Tài liệu 25 đề thi vào 10 chuyên sinh theo yêu cầu

®¹i häc quèc gia hµ néi ®Ò thi tuyÓn sinh líp 10 Trêng ®¹i häc khoa häc tù nhiªn HÖ thpt chuyªn n¨m 2002 M«n : sinh häc Thời gian làm bài: 150 phót (Kh«ng kÓ thêi gian ph¸t ®Ò ) C©u 1 a. Mô liên kết và mô biểu bì có cấu trúc khác nhau như thế nào? b. Mô biểu bì trên bề mặt cơ thể và môt biểu bì phủ mặt trong của ruột non có gì khác nhau? Tại sao có sự khác nhau như vậy? Câu 2 Trình bày sự khác nhau về cấu tạo của động mạch và tĩnh mạch. Tại sao lại có sự khác nhau đó? Câu 3 Hãy nêu các cơ quan bài tiết của người và giải thích ý nghĩa của việc bài tiết sản phẩm ở các cơ quan đó. Câu 4 Thân nhiệt của người được điều hoà bằng những cách nào? Giải thích. Câu 5 a. Đối với người bị cắt túi mật, việc tiêu hoá prôtêin, lipit và gluxit có bị ảnh hưởng không? Tại sao? b. Theo em cần phải điều chỉnh chế độ ăn uống của người này như thế nào? Câu 6 Vẽ một cung phản xạ. Cho ví dụ cụ thể về một phản xạ không điều kiện và giải thích rõ chức năng của từng bộ phận trong cung phản xạ này. Câu 7 Nêu những khác biệt chính giữa nguyên phân và giảm phân. Câu 8 a. Những đặc điểm cấu trúc nào của ADN giúp nó có khả năng mang thông tin di truyền và khả năng tự nhân đôi? b. Mô tả quá trình tự nhân đôi của ADN. Câu 9 Người ta dùng một số hoá chất để xử lý hạt của một loài cây nhằm phá huỷ tất cả các thoi vô sắc của tế bào. Sau khi cho hạt nảy mầm thành cây, người ta lai nó với cây không bị xử lý hoá chất để tạo ra các cây lai F1. a. Hãy cho biết số lượng nhiễm sắc thể trong các tế bào sinh dưỡng của cây lai F1? Giải thích? Biết rằng bộ nhiễm sắc thể của cây không bị xử lý hoá chất gồm 24 nhiễm sắc thể và quá trình giảm phân của cây bị xử lý hoá chất vẫn xảy ra bình thường. b. Nêu các đặc điểm nổi bật của cây lai F1 nói trên. ---------------------------------- Hết ---------------------------------- SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BẮC NINH ĐỀ CHÍNH THỨC KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT CHUYÊN Năm học: 2006 – 2007 Môn: SINH HỌC Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian giao đề) Câu 1: (1,0 điểm) Tại sao nói các loài giao phối (sinh sản hữu tính) lại tạo ra nhiểu biến dị tổ hợp hơn các loài sinh sản vô tính? Câu 2: (1,0 điểm) Nêu vai trò của nhiễm sắc thể đối với sự di truyền của các tính trạng. Câu 3: (1,0 điểm) Sự khác nhau giữa nhiễm sắc thể kép và cặp nhiễm sắc thể tương đồng? Câu 4: (1,5 diểm) Lai gần là gì? Cho ví dụ về lai gần ở thực vật và động vật. Hậu quả của lai gần về mặt di truyền và năng suất? Câu 5: (1,0 điểm) Quan hệ tự tỉa thưa ở thực vật là mối quan hệ gì? Trong điều kiện nào hiện tượng tự tỉa thưa diễn ra mạnh mẽ? Câu 6: (1,0 điểm) Tháp dân số trẻ và tháp dân số già khác nhau như thế nào? Câu 7: (1,5 điểm) Cho giao phối giữa bò đực lông đen với bò đực lông vàng, năm đầu sinh được 1 bê lông đen, năm sau sinh được một bê lông vàng. Cũng bò đực lông đen trên giao phối với bò cái lông đen lứa đầu sinh được một bê lông đen, lứa sau sinh được một bê lông vàng; còn khi giao phối với bò cái thứ ba sinh ra một bê lông vàng. Hãy biện luận và viết sơ đồ lai cho từng trường hợp trên. Biết tính trạng màu lông do một cặp gen quy định. Câu 8: (2,0 điểm) 1. Một gen cấu trúc có chiều dài 4569,6A0, có tỉ lệ lượng nuclêôtit của gen nhưng làm cho tỷ lệ A 1 = . Một đột biến xảy ra không làm thay đổi số X 3 A 33,598 = . Hãy cho biết: G 100 a. Đột biến trên thuộc loại nào? b. Số liên kết hiđrô của gen thay đổi như thế nào? 2. Nếu phân tử mARN được tổng hợp từ gen trên có số ribônuclêôtit loại G bằng 1008 và số ribônuclêôtit loại A có tỉ lệ A/G = 1/3. Xác định số lượng từng loại bộ ba trên phân tử mARN. ------------------------------ Hết ------------------------------ SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BẮC NINH KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT CHUYÊN Năm học: 2006 – 2007 ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM ĐỀ THI CHÍNH THỨC MÔN: SINH HỌC Câu Nội dung Điểm 1 - Ở loài giao phối: + Trong quá trình giảm phân hình thành giao tử xảy ra sự phân li độc lập và tổ hợp tự do 0,5 của các nhiễm sắc thể, sự trao đổi chéo diễn ra ở kì trước của giảm phân I đã tạo ra nhiều loại giao tử. + Trong quá trình thụ tinh có sự kết hợp ngẫu nhiên của các loại giao tử đực và cái tạo 0,25 thành nhiều hợp tử  xuất hiện nhiều biến dị tổ hợp. - Ở các loài sinh sản hữu tính: Cơ thể con được tạo thành qua quá trình nguyên phân nên cơ 0,25 thể con có vật chất di truyền giống cơ thể mẹ  cơ thể con có đặc đặc điểm giống cơ thể mẹ. 2 - Nhiễm sắc thể là cơ sở vật chất di truyền ở cấp độ tế bào, nhiễm sắc thể được cấu tạo từ 0,25 ADN và prôtêin, nhiễm sắc thể chứa các gen quy định tính trạng của cơ thể sinh vật theo sơ đồ: Gen (một đoạn ADN)  mARN  prôtêin  tính trạng. - Những biến đổi về số lượng, cấu trúc nhiễm sắc thể gây nên những biến đổi ở các tính 0,25 trạng di truyền của sinh vật. - Nhiễm sắc thể có khả năng tự nhân đôi, phân li, tổ hợp trong quá trình nguyên phân, giảm 0,5 phân và thụ tinh nhờ đó thông tin di truyền quy định các tính trạng của sinh vật được sao chép qua các thế hệ. 3 Nhiễm sắc thể kép Cặp nhiễm sắc thể tương đồng 0,25 - Chỉ là một nhiễm sắc thể gồm 2 crômatit - Gồm 2 nhiễm sắc thể độc lập giống nhau giống nhau được dính với nhau ở tâm về hình dạng và kích thước. động. 0,25 - 2 crômatit có cùng nguồn gốc (hoặc có - 2 nhiễm sắc thể có nguồn gốc khác nhau nguồn gốc từ bố hoặc có nguồn gốc từ (một có nguồn gốc từ bố, một có nguồn mẹ). gốc từ mẹ). 