XuÊt khÈu thuû s¶n viÖt nam vµo thÞ tr-êng nhËt b¶n
Lêi nãi ®Çu
ThÕ kØ hai mèt më ra mét kû nguyªn míi cho nÒn kinh tÕ toµn cÇu víi xu
h-íng ®a ph-¬ng ho¸ vµ quèc tÕ ho¸. Cïng víi c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n-íc theo
nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa, ViÖt Nam ®· vµ ®ang héi
nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi trªn nhiÒu ph-¬ng diÖn vµ b»ng nhiÒu con ®-êng
kh¸c nhau, trong ®ã xuÊt khÈu hµng ho¸ ra thÞ tr-êng quèc tÕ lµ mét con ®-êng
thiÕt yÕu, ®em l¹i nguån ngo¹i tÖ chñ lùc cho viÖc nhËp khÈu vµ ph¸t triÓn nÒn
kinh tÕ n-íc nhµ.
Trong m-êi n¨m trë l¹i ®©y, xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam t¨ng tr-ëng
m¹nh, liªn tôc ®¹t tèc ®é t¨ng tr-ëng b×nh qu©n tõ 15%-18%/ n¨m, trë thµnh mét
trong ba ngµnh hµng thu vÒ nhiÒu ngo¹i tÖ nhÊt cho ®Êt n-íc. NÕu n¨m 1991 thu
®-îc 278,8 triÖu USD th× n¨m 2000 lªn 1,4 tØ USD, t¨ng gÊp 5 lÇn n¨m 1991, vµ
n¨m 2001 ®¹t 1,75 tØ USD, t¨ng gÊp 6,3 lÇn n¨m 1991. N¨m 2001, hµng thuû s¶n
cña ViÖt Nam ®· cã mÆt trªn 60 n-íc, ®-îc FAQ xÕp vÞ trÝ thø 18 vÒ s¶n l-îng
thuû s¶n, thø 26 vÒ XK thuû s¶n. Tuy nhiªn, nÕu nh×n vµo thùc tiÔn xuÊt khÈu
thuû s¶n trªn thÕ giíi hiÖn nay vµ nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm sµng läc ®-îc trong
thêi gian qua th× viÖc kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam trªn tr-êng
quèc tÕ lµ viÖc kh«ng hÒ ®¬n gi¶n. Ngoµi nh÷ng mÆt h¹n chÕ vÒ vèn, vÒ c¬ së h¹
tÇng, vÒ c«ng nghÖ, nguån lùc… trong n-íc, vÊn ®Ò sèng cßn ®Æt ra cho ngµnh
thuû s¶n ViÖt Nam lµ thÞ tr-êng, chÊt l-îng s¶n phÈm vµ tiªu chuÈn vÖ sinh c«ng
nghiÖp. Mçi thÞ tr-êng xuÊt ®ã tuy cã nh÷ng t-¬ng ®ång vÒ chÊt l-îng s¶n phÈm,
vÖ sinh c«ng nghiÖp nh-ng l¹i cã nh÷ng nÐt ®Æc thï riªng, ®ßi hái c¸c nhµ xuÊt
khÈu thuû s¶n ViÖt Nam ph¶i ®i s©u nghiªn cøu vµ t×m ra mét h-íng ®i thÝch hîp.
Bªn c¹nh viÖc th©m nhËp vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu thuû s¶n sang c¸c thÞ tr-êng
tiÒm n¨ng, ngµnh thuû s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam ph¶i kh«ng ngõng cñng cè vµ gia
t¨ng mèi quan hÖ lµm ¨n víi c¸c thÞ tr-êng nhËp khÈu thuû s¶n truyÒn thèng, mµ
tiªu biÓu lµ thÞ tr-êng NhËt B¶n. Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ kinh tÕ, vÒ v¨n ho¸ tiªu
1
dïng vµ thùc tr¹ng nhËp khÈu thuû s¶n trªn thÕ giíi, NhËt B¶n hiÖn lµ mét trong
nh÷ng b¹n hµng lín nhÊt vµ quan träng nhÊt cña n-íc ta. ViÖc ®i s©u nghiªn cøu
thÞ tr-êng NhËt B¶n ®Ó th©m nhËp vµ ®Èy m¹nh h¬n n÷a ho¹t ®éng xuÊt khÈu hiÖn
lµ mét nhu cÇu cÊp thiÕt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam.
Trong giíi h¹n cña ®Ò ¸n, em xin nªu ra thùc tiÔn cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu thuû
s¶n cña ViÖt Nam vµo thÞ tr-êng NhËt B¶n, gi¶i ph¸p th©m nhËp vµ ®Èy m¹nh
ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµo thÞ tr-êng nµy.
2
LÝ luËn chung
1. §Æc ®iÓm vÒ thÞ tr-êng thuû s¶n ViÖt Nam vµ thÞ tr-êng NhËt
B¶n
1.1. TiÒm n¨ng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam
ViÖt Nam lµ mét quèc gia ven biÓn ë §«ng Nam ¸. Trong suèt sù nghiÖp h×nh
thµnh, b¶o vÖ vµ x©y dùng ®Êt n-íc, biÓn ®·, ®ang vµ sÏ ®ãng vai trß hÕt søc to
lín. ChÝnh v× vËy, ph¸t triÓn, khai th¸c hîp lÝ mét c¸ch bÒn v÷ng c¸c nguån tµi
nguyªn thiªn nhiªn ®ång thêi víi b¶o vÖ m«i tr-êng biÓn ®· trë thµnh môc tiªu
chiÕn l-îc l©u dµi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n-íc.
Cïng víi viÖc khai th¸c c¸c nguån lîi c¸ vµ h¶i s¶n biÓn, ViÖt Nam cßn cã mét
tiÒm n¨ng phong phó vÒ c¸c nguån lîi thuû s¶n n-íc ngät vµ n-íc lî, cïng víi
nh÷ng ®iÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi ®Ó ®Èy m¹nh nu«i trång c¸c ®èi t-îng thuû s¶n
n-íc ngät, n-íc lî vµ n-íc biÓn, gãp phÇn t¨ng thu nhËp, c¶i thiÖn ®êi s«ng d©n
c-.
1.1.1. TiÒm n¨ng khai th¸c h¶i s¶n
a. §iÒu kiÖn tù nhiªn
ViÖt Nam cã 3260 km bê biÓn tõ Mãng C¸i ®Õn Hµ Tiªn, tr¶i qua 13 vÜ ®é, tõ
8023’ b¾c ®Õn 21039’ b¾c. DiÖn tÝch vïng néi thuû v¯ l±nh h°i cða ViÖt Nam réng
226.000 km2 vµ vïng biÓn ®Æc quyÒn kinh tÕ trªn 1 triÖu km2, réng gÊp 3 lÇn diÖn
tÝch ®Êt liÒn.
Vïng biÓn ViÖt Nam cã trªn 4.000 hßn ®¶o lín, nhá, cã nhiÒu vÞnh, vïng,
®Çm, ph¸, cöa s«ng vµ trªn 400.000 ha rõng ngËp mÆn, lµ nh÷ng khu vùc ®µy tiÒm
n¨ng cho ph¸t triÓn giao th«ng, du lÞch, ®ång thêi còng rÊt thuËn lîi cho ph¸t triÓn
nu«i, trång thuû s¶n vµ t¹o n¬i tró ®Ëu cho tµu thuyÒn ®¸nh c¸.
VÒ mÆt kØ thuËt trong lÜnh vùc khai th¸c h¶i s¶n, ng-êi ta th-êng chia vïng
biÓn n-íc ta thµnh 3 vïng nhá, ®ã lµ vïng biÓn B¾c Bé, vïng biÓn miÒn Trung vµ
3
vïng §«ng – T©y Nam Bé. Tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm tù nhiªn cña tõng vïng mµ
mçi vïng biÓn cã nh÷ng nÐt ®Æc thï kh¸c nhau qui ®Þnh chñng lo¹i vµ tr÷ l-îng
khai th¸c kh¸c nhau.
b. §Æc ®iÓm nguån lîi h¶i s¶n
BiÓn ViÖt Nam cã trªn 2.000 loµi c¸, trong ®ã kho¶ng 130 loµi c¸ cã gi¸ trÞ
kinh tÕ. Theo nh÷ng ®¸nh gi¸ míi nhÊt, tr÷ l-îng c¸ biÓn trong toµn vïng biÓn lµ
4,2 triÖu tÊn, trong ®ã s¶n l-îng cho phÐp khai th¸c lµ 1,7 triÖu tÊn/n¨m, bao gåm
850.000 c¸ ®¸y, 700.000 tÊn c¸ næi nhá, 120.000 tÊn c¸ næi ®¹i d-¬ng.
