Đề 1.
1.Phân biệt sắc thái nghĩa của những từ đồng nghĩa (in đậm) trong các tập hợp từ
sau:
a) “…những khuôn mặt trắng bệch, những bước chân nặng như đeo đá.”
(Nguyễn Khải)
b) Bông hoa huệ trắng muốt.
c) Hạt gạo trắng ngần.
d) Đàn cò trắng phau.
e) Hoa ban nở trắng xoá núi rừng.
2. Tìm những từ đồng nghĩa với từ in đậm trong từng câu dưới đây.
a) Bóng tre trùm lên âu yếm làng tôi.
b) Đứa bé rất chóng lớn, người tiều phu chăm nom như con đẻ của mình.
(Vũ Ngọc Phan)
c) Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên.
3. Một bạn viết những câu dưới đây . Theo em cách diễn đạt trong những câu này
đã hợp lí chưa? Vì sao?
a) Bạn Dũng lúc thì hiền lành, lúc thì chăm chỉ.
b) Anh bộ đội bị hai vết thương: một vết thương ỏe cánh tay, một vết thương ở
Điện Biên Phủ.
4. Trong bài Mùa thu mới, nhà thơ Tố Hữu viết:
Yêu biết mấy, những dòng sông bát ngát
Giữa đôi bờ dào dạt lúa ngô non
Yêu biết mấy, những con đường ca hát
Qua công trường mới dựng mái nhà son!
Theo em , khổ thơ trên đã bộc lộ cảm xúc của tác giả trước những vẻ đẹp gì trên
đất nước chúng ta?
5. Hãy tả lại một cảnh vật thiên nhiên mà em yêu thích( ngọn núi, cánh rừng, dòng
sông, bãi biển, hồ nước, dòng thác…).
Đề 2
1.Chọn từ thích hợp trong các từ sau để điền vào chỗ trống: cho , biếu, tặng, truy
tặng, cấp , phát , ban, dâng, hiến.
a) Bác gửi.... các cháu nhiều cái hôn thân ái.
(Hồ Chí Minh)
b) …chị Võ Thị Sáu danh hiệu anh hùng.
c) Ăn thì no,… thì tiếc.(Tục ngữ)
d) Lúc bà về, mẹ lại….một gói trà mạn ướp nhị sen thơm phưng phức.
(Tiếng việt 3, tập 2,1983)
e) Đức cha ngậm ngùi đưa tay…phước.
(Chu Văn)
g) Nhà trường…học bổng cho sinh viên xuất sắc.
h) Ngày mai, trường…bằng tốt nghiệp cho sinh viên.
i) Thi đua lập công …Đảng.
k) Sau hoà bình, ông Đỗ Đình Thiện đã….toàn bộ đồn điền này cho nhà nứơc.
(Tiếng việt 5, tập 2,2006)
2. Có thể viết các câu như dưới đây được không? Vì sao?
a) Nam có mười quyển sách vở.
b) Mẹ mua cho con ba sách, mẹ nhé.
c) Bác nông dân đang cày ruộng nương.
d) Em bé tập nói năng.
e) Mẹ cháu đi chợ búa.
3. Tìm thêm các từ đồng nghĩa vào mỗi nhóm từ dưới đây và chỉ ra nghĩa
chung của từng nhóm:
a) chọn, lựa….
b) diễn đạt, biểu đạt…
c) đông đúc, tấp nập,…
4. Trong bài Việt Nam thân yêu ( Tiếng việt 5,tập một), nhà thơ Nguyễn Đình
Thi có viết:
Việt Nam đất nước ta ơi!
Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn
Cánh cò bay lả dập dờn,
Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều.
Nêu những cảm nhận của em khi đọc đoạn thơ trên.
5. Đất nước ta có nhiều cảnh đẹp do con người tạo nên.Hãy tả một cảnh đẹp
đó trên quê hương em hoặc nơi em đã từng đến.
Đề 3.
1. Thay từ ngữ in đậm trong đoạn văn dưới đây bằng một từ ngữ đồng nghĩa
khác để các câu văn có hình ảnh hơn:
Hồ tơ-nưng
Hå T¬- nng ë phÝa b¾c thÞ x· Pl©y- cu. Hå réng l¾m, níc trong nh läc. Hå s¸ng ®Ñp díi
¸nh n¾ng chãi cña buæi tra hÌ. Hµng tr¨m thø c¸ sinh s«i n¶y në ë ®©y. C¸ ®i tõng ®µn,
khi th× tù do b¬i léi, khi th× lao nhanh nh nh÷ng con thoi. Chim chãc còng ®ua nhau
®Õn bªn hå lµm tæ. Nh÷ng con bãi c¸c má dµi, l«ng nhiÒu mµu s¾c. Nh÷ng con quèc
®en tròi, chen l¸ch vµo gi÷a c¸c bôi bê…
2. Chän tõ ng÷ thÝch hîp nhÊt (trong c¸c tõ ®ång nghÜa cho s½n ë díi) ®Ó ®iÒn vµo tõng
vÞ trÝ trong c©u v¨n miªu t¶ sau ®©y:
§ªm tr¨ng trªn Hå T©y
Hå vÒ thu, níc (1),(2). Tr¨ng to¶ s¸ng räi vµo c¸c gîn sãng (3). B©y giê, sen trªn hå
®· gÇn tµn nhng vÉn cßn (4) mÊy ®o¸ hoa në muén. Mïi h¬ng ®a theo chiÒu giã (5).
ThuyÒn theo giã cø tõ tõ mµ ®i ra gi÷a kho¶ng (6). §ªm thanh, c¶nh v¾ng, bèn bÒ.
(1): trong veo, trong lµnh, trong trÎo, trong v¾t, trong s¸ng
(2): bao la, b¸t ng¸t, thªnh thang, mªnh m«ng, réng r·i.
(3): nhÊp nh«, lan to¶, lan réng, l¨n t¨n, li ti.
(4): tha thít, la tha, l¸c ®¾c, l¬ th¬, lo¸ng tho¸ng.
(5): thoang tho¶ng, ngµo ng¹t, th¬m phøc, th¬m ng¸t, ngan ng¸t.
(6): trèng tr¶i, bao la , mªnh mang, mªnh m«ng.
(7): yªn tÜnh, yªn lÆng, im l×m, v¾ng lÆng, lÆng ng¾t nh tê
3. Trong cuèn Håi kÝ B¸c Hå, hai nhµ v¨n Hoµi Thanh vµ Thanh TÞnh ®· t¶ phong c¶nh
quª h¬ng B¸c nh sau:
Tríc m¾t chóng t«i, gi÷a hai d·y nói lµ d·y nhµ B¸c víi c¸nh ®ång quª B¸c. Nh×n
xuèng c¸nh ®ång cã ®ñ c¸c mµu xanh, xanh pha vµng cña ruéng mÝa, xanh rÊt mît cña
lóa chiªm thêi con g¸i, xanh ®Ëm cña nh÷ng rÆng tre; ®©u ®ã mét vµi c©y phi lao xanh
biÕc vµ nhiÒu mµu xanh kh¸c n÷a.
§äc ®o¹n v¨n trªn , em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ ng÷ chØ mµu xanh? C¸ch
dïng tõ ng÷ nh vËy ®· gãp phÇn gîi t¶ ®iÒu g× vÒ c¶nh vËt quª B¸c?
4.T×m vµ söa c¸c lçi dïng tõ , lçi chÝnh tartrong tõng c©u díi ®©y:
a) L·o Hæ ®ang r×nh sau bôi c©y, nh×n thÊy Nai t¬,thÌm rá r·i.
b) T« §Þnh lµ mét viªn quan l¹i cña triÒu ®×nh nhµ H¸n ë Trung Quèc.
c) Nh÷ng ngêi trong gia ®×nh Mai ®ang lµm g× vµo nh÷ng lóc nghØ ng¬i.
d) §Õn §µ L¹t du kh¸ch cßn ®îc b¬i thuyÒn trªn Hå Xu©n H¬ng, ngåi trªn nh÷ng
chiÕc xe ngùa cæ kÝnh ®Ó ng¾m c¶nh cao nguyªn.
5. T¶ c¶nh n¬i em ë (hoÆc n¬i em tõng ®Õn) vµo mét buæi s¸ng ®Ñp trêi.
§Ò 4
1. Chän tõ thÝch hîp trong ngoÆc ®¬n ®Ó hoµn chØnh tõng c©u díi ®©y:
a) Chóng ta b¶o vÖ nh÷ng (thµnh c«ng, thµnh tÝch, thµnh tùu, thµnh qu¶) cña sù nghiÖp
®æi míi ®Êt níc.
b) C¸c quèc gia ph¶i g¸nh chÞu nh÷ng ( kÕt qu¶, hiÖu qu¶, hÖ qu¶, hËu qu¶) cña sù «
nhiÔm m«i trêng.
c) Häc sinh ph¶i chÊp hµnh (quy chÕ, néi quy, quy ®Þnh ) cña líp häc.
2. §iÒn tõ thÝch hîp vµo tõng chç trèng (chän trong c¸c tõ ®ång nghÜa):
a) Lo¹i xe Êy…………..nhiÒu x¨ng qu¸, kh«ng hîp víi ý muèn cña ngêi…… nªn rÊt
khã……..