0,25 - 2 crômatit hoạt động như một thể thống - 2 nhiễm sắc thể của cặp tương đồng hoạt nhất (trong điều kiện bình thường). động độc lập với nhau. 0,25 - Các gen ở vị trí tương ứng trên 2 crômatit - Các gen ở vị trí tương ứng trên 2 nhiễm giống nhau. sắc thể của cặp tương đồng có thể giống hoặc khác nhau (đồng hợp hoặc dị hợp). 4 - Khái niệm: Lai gần là lai giữa các cơ thể có quan hệ họ hàng thân thuộc với nhau. 0,25 - Ví dụ: + Ở thực vật: Sự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn, hoa đực và hoa cái của cùng một cây 0,25 tự thụ phẫn với nhau, hiện tượng tự thụ phấn ở hoa lưỡng tính. + Ở động vật: Là giao phối cận huyết như: giao phối giữa các cá thể cùng bố mẹ hoặc giao 0,25 phối giữa bố mẹ với con cái của chúng. - Hậu quả: + Về mặt di truyền: Làm giảm tỉ lệ dị hợp, tăng tỉ lệ đồng hợp ở thế hệ sau. 0,25 + Về năng suất: Làm giảm năng suất do giống bị thoái hoá (do ảnh hưởng sấu của một số cặp gen đồng hợp lặn)  Đối với cây trồng: Làm giảm sức sống của cá thể, sinh trưởng, phát triển chậm, 0,25 năng suất thấp, xuất hiện các tính trạng sấu...  Đối với động vật: Làm giảm sức sống của cá thể, sinh trưởng, phát triển chậm, xuất 0,25 hiện quái thai, dị tật... 5 - Là mối quan hệ cạnh tranh cùng loài và khác loài. 0,25 - Hiện tượng tự tỉa thưa diễn ra mạnh mẽ khi: + Mật độ cá thể lớn, nguồn dinh dưỡng và ánh sáng thiếu. 0,25 + Hiện tượng tự tỉa thưa của các cành phía dưới là do chúng nhận được nguồn năng lượng 0,25 ít, quang hợp kém, tổng hợp ít chất hữu cơ không bù đắp được năng lượng bị tiêu hao trong hô hấp. + Khi cây quang hợp kém, khả năng lấy nước và chất dinh dưỡng cũng kém nên các cành 0,25 phía dưới dễ héo và rựng sớm hơn. 6 - Tháp dân số dùng để biểu diễn thành phần các nhóm tuổi của quần thể, gồm những hình 0,5 7 8 thang (hoặc hình chữ nhật) xếp chồng lên nhau. Mỗi hình thang (hoặc hình chữ nhật) biểu thị số lượng cá thể của một nhóm tuổi, phía dưới tháp biểu thị nhóm tuổi trước sinh sản, phía trên tháp là nhóm tuổi sinh sản và sau sinh sản. - Tháp dân số trẻ có dạng hình chóp, đáy lớn, đỉnh thu nhỏ. Tháp dân số già có dạng hình nụ hoa sen, đáy nhỏ, giữa phình to, đỉnh thu nhỏ. - Dựa vào đầu bài và phép lai 2 suy ra tính trạng lông đen là trội so với tính trạng lông vàng. - Quy ước: gen A quy định lông đen, gen a quy định lông vàng. - Xét phép lai 1: + Suy ra bò đực lông đen có kiểu gen là Aa, bò cái lông vàng có kiểu gen là aa. + Lập được sơ đồ lai. - Xét phép lai 2: + Suy ra bò cái lông đen có kiểu gen là Aa. + Lập được sơ đồ lai. - Xét phép lai 3: + Suy ra bò mẹ thứ 3 có kiểu gen là Aa hoặc aa. + Lập được sơ đồ lai. 1. - Xét gen chưa đột biến: 2  2688 Nu + Tổng số nuclêôtit của gen là: N = Lx 3,4 A 1    số lượng từng loại nuclêôtit của gen + Theo bài ra và theo NTBS ta có:  X 3  A  X  1344 là: A = T = 336 Nu; G = X = 1008 Nu. (1)  A 33,598   100  số lượng từng loại - Xét gen đột biến: Theo bài ra và theo NTBS ta có:  X  A  X  1344 nuclêôtit của gen là: A = T = 338 Nu; G = X = 1006 Nu. (2) Từ (1) và (2) chứng tỏ đột biến thuộc loại thay thế 2 cặp G – X hoặc 2 cặp x – G bằng 2 cặp A – T hoặc bằng 2 cặp T – A và số liên kết hiđrô của gen sau đột biến giảm 2 liên kết. 2. G  336 . - Số ribônuclêôtit mỗi loại trên phân tử mARN là: G = 1008; A = 3 - Ta có A + G = 1344  trên phân tử mARN chỉ có 2 loại ribônuclêôtit loại G và A. 336 1 1008 3  ;G=  - Tỉ lệ từng loại ribônuclêôtit trên mARN là: A = 1344 4 1344 4 - Tỉ lệ từng loại bộ ba: 1344  448 bộ ba. + Tổng số bộ ba trên phân tử mARN = 3  1 1 1 + Bộ ba AAA có tỉ lệ =  x x  x448  7 bộ.  4 4 4  3 3 3 + Bộ ba GGG có tỉ lệ =  x x  x448  189 bộ.  4 4 4  1 1 3 + Bộ ba AAG có tỉ lệ = bộ ba AGA = bộ ba GAA =  x x  x448  21 bộ.  4 4 4  1 3 3 + Bộ ba AGG có tỉ lệ = bộ ba GAG = bộ ba GGA =  x x  x448  63 bộ.  4 4 4 0,5 0,25 0,5 0,25 0,5 0,5 1,5 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN ĐỀ THI TUYỂN SINH LỚP 10 HỆ THPT CHUYÊN NĂM 2006 MÔN: SINH HỌC Thời gian làm bài: 150 phút (Không kể thời gian giao đề) Câu I Trình bày 6 chức năng của prôtêin trong tế bào và trong cơ thể. Câu II Nguyên tắc bổ sung được thể hiện như thế nào trong quá trình truyền đạt thông tin di truyền từ gen tới prôtêin và từ tế bào này sang tế bào khác? Câu III Đột biến gen là gì? Giải thích tại sao phần lớn các gen đột biến đều có hại cho bản thân sinh vật? Giải thích tại sao một gen đột biến ở thế hệ này là có hại nhưng ở thế hệ sau lại có thể trở thành có lợi? Câu IV Nêu các bước cần tiến hành để chuyển một gen từ tế bào của loài này vào tế bào của loài khác. Tại sao muốn sản xuất một lượng lớn hoocmôn insulin người, người ta lại chuyển gen mã hoá hoocmôn insulin của người vào tế bào vi khuẩn đường ruột (E. coli)? Câu V Người ta cho một cây thân cao, quả tròn tự thụ phấn và thu được các cây con có tỉ lệ phân li kiểu hình như sau: 41 cây thân cao, quả dài: 80 cây thân cao, quả tròn: 40 cây thân thấp, quả tròn. Hãy xác định tính trạng nào là trội, tính trạng nào là lặn? Giải thích kết quả lai và viết sơ đồ lai. Câu VI