Bªn c¹nh c¸ biÓn cßn nhiÒu nguån lîi tù nhiªn nh- trªn 1.600 loµi gi¸p x¸c,
s¶n l-îng cho phÐp khai th¸c 50 - 60 ngh×n tÊn/n¨m, cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao lµ t«m
biÓn, t«m hïm vµ t«m mò ni, cua, ghÑ; kho¶ng 2.500 loµi ®éng vËt th©n mÒm,
trong ®ã cã y nghÜa kinh tÕ cao nhÊt lµ mùc vµ b¹ch tuéc(cho phÐp khai th¸c 60 70 ngh×n tÊn/ n¨m)…Bªn c¹nh ®ã cßn rÊt nhiÒu loµi ®Æc s¶n quÝ nh- bµo ng-, ®åi
måi, chim biÓn vµ cã thÓ khai th¸c v©y c¸, bãng c¸, ngäc trai…
BÞ chi phèi bëi ®Æc thï cña vïng biÓn nhiÖt ®íi, nguån lîi thuû s¶n n-íc ta cã
thµnh phÇn loµi ®a d¹ng, kÝch th-íc c¸ thÓ nhá, tèc ®é t¸i t¹o nguån lîi cao. Ph©n
bè tr÷ l-îng vµ kh¶ n¨ng khai th¸c c¸ ®¸y tËp trung chñ yÕu ë vïng bê biÓn cã ®é
s©u d-íi 50 m(56,2%), tiÕp ®ã lµ vïng s©u tõ 51- 100 m (23,4%). Theo sè liÖu
thèng kª, kh¶ n¨ng cho phÐp khai th¸c c¸ biÓn ViÖt Nam bao gåm c¶ c¸ næi vµ c¸
®¸y ë khu vùc gÇn bê cã thÓ duy tr× ë møc 600.000 tÊn. Theo vïng vµ theo ®é s©u,
nguån lîi c¸ còng kh¸c nhau. Vïng biÓn §«ng Nam Bé cho kh¶ n¨ng khai th¸c
h¶i s¶n xa bê lín nhÊt, chiÕm 49,7% kh¶ n¨ng khai th¸c c¶ n-íc, tiÕp ®ã lµ VÞnh
B¾c Bé (16,0%), miÒn Trung (14,3%), T©y Nam Bé (11,9%), c¸c gß næi (0,15%),
c¸ næi ®¹i d-¬ng (7,1%)
c . Lao ®éng ®¸nh b¾t h¶i s¶n
§Õn n¨m 1997, toµn ngµnh thuû s¶n cã 423.583 lao ®éng ®¸nh b¾t h¶i s¶n,
trong ®ã ho¹t ®éng gÇn bê 309.171 ng-êi, ho¹t ®éng xa bê 114.412 ng-êi. Ngµnh
thuû s¶n ®ang tÝch cùc n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ cho ®éi ngò lao ®éng nghÒ c¸
®Ó hä tiÕn kÞp víi sù ph¸t triÓn vÒ øng dông khoa häc, c«ng nghÖ vµ trang bÞ cua
®éi tµu xa bê.
4
1.1.2. TiÒm n¨ng ph¸t triÓn vµ nu«i trång thuû s¶n
a. §iÒu kiÖn tù nhiªn
Víi 3260 km bê biÓn, 12 ®Çm ph¸ vµ c¸c eo vÞnh, 112 cöa s«ng, hµng ngµn
®¶o lín, nhá, céng víi mét hÖ thèng s«ng ngßi ch»ng chÞt. ViÖt Nam ®-îc ®¸nh
gi¸ lµ mét trong nh÷ng quèc gia cã tiÒm n¨ng mÆt n-íc cho nu«i trång thuû s¶n
vµo lo¹i lín nhÊt thÕ giíi víi kho¶ng 1.700.000 ha mÆt n-íc cã kh¶ n¨ng nu«i
trång, trong ®ã riªng vïng triÒu lµ 660.000 ha, ruéng 580.000 ha, hå chøa vµ mÆt
n-íc lín 340.000 ha…
b. Nguån lîi gièng loµi thuû s¶n
ChÕ ®é khÝ hËu vµ c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn ®a d¹ng lµ mét ®iÒu kiÖn t-¬ng ®èi
thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n ®a d¹ng, nhiÒu lo¹i h×nh.Thèng kª cña
c¸c nhµ nghiªn cøu biÓn cho thÊy, ViÖt Nam cã tíi 544 loµi c¸ n-íc ngät, 186
loµi c¸ n-íc lî vµ n-íc mÆn, 16 loµi t«m, 90 loµi rong to vµ nhiÒu lo¹i nhuyÔn thÓ
cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao vµ cã kh¶ n¨ng ®-a vµo nu«i trång nh©n t¹o…
c. Nguån lùc lao ®éng
Víi trªn 4 triÖu d©n sèng ë vïng triÒu vµ kho¶ng 1 triÖu ng-êi d©n sèng ë ®Çm
ph¸ tuyÕn ®¶o cña 714 x·, ph-êng thuéc 28 tØnh, thµnh phè cã biÓn vµ hµng chôc
triÖu hé n«ng d©n, hµng n¨m ®· t¹o ra lùc l-îng lao ®éng nu«i trång thuû s¶n
®¸ng kÓ chiÕm tØ träng quan träng trong s¶n xuÊt nghÒ c¸, ch-a kÓ 1 bé phËn kh¸
®«ng ng- d©n lµm nghÒ ®¸nh c¸ nh-ng kh«ng ®ñ ph-¬ng tiÖn ®Ó hµnh nghÒ khai
th¸c còng chuyÓn sang nu«i trång thuû s¶n vµ lùc l-îng lao ®éng võa s¶n xuÊt
n«ng nghiÖp, võa nu«i trång thuû s¶n, ®a phÇn ®· tÝch luü ®-îc nhiÒu kinh
nghiÖm vª thuû h¶i s¶n vµ nghÒ nu«i trång.
B¶ng 1: T×nh h×nh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam n¨m 1998
ChØ tiªu
Tæng
So víi kÕ ho¹ch (%) T¨ng so víi n¨m tr-íc(%)
Tæng s¶n l-îng(tÊn)
1.668.530 105,93
5,04
Khai th¸c Thuû S¶n(tÊn)
1.130.660 10,72
4,82
Nu«i trång Thuû S¶n(tÊn) 537.870
100,54
5
5,5
XuÊt KhÈu(triÖu USD)
858,6
101,01
10,58
Theo sè liÖu trong n¨m 98 cña Bé thuû s¶n, sè thÞ tr-êng xuÊt thuû s¶n ®· t¨ng
lªn 50 thÞ tr-êng. XuÊt khÈu sang EU vµ Mü t¨ng m¹nh. Mü t¨ng 115,31% , EU
t¨ng 80,42%.
Víi nh÷ng dÆc ®iÓm trªn, ViÖt Nam ®· vµ ®ang cã nh÷ng thuËn lîi vÒ nhiÒu
mÆt trong viÖc khai th¸c vµ nu«i trång thuû s¶n. ChÝnh v× vËy chóng ta cã tiÒm
n¨ng to lín trong viÖc s¶n xuÊt, chÕ biÕn xuÊt khÈu thuû h¶i s¶n sang thÞ tr-êng
n-íc ngoµi. Trong m-êi n¨m trë l¹i ®©y, XK thuû s¶n ViÖt Nam t¨ng tr-ëng
m¹nh, liªn tôc vµ ®¹t b×nh qu©n 15-18%/n¨m, lµ mét trong ba ngµnh hµng mang
l¹i nhiÒu ngo¹i tÖ nhÊt cho ®Êt n-íc. NÕu n¨m 1991 thu ®-îc 278.8 triÖu USD th×
n¨m 2000 lªn 1,4 tØ USD (t¨ng gÊp 5 lÇn), n¨m 2001 ®¹t 1,75 tØ USD, t¨ng gÊp 6,3
lÇn n¨m 1991. Hµng thuû s¶n cña ViÖt Nam ®· cã mÆt trªn 60 n-íc, ®-îc FAQ
xÕp vÞ trÝ 18 vÒ s¶n l-îng thuû s¶n. thø 26 vÒ XK thuû s¶n.
1.2. §Æc ®iÓm thÞ tr-êng NhËt B¶n
Lµ mét trong ba trung t©m kinh tÕ lín nhÊt thÕ giíi, víi qui m« GDP hµng n¨m
lµ 6900 USD/ng-êi, NhËt B¶n hiÖn lµ mét trong nh÷ng thÞ tr-êng nhËp khÈu hµng
ho¸ hÊp dÉn vµ lín hµng ®Çu thÕ giíi. Tuy nhiªn, viÖc th©m nhËp vµo thÞ tr-êng
nµy kh«ng hÒ dÔ dµng. §é më cöa cña NhËt B¶n thÊp, chØ sè XNK/GDP xÊp xØ
20%. Nh- vËy, kh¶ n¨ng th©m nhËp cña hµng ngo¹i vµo thÞ tr-êng NhËt B¶n lµ
t-¬ng ®èi khã. Th«ng qua viÖc cho vay vµ c¸c chÝnh s¸ch hç trî lµm c¬ së cho
c¸c dù ¸n ®Çu t- vµ hîp t¸c víi c¸c quèc gia kh¸c, NhËt B¶n cã vÞ trÝ cao nhÊt vÒ
kinh tÕ vµ chÝnh trÞ trong khu vùc Ch©u ¸ Th¸i B×nh D-¬ng vµ vÞ thÕ cao trªn
tr-êng Quèc tÕ.