(tiªu dïng, tiªu thô, tiªu hao)
b) C¸c…….lµ nh÷ng ngêi cã t©m hån……..
(thi sÜ, nhµ th¬ )
3. §äc bµi th¬ sau:
Quª em
Bªn nµy lµ nói uy nghiªm
Bªn kia lµ c¸nh ®ång liÒn ch©n m©y
Xãm lµng xanh m¸t bãng c©y
S«ng xa tr¾ng c¸nh buåm bay lng trêi
Em h×nh dung ®îc c¶nh quª h¬ng cña nhµ th¬ TrÇn §¨ng Khoa nh thÕ nµo?
4. T¶ mét c¶nh ®Ñp mµ em tõng quan s¸t kÜ vµ c¶m thÊy yªu thÝch vµo buæi chiÒu trong
ngµy
§Ò 5
1. T×m c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa trong c¸c c©u th¬ sau:
a)
Trong nh tiÕng h¹c bay qua
§ôc nh níc suèi míi xa nöa vêi.
TiÕng khoan nh giã tho¶ng ngoµi
TiÕng mau sÇm sËp nh trêi ®æ ma
(NguyÔn Du)
b)
Sao ®ang vui vÎ ra buån b·
Võa míi quen nhau ®· l¹ lïng
( TrÇn TÕ X¬ng )
c)
§¾ng cay míi biÕt ngä bïi
§êng ®i mu«n dÆm ®· ngêi mai sau
(Tè H÷u)
2.T×m tõ ng÷ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng ®Ó hoµn chØnh c¸c c©u tôc ng÷ díi ®©y:
a) ChÕt ®øng cßn h¬n sèng…..
b) ChÕt ……cßn h¬n sèng ®ôc………..
c)ChÕt vinh cßn h¬n sèng……….
d) ChÕt mét ®èng cßn h¬n sèng………
3. Trong bµi TiÕng ®µn Ba- la- lai- ka trªn s«ng §µ, nhµ th¬ Quang Huy ®· miªu t¶ mét
®ªm tr¨ng võa tÜnh mÞch võa sinh ®éng trªn c«ng trêng s«ng §µ nh sau:
Lóc Êy
C¶ c«ng trêng say ngñ c¹nh dßng s«ng
Nh÷ng th¸p khoan nh« lªn trêi ngÉm nghÜ
Nh÷ng xe ñi, xe ben sãng vai nhau n»m nghØ
ChØ cßn tiÕng ®µn ng©n nga
Víi mét dßng tr¨ng lÊp lo¸ng s«ng §µ.
Khæ th¬ trªn cã h×nh ¶nh nµo ®Ñp nhÊt? H×nh ¶nh ®ã cho ta thÊy ý nghÜa g× s©u
s¾c?
4. Trong c¸c c©u th¬ díi ®©y cña B¸c Hå, nghÜa cña tõ “xu©n” ( in nghiªng) cã g× kh¸c
nhau:
a) Xu©n nµy kh¸ng chiÕn ®· n¨m xu©n.
b) S¸u m¬i tuæi h·y cßn xu©n ch¸n.
So víi «ng Bµnh vÉn thiÕu niªn.
c) Mïa xu©n lµ tÕt trång c©y.
5. T¶ c¶nh mét ®ªm tr¨ng ®Ñp trªn quª h¬ng (hoÆc ë n¬i kh¸c) tõng ®Ó l¹i cho em nh÷ng
Ên tîng khã phai
§Ò 6
1. Víi mçi tõ in ®Ëm díi ®©y h·y t×m mét tõ tr¸I nghÜa:
a) Cøng:
- thÐp cøng (VD: mÒm )
- häc lùc lo¹i cøng
- ®éng t¸c cßn cøng
b) non:
- con chim non
- c©n nµy h¬i non
- tay nghÒ non
c) nh¹t :
- muèi nh¹t
- ®êng nh¹t
- mµu ¸o nh¹t
- t×nh c¶m nh¹t
2. a) T×m tõ tr¸i nghÜa víi mçi tõ sau: thËt thµ, hiÒn lµnh, siªng n¨ng.
b) ë mçi tõ trong cÆp tõ tr¸i nghÜa nãi trªn, h·y t×m c¸c tõ ®ång nghÜa
(VD: thËt thµ, ch©n thËt…../ dèi tr¸, gi¶ dèi…..)
3. Trong bµi Bµi ca vÒ Tr¸i ®Êt, nhµ th¬ §Þnh H¶i cã viÕt:
Tr¸i ®Êt nµy lµ cña chóng m×nh
Qu¶ bãng xanh bay gi÷a trêi xanh
Bå c©u ¬i, tiÕng chim gï th¬ng mÕn
H¶i ©u ¬i, c¸nh chim vên sãng biÓn
Cïng bay nµo, cho tr¸i ®Êt quay!
Cïng bay nµo, cho tr¸i ®Êt quay!
§o¹n th¬ trªn gióp em c¶m nhËn ®îc ®iÒu g× vÒ tr¸i ®Êt th©n yªu?
4. ChØ ra chç cha hîp lÝ trong tõng c©u sau:
a) T«i ®Ò nghÞ anh Long ®ang ®øng dËy.
b) Bè nã khuyªn nã sÏ c¨m häc.
5. T¶ ng«i nhµ em ë cïng víi nh÷ng ngêi th©n.
§Õ 7
1. a)T×m tõ tr¸i nghÜa víi mçi tõ sau: nhá bÐ, s¸ng sña, vui vÎ, cao thîng, cÈn thËn, ®oµn
kÕt
b) Chän mét cÆp tõ tr¸i nghÜa nªu trªn ®Ó ®Æt c©u
2. T×m tõ tr¸i nghÜa víi c¸c tõ in ®Ëm trong côm tõ sau:
- hoa t¬i
- cau t¬i
- rau t¬i
- cñi t¬i
- c¸ t¬i
-nÐt mÆt t¬i
- trøng t¬i
- mµu s¾c t¬i
3. Trong bµi H¹t g¹o lµng ta cña nhµ th¬ TrÇn §¨ng Khoa cã viÕt:
H¹t g¹o lµng ta
Cã b·o th¸ng b¶y
Cã ma th¸ng ba
Giät må h«i sa
Nh÷ng tra th¸ng s¸u
Níc nh ai nÊu
ChÕt c¶ c¸ cê
Cua ngoi lªn bê
MÑ em xuèng cÊy…
Em hiÓu ®o¹n th¬ trªn nh thÕ nµo? H×nh ¶nh ®èi lËp trong ®o¹n th¬ gîi cho em nh÷ng
suy nghÜ g×?
4.Trong c¸c thµnh ng÷, tôc ng÷ díi ®©y cã lçi chÝnh t¶ kh«ng? NÕu cã h·y nªu nguyªn
nh©n m¾c lçi vµ söa l¹i cho ®óng.
a) Ai kh¶o mµ sng.
e) Chia ngät xÎ bïi.
b) ¡n b÷a h«m no b÷a mai.
g) §©m chåi n¸y léc.
c) ¡ miÕng ch¶ miÕng.
h) Mét c©y lµm ch¼ng lªn non.
d) Con s©u lµm giÇu nåi canh.
I) GiÊy r¸ch ph¶i gi÷ lÊy nÒ.
5. T¶ con ®êng (hoÆc mét ®o¹n ®êng ) quen thuéc n¬i em ë ( hoÆc con ®êng n¬i kh¸c
mµ em thÝch)
§Ò 8
1. T×m cÆp tõ tr¸i nghÜa trong c¸c thµnh ng÷ ,tôc ng÷ sau:
a) Ðn bay thÊp ma ngËp bê ao, Ðn bay ca ma rµo l¹i t¹nh.
b) ViÖc nhµ th× nh¸c, viÖc chó b¸c thÝ siªng.
c) Kh«n nhµ d¹i chî.
d) ®i hái giµ vÒ nhµ hái trÎ.
e) Mét miÕng khi ®ãi b»ng mét gãi khi no.
2. T×m tõ tr¸i nghÜa trong c¸c c©u th¬ díi ®©y. Thö ph©n tÝch t¸c dông cña mét cÆp tõ
tr¸i nghÜa t×m ®îc:
a) Lng nói th× to mµ lng mÑ th× nhá
Em ngñ ngoan ®õng lµm mÑ mái
MÆt trêi cña b¾p th× n»m trªn ®åi
MÆt trêi cña mÑ em n»m trªn lng.
(NguyÔn Khoa §iÒm)
b) T«i ®i lÝnh, l©u kh«ng vÒ quª ngo¹i
Dßng s«ng xa vÉn bªn lë bªn båi
Khi t«i biÕt th¬ng bµ th× ®· muén
Bµ chØ cßn lµ mét nÊm cá th«i.
(NguyÔn Duy)
c)
ChÞ buån nhí nh÷ng ngµy qua
Em vui nghÜ nh÷ng ngµy xa ®ang gÇn.
d)
Gi· tõ n¨m cò b©ng khu©ng
§· nghe xu©n míi b©ng khu©ng l¹ thêng
3. T¶ vÎ ®Ñp cña rõng m¬ ë H¬ng S¬n ( Hµ T©y ), trong bài Rừng mơ cña nhµ th¬
TrÇn Lª V¨n cã ®o¹n viÕt:
Rõng m¬ «m lÊy nói
M©y tr¾ng ®äng thµnh hoa
GÝo chiÒu ®«ng gên gîn
H¬ng bay gÇn bay xa…
H·y ghi l¹i c¶m xóc cña em khi ®äc ®o¹n th¬ trªn.