Thường biến là gì? Nêu các đặc điểm của thường biến. Giải thích tại sao các đột biến mất đoạn nhiễm sắc thể thường gây chết cho các cơ thể mang đột biến hơn là các đột biến gen? Câu VII Một tập hợp các cá thể sinh vật như thế nào thì được gọi là một quần thể? Cho ví dụ về một quần thể sinh vật. Giải thích tại sao mật độ của quần thể sinh vật cũng chỉ tăng đến một mức độ nhất định rồi sau đó lại giảm? Câu VIII Một tập hợp các cá thể sinh vật như thế nào thì được gọi là một quần xã? Hãy giải thích khái niệm độ đa dạng của quần xã và loài ưu thế trong quần xã. Câu IX Xét về mối quan hệ dinh dưỡng giữa các loài trong quần xã người ta có thể chia các loài sinh vật thành 3 loại. Đó là những loại nào? Cho ví dụ minh hoạ. Hãy nêu một hoạt động của con người làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến cân bằng sinh học. Giải thích. ----------------------------------HẾT---------------------------------- SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI VÀO LỚP 10 CHUYÊN QUỐC HỌC THỪA THIÊN HUẾ ------------------------ĐỀ CHÍNH THỨC NĂM HỌC 2008 - 2009 Môn : SINH HỌC Thời gian làm bài: 150 phút (Không kể thời gian giao đề) ----------------------------- Câu 1: (1 điểm) Mức phản ứng là gì ? Cho một ví dụ trên cây trồng hoặc vật nuôi. Mức phản ứng có di truyền được không ? Tại sao ? Câu 2: (1.5 điểm) Công nghệ tế bào là gì ? Gồm những công đoạn thiết yếu nào ? Công nghệ tế bào được ứng dụng trong các lĩnh vực nào ? Câu 3: (1 điểm) Đột biến gen là gì ? Tại sao đột biến gen thường có hại đối với sinh vật ? Ý nghĩa của đột biến gen trong thực tiễn sản xuất. Câu 4: (1 điểm) Ưu thế lai là gì ? Tại sao không dùng cơ thể lai F 1 để nhân giống ? Muốn duy trì ưu thế lai thì phải dùng biện pháp gì ? Câu 5: (1 điểm) Nêu các biện pháp để bảo vệ hệ sinh thái rừng và hệ sinh thái biển. Câu 6: (1 điểm) Giảm phân là gì ? Vì sao gọi là giảm phân ? Câu 7: (1 điểm) Giải thích vì sao hai ADN con được tạo ra qua cơ chế nhân đôi lại giống hệt ADN mẹ? Có trường hợp nào qua nhân đôi ADN con lại khác ADN mẹ không? Câu 8: (0.5 điểm) Một tế bào sinh dưỡng của ngô (2n = 20 nhiễm sắc thể), nguyên phân liên tiếp 6 đợt đã đòi hỏi môi trường nội bào cung cấp nguyên liệu để tạo nên các nhiễm sắc thể tương đương với bao nhiêu nhiễm sắc thể đơn và tạo được tổng số bao nhiêu tế bào con ? Câu 9: (2 điểm) Ở chuột, hai cặp tính trạng về màu thân và hình dạng lông do hai cặp gen nằm trên hai cặp nhiễm sắc thể thường khác nhau quy định. a) Cho giao phối giữa chuột thuần chủng thân xám lông xù với chuột thuần chủng thân đen lông thẳng thu được F1 đồng loạt thân xám lông xù. Giải thích kết quả và lập sơ đồ lai. b) Trong một phép lai khác, người ta cho giao phối giữa hai chuột P và thống kê qua nhiều lứa đẻ, thu được ở con lai F1 có: 25% chuột thân xám lông xù ; 25% chuột thân xám lông thẳng ; 25% chuột thân đen lông xù ; 25% chuột thân đen lông thẳng. Biện luận để xác định kiểu gen, kiểu hình của hai chuột P và lập sơ đồ lai. ---------- Hết ---------SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI VÀO LỚP 10 CHUYÊN QUỐC HỌC THỪA THIÊN HUẾ ------------------------- NĂM HỌC 2008 - 2009 ----------------------------- ĐÁP ÁN VÀ THANG ĐIỂM ĐỀ THI CHÍNH THỨC MÔN : SINH HỌC Câu Nội dung 1 - Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu gen trước những điều kiện môi trường khác nhau. - Ví dụ: Giống lúa DT10 có thể đạt năng suất tối đa 13,5 tấn/ha/vụ trong điều kiện gieo trồng tốt nhất, còn trong điều kiện bình thường chỉ đạt năng suất bình quân 5,0 - 5,5 tấn/ha./ Trong khi đó giống lúa Tám thơm đột biến cho năng suất tối đa không vượt quá 5,5 tấn/ha. ( HS có thể cho ví dụ khác). - Mức phản ứng là di truyền được vì mức phản ứng do kiểu gen quy định. 2 - Ngành kỹ thuật về quy trình ứng dụng phương pháp nuôi cấy tế bào hoặc mô để tạo ra cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh / với kiểu gen của cơ thể gốc được gọi là công nghệ tế bào. - Gồm 2 công đoạn : Tách tế bào hoặc mô từ cơ thể rồi mang nuôi cấy để tạo mô sẹo, / dùng hoocmôn sinh trưởng kích thích mô sẹo phân hoá thành cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh. - Công nghệ tế bào được ứng dụng trong vi nhân giống hay nhân bản vô tính, / lai tế bào xôma để tạo ra biến dị tổ hợp hoặc trong chọn dòng tế bào tạo ra cây trồng sạch bệnh hoặc tạo ra giống mới. 3 - Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen do ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong và ngoài cơ thể tới phân tử ADN. - Đột biến gen thể hiện ra kiểu hình thường có hại cho bản thân sinh vật vì chúng phá vỡ sự thống nhất hài hoà trong kiểu gen đã qua chọn lọc tự nhiên và duy trì lâu đời trong điều kiện tự nhiên, / gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin. - Chúng có ý nghĩa trong chăn nuôi và trồng trọt vì trong thực tế có những đột biến gen có lợi cho con người. 4 - Ưu thế lai là hiện tượng cơ thể lai F1 khoẻ hơn, sinh trưởng nhanh, phát triển mạnh, chống chịu tốt, / các tính trạng hình thái và năng suất cao hơn trung bình giữa hai bố mẹ hoặc vượt trội hơn cả hai dạng bố mẹ. - Người ta không dùng cơ thể lai F1 làm giống vì nếu làm giống thì đời sau, qua phân ly, sẽ xuất hiện các kiểu gen đồng hợp về các gen lặn có hại dẫn đến ưu thế lai giảm. - Muốn duy trì ưu thế lai phải dùng biện pháp nhân giống vô tính (giâm, chiết, ghép...). 