a. NhËt B¶n – thÞ tr-êng nhËp khÈu h¶i s¶n hÊp dÉn
Dï NhËt B¶n lµ mét trong nh÷ng n-íc s¶n xuÊt h¶i s¶n hµng ®Çu thÕ giíi ,
song vÉn ph¶i lÖ thuéc kho¶ng 33% mçi n¨m vµo h¶i s¶n nhËp khÈu (NK). Cã
nhiÒu yÕu tè ®-a ®Õn sù lÖ thuéc nµy: s¶n xuÊt néi ®Þa sôt gi¶m vµ kh«ng ®ñ cung
cÊp cho thÞ tr-êng trong n-íc; nh÷ng -u ®iÓm cña cña h¶i s¶n NK so víi h¶i s¶n
trong n-íc nh- nguån cung øng æn ®Þnh vµ phÈm chÊt thuÇn nhÊt; phï hîp víi
6
c¸c d©y chuyÒn siªu thÞ vµ c¸c c«ng ty chÕ biÕn h¶i s¶n v× hä mua sè l-îng lín
h¶i s¶n, h¶i s¶n NK kh«ng ®¾t b»ng h¶i s¶n trong n-íc…C¸c nhµ ph©n phèi hµng
chÝnh cña NhËt ngµy cµng nhËp nhiÒu nguyªn liÖu tõ n-íc ngoµi, sè n-íc XK gia
t¨ng ®ang tÝch cùc ®Èy m¹nh viÖc mua b¸n h¶i s¶n ë NhËt. Qui m« hµng hµng h¶i
s¶n ë NhËt ®-îc -íc tÝnh kho¶ng 3 ngµn tØ yªn. Theo b¸o c¸o cña uû ban dinh
d-ìng quèc gia, Bé y tÕ vµ phóc lîi NhËt, l-îng tiªu thô ®¹m trong khÈu phÇn ¨n
cña ng-¬i NhËt duy tr× sù æn ®Þnh trong mét thêi gian dµi. L-îng ®¹m tiªu thô
tÝnh theo ®Çu ng-êi mçi ngµy dõng ë møc 79,7 g, trong ®ã kho¶ng 45% ®-îc
cung cÊp bëi h¶i s¶n (19 g). VÒ c¸c lo¹i c¸ , c¸ ngõ t-¬i, c¸ håi vµ c¸ ngõ ®èm
chiÕm 8,9 g l-îng ®¹m hµng ngµy; mùc, b¹ch tuéc, cua chiÕm 3,2 g. Nhu cÇu vÒ
h¶i s¶n lu«n ®-îc -a chuéng v× chóng võa kh«ng chøa c¸c lo¹i mì cã h¹i, võa
gióp ng¨n ngõa nhiÒu chøng bÖnh ¶nh h-ëng ®Õn con ng-êi mai sau. Ngoµi ra,
h¶i s¶n cßn ®-îc ®¸nh gi¸ cao vÒ gi¸ trÞ dinh d-ìng vµ ®¸p øng ®-îc nhu cÇu ®a
d¹ng cña ng-êi tiªu dïng (bao gåm sù quan t©m ®Õn søc khoÎ, an toµn thùc phÈm
vµ ®é t-¬i cña thùc phÈm. KÕt qua mét cuéc kh¶o s¸t nh»m ®¸nh gi¸ th¸i ®é cña
ng-êi tiªu dïng gi÷a c¸ vµ thÞt cho thÊy c¸ ®-îc chuéng h¬n thÞt v× 4 lÝ do sau
®©y: tèt cho søc khoÎ, giµu chÊt dinh d-ìng nh- DHA vµ EDA, mïa nµo cã c¸ ®ã
vµ ®a d¹ng chñng lo¹i. §Æc biÖt, h¶i s¶n cßn ®-îc chÕ biÕn theo nhiÒu c¸ch kh¸c
nhau khiÕn viÖc nÊu n-íng hµng ngµy trë thµnh niÒm vui. §ã lµ lÝ do t¹i sao h¶i
s¶n lu«n gi÷ vai trß quan träng trong khÈu phÇn ¨n cña ng-êi NhËt.
B¶ng 2 : ThÞ phÇn nhËp khÈu t«m cña NhËt B¶n (®¬n vÞ : TÊn)
T«m
1996
1997
1998
1999
2000
SL trong n-íc
31.996
30.367
28.436
28.307
28.589
NhËp khÈu
304.300
281.389
251.031
259.062
259.565
Tæng céng
336.296
331.453
279.063
287.369
288.104
90,3%
89,8%
90,1%
90,1%
ThÞ phÇn nhËp khÈu 90,5%
Nguån: ViÖn ngiªn cøu h¶i s¶n
Lµm trßn sè : trung t©m th«ng tin KHKT vµ Kinh tÕ thuû s¶n
7
b. Ch÷ tÝn ®i ®Çu trong kinh doanh
Theo nhËn ®Þnh chung cña nhiÒu chuyªn gia kinh tÕ, NhËt B¶n lµ mét thÞ
trêng ®Æc biÖt ‚khã tÝnh‛, nhng khi ®± g©y ®îc lßng tin víi kh²ch h¯ng th× rÊt
thuËn lîi trong kinh doanh. Nh×n chung, ng-êi NhËt B¶n träng uy tÝn, sù trung
thùc vµ th-êng theo ®uæi kÕ ho¹ch lµm ¨n l©u dµi. DN XK cÇn ®¶m b¶o thêi gian
giao hµng ®óng thêi ®iÓm, ®ång thêi duy tr× chÊt l-îng s¶n phÈm æn ®Þnh. Bëi,
nÕu DN NhËt ph¸t hiÖn ra ®èi t¸c nµo ®ang lõa dèi hä th× mäi sù hîp t¸c lµm ¨n sÏ
chÊm døt ngay. C¸c DN nªn theo s¸t diÔn biÕn t×nh h×nh thÞ tr-êng, thÞ hiÕu, søc
mua cña ng-êi tiªu dïng ®Ó kÞp thêi c¶i tiÕn s¶n phÈmcho phï hîp. Khi l« hµng
cã sai sãthay h- háng bÞ phÝa ®èi t¸c khiÕu n¹i, nhµ XK nªn thµnh thËt nhËn sai
sãt vµ thËm chÝ chÞu båi th-êng thiÖt h¹i ®Ó t¹o sù tin cËy cña kh¸ch hµng. Cã nhvËy míi t¹o ®-îc mèi quan hÖ lµm ¨n l©u dµi.
c. Hµng nhËp khÈu ph¶i ®¹t tiªu chuÈn chÊt l-îng
ThÞ tr-êng NhËt tiªu thô hµng ho¸ tõ rÊt nhiÒu nguån. Do ®ã tÝnh ®éc ®¸o vµ
chÊt l-îng lµ nh÷ng yÕu tè mang tÝnh quyÕt ®Þnh. ChÝnh v× thÕ hnµg ho¸ XK sang
NhËt ph¶i thÓ hiÖn ®-îc nh÷ng ®Æc tr-ng kh¸c so víi nh÷ng s¶n phÈm cïng lo¹i,
cã mÉu m· bao b×, ®éc ®¸o, hay sö dông nh÷ng nguyªn liÖu míi; nÕu kh«ng th×
ph¶i c¹nh tranh b»ng gi¸ c¶. T¹i thÞ tr-êng NhËt B¶n, tr-íc khi mua hµng, ng-êi
tiªu dïng th-êng muèn biÕt râ nh÷ng chi tiÕt vÒ hµng ho¸ chø kh«ng chØ gäi tªn
chung chung. ThËt ra, thÞ tr-êng NhËt cã nhu cÇu rÊt lín vÒ s¶n phÈm gi¸ rÎ chø
kh«ng ®¬n thuÇn lµ c¸c s¶n phÈm cao cÊp, song c¸c s¶n phÈm gi¸ rÎ ®ã vÉn ph¶i
n»m trong chuÈn mùc tiªu chuÈn chÊt l-îng. Cã thÓ kh¼ng ®Þnh, thÞ tr-êng NhËt
rÊt chuéng c¸c s¶n phÈm ®¹t tiªu chuÈn chÊt l-îng hµng ho¸ nh-ng ®iÓm kh¸c
biÖt ë ®©y lµ lµ ph¶i ®¹t theo tiªu chuÈn NhËt. Còng nh- Mü vµ EU, hÖ thèng tiªu
chuÈn hµng ho¸ ë NhËt ®ßi hái rÊt cao. C¸c tiªu chuÈn nµy ®-îc c¸c c¬ quan NhËt
chuÈn ho¸ b»ng nh÷ng chøng nhËn chÊt l-îng nªn DN nµo muèn vµo thÞ tr-êng
NhËt dÔ dµng cÇn ph¶i ®¸p øng c¸c tiªu chuÈn trªn. Cô thÓ ë ®©y lµ DN cÇn xin
dÊu chøng nhËn chÊt l-îng JIS ¸p dông cho hµng n«ng s¶n, thùc phÈm, hµng c«ng
nghiÖp, dÊu Ecomark ¸p dông cho c¸c tiªu chuÈn vÒ m«i tr-êng…Ngoµi ra, ng-êi
8
NhËt rÊt quan t©m ®Õn LuËt tr¸ch nhiÖm s¶n phÈm. LuËt nµy qui ®Þnh tr¸ch nhiÖm
vµ nghÜa vô båi th-êng do liªn quan ®Õn c¸c s¶n phÈm cã khuyÕt tËt g©y ra
th-¬ng tÝch cho ng-êi sö dông hay g©y thiÖt h¹i vÒ cña c¶i. LuËt vÖ sinh vÒ thùc
phÈm th× qui ®Þnh cho tÊt c¶ c¸c ®å uèng tiªu dïng trªn thÞ tr-êng NhËt, c¸c lo¹i
hµng ho¸, s¶n phÈm nµy khi ®-a vµo tiªu dïng trªn thÞ tr-êng NhËt ph¶i cã giÊy
phÐp cña Bé y tÕ vµ phóc lîi NhËt.
d. M¹ng l-íi ph©n phèi phøc t¹p
HÖ thèng c¸c kªnh ph©n phèi cña NhËt B¶n lµ mét hÖ thèng cùc k× phøc t¹p ,
mang ®Ëm dÊu Ên v¨n ho¸, x· héi NhËt. HÖ thèng kªnh ph©n phèi nµy b¾t ®Çu tõ
nhµ s¶n xuÊt ®Õn nhµ b¸n bu«n chuyªn nghiÖp, ®Õn nhµ b¸n bu«n cÊp hai, ®Õn nhµ
b¸n bu«n khu vùc, ®Õn nhµ b¸n lÎ, cuèi cïng ®Õn ng-êi tiªu dïng. D-íi nh÷ng
nhµ b¸n bu«n chuyªn nghiÖp (speciality seller) cßn cã c¸c cöa hµng tù phôc vô.