4.Trong c¸c c©u díi ®©y cã lçi chÝnh t¶ hay kh«ng?
T«i ng¾t mét chiÕc l¸ th¶ xuèng gißng níc. Mét chó nh¸i bÐn tÝ sÝu nh phôc s½n tõ
bao giê nh¶y phãc lªn ngåi trÔm trÖ trªn ®ã.Chieecslas tho¸ng chßng chµnh , råi lÆng lÏ
xu«i gißng.
5. T¶ mét vên rau hoÆc mét vên hoa gÇn n¬i em ë(hoÆc n¬i em cã dÞp ®Õn th¨m)
§Ò 9.
1. T×m c¸c tõ ®ång ©m vµ ph©n biÖt nghÜa cña chóng.
a) - C¸i nhÉn b»ng b¹c.
- §ång b¹c tr¾ng hoa xoÌ
- Cê b¹c lµ b¸c th»ng bÇn.
- ¤ng Ba tãc ®· b¹c.
- §õng xanh nh l¸, b¹c nh v«i.
- CÝ qu¹t m¸y nµy ph¶i thay b¹c.
b) - C©y ®µn ghi ta
- Võa ®µn võa h¸t.
- LËp ®µn ®Ó tÕ lÔ.
- Bíc lªn diÔn ®µn.
- §µn chim tr¸nh rÐt trë vÒ.
- §µn thãc ra ph¬i.
2. §äc c¸c côm tõ sau chó ý tõ in ®Ëm.
a) Sao trªn trêi cã khi mê khi tá.
trªn?
b) Sao l¸ ®¬n nµy thµnh ba b¶n.
c) Sao tÈm chÌ.
d) Sao ngåi l©u thÕ?
e) §ång lóa mît mµ sao!
NghÜa cña tõ sao ®îc nãi tíi díi ®©y phï hîp víi tõ sao trong côm tõ nµo c©u nµo ë
-ChÐp l¹i hoÆc t¹o ra b¶n kh¸c theo ®óng b¶n chÝnh.
-TÈm mét chÊt nµo ®ã råi sÊy kh«.
-Nªu th¾c m¾c, kh«ng biÕt râ nguyªn nh©n.
-NhÊn m¹nh møc ®é lµm ng¹c nhiªn , th¸n phôc.
-C¸c thiªn thÓ trong vò trô.
3. Trong bµi Hoµng h«n trªn s«ng H¬ng( tiÕng viÖt 5. tËp 1) cã ®o¹n t¶ c¶nh nh sau:
PhÝa bªn s«ng, xãm Cån HÐn nÊu c¬m chiÒu, th¶ khãi nghi ngót c¶ mét vïng
tre tróc. §©u ®ã , tõ sau kh¸c quanh v¾ng lÆng cña dßng s«ng,tiÕng lanh canh cña
thuyÒn chµi gì nh÷ng mÎ c¸ cuèi cïng truyÒn ®I trªn mÆt níc, khiÕn mÆt s«ng nghe nh
réng h¬n…
(Theo Hoµng Phñ Ngäc Têng)
Em h·y cho biÕt: §o¹n v¨n trªn cã nh÷ng h×nh ¶nh vµ ©m thanh n¸o cã søc gîi t¶ sinh
®éng? Gîi t¶ ®îc ®iÒu g×?
4. Hai c©u díi ®©y cã lçi vÒ chÝnh t¶, vÒ c¸ch diÔn ®¹t hay kh«ng?
a) Sau khi thi ®ç, bè t«i cho t«i mét chiÕc ®ång hå.
b) C¸c b¹n Êy võa lµm viÖc võa truyÖn trß vui vÎ.
5. T¶ ng«i trêng cã nh÷ng c¶nh vËt ®· tõng g¾n bã víi em trong nh÷ng ngµy th¬ Êu.
§Ò 10
1. §Æt c©u ®Ó ph©n biÖt c¸c tõ ®ång ©m : kÝnh, nghÐ, s¸o
VD: - Em tê míi t¸m tuæi ®· ph¶i ®eo kÝnh
- ë trêng c¸c em ph¶i kÝnh thµy yªu b¹n
3. Trong bµi Trªn hå Ba BÓ, nhµ th¬ Hoµng Trung Th«ng cã viÕt:
ThuyÒn ta lít nhÑ trªn Ba BÓ
Trªn c¶ m©y trêi, trªn nói xanh
M©y tr¾ng bång bÒnh tr«i lÆng lÏ
M¸i chÌo khua bãng nói rung rinh
Theo em, ®o¹n th¬ trªn béc lé nh÷ng c¶m xóc cña t¸c gi¶ khi ®i thuyÒn trªn hå
Ba BÓ nh thÕ nµo?
4.Trong c¸c c©u díi ®©y, cã lçi chÝnh t¶ hay kh«ng?
a) ChØ mét ngµy sau khi diÔn ra th¶m kÞch 11-9, nhµ ngo¹i giaoddos ®· bay ngay
sang MÜ.
b) Chóng t«i chia xÎ cho nhau tõng b¸t c¬m, qu¶ cµ.
c) §éi tuyÓn bãng ®¸ nam cña tat ®îc vµo trung kÕt.
5. T¶ c¶nh vËt n¬i em ë (hoÆc n¬i em ®· ®Õn) trong hoÆc sau c¬n ma xu©n (hoÆc ma rµo
®Çu h¹)
§Ò 11
1. ë tõng chç trèng díi ®©y , cã thÓ ®iÒn tiÕng, ch÷ g× b¾t ®Çu b»ng :
a) ch / tr
- MÑ…………tiÒn mua c©n…………c¸
- Bµ thêng kÓ………®êi xa, nhÊt lµ……….cæ tÝch
- GÇn …………råi mµ anh Êy vÉn……………..ngñ dËy
b) d / gi
- Nã….rÊt kÜ, kh«ng ®Ó l¹i…..g×
- §ång hå ®· ®îc lªn……mµ kim…… vÉn kh«ng ho¹t ®éng
- ¤ng tí mua mét ®«I giµy ……vµ mét Ýt ®å……..dông
2. a) ViÕt l¹i cho râ néi dung tõng c©u díi ®©y (cã thÓ thªm mét vµi tõ )
- V«i t«i t«i t«i
- Trøng b¸c b¸c b¸c
b) Mçi c©u díi ®©y cã mÊy c¸ch hiÓu? H·y diÔn ®¹t l¹i cho râ nghÜa tõng c¸ch hiÓu Êy
(cã thÓ thªm mét vµi tõ ):
- Mêi c¸c anh chÞ ngåi vµo bµn
- §em c¸c vÒ kho !
3. KÕt thóc bµi th¬ TiÕng väng nhµ th¬ NguyÔn Quang ThiÒu viÕt:
§ªm ®ªm t«I võa chîp m¾t
C¸nh cöa l¹i rung lªn tiÕng ®Ëp c¸nh
Nh÷ng qu¶ trøng l¹i l¨n vµo giÊc ngñ
TiÕng l¨n nh ®¸ löa trªn ngµn
§o¹n th¬ cho thÊy nh÷ng h×nh ¶nh nµo ®· ®Ó l¹i Ên tîng s©u s¾c trong t©m trÝ t¸c gi¶,
V× sao nh vËy?
4. Trong c©u díi ®©y, cã lçi chÝnh t¶ hay kh«ng?
a) ThÞt mì, da hµnh, c©u ®èi ®á
C©y lªu, trµng ph¸o, b¸nh trng xanh.
b) Lang Liªu chän thø g¹o nÕp th¬m lõng, lÊy ®Ëu xanh, thÞt lîn lµm nh©n, dïng l¸
giong trong vên ®ïm l¹i thµnh c¸i b¸nh h×nh vu«ng.
5. T¶ c¶nh n¬i em ë (hoÆc n¬i em ®· ®Õn) g¾n víi mét mïa trong n¨m (xu©n, h¹, thu,
®«ng, hoÆc mïa kh«, mïa ma)
§Ò 12
1. Trong nh÷ng c©u nµo díi ®©y, c¸c tõ sên , tai mang nghÜa gèc, vµ trong nh÷ng c©u
nµo chóng mang nghÜa chuyÓn:
a) Sên: - Nã hÝch vµo sên t«i
- Con ®Ìo ch¹y ngang sên nói
- T«I ®I qua phÝa sên nhµ
- Dùa vµo sên cña b¶n b¸o c¸o…
b) Tai: - §ã lµ ®iÒu mµ t«I m¾t thÊy tai nghe
- ChiÕc cèi xay lóa còng cã hai tai rÊt ®iÖu
- §Õn c¶ c¸I Êm, c¸I chÐn còng cã tai
2. Víi mçi nghÜa díi ®©y cña tõ ch¹y, h·y ®Æt mét c©u:
a) §êi chç b»ng ch©n víi tèc ®é cao
(VD: ë cù ly ch¹y 100m , chÞ Êy lu«n dÉn ®Çu )
b)T×m kiÕm ( VD: ch¹y tiÒn )
c) Trèn tr¸nh (VD: ch¹y giÆc)
d)VËn hµnh, ho¹t ®éng (VD: m¸y ch¹y )
e) VËn chuyÓn (VD: ch¹y thãc vµo kho )
3. Trong b×a Mïa th¶o qu¶, nhµ v¨n Ma V¨n Kh¸ng t¶ hu¬ng th¬m trong rõng th¶o qu¶
nh sau:
Giã t©y lít thít bay qua rõng, quyÕn h¬ng th¶o qu¶ ®I, r¶I theo triÒn nói, ®a h¬ng th¶o qu¶ ngät lông, th¬m nång vµo nh÷ng th«n xãm Chin San. Giã th¬m. C©y cá
th¬m. §Êt trêi thom. Ngêi ®I tõ rõng th¶o qu¶ vÒ, h¬ng th¬m ®Ëm ñ Êp trong tõng nÕp
¸o, nÕp kh¨n.
