Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Xuất khẩu nông sản của việt nam sang thị trường trung quốc trong bối cảnh asean ...

Tài liệu Xuất khẩu nông sản của việt nam sang thị trường trung quốc trong bối cảnh asean +trung quốc

.DOC
63
73
142

Mô tả:

B¶ng tõ viÕt t¾t TiÕng Anh The Association of South East Asian Nations TiÕng ViÖt HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ asean4 Campuchia, Lµo, ViÖt Nam, Myanma asean6 Th¸i Lan, Singapore, Indonexia, Malaysia, Bruney, Philipin acfta asean-china Free Trade Area Khu vùc mËu dÞch tù do ASEANTrung Quèc afta Asean free Trade Area Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN cept common Effective HiÖp ®Þnh u ®·i thuÕ quan cã hiÖu Preeferential Tariff lùc chung faaccec Frame agreement of ASEAN- HiÖp ®Þnh khung vÒ hîp t¸c kinh China Comprehensive tÕ toµn diÖn ASEAN-Trung Quèc Economic Cooperation wto World Trade Organnization Tæ chøc th¬ng m¹i thÕ gi¬Ý mfn Most Favored Nation §èi xö tèi huÖ quèc gdp Gross Dometic Product Tæng s¶n phÈm quèc néi usd The United dollar §« la Mü ehp Early Harvest Program Ch¬ng tr×nh thu ho¹ch sím GAP Good Agricultural Practise Quy tr×nh canh t¸c n«ng nghiÖp b¶o ®¶m HACCP HÖ thèng ph©n tÝch nguy c¬ rñi ro cã thÓ gÆp ph¶i TW Trung ¬ng RMB Nh©n d©n tÖ asean Danh môc b¶ng biÓu B¶ng 1: LÞch tr×nh c¾t gi¶m thuÕ quan cña CAFTA B¶ng 2: Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµo thÞ trêng Trung Quèc tõ 2000-2005 B¶ng 3: C¸c mÆt hµng n«ng s¶n chñ yÕu cña ViÖt Nam xuÊt khÈu sang thÞ trêng Trung Quèc tõ 2000-2003 B¶ng 4: Kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ vµo thÞ trêng Trung Quèc tõ 20002003 B¶ng 5: Kim ng¹ch xuÊt khÈu h¹t ®iÒu vµo thÞ trêng Trung Quèc tõ 20002003 B¶ng 6: Kim ng¹ch xuÊt khÈu cao su vµo thÞ trêng Trung Quèc tõ 20002003 1 B¶ng 7: Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Trung Quèc n¨m 2004 B¶ng 8: C¬ cÊu hµng n«ng s¶n chñ yÕu ViÖt Nam xuÊt khÈu sang Trung Quèc n¨m 2004 B¶ng 9: Mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam sang Trung Quèc n¨m 2005 (Trị giá>5 triệu USD) B¶ng 10: C¬ cÊu hµng n«ng s¶n chñ yÕu cña ViÖt Nam xuÊt sang thÞ trêng Trung Quèc thêi k× 2004-2005 B¶ng 11: C¬ cÊu thÞ trêng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam n¨m 2005 vµ 2006 B¶ng 12: Sè liÖu xuÊt nhËp khÈu 2005 vµ dù b¸o n¨m 2010 cña ViÖt Nam vµ Trung Quèc danh môc ®å thÞ B¶ng 2.1: BiÕn ®éng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµo Trung Quèc tõ 2000-2005 B¼ng 3.1: Kim ng¹ch xuÊt khÈu mét sè mÆt hµng chñ yÕu cña ViÖt Nam sang Trung Quèc tõ 2000-2003 B¶ng 4.1: Tû träng gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt Nam vµo Trung Quèc tõ 2000-2003 B¶ng 5.1: Tû träng gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu h¹t ®iÒu cña ViÖt Nam vµo Trung Quèc tõ 2000-2003 B¶ng 6.1: Tû träng gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu cao su cña ViÖt Nam vµo Trung Quèc tõ 2000-2003 B¶ng 8.1: Kim ng¹ch xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng n«ng s¶n chñ yÕu cña ViÖt Nam sang Trung Quèc 2003-2004 B¶ng 10.1: C¸c mÆt hµng n«ng s¶n chñ yÕu xuÊt sang Trung Quèc thêi k× 2004-2005 2 Lêi më ®Çu ViÖt Nam lµ mét níc n«ng nghiÖp cã lîi thÕ rÊt lín vÒ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu n«ng s¶n. Hµng n¨m xuÊt khÈu n«ng s¶n ®· ®a vÒ cho ViÖt Nam mét lîng ngo¹i tÖ lín gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, phôc vô cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc. Trung Quèc lµ mét thÞ trêng réng lín ®Çy