§©y lµ hÖ thèng ®-îc x©y dùng trªn nÒn t¶ng x· héi NhËt B¶n thÓ hiÖn sù liªn kÕt
gi÷a c¸c thµnh viªn trong kªnh vµ lµ mét chøc n¨ng x· héi quan träng mang l¹i
lîi Ých cho ng-êi NhËt. Sù phøc t¹p cña kªnh ph©n phèi lµ do gi÷a ng-êi s¶n xuÊt,
trung gian vµ ng-êi tiªu dïng cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. Trong ph©n phèi
hµng ho¸, ng-êi NhËt lu«n cã tiªu chÝ ‚just in time‛, cã nghÜa l¯: giao ®óng mÆt
hµng, ®óng chÊt l-îng, ®óng thêi ®iÓm. ChÝnh v× vËy, hÖ thèng ph©n phèi cña
NhËt B¶n phôc vô rÊt tèt cho kh¸ch hµng, vµ mÆc dï phøc t¹p h¬n hÖ thèng ph©n
phèi cña T©y ¢u nh-ng l¹i ®ång bé h¬n. Tuy nhiªn, theo thèng kª s¬ bé do hµng
ho¸ khi ®Õn tay ng-êi tiªu dïng ph¶i tr¶i qua nhiÒu kh©u l-u th«ng vµ ph©n phèi
nªn ®· lµm cho gi¸ c¶ t¨ng lªn ®¸ng kÓ, bao gåm 3 lo¹i. Mét lµ tõ nhµ NK ®Õn
nhµ b¸n bu«n, ng-êi b¸n lÎ vµ ng-êi tiªu dïng. Gi¸ b¸n lÎ th-êng cao gÊp 3 hay 4
lÇn. Thø hai lµ tõ ng-êi NK ®Õn ng-êi b¸n lÎ vµ ng-êi tiªu dïng (siªu thÞ, cöa
hµng b¸ch ho¸…). Gi¸ b¸n lÎ th-êng gÊp 2-2,5 lÇn gi¸ FOB. Thø lµ tõ ng-êi Nk
®Õn ng-êi tiªu dïng (®Æt hµng qua th-) vµ gi¸ b¸n lÎ cã thÓ gÊp ®«i gi¸ FOB. V×
thÕ DN cÇn cè g¾ng gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm tíi møc thÊp nhÊt, ®ång thêi cÇn
®-a hµng ho¸ vµo c¸c m¹ng l-íi l-u th«ng vµ ph©n phèi cña thÞ tr-êng NhËt míi
dÔ ®-îc tiªu thô. HiÖn nay trªn thÞ tr-êng NhËt B¶n, phÇn lín h¶i s¶n NK bá qua
c¸c chî sØ. Ngµy cµng cã nhiÒu tr-êng hîp c¸c nhµ chÕ biÕn thùc phÈm bu«n b¸n
9
sØ, lÎ thùc phÈm vµ c¸c nhµ hµng nhËp hµng trùc tiÕp nh»m rót ng¾n qu¸ tr×nh
ph©n phèi. Bªn c¹nh ®ã, tËn dông cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghÖ th«ng tin, mét sè
nhµ b¸n lÎ ®ang cung cÊp th«ng tin vÒ c¸c lo¹i h¶i s¶n qua hÖ thèng m¸y vi tÝnh.
Ngoµi ra, c¸c nhµ b¸n lÎ ®Þa ph-¬ng ®ang b¸n ®Æc s¶n cña hä kh¾p n-íc nhê
internet. Mét sè nhµ b¸n lÎ c¸ sèng cã qui m« nhá h¬n kh«ng ®Þch l¹i c¸c siªu thÞ
lín vÒ sè lîng v¯ chðng lo³i th× l³i chuyÓn qua cung cÊp theo tõng ‘gu’ cða
kh¸ch hµng. Khi cã mét lo¹i h¶i s¶n mét kh¸ch hµng nµo ®ã -a thÝch, nh÷ng
ng-êi b¸n lÎ nµy sÏ ®iÖn tho¹i th«ng b¸o cho kh¸ch hµng vµ chuyÓn ®Õn tËn n¬i
nÕu kh¸ch hµng ®Æt mua. DN ViÖt Nam XK thuû s¶n sang NhËt cÇn l-u y nh÷ng
th«ng tin nµy ®Ó thiÕt lËp mét m¹ng l-íi kinh doanh, ph©n phèi cã hiÖu qu¶ cao
t¹i NhËt.
e. CÈn thËn trong viÖc chän ®èi t¸c
VÒ thanh to¸n, cã hai h×nh thøc thanh to¸n th«ng dông ë thÞ tr-êng NhËt B¶n,
®ã lµ thanh to¸n b»ng chuyÓn tiÒn (TTR) vµ thanh to¸n qua th- tÝn dông (L/C).
Víi hai h×nh thøc nµy, c¸c DN NhËt B¶n cã thÓ kiÓm tra kÜ l-ìng sè hµng ®-îc
giao vÒ sè l-îng, chÊt l-îng yªu cÇu, ®é ®ång ®Òu vÒ hµng ho¸ tr-íc khi cã quyÕt
®Þnh thanh to¸n. L« hµng ®Çu tiªn, c¸c DN NhËt B¶n th-êng ®Æt víi sè l-îng nhá
®Ó th¨m dß kh¶ n¨ng hîp t¸c, kinh doanh víi ®èi t¸c. Khi so¹n th¶o hîp ®ång, hä
th-êng tr¶ gi¸ rÊt chi li. Kinh nghiÖm cña c¸c DN ®i tr-íc cho thÊy, khi chµo
hµng, bªn chµo hµng chØ nªn ®-a ra mét vµi mÆt hµng chñ chèt, ®éc ®¸o, dÔ nhí,
dÔ g©y Ên t-îng nhÊt. Tãm l¹i, x©y dùng quan hÖ lµm ¨n víi NhËt B¶n cÇn ph¶i
bµi b¶n, kiªn tr× vµ t¹o uy tÝn.
f. Qui dÞnh nhËp khÈu chÆt chÏ
Còng nh- c¸c quèc gia kh¸c, NhËt B¶n duy tr× chÕ ®é kiÓm tra h¶i quan ®èi
víi hµng NK. Tuy nhiªn, ®èi víi hµng thuû s¶n, tr-íc khi lµm thñ tôc h¶i quan,
c¸c mÆt hµng nµy ph¶i ®-îc kiÓm dÞch vµ kiÓm tra vÖ sinh thùc phÈm. Tuú thuéc
vµo viÖc thuû s¶n XK cã ®¹t yªu cÇu vÒ kiÓm dÞch vµ vÒ vÖ sinh thùc phÈm hay
kh«ng mµ DN cã thÓ ®-îc lµm thñ tôc h¶i quan tiÕp tôc hay ph¶i dõng l¹i (xuÊt
tr¶ l¹i ng-êi göi, huû ®i, t¸i chÕ cho ®Õn khi ®¹t yªu cÇu…). C¸c mÆt hµng thuû
s¶n NK ®Ó tham dù héi chî th× tuú vµo sè l-îng vµ chñng lo¹i s¶n phÈm, c¬ quan
10
h¶i quan cã thÓ yªu cÇu ng-êi NK chøng minh lµ hµng ho¸ Êy chØ dïng ®Ó tr-ng
bµy mµ th«i (vµ kh«ng ®-îc ph¸t miÔn phÝ t¹i héi chî). NÕu DN dù tÝnh lµ sÏ ph¸t
miÔn phÝ cho kh¸ch hµng tham dù triÓn l·m th× cÇn ph¶i tu©n thñ qui tr×nh NK
thuû s¶n theo LuËt vÖ sinh thùc phÈm ®· nãi ë trªn.
§©y chØ lµ mét sè nÐt ph¸c th¶o vÒ ®Æc ®iÓm tiªu dïng vµ NK thuû s¶n cña thÞ
tr-êng NhËt B¶n. C¸c DN thuû s¶n ViÖt Nam nÕu muèn th©m nhËp vµo thÞ tr-êng
nµy cÇn ph¶i nghiªn cøu t×m hiÓu s©u h¬n n÷a th× míi cã thÓ thµnh c«ng.
2.Thùc tiÔn ho¹t ®éng xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam sang thÞ
tr-êng NhËt B¶n.