5 + Bảo vệ hệ sinh thái rừng: - Xây dựng kế hoạch để khai thác nguồn tài nguyên rừng ở mức độ phù hợp. - Xây dựng các khu bảo tồn thiên nhiên, vườn quốc gia... - Trồng rừng. - Phòng cháy rừng. - Vận động đồng bào dân tộc ít người định canh, định cư. - Phát triển dân số hợp lý, ngăn cản việc di dân tự do tới ở và trồng trọt trong rừng. - Tăng cường công tác tuyên truyền và giáo dục về bảo vệ rừng. + Bảo vệ hệ sinh thái biển: - Có kế hoạch khai thác tài nguyên biển ở mức độ vừa phải. - Bảo vệ và nuôi trồng các loài sinh vật biển quý hiếm. - Chống ô nhiễm môi trường biển. 6 - Giảm phân là sự phân chia của tế bào sinh dục (2n) ở thời kỳ chín, qua 2 lần phân bào liên tiếp, tạo ra 4 tế bào con đều mang bộ NST đơn bội (n). - Gọi là giảm phân vì số NST ở tế bào con (n) giảm đi một nửa so với tế bào mẹ (2n). 7 - Hai ADN con sau nhân đôi giống ADN mẹ do quá trình nhân đôi của ADN được diễn ra theo các nguyên tắc: + Nguyên tắc khuôn mẫu: nghĩa là mạch mới tạo ADN con được tổng hợp dựa trên mạch khuôn của ADN mẹ. + Nguyên tắc bổ sung: Sự liên kết các nu. ở mạch khuôn với các nu. tự do là cố định: A liên kết với T hay ngược lại; G liên kết với X hay ngược lại. + Nguyên tắc giữ lại một nửa (bán bảo toàn): trong mỗi ADN con có 1 mạch của ADN mẹ (mạch cũ), còn 1 mạch mới được tổng hợp. - Có trường hợp ADN con khác ADN mẹ nếu xảy ra đột biến trong qua trình nhân đôi. Điểm 0.25 0.5 0.25 0.5 0.5 0.5 0.25 0.5 0.25 0.5 0.25 0.25 Mỗi ý cho 0,1 điểm. 0.5 0,5 0.25 0.25 0.25 0.25 8 - Cách 1 : Gọi x là số đợt nguyên phân, ta có: + Số tế bào con tạo thành = 2x = 26 = 64 tế bào. 0.25 + Số NST cần cung cấp = (2x - 1).20 = 1260 NST đơn. 0.25 - Cách 2: Học sinh có thể làm theo cách lý luận: 8TB  NP   16TB  NP   32TB  NP   64 TB (sau 0.25 + 64 tế bào con đều mang bộ NST 2n = 20, nên số NST cần cung cấp = (64 x 20) - 20 = 0.25 + 1TB  NP   2TB  NP   4TB  NP  khi nguyên phân 6 đợt). 9 1260 NST đơn. a) Giải thích và sơ đồ lai: - P : Xám xù (TC) x Đen thẳng (TC)  F1 : đồng loạt xám, xù. Suy ra: 0.5 + P phải thuần chủng và xám, xù là trội hoàn toàn so với đen, thẳng là lặn. + Quy định gen: Xám : A ; đen : a ; Xù : B ; thẳng : b. - P : Xám, xù (TC) x Đen, thẳng (TC) AABB GP : F1 : 0.5 aabb AB ab 100% AaBb ( 100% Xám, xù) b) Phép lai khác: Phân tích từng cặp tính trạng ở con lai F1, ta có: 0.25 - Về màu thân: Xám / đen = 1 : 1 là tỷ lệ của lai phân tích. Suy ra: P : Aa x aa 0.25 - Về hình dạng lông: Xù / thẳng = 1 : 1 là tỷ lệ của phép lai phân tích. Suy ra: P : Bb x bb - Ta có các trường hợp sau: + Trường hợp 1: P: 0.25 AaBb x aabb GP: AB, Ab, aB, ab F1 : + Trường hợp 2: Cho kết quả đúng P: Aabb GP: Ab, ab F1 : ab 0.25 x aaBb aB, ab Cho kết quả đúng LƯU Ý: Điểm toàn bài làm tròn đến 0.25 Së Gi¸o dôc - §µo t¹o Th¸i B×nh §Ò chÝnh thøc §Ò thi tuyÓn sinh líp 10 THPT Chuyªn Th¸i B×nh N¨m häc 2008 - 2009 M«n: Sinh häc Thêi gian: 150 phót (kh«ng kÓ thêi gian giao ®Ò) C©u 1. (1,0 ®iÓm) Tr×nh bµy sù biÕn ®æi h×nh th¸i cña nhiÔm s¾c thÓ (NST) trong qu¸ tr×nh nguyªn ph©n? ý nghÜa cña sù biÕn ®æi h×nh th¸i NST? C©u 2. (1,0 ®iÓm) a) Nh÷ng nguyªn t¾c nµo trong c¬ chÕ tù nh©n ®«i cña ADN ®· b¶o ®¶m cho ph©n tö ADN con cã tr×nh tù nuclª«tÝt gièng ph©n tö ADN mÑ? b) Nªu ý nghÜa sinh häc cña qu¸ tr×nh nh©n ®«i ADN; qu¸ tr×nh tæng hîp ARN th«ng tin? C©u 3. (1,0 ®iÓm) Bé NST cña mét loµi thùc vËt cã hoa gåm 5 cÆp NST (kÝ hiÖu I, II, III, IV, V), khi kh¶o s¸t mét quÇn thÓ cña loµi nµy, ngêi ta ph¸t hiÖn 3 thÓ ®ét biÕn (kÝ hiÖu a, b, c). Ph©n tÝch bé NST cña 3 thÓ ®ét biÕn ®ã thu ®îc kÕt qu¶ sau: ThÓ ®ét biÕn a b c I 3 3 1 Sè lîng NST ®Õm ®îc ë tõng cÆp II III IV 3 3 3 2 2 2 2 2 2 V 3 2 2 a) X¸c ®Þnh tªn gäi cña c¸c thÓ ®ét biÕn trªn? Cho biÕt ®Æc ®iÓm cña thÓ ®ét biÕn a? b) Nªu c¬ chÕ h×nh thµnh thÓ ®ét biÕn c? C©u 4. (1,0 ®iÓm) a) Sö dông ®ét biÕn nh©n t¹o trong chän gièng vi sinh vËt ®îc tiÕn hµnh theo ph¬ng ph¸p nµo? H·y nªu mét sè thµnh tùu cña viÖc sö dông ®ét biÕn nh©n t¹o trong chän gièng vi sinh vËt? b) Tr×nh bµy c¬ chÕ g©y ®ét biÕn cña consixin? C©u 5. (1,0 ®iÓm) a) T¹i sao ë c¸c c©y giao phÊn, ngêi ta tiÕn hµnh tù thô phÊn b¾t buéc liªn tiÕp qua nhiÒu thÕ hÖ thÊy x¶y ra sù tho¸i hãa gièng, trong khi ë c¸c c©y tù thô phÊn nghiªm ngÆt khi tù thô phÊn kh«ng dÉn ®Õn tho¸i hãa gièng? Cho vÝ dô minh häa. b) Vai trß cña tù thô phÊn b¾t buéc vµ giao phèi cËn huyÕt trong chän gièng? C©u 6. (1,5 ®iÓm) ë thùc vËt, cã hai phÐp lai gi÷a c¸c c¸ thÓ dÞ hîp tö vÒ 2 cÆp gen (ký hiÖu 2 cÆp gen lµ A, a vµ B, b), mçi cÆp gen qui ®Þnh mét cÆp tÝnh tr¹ng, tÝnh tr¹ng tréi lµ tréi hoµn toµn. + PhÐp lai 1: Hai cÆp gen cïng n»m trªn mét cÆp NST t¬ng ®ång vµ di truyÒn liªn kÕt. + PhÐp lai 2: Hai cÆp gen n»m trªn hai cÆp NST t¬ng ®ång kh¸c nhau. a) X¸c ®Þnh tØ lÖ ph©n li kiÓu gen cña 2 phÐp lai nãi trªn? b) ViÕt c¸c kiÓu gen cã cïng kiÓu h×nh tréi vÒ c¶ 2 tÝnh tr¹ng ë mçi phÐp lai trong tÊt c¶ c¸c trêng hîp? C©u 7. (1,0 ®iÓm) H·y tr×nh bµy hËu qu¶ cña ho¹t ®éng chÆt ph¸ rõng bõa b·i vµ n¹n ch¸y rõng? C©u 8. (1,0 ®iÓm) Nªu c¸c ®Æc ®iÓm h×nh th¸i, sinh lÝ ph©n biÖt thùc vËt a s¸ng vµ a bãng? C©u 9. (1,5 ®iÓm) a) Trong c¸c ®Æc trng cña quÇn thÓ, ®Æc trng nµo lµ ®Æc trng c¬ b¶n nhÊt? T¹i sao? b) Nh÷ng yÕu tè nµo ®· ®iÒu