H·y nªu nhËn xÐt vÒ c¸ch dïng tõ, ®Æt c©u nh»m nhÊn m¹nh h¬ng th¬m cña th¶o
qu¶ chÝn trong ®o¹n v¨n trªn.
4. ChØ ra tõ dïng sai trong c©u díi ®©y vµ söa l¹i cho ®óng:
Trong n¨m häc võa qua, b¹n Cêng cã mét sè yÕu ®iÓm cÇn ph¶i kh¾c phôc.
5. T¶ mét cô giµ mµ em yªu mÕm vµ kÝnh träng.
§Ò 13
1. X¸c ®Þnh nghÜa cña c¸c tõ in ®Ëm trong c¸c côm tõ, c©u díi ®©y, råi ph©n c¸c nghÜa
Êy thµnh hai lo¹i: nghÜa gèc, nghÜa chuyÓn.
a) L¸ :
- L¸ bµng ®ang ®á ngän c©y
- L¸ khoai anh ngì l¸ sen
- L¸ cê c¨ng lªn v× ngîc giã
- CÇm l¸ th nµy lßng híng v« Nam
b) Qu¶ : - Qu¶ dõa- ®µn lîn con n»m trªn cao
- Qu¶ cau nho nhá ; c¸i vá v©n v©n
- Tr¨ng trßn nh qu¶ bãng
- Qu¶ ®Êt lµ ng«i nhµ chung cña chóng ta
- Qu¶ hång nh thÓ qu¶ tim gi÷a ®êi
2. T×m tõ cã thÓ thay thÕ tõ mçi trong c¸c c©u sau:
- Mòi thuyÒn
- mòi sóng
- mòi ®Êt
- mòi qu©n bªn tr¸i ®ang thõa th¾ng xèc tíi
- tiªm ba mòi
3. T×m lçi dïng tõ trong tõng c©u díi ®©y råi söa l¹i:
a) Em ®äc to t¸t, râ rµng, tr«i ch¶y.
b) Nh÷ng c¸nh tay rµo rµo gi¬ lªn.
c) Ba tiÕng trèng ®æ håi ®Òu ®Æn.
4. Trong bµi MÆt trêi xanh cña t«i, nhµ th¬ NguyÔn ViÕt B×nh cã viÕt:
Rõng cä ¬i! Rõng cä!
L¸ ®Ñp, l¸ ngêi ngêi
T«i yªu th¬ng vÉn gäi
MÆt trêi xanh cña t«i.
Theo em, khæ th¬ trªn ®· béc lé t×nh c¶m cña t¸c gi¶ ®èi víi rõng cä quª h¬ng nh
thÕ nµo?
5. T¶ c« gi¸o (thÇy gi¸o ) ®· d¹y em trong nh÷ng n¨m häc tríc.
§Ò 14
1. X¸c ®Þnh chøc n¨ng ng÷ ph¸p ( lµm chñ ng÷, vÞ ng÷, bæ ng÷, ®Þnh ng÷ ) cña ®¹i tõ t«i
trong tõng c©u díi ®©y:
a) §¬n vÞ ®i qua t«i ngo¸i ®Çu nh×n l¹i
Ma ®Çy trêi nhng lßng t«i Êm m·i
b) §©y lµ quyÓn s¸ch cña t«i
c) C¶ nhµ rÊt yªu quý t«i
d) Ngêi vÒ ®Ých sím nhÊt trong cuéc thi ch¹y viÖt d· h«m Êy lµ t«i
2. T×m ®¹i tõ trong c©u sau:
ViÖc g× t«i còng lµm, ®i ®©u t«i còng ®i, bao giê t«i còng s½n sµng
3. C©u sau cã mÊy c¸ch hiÓu:
Xe kh«ng ®îc rÏ tr¸i.
4. KÕt thóc bµi th¬ Hµnh tr×nh cña bµy ong, nhµ th¬ NguyÔn §øc MËu viÕt:
BÇy ong gi÷ hé cho ngêi
Nh÷ng mïa hoa ®· tµn phai th¸ng ngµy
Qua hai dßng th¬ trªn, em hiÓu ®îc c«ng viÖc cña bµy ong cã ý nghÜa g× ®Ñp ®Ï?
5. T¶ mét ngêi b¹n mµ em thÊy gÇn gòi, th©n thiÕt vµ quý mÕn.
§Ò 15
1. T×m ®¹i tõ trong ®o¹n trÝch sau, nãi râ tõng ®¹i tõ thay thÕ cho tõ ng÷ nµo:
Khi gÊu ®· ®i khuÊt, anh kia tõ trªn c©y tôt xuèng vµ cêi:
- ThÕ nµo, gÊu rØ tai cËu ®iÒu g× thÕ?
- µ, nã b¶o víi tê r»ng nh÷ng ngêi xÊu lµ nh÷ng kÎ bá b¹n trong lóc hiÓm nghÌo
2. Dïng ®¹i tõ xng h« ®Ó thay thÕ cho danh tõ bÞ lËp l¹i (tõ in ®Ëm) trong c¸c c©u díi
®©y:
Chuét chui qua khe hë vµ t×m ra ®îc rÊt nhiÒu thøc ¨n. Lµ mét con chuét
tham lam nªn chuét ¨n nhiÒu ®Õn møc bông chuét ph×nh lªn. S¸ng ra, chuét t×m ®êng
vÒ æ, nhng c¸i bông ph×nh to ®Õn møc chuét kh«ng sao l¸ch qua ®îc khe hë.
3. ChØ ra chç bÊt hîp lÝ cña tõng c©u díi ®©y:
a) T«i thØnh tho¶ng ®Õn th¨m anh Êy lu«n.
b) Sau khi dõng lêi, t«i xin chóc c¸c vÞ m¹nh kháe.
4. Trong bµi C« TÊm cña mÑ, nhµ th¬ Lª Hång ThiÖn viÕt:
Bao nhiªu c«ng viÖc lÆng thÇm
Bµn tay cña bÐ ®ì ®Çn mÑ cha
BÐ häc giái, bÐ nÕt na
BÐ lµ c« TÊm, bÐ lµ con ngoan.
§o¹n th¬ trªn gióp em thÊy ®îc ®iÒu g× ®Ñp ®Ï ë c« bÐ ®¸ng yªu?
5. T¶ mét em bÐ ®ang tuæi tËp nãi, tËp ®i (hoÆc em bÐ ë løa tuæi mÇm non)
§Ò 16
1. T×m c¸c ®¹i tõ xng h« vµ nhËn xÐt th¸i ®é, tinh c¶m cña nh©n vËt khi dïng mçi ®¹i tõ
trong ®o¹n th¬
M¸ hÐt lín : “Tôi bay ®å chã!
Cíp níc tao, c¾t cæ d©n tao!
Tao giµ kh«ng søc cÇm dao
GiÕt bay ®· cã con tao tr¨m vïng!”
2. T×m ®¹i tõ trong ®o¹n trÝch sau, ph©n biÖt ng«i ( ng«i thø nhÊt, thø hai, hay thø ba),
sè (sè Ýt hay sè nhiÒu) cña tõng ®¹i tõ t×m ®îc:
Hai ngêi ®i ®êng nh×n thÊy tói tiÒn l¨n lãc gi÷a ®êng. Ngêi trÎ nhÆt lªn vµ b¶o:
- Thîng ®Õ göi léc cho t«i ®©y.
Cßn «ng giµ b¶o:
- Chóng ta cïng hëng chø?
Ngêi trÎ c·i:
- Kh«ng, chóng ta ®©u cã cïng thÊy, mét m×nh t«i nhÆt lªn th«i.
Chît hä nghe thÊy cã ngêi cìi ngùa ®uæi theo sau, qu¸t b¶o:
- §øa nµo ¨n c¾p tói tiÒn?
Ngêi trÎ sî h·i nãi:
- B¸c ¬i, kh«ng khÐo v× c¸c cña b¾t ®îc nµy mµ chóng ta khèn mÊt.
¤ng giµ liÒn b¶o:
- Cña b¾t ®îc lµ cña anh, chø ®©u ph¶i cña chóng ta, thÕ th× anh khèn chø chóng ta
kh«ng khèn.
3. Hai c©u díi ®©y cã ph¶i lµ c©u sai kh«ng? v× sao?
a) C« bÐ cói mÆt xuèng ®Ó giÊu giät níc m¾t ®ang r¬i l· ch·.
b) RÊt mong ®ång chÝ thu xÕp thêi gian ®Õn dù ®«ng ®ñ.