2.1. T×nh h×nh thùc tiÔn cña thuû s¶n ViÖt Nam n¨m 2004
§Çu n¨m 2004, ngµnh thuû s¶n vÒ c¬ b¶n vÉn t¨ng tr-ëng so víi cïng k× 2003
trªn c¸c chØ tiªu vÒ nu«i trång, khai th¸c, chÕ biÕn vµ XK. Tuy vËy, tèc ®é t¨ng
tr-ëng ®· chËm l¹i so víi nh÷ng n¨m tr-íc ®©y. Trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2004, gi¸
trÞ kim ng¹ch XK -íc ®¹t 972 triÖu USD, b»ng 37,38% so víi cïng k× 2003. Tæng
s¶n l-îng thuû s¶n -íc ®¹t 1.262.465 tÊn, b»ng 47,64% so víi kÕ ho¹ch vµ t¨ng
2,27% so víi cïng k× n¨m 2003. S¶n l-îng khai th¸c ®¹t 750.280 tÊn, b»ng
51,74% so víi kÕ ho¹ch vµ nu«i trång ®¹t 512.185 tÊn, b»ng 42,68% so víi kÕ
ho¹ch, t¨ng t-¬ng øng 0,45% vµ 5,06% so víi cïng k× 2003.
a. VÒ khai th¸c b¶o vÖ nguån lîi
Sè l-îng tµu ®¸nh c¸ khai th¸c ë c¸c vïng n-íc xa bê tiÕp tôc t¨ng, trong ®ã
mét sè ph¸t huy ®-îc hiÖu qu¶, ®Æc biÖt ë c¸c tØnh phÝa nam víi nghÒ l-íi kÐo,
nghÒ c©u c¸ ngõ ®¹i d-¬ng, nghÒ v©y, nghÒ l-íi rª. C¸c th¸ng ®Çu n¨m ®-îc mïa
nh-ng s¶n l-îng mùc, b¹ch tuéc l¹i gi¶m ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn vÉn cßn nhiÒu bøc
xóc trong lÜnh vùc khai th¸c h¶i s¶n liªn quan ®Õn an toµn ®i biÓn vµ x©y dùng,
triÓn khai thùc hiÖn c¸c qui ®Þnh vÒ b¶o vÖ nguån lîi thuû s¶n, ®Æc biÖt lµ c¸c
vïng biÓn ven bê. HiÓu biÕt vÒ nguån lîi h¶i s¶n ch-a ®ñ c¬ së ®Ó h-íng dÉn tæ
chøc khai th¸c xa bê cho ng- d©n. Gi¸ trÞ XK lµm ra tõ s¶n phÈm khai th¸c cßn
11
qu¸ thÊp do mÊt mïa mét sè loµi c¸ kinh tÕ trong 6 th¸ng ®Çu n¨m vµ thùc tr¹ng
manh món cña nghÒ c¸ ngõ ®¹i d-¬ng.
b. VÒ nu«i trång thuû s¶n
Trong 6 th¸ng ®Çu n¨m, diÖn tÝch chuyÓn ®æi sang nu«i trång thuû s¶n ®¹t
35.300 ha, b»ng 70,6% kÕ ho¹ch n¨m, ®-a diÖn tÝch nu«i thuû s¶n cña c¶ n-íc lªn
1.050.300 ha, b»ng 98,6% kÕ ho¹ch n¨m. Trªn ph¹m vi c¶ n-íc, viÖc gi¶i quyÕt
nguån t«m bè mÑ n¨m nay thuËn lîi h¬n 2003, vÒ c¬ b¶n ®¸p øng nhu cÇu nu«i
t«m gièng. Tuy nhiªn, viÖc qu¶n lÝ vïng nu«i trång thuû s¶n vÉn cßn yÕu kÐm.
T×nh tr¹ng tù ph¸t, thiÕu tæ chøc thùc hiÖn qui ho¹ch kh¸ phæ biÕn. Gi¶i quyÕt
thuû lîi ch-a theo kÞp víi më réng diÖn tÝch. T¹i mét sè vïng nu«i tËp trung dÞch
bÖnh ph¸t sinh lan réng víi tèc ®é kh¸ nhanh cã thÓ do yÕu tè m«i tr-êng n-íc.
c. VÒ chÕ biÕn thuû s¶n
VÒ nguyªn liÖu chÕ biÕn, t«m vÉn lµ nguyªn liÖu chñ yÕu. Nguån nguyªn liÖu
tõ 6 th¸ng ®Çu n¨m nu«i trång ®¹t thÊp. Gi¸ t«m nguyªn liÖu lóc khan hiÕm qu¸
cao, trong thêi gian tõ 6 th¸ng ®Çu n¨m ®Õn nay, khi nguyªn liÖu dåi dµo th× l¹i
gi¶m trÇm träng ¶nh h-ëng tíi lîi Ých ng-êi nu«i. ViÖc qu¶n lÝ chÊt l-îng nguyªn
liÖu ch-a tèt, trang thiÕt bÞ kiÓm nghiÖm vµ n¨ng lùc ph©n tÝch chÊt l-îng nguyªn
liÖu thiÕu vµ yÕu. ViÖc b¬m t¹p chÊt vµo nguyªn liÖu thuû s¶n g©y ra gi¶m sót
chÊt l-îng vµ uy tÝn hµng thuû s¶n ViÖt Nam, song viÖc xö lÝ ch-a triÖt ®Ó.
d. VÒ n¨ng lùc chÕ biÕn
C¸c DN chÕ biÕn thuû s¶n tiÕp tôc ®Çu t- ®æi míi c«ng nghÖ, thiÕt bÞ. Tuy
nhiªn, t×nh tr¹ng tiÕp tôc ®Çu t- x©y dùng c¬ së chÕ biÕn trong khi ch-a cã qui
ho¹ch hoÆc cã qui ho¹ch song ch-a kÜ.
e. VÒ thÞ tr-êng vµ gi¸ XK
Do ¶nh h-ëng vô kiÖn ph¸ gi¸ t«m cña Mü, gi¸ trÞ kim ng¹ch XK vµo Mü quÝ
I/2004 gi¶m 16,5% so víi cïng k×. ThÞ tr-êng NhËt B¶n cã kh¶ quan h¬n, gi¸ trÞ
kim ng¹ch XK vµo NhËt t¨ng 32,5%, ®-a tØ träng XK sang NhËt lªn 26,2%. Tuy
nhiªn, viÖc XK sang NhËt ®ang tiÒm Èn khã kh¨n do ®ßi hái truy xuÊt nguån gèc
vµ c¹nh tranh tõ c¸c nguån cung cÊp kh¸c. 6 th¸ng ®Çu n¨m gi¸ trÞ XK vµo EU
t¨ng 36,8%, ®-a tØ träng XK vµo thÞ tr-êng nµy ®¹t 7,8% (t¨ng 1,9% so víi cïng
12
k×). Trong khi ®ã, khèi l-îng XK vµo c¸c thÞ tr-êng kh¸c gi¶m m¹nh nh- Trung
Quèc(-51%), §µi Loan-(14,4%), Hµn Quèc (-11,15%). Nh×n chung, gi¸ b×nh
qu©n XK thuû s¶n c¸c th¸ng ®Çu n¨m thÊp so víi cïng k× n¨m ngo¸i. V× thÕ, c¸c
nhµ NK t×m c¸ch Ðp gi¸ t«m cña ta, chê vµo vô ®Ó Ðp gi¸ thÊp h¬n n÷a. ThÞ tr-êng
néi ®Þa t¨ng lªn râ rÖt trong nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m víi gi¸ c¶ ®-îc c¶Ø thiÖn nhiÒu.
Tuy tèc ®é t¨ng tr-ëng trong 6 th¸ng ®Çu n¨m kh«ng cao nh- tõ n¨m 2003 vÒ
tr-íc nh-ng gi¸ trÞ XK vµ c¸c chØ tiªu kinh tÕ x· héi c¬ b¶n cña ngµnh vÉn tiÕp
tôc t¨ng. Sù gia t¨ng gi¸ trÞ kim ng¹ch XK thuû s¶n g¾n liÒn víi viÖc thùc hiÖn
c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu trong n«ng nghiÖp, n«ng
th«n. §Ó hoµn thµnh c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch 2004, nhÊt lµ chØ tiªu kim ng¹ch XK
thuû s¶n, ngµnh thuû s¶n ph¶i t¹o ®-îc sù chuyÓn biÕn m¹nh mÏ trong qu¶n lÝ vµ
trong s¶n xuÊt.
2.2.Thùc tiÔn xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam vµo thÞ tr-êng NhËt
B¶n trong nh÷ng n¨m qua
Lµ mét trong 7 thÞ tr-êng XK thuû s¶n chÝnh, gåm cã: Mü, EU, NhËt B¶n,
Hµn Quèc, Trung Quèc vµ Hång K«ng, Asean, §µi Loan, NhËt B¶n cã thÓ coi lµ
mét b¹n hµng truyÒn thèng cña ViÖt Nam. Bªn c¹nh mÆt hµng thuû s¶n, NhËt B¶n
cßn NK c¸c mÆt hµng kh¸c nh- dÇu th«, cµ fª, giµy dÐp, ®å thñ c«ng mü
nghÖ…Tuy nhiªn, khèi l-îng hµng XK cña ta míi chiÕm mét tØ träng rÊt nhá so
víi nhu cÇu cña thÞ tr-êng nµy. N¨m 2002, thÞ phÇn XK thuû s¶n ViÖt Nam vµo
thÞ tr-êng NhËt B¶n chiÕm 4,15%, trong ®ã con t«m lµ mÆt hµng ®-îc -a chuéng
nhÊt, chiÕm 16,68% thÞ phÇn, ®øng thø hai sau Indonesia.Së dÜ hµng XK cña ta
vµo thÞ tr-êng NhËt B¶n chiÕm tØ träng nhá phÇn lín lµ do c¸c DN XK ch-a t×m kÜ
thÞ hiÕu ng-êi tiªu dïng NhËt B¶n, ch-a n¾m râ nh÷ng luËt lÖ còng nh- c¸c tiªu
chuÈn cña thÞ tr-êng, nhÊt lµ ch-a ®-a ®-îc hµng ho¸ vµo hÖ thèng ph©n phèi ë
thÞ tr-êng NhËt B¶n. H¬n n÷a, ®Õn nay, hai n-íc cßn ch-a ®¹t ®-îc tho¶ thuËn vÒ
viÖc dµnh cho nhau qui chÕ MFN trong bu«n b¸n. Tuy NhËt B¶n ®· dµnh cho ViÖt
Nam qui chÕ -u ®·i GSP nh-ng nh÷ng mÆt hµng cã lîi cho ViÖt Nam ch-a nhiÒu.