chØnh tèc ®é sinh trëng cña quÇn thÓ lµm cho mËt ®é cña quÇn thÓ trë vÒ møc c©n b»ng? c) §é ®a d¹ng vµ ®é nhiÒu cña quÇn x· kh¸c nhau c¨n b¶n ë ®iÓm nµo? Liªn quan víi nhau nh thÕ nµo? d) Muèn nu«i ®îc nhiÒu c¸ trong mét ao vµ ®Ó cã n¨ng suÊt cao th× chóng ta cÇn ph¶i nu«i c¸c loµi c¸ nh thÕ nµo cho phï hîp ? --- HÕt --K× thi tuyÓn sinh líp 10 THPT Chuyªn Th¸i B×nh Së Gi¸o dôc - §µo t¹o N¨m häc 2008 - 2009 Th¸i B×nh ĐÁP ÁN VÀ THANG ĐIỂM ĐỀ THI CHÍNH THỨC MÔN: SINH HỌC Câu 1 Nội dung a) Sù biÕn ®æi h×nh th¸i NST trong qu¸ tr×nh nguyªn ph©n: + Kú trung gian: NST ë d¹ng sîi dµi m¶nh duçi xo¾n. Điểm 0,2 5 + Kú ®Çu: C¸c NST b¾t ®Çu ®ãng xo¾n vµ co ng¾n. + Kú gi÷a: C¸c NST ®ãng xo¾n cùc ®¹i, cã h×nh th¸i râ rÖt. + Kú sau: C¸c NST b¾t ®Çu th¸o xo¾n trë vÒ d¹ng sîi dµi vµ m¶nh. + Kú cuèi: C¸c NST th¸o xo¾n trë vÒ d¹ng sîi m¶nh nh ë kú trung gian. KÕt luËn: Sù biÕn ®æi h×nh th¸i NST qua nguyªn ph©n cã tÝnh chu kú, ®ãng xo¾n ë kú ®Çu ®Õn kú gi÷a sau ®ã th¸o xo¾n ë kú sau vµ kú cuèi. b) ý nghÜa cña sù biÕn ®æi h×nh th¸i NST. + Sù th¸o xo¾n tèi ®a ë tr¹ng th¸i sîi m¶nh t¹o ®iÒu kiÖn cho sù tù nh©n ®«i cña NST. Sù ®ãng xo¾n tèi ®a t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ph©n ly cña NST + Do cã sù biÕn ®æi h×nh th¸i cña NST mµ nã ®· thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng di truyÒn lµ vËt chÊt di truyÒn ë cÊp ®é tÕ bµo. 2 0,2 5 0,2 5 0,2 5 a) Nguyªn t¾c trong c¬ chÕ tù nh©n ®«i cña ADN ®· ®¶m b¶o cho ph©n tö ADN con cã tr×nh tù nucleotit gièng ph©n tö ADN mÑ: + Nguyªn t¾c bæ sung: M¹ch míi cña ADN con ®îc tæng hîp dùa trªn khu«n cña ADN mÑ. C¸c nu ë m¹ch khu«n liªn kÕt víi c¸c nu tù do trong m«i trêng néi bµo theo nguyªn t¾c bæ sung: A liªn kÕt víi T hay ngîc l¹i , G liªn kÕt víi X hay ngîc l¹i. + Nguyªn t¾c gi÷ l¹i mét nöa (b¸n b¶o toµn): Trong mçi ADN cã mét m¹ch cña ADN mÑ (m¹ch cò), m¹ch cßn l¹i ®îc tæng hîp míi. b) + ý nghÜa sinh häc cña qu¸ tr×nh nh©n ®«i cña ADN: * §¶m b¶o cho qu¸ tr×nh tù nh©n ®«i cña NST, gãp phÇn æn ®Þnh bé NST vµ ADN cña loµi trong c¸c tÕ bµo cña c¬ thÓ còng nh qua c¸c thÕ hÖ kÕ tiÕp nhau. 0,2 5 0,2 5 0,2 5 * Qu¸ tr×nh tù nh©n ®«i cña ADN lµ c¬ chÕ ph©n tö cña hiÖn tîng di truyÒn vµ sinh s¶n. + ý nghÜa sinh häc cña qu¸ tr×nh tæng hîp mARN: §¶m b¶o cho qu¸ tr×nh truyÒn ®¹t th«ng tin di truyÒn tõ gen ®Õn Protein. 0,2 5 Câu 3 Nội dung a) - Tªn gäi cña 3 thÓ ®ét biÕn + ThÓ ®ét biÕn a cã 3n NST: ThÓ tam béi . Điểm 0,2 5 + ThÓ ®ét biÕn b cã (2n + 1) NST: ThÓ dÞ béi (2n + 1) hay thÓ tam nhiÔm + ThÓ ®ét biÕn c cã (2n - 1) NST: ThÓ dÞ béi (2n - 1) hay thÓ mét nhiÔm - §Æc ®iÓm cña thÓ ®ét biÕn a: + TÕ bµo ®a béi cã sè lîng NST t¨ng gÊp béi, sè lîng ADN còng t¨ng t¬ng øng  thÓ ®a béi cã qu¸ tr×nh tæng hîp c¸c chÊt h÷u c¬ diÔn ra m¹nh mÏ h¬n  kÝch thíc tÕ bµo cña thÓ ®a béi lín, c¬ quan sinh dìng to, sinh trëng m¹nh vµ chèng chÞu tèt. + ThÓ ®a béi kh¸ phæ biÕn ë thùc vËt. b) C¬ chÕ h×nh thµnh thÓ ®ét biÕn c: + Trong gi¶m ph©n, cÆp NST sè 1 nh©n ®«i nhng kh«ng ph©n ly t¹o thµnh 2 lo¹i giao tö (n + 1) vµ (n - 1) NST. + Khi thô tinh, giao tö (n - 1) kÕt hîp víi giao tö (n) t¹o thµnh hîp tö (2n - 1) NST  ph¸t triÓn thµnh thÓ dÞ béi (2n - 1). 4 0,2 5 0,2 5 0,2 5 a) + Sö dông ®ét biÕn nh©n t¹o trong chän gièng vi sinh vËt ®îc tiÕn hµnh theo ph¬ng ph¸p: G©y ®ét biÕn nh©n t¹o vµ chän läc ®ãng vai trß chñ yÕu. + Mét sè thµnh tùu cña viÖc sö dông ®ét biÕn nh©n t¹o trong chän gièng vi sinh vËt - T¹o ®îc chñng nÊm penicilin cã ho¹t tÝnh cao h¬n 200 lÇn d¹ng ban ®Çu. - Chän c¸c c¸ thÓ ®ét biÕn sinh trëng m¹nh ®Ó t¨ng sinh khèi ë nÊm men vµ vi khuÊn. - §iÒu chÕ ®îc vacxin phßng bÖnh cho ngêi vµ gia sóc. 0,5 b) C¬ chÕ g©y ®ét biÕn cña consixin: Khi thÊm vµo m« ®ang ph©n bµo consixin c¶n trë sù h×nh thµnh cña thoi v« s¾c, lµm cho NST ®· nh©n ®«i nhng kh«ng ph©n ly. 0,2 5 0,2 5 Câu Nội dung Điểm 5 a) + ë c¸c c©y giao phÊn, ngêi ta tiÕn hµnh tù phÊn b¾t buéc liªn tiÕp qua nhiÒu thÕ hÖ thÊy x¶y ra sù tho¸i ho¸ gièng v×: * Tû lÖ thÓ ®ång hîp t¨ng, tû lÖ thÓ dÞ hîp gi¶m,c¸c gen lÆn cã h¹i gÆp nhau ë thÓ ®ång hîp g©y h¹i, g©y ra sù tho¸i ho¸ gièng. * VÝ dô: ë ng« tù thô phÊn b¾t buéc qua nhiÒu thÕ hÖ cã hiÖn tîng n¨ng suÊt, phÈm chÊt gi¶m  tho¸i ho¸ gièng. + ë c¸c c©y tù thô phÊn nghiªm ngÆt th× sù tù thô phÊn lµ ph¬ng thøc sinh s¶n tù nhiªn nªn c¸c c¸ thÓ ®ång hîp tréi vµ lÆn ®· ®îc gi÷ l¹i thêng Ýt hoÆc kh«ng ¶nh hëng g©y h¹i ®Õn c¬ thÓ sinh vËt, kh«ng g©y ra sù tho¸i ho¸ gièng. VÝ dô: Cµ chua, ®Ëu Hµ Lan cã kh¶ n¨ng tù thô phÊn nghiªm ngÆt nªn khi tù thô phÊn kh«ng bÞ tho¸i ho¸ gièng v× hiÖn t¹i chóng mang c¸c cÆp gen ®ång hîp kh«ng g©y h¹i cho chóng. b) Vai trß cña tù thô phÊn b¾t buéc vµ giao phèi cËn huyÕt trong chän gièng: + Duy tr× vµ cñng cè mét sè tÝnh tr¹ng mong muèn. + T¹o dßng thuÇn (cã c¸c cÆp gen ®ång hîp), thuËn lîi cho sù ®¸nh gi¸ kiÓu gen cña tõng dßng,ph¸t hiÖn c¸c gen xÊu ®Ó lo¹i ra khái quÇn thÓ. 0,2 5 6 0,2 5 0,2 5 0,2 5 a) X¸c ®Þnh tØ lÖ ph©n ly kiÓu gen cña hai phÐp lai: + PhÐp lai 1: Hai cÆp gen n»m trªn mét cÆp NST t¬ng ®ång vµ di truyÒn liªn kÕt. P: (Aa,Bb) AB * Trêng hîp 1: P: ab G: x x (Aa,Bb) AB ab AB: ab AB AB ab F1: Tû lÖ kiÓu gen: 1 : 2 : 1 AB ab ab Ab Ab * Trêng hîp 2: P: x aB aB G: F1: * Trêng hîp 3: P: G: F1: 0,2 5 AB: ab Ab: aB Ab: aB Ab Ab aB Tû lÖ kiÓu gen: 