tiÒm n¨ng víi d©n sè trªn mét tû ngêi.Trong nh÷ng thËp niªn gÇn ®©y Trung Quèc ®· lín m¹nh kh«ng ngõng víi tèc ®é nhanh chãng mÆt. Trung Quèc l¹i lµ ngêi b¹n l¸ng giÒng th©n thiÕt cã chung ®êng biªn giíi víi ViÖt Nam, cïng thuéc vßng cung ch©u ¸-Th¸i B×nh D¬ng n¨ng ®éng nhÊt trªn thÕ giíi vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ. Quan hÖ th¬ng m¹i ViÖt-Trung ®· trë l¹i b×nh thêng vµ ph¸t triÓn nhanh chãng kÓ tõ khi hai níc kÝ HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt-Trung vµo n¨m 1991. §Æc biÖt khi Trung Quèc vµ ASEAN kÝ HiÖp ®Þnh khung vÒ hîp t¸c toµn diÖn ASEAN-Trung Quèc(2002), trong ®ã Trung Quèc dµnh nh÷ng u ®·i cho c¸c níc ASEAN míi trong ch¬ng tr×nh thu ho¹ch sím, quan hÖ gi÷a hai níc ®· cã nh÷ng tiÕn triÓn míi. Bé th¬ng m¹i ViÖt Nam còng ®· x¸c ®Þnh Trung Quèc lµ quèc gia xuÊt khÈu träng ®iÓm cña ViÖt Nam trong 5 n¨m tíi(2006-2010) nhÊt lµ ®èi víi hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu cña ViÖt Nam-®èi tîng u tiªn trong ch¬ng tr×nh thu ho¹ch sím. ThÊy ®îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nµy nªn t«i ®· quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi “XuÊt khÈu n«ng s¶n cña ViÖt Nam sang thÞ trêng Trung Quèc trong bèi c¶nh ASEAN +Trung Quèc” lµm ®Ò tµi thùc tËp chuyªn ngµnh. Bµi viÕt cña t«i sÏ ®i s©u ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña HiÖp ®Þnh khung ASEAN -Trung Quèc tíi xuÊt khÈu n«ng s¶n cña ViÖt Nam. ViÖt Nam ®îc g×, ph¶i lµm g× ®Ó tËn dông hÕt nh÷ng lîi thÕ vµ h¹n chÕ tèi ®a nh÷ng khã kh¨n cã thÓ x¶y ra trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn HiÖp ®Þnh tíi xuÊt khÈu n«ng s¶n cña ViÖt Nam sang thÞ trêng Trung Quèc. KÕt cÊu bµi viÕt gåm ba ch¬ng 3 Ch¬ng I: Tæng quan vÒ xuÊt khÈu vµ HiÖp ®Þnh khung ASEAN + Trung Quèc Ch¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n cña ViÖt Nam sang Trung Quèc trong bèi c¶nh ASEAN + 1 Ch¬ng III: C¸c biÖn ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu n«ng s¶n sang Trung Quèc trong bèi c¶nh ASEAN+Trung Quèc Ch¬ng I. Tæng quan vÒ xuÊt khÈu vµ HiÖp ®Þnh khung ASEAN + Trung Quèc 1.1. Kh¸i niÖm vÒ xuÊt khÈu vµ c¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi xuÊt khÈu  Kh¸i niÖm Cã rÊt nhiÒu ®Þnh nghÜa kh¸c nhau vÒ xuÊt khÈu XuÊt khÈu lµ mét bé phËn cña ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng, trong ®ã hµng hãa, dÞch vô ®îc ®a ®a ra khái ph¹m vi biªn giíi mét quèc gia XuÊt khÈu hµng hãa lµ mét hÖ thèng c¸c quan hÖ mua b¸n trong mét nÒn th¬ng m¹i cã tæ chøc c¶ bªn trong vµ bªn ngoµi nh»m b¸n s¶n phÈm, hµng hãa 4 s¶n xuÊt trong níc ra ngoµi níc ®Ó thu ngo¹i tÖ, qua ®ã cã thÓ ®Èy m¹nh s¶n xuÊt hµng hãa ph¸t triÓn, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ, æn ®Þnh vµ tõng bíc n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n. XuÊt khÈu lµ viÖc b¸n hµng ho¸ hoÆc cung cÊp dÞch vô cho níc ngoµi trªn c¬ së dïng tiÒn tÖ lµm ph¬ng tiÖn thanh to¸n. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu ban ®Çu lµ ho¹t ®éng mua b¸n, trao ®æi hµng ho¸ c¶ hµng ho¸ v« h×nh vµ hµng ho¸ h÷u h×nh trong níc. Nhng do s¶n xuÊt ph¸t triÓn, c¸c nhµ s¶n xuÊt v× môc tiªu tèi ®a ho¸ lîi nhuËn, viÖc trao ®æi gi÷a c¸c níc cã lîi do lîi thÕ trong c¹nh tranh nªn ho¹t ®éng nµy më réng ra ngoµi ph¹m vi biªn giíi quèc gia, hoÆc gi÷a thÞ trêng néi ®Þa vµ khu chÕ xuÊt ë trong níc. XuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng c¬ b¶n cña ngo¹i th¬ng, lÞch sö ph¸t triÓn cña nã ®· cã tõ rÊt l©u ®êi vµ ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u. Ban ®Çu, h×nh thøc c¬ b¶n cña nã chØ ®¬n thuÇn lµ ho¹t ®éng trao ®æi hµng ho¸ gi÷a c¸c quèc gia. Ngµy nay nã ®· ph¸t triÓn rÊt m¹nh vµ ®îc biÓu hiÖn díi nhiÒu h×nh thøc. Trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ hiÖn nay ho¹t ®éng xuÊt khÈu diÔn ra trªn ph¹m vi réng kh¾p trong hÇu hÕt tÊt c¶ c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, ®ãng mét vai trß v« cïng quan träng trong c¬ cÊu nÒn kinh tÕ víi tØ träng ngµy cµng cao.  