13
MÆc dï ®Êt n-íc NhËt cã biÓn bao bäc, tr÷ l-îng nu«i trång, khai th¸c rÊt lín
nh-ng hµng n¨m xø së hoa anh ®µo còng ph¶i NK kho¶ng 13 tØ USD c¸c s¶n
phÈm thuû s¶n míi ®¸p øng ®-îc ®ñ nhu cÇu tiªu dïng cña h¬n 125 triÖu d©n
trong n-íc. Mçi n¨m, NhËt B¶n NK trªn 55% thuû s¶n tõ c¸c n-íc Ch©u ¸, trong
®ã Trung Quèc lµ n-íc ®øng ®Çu vÒ cung cÊp thuû h¶i s¶n cho NhËt, víi thÞ phÇn
n¨m 2002 lµ 17,99%, tiÕp ®Õn lµ Th¸i Lan víi 7,83%, ViÖt Nam chØ chiÕm 4,15%.
Ngoµi ra NhËt B¶n cßn nhËp 9,92% thuû s¶n tõ Mü vµ c¸c n-íc SNG 6,77%.
Víi quan niÖm: ‚gi¯u th× ¨n t«m, nghÌo th× ¨n c², ¨n ghÑ‛, ngêi NhËt rÊt
thÝch ¨n c¸c lo¹i h¶i s¶n t-¬i sèng, trong ®ã t«m lµ mÆt hµng d-îc tiªu thô rÊt
m¹nh. Hµng n¨m, NhËt B¶n ®¸nh b¾t ®-îc 7.000 tÊn t«m c¸c lo¹i, nh-ng vÉn cßn
thiÕu nhiÒu. V× thÕ, NhËt ph¶i NK kho¶ng 90% l-îng t«m hïm ®Ó tho¶ m·n ®-îc
nhu cÇu trong n-íc. Tû lÖ nµy tÝnh trªn l-îng t«m bãc bá ®Çu, nÕu tÝnh sè l-îng
sè l-îng nhËp nguyªn con th× thÞ phÇn nµy cã thÓ lªn ®Õn 98%. T¹i NhËt B¶n, mçi
n¨m tiªu thô kho¶ng 300- 400 ngh×n tÊn t«m só vµ t«m hïm c¶ khai th¸c trong
n-íc vµ NK. T«m hïm ®en chiÕm phÇn lín trong s¶n l-îng t«m NK. Trong sè
nµy phÇn lín ®-îc dïng phôc vô cho c¸c qu¸n ¨n vµ t¹i c¸c gia ®×nh, sè nhá cßn
l¹i dïng trong c«ng nghÖ chÕ biÕn m× ¨n liÒn. Tr-íc ®©y, 70-80% t«m c¸c lo¹i
dïng cho c¸c cöa hµng b¸n thøc ¨n, nh-ng do ngµy cµng ph¸t triÓn h×nh thøc ph©n
phèi ®Õn tËn nhµ nªn tØ lÖ nµy hiÖn nay lµ 50/50. Tuy nhiªn, t¹i c¸c nhµ hµng ¨n
uèng th-êng sö dông c¸c lo¹i t«m hïm to vµ t«m hång cì võa, c¸c gia ®×nh l¹i
hay mua t«m só ®«ng l¹nh vµ t«m hång cì nhá. Cßn ®èi víi c¸c nhµ chÕ biÕn thùc
phÈm th× thÝch dïng c¸c lo¹i t«m só nhá h¬n. Ng-êi d©n ®Þa ph-¬ng thÝch dïng
t«m vµo c¸c dÞp lÔ héi nh- tuÇn lÔ vµng, lÔ héi mïa hÌ vµ mõng n¨m míi. Do ®ã
vµo nh÷ng ngµy nµy thÞ tr-êng t¹i ®©y th-êng x¶y ra t×nh tr¹ng khan hiÕm vµ gi¸
t«m t¨ng lªn rÊt cao. T¹i khu vùc Osaka- tokyo ng-êi d©n th-êng dïng t«m nh- lµ
thøc ¨n chÝnh trong b÷a c¬m hµng ngµy vµ dïng nhiÒu t«m quanh n¨m h¬n so víi
c¸c vïng kh¸c cña NhËt. N¨m 2002, NhËt B¶n NK 248.900 tÊn t«m. Con t«m
ViÖt Nam ®Õn thÞ tr-êng nµy ngµy cµng t¨ng. ViÖt Nam ®· v-ît qua Ên §é ®Ó
thµnh n-íc cung cÊp t«m lín thø hai cho thÞ tr-êng NhËt B¶n (chØ sau Indonesia).
Ng-êi d©n NhËt còng thÝch c¸ kh«ng kÐm g× t«m. Tuy nhiªn, hä chØ nhËp mét vµi
14
lo¹i c¸ mµ t¹i thÞ tr-êng néi ®Þa kh«ng ®ñ ®Ó cung øng cho ng-êi tiªu dïng. Còng
do mét ®iÒu kh¸ tÕ nhÞ lµ ¨n t«m tuy ngon nh-ng l¹i kh¸ ®¾t tiÒn, cho nªn nhiÒu
ng-êi dïng c¸ võa bæ, võa phï hîp víi kinh tÕ cña gia ®×nh. Trong n¨m 2002,
ViÖt Nam ®· XK vµo thÞ tr-êng NhËt B¶n 1.537 tÊn c¸ ngõ. C¸c lo¹i c¸ ngõ cña
ViÖt Nam chØ chiÕm mét lÖ rÊt nhá trong tæng l-îng c¸ ngõ NK cña NhËt B¶n
nh-ng vÉn cßn rÊt nhiÒu kh¶ n¨ng ®Ó t¨ng XK vµo NhËt trong nh÷ng n¨m tíi.
Còng trong n¨m 2002, NhËt B¶n ®· NK tõ ViÖt Nam tæng céng 13.122 tÊn mùc
vµ b¹ch tuéc ®«ng l¹nh, víi trÞ gi¸ 6,55 tØ yªn, t¨ng 7,94% vÒ l-îng vµ t¨ng
8,32% vÒ trÞ gi¸ so víi n¨m 2001. Mùc nang XK cña ViÖt Nam ®· giµnh ®-îc vÞ
trÝ thø hai t¹i thÞ tr-êng NhËt, sau Th¸i Lan víi tØ träng chiÕm 15,37% trong tæng
l-îng NK cña NhËt B¶n. NhËt còng NK kho¶ng 8.000 tÊn ghÑ ®«ng l¹nh mçi
n¨m. ®Õn nay, tuy ViÖt Nam ®øng thø hai sau Trung Quèc nh-ng kho¶ng c¸ch
cßn rÊt lín.
BiÓu ®å 1 : Tû träng thÞ tr-êng xuÊt khÈu thuû s¶n (theo gi¸ trÞ) 1998-2001
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
Nhat Ban
My
TQ & HK
ASEAN
Cac nuoc khac
1998
1999
2000
2001
C¬ cÊu thÞ tr-êng cã sù thay ®æi lín tõ n¨m 1998 ®Õn n¨m 2001. ThÞ tr-êng
NhËt tuy vÉn t¨ng vÒ gi¸ trÞ nh-ng vÒ tØ träng ®· gi¶m dÇn, tõ 42,3% n¨m 1998
xuèng cßn 26,14% n¨m 2001, vµ tõ th¸ng 8-2001 ®· xuèng vÞ trÝ thø hai sau Mü.
Bªn c¹nh ®ã, thÞ tr-êng Trung Quèc vµ Hång K«ng còng ®· v-¬n lªn chiÕm vÞ trÝ
thø ba trong c¬ cÊu thÞ tr-êng thuû s¶n ViÖt Nam.
N¨m 2003, s¶n l-îng t«m cña ViÖt Nam xuÊt sang NhËt B¶n ®· ®¹t 47.626
tÊn, t¨ng 14,7% so víi n¨m 2002, chiÕm tíi h¬n 60% trong tæng kim ng¹ch XK
thuû s¶n cña ViÖt Nam vµo thÞ tr-êng nµy. Bªn c¹nh mÆt hµng t«m, NhËt B¶n
15
®ang lµ thÞ tr-êng tiªu thô mùc vµ b¹ch tuéc lín cña ViÖt Nam, chiÕm 37% tæng
gi¸ trÞ XK mÆt hµng nµy cña ViÖt Nam. Thªm vµo ®ã, thÞ tr-êng nµy còng rÊt -a
chuéng vµ ®ang t¨ng c-êng NK s¶n phÈm t«m Nobashi PTO. Thµnh qu¶ trªn cã
®-îc lµ do cã sù gióp ®ì cña chÝnh phñ vµ nhiÒu nhµ DN NhËt B¶n. ChÝnh phñ
NhËt B¶n ®· viÖn trî qua c¸c dù ¸n nh- c¶ng c¸ C¸t Lë, dù ¸n ®¸nh gi¸ nguån lîi
ngoµi kh¬i thuéc vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña ViÖt Nam, dù ¸n x©y dùng Trung
t©m nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn nu«i biÓn Nha Trang vµ nh÷ng dù ¸n hiÖn ®ang ®-îc
nghiªn cøu. N¨m 2003, ®Ó t¨ng l-îng hµng thuû s¶n XK sang NhËt B¶n, mét
trong nh÷ng th¸ch thøc lín nhÊt ®èi víi c¸c nhµ XK thuû s¶n ViÖt Nam lµ ®¶m
b¶o vÖ sinh an toµn thùc phÈm, gi÷ v÷ng vµ cñng cè uy tÝn khi XK sang thÞ tr-êng
nµy.
