊt ®Ó b¶o hé ®Õn tõng ngµnh hµng, mÆt hµng chØ phï hîp víi thêi kú kÕ hoÆch ho¸, thêi k× mµ gi¸ c¶ Trang 16 tailieuonthi ®¹i bé phËn hµng ho¸ ®Òu do Nhµ n­íc thèng nhÊt qu¶n lý.ViÖc quy ®Þnh qu¸ nhiÒu thuÕ suÊt lµm cho s¾c thuÕ phøc t¹p, t¹o kÏ hë ®Ó trèn thuÕ, l¸ch thuÕ. MÆt kh¸c thuÕ Doanh thu quy ®Þnh qu¸ nhiÒu c¸c tr­êng hîp miÔn gi¶m thuÕ, nhiÒu khi kh«ng ®óng tÝnh chÊt cña thuÕ gi¸n thu, g©y phøc t¹p cho qu¸ tr×nh thùc hiÖn, qu¶n lý. Sang c¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng, gi¸ c¶ hµng ho¸ do cung- cÇu trªn thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh, nÕu vÉn duy tr× c¬ chÕ nhiÒu thuÕ suÊt th× chØ lµm t¨ng thªm khã kh¨n, phøc t¹p trong qu¶n lý vµ t¹o nhiÒu kÏ hë cho trèn lËu thuÕ... ChÝnh v× vËy, trong c¶i c¸ch thuÕ b­íc II nµy, Quèc héi ®· quyÕt ®Þnh ban hµnh thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng ®Ó ¸p dông tõ 1/1/2003 thay thÕ cho thuÕ doanh thu. 2. ThuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng vµ nh÷ng ­u ®iÓm næi bËt: ThuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng lµ thuÕ tÝnh trªn kho¶n gi¸ trÞ t¨ng thªm cña hµng ho¸, dÞch vô ph¸t sinh ë tõng kh©u trong qu¸ tr×nh tõ s¶n xuÊt, l­u th«ng ®Õn tiªu dïng. V× chØ tÝnh trªn kho¶n gi¸ trÞ t¨ng thªm cña hµng ho¸, dÞch vô ë tõng kh©u b¸n hµng, kh«ng ®¸nh vµo phÇn gi¸ trÞ ®· chÞu thuÕ ë kh©u tr­íc, cho nªn c¸ch tÝnh thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng lµ rÊt khoa häc, rÊt cÇn thiÕt ®èi víi ph¸t triÓn s¶n xuÊt theo h­íng C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i ho¸ vµ phï hîp víi yªu cÇu héi nhËp quèc tÕ. Víi b¶n chÊt ®ã, ThuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng cã nhiÒu ­u ®iÓm h¬n so víi thuÕ doanh thu, nh­ sau: + ThuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng kh«ng thu trïng l¾p cho nªn gãp phÇn khuyÕn khÝch chuyªn m«n ho¸, hîp t¸c ho¸ ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trang 17 tailieuonthi + ThuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng chØ tÝnh trªn phÇn gi¸ trÞ t¨ng thªm, kh«ng tÝnh vµo vèn, nªn gãp phÇn khuyÕn khÝch c¸c tæ chøc, c¸ nh©n bá vèn ra ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh, phï hîp víi ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ ë n­íc ta trong thêi gian tíi. + ThuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng gãp phÇn khuyÕn khÝch m¹nh mÏ viÖc s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, v× hµng ho¸ xuÊt khÈu ch¼ng nh÷ng kh«ng ph¶i chÞu thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng ë kh©u xuÊt khÈu mµ cßn ®­îc tho¸i tr¶ l¹i toµn bé sè thuÕ ®· thu ë c¸c kh©u tr­íc. + ThuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng ®­îc thu tËp trung ngay ë kh©u ®Çu tiªn lµ kh©u s¶n xuÊt hoÆc kh©u nhËp khÈu hµng ho¸ vµ thu ë mçi kh©u ®Òu cã thÓ kiÓm tra ®­îc viÖc thu nép thuÕ ë kh©u tr­íc, cho nªn h¹n chÕ ®­îc thÊt thu h¬n so víi thuÕ doanh thu. + ThuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng ®­îc thùc hiÖn thèng nhÊt vµ chÆt chÏ theo nguyªn t¾c c¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua, b¸n hµng ®Ó khÊu trõ sè thuÕ ®· nép ë kh©u tr­íc. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ, nÕu kh«ng cã ho¸ ®¬n mua hµng ghi râ sè thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng ®· nép ë kh©u tr­íc th× kh«ng ®­îc khÊu trõ thuÕ. V× vËy, ThuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng khuyÕn khÝch c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh khi mua hµng ph¶i ®ßi ho¸ ®¬n, vµ khi b¸n hµng ph¶i cã ho¸ ®¬n theo ®óng quy ®Þnh. Víi nguyªn t¾c thuÕ thu ë kh©u sau ®­îc khÊu trõ sè thuÕ ®· nép ë kh©u tr­íc, ThuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng sÏ gãp phÇn h¹n chÕ ®­îc nh÷ng sai sãt, gian lËn trong viÖc ghi chÐp ho¸ ®¬n. Ho¹t ®éng mua-b¸n hµng ho¸, cung øng lao vô, dÞch vô cã ho¸ ®¬n, chøng tõ ®­îc ®­a vµo nÒ nÕp thµnh thãi quen trong nÒn kinh tÕ sÏ lµ tiÒn ®Ò cho viÖc tin häc ho¸ qu¸ tr×nh qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh, h¹n chÕ bít nh÷ng sai sãt, tiªu cùc vµ mang l¹i nhiÒu lîi Ých cho nÒn kinh tÕ. + ThuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn cho ViÖt nam héi nhËp kinh tÕ víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Trang 18 tailieuonthi Râ rµng, thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng cã nhiÒu ­u ®iÓm næi tréi h¬n thuÕ doanh thu. Môc ®Ých chñ yÕu cña viÖc ¸p dông thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng lµ t¹o thªm thuËn lîi cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh ph¸t triÓn, chø kh«ng nh»m t¨ng møc ®éng viªn, cµng kh«ng ph¶i lµ lµm cho doanh nghiÖp khã kh¨n. 2. Néi dung c¬ b¶n cña LuËt thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng: Theo luËt thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng ®· ®­îc quèc héi kho¸ IX th«ng qua t¹i kú häp thø 11. NghÞ ®Þnh sè 28/2003/N§-CP. Th«ng t­ sè 89/2003/TT-BTC.  Ph¹m vi ¸p dông : a. §èi t­îng chÞu thuÕ : Hµng ho¸, dÞch vô dïng cho s¶n xuÊt, kinh doanh vµ tiªu dïng ë ViÖt nam lµ ®èi t­îng chÞu thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng, trõ c¸c ®èi t­îng kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ ®· quy ®Þnh trong luËt. Do nh÷ng môc tiªu kinh tÕ x· héi nhÊt ®Þnh trong tõng thêi kú, luËt thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng quy ®Þnh 26 nhãm, mÆt hµng kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng. §Æc ®iÓm cña nh÷ng ho¹t ®éng kh«ng ph¶i chÞu thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng lµ: - Nh÷ng ho¹t ®éng nhµ n­íc cÇn khuyÕn khÝch ph¸t triÓn nh­ng ®ang gÆp khã kh¨n. VÝ dô: Nhµ ë thuéc së h÷u nhµ n­íc do nhµ n­íc b¸n cho ng­êi ®ang thuª. Trang 19 tailieuonthi - Nh÷ng ho¹t ®éng liªn quan ®Õn vèn ®Çu t­. VÝ dô: DÞch vô tÝn dông vµ quü ®Çu gåm ho¹t ®éng cho vay vèn, cho thuÕ tµi chÝnh.. - Nh÷ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt hµng ho¸ dÞch vô thiÕt yÕu. VÝ dô: S¶n phÈm trång trät, ch¨n nu«i ch­a qua chÕ biÕn hoÆc chØ s¬ chÕ.. - Nh÷ng ho¹t ®éng kh«ng mang tÝnh kinh doanh. VÝ dô: Vò khÝ, khÝ tµi phôc vô quèc phßng an ninh.. - Nh÷ng ho¹t ®éng cÇn ­u ®·i nh­ng ë møc ®é võa ph¶i. VÝ dô: Hµng miÔn thuÕ b¸n t¹i c¶ng, ga, s©n bay.. - Nh÷ng hµng ho¸ mang tÝnh chÊt xö lý vÒ mÆt kÜ thuËt ®¸nh thuÕ. VÝ dô: Hµng ho¸ dÞch vô thuéc diÖn chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt. - Nh÷ng hµng ho¸ kh«ng mang tÝnh chÊt gia t¨ng, tiªu dïng t¹i ViÖt nam hoÆc theo nh÷ng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i. VÝ dô: Hµng chuyÓn khÈu, qu¸ c¶nh.. Nh÷ng hµng ho¸ thuéc diÖn chÞu thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng kh«ng ph¶i nép thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo, nh­ng kh«ng ®­îc khÊu trõ, hoµn thuÕ GTGT ®Çu ra. b. §èi t­îng nép thuÕ: C¸c tæ chøc c¸ nh©n, s¶n xuÊt kinh doanh hµng hãa dÞch vô chÞu thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng (gäi chung lµ c¬ së kinh doanh) vµ tæ chøc c¸ nh©n kh¸c nhËp khÈu hµng ho¸ chÞu thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng ( gäi chung lµ ng­êi nhËp khÈu) lµ ®èi t­îng nép thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng. Trang 20