C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu chÞu ¶nh hëng cña rÊt nhiÒu nh©n tè kh¸c nhau thuéc c¶ vÒ quèc gia xuÊt khÈu vµ quèc gia nhËp khÈu hay chÝnh lµ chiô ¶nh háng cña c¶ m«i trêng kinh doanh quèc gia vµ m«i trêng kinh doanh quèc tÕ. C¸c nh©n tè trong hai m«i trêng nµy gåm C¸c yÕu tè vÒ chÝnh trÞ vµ luËt ph¸p §ã lµ vÊn ®Ò liªn quan ®Õn chÝnh trÞ vµ luËt ph¸p cña chÝnh phñ tíi ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp. Nã bao gåm sù æn ®Þnh cña ChÝnh phñ, møc ®é tham nhòng trong hÖ thèng chÝnh trÞ vµ tiÕn tr×nh chÝnh trÞ cã ¶nh hëng ®Õn chÝnh s¸ch kinh tÕ. §iÒu dÔ hiÓu lµ kh«ng mét ai muèn b¸n hµng ho¸ sang mét níc ®ang cã sù tranh chÊp vÒ mÆt chÝnh trÞ, cã sù ®Êu tranh giµnh giËt gi÷a c¸c §¶ng ph¸i hay cã chiÕn tranh lo¹n l¹c nh irac võa råi. TÊt c¶ sÏ thay ®æi khi ngêi ®øng ®Çu thay ®æi vµ nh÷ng tho¶ thuËn ®· ®îc ®¶m b¶o b»ng luËt ph¸p tríc khi cã sù thay ®æi nµy ®Òu cã thÓ bÞ v« hiÖu víi nh÷ng ®iÒu luËt míi ra ®êi cïng víi chÝnh phñ míi. C¸c yÕu tè luËt ph¸p bao gåm c¸c ®¹o luËt ®iÒu chØnh viÖc tr¶ l¬ng tèi thiÓu, an toµn lao ®éng cho c«ng nh©n, b¶o vÖ m«i trêng vµ ngêi tiªu dïng…vµ nh÷ng g× ®îc quy ®Þnh lµ hµnh vi c¹nh tranh hîp ph¸p hay bÊt hîp ph¸p. Mçi n5 íc lùa chän ®i theo con ®êng chÝnh trÞ riªng cña m×nh tuú thuéc vµo hoµn c¶nh t×nh h×nh vµ sù lùa chän cña mçi níc. Nhng dï cã theo chÕ ®é chÝnh trÞ nµo ®i n÷a th× sù æn ®Þnh hay kh«ng cña hÖ thèng chÝnh trÞ vµ luËt ph¸p vÉn t¸c ®éng rÊt lín tíi ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp, nã thóc ®Èy hay k×m h·m ho¹t ®éng xuÊt khÈu ChÝnh s¸ch th¬ng m¹i quèc tÕ cña ChÝnh phñ Lµ mét hÖ thèng c¸c nguyªn t¾c, c«ng cô vµ biÖn ph¸p mµ Nhµ níc ¸p dông ®Ó thùc hiÖn, ®iÒu chØnh ho¹t ®éng th¬ng m¹i quèc tÕ cña mét quèc gia trong mét thêi k× nhÊt ®Þnh nh»m ®¹t ®îc c¸c môc ®Ých ®· ®Þnh trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña quèc gia ®ã Nã bao gåm: ChÝnh s¸ch thÞ trêng; ChÝnh s¸ch mÆt hµng; ChÝnh s¸ch hç trî cã liªn quan mËt thiÕt víi nhau Nã ®îc thùc hiÖn th«ng qua hai c«ng cô chñ yÕu lµ c¸c biÖn ph¸p thuÕ quan vµ c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan C¸c biÖn ph¸p thuÕ quan: gåm cã thuÕ quan nhËp khÈu vµ thuÕ quan xuÊt khÈu trong ®ã ®îc ¸p dông chñ yÕu lµ thuÕ quan nhËp khÈu. ThuÕ quan nhËp khÈu ngµy nay ®îc ¸p dông chñ yÕu lµ h¹n ng¹ch thuÕ quan lµ sù kÕt hîp cña thuÕ quan nhËp khÈu vµ h¹n chÕ vÒ sè lîng nhËp khÈu. Trong lîng ®îc phÐp nhËp sÏ ®îc hëng møc thuÕ u ®·i riªng cã thÓ ®îc miÔn gi¶m thuÕ (thuÕ tõ 05%), ngoµi h¹n ng¹ch th× ph¶i chÞu møc thuÕ suÊt cao C¸c c«ng cô phi thuÕ quan: Gåm cã c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh (nh h¹n ng¹ch, h¹n chÕ xuÊt khÈu tù nguyÖn…), c¸c biÖn ph¸p tiªu chuÈn kÜ thuËt (tiªu chuÈn vÖ sinh thùc phÈm, tiªu chuÈn vÖ sinh phßng dÞch, b¶o vÖ m«i trêng, tiªu chuÈn ®o lêng, ®ãng gãi, an toµn lao ®éng, kÝ m· hiÖu, nguån gèc xuÊt xø…), c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ (c¸c biÖn ph¸p hç trî tÝn dông, trî cÊp trî gi¸…) Ngµy nay trong xu híng tù do ho¸ th¬ng m¹i, c¸c biÖn ph¸p thuÕ quan ®îc th¸o bá dÇn trong c¸c tæ chøc nh WTO, c¸c khu vùc mËu dÞch tù do, c¸c liªn minh kinh tÕ…C¸c biÖn ph¸p phi thuÕ còng ®îc gi¶m dÇn nh c¸c biÖn ph¸p vÒ h¹n ng¹ch, c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ…vµ ® îc sö dông t¨ng cêng nh c¸c biÖn ph¸p vÒ tiªu chuÈn kÜ thuËt (®Æc biÖt sö dông c¸c biÖn ph¸p tiªu chuÈn liªn quan tíi m«i trêng sinh th¸i, vÖ sinh dÞch tÔ vµ c¸c tiªu chuÈn liªn quan tíi ®¹o ®øc x· héi). HÇu hÕt c¸c biÖn ph¸p nµy ®Òu cã t¸c dông lµm gi¶m nhËp khÈu c¸c s¶n phÈm tõ níc ngoµi vµo quèc gia ®ã, khuyÕn khÝch tiªu thô hµng ho¸ ®îc s¶n xuÊt trong níc, n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt quèc gia, c¶n trë ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸. C¸c yÕu tè v¨n ho¸. 6 Nã ph¶n ¸nh thÈm mü vµ gi¸ trÞ, phong tôc tËp qu¸n, cÊu tróc x· héi, t«n gi¸o, giao tiÕp c¸ nh©n, gi¸o dôc vµ c¸c m«i trêng vËt chÊt vµ m«i trêng tù nhiªn cña con ngêi. Mçi níc cã mét nÒn v¨n ho¸ mang ®Ëm b¶n s¾c riªng cña m×nh. Do ®ã hiÓu biÕt vÒ nÒn v¨n ho¸ sÏ gióp cho c¸c quèc gia xuÊt khÈu cã thÓ ho¹ch ®Þnh chÝnh x¸c chiÕn lîc ®èi víi tõng níc nhËp khÈu riªng biÖt, kh¶ n¨ng thµnh c«ng cao tr¸nh trêng hîp thÊt b¹i do kh«ng hiÓu biÕt g× vÒ v¨n ho¸ cña hä mµ ¸p dông nh÷ng chiÕn thuËt cho c¸c níc kh¸c nhau vÉn gièng nhau dï nÒn v¨n ho¸ cña hä hoµn toµn kh¸c nhau. Chóng ta chØ cã thÓ thÊt b¹i khi s¶n phÈm cña ta kh«ng ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng do chÊt lîng vµ th¬ng hiÖu cña ta cha ®ñ m¹nh chø kh«ng thÓ thÊt b¹i do thiÕu hiÓu biÕt v× ®ã lµ mét c¸i chÕt ngu ngèc. Nh trêng hîp cña c«ng ty Cocacola, khi qu¶ng c¸o s¶n phÈm ë mét níc ®¹o Håi ®· kh«ng chó ý ®Õn v¨n ho¸ tÝn ngìng cña hä nªn s¶n phÈm cña c«ng ty lËp tøc ®· bÞ tÈy chay mÆc dï c«ng ty lµ mét trong sè nh÷ng th¬ng hiÖu hµng ®Çu trªn thÕ giíi vµ chÊt lîng s¶n phÈm th× khái bµn. ViÖc t×m hiªu v¨n ho¸ cña mçi quèc gia ®Ó ta cã c¸ch ®µm ph¸n sao cho cã lîi nhÊt cho ta trong nh÷ng hîp ®ång kinh doanh xuÊt khÈu, xuÊt khÈu víi gi¸ lêi nhÊt, ®iÒu kiÖn u ®·i nhÊt…cho ta, ®em l¹i lîi nhuËn cao nhÊt, ®ã chÝnh lµ môc ®Ých cuèi cïng c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu híng tíi C¸c yÕu tè kinh tÕ. Bao gåm c¸c biÕn sè vÒ kinh tÕ vµ tµi chÝnh nh l·i suÊt, thuÕ suÊt, c¬ cÊu tiªu dïng, n¨ng suÊt vµ møc s¶n lîng. Nã cßn bao gåm nh÷ng chØ sè vÒ h¹ tÇng c¬ së nh truyÒn th«ng, m¹ng líi ph©n phèi , ®êng cao èc, s©n bay,…møc ®é s½n cã vµ phÝ tæn vÒ n¨ng lîng. Nã t¸c ®éng tíi ho¹t ®éng xuÊt khÈu c¶ ë tÇm vi m« vµ vÜ m«. XÐt tæng thÓ chóng t¸c ®éng ®Õn ®Æc ®iÓm vµ sù ph©n bè c¸c c¬ héi kinh doanh quèc tÕ còng nh quy m« thÞ trêng. Cßn ë tÇm vi m«, c¸c yÕu tè kinh tÕ ¶nh hëng tíi c¬ cÊu tæ chøc vµ hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp. C¸c yÕu tè gi¸ c¶ vµ sù ph©n bè tµi nguyªn ë c¸c thÞ trêng kh¸c nhau còng ¶nh hëng tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ph©n bè nguyªn vËt liÖu, vèn, lao ®éng cña vµ do ®ã ¶nh hëng tíi gi¸ c¶, chÊt lîng hµng ho¸ xuÊt khÈu. Bªn c¹nh ®ã, cßn cã c«ng cô thuÕ quan vµ phi thuÕ quan mµ mçi quèc gia sö dông ®Ó qu¶n lý ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. Trªn thÕ giíi hiÖn nay, víi xu híng tù do ho¸ th¬ng m¹i, c¸c hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan tõng bíc ®îc lo¹i bá. Thay vµo ®ã nhiÒu liªn minh thuÕ quan ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së lo¹i bá hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan gi÷a c¸c thµnh viªn trong liªn minh thuÕ quan. C¸c yÕu tè c¹nh tranh. C¸c yÕu tè c¹nh tranh bao gåm