N¨m 2004, thèng kª chÝnh thøc cña h¶i quan cho thÊy, so víi cïng k× n¨m
ngo¸i, gi¸ trÞ XK thuû s¶n chÝnh ng¹ch th¸ng 7 cña c¶ n-íc ®¹t 234,708 triÖu
USD, t¨ng 1,1%, n©ng tæng kim ng¹ch 7 th¸ng ®Çu n¨m lªn 1,214 tØ USD, t¨ng
2,1%. Tuy nhiªn, do ¶nh h-ëng cña viÖc Bé th-¬ng m¹i Mü ¸p ®Æt møc thuÕ cao
trong vô kiÖn b¸n ph¸ gi¸ t«m ®· lµm gi¶m kim ng¹ch XK mÆt hµng nµy sang
Mü, xuèng con 202,374 triÖu USD, gi¶m 23% so víi cïng k×. Trong 7 thÞ tr-êng
XK chÝnh cña VÞªt Nam th× cã 5 thÞ tr-êng cã gi¸ trÞ s¶n l-îng t¨ng ®¸ng kÓ, ®Æc
biÖt lµ EU.
Vasep (HiÖp héi chÕ biÕn vµ XK thuû s¶n ViÖt Nam) cho biÕt, XK thuû s¶n
sang EU ®· t¨ng 84% so víi cïng k× n¨m ngo¸i, ®¹t 123,778 triÖu USD.Kim
ng¹ch vµo thÞ tr-êng nµy dù kiÕn cßn t¨ng trong nh÷ng th¸ng cuèi n¨m do EU ®·
chÝnh thøc c«ng nhËn thªm 53 DN ViÖt Nam ®-îc phÐp XK thuû s¶n vµo thÞ
tr-êng nµy, n©ng tæng sè DN ®-îc cÊp phÐp lªn 153 DN. Míi ®©y, Hµn Quèc ®·
chÊp nhËn thªm 25 DN ViÖt Nam ®ñ tiªu chuÈn XK. Nh- vËy, tæng sè ®¬n vÞ
®-îc cÊp phÐp XK vµo Hµn Quèc lµ 222 DN. XK thuû s¶n sang Hµn Quèc 7
th¸ng ®Çu n¨m t¨ng 31,5% so víi cïng k× n¨m ngo¸i, ®¹t 76,920 triÖu USD. Mét
sè thÞ tr-êng kh¸c còng cã tèc ®é t¨ng tr-ëng kh¸ lµ ASEAN t¨ng78%, NhËt B¶n
t¨ng 28,3%, §µi Loan t¨ng 35,6% so víi cïng k× n¨m ngo¸i. Riªng thÞ tr-êng
Trung Quèc vµ Hång K«ng l¹i gi¶m 20,4% so víi cïng k×. TÝnh ®Õn nay, tæng sè
16
DN ViÖt Nam ®-îc phÐp XK vµo Trung Quèc ®· lªn tíi 222, vµ 61 DN ®-îc t¹m
cÊp m· sè trong vßng mét n¨m. Trong sè c¸c mÆt hµng XK chñ lùc, mùc vµ b¹ch
tuéc t¨ng cao nhÊt, gÇn 30%, ®¹t 82,408 triÖu USD. §©y lµ tÝn hiÖu kh¶ quan v×
vµi n¨m tr-íc mÆt hµng nµy bÞ mÊt mïa vµ c¸c DN th-êng xuyªn r¬i vµo t×nh
tr¹ng thiÕu nguyªn liÖu s¶n xuÊt. §øng ®Çu vÒ kim ng¹ch XK 7 th¸ng ®Çu n¨m lµ
thÞ tr-êng NhËt B¶n víi 378 triÖu USD. HiÖn nay, NhËt B¶n chiÕm 31,1% thÞ phÇn
XK thuû s¶n cña ViÖt Nam trong khi Mü chØ chiÕm 24,9%.
Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho kim ng¹ch v-ît mèc 1 tØ USD chÝnh
lµ sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña mÆt hµng ca tra, basa vµ kÓ c¶ ®ît t¨ng gi¸ t«m sau
ph¸n quyÕt vô kiÖn chèng b¸n ph¸ gi¸. Cã mét ®iÒu nghÞch lÝ mµ nh÷ng ng-¬i ®i
kiÖn b¸n ph¸ gi¸ kh«ng ngê tíi ®ã lµ sau vô kiÖn, con c¸ ViÖt Nam l¹i ®-îc nhiÒu
n-íc biÕt tíi h¬n. NhiÒu nhµ NK vµ ph©n phèi cña Ch©u ¢u ®· biÕt ®Õn c¸ tra,
basa, gióp t¨ng l-îng XK vµo thÞ tr-êng nµy lªn2,5 lÇn. XK vµo Ch©u ¸ t¨ng
70% vµ ®Æc biÖt lµ Ch©u ®¹i d-¬ng t¨ng 3,5 lÇn so víi cïng k× n¨m ngo¸i. ThÞ
tr-êng c¸ tra, basa hiÖn ®· më ®-îc thªm 8 thÞ tr-êng míi, n©ng tæng sè lªn 40
n-íc vµ khu vùc. Mét n¨m sau vô kiÖn c¸ tra, c¸ basa, thÞ tr-êng Mü giê ®©y chØ
lµ mét trong nhiÒu ®iÓm ®Õn cña c¸ da tr¬n ViÖt Nam. Tr-íc vô kiÖn, c¸c DN
ViÖt Nam XK chñ yÕu c¸c s¶n phÈm philª c¸ ®«ng l¹nh sang Mü vµ vµi thÞ tr-êng
kh¸c. §Õn nay, ngoµi s¶n phÈm philª ®«ng l¹nh, c¸c DN ®· XK ®-îc nhiÒu s¶n
phÈm kh¸c chÕ biÕn tõ c¸ tra, basa sang c¸c thÞ tr-êng Ch©u ¢u, Mehico, Canada,
Hång K«ng, Singapore, NhËt B¶n, Trung Quèc, Philippin, §µi Loan…, trong ®ã
XK sang thÞ tr-êng EU lµ t¨ng tr-ëng nhiÒu nhÊt. Cßn víi vô kiÖn t«m, ngay sau
ph¸n quyÕt s¬ bé cña Bé th-¬ng m¹i Mü, nhiÒu nhµ NK NhËt B¶n b¾t ®Çu chµo
mua. Dï gi¸ chµo cao h¬n tr-íc, hä vÉn cã ®éng th¸i muèn mua. HiÖn gi¸ t«m
lo¹i 16-20 con/kg lµ 11USD/kg, t¨ng 0,8-09 kg so víi th¸ng tr-íc. Ngay c¶ mét
sè kh¸ch hµng Mü còng muèn mua víi khèi l-îng lín.C¸c chuyªn gia dù ®o¸n,
diÔn biÕn kh¶ quan trªn ®©y cã thÓ t¹o ®iÒu kiÖn cho ngµnh thuû s¶n ®¹t ®-îc môc
tiªu ®· ®Ò ra cho n¨m 2004 lµ 2,6 tØ USD.
