Tài liệu Xuất khẩu thuỷ sản ở việt nam

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt Ch¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong giai ®o¹n hiÖn nay. 1.1. §Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n vµ cña s¶n phÈm x©y dùng – Yªu cÇu, nhiÖm vô cña c«ng t¸c qu¶n lý, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng trong doanh nghiÖp x©y dùng. 1.1.1. §Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n cña s¶n phÈm x©y dùng. X©y dùng c¬ b¶n lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt ®éc lËp cã chøc n¨ng t¹o ra vµ trang bÞ TSC§ cho tÊt c¶ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n gãp phÇn quan träng trong viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng x· héi . So víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh¸c, x©y dùng c¬ b¶n cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt ®Æc trng thÓ hiÖn rÊt râ ë s¶n phÈm x©y dùng vµ qu¸ tr×nh s¸ng t¹o ra s¶n phÈm cña ngµnh. Qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm x©y dùng tõ khi khëi c«ng x©y dùng ®Õn khi c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao ®a vµo sö dông thêng dµi, phô thuéc vµo quy m« tÝnh chÊt phøc t¹p cña tõng c«ng tr×nh. Qu¸ tr×nh thi c«ng x©y dùng nµy ®îc chia thµnh nhiÒu giai ®o¹n, mçi giai ®o¹n ®îc chia thµnh nhiÒu c«ng viÖc kh¸c nhau. C¸c c«ng viÖc nµy chñ yÕu ®îc thùc hiÖn ngoµi trêi nªn chÞu ¶nh hëng lín cña yÕu tè thiªn nhiªn nh: n¾ng, ma, giã b·o,… do ®ã qu¸ tr×nh vµ ®iÒu kiÖn thi c«ng kh«ng cã tÝnh æn ®Þnh, ph¶i di chuyÓn theo ®Þa ®iÓm s¶n phÈm vµ theo tõng giai ®o¹n thi c«ng c«ng tr×nh. S¶n phÈm x©y dùng lµ nh÷ng c«ng tr×nh, vËt kiÕn tróc cã quy m« lín, kÕt cÊu phøc t¹p, mang tÝnh chÊt ®¬n chiÕc, thêi gian x©y dùng, sö dông l©u dµi vµ gi¸ trÞ rÊt lín. Nã mang tÝnh cè ®Þnh, n¬i s¶n xuÊt ra s¶n phÈm còng ®ång thêi lµ n¬i tiªu thô sau khi s¶n phÈm hoµn thµnh vµ ®a vµo sö dông vµ ph¸t huy t¸c dông. Do vËy, mµ qu¸ tr×nh vµ ®iÒu kiÖn thi c«ng kh«ng cã tÝnh æn ®Þnh, nã lu«n lu«n biÕn ®éng theo ®Þa ®iÓm x©y dùng vµ theo tõng giai ®o¹n thi c«ng c«ng tr×nh. Mçi c«ng tr×nh ®Òu ®îc tiÕn hµnh thi c«ng theo ®¬n ®Æt hµng cô thÓ, phô thuéc vµo yªu cÇu cña kh¸ch hµng, ®¬n vÞ x©y dùng ph¶i bµn giao ®óng tiÕn ®é, ®óng thiÕt kÕ kü thuËt, ®¶m b¶o chÊt lîng c«ng tr×nh. 1.1.2. Yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng. - Do ®Æc thï cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n vµ cña s¶n phÈm x©y dùng, cho nªn viÖc qu¶n lý vÒ ®Çu t vµ x©y dùng lµ mét qu¸ tr×nh khã kh¨n, phøc t¹p, nhÊt lµ khi chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt - §Ó qu¶n lý chÆt chÏ vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn ®Çu t Nhµ níc ®· ban hµnh nh÷ng quy chÕ qu¶n lý phï hîp. - Yªu cÇu c¬ b¶n vÒ qu¶n lý ®Çu t vµ x©y dùng lµ: + C«ng t¸c qu¶n lý ®Çu t vµ x©y dùng ph¶i ®¶m b¶o t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm vµ dÞch vô ®îc x· héi chÊp nhËn vÒ gi¸ c¶, chÊt lîng, ®¸p øng ®îc môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x©y dùng trong tõng thêi kú. + Tõ tríc tíi nay x©y dùng c¬ b¶n ®ang lµ mèi quan t©m v× nã lµm thÊt tho¸t nguån vèn ®Çu t cña Nhµ níc. §Ó h¹n chÕ ®îc sù thÊt tho¸t nµy Nhµ níc thùc hiÖn viÖc qu¶n lý gi¸ x©y dùng th«ng qua c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch vÒ gi¸, nguyªn t¾c, ph¬ng ph¸p lËp dù to¸n, c¸c c¨n cø nh ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt, ®¬n gi¸ x©y dùng c¬ b¶n… ®Ó x¸c ®Þnh tæng møc ®Çu t, tæng dù to¸n c«ng tr×nh vµ dù to¸n cho tõng h¹ng môc c«ng tr×nh. + HiÖn nay, trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n chñ yÕu ¸p dông ph¬ng ph¸p ®Êu thÇu giao nhËn c«ng tr×nh. V× vËy, ®Ó tróng thÇu ®îc nhËn thÇu thi c«ng mét c«ng tr×nh th× doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng ®îc mét gi¸ thÇu hîp lý cho c«ng tr×nh ®ã, dùa trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc, ®¬n gi¸ x©y dùng c¬ b¶n doanh nghiÖp Nhµ níc ban hµnh, trªn c¬ së gi¸ c¶ thÞ trêng vµ kh¶ n¨ng b¶n th©n cña doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, ph¶i ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh cã l·i, ®Ó thùc hiÖn ®îc c¸c yªu cÇu trªn ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ nãi chung, qu¶n lý chi phÝ gi¸ thµnh nãi riªng, trong ®ã träng t©m lµ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh, ®¶m b¶o ph¸t huy tèi ®a t¸c dông cña c«ng cô kÕ to¸n ®èi víi qu¶n lý s¶n xuÊt. 1.1.3. NhiÖm vô cña c«ng t¸c qu¶n lý, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng trong ®¬n vÞ x©y dùng. - Do ®Æc thï cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n vµ s¶n phÈm cña ngµnh x©y dùng, nªn viÖc qu¶n lý vÒ ®Çu t vµ x©y dùng lµ mét qu¸ tr×nh khã kh¨n phøc t¹p. Trong ®ã tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ nhiÖm vô hÕt søc quan träng cña doanh nghiÖp. - ChÝnh v× thÕ, mµ nhiÖm vô chñ yÕu ®Æt ra cho c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng lµ: X¸c ®Þnh hîp lý ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña doanh nghiÖp vµ tho¶ m·n yªu cÇu qu¶n lý ®Æt ra, vËn dông c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh vµ ph¬ng ph¸p kÕ to¸n theo mét tr×nh tù hîp lý, tÝnh to¸n chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ, kiÓm tra c¸c kh©u h¹ch to¸n nh: tiÒn l¬ng, vËt liÖu, TSC§, x¸c ®Þnh sè liÖu cÇn thiÕt cho kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh. Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt - Cô thÓ cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau: + Ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c kÞp thêi toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh. + KiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ vËt t, lao ®éng, sö dông m¸y thi c«ng vµ c¸c dù to¸n chi phÝ kh¸c: ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c kho¶n chªnh lÖch so víi ®Þnh møc, c¸c chi phÝ kh¸c ngoµi kÕ ho¹ch, c¸c kho¶n thiÖt h¹i, mÊt m¸t, h háng,.. trong s¶n xuÊt vµ ®Ò xuÊt nh÷ng biÖn ph¸p ng¨n chÆn kÞp thêi. + TÝnh to¸n chÝnh x¸c vµ kÞp thêi gi¸ thµnh cña gi¸ thµnh x©y dùng, c¸c s¶n phÈm vµ lao vô hoµn thµnh cña doanh nghiÖp. + KiÓm tra viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh cña c¸c doanh nghiÖp theo tõng c«ng tr×nh, tõng lo¹i s¶n phÈm vµ lao vô, v¹ch ra kh¶ n¨ng vµ c¸c biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh mét c¸ch hîp lý, cã hiÖu qu¶. + X¸c ®Þnh ®óng ®¾n vµ bµn giao thanh to¸n kÞp thêi khèi lîng s¶n phÈm x©y dùng ®· hoµn thµnh. §Þnh kú kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ khèi lîng thi c«ng dë dang theo nguyªn t¾c quy ®Þnh. + §¸nh gi¸ ®óng ®¾n kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng bé phËn thi c«ng, ®éi, tæ s¶n xuÊt. Trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh, ph¶i kÞp thêi lËp c¸c b¸o c¸o vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng, cung cÊp chÝnh x¸c kÞp thêi c¸c th«ng tin h÷u dông vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý cña l·nh ®¹o doanh nghiÖp. 1.1.4. Vai trß cña c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng trong c¸c doanh nghiÖp x©y dùng hiÖn nay. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng lµ vÊn ®Ò trung t©m cña c«ng t¸c kÕ to¸n trong x©y dùng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt gióp cho ®¬n vÞ n¾m b¾t ®îc t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc vÒ chi phÝ vËt t, nh©n c«ng m¸y thi c«ng lµ bao nhiªu so víi dù to¸n vµ kÕ ho¹ch. Tõ ®ã, x¸c ®Þnh ®îc møc tiÕt kiÖm l·ng phÝ chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó ®a ra biÖn ph¸p thÝch hîp. Cßn viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng thÓ hiÖn toµn bé chÊt lîng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh cña ®¬n vÞ. 1.2. Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng. 1.2.1. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt x©y dùng. 1.2.1.1. Chi phÝ s¶n xuÊt. Trong doanh nghiÖp x©y dùng, chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm chi phÝ x©y dùng vµ chi phÝ ngoµi x©y dùng. Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt - Chi phÝ x©y dùng lµ toµn bé c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong lÜnh vùc s¶n xuÊt, lµ bé phËn c¬ b¶n ®Ó h×nh thµnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng. - Chi phÝ ngoµi x©y dùng lµ toµn bé c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong lÜnh vùc ngoµi x©y dùng nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp phô trî, ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp phô trî… §Ó qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng néi dung cô thÓ, theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ mét c¸ch khoa häc vµ hîp lý. §©y lµ mét yªu cÇu quan träng trong c«ng t¸c kÕ ho¹ch, c«ng t¸c h¹ch to¸n vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nh vËy, chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp x©y dùng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ, cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp ®· bá ra cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (th¸ng, quý, n¨m). 1.2.1.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y dùng bao gåm nhiÒu lo¹i kh¸c nhau c¶ vÒ néi dung, tÝnh chÊt, c«ng dông, vai trß cña nã trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Tõ ®ã, nhÊt thiÕt ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt tuú theo môc ®Ých vµ yªu cÇu kh¸c nhau cña c«ng t¸c qu¶n lý. Sau ®©y lµ nh÷ng c¸ch ph©n lo¹i phæ biÕn. a. Ph©n lo¹i chi phÝ theo tÝnh chÊt kinh tÕ. Ph©n lo¹i chi phÝ theo tÝnh chÊt kinh tÕ lµ s¾p xÕp nh÷ng chi phÝ cã chung tÝnh chÊt kinh tÕ vµo mét yÕu tè, kh«ng kÓ chi phÝ ®ã ph¸t sinh ë ®©u, dïng vµo môc ®Ých g× trong s¶n xuÊt s¶n phÈm. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phÝ ®îc chia lµm 7 yÕu tè: - YÕu tè chi phÝ nguyªn vËt liÖu: bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô, dông cô mµ doanh nghiÖp x©y dùng ®· sö dông trong kú ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh (lo¹i trõ gi¸ trÞ dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi cïng víi nhiªn liÖu, ®éng lùc). - YÕu tè chi phÝ nhiªn liÖu ®éng lùc: bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nhiªn liÖu, ®éng lùc sö dông vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong kú cña doanh nghiÖp x©y dùng (trõ sè dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi). Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt - YÕu tè chi phÝ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l¬ng: bao gåm toµn bé sè tiÒn l¬ng vµ phô cÊp mang tÝnh chÊt l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y dùng. - YÕu tè chi phÝ BHXH, BHYT, KPC§: ph¶n ¸nh sè trÝch cho c¸c quü BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l¬ng vµ phô cÊp l¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn chøc trong doanh nghiÖp x©y dùng. - YÕu tè chi phÝ khÊu hao TSC§: ph¶n ¸nh tæng sè khÊu hao TSC§ ph¶i trÝch trong kú cña tÊt c¶ TSC§ sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh x©y dùng. - YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: bao gåm toµn bé sè tiÒn doanh nghiÖp ®· chi tr¶ vÒ c¸c lo¹i dÞch vô ®· mua tõ bªn ngoµi nh tiÒn ®iÖn, tiÒn níc, tiÒn bu phÝ… phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. - YÕu tè chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: bao gåm toµn bé chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn nh cha ph¶n ¸nh vµo c¸c yÕu tè trªn dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Ph©n lo¹i chi phÝ theo tÝnh chÊt kinh tÕ gióp ta biÕt ®îc nh÷ng chi phÝ g× ®· dïng vµo s¶n xuÊt vµ tû träng cña tõng chi phÝ ®ã lµ bao nhiªu ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n vµ chi phÝ s¶n xuÊt. Tõ ®ã, cung cÊp tµi liÖu ®Ó tæng hîp tÝnh to¸n. b. Ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc gi¸ thµnh s¶n phÈm. C¨n cø vµo ý nghÜa cña chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh toµn bé, chi phÝ ®îc ph©n theo kho¶n môc. C¸ch ph©n lo¹i nµy dùa vµo c«ng dông cña chi phÝ vµ møc ph©n bæ chi phÝ cho tõng ®èi tîng. Doanh nghiÖp x©y dùng th«ng thêng bao gåm 4 kho¶n môc: - Chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp: gåm c¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu ph¸t sinh liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc x©y dùng hay l¾p ®Æt c¸c c«ng tr×nh. - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: gåm c¸c kho¶n thï lao ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p vµ phôc vô thi c«ng c«ng tr×nh. - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng: ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc sö dông m¸y thi c«ng (vËt liÖu, nh©n c«ng …) nh»m thùc hiÖn khèi lîng c«ng t¸c x©y dùng b»ng m¸y. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung: lµ nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt cßn l¹i ®Ó thi c«ng c«ng tr×nh sau chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. §©y lµ chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi tæ, ®éi, xÝ nghiÖp cña doanh nghiÖp x©y dùng. c. Ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸ch thøc kÕt chuyÓn. Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt Toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y dùng ®îc chia thµnh 2 lo¹i: chi phÝ s¶n phÈm vµ chi phÝ thêi kú. - Chi phÝ s¶n phÈm: lµ nh÷ng chi phÝ g¾n liÒn víi gi¸ trÞ cña c¸c lo¹i s¶n xuÊt ®îc s¶n xuÊt ra (chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng, chi phÝ s¶n xuÊt chung). Chi s¶n phÈm ®îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm (kÕt chuyÓn gi¸ vèn). - Chi phÝ thêi kú: lµ nh÷ng chi phÝ lµm gi¶m lîi tøc trong mét thêi kú nµo ®ã, nã kh«ng ph¶i lµ mét phÇn cña gi¸ trÞ s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt ra hoÆc ®îc mua nªn ®îc xem lµ c¸c phÝ tæn, cÇn ®îc khÊu trõ ra lîi tøc cña thêi kú mµ chóng ph¸t sinh. d. Ph©n lo¹i chi phÝ theo qu¶n lý víi khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh. BiÕn phÝ lµ nh÷ng chi phÝ thay ®æi vÒ tæng sè, vÒ tû lÖ so víi khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh, ch¼ng h¹n chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu, nh©n c«ng trùc tiÕp… CÇn lu ý r»ng, c¸c chi phÝ biÕn ®æi nÕu tÝnh trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm th× l¹i cã tÝnh cè ®Þnh. §Þnh phÝ lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng ®æi vÒ tæng sè so víi khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh, ch¼ng h¹n c¸c chi phÝ khÊu hao TSC§, chi phÝ thuª mÆt b»ng, ph¬ng tiÖn kinh doanh… C¸c chi phÝ nµy nÕu tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm th× l¹i biÕn ®æi nÕu sè lîng s¶n phÈm thay ®æi. e. Ph©n lo¹i chi phÝ theo qu¶n lý víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. - Chi phÝ trùc tiÕp: lµ nh÷ng kho¶n môc chi phÝ chØ ra cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô. Nh÷ng chi phÝ nµy cã thÓ tÝnh trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng. Chi phÝ trùc tiÕp thêng bao gåm c¸c chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu, vÒ nh©n c«ng trùc tiÕp. - Chi phÝ gi¸n tiÕp: lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ chi ra cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng mµ kh«ng thÓ t¸ch riªng cho bÊt kú ®èi tîng nµo. §©y lµ nh÷ng chi phÝ chung chi ra ®Ó tæ chøc, phôc vô, ®iÒu hµnh, qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp… Ph©n lo¹i theo c¸ch nµy cã ý nghÜa trong viÖc x©y dùng ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng mét c¸ch ®óng ®¾n, hîp lý. 1.2.2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng. 1.2.2.1. Gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp x©y dùng. Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi lîng x©y dùng hoµn thµnh nghiÖm thu, bµn giao vµ ®îc chÊp nhËn thanh to¸n. Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt §èi víi c¸c doanh nghiÖp x©y dùng, gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p mang tÝnh c¸ biÖt. ë mçi c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi lîng x©y l¾p sau khi ®· hoµn thµnh ®Òu cã mét gi¸ thµnh riªng. 1.2.2.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng. a. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo thêi ®iÓm tÝnh vµ nguån sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. - Gi¸ thµnh dù to¸n: lµ tæng c¸c chi phÝ dù to¸n ®Ó hoµn thµnh khèi lîng x©y dùng c«ng tr×nh ®îc x¸c ®Þnh dùa trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc quy ®Þnh cña Nhµ níc vµ khung gi¸ quy ®Þnh ¸p dông theo tõng vïng l·nh thæ: + Gi¸ thµnh dù to¸n nhá h¬n gi¸ trÞ dù to¸n ë phÇn l·i ®Þnh møc: Gi¸ thµnh dù to¸n = Gi¸ trÞ dù to¸n Lîi nhuËn ®Þnh møc - Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: lµ chØ tiªu gi¸ thµnh ®îc x¸c ®Þnh tríc khi bíc vµo kú kinh doanh trªn c¬ së gi¸ thµnh dù to¸n g¾n víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp: Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch = Gi¸ thµnh dù to¸n - Møc h¹ gi¸ thµnh dù to¸n - Gi¸ thµnh thùc tÕ: lµ chØ tiªu gi¸ thµnh ®îc x¸c ®Þnh khi kÕt thóc kú kinh doanh trªn c¬ së hao phÝ thùc tÕ liªn quan ®Õn khèi lîng x©y dùng hoµn thµnh bao gåm chi phÝ ®Þnh møc, vît ®Þnh møc vµ c¸c chi phÝ kh¸c. Gi¸ thµnh thùc tÕ ®îc x¸c ®Þnh theo sè liÖu cña kÕ to¸n. Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt b. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi tÝnh to¸n. - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (cßn gäi lµ gi¸ thµnh c«ng xëng): lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm trong ph¹m vi ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt. C¸c chi phÝ s¶n xuÊt nh : chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc lao vô ®· hoµn thµnh. Gi¸ thµnh Chi phÝ s¶n xuÊt dë Chi phÝ ph¸t Chi phÝ s¶n xuÊt = + s¶n xuÊt dang ®Çu kú sinh trong kú dë dang cuèi kú - Gi¸ thµnh toµn bé (cßn gäi lµ gi¸ thµnh tiªu thô): lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. Gi¸ thµnh Gi¸ thµnh Chi phÝ b¸n hµng Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp = + + toµn bé s¶n xuÊt s¶n phÈm ®ã ph©n bæ cho s¶n phÈm ®ã 1.2.2.3. Ph©n biÖt chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng. - VÒ mÆt lîng: gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng thêng kh«ng thèng nhÊt víi nhau. Chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm tÊt c¶ c¸c chi phÝ bá ra trong kú cña ho¹t ®éng x©y l¾p, ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c trong doanh nghiÖp. Cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ bao gåm c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn khèi lîng s¶n phÈm x©y dùng ®· hoµn thµnh trong kú. - VÕ mÆt chÊt: gi¸ thµnh c«ng tr×nh x©y dùng lµ chi phÝ cña mét ®èi tîng x©y l¾p ®· hoµn thµnh bµn giao, cã gi¸ trÞ dù to¸n riªng, tøc lµ nã ®· ®îc x· héi thõa nhËn gi¸ trÞ sö dông vµ nh vËy ®· thõa nhËn mäi chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó t¹o ra khèi lîng ®ã. - Trong quan hÖ víi kú h¹ch to¸n: chi phÝ s¶n xuÊt g¾n liÒn víi kú h¹ch to¸n nhÊt ®Þnh, cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm bao gåm nh÷ng chi phÝ chØ g¾n liÒn víi viÖc s¶n xuÊt vµ hoµn thµnh mét khèi lîng dë dang cuèi kú. Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt 1.2.2.4. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng. Cã thÓ ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm qua c«ng thøc sau: Tæng gi¸ thµnh s¶n Chi phÝ s¶n xuÊt Chi phÝ ph¸t Chi phÝ s¶n xuÊt = + phÈm hoµn thµnh dë dang ®Çu kú sinh trong kú dë dang cuèi kú Khi gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang (chi phÝ s¶n xuÊt dë dang) ®Çu kú vµ cuèi kú b»ng nhau hoÆc c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh«ng cã s¶n phÈm dë dang th× tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm b»ng tæng s¶n phÈm s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai giai ®o¹n kÕ tiÕp nhau cña mét qu¸ tr×nh h¹ch to¸n s¶n xuÊt, chóng cã mèi quan hÖ mËt thiÕt h÷u c¬ víi nhau, lµm tiÒn ®Ò cho nhau, ®ång thêi cã sù kh¸c nhau vÒ yªu cÇu vµ ph¶n ¸nh. Mçi mét doanh nghiÖp víi lÜnh vùc kinh doanh kh¸c nhau th× sÏ lùa chän ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ tÝnh gi¸ thµnh kh¸c nhau. §iÒu ®ã, phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý, h¹ch to¸n cña doanh nghiÖp. 1.3. §èi tîng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp x©y dùng. 1.3.1. §èi tîng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. X¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn vµ quan träng cña tæ chøc h¹ch to¸n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Tæ chøc h¹ch to¸n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bao gåm hai giai ®o¹n kÕ tiÕp nhau vµ cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. §ã lµ giai ®o¹n h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh theo tõng s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, ®¬n ®Æt hµng, giai ®o¹n c«ng nghÖ, ph©n xëng… Vµ giai ®o¹n tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, chi tiÕt s¶n phÈm theo ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh quy ®Þnh. ViÖc ph©n chia nµy xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu qu¶n lý, kiÓm tra vµ ph©n tÝch chi phÝ, yªu cÇu h¹ch to¸n kinh doanh néi bé vµ theo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ cña tõng doanh nghiÖp vµ yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh quy ®Þnh. Nh vËy, x¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh lµ viÖc x¸c ®Þnh giíi h¹n tËp hîp chi phÝ mµ thùc chÊt lµ x¸c ®Þnh n¬i ph¸t sinh chi phÝ vµ chÞu chi phÝ. §èi víi ngµnh x©y dùng c¬ b¶n, do ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm thuéc lo¹i h×nh s¶n xuÊt ®¬n chiÕc, quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt liªn tôc vµ phøc t¹p nªn viÖc tæ chøc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong x©y dùng ®îc thùc hiÖn theo Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt d©y chuyÒn. Tõ ®ã, ®èi tîng tËp hîp chi phÝ ë doanh nghiÖp x©y dùng ®îc x¸c ®Þnh lµ tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, vËt kiÕn tróc. 1.3.2. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra vµ cÇn ph¶i tÝnh ®îc gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. X¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh còng lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong toµn bé c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña kÕ to¸n. Bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, c¸c lo¹i s¶n phÈm vµ lao vô mµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt, tÝnh chÊt s¶n xuÊt cña chóng ®Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cho thÝch hîp. Trong s¶n xuÊt x©y dùng c¬ b¶n, s¶n phÈm cã tÝnh ®¬n chiÕc, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®· x©y dùng hoµn thµnh. Ngoµi ra, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ tõng giai ®o¹n c«ng tr×nh hoÆc tõng giai ®o¹n hoµn thµnh quy íc, tuú thuéc vµo ph¬ng thøc bµn giao thanh to¸n gi÷a ®¬n vÞ x©y dùng vµ chñ ®Çu t. 1.3.3. Kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng. Do s¶n phÈm x©y dùng c¬ b¶n ®îc s¶n xuÊt theo tõng ®¬n ®Æt hµng, chu kú s¶n xuÊt dµi, c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh chØ hoµn thµnh khi kÕt thóc mét chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm. Cho nªn, kú tÝnh gi¸ thµnh thêng ®îc chän lµ thêi ®iÓm mµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao ®a vµo sö dông. Hµng th¸ng, kÕ to¸n tiÕn hµnh tËp hîp c¸c chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh (®¬n ®Æt hµng). Khi nhËn ®îc biªn b¶n nghiÖm thu bµn giao c«ng tr×nh hoµn thµnh ®a vµo sö dông míi sö dông sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp theo tõng ®èi tîng tõ khi b¾t ®Çu thi c«ng cho ®Õn khi hoµn thµnh ®Ó tÝnh gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ (nÕu cã). Nh vËy, kú tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ sÏ kh«ng phï hîp víi kú b¸o c¸o kÕ to¸n mµ phï hîp víi chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm. Do ®ã, viÖc ph¶n ¸nh vµ gi¸m s¸t kiÓm tra cña kÕ to¸n ®èi víi t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch chØ thùc sù ph¸t huy ®Çu ®ñ t¸c dông khi chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm ®· kÕt thóc. 1.3.4. Mèi quan hÖ gi÷a ®èi tîng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §èi tîng tËp hîp chi phÝ vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ hai kh¸i niÖm kh¸c nhau nhng cã mèi quan hÖ mËt thiÕt. ViÖc x¸c ®Þnh hîp lý ®èi tîng chi phÝ s¶n xuÊt lµ tiÒn ®Ò vµ ®iÒu kiÖn ®Ó tÝnh gi¸ thµnh theo c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp. Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt Trong thùc tÕ mét ®èi tîng chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ trïng víi mét ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. Trong nhiÒu trêng hîp kh¸c mét ®èi tîng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt l¹i bao gåm nhiÒu ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. Ngîc l¹i, mét ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh ë mét doanh nghiÖp sÏ cã quyÕt ®Þnh viÖc lùa chän ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ë doanh nghiÖp ®ã. 1.4. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng. 1.4.1. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét ph¬ng ph¸p hay hÖ thèng c¸c ph¬ng ph¸p ®îc sö dông ®Ó tËp hîp vµ ph©n lo¹i c¸c chi phÝ s¶n xuÊt trong ph¹m vi giíi h¹n cña ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ. Trong x©y dùng c¬ b¶n, kÕ to¸n thêng sö dông ph¬ng ph¸p trùc tiÕp ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cho c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ trùc tiÕp ®ßi hái ngay tõ kh©u h¹ch to¸n ban ®Çu c¸c Chøng tõ kÕ to¸n ®ã ph¶i ghi chÐp riªng rÏ chi phÝ s¶n xuÊt cho tõng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. C¨n cø vµo nh÷ng Chøng tõ gèc ®ã, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cho tõng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh liªn quan. Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp ¸p dông cho nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt c¬ b¶n hoÆc doanh nghiÖp chØ cã mét ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Ngoµi ra, cßn cã ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt gi¸n tiÕp nhng trong x©y dùng ph¬ng ph¸p nµy Ýt ®îc sö dông. 1.4.1.1. Tµi kho¶n sö dông. §Ó kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo ph¬ng ph¸p KK§K, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n chñ yÕu sau: - TK 621: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu sö dông trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p, s¶n xuÊt s¶n phÈm c«ng nghiÖp, thùc hiÖn dÞch vô, lao vô cña doanh nghiÖp x©y l¾p. - TK 622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ lao ®éng trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng x©y l¾p s¶n xuÊt s¶n phÈm c«ng nghiÖp cung cÊp dÞch vô. Chi phÝ lao ®éng trùc tiÕp bao gåm c¶ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng thuéc qu¶n lý cña doanh nghiÖp vµ cho lao ®éng thuª ngoµi theo tõng lo¹i c«ng viÖc. - TK 623: Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ sö dông xe, m¸y thi c«ng phôc vô trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y, l¾p c«ng tr×nh. Tµi kho¶n nµy chØ sö dông ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ sö dông xe, m¸y thi c«ng ®èi víi trêng hîp doanh nghiÖp x©y l¾p thùc hiÖn x©y, l¾p c«ng tr×nh theo ph¬ng thøc thi c«ng hçn hîp võa thñ c«ng, võa kÕt hîp b»ng m¸y. Trêng hîp doanh nghiÖp thùc hiÖn x©y l¾p c«ng tr×nh hoµn thµnh theo ph¬ng ph¸p b»ng m¸y kh«ng sö dông TK623 mµ doanh nghiÖp h¹ch to¸n c¸c chi phÝ x©y l¾p trùc tiÕp vµo c¸c TK 621, TK 622, TK 627. Kh«ng h¹ch to¸n vµo TK 623 kho¶n trÝch vÒ BHYT, BHXH, KPC§ tÝnh trªn l¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n sö dông m¸y thi c«ng. TK 623 cã 6 tµi kho¶n cÊp 2 ®Ó ph¶n ¸nh chi tiÕt theo tõng lo¹i chi phÝ. - TK 627: Chi phÝ s¶n xuÊt chung. Tµi kho¶n nµy dïng ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt cña ®éi, c«ng trêng x©y dùng gåm: l¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi x©y dùng, kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ ®îc tÝnh theo tû lÖ quy ®Þnh (19%) trªn tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p vµ nh©n viªn qu¶n lý ®éi (thuéc biªn chÕ doanh nghiÖp); khÊu hao TSC§ dïng chung cho ho¹t ®éng cña ®éi vµ nh÷ng chi phÝ kh¸c liªn quan tíi ho¹t ®éng cña ®éi. - TK 631 – Gi¸ thµnh s¶n xuÊt. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó h¹ch to¸n, tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, s¶n phÈm c«ng nghiÖp, lao vô, dÞch vô trong doanh nghiÖp x©y l¾p ¸p dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú trong h¹ch to¸n hµng tån kho. - TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm x©y l¾p vµ trÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm, hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra trong kú. 1.4.1.2. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n c¸c kho¶n môc chi phÝ. * H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. - Nguyªn t¾c cÇn thiÕt khi h¹ch to¸n tµi kho¶n nµy. + ChØ h¹ch to¸n vµo TK 621 nh÷ng nguyªn liÖu, vËt liÖu (gåm c¶ nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh vµ vËt liÖu phô) ®îc sö dông trùc tiÕp ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p; s¶n phÈm c«ng nghÖ; thùc hiÖn dÞch vô, lao vô trong kú s¶n xuÊt, kinh doanh. Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu ph¶i tÝnh theo gi¸ thùc tÕ khi xuÊt sö dông. + Trong kú h¹ch to¸n, thùc hiÖn viÖc ghi chÐp, tËp hîp chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu thùc tÕ bªn Nî TK 621 hoÆc theo tõng ®èi tîng sö Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt dông trùc tiÕp c¸c nguyªn liÖu, vËt liÖu nµy; hoÆc tËp hîp chung cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o, thùc hiÖn dÞch vô. - Cuèi kú h¹ch to¸n, thùc hiÖn viÖc kÕt chuyÓn (nÕu nguyªn vËt liÖu ®· ®îc tËp hîp riªng biÖt cho ®èi tîng sö dông), hoÆc tiÕn hµnh tÝnh ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu (nÕu kh«ng tËp hîp riªng biÖt cho tõng ®èi tîng sö dông) vµo c¸c TK liªn quan phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña c«ng tr×nh x©y l¾p trong kú kÕ toµn (bªn Cã TK 621). NÕu tiÕn hµnh ph©n bæ trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu vµo gi¸ thµnh c«ng tr×nh, doanh nghiÖp ph¶i sö dông c¸c tiªu thøc ph©n bæ hîp lý nh tû lÖ theo ®Þnh møc sö dông… + ChØ nh÷ng chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp thùc sù sö dông vµo s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm x©y l¾p míi ®îc kÕt chuyÓn vµo TK 631- gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®Ó tÝnh gi¸ thµnh c«ng tr×nh x©y l¾p. NÕu doanh nghiÖp sö dông kh«ng hÕt toµn bé nguyªn vËt liÖu ®· xuÊt trong kú, sè nguyªn vËt liÖu sö dông kh«ng hÕt ngoµi phÇn nhËp l¹i kho ®îc ®Ó l¹i hiÖn trêng, ph©n xëng s¶n xuÊt sö dông trong kú h¹ch to¸n tiÕp theo ®îc kÕt chuyÓn vµo TK 631. + Trêng hîp doanh nghiÖp x©y l¾p mua nguyªn vËt liÖu sö dông ngay (kh«ng qua kho) cho s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT th× chi phÝ nguyªn vËt liÖu cña khèi lîng nguyªn vËt liÖu mua vµo sö dông ngay kh«ng qua kho lµ gi¸ mua cha cã thuÕ GTGT ®Çu vµo. + Trêng hîp doanh nghiÖp x©y l¾p mua nguyªn vËt liÖu sö dông ngay (kh«ng qua kho) cho s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô kh«ng chÞu thuÕ GTGT th× chi phÝ nguyªn vËt liÖu cña khèi lîng nguyªn vËt liÖu mua vµo sö dông ngay kh«ng qua kho lµ gi¸ ma bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu vµo. - Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n mét sè ho¹t ®éng kinh tÕ chñ yÕu: + Khi ph¸t sinh chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n ghi: Nî TK 621 (chi tiÕt tõng ®èi tîng) Cã TK 111, 112, 152, 331… + Cuèi kú, kÕt chuyÓn gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh: Nî TK 154 (chi tiÕt tõng ®èi tîng) Cã TK 621 (chi tiÕt tõng ®èi tîng) + Trêng hîp nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt hay phÕ liÖu thu håi( b¸n hoÆc nhËp kho): Nî TK 152, 111, 112… Cã TK 621 (chi tiÕt ®èi tîng) Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt * H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. - C¸c nguyªn t¾c cÇn thiÕt khi h¹ch to¸n tµi kho¶n nµy. + Kh«ng h¹ch to¸n vµo TK nµy nh÷ng kho¶n ph¶i tr¶ vÒ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp… cho nh©n viªn qu¶n lý, nh©n viªn v¨n phßng cña bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp hoÆc cña ho¹t ®éng b¸n hµng. + Riªng ®èi víi ho¹t ®éng x©y l¾p, kh«ng h¹ch to¸n vµo TK nµy kho¶n trÝch BHYT, BHXH, KPC§ tÝnh trªn quü l¬ng nh©n viªn trùc tiÕp cña ho¹t ®éng x©y l¾p. - Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n mét sè ho¹t ®éng chñ yÕu: + C¨n cø vµo b¶ng tÝnh l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt (kÓ c¶ tiÒn c«ng cña c«ng nh©n thuª ngoµi), kÕ to¸n ghi: Nî TK 622 Cã TK 334 (®èi víi c«ng nh©n cña doanh nghiÖp) Cã TK 111, 112 (®èi víi c«ng nh©n thuª ngoµi) + Trêng hîp t¹m øng chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ kho¸n x©y l¾p néi bé (®¬n vÞ nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n riªng). Khi b¶n quyÕt to¸n t¹m øng vÒ gi¸ trÞ khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh ®· bµn giao ®îc duyÖt, kÕ to¸n ghi: Nî TK 622 Cã TK 141 (1413) + §èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kh¸c ngoµi x©y l¾p, khi ph¶n ¸nh c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh trªn tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. Nî TK 622 Cã TK 338 (3382, 3383, 3384) + KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng vµo cuèi kú Nî TK 154 (TK cÊp 2 vµ chi tiÕt liªn quan) Cã TK 622 * H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng - C¸c nguyªn t¾c cÇn thiÕt khi h¹ch to¸n tµi kho¶n nµy: + Tµi kho¶n nµy chØ sö dông ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ sö dông xe, m¸y thi c«ng ®èi víi trêng hîp doanh nghiÖp thùc hiÖn x©y, l¾p theo ph¬ng thøc thi c«ng hçn hîp võa thñ c«ng, võa kªt hîp b»ng m¸y. + Trêng hîp doanh nghiÖp thùc hiÖn x©y, l¾p c«ng tr×nh hoµn thµnh theo ph¬ng ph¸p b»ng m¸y kh«ng sö dông tµi kho¶n nµy mµ h¹ch to¸n chi phÝ x©y l¾p trùc tiÕp vµo c¸c tµi kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung. Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt + Kh«ng h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n nµy kho¶n trÝch vÒ BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh trªn l¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n sö dông m¸y thi c«ng. - Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n mét sè nghiÖp vô chñ yÕu: + NÕu doanh nghiÖp cã tæ chøc ®éi m¸y riªng biÖt vµ cã ph©n cÊp qu¶n lý ®Ó theo dâi riªng chi phÝ nh mét sè bé phËn s¶n xuÊt ®éc lËp. KÕ to¸n ph¶n ¸nh nh sau:  C¸c chi phÝ liªn quan tíi ho¹t ®éng cña ®éi m¸y thi c«ng: Nî TK 621, 622, 627 Cã TK liªn quan  Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ ca m¸y: Nî TK 154 Cã TK 621, 622, 627 C¨n cø vµo gi¸ thµnh ca m¸y tÝnh to¸n ®îc, tÝnh ph©n bæ cho c¸c ®èi tîng x©y, l¾p:  NÕu doanh nghiÖp thùc hiÖn theo ph¬ng thøc cung cÊp lao vô sö dông m¸y thi c«ng lÉn nhau gi÷a c¸c bé phËn: Nî TK 623 Cã TK 154  NÕu doanh nghiÖp thùc hiÖn theo ph¬ng thøc b¸n lao vô sö dông m¸y thi c«ng lÉn nhau gi÷a c¸c bé phËn trong néi bé, ghi:  Gi¸ thµnh thùc tÕ ca m¸y chuyÓn giao cho c¸c bé phËn x©y l¾p trong néi bé Nî TK 632 Cã TK 154  TrÞ gi¸ cung cÊp lao vô m¸y tÝnh theo gi¸ b¸n lao vô sö dông m¸y thi c«ng, kÓ c¶ thuÕ GTGT. Nî TK 623 – Gi¸ cha cã thuÕ Nî TK 133 – ThuÕ GTGT ®Çu vµo Cã TK 512 – Doanh thu tÝnh theo gi¸ cha thuÕ Cã TK 333 (33311) – ThuÕ GTGT ®Çu ra + NÕu doanh nghiÖp kh«ng tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt hoÆc cã tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt nhng kh«ng ph©n cÊp thµnh mét bé phËn ®éc lËp ®Ó theo dâi riªng chi phÝ th× chi phÝ ph¸t sinh ®îc tËp hîp vµo Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt TK 623. C¸c chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng gåm hai lo¹i chi phÝ lµ chi phÝ thêng xuyªn vµ chi phÝ t¹m thêi. Néi dung vµ ph¬ng ph¸p ph¶n ¸nh:  C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ chøng tõ liªn quan ®Ó ph¶n ¸nh tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n sö dông m¸y thi c«ng: Nî TK 623 (6231) Cã TK 334 Cã TK 111, 112  Khi xuÊt hoÆc mua nguyªn vËt liÖu sö dông cho xe, m¸y thi c«ng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 623 (6232) Nî TK 133 Cã TK liªn quan (152, 111, 112, 331…)  Khi ph¶n ¸nh chi phÝ c«ng cô, dông cô sö dông cho ho¹t ®éng cña m¸y thi c«ng, ghi: Nî TK 623 (6233) Nî TK 133 Cã TK liªn quan (153, 111, 112, 142, 242, 331…)  Chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 623 (6234) Cã TK 214  Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi ph¸t sinh (söa ch÷a m¸y thi c«ng mua ngoµi, ®iÖn, níc, tiÒn thuª TSC§, chi phÝ tr¶ cho nhµ thÇu phô…) Nî TK 623 (6237) Nî TK 133 Cã TK 111, 112, 331,…  Chi phÝ b»ng tiÒn ph¸t sinh: Nî TK 623 (6238) Nî TK 133 Cã TK liªn quan (111, 112)  Trêng hîp t¹m øng chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ kho¸n x©y l¾p néi bé (®¬n vÞ nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc kÕ to¸n riªng). Khi b¶n quyÕt to¸n t¹m øng vÒ gi¸ trÞ khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh ®· bµn giao ®îc duyÖt, kÕ to¸n ghi: Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt Nî TK 623 Cã TK 141 (1413)  Cuèi kú, c¨n cø vµo B¶ng ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ®Ó ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng sang TK 631 Nî TK 154 Cã TK 623 * H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung: chi phÝ s¶n xuÊt chung trong tõng ®éi x©y l¾p bao gåm l¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi, trÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè l¬ng c«ng nh©n viªn chøc cña ®éi, khÊu hao TSC§ dïng chung cho ®éi, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. - KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung ®îc thùc hiÖn theo tr×nh tù sau: + C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ BHXH ®Ó ph¶n ¸nh tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng (trÝch BHXH, BHYT, KPC§) cña nh©n viªn qu¶n lý ®éi x©y l¾p hay ph©n xëng s¶n xuÊt, tiÒn ¨n gi÷a ca cña nh©n viªn qu¶n lý ®éi x©y l¾p, ph©n xëng s¶n xuÊt, cña c«ng nh©n x©y l¾p; c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p, c«ng nh©n viªn sö dông m¸y thi c«ng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 627 (6271) Cã TK 334 Cã TK 338 (3382, 3383, 3384) + Khi xuÊt hoÆc mua nguyªn vËt liÖu sö dông cho qu¶n lý ®éi x©y l¾p hoÆc ph©n xëng s¶n xuÊt, kÕ to¸n ghi: Nî TK 627 (6272) Nî TK 133 Cã TK liªn quan (152, 111, 112, 331,…) + Khi ph¶n ¸nh chi phÝ c«ng cô, dông cô s¶n xuÊt, kÕ to¸n ghi: Nî TK 627 (6273) Nî TK 133 Cã TK liªn quan (152, 111, 112, 331,…) + Chi phÝ khÊu hao TSC§ s¶n xuÊt (ngoµi khÊu hao m¸y thi c«ng), kÕ to¸n ghi: Nî TK 627 (6274) Cã TK 214 + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ b»ng tiÒn phôc vô cho s¶n xuÊt chung (chi phÝ ®iÖn, níc, tiÒn thuª sö dông TSC§ …) kÕ to¸n ghi: Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt Nî TK 627 (6277, 6278) Nî TK 133 Cã TK liªn quan (111, 112, 331,…) + Trêng hîp t¹m øng chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ kho¸n x©y l¾p néi bé (®¬n vÞ nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc kÕ to¸n riªng). Khi b¶n quyÕt to¸n t¹m øng vÒ gi¸ trÞ khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh ®· bµn giao ®îc duyÖt, kÕ to¸n ghi: Nî TK 627 Cã TK 141 (143) + Cuèi kú, c¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung sang TK 631, kÕ to¸n ghi: Nî TK 154 Cã TK 627 1.4.1.3. KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao. - Cuèi kú h¹ch to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh: Nî TK 154 Cã TK 621 - Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh: Nî TK 154 Cã TK 622 - Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh: Nî TK 154 Cã TK 623 - Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh: Nî TK 154 Cã TK 627 - Ph¶n ¸nh gi¸ thµnh c«ng tr×nh x©y l¾p hoµn thµnh, bµn giao: Nî TK 632 Cã TK 154 - Ph¶n ¸nh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p thùc tÕ hoµn thµnh chê tiªu thô, hoÆc chê bµn giao cho bªn A: Nî TK 155 Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt Cã TK 154 1.4.2. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang trong doanh nghiÖp x©y dùng. Chi phÝ s¶n xuÊt x©y dùng tËp hîp theo tõng kho¶n môc chi phÝ võa liªn quan ®Õn s¶n phÈm hoµn thµnh, võa liªn quan ®Õn s¶n phÈm ®ang lµm dë ®îc x¸c ®Þnh ë thêi ®iÓm cuèi kú. §Ó x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt cho s¶n phÈm x©y dùng hoµn thµnh (tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y dùng hoµn thµnh ®¶m b¶o tÝnh hîp lý th× cÇn ph¶i x¸c ®Þnh phÇn chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho s¶n phÈm lµm dë. Tuú thuéc vµo ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh x©y dùng ®· x¸c ®Þnh mµ néi dung s¶n phÈm dë dang cã sù kh¸c nhau. NÕu ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh khèi lîng (giai ®o¹n) x©y dùng hoµn thµnh th× khèi lîng (giai ®o¹n) x©y dùng cha hoµn thµnh lµ s¶n phÈm x©y dùng dë dang. NÕu ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh th× s¶n phÈm x©y dùng dë dang lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cha hoµn thµnh. Doanh nghiÖp x©y dùng cã thÓ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm x©y dùng dë dang theo c¸c trêng hîp cô thÓ nh sau: a. Trêng hîp s¶n phÈm x©y dùng dë dang lµ c¸c khèi l îng hoÆc giai ®o¹n x©y dùng thuéc tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cha hoµn thµnh. Trong trêng hîp nµy cã thÓ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë theo gi¸ thµnh dù to¸n hoÆc gi¸ trÞ dù to¸n, chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho c¸c giai ®o¹n x©y dùng dë dang cuèi kú (gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú) ®îc tÝnh theo c«ng thøc: D§K + C DCK x Zdtdd = Zdtht + Zdtdd Trong ®ã: DCK: gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. D§K: gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú (chi phÝ s¶n xuÊt c¸c giai ®o¹n x©y dùng dë dang ®Çu kú). C : chi phÝ s¶n xuÊt x©y dùng ph¸t sinh trong kú. Zdtht: gi¸ thµnh dù to¸n (hoÆc gi¸ trÞ dù to¸n) c¸c giai ®o¹n x©y dùng hoµn thµnh trong kú. Zdtdd : gi¸ thµnh dù to¸n (hoÆc gi¸ trÞ dù to¸n) c¸c giai ®o¹n x©y dùng dë dang cuèi kú tÝnh theo møc ®é hoµn thµnh. b. Trêng hîp s¶n phÈm dë dang lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc, c«ng tr×nh ch a hoµn thµnh. Trong trêng hîp nµy, gi¸ trÞ s¶n phÈm x©y dùng dë dang cuèi kú chÝnh lµ tæng chi phÝ s¶n xuÊt x©y dùng luü kÕ tõ khi khëi c«ng c«ng tr×nh, Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt h¹ng môc c«ng tr×nh cho ®Õn thêi ®iÓm cuèi kú nµy cña nh÷ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cha hoµn thµnh. 1.4.3. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp x©y dùng. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét ph¬ng ph¸p hoÆc hÖ thèng ph¬ng ph¸p ®îc dïng ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ tõng lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc hay lao vô ®· hoµn thµnh theo c¸c kho¶n môc chi phÝ quy ®Þnh. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp ph¶i phï hîp víi ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· x¸c ®Þnh. Tuú theo ®iÒu kiÖn cô thÓ doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông mét hoÆc kÕt hîp mét sè ph¬ng ph¸p sau ®©y: a. Ph¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp. Thêng ®îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ gi¶n ®¬n, sè lîng mÆt hµng Ýt, s¶n xuÊt víi khèi lîng lín, tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng lo¹i s¶n phÈm. Gi¸ thµnh ®¬n vÞ tõng lo¹i s¶n phÈm tÝnh nh sau: Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm = Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë + dang ®Çu kú sinh trong kú dang cuèi kú Sè lîng s¶n phÈm b. Ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ. Thêng ®îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp mµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®îc thùc hiÖn ë nhiÒu bé phËn, nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ kh¸c nhau, ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¸c bé phËn, chi tiÕt s¶n phÈm hoÆc c¸c giai ®o¹n c«ng nghÖ hay bé phËn s¶n xuÊt. Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh b»ng tæng céng chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c giai ®o¹n, hay bé phËn s¶n xuÊt hay chi tiÕt bé phËn cña s¶n phÈm theo c«ng thøc: Z = D§K + C1 + C2 + …. + Cn – DCK Trong ®ã: C1, C2,…,Cn : lµ chi phÝ s¶n xuÊt cña giai ®o¹n 1, 2, …,n D§K, DCK : lµ chi phÝ dë dang ®Çu kú, cuèi kú. c. Ph¬ng ph¸p hÖ sè. Thêng ®îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp mµ trong cïng mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cïng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cïng sö dông mét thø nguyªn liÖu vµ mét lîng lao ®éng nhng thu ®îc ®ång thêi nhiÒu s¶n phÈm kh¸c nhau vµ chi phÝ kh«ng tËp hîp riªng cho tõng lo¹i s¶n phÈm ®îc, mµ ph¶i tËp hîp chung cho c¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Theo ph¬ng ph¸p nµy, tríc hÕt kÕ to¸n c¨n cø vµo hÖ sè quy ®æi c¸c lo¹i s¶n phÈm vÒ s¶n phÈm gèc, råi tõ ®ã dùa vµo tæng chi Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt 20