sè lîng c¸c ®èi thñ c¹nh tranh vµ chiÕn lîc cña chóng. C¸c ®èi thñ c¹nh tranh bao gåm c¸c ®èi thñ c¹nh tranh hiÖn t¹i vµ 7 c¸c ®èi thñ c¹nh tranh tiÒm n¨ng. HiÖn t¹i lµ c¸c níc ®· th©m nhËp ®îc vµo thÞ trêng ®ã vµ t¹o dùng ®îc uy tÝn th¬ng hiÖu trªn ®Êt níc ®ã gièng nh nh¾c ®Õn ®å ®iÖn tö ë níc ta ngêi ta nghÜ ngay tíi níc NhËt víi chÊt lîng tèt, ®é bÒn cao, tÝnh n¨ng vît tréi…hµng Th¸i Lan næi tiÕng ë níc ta lµ c¸c s¶n phÈm rau qu¶ t¬i, g¹o, hµng tiªu dïng…víi chÊt lîng tèt, gi¸ c¶ ph¶i ch¨ng h¬n so víi c¸c lo¹i hµng ho¸ cïng lo¹i nhng ®îc s¶n xuÊt ë níc ta. Nhng ta cßn xem xÐt trong ®o¹n thÞ trêng mµ ta ®îc ph©n cã c¸c ®èi thñ c¹nh tranh nµo. Xem xÐt trªn thÞ trêng ®å ®iÖn tö th× ta kh«ng thÓ coi NhËt lµ ®èi thñ c¹nh tranh bëi ®o¹n thÞ trßng mµ NhËt chiÕm lÜnh lµ ®o¹n thÞ trêng cao cÊp. Kh¸ch hµng cÇn lµ nh÷ng tÝnh n¨ng vît tréi, míi ®îc ph¸t minh, kiÓu d¸ng thêi trang… vµ hä s·n sµng bá tiÒn ra ®Ó cã ®îc nã. Cßn ta ph¶i nãi ®Õn lµ ®o¹n thÞ trêng víi nh÷ng kh¸ch hµng trung b×nh cÊp thÊp nªn trong ®o¹n thÞ trêng ®ã ta cã ®èi thñ ®¸ng gêm nhÊt lµ Trung Quèc vµ c¸c níc ASEAN Víi c¸c ®èi thñ tiÒm n¨ng lµ nh÷ng ®èi thñ hiÖn t¹i cha cã ®éng tÜnh g× nhng ®ang cã triÓn väng rÊt lín trong lÜnh vùc ®ã th× ta ph¶i ®Ò phßng nhiÒu h¬n. Ta ngay tõ b©y giê ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó ngµy cµng m¹nh vµ cã chç ®øng v÷ng ch¾c trªn ®o¹n thÞ trêng mµ ta ®ang chiÕm lÜnh ®ång thêi cã kÕ ho¹ch ph¸t triÓn sang ®o¹n thÞ trêng kh¸c C¸c yÕu tè c¹nh tranh cßn phô thuéc vµo søc Ðp ngêi cung cÊp c¸c yÕu tè lµ nguån nguyªn liÖu ®Çu vµo cho s¶n xuÊt. HÇu hÕt c¸c s¶n phÈm phôc vô cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®Òu ®îc s¶n xuÊt b»ng nguån nguyªn liÖu ngo¹i nhËp. Víi c¸c níc ph¸t triÓn th× nguån nguyªn liÖu nµy chñ yÕu lµ c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn ®îc nhËp tõ c¸c níc ®ang vµ kÐm ph¸t triÓn vÒ ®Ó chÕ biÕn thµnh nh÷ng s¶n phÈm tinh chÕ vµ b¸n l¹i cho c¸c níc kh¸c víi gi¸ cao. VÝ nh dÇu th« ®îc c¸c níc ph¸t triÓn nhËp vÒ chÕ biÕn vµ b¸n l¹i dÇu ®· tinh chÕ thµnh c¸c s¶n phÈm nh x¨ng, nhít…cho c¸c níc ®ang ph¸t triÓn víi møc gi¸ cao h¬n rÊt nhiÒu. Cßn c¸c níc ®ang ph¸t triÓn nhËp nguån nguyªn liÖu do yªu cÇu cña phÝa ®èi t¸c lµ níc nhËp khÈu ®ßi hái s¶n phÈm ph¶i ®îc s¶n xuÊt b»ng nguyªn liÖu ®ã. Bªn c¹nh ngêi cung cÊp ho¹t ®éng xuÊt khÈu cßn chÞu søc Ðp ngêi tiªu dïng lµ nh÷ng ngêi trùc tiÕp quyÕt ®Þnh sù sèng cßn cña s¶n phÈm trªn thÞ trêng ®ã b»ng quyÕt ®Þnh cã mua hay kh«ng. Ngêi tiªu dïng nh¹y c¶m víi th¬ng hiÖu s¶n phÈm, chÊt lîng s¶n phÈm vµ gi¸ c¶ s¶n phÈm phï hîp víi tõng lo¹i kh¸ch hµng. S¶n phÈm xuÊt khÈu chÞu sù ®e do¹ cña c¸c s¶n phÈm thay thÕ vµ c¸c yÕu tè c¹nh tranh trong néi bé ngµnh. C¸c s¶n phÈm thay thÕ ngµy nay xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu cïng víi sù tiÕn bé cña khoa häc kÜ thuËt do sù c¹n kiÖt cña tµi nguyªn thiªn nhiªn, b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i…v× thÕ ®Ó t¨ng cêng ho¹t ®éng 8 xuÊt khÈu th× viÖc kh«ng ngõng c¶i tiÕn mÉu m·, n©ng cao chÊt lîng, t¨ng cêng tÝnh n¨ng cho s¶n phÈm lµ ®iÒu cÇn thiÕt ®Ó s¶n phÈm kh«ng bÞ xo¸ sæ. C¸c yÕu tè tû gi¸ hèi ®o¸i. Trong bu«n b¸n quèc tÕ, vÊn ®Ò thanh to¸n phô thuéc rÊt nhiÒu vµo yÕu tè tû gi¸ hèi ®o¸i do ®ång tiÒn trong thanh to¸n quèc tÕ thêng lµ ngo¹i tÖ víi mét trong hai bªn hoÆc c¶ hai bªn. Tû gi¸ hèi ®o¸i t¸c ®éng lµm tíi gi¸ c¶ hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu lµm cho hµng ho¸ trë lªn ®¾t hay rÎ h¬n mét c¸ch t¬ng ®èi lµm t¨ng hoÆc gi¶m søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ trªn thÞ trêng quèc tÕ. Søc ¶nh háng cña nã cµng m¹nh khi quèc gia xuÊt khÈu kÝ kÕt c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu hµng ho¸ k× h¹n chø kh«ng ph¶i hîp ®ång giao ngay. Sau mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh bªn b¸n sÏ ®a hµng vµ bªn mua nhËn tiÒn theo tho¶ thuËn trong hîp ®ång ®· kÝ, theo mét møc tû gi¸ tho¶ thuËn trong hîp ®ång mµ kh«ng ®îc thay ®æi dï lóc ®ã tû gi¸ cã t¨ng hoÆc gi¶m, bªn b¸n hay bªn mua sÏ chÞu thiÖt trong ®é co d·n phÇn tr¨m nµo ®ã. Nã trùc tiÕp t¸c ®éng tíi lîng hµng hãa ®îc trao ®æi trªn thÞ trêng quèc tÕ cña mét quèc gia, t¨ng hoÆc thu hÑp ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña quèc gia ®ã. Khi tû gi¸ t¨ng, ®ång néi tÖ m¹nh lªn, cã gi¸ trÞ cao h¬n tríc sÏ khuyÕn khÝch c¸c quèc gia nhËp khÈu hµng ho¸ vµ khi tû gi¸ gi¶m th× c¸c quèc gia sÏ t¨ng cêng xuÊt khÈu do lóc nµy hµng ho¸ chît trë lªn rÎ h¬n mét c¸ch t¬ng ®èi so víi tríc kia, søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ trªn thÞ trêng t¨ng C¸c yÕu tè vÒ c«ng nghÖ Ngµy nay víi sù ph¸t triÓn ngµy cµng cao cña khoa häc c«ng nghÖ, lµm thay ®æi côc diÖn cña toµn bé ho¹t ®éng xuÊt khÈu. §êi sèng cña con ngêi còng ®îc n©ng cao lµm cho nhu cÇu cña hä còng thay ®æi. Con ngêi ngµy nay cÇn nh÷ng lo¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô chÊt lîng cao, ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu vÒ tiªu chuÈn hµng ho¸, gi¸ c¶ c¹nh tranh…Sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ ®· ®¸p øng ® îc nh÷ng yªu cÇu ngµy cµng cao cña con ngêi. C¸c s¶n phÈm ®îc t¹o ra cã chÊt lîng cao, gi¸ thµnh ph¶i ch¨ng…c«ng nghÖ cµng tiªn tiÕn s¶n phÈm cµng cã søc c¹nh tranh cao. Do vËy ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ triÓn khai ®ang ®îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn vµ ®· ph¸t triÓn rÊt m¹nh ë c¸c níc nh Mü, NhËt B¶n…, c¸c níc cã c«ng nghÖ nguån. C«ng nghÖ t¸c ®éng tíi ho¹t ®éng xuÊt khÈu cßn th«ng qua t¸c ®éng vµo c¸c lÜnh vùc nh bu chÝnh viÔn th«ng, vËn t¶i giao nhËn hµng hãa, ng©n hµng… 1.2. Khu vùc mËu dÞch tù do vµ t¸c ®éng ®èi víi xuÊt khÈu  Kh¸i niÖm Liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ lµ mét h×nh thøc trong ®ã diÔn ra qu¸ tr×nh x· héi ho¸ s¶n xuÊt, ph©n phèi, trao ®æi, tiªu dïng mang tÝnh chÊt quèc tÕ víi sù tham 9 gia cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ quèc tÕ dùa trªn c¸c HiÖp ®Þnh ®· tho¶ thuËn vµ kÝ kÕt ®Ó h×nh thµnh nªn c¸c tæ chøc kinh tÕ víi nh÷ng cÊp ®é nhÊt ®Þnh Khu vùc mËu dÞch tù do lµ mét h×nh thøc liªn kÕt kinh tÕ mµ c¸c thµnh viªn cïng nhau tho¶ thuËn thèng nhÊt mét sè vÊn ®Ò nh»m môc ®Ých tù do ho¸ trong bu«n b¸n vÒ mét hoÆc mét sè nhãm mÆt hµng nµo ®ã. C¸c tho¶ thuËn ®ã lµ  Gi¶m hoÆc xo¸ bá hµng rµo thuÕ quan vµ c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ sè lîng ®èi víi mét phÇn c¸c lo¹i s¶n phÈm vµ dÞch vô khi bu«n b¸n víi nhau  TiÕn tíi t¹o lËp mét thÞ trêng thèng nhÊt vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô  Mçi thµnh viªn trong khèi vÉn cã quyÒn ®éc lËp tù chñ trong quan hÖ bu«n b¸n víi c¸c quèc gia ngoµi khèi Khu vùc mËu dÞch tù do lµ h×nh thøc liªn kÕt ®Çu tiªn cña Liªn kÕt kinh tÕ. Tríc xu híng tù do ho¸ kinh tÕ ngµy nay, hai cÊp ®é cña tù do ho¸ kinh tÕ lµ toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸ t¸c ®éng tíi tÊt c¶ c¸c quèc gia vµ ngµy cµng cã nhiÒu quèc gia tham gia vµo, mét lo¹t c¸c liªn kÕt kinh tÕ ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn víi nhiÒu