17
3. C¸c gi¶i ph¸p th©m nhËp vµ thóc ®Èy xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam
sang thÞ tr-êng NhËt B¶n
3.1. C¸c gi¶i ph¸p hç trî cña chÝnh phñ trong nh÷ng n¨m qua
Trong chiÕn l-îc h-íng vÒ XK cña §¶ng vµ Nhµ n-íc ta, thuû s¶n ®-îc x¸c
®Þnh lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng XK chñ lùc. Trong sè c¸c thÞ tr-êng hiÖn ®ang
NK thuû s¶n cña n-íc ta, NhËt B¶n lµ mét thÞ tr-êng truyÒn thèng. N¨m 2000,
kim ng¹ch XK thuû s¶n ®¹t 1,475 tØ USD, trong ®ã kim ng¹ch XK sang NhËt
chiÕm kho¶ng 35%. V× vËy, trong c«ng t¸c thÞ tr-êng, bªn c¹nh nç lùc ®a d¹ng
ho¸ thÞ tr-êng nh- cè g¾ng th©m nhËp vµo thÞ tr-êng Mü, EU…, NhËt B¶n vÉn
®-îc x¸c ®Þnh lµ mét trong nh÷ng thÞ tr-êng quan träng nhÊt. HiÖn nay, c¸c mÆt
hµng thuû s¶n XK sang NhËt cã thÓ chia thµnh c¸c nhãm s¶n phÈm c¬ b¶n sau:
s¶n phÈm t«m, s¶n phÈm c¸, s¶n phÈm nhuyÔn thÓ vµ thùc phÈm phèi chÕ, ®å hép
thuû s¶n vµ c¸c lo¹i thuû s¶n kh¸c. §Ó cã thÓ n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l-îng, tõ
®ã ®Èy m¹nh XK thuû s¶n sang thÞ tr-êng NhËt B¶n nãi riªng còng nh- c¸c thÞ
tr-êng kh¸c nãi chung, chÝnh phñ ta ®· ®-a ra c¸c chÝnh s¸ch, c¸c ch-¬ng tr×nh
hç trî cho ngµnh thuû s¶n nh- chÝnh s¸ch miÔn thuÕ XK thuû s¶n, ch-¬ng tr×nh
ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n ®Õn n¨m 2010, ch-¬ng tr×nh ph¸t triÓn XK thuû
s¶n ®Õn n¨m 2005…
a. MiÔn thuÕ XK thuû s¶n
Ngµy 11/12/19998, Bé tµi chÝnh ra quyÕt ®Þnh sè 1802/1998/Q§/BTC ban
hµnh biÓu thuÕ XK, cã hiÖu lùc thi hµnh tõ 1/1/1999. Trong biÓu thuÕ nµy th×
hµng thuû h¶i s¶n bao gåm tÊt c¶ c¸c lo¹i ®Òu cã thuÕ suÊt b»ng 0%, nghÜa lµ
kh«ng cã thuÕ khi XK hµng thuû h¶i s¶n. Do vËy, kh«ng cÇn ph¶i cã ®iÒu kiÖn g×
®Ó xin ®-îc miÔn thuÕ XK vµ kh«ng ph¶i cã lo¹i thuÕ nµo ph¶i nép khi XK hµng
thuû h¶i s¶n. Ngoµi ra, hµng thuû s¶n XK (bao gåm hµng gia c«ng XK, XK ra
n-íc ngoµi, XK vµo khu chÕ xuÊt) nÕu cã ®ñ c¨n cø lµ hµng ho¸ XK th× ®-îc ¸p
dông thuÕ suÊt b»ng 0% cho thuÕ GTGT, nghÜa lµ kh«ng ph¶i nép c¶ thuÕ GTGT.
b. C¸c gi¶i ph¸p trong ch-¬ng tr×nh ph¸t triÓn XK thuû s¶n ®Õn n¨m 2005
1) VÒ gièng
18
§Çu t- vµ s¾p xÕp l¹i c¸c c¬ së s¶n xuÊt gièng t«m, c¸. Më réng viÖc nhËp
gièng vµ c¸c c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng hiÖn ®¹i, qui m« c«ng nghiÖp. Thùc hiÖn
chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c DN n-íc ngoµi ®Çu t- s¶n xuÊt gièng c¸ biÓn t¹i
ViÖt Nam. §Çu t- hoµn thiÖn c¸c trung t©m nghiªn cøu gièng h¶i s¶n ë mét sè
vïng träng ®iÓm. X©y dùng, n©ng cÊp c¸c tr¹i s¶n xuÊt gièng phôc vô nu«i XK ë
c¸c ®Þa ph-¬ng. Nghiªn cøu x©y dùng ®Ò ¸n nu«i d-ìng b¶o tån gièng loµi thuû
s¶n bè mÑ.
2) VÒ thøc ¨n cho thuû s¶n
X©y dùng c¸c c¬ së s¶n xuÊt thøc ¨n cho thuû s¶n theo c«ng nghÖ míi nh»m
t¨ng c-êng chÊt l-îng thøc ¨n vµ h¹ gi¸ thµnh, ®¶m b¶o vÖ sinh vµ phßng chèng
dÞch bÖnh, ®¸p øng nhu cÇu vÒ thøc ¨n c«ng nghiÖp cho nu«i thuû s¶n.
3) VÒ thÞ tr-êng
Bé thuû s¶n chñ tr×, phèi hîp chÆt chÏ víi Bé th-¬ng m¹i, Ngo¹i giao trong
c«ng t¸c xóc tiÕn th-¬ng m¹i vµ t¨ng c-êng c«ng t¸c th«ng tin thÞ tr-êng, t¨ng
c-êng ®µo t¹o c¸n bé thÞ tr-êng vµ tiÕp thÞ chuyªn nghiÖp ë c¸c DN, ®Ó gi÷ v÷ng
vµ æn ®Þnh thÞ tr-êng truyÒn thèng, ®Æc biÖt lµ thÞ tr-êng NhËt B¶n, ®ång thêi më
réng h¬n n÷a ®Ó xuÊt ra c¸c thÞ tr-êng lín nh-: EU, Mü, Trung Quèc…, gi¶m tØ
träng c¸c thÞ tr-êng trung gian, t¨ng tØ träng c¸c thÞ tr-êng tiªu thô trùc tiÕp. §èi
víi thÞ tr-êng NhËt B¶n cÇn t¨ng tØ träng hµng thuû s¶n tinh chÕ vµ phèi chÕ ®ãng
gãi nhá cho siªu thÞ, t«m sèng, c¸ ngõ t-¬i vµ ®«ng vµ c¸c ®Æc s¶n kh¸c, ®-a tØ
träng thuû s¶n XK chiÕm tõ 38 - 40% trong tæng s¶n phÈm XK vµ gi¸ trÞ kim
ng¹ch XK ®¹t tõ 760 – 800 triÖu USD vµo n¨m 2005.
4) VÒ khoa häc, c«ng nghÖ
Bé thuû s¶n chñ tr×, phèi hîp víi Bé khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i tr-êng vµ
c¸c Bé ngµnh cã liªn quan trong viÖc tËp trung nghiªn cøu c«ng nghÖ cao vÒ di
truyÒn, chän gièng, nh©n gièng, c«ng nghÖ sinh häc, xö lÝ m«i tr-êng, chuÈn
®o¸n phßng trõ dÞch bÖnh, c«ng nghÖ chÕ biÕn, b¶o qu¶n sau thu ho¹ch. KhuyÕn
khÝch c¸c DN NK c¸c bÝ quyÕt c«ng nghÖ, c«ng nghÖ cao tõ c¸c n-íc ph¸t triÓn;
19
®©u t- nghiªn cøu øng dông c¸c c«ng nghÖ míi vÒ nu«i trång, khai th¸c vµ chÕ
biÕn XK.
5) VÒ ®æi míi quan hÖ s¶n xuÊt vµ ®µo t¹o c¸n bé
S¾p xÕp vµ ®æi míi c¸c DN nhµ n-íc theo h-íng ®Èy m¹nh cæ phÇn
ho¸.KhuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c hé gia ®×nh, c¸ nh©n ®©u t- vµo
ph¸t triÓn thuû s¶n, ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh kinh tÕ hîp t¸c trong viÖc chÕ biÕn
thøc ¨n, nu«i trång, khai th¸c vµ chÕ biÕn h¶i s¶n XK. T¨ng c-êng vµ më réng
®µo t¹o trong vµ ngoµi n-íc cho c¸n bé nghiªn cøu, c¸n bé qu¶n lÝ vµ kÜ thuËt,
c«ng nh©n kÜ thuËt…
6) ChÝnh s¸ch ®Çu tVèn ng©n s¸ch nhµ n-íc ®Çu t- vµo: x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kÜ thuËt gåm ®ª
bao, kªnh cÊp tho¸t n-íc cÊp 1, cèng vµ tr¹m b¬m lín, hÖ thèng c¶ng c¸, chî c¸
quèc gia; x©y dùng hÖ thèng tr¹i gièng quèc gia; x©y dùng, nghiªn cøu, ph¸t triÓn
vµ NK c¸c trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ phôc vô cho nu«i trång, khai th¸c vµ chÕ biÕn
XK, phôc vô viÖc kiÓm dÞch vµ kiÓm tra chÊt l-îng hµng thuû s¶n. §µo t¹o
chuyªn m«n, nghiÖp vô cho c¸n bé phôc vô ch-¬ng tr×nh ph¸t triÓn XK thuû s¶n.
Vèn tÝn dông -u ®·i ®Çu t- theo kÕ ho¹ch nhµ n-íc tËp trung vµo: x©y dùng
tr¹i gièng cÊp c¬ së, kªnh cÊp vµ tho¸t n-íc cÊp 2, c¬ së s¶n xuÊt thøc ¨n cho
thuû s¶n, ph-¬ng tiÖn khai th¸c, thiÕt bÞ kÜ thuËt, nhµ m¸y n-íc ®¸ cho b¶o qu¶n
vµ chÕ biÕn thuû s¶n XK; x©y dùng, c¶i t¹o, n©ng cÊp c¸c c¬ së chÕ biÕn thuû s¶n
XK vµ chî c¸ ®Þa ph-¬ng.
7) ChÝnh s¸ch thuÕ
C¸c tæ chøc, c¸ nh©n thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia thùc hiÖn Ch-¬ng
tr×nh ph¸t triÓn XK thuû s¶n ®-îc h-ëng c¸c -u ®·i vÒ thuÕ theo qui ®Þnh cña
LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t- trong n-íc vµ c¸c qui ®Þnh hiÖn hµnh.
8) VÒ hîp t¸c ®Çu t- n-íc ngoµi
KhuyÕn khÝch liªn doanh víi c¸c nhµ ®Çu t- n-íc ngoµi ®Ó ®Çu t- nu«i trång
thuû s¶n, s¶n xuÊt thøc ¨n vµ ph¸t triÓn nu«i trång, ®æi míi c«ng nghÖ nu«i, khai
th¸c vµ chÕ biÕn XK. Bé Thuû s¶n phèi hîp víi Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t- vµ c¸c Bé,
ngµnh cã liªn quan trong viÖc tranh thñ nguån tµi trî cña c¸c n-íc vµ c¸c tæ chøc
20
- Xem thêm -