4. Ca ngîi cuéc sèng cao ®Ñp cña B¸c Hå , trong bµi B¸c ¬i! , nhµ th¬ Tè H÷u cã viÕt:
B¸c sèng nh trêi ®Êt cña ta
Yªu tõng ngän lóa, mçi cµnh hoa
Tù do cho mçi ®êi n« lÖ
S÷a ®Ó em th¬, lôa tÆng giµ.
§o¹n th¬ trªn ®· gióp em hiÓu ®îc nh÷ng nÐt ®Ñp g× trong cuéc sèng cña B¸c Hå kÝnh
yªu?
5. T¶ mét ngêi c«ng nh©n ( n«ng d©n, thî thñ c«ng, b¸c sÜ....) ®ang lµm viÖc.
§Ò 17
1. T×m quan hÖ tõ , cÆp quan hÖ tõ trong c¸c c©u sau vµ nªu râ t¸c dông cña chóng:
H»ng ngµy, b»ng tinh thÇn vµ ý chÝ v¬n lªn, díi trêi n¾ng gay g¾t hay trong tuyÕt
r¬i, hµng triÖu trÎ em trªn thÕ giíi cïng ®i häc. NÕu phong trµo häc tËp Êy bÞ ngõng l¹i
th× nh©n lo¹i sÏ ch×m ®¾m trong c¶nh ngu dèt, trong sù d· man.
2. T×m quan hÖ tõ thÝch hîp ®Ó ®iÒn vµo chç trèng: víi, hoÆc , mµ , cña.
a) §©y lµ em... t«i vµ b¹n .....nã
b) ChiÒu nay .....s¸ng mai sÏ cã.
c) Nãi..... kh«ng lµm.
d) Hai b¹n nh h×nh .....bãng, kh«ng rêi nhau mét bíc.
3. C©u v¨n sau cã mÊy c¸ch hiÓu:
C«ng viÖc nhµ chång chÞ lo liÖu c¶.
4. §äc hai c©u ca dao:
- Ai ¬i ®õng bá ruéng hoang
Bao nhiªu tÊc ®Êt , tÊc vµng bÊy nhiªu
- Rñ nhau ®i cÊy, ®i cµy
B©y giê khã nhäc, cã ngµy phong lu.
Em hiÓu ®îc ®iÒu g× cã ý nghÜa ®Ñp ®Ï trong cuéc sèng cña con ngêi?
5. T¶ mét ngêi trong gia ®×nh võa trë vÒ nhµ sau chuyÕn ®i xa.
§Ò 18
1. T×m cÆp quan hÖ tõ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng:
a) ....trêi ma........chóng em sÏ nghØ lao ®éng
b) ..........cha mÑ quan t©m d¹y dç .........em bÐ nµy rÊt ngoan
c) ........nã èm ............nã vÉn ®i häc
d) ........Nam h¸t hay ......Nam vÏ còng giái.
2. H·y thay quan hÖ tõ trong tõng c©u díi ®©y b»ng quan hÖ tõ kh¸c ®Ó cã c©u ®óng:
a) NÕu Rïa biÕt m×nh chËm ch¹p nªn nã cè g¾ng ch¹y thËt nhanh
b) Tuy Thá c¾m cæ ch¹y miÕt nªn nã vÉn kh«ng ®uæi kÞp Rïa
c) V× Thá chñ quan, coi thêng ngêi kh¸c nhng Thá ®· thua Rïa.
d) C©u chuyÖn nµy kh«ng chØ hÊp dÉn, thó vÞ nªn nã cßn cã ya nghÜa gi¸o dôc rÊt s©u
s¾c.
3. Ph©n c¸c tõ díi ®©y thµnh hai lo¹i : tõ l¸y, tõ ghÐp.
nhÝ nh¶nh, nhÑ nhµng, cÇn mÉn, tham lam, mÆt mòi, t¬i tèt, nÕt na, lÊt phÊt, b×nh
minh, hoan hØ, ®i ®øng, bu«n b¸n, mong mái, gan gãc, chon von, bËp bïng, hµo hiÖp,
hµo hïng, hµo høng, hèt ho¶ng, nhá nhÑ, tho¨n tho¾t, xinh x¨n, ch©n chÝnh, thµnh thùc.
4. Trong bµi ChiÕc xe lu, nhµ th¬ TrÇn Nguyªn §µo cã viÕt:
Tí lµ chiÕc xe lu
Tí lµ ph¼ng nh lôa
Ngêi tí to lï lï
Trêi nãng nh löa thiªu
Con ®êng nµo míi ®¾p
Tí vÉn l¨n ®Òu ®Òu
Tí san b»ng t¨m t¾p
Trêi l¹nh nh íp ®¸
Con ®êng nµo r¶i nhùa
Tí cµng l¨n véi v·.
Theo em, qua h×nh ¶nh chiÕc xe lu, t¸c gi¶ muèn ca ngîi ai? Ca ngîi nh÷ng
phÈm chÊt g× ®¸ng quý?
5. T¶ mét ngêi b¹n ®ang kÓ chuyÖn (hoÆc ®ang h¸t, ch¬i nh¹c, biÓu diÔn trß vui, ®ãng
vai diÔn kÞch...)
§Ò 19
1. Ph©n c¸c c©u díi ®©y thµnh hai lo¹i: c©u ®¬n vµ c©u ghÐp. Em dùa vµo ®©u ®Ó ph©n
chia nh vËy?
a) Trªn c¸c tr¶ng réng vµ chung quanh nh÷ng lïm bôi thÊp mäc theo c¸c l¹ch níc, ta
cã thÓ nghe tiÕng vï vï bÊt tËn cña hµng ngh×n lo¹i c«n trïng cã c¸nh kh«ng ngít bay
®i bay l¹i trªn nh÷ng b«ng hoa nhiÖt ®íi s¾c sì.
b) Mét vµi giät níc ma lo¸ng tho¸ng r¬i trªn chiÕc kh¨n quµng ®á vµ m¸i tãc xâa ngang
vai cña Thñy; nh÷ng sîi cá ®Ém níc lïa vµo dÐp Thñy lµm cho bµn ch©n nhá bÐ cña em
ít l¹nh.
c) C©y chuèi còng ngñ, tµu l¸ lÆng ®i nh thiÕp vµo trong n¾ng
d) Trong im ¾ng, h¬ng vên th¬m tho¶ng b¾t ®Çu rãn rÐn bíc ra, vµ tung t¨ng trong ngän
giã nhÑ, nh¶y trªn cá, trên theo nh÷ng th©n cµnh
2. V¹ch ranh giíi gi÷a c¸c vÕ c©u trong tõng c©u ghÐp ë bµi tËp 1. X¸c ®Þnh chñ ng÷, vÞ
ng÷ trong tõng vÕ c©u.
3. Trong c¸c c©u díi ®©y, dÊu kÕt thóc c©u ®îc sö dông ®óng hay sai? V× sao?
a) Em h·y ®o¸n xem c¸c b¹n nhá sÏ lµm g× khi nghe BÝch V©n nãi?
b) H·y nhí l¹i c¸c bµi häc tríc ®Ó gi¶i thÝch v× sai Quang Trung ban hµnh c¸c chÝnh
s¸ch vÒ kinh tÕ vµ v¨n hãa.
4. Trong th göi c¸c häc sinh nh©n ngµy khai trêng ®Çu tiªn cña níc ViÖt Nam ®éc lËp
(1945), B¸c Hå ®· viÕt:
Non s«ng ViÖt Nam cã trë nªn t¬i ®Ñp hay kh«ng, d©n téc ViÖt Nam cã bíc tíi
®µi vinh quang ®Ó s¸nh vai víi c¸c cêng quèc n¨m ch©u ®îc hay kh«ng, chÝnh lµ nhê
mét phÇn lín ë c«gn häc tËp cña c¸c em.
Em hiÓu lêi d¹y cña B¸c vÒ tr¸ch nhiÖm cña ngêi häc sinh nh thÕ nµo?
5. T¶ mét ngêi b¹n ( hoÆc ngêi th©n trong gia ®×nh) ®ang ngåi häc ( ®äc b¸o, ®äc truyÖn
, xem tranh ¶nh ,....)
§Ò 20
1. C¸c vÕ c©u trong tõng c©u ghÐp díi ®©y ®îc nèi víi nhau b»ng c¸ch nµo ( dïng tõ cã
t¸c dông nèi hay dÊu c©u ®Ó nèi ):
a) Mïa thu, giã thæi m©y vÒ phÝa cöa s«ng, mÆt níc phÝa díi cÇu Trµng TiÒn ®en sÉm
l¹i.
b) §ªm ®· rÊt khuya nhng mÑ em vÉn cÆm côi ngåi so¹n bµi.
c) Ma rµo rµo trªn s©n g¹ch; ma ®åm ®ép trªn phªn nøa, ®Ëp bïng bïng vµo tµu l¸
chuèi
2. T×m tõ cã t¸c dông nèi hoÆc dÊu c©u thÝch hîp ®Ó ®iÒn vµo chç trèng:
a) Sù sèng cø tiÕp tôc trong ©m thÇm... hoa th¶o qu¶ nÈy díi gèc c©y kÝn ®¸o vµ lÆng lÏ.
b) Chuét lµ con vËt tham lam .... nã ¨n nhiÒu qu¸, nhiÒu ®Õn møc bông chuét ph×nh to
ra.
c) §Õn s¸ng, chuét t×m ®êng trë vÒ æ .... nã kh«ng sao l¸ch qua khe hë ®îc.
d) Mïa n¾ng, ®Êt nÎ ch©n chim ..... nÒn nhµ còng r¹n nøt.