1 :2 :1 Ab aB aB Ab AB x aB ab Ab: aB AB: ab AB AB Ab aB tû lÖ kiÓu gen: 1 :1 :1 :1 Ab aB ab ab cÆp gen n»m trªn hai cÆp NST t¬ng ®ång kh¸c + PhÐp lai 2: Hai nhau. P: AaBb x AaBb G: AB : Ab : aB : ab AB : Ab : aB : ab Häc sinh lËp khung Pennet x¸c ®Þnh ®îc tû lÖ ph©n ly kiÓu gen: 1AABB: 2AaBB: 2AABb: 4AaBb: 1AAbb: 2Aabb:1aaBB: 2aaBb: 1aabb b) ViÕt c¸c kiÓu gen cã cïng kiÓu h×nh tréi vÒ c¶ hai tÝnh tr¹ng ë mçi phÐp lai trong tÊt c¶ c¸c trêng hîp: 0,2 5 0,2 5 0,2 5 Câu Nội dung + PhÐp lai 1: AB AB AB AB Ab ; ; ; ; AB Ab aB ab aB Điểm ( 5 kiÓu gen) + PhÐp lai 2: AABB ; AABb ; AaBB ; AaBb ( 4 kiÓu gen ) 0,2 5 0,2 5 7 8 HËu qu¶ cña viÖc chÆt ph¸ rõng bõa b·i vµ ch¸y rõng; - C©y rõng bÞ mÊt g©y xãi mßn ®Êt, dÔ x¶y ra lò lôt, g©y nguy hiÓm tíi tÝnh m¹ng, tµi s¶n cña nh©n d©n vµ g©y « nhiÔm m«i trêng. - Lîng níc thÊm xuèng c¸c tÇng ®Êt s©u gi¶m  lîng níc ngÇm gi¶m. - Lµm khÝ hËu thay ®æi, lîng ma gi¶m. - MÊt nhiÒu loµi sinh vËt vµ n¬i ë cña nhiÒu loµi sinh vËt lµm gi¶m ®a d¹ng sinh häc, dÔ g©y nªn mÊt c©n b»ng sinh th¸i. 0,2 5 0,2 5 0,2 5 0,2 5 §Æc ®iÓm h×nh th¸i, sinh lý ph©n biÖt thùc vËt a s¸ng vµ thùc vËt a bãng: §Æc ®iÓm C©y a s¸ng C©y a bãng cña c©y * §Æc ®iÓm h×nh th¸i: - PhiÕn nhá, hÑp, mµu - PhiÕn l¸ lín, mµu xanh - L¸ xanh nh¹t. thÉm. - Th©n - Th©n thÊp, sè cµnh - ChiÒu cao th©n bÞ h¹n nhiÒu. chÕ bëi vËt c¶n, sè cµnh Ýt. * §Æc ®iÓm sinh lÝ - Cêng ®é quang hîp - Cã kh¶ n¨ng quang hîp - Quang hîp cao trong ®iÒu kiÖn trong ®iÒu kiÖn ¸nh s¸ng ¸nh s¸ng m¹nh. yÕu, quang hîp yÕu trong ®iÒu kiÖn ¸nh s¸ng m¹nh. - §iÒu tiÕt tho¸t h¬i n- - §iÒu tiÕt tho¸t h¬i níc - Tho¸t h¬i n- íc linh ho¹t: Tho¸t h¬i kÐm: tho¸t h¬i níc t¨ng íc. níc t¨ng cao trong cao trong ®iÒu kiÖn ¸nh ®iÒu kiÖn ¸nh s¸ng s¸ng m¹nh, khi thiÕu níc m¹nh, tho¸t h¬i níc c©y dÔ bÞ hÐo. gi¶m khi c©y thiÕu níc. 0,2 5 0,2 5 0,2 5 0,2 5 Câu 9 Nội dung Điểm a) §Æc trng cña quÇn thÓ gåm: 0,2 - Tû lÖ giíi tÝnh. 5 - Thµnh phÇn nhãm tuæi. - MËt ®é quÇn thÓ. * Trong ®ã mËt ®é quÇn thÓ lµ ®Æc trng c¬ b¶n nhÊt v× mËt ®é ¶nh hëng ®Õn: 0,2 + Møc sö dông nguån sèng. 5 + TÇn sè gÆp nhau gi÷a c¸ thÓ ®ùc vµ c¸ thÓ c¸i. + søc sinh s¶n vµ sù tö vong. + tr¹ng th¸i c©n b»ng cña quÇn thÓ. b) + C¸c ®iÒu kiÖn sèng cña m«i trêng (khÝ hËu, thæ nhìng, thøc ¨n, 0,2 5 n¬i ë) ®· ¶nh hëng ®Õn søc sinh s¶n vµ tö vong cña quÇn thÓ. + Sù thèng nhÊt mèi t¬ng quan gi÷a tØ lÖ sinh s¶n vµ tØ lÖ tö vong lµm cho mËt ®é quÇn thÓ c©n b»ng. c) §é ®a d¹ng vµ ®é nhiÒu cña quÇn x· kh¸c nhau ë nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n sau: - §é ®a d¹ng thÓ hiÖn møc ®é phong phó vÒ sè lîng loµi trong quÇn 0,2 x·, ®é nhiÒu thÓ hiÖn mËt ®é c¸ thÓ cña mçi loµi trong quÇn x·. 5 - Mèi quan hÖ: Quan hÖ thuËn – nghÞch. Sè lîng loµi cµng ®a d¹ng th× sè lîng c¸ thÓ cña mçi loµi gi¶m ®i vµ ngîc l¹i. d) Muèn nu«i ®îc nhiÒu c¸ trong ao vµ ®Ó cã n¨ng suÊt cao th× cÇn ph¶i chän nu«i c¸c loµi c¸ phï hîp: - Nu«i c¸ sèng ë c¸c tÇng níc kh¸c nhau: ¨n næi, ¨n ®¸y...  gi¶m møc ®é c¹nh tranh gi÷a c¸c loµi c¸. 0,2 - Nu«i nhiÒu loµi c¸ ¨n c¸c lo¹i thøc ¨n kh¸c nhau, tËn dông ®îc 5 nguån thøc ¨n trong tù nhiªn do ®ã ®¹t n¨ng suÊt cao. 0,2 5 SÔÛ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO LAÂM ÑOÀNG ÑEÀ CHÍNH THÖÙC KYØ THI TUYEÅN SINH VAØO LÔÙP 10 THPT CHUYEÂN Ngaøy thi: 20 thaùng 6 naêm 2008 Moân thi: SINH HOÏC Thôøi gian laøm baøi: 150 phuùt (khoâng keå thôøi gian phaùt ñeà) Caâu 1 (2,0 ñieåm): a/ Giaûi thích vì sao hai ADN con ñöôïc taïo ra qua cô cheá töï nhaân ñoâi laïi gioáng ADN meï. b/ Tính ñaëc thuø cuûa moãi loaïi ADN do yeáu toá naøo quy ñònh? Caâu 2 (2,0 ñieåm): a/ Caëp nhieãm saéc theå (NST) töông ñoàng laø gì? Trình baøy caùc cô cheá sinh hoïc xaûy ra ñoái vôùi moät caëp NST töông ñoàng ôû caáp ñoä teá baøo. b/ Teá baøo sinh döôõng 2n cuûa moät loaøi sinh vaät nguyeân phaân lieân tieáp 9 ñôït, moâi tröôøng noäi baøo ñaõ cung caáp nguyeân lieäu taïo ra NST töông ñöông vôùi 12264 NST ñôn. Tìm boä NST löôõng boäi cuûa loaøi sinh vaät ñoù. Caâu 3 (2,0 ñieåm): Sinh hoïc hieän ñaïi ñaõ laøm saùng toû cho hieän töôïng di truyeàn ñoäc laäp veà hai caëp tính traïng cuûa Menñen nhö theá naøo? Caâu 4 (2,0 ñieåm): Xeùt hai caëp NST khoâng töông ñoàng: - Caëp thöù nhaát: Moät NST nguoàn goác töø boá coù caùc ñoaïn NST ABCDE, moät NST nguoàn goác töø meï coù caùc ñoaïn NST abcde. - Caëp thöù hai: Moät NST nguoàn goác töø boá coù caùc ñoaïn NST FGHIK, moät NST nguoàn goác töø meï coù caùc ñoaïn NST fghik. a/ Xuaát hieän moät loaïi giao töû BCDE FGHIK, ñaây laø hieän töôïng gì? Neáu nhö caùc NST coøn laïi coù caáu truùc khoâng ñoåi, haõy vieát caùc loaïi giao töû. b/ Xuaát hieän moät loaïi giao töû FBCDE AGHIK, ñaây laø hieän töôïng gì? Neáu nhö caùc NST coøn laïi coù caáu truùc khoâng ñoåi, haõy vieát caùc loaïi giao töû. Caâu 5 (2,0 ñieåm): Haõy löïa choïn vaø gheùp caùc yù ôû coät B vôùi caùc yù ôû coät A cho phuø hôïp. A 1/ Beänh ung thö maùu. B a/ Nöõ giôùi coù 3 NST X. 2/ Beänh maùu khoù ñoâng. b/ 3 NST thöù 21. 3/ Beänh baïch taïng. c/ Maát ñoaïn NST thöù 21. d/ Ñoät bieán gen laën treân NST thöôøng. 4/ Hoäi chöùng Ñao. e/ Ñoät bieán gen troäi treân NST thöôøng. 5/ Hoäi chöùng Tôùcnô. g/ Ñoät bieán gen laën treân NST X. 6/ Hoäi chöùng 3X. 7/ Hoäi chöùng Claiphentô. 