cÊp ®é kh¸c nhau trong ®ã khu vùc mËu dÞch tù do lµ cÊp ®é liªn kÕt kinh tÕ ®Çu tiªn, tõ ®ã sÏ ph¸t triÓn vµ më réng thµnh c¸c liªn kÕt kinh tÕ ngµy cµng chÆt chÏ h¬n vµ cã thÓ dÉn tíi mét liªn minh chÝnh trÞ-kinh tÕ toµn diÖn, hîp nhÊt gi÷a c¸c quèc gia trong khèi liªn kÕt ®ã Khu vùc mËu dÞch tù do cã thÓ ®îc thµnh lËp dùa trªn c¬ së c¸c níc cã sù gÇn gòi vÒ mÆt ®Þa lý nhng còng cã thÓ lµ c¸c FTA song ph¬ng gi÷a mét khu vùc, HiÖp héi víi mét níc nµo ®ã. Song song víi trµo lu toµn cÇu ho¸, chñ nghÜa khu vùc còng ph¸t triÓn m¹nh víi h×nh th¸i ngµy cµng phong phó lµ c¸c FTA song hoÆc ®a ph¬ng cã ph¹m vi hîp t¸c réng, kh«ng giíi h¹n trong viÖc thùc hiÖn tù do ho¸ mËu dÞch mµ cßn trong lÜnh vùc dÞch vô, ®Çu t, thñ tôc hµnh chÝnh H¶i quan…  T¸c ®éng cña khu vùc mËu dÞch tù do tíi ho¹t ®éng xuÊt khÈu ViÖc thµnh lËp khu vùc mËu dÞch tù do cã nghÜa lµ c¸c hµng rµo thuÕ quan vµ c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ sÏ dÇn dÇn ®îc th¸o bá t¹o ra mét s©n ch¬i b×nh ®¼ng cho tÊt c¶ c¸c thµnh viªn trong khu vùc hay chÝnh lµ sù tù do ho¸ th¬ng m¹i trong khu vùc. Tù do hãa th¬ng m¹i chÝnh lµ môc ®Ých mµ tÊt c¶ c¸c níc ®Òu híng tíi, lµ mét trong hai xu híng c¬ b¶n trong chÝnh s¸ch th¬ng m¹i quèc tÕ. Trong chÝnh s¸ch th¬ng m¹i quèc tÕ cña mçi quèc gia, c«ng cô ®Ó thùc hiÖn gåm hai lo¹i: thuÕ quan vµ phi thuÕ quan. Khu vùc mËu dÞch tù do tiÕn tíi gi¶m dÇn hµng rµo thuÕ quan vµ hµng rµo phi thuÕ ë mét møc ®é nhÊt ®Þnh, víi c¸c mÆt hµng cô thÓ víi c¸c níc thµnh viªn, cßn c¸c níc kh¸c th× kh«ng cã sù thay ®æi trõ khi hai níc cã kÝ hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i song ph¬ng víi nh÷ng ®iÒu kho¶n 10 t¬ng tù. TiÕn tíi mét møc ®é cao h¬n khu vùc mËu dÞch tù do sÏ chuyÓn thµnh liªn minh thuÕ quan, liªn kÕt kinh tÕ hîp t¸c trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc vÒ th¬ng m¹i dÞch vô, hµng ho¸ h÷u h×nh Khu vùc mËu dÞch tù do cã t¸c dông t¹o lËp mËu dÞch tøc lµ viÖc thµnh lËp khu vùc mËu dÞch tù do cã t¸c dông më réng h¬n n÷a kh¶ n¨ng xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ gi÷a c¸c níc trong khu vùc víi nhau do hµng ho¸ vµ dÞch vô cña c¸c níc trong khu vùc giê ®©y ®îc tù do di chuyÓn trong néi bé mµ kh«ng ph¶i chÞu c¸c h¹n chÕ do c¸c rµo c¶n thuÕ quan hay c¸c rµo c¶n phi thuÕ quan mang l¹i. Hµng hãa chØ cÇn cã giÊy chøng nhËn xuÊt xø tõ khu vùc ®ã lµ cã thÓ di chuyÓn tù do trong néi bé khu vùc ®ã mµ kh«ng chÞu bÊt k× rµo c¶n g×. Hµng ho¸ cña níc kh¸c ngoµi khèi xuÊt sang ®îc mét níc thuéc khu vùc ®ã lµ cã thÓ xuÊt sang c¸c níc kh¸c thuéc khu vùc mµ kh«ng cÇn qua c¸c thñ tôc r¾c rèi ®Ó kiÓm tra vÒ tiªu chuÈn hµng ho¸… Tuy nhiªn bªn c¹nh viÖc t¹o lËp mËu dÞch viÖc thµnh lËp khu vùc mËudÞch tù do còng cã t¸c ®éng tiªu cùc lµ t¹o ra sù chuyÓn híng mËu dÞch. Do nã gÇn nh xo¸ bá hµng rµo thuÕ quan vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô cña c¸c níc thuéc khu vùc nªn c¸c níc nµy sÏ chuyÓn híng sang mua hµng ho¸ vµ dÞch vô cña c¸c níc thuéc khu vùc mµ bá qua hµng ho¸ vµ dÞch vô cña c¸c níc ngoµi khu vùc dï cho hµng ho¸ cña c¸c níc ®ã cã tèt h¬n hay rÎ h¬n mét c¸ch t¬ng ®èi. Nh ®· nãi ë trªn, chÝnh s¸ch th¬ng m¹i cña ChÝnh phñ mµ cô thÓ lµ b»ng c¸c c«ng cô thuÕ quan vµ phi thuÕ quan t¸c ®éng tíi xuÊt khÈu qua viÖc lµm cho hµng ho¸ s¶n xuÊt trong c¸c níc thuéc khu vùc mËu dÞch tù do t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng níc cïng khèi so víi c¸c s¶n phÈm kh¸c cïng lo¹i nhng ®îc s¶n xuÊt ë níc ngoµi khèi. §iÒu nµy t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c