3. C¸c tõ cµ kª, cß kÌ, cÆn kÏ, cËp kªnh, cËp kÌm, cãt kÐt, cät kÑt, c«ng kªnh, cuèng
quýt cã ph¶i lµ tõ l¸y phô ©m ®Çu hay kh«ng? v× sao?
4. §äc bµi th¬ sau:
C¶ nhµ ®i häc
§øa con ®Õn líp mçi ngµy
Nh con, mÑ còng “tha thÇy” , “chµo c«”
ChiÒu qua bè ®ãn t×nh cê
Con nghe bè còng “chµo c«” , “tha thÇy “ ...
C¶ nhµ ®i häc vui thay!
HÌn chi ®iÓm xÊu buån l©y c¶ nhµ
HÌn chi ®iÓm mêi h«m qua
Nhµ m×nh nh thÓ ®îc ....ba ®iÓm mêi.
Em c¶m nhËn ®îc niÒm vui ®i häc cña c¶ nhµ qua khæ th¬ thø hai trong bµi th¬
trªn nh thÕ nµo?
5. T¶ mét ca sÜ ( hoÆc diÔn viªn móa, kÞch, xiÕc, ®iÖn ¶nh,...) mµ em yªu thÝch.
§Ò 21
1. X¸c ®Þnh c¸c vÕ c©u, quan hÖ tõ hoÆc cÆp quan hÖ tõ nèi c¸c vÕ c©u trong tõng c©u
ghÐp sau:
a) Ch¼ng nh÷ng L·n ¤ng kh«ng lÊy tiÒn cña gia ®×nh nhµ thuyÒn chµi mµ «ng cßn cho
thªm g¹o, cñi.
b) VÒ viÖc th× ngêi bÖnh chÕt do tay ngêi thÇy thuèc kh¸c nhng vÒ t×nh, t«i nh m¾c ph¶i
téi giÕt ngêi
c) Lµ thÇy thuèc næi tiÕng, L·n ¤ng nhiÒu lÇn ®îc vua chóa vêi vµo cung ch÷a bÖnh vµ
®îc tiÕn cö vµo chøc ngù y song «ng ®· khÐo chèi tõ.
d) V× L·n ¤ng kh«ng v¬ng vµo vßng danh lîi nªn «ng sèng rÊt thanh th¶n.
2. T×m quan hÖ tõ, cÆp quan hÖ tõ thÝch hîp víi chç trèng trong tõng c©u ghÐp díi ®©y:
a) Lóa g¹o lµ quý nhÊt.... lóa g¹o nu«i sèng con ngêi
b) Lóa g¹o quý .... ta ph¶i ®æ bao må h«i míi lµm ra ®îc
c) ......c©y lóa kh«ng ®îc ch¨m bãn .....nã còng kh«ng lín lªn ®îc
d) ...... con ngêi quai ®ª lÊn biÓn, lµm ®Çm nu«i t«m ...... mét phÇn rõng ngËp mÆn ®·
mÊt ®i.
3. C¸c tõ in nghiªng trong hai c©u díi ®©y lµ tõ ghÐp hay tõ l¸y?
a) H»ng n¨m, nh©n d©n c¶ mét vïng bê b·i s«ng Hång n« nøc më héi tëng nhí Chö
§ång Tö.
b) Tre cøng c¸p, dÎo dai, thanh cao, gi¶n dÞ, chÝ khÝ nh ngêi.
4. H×nh ¶nh ngêi mÑ chiÕn sÜ trong kh¸ng chiÕn chèng MÜ ®îc nhµ th¬ B»ng ViÖt gîi t¶
trong c¸c c©u th¬ trong bµi MÑ nh sau:
Con bÞ th¬ng, n»m l¹i mét mïa ma
Nhí d¸ng mÑ ©n cÇn mµ lÆng lÏ
Nhµ yªn ¾ng. TiÕng ch©n ®i rÊt nhÑ
Giã tõng håi trªn m¸i l¸ ïa qua.
......
Con xãt lßng, mÑ h¸i tr¸i bëi ®µo
Con nh¹t miÖng cã canh t«m nÊu khÕ
Khoai níng, ng« bung ngät lßng ®Õn thÕ
Mçi ban mai táa khãi Êm trong nhµ.
H·y nªu c¶m nhËn cña em vÒ h×nh ¶nh ngêi mÑ chiÕn sÜ qua hai khæ th¬ trªn.
5. T¶ mét ngêi b¸n hµng mµ em cã dÞp quan s¸t ë ®Þa ph¬ng ( hoÆc ë n¬i kh¸c).
§Ò 22
1. X¸c ®Þnh c¸c vÕ c©u vµ c¸c quan hÖ tõ, cÆp quan hÖ tõ trong tõng c©u ghÐp díi ®©y:
a) V× rõng ngËp mÆn ®îc phôc håi ë nhiÒu ®Þa ph¬ng nªn m«i trêng ®· cã nh÷ng thay
®æi rÊt nhanh chãng.
b)Nh©n d©n c¸c ®Þa ph¬ng ®Òu phÊn khëi v× rõng ngËp mÆn ®· ®îc phôc håi.
c) NÕu l¸ ch¾n b¶o vÖ ®ª biÓn kh«ng cßn n÷a th× ®ª ®iÒu rÔ bÞ sãi lë, bÞ vì khi cã giã,
b·o, sãng lín.
d) Kh«ng nh÷ng lîng h¶i s¶n t¨ng lªn nhiÒu mµ c¸c lo¹i chim níc còng trë nªn
phong phó.
2. NghÜa nµo díi ®©y thÝch hîp víi tõng quan hÖ tõ sau: do t¹i nhê.
a) §iÒu s¾p nªu ra lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn kÕt qu¶ tèt ®Ñp ®îc nãi ®Õn.
b) §iÒu s¾p nªu ra lµ nguyªn nh©n cña sù viÖc nãi ®Õn.
c) §iÒu s¾p nªu ra lµ nguyªn nh©n cña sù viÖc kh«ng hay- ®îc nãi ®Õn.
3. Trong bµi Bé ®éi vÒ lµng, nhµ th¬ Hoµng Trung Th«ng cã viÕt:
C¸c anh vÒ
M¸i Êm nhµ vui
TiÕng h¸t c©u cêi
Rén rµng xãm nhá.
C¸c anh vÒ
Tng bõng tríc ngâ
Líp líp ®µn em hín hë ch¹y theo sau.
MÑ giµ bÞn rÞn ¸o n©u
Vui ®µn con ë rõng s©u míi vÒ.
Em cho biÕt: Nh÷ng h×nh ¶nh nµo thÓ hiÖn niÒm vui cña xãm nhá khi bé ®éi vÒ? V×
sao c¸c anh bé ®éi ®îc mäi ngêi mõng rì ®ãn chµo nh vËy?
4. H·y kÓ l¹i mét kØ niÖm g¾n víi ®å vËt (hoÆc con vËt, c©y cèi ) mµ em rÊt gÇn gòi , yªu
thÝch.
§Ò 23
1. Trong c©u ghÐp díi ®©y, c©u ghÐp nµo biÓu thÞ quan hÖ ®iÒu kiÖn – kÕt qu¶, gi¶ thiÕt
– kÕt qu¶:
a) V× ngêi d©n bu«n Ch Lªnh rÊt yªu quý “c¸i ch÷” nªn hä ®· ®ãn tiÕp c« Y Hoa trang
träng vµ th©n t×nh ®Õn thÕ
b) MÆc dï Y Hoa ®îc d©n lµng träng väng nhng c« vÉn rÊt th©n mËt, hßa m×nh víi tÊt
c¶ mäi ngêi.
c) NÕu trÎ em kh«ng ®îc häc ch÷ th× cuéc sèng cña c¸c em sau nµy sÏ khã tho¸t khái
c¶nh l¹c hËu, tèi t¨m.
2. T×m quan hÖ tõ hoÆc cÆp quan hÖ tõ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng:
a) .........cô ón tin tëng ë b¸c sÜ trong viÖc ch÷a bÖnh ....... cô ®· kh«ng chèn viÖn vÒ nhµ.
b) ........ cô ón ®Òn bÖnh viÖn kÞp thêi ..... cô kh«ng ph¶i chÞu nh÷ng c¬n ®au qu»n qu¹i,
khæ së nh vËy.
c) ...... con trai cô nãi ®Õn chuyÖn ®i bÖnh viÖn ch÷a bÖnh ...... cô ón l¹i nãi l¶ng sang
chuyÖn kh¸c
d)..... cô ón ®i bÖnh viÖn tõ sím. .... bÖnh sái thËn cña cô ®· khái l©u råi.
3. Trong bµi th¬ Chó ®i tuÇn cña TrÇn Ngäc, h×nh ¶nh ngêi chiÕn sÜ ®i tuÇn trong ®ªm
khuya thµnh phè ®îc t¶ nh sau:
Trong ®ªm khuya v¾ng vÎ
Chó ®i tuÇn ®ªm nay
NÐp m×nh díi bãng hµng c©y
Giã ®«ng l¹nh buèt ®«i tay chó råi
RÐt th× mÆc rÐt ch¸u ¬i!