8/ Taät xöông chi ngaén. h/ Ñoät bieán gen troäi treân NST X. i/ Nöõ giôùi khuyeát NST X. k/ Nam giôùi coù caëp NST giôùi tính XXY. l/ Nam giôùi coù caëp NST giôùi tính XYY. Caâu 6 (2,0 ñieåm): a/ Vì sao töï thuï phaán baét buoäc vaø giao phoái gaàn qua nhieàu theá heä thöôøng daãn tôùi thoaùi hoaù gioáng? b/ Kieåu gen nhö theá naøo thì töï thuï phaán seõ khoâng gaây thoaùi hoaù? Taïi sao ôû boà caâu thöôøng giao phoái gaàn nhöng gioáng laïi khoâng bò thoaùi hoaù? c/ Trong choïn gioáng, ngöôøi ta duøng phöông phaùp tuï thuï phaán baét buoäc vaø giao phoái gaàn nhaèm muïc ñích gì? Caâu 7 (2,0 ñieåm): a/ Taøi nguyeân röøng laø gì? Haõy neâu nhöõng haäu quaû cuûa naïn phaù röøng. b/ Ñeå baûo veä vaø caûi taïo moâi tröôøng töï nhieân, con ngöôøi thöôøng duøng nhöõng bieän phaùp chính naøo? Caâu 8 (2,0 ñieåm): a/ Quan heä giöõa caùc caù theå trong hieän töôïng töï tæa ôû thöïc vaät laø moái quan heä gì? Trong ñieàu kieän naøo hieän töôïng töï tæa dieãn ra maïnh meõ? b/ Neâu ñieåm khaùc nhau cô baûn giöõa quan heä hôïp taùc vôùi quan heä coäng sinh cuûa caùc loaøi sinh vaät. Caâu 9 (2,0 ñieåm): Trong moät teá baøo coù gen thöù nhaát daøi 4080A o vaø hieäu soá cuûa nucleâoâtit loaïi A vôùi loaïi G baèng 240 nucleâoâtit. Phaân töû mARN sinh ra töø gen thöù hai coù 600 riboânucleâoâtit vaø coù A :U : G : X laàn löôït theo tyû leä 4 : 3 : 2 : 1. a/ Tính soá riboânucleâoâtit moãi loaïi treân mARN do gen thöù hai toång hôïp. b/ Tính soá löôïng moãi loaïi nucleâoâtit trong caùc gen ñöôïc taïo thaønh töø nguyeân lieäu môùi hoaøn toaøn. Cho bieát khi hai gen cuøng töï nhaân ñoâi moät soá laàn, moâi tröôøng noäi baøo ñaõ cung caáp 25200 nucleâoâtit töï do caùc loaïi. Caâu 10 (2,0 ñieåm): Laøm theá naøo ñeå phaân bieät ñöôïc tính traïng troäi, tính traïng laën trong caëp tính traïng töông phaûn? Cho bieát tính traïng do moät gen quy ñònh. ------------- HEÁT ------------- së gi¸o dôc vµ ®µo t¹o h¶i phßng ®Ò thi chÝnh thøc kú thi tuyÓn sinh líp 10 THPT CHUY£N n¨m häc 2008 - 2009 m«n : Sinh häc Ngµy thi : 04/7/2008 Thêi gian lµm bµi : 150 phót (kh«ng kÓ thêi gian giao ®Ò) C©u 1. (2.0 ®iÓm) 1. BiÕn dÞ tæ hîp lµ g×? T¹i sao ë c¸c loµi sinh s¶n giao phèi, biÕn dÞ l¹i phong phó h¬n nhiÒu so víi nh÷ng loµi sinh s¶n v« tÝnh? 2. CÊu tróc ®iÓn h×nh cña NST ®îc biÓu hiÖn râ nhÊt ë k× nµo cña qu¸ tr×nh ph©n chia tÕ bµo? M« t¶ cÊu tróc ®ã. C©u 2. (1.5 ®iÓm) 1. Cµ ®éc dîc cã bé NST 2n = 24. H·y lËp s¬ ®å minh häa c¬ chÕ t¹o thÓ dÞ béi 3 nhiÔm vµ thÓ dÞ béi 1 nhiÔm ë cµ ®éc dîc? 2. Cho nh÷ng vÝ dô sau ®©y, h·y chØ ra trêng hîp nµo lµ thêng biÕn, trêng hîp nµo lµ ®ét biÕn: - Ngêi cã bµn tay 6 ngãn. - Thá Himalaya nu«i ë 35 0C th× cã bé l«ng hoµn toµn tr¾ng, nu«i ë 5 0C th× cã bé l«ng hoµn toµn ®en, cßn nu«i ë 20 0C- 300C cã bé l«ng Himalaya ®iÓn h×nh: th©n tr¾ng, mòi, tai, ch©n vµ ®u«i th× ®en. - Lîn cã ®Çu vµ ch©n sau dÞ d¹ng. - Bß cã 6 ch©n. - GÊu b¾c cùc mïa ®«ng cã bé l«ng dµy, tr¾ng to¸t, mïa hÌ thay l«ng tha vµ cã mµu sËm h¬n. C©u 3. (2.0 ®iÓm) 1. V× sao ADN rÊt ®a d¹ng nhng còng rÊt ®Æc thï? 2. V× sao tù thô phÊn vµ giao phèi gÇn g©y ra hiÖn tîng tho¸i hãa gièng nhng nh÷ng ph¬ng ph¸p nµy vÉn ®îc sö dông trong chän gièng? 3. Cho c¸c vÝ dô sau: a. Trïng roi sèng trong ruét mèi. b. D©y t¬ hång sèng b¸m trªn bôi c©y. c. Giun ®òa sèng trong ruét ngêi. d. S©u bä sèng nhê trong tæ kiÕn, tæ mèi. e. HiÖn tîng liÒn rÔ ë c¸c c©y th«ng sèng gÇn nhau. g. Vi khuÈn sèng trong nèt sÇn ë rÔ c©y hä §Ëu. f. C¸c c©y cä mäc quÇn tô thµnh tõng nhãm. k. §Þa y sèng b¸m trªn cµnh c©y. Em h·y xÕp chóng vµo c¸c mèi quan hÖ sinh th¸i ®· häc sao cho phï hîp. C©u 4. (1.5 ®iÓm) ë chuét, cã mét nhãm tinh bµo bËc I vµ mét nhãm no·n bµo bËc I víi sè lîng b»ng nhau ®Òu gi¶m ph©n b×nh thêng t¹o tinh trïng vµ trøng. Tæng sè tinh trïng vµ trøng ®îc t¹o ra b»ng 40 vµ ®Òu tham gia vµo qu¸ tr×nh thô tinh. HiÖu suÊt thô tinh cña tinh trïng b»ng 12,5% vµ c¸c hîp tö t¹o ra cã chøa 160 NST. H·y x¸c ®Þnh: 1. Sè tinh bµo bËc I vµ sè no·n bµo bËc I. 2. Sè hîp tö vµ hiÖu suÊt thô tinh cña trøng. 3. Bé NST 2n cña chuét. C©u 5. (3.0 ®iÓm) ë mét loµi thùc vËt, khi cho giao phÊn gi÷a c©y cã qu¶ trßn, hoa ®á víi c©y cã qu¶ dµi, hoa tr¾ng thu ®îc con lai F1 ®Òu cã qu¶ trßn, hoa ®á. Cho F1 lai víi mét c©y cïng loµi kh¸c ( dÞ hîp tö vÒ 1 cÆp gen). Gi¶ sö r»ng F 2 xuÊt hiÖn mét trong hai trêng hîp sau: 1. Trêng hîp 1: F2 cã tØ lÖ: 2 qu¶ trßn, hoa ®á: 1 qu¶ trßn, hoa tr¾ng: 1 qu¶ dµi, hoa tr¾ng. 2. Trêng hîp 2: F2 cã tØ lÖ :3 qu¶ trßn, hoa ®á: 3 qu¶ trßn, hoa tr¾ng: 1 qu¶ dµi, hoa ®á: 1 qu¶ dµi, hoa tr¾ng. BiÖn luËn vµ viÕt s¬ ®å lai cho tõng trêng hîp. Cho biÕt, mçi gen quy ®Þnh mét tÝnh tr¹ng, c¸c gen n»m trªn NST thêng, NST kh«ng thay ®æi cÊu tróc trong qu¸ tr×nh gi¶m ph©n. ---------------------HÕt------------------------së gi¸o dôc vµ ®µo t¹o h¶i phßng kú thi tuyÓn sinh líp 10 THPT CHUY£N n¨m häc 2008 - 2009 ®¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm ®Ò thi chÝnh thøc: m«n sinh häc C© Néi dung u 1 1.