níc thuéc khu vùc ph¸t triÓn c¸c ngµnh s¶n xuÊt ®Ó xuÊt khÈu nh÷ng s¶n phÈm mµ tríc kia hä Ýt lîi thÕ t¹i thÞ trêng c¸c níc trong khu vùc so víi c¸c níc kh¸c ngoµi khèi. ViÖc chuyÓn dÞch mËu dÞch nµy Ðp c¸c níc ngoµi khèi buéc ph¶i gi¶m gi¸ b¸n, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, t¨ng tÝnh n¨ng c«ng dông cho s¶n phÈm míi cã thÓ gi÷ v÷ng thÞ phÇn t¹i khu vùc nµy. Nhng còng chÝnh nã ®· thóc ®Èy cho ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ph¸t triÓn. C¸c níc ngoµi khèi lùa chän mét níc cã ®iÒu kiÖn ®Çu t tèt nhÊt so víi yªu cÇu cña hä ®Ó ®Çu t s¶n xuÊt ngay t¹i níc b¶n ®Þa vµ sau ®ã th× xuÊt khÈu sang c¸c níc kh¸c cïng khèi vµ nghiÔm nhiªn hä ®îc hëng lîi tõ hîp t¸c khu vùc nµy 1.3. Vai trß cña xuÊt khÈu n«ng s¶n víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam 1.3.1. TiÒm n¨ng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu n«ng s¶n cña ViÖt Nam ViÖt Nam lµ mét níc cã tiÒm n¨ng rÊt lín trong s¶n xu¸t vµ xuÊt khÈu n«ng s¶n. 11 Theo b¸o c¸o cña Tæng côc ®Þa chÝnh, diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp ®ang sö dông vµo kho¶ng 9,345 triÖu ha vµ kho¶ng 9,277 triÖu ha ®Êt cha ®îc sö dông ( trong ®ã 83% lµ ®Êt ®åi nói cã thÓ sö dông cho môc ®Ých l©m nghiÖp; 1,6% tæng diÖn tÝch cã thÓ sö dông mÆt níc ®Ó nu«i trång thñy s¶n; cßn l¹i lµ ®Êt b»ng ). §Þa h×nh cña níc ta còng rÊt ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i thÝch hîp cho viÖc trång nhiÒu lo¹i n«ng s¶n ViÖt Nam cã rÊt nhiÌu vïng khÝ hËu thuËn lîi cho viÖc trång c¸c lo¹i n«ng s¶n cã gi¸ trÞ cao C¸c lo¹i c©y «n ®íi cã thÓ trång t¹i c¸c vïng cao cã nhiÖt ®é thÊp nh Sa Pa, §µ L¹t…; Vïng ®ång b»ngg s«ng Hång cã thÓ ph¸t triÓn c¸c läai rau chÞu l¹nh nh b¾p c¶i, cµ rèt, su hµo…cßn vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long lµ miÖt vuên tr¸i c©y nhiÖt ®íi cña c¶ níc vµ còng rÊt thÝch hîp ®Ó s¶n xuÊt c¸c lo¹i c©y c«ng nghiÖp nh cµ phª, chÌ, cacao, ®iÒu, cao su, tiªu…®Æc biÖt vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long lµ vùa lóa, chuyªn cung cÊp lóa g¹o cho c¶ níc ®Ó tiªu dïng vµ xuÊt khÈu ViÖt Nam lµ mét níc cã nguån lao ®éng dåi dµo. Víi d©n sè gÇn 80 triÖu ngêi trong ®ã cã gÇn 50 triÖu lao ®éng, lao ®éng n«ng th«n chiÕm kho¶ng 60% d©n sè vµ vÉn ®îc bæ sung thêng xuyªn, sè lao ®éng nµy míi sö dông h¬n 70% quü thêi gian cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cßn l¹i lµ thêi gian nhµn rçi. Lao ®éng ViÖt Nam ®îc ®¸nh gi¸ lµ trÎ, ch¨m chØ, cÇn cï. §©y lµ mét lîi thÕ rÊt lín cña ViÖt Nam trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp So víi c¸c níc kh¸c trong khu vùc tû lÖ ®ãng gãp hµng n¨m cho tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam cña khu vùc n«ng nghiÖp kh¸ cao tíi gÇn 30%, trong khi cña Th¸i Lan chØ lµ gÇn 15%, Trung Quèc lµ 7%. Nã ph¶n ¸nh vai trß cña ngµnh n«ng nghiÖp trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam cßn qu¸ cao vµ mét c¬ cÊu kinh tÕ bÊt hîp lý Tuy n¨ng suÊt c©y trång cña ta cßn thÊp so víi c¸c níc trªn thÕ giíi nhng trong nh÷ng n¨m qua ta ®· v¬n lªn vµ ®øng thø hai trªn thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu g¹o, thø hai vÒ xuÊt khÈu cµ phª, thø t vÒ nh©n ®iÒu vµ ®øng ®Çu vÒ xuÊt khÈu hå tiªu. ViÖt Nam lµ mét níc n«ng nghiÖp ®ang ph¸t triÓn nhng tËn dông lîi thÕ cña mét níc ®i sau ta ®· tõng bíc ¸p dông nh÷ng thµnh tùu c«ng nghÖ tiªn tiÕn mµ thÕ giíi ®· nghiªn cøu vµ thö nghiÖm thµnh c«ng nh c¸c gièng míi (lóa lai, gµ siªu thÞt, siªu trøng, lîn n¹c…) 1.3.2. Vai trß cña xuÊt khÈu n«ng s¶