Chó ®i gi÷u m·i Êm n¬i ch¸u n»m.
§o¹n th¬ nãi vÒ ngêi chiÕn sÜ ®i uÇn trong hoµn c¶nh thÕ nµo? Hai dßng th¬
cuèi cho ta thÊy ý nghÜa g× s©u s¾c vµ ®Ñp ®Ï.
4. KÓ l¹i c©u chuyÖn vÒ ngêi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng ®· hi sinh anh dòng cho Tæ quèc mµ
em ®îc biÕt ( qua s¸ch b¸o, phim ¶nh, hoÆc do ngêi kh¸c kÓ l¹i).
§Ò 24
1. Trong c¸c c©u ghÐp díi ®©y, c©u ghÐp nµo biÓu thÞ quan hÖ t¬ng ph¶n:
a) V× TrÇn thñ ®é lµ ngêi cã c«ng lËp nªn nhµ TrÇn nªn ai ai còng nÓ träng «ng
b) Tuy TrÇn Thñ §é lµ chó cña vua vµ ®øng ®Çu tr¨m quan nhng «ng khoogn cho phÐp
m×nh vît qua phÐp níc
c) NÕu TrÇn Thñ §é chØ nghÜ ®Õn t×nh riªng, bá qua phÐp níc th× «ng ®· cho ngêi kia
gi÷u chøc c©u ®¬ng.
2. T×m quan hÖ tõ, cÆp quan hÖ tõ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng:
a)
...... ai rµo giËu ng¨n s©n
Lßng ta vÉn gi÷ lµ d©n cô Hå
b) ......Linh Tõ Quèc MÉu ®ßi ph¶i trõng trÞ kÎ díi khinh nhên...... TrÇn Thñ §é kh«ng
nh÷ng kh«ng trõng trÞ mµ cßn ban thëng cho ngêi qu©n hiÖu.
c) ....... viªn quan t©u víi vua r»ng TrÇn Thñ §é chuyªn quyÒn ....... TrÇn Thñ §é vÉn
®Ò cao viÖc lµm cña viªn quan Êy
3. Trong bµi Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ , nhµ th¬ NguyÔn Khoa §iÒm
viÕt vÒ lêi h¸t ru cÊt lªn tõ tr¸i tim yªu thuwong cña ngêi mÑ nh sau:
- Ngñ ngoan a-kay ¬i, ngñ ngoan a- kay hìi!
MÑ th¬ng a- kay, mÑ th¬ng bé ®éi
Con m¬ cho mÑ h¹t g¹o tr¾ng ngÇn
Mai sau con lín vung chµy lón s©n....
Theo em, lêi h¸t ru cña ngêi mÑ ®· béc lé nh÷ng ®iÒu g× ®Ñp ®Ï vµ s©u s¾c?
4. T¶ mét ®å vËt trong nhµ (hoÆc trªn líp häc ) gÇn gòi vµ th©n thiÕt ®èi víi em.
De. 25
1.Trong các câu ghép dưới đây,câu ghép nào biểu thị quan hệ tăng tiến giữa các vế câu:
a. Ông Đỗ Đình Thiện không những là chủ của một số nhà máy tiệm buôn nổi tiếng mà ông còn
là chủ của nhiều đồn điền rộng lớn.
b. Vì ông Thiện là một người nhiệt thành yêu nước nên ông đã dành sự trợ giúp to lớn cho Cách
mạng.
c.Tuy ông Đỗ Đình Thiện hết lòng ủng hộ Cách mạng nhưng ông không hề đòi hỏi sự đền đáp
nào.
2. Tìm cặp quan hệ từ thích hợp điền vào chỗ trống:
a.Ông Giang Văn Minh…là người có tài trí….ông còn là người có dũng khí ,có lòng quả cảm.
b.Vị đại thần nhà Minh ….không đạt được mục đích làm nhục sứ thần Việt Nam …viên quan
này còn bị bẽ mặt trước vế đối lại cứng cỏi của ông Giang Văn Minh.
c. Sứ thần Giang Văn Minh…dùng mưu làm cho vua nhà Minh buộc phải tuyên bố bỏ lệ góp
giỗ Liễu Thăng…ông còn giữ được danh dự và thể diện cho đất nước qua vế đối cứng cỏi ,tràn
đầy lòng tự hào dân tộc.
3 XÕp c¸c tÝnh tõ sau theo nhãm thÝch hîp: tr¾ng nân, dµi , xanh ng¾t, vu«ng vøc, trßn xoe, ®Ñp,
ng¾n còn cìn.
- TÝnh tõ kh«ng cã møc ®é
- TÝnh tõ cã møc ®é
- TÝnh tõ cã møc ®é cao nhÊt
4. Nghĩ về nơi dòng sông chảy ra biển,trong bài Cửa sông,nhà thơ Quang Huy viết:
Dù giáp mặt cùng biển rộng
Cửa sông chẳng dứt cội nguồn
Lá xanh mỗi lần trôi xuống
Bỗng…nhớ một vùng núi non.
Em hãy chỉ rõ những hình ảnh nhân hóa được tác giả sử dụng trong khổ thơ trên và nêu ý
nghĩa của những hình ảnh đó.
5. Tả một thứ đồ chơi của em(hoặc đồ vật dùng để vui chơi nơi công cộng mà em biết)
Đề 26.
1.
a.
b.
c.
d.
2.
a.
b.
c.
d.
Xác định các vế câu,cặp từ hô ứng nối các vế câu trong từng câu ghép dưới đây.:
Bích Vân vừa về đến nhà,Hồng Hạnh đã gọi đi ngay.
Tôi chưa đi đến lớp,các bạn đã đến đông đủ rồi.
Gà mẹ đi đến đâu,gà con đi theo đấy.
Tôi bảo sao thì nó làm vậy.
Tìm cặp từ hô ứng thích hợp điền vào chỗ trống.:
Gió…to,con thuyền….lướt nhanh trên mặt biển.
Đám mây bay đến…,cả một vùng rộng lớn rợp mát đến…
Trời …tối hẳn,vầng trăng tròn vành vạnh…hiện ra.
Thuyền…. cập bến,bọn trẻ…. xúm lại.
3 . Em t×m hiÓu nghÜa cña tõ bông trong tõng trêng hîp díi ®©y, råi thö ph©n lo¹i c¸c
nghÜa kh¸c nhau cña tõng tõ nµy:
Bông no, bông ®ãi , ®au bông, mõng thÇm trong bông, bông b¶p d¹, ¨n cho ch¾c bông,
c¸ ®Çy mét bông trøng, ®i guèc trong bông, sèng ®Ó bông chÕt mang ®i , cã g× nãi ngay
kh«ng ®Ó bông, tèt bông, suy bông ta ra bông ngêi, xÊu bông, miÖng nam m« bông
®ùng bå dao g¨m, th¾t lng buéc bông, bông ®ãi ®Çu gèi ph¶i bß, bông mang d¹ chöa,
më cê trong bông, mét bå ch÷ trong bông.
4. Trong bài Nhớ Việt Bắc (Tiếng Việt 3,tập một) nỗi nhớ của người cán bộ về xuôi
được nhà thơ Tố Hữu gợi tả như sau:
Ta về mình có nhớ ta
Ta về,ta nhớ những hoa cùng người.
Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi
Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng.
Ngày xuân mơ nở trắng rừng
Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang…
Em hãy cho biết: Người cán bộ về xuôi nhớ những gì ở chiến khu Việt Bắc? Nỗi nhớ ấy bộc lộ
tình cảm gì ở người cán bộ?
5.Tả cây hoa có những vẻ đẹp mà em ưa thích.
Đề 27.
1. Tìm từ được lặp lại nhiều trong đoạn trích sau.Việc lặp lại từ trong trường hợp này có
tác dụng gì?
Cái đẹp của Hạ Long trước hết là sự kì vĩ của thiên nhiên . Trên một diện tích hẹp mọc lên
hàng nghìn đảo nhấp nhô khuất khúc như rồng chầu phượng múa. Đảo có chỗ sừng sững
chạy dài như bức tường thành vững chãi,ngăn khơi với lộng,đối mặt với chân trời. Có chỗ
đảo dàn ra thưa thớt,hòn này với hòn kia biệt lập,xa trông như quân cờ bày chon von trên mặt
biển. Tùy theo sự phân bố của đảo,mặt vịnh Hạ Long lúc tỏa mênh mông,lúc thu hẹp thành
ao,thành vũng ,lúc bị kẹp giữa hai triền đảo như một dòng suối,lúc uốn quanh chân đảo như
dải lụa xanh.
(theo Thi Sảnh)
2. Chọn từ ngữ thích hợp trong ngoặc đơn điền vào chỗ trống trong đọa trích dưới đây,để
tạo sự lien kết giữa các câu trong đoạn :
Cuộc sống quê tôi gắn với….Cha làm cho tôi chiếc ….để quyét nhà,quyét sân.Mẹ đựng hạt
giống đầy nón lá cọ,treo lên gác bếp ,để gieo cấy mùa sau.Chị tôi đan nón…,lại biết cả
….và….xuất khẩu. Chiều chiều chăn trâu,chúng tôi rủ nhau đi nhặt những ….rơi đầy quanh gốc
về om,ăn vừa béo vừa bùi.