* Sù tæ hîp l¹i c¸c tÝnh tr¹ng cña bè mÑ (P) lµm xuÊt hiÖn c¸c kiÓu h×nh kh¸c P ë con lai, kiÓu h×nh nµy ®îc gäi lµ biÕn dÞ tæ hîp. * ë c¸c loµi sinh s¶n giao phèi, biÕn dÞ l¹i phong phó h¬n nhiÒu so víi nh÷ng loµi sinh s¶n v« tÝnh v×: - ë loµi sinh s¶n giao phèi do cã sù ph©n li ®éc lËp vµ tæ hîp tù do cña c¸c cÆp gen trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tö ®· t¹o ra nhiÒu lo¹i giao tö; c¸c lo¹i giao tö nµy ®îc tæ hîp ngÉu nhiªn trong qu¸ tr×nh thô tinh ®· t¹o ra nhiÒu tæ hîp kiÓu gen kh¸c nhau lµm xuÊt hiÖn nhiÒu biÕn dÞ tæ hîp. - Loµi sinh s¶n v« tÝnh kh«ng cã sù gi¶m ph©n h×nh thµnh giao tö, kh«ng cã sù thô tinh. C¬ thÓ con ®îc h×nh thµnh tõ mét phÇn hay mét nhãm tÕ bµo cña c¬ thÓ mÑ qua nguyªn ph©n nªn gièng hÖt c¬ thÓ mÑ ban ®Çu. 2.* CÊu tróc ®iÓn h×nh cña NST ®îc biÓu hiÖn râ nhÊt ë k× gi÷a cña qu¸ tr×nh ph©n chia tÕ bµo. * CÊu tróc NST t¹i k× gi÷a: - NST co ng¾n cùc ®¹i vµ cã chiÒu dµi tõ 0,5 ®Õn 50 micr«met, ®êng kÝnh tõ 0,2 ®Õn 2 micr«met, ®ång thêi cã h×nh d¹ng ®Æc trng nh h×nh que, h×nh h¹t hoÆc ch÷ V. - Mçi NST gåm 2 nhiÔm s¾c tö chÞ em (cr«matit) g¾n víi nhau ë t©m ®éng ( eo thø nhÊt) chia nã thµnh 2 c¸nh. Mét sè NST cßn cã eo thø 2. - Mçi cr«matit bao gåm chñ yÕu 1 ph©n tö ADN vµ pr«tªin lo¹i hist«n §iÓ m 0.2 5 0.5 0.2 5 0,2 5 0,2 5 0,2 5 0,2 5 2 1. S¬ ®å minh häa c¬ chÕ t¹o thÓ 3 nhiÔm vµ thÓ 1 nhiÔm ë cµ ®éc dîc: Bè mÑ : 2n = 24 x 2n = 24 §ét biÕn n+1=13 0,5 B×nh thêng n-1=11 n=12 0,5 Hîp tö: 3 n+1= 13 n-1 = 11 n=12 2n+1=25 2n-1=23 ( ThÓ 3 nhiÔm) ( ThÓ 1 nhiÔm) 2. Nh÷ng vÝ dô vÒ thêng biÕn: Thá Himalaya nu«i ë 350C th× cã bé l«ng hoµn toµn tr¾ng, nu«i ë 50C th× cã bé l«ng hoµn toµn ®en…, gÊu b¾c cùc mïa ®«ng cã bé l«ng dµy, tr¾ng to¸t, mïa hÌ thay l«ng tha vµ cã mµu sËm h¬n. - Nh÷ng vÝ dô vÒ ®ét biÕn: Ngêi cã bµn tay 6 ngãn, lîn cã ®Çu vµ ch©n sau dÞ d¹ng, bß cã 6 ch©n. 1. ADN rÊt ®a d¹ng nhng còng rÊt ®Æc thï: - §Æc thï: Do thµnh phÇn, sè lîng, tr×nh tù s¾p xÕp cña c¸c nuclª«tit. - §a d¹ng: Do tr×nh tù s¾p xÕp kh¸c nhau cña 4 lo¹i nuclª«tit ( A, T, G, X) t¹o nªn tÝnh ®a d¹ng cña ADN . 2. Tù thô phÊn vµ giao phèi gÇn g©y ra hiÖn tîng tho¸i hãa nhng trong chän gièng ngêi ta vÉn sö dông nh÷ng ph¬ng ph¸p nµy ®Ó: - Cñng cè vµ duy tr× mét sè tÝnh tr¹ng mong muèn. - T¹o dßng thuÇn, thuËn lîi cho sù ®¸nh gi¸ kiÓu gen tõng dßng, ph¸t hiÖn c¸c gen xÊu ®Ó lo¹i ra khái quÇn thÓ. 0,2 5 0,2 5 0,2 5 0,2 5 0,2 5 0,2 5 C© u Néi dung 3. + Quan hÖ cïng loµi: e, f. + Quan hÖ kh¸c loµi: a, b, c, d, g, k. + Quan hÖ héi sinh: d, k + Quan hÖ kÝ sinh, nöa kÝ sinh: b, c. + Quan hÖ céng sinh: a, g. 4 5 1 . Sè tinh bµo bËc I vµ sè no·n bµo bËc I: - BiÕt 1 tinh bµo bËc I gi¶m ph©n cho 4 tinh trïng vµ 1 no·n bµo bËc I gi¶m ph©n t¹o ra 1 trøng. VËy nÕu sè tinh bµo bËc I vµ sè no·n bµo bËc I b»ng nhau, th× sè tinh trïng t¹o ra b»ng 4 lÇn sè trøng t¹o ra. - Gäi a lµ sè trøng. Suy ra sè tinh trïng lµ 4a. Ta cã: a + 4a = 40  a = 40 : 5 = 8 - VËy sè trøng t¹o ra = 8. Sè tinh trïng t¹o ra = 4 . 8 = 32  Sè no·n bµo bËc I = sè trøng t¹o ra = 8 (tÕ bµo) sè tinhtrïngt¹ora 32   8 (tÕ bµo) Sè tinh bµo bËc I = 4 4 2. Sè hîp tö vµ hiÖu suÊt thô tinh cña trøng. - HiÖu suÊt thô tinh cña tinh trïng = 12,5%. Suy ra sè hîp tö b»ng sè tinh trïng thô tinh lµ: 32 . 12,5% = 4( hîp tö) 4  Sè trøng thô tinh = 4. VËy hiÖu suÊt thô tinh cña trøng lµ: .100% = 8 50%. 3. Bé NST 2n : Sè NST trong c¸c hîp tö ®îc t¹o ra: 4. 2n = 160  2n = 160  40 . 4 - P (t¬ng ph¶n): qu¶ trßn, hoa ®á x qu¶ dµi, hoa tr¾ng  F1: ®Òu qu¶ trßn, hoa ®á  qu¶ trßn, hoa ®á lµ tréi hoµn toµn; P thuÇn chñng; F1 dÞ hîp tö vÒ 2 cÆp gen. - Quy ®Þnh gen:A: qu¶ trßn, a: qu¶ dµi; B: hoa ®á; b: hoa tr¾ng. §iÓ m 0,2 5 0,2 5 0,2 5 0,2 5 0,2 5 0,2 5 0,2 5 0,2 5 0,2 5 0,2 5 0,2 5 0,2 5 C© u Néi dung 1. Trêng hîp 1. - F2 cã tØ lÖ kiÓu h×nh: 2: 1: 1 = 4 tæ hîp = 2 lo¹i giao tö x 2 lo¹i giao tö. Nh vËy, F1 ( dÞ hîp tö vÒ 2 cÆp gen) chØ cho 2 lo¹i giao tö, chøng tá ®· x¶y ra hiÖn tîng liªn kÕt gen. AB  P qu¶ trßn, hoa ®á cã kiÓu gen: , P qu¶ dµi, hoa tr¾ng cã kiÓu AB ab gen: ab - XÐt tÝnh tr¹ng h×nh d¹ng qu¶ ë F2: F1 x ? (dÞ hîp tö 1 cÆp gen)  F2: 3 qu¶ trßn: 1 qu¶ dµi  kiÓu gen: Aa x Aa. - XÐt tÝnh tr¹ng vÒ mµu s¾c hoa ë F2: F1 x ? (dÞ hîp tö 1 cÆp gen)  F2: 1 hoa ®á: 1 hoa tr¾ng  kiÓu gen: Bb x bb. Suy ra F1 cã kiÓu gen: AB Ab ( qu¶ trßn, hoa ®á) vµ ? ( dÞ hîp tö 1 cÆp gen) cã kiÓu gen: ab ab ( qu¶ trßn, hoa tr¾ng) AB ab * S¬ ®å lai: P: ( qu¶ trßn, hoa ®á) x ( qu¶ dµi, hoa AB ab tr¾ng) GP: AB ab AB F1: 100% ( qu¶ trßn, hoa ®á) ab F1 lai víi c©y dÞ hîp tö vÒ 1 cÆp gen: AB Ab F1 : x ab ab GF1: AB, ab Ab, ab AB AB Ab ab F2: KiÓu gen: 1 : 1 : 1 : 1 Ab ab ab ab KiÓu h×nh: 2 qu¶ trßn, hoa ®á: 1 qu¶ trßn, hoa tr¾ng: 1 qu¶ dµi, hoa tr¾ng. 2. Trêng hîp 2: - F2 cã tØ lÖ kiÓu h×nh : 3: 3: 1: 1 = 8 tæ hîp = 4 lo¹i giao tö x 2 lo¹i giao tö. F1 ( dÞ hîp tö 2 cÆp gen) cho 4 lo¹i giao tö, chøng tá ®· x¶y ra hiÖn tîng ph©n li ®éc lËp.  P qu¶ trßn, hoa ®á cã kiÓu gen: AABB, P qu¶ dµi, hoa tr¾ng cã kiÓu gen: aabb  F2: 3 qu¶ trßn: 1 qu¶ dµi  KiÓu gen: Aa x Aa. - XÐt tÝnh tr¹ng mµu s¾c hoa ë F2: F1 x ? (dÞ hîp tö 1 cÆp gen)  F2: 1 hoa ®á: 1 hoa tr¾ng  KiÓu gen: Bb x bb  F1 cã kiÓu gen: AaBb vµ ? cã kiÓu gen: Aabb * S¬ ®å lai: P : AABB (qu¶ trßn, hoa ®á) x aabb (qu¶ dµi, hoa tr¾ng) GP: AB ab F1: 100% AaBb( qu¶ trßn, hoa ®á). F1 lai víi c©y dÞ hîp tö vÒ 1 cÆp gen: F1: AaBb x Aabb GF1: AB, Ab, aB, ab Ab, ab F2: KiÓu gen: 1 AABb: 2 AaBb: 1 AAbb: 2 Aabb: 1 aaBb: 1 aabb. KiÓu h×nh: 3 qu¶ trßn, hoa ®á: 3 qu¶ trßn, hoa tr¾ng: 1 qu¶ dµi, hoa ®á: 1 qu¶ dµi, hoa tr¾ng §iÓ m 0,2 5 0,2 5 0,2 5 0,5 0,2 5 0,2 5 0,2 5 0,5