(theo Nguyễn Thái Vận)
(lá cọ,mành cọ,làn cọ,cấy cọ,chổi cọ,trái cọ)
3. . T×m vµ söa c¸c lçi dïng tõ, lçi chÝnh t¶ trong tõng c©u díi ®©y:
a) L·o Hæ ®ang r×nh sau bôi c©y, nh×n thÊy Nai t¬, thÌm rá nh·i.
b) T« §Þnh lµ mét viªn quan l¹i cña triÒu ®×nh nhµ H¸n ë Trung Quèc
c) Nh÷ng ngêi ë trong gia ®×nh Mai ®ang lµm g× vµo nh÷ng ngµy nghØ ng¬i ?
d) §Õn §µ L¹t, du kh¸ch cßn ®îc b¬i thuyÒn trªn hå Xu©n H¬ng, ngåi trªn nh÷ng chiÕc
xe ngùa cæ kÝnh ®Ó ng¾m c¶nh cao nguyªn.
e) Nh÷ng tiÕng hß reo, tiÕng thÐp giËn gi÷ lµm n¸o ®éng mét vïng.
g) VÒ nhµ, t«i c¶m thÊy bøt døt trong lßng.
4.Trong bài Đất Nước,nhà thơ Nguyễn Đình Thi có viết:
Nước chúng ta,
Nước những người chưa bao giờ khuất
Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất
Những buổi ngày xưa vọng nói về.
Em hiểu những câu thơ trên như thế nào? Hai dòng thơ cuối muốn nhắc nhở ta điều gì?
5.Tả một cây ăn quả ở quê em (hoặc ở nơi khác) mà em có dịp quan sát và thưởng thức loại quả
đó.
Đề 28.
1. Đọc đoạn trích sau:
Thời trẻ,Lep Tôn-xtôi hay có những hành động bột phát . Có lúc Tôn-xtôi tự treo mình lên cây
bằng một nửa mái tóc. Sau đó, Tôn-xtôi lại cọa sạch lông mày. Tôn-xtôi muốn hiểu xem với
những hành động như vậy,mọi người sẽ phản ứng như thế nào . Có hôm,Tôn-xtôi muốn mình
cũng bay được như chim. Thế là Tôn-xtôi trèo lên gác , chui qua cửa sổ lao xuống sân với đôi
cánh tay dang rộng như cánh chim. Khi mọi người chạy đến ,thấy Tôn-xtôi nằm ngất lịm dưới
sân.
(theo truyện kể về thần đồng thế giới)
a. Tìm từ trùng lặp nhiều trong đoạn trích trên,có thể thay thế được bằng đại từ
hoặc từ ngữ đồng nghĩa.
b. Từ ngữ có thể thay thế ở đây là từ ngữ nào? Chép lại đoạn trích sau khi đã
thay thế từ trùng lặp bằng đại từ hoặc từ đồng nghĩa.
2. Trong đoạn văn sau,người viết đã dùng những từ ngữ nào để chỉ anh hùng Núp? Việc
dùng nhiều từ ngữ thay thế cho nhau như vậy có tác dụng gì?
Năm 1964,anh hùng Núp tới thăm đất nước Cu-Ba theo lời mời của chủ tịch Phi-đen Cát-xtơrô. Người anh hùng Tây Nguyên được đón tiếp trong tình anh em vô cùng thân mật .Anh Núp
thấy người Cu-ba giống người Tây Nguyên mình quá,cũng mạnh mẽ ,sôi nổi ,bụng dạ hào
phóng như cánh cửa bỏ ngỏ,thích nói to và đặc biệt là thích nhảy múa. Tới chỗ đông người
nào ,sau một lúc chuyện trò,tát cả lại cùng nhảy múa. Bị cuốn vào những cuộc vui ấy ,anh
Núp thấy như đang sống giữa buôn làng Tây Nguyên muôn vàn yêu dấu của mình.
(theo Nguyễn Khắc Trường)
3. . Chän tõ thÝch hîp trong c¸c tõ sau ®Ó ®iÒn vµo chç trèng
a) Bµi v¨n bÞ......
b) Con tµu vò trô . thêng xuyªn víi Tr¸i ®Êt
c) Hå s¬ bÞ .........
d) Sèng .............yªu ®êi
e) NÒn kinh tÕ .........
4.Đọc lại hai khổ thơ sau trong bài Hương nhãn của tác giả Trần Kim Dũng:
Ngày ông trồng nhãn
Cháu còn bé thơ
Vâng lời ông dặn
Cháu tưới cháu che.
…
Nay mùa quả chín
Thơm hương nhãn lồng
Cháu ăn nhãn ngọt
Nhớ ông vun trồng.
Em có nhận xét gì về hình ảnh người cháu qua hai khổ thơ trên?
5.Tả một cây có bóng mát (hoặc cây lấy gỗ,cây công nghiệp,…) từng đem lại lợi ích cho
mọi người.
Đề 29.
1. Chép các câu chuyện dưới đây và đặt đúng dấu chấm ,dấu hỏi hoặc dấu chấm than
vào chỗ có gạch chéo (/)
Qủa lê
Bé cầm quả lê to / Bé hỏi:
-Lê ơi / Sao lê không chia thành nhiều múi như cam / Có phải lê muốn dành riêng cho tôi không /
Quả lê đáp:
- Tôi không dành riêng cho bạn đâu / Tôi không chia thành nhiều múi để cho bạn biếu cả
quả cho bà đấy /
Bé reo lên :
- Đúng rồi /
Rồi bé đem quả lê biếu bà /
2. Đặt câu với mỗi nội dung dưới đây và dùng dấu câu cho thích hợp:
a) Hỏi bạn về ước mơ làm một nghề khi lớn lên
b) Khuyên em trai cần đánh răng cho sạch trước khi đi ngủ
c) Nhờ một người lớn đưa qua đường lúc có nhiều xe cộ
d) Bộc lộ sự ngạc nhiên, vui thích khi được xem xiếc thú
3. Mçi c©u díi ®©y cã mÊy c¸ch hiÓu? H·y diÔn ®¹t cho râ nghÜa tõng c¸ch hiÓu Êy (cã
thÓ thªm mét vµi tõ )
a) Mêi anh chÞ ngåi vµo bµn
b) §em c¸c vÒ kho
9. ViÕt l¹i cho râ néi dung tõng c©u díi ®©y (cã thÓ thªm mét vµi tõ ):
a) §Çu gèi ®Çu gèi
b) V«i t«i t«i t«i
4.Trong bài Nghệ nhân Bát Tràng , nhà thơ Hồ Minh Hà tả nét bút vẽ của cô gái làm đồ
gốm như sau:
Bút nghiêng lất phất hạt mưa
Bút chao gợn nước Tây Hồ lăn tăn
Hài hòa đường nét hoa văn
Dáng em , dáng của nghệ nhân Bát Tràng
Đoạn thơ giúp em cảm nhận được nét bút tài hoa của người nghệ nhân Bát Tràng như thế nào?
5.Tả một loài cây có những nét đẹp riêng về hoa và quả mà em yêu thích.
Đề 30
1. a) Ghép tiếng ở dòng (1) với tiếng ở dòng (2) để tạo thành 10 từ phức thường dùng:
(1) – nam, nữ
(2) - sinh, giới, công, nhi, trang, tính
b) Giải nghĩa các từ phức đã ghép được với tiếng công, tiếng trang ở mục a.
2. Đặt dấu phẩy vào mỗi câu dưới đây và cho biết tác dụng của dấu phẩy đó trong câu
a) Trong lớp tôi thương xung phong phát biểu ý kiến
b) Cô giáo khen cả nhóm làm bài tốt cho mỗi bạn một điểm mười .
c) Các bạn nữ lau bạn ghế các bạn nam quét lớp
3. . G¹ch bá nh÷ng tõ viÕt sai chÝnh t¶:
Chung kÕt, trung kÕt; sëi lëi, xái lëi; ®êng s¸, ®êng x¸; phè s¸, phè x¸; lµm nªn, lµm
lªn; s¾p xÕp, x¾p xÕp; tr©n träng, ch©n träng; tr©n thµnh, ch©n thµnh; ý chÝ, ý trÝ; xø së,
xø xë.
4. Viết về người mẹ, nhà thơ Trương Nam Hương có những câu thơ sau:
Thời gian chạy qua tóc mẹ
Một màu trắng đến nôn nao
Lưng mẹ cứ còng dần xuống
Cho con ngày một thêm cao
Mẹ ơi, trong lời mẹ hát
Có cả cuộc đời hiện ra
Lời ru chắp con đôi cánh
Lớn rồi con sẽ bay xa.
Theo em, đoạn thơ trên đã bộc lộ những cảm xúc và suy nghĩ gì của tác giả?
5. Tả một con vật nuôi gần gũi với em ( hoặc con vật trong vườn thú mà em yêu thích)
Đề 31
1. Điền từ trai hay nam, gái hay hay nữ vào chỗ trống trong các thành ngữ, tục ngữ, câu văn dưới
đây sao cho thích hợp :
a)
Làm.......cho đáng nên......
- Xem thêm -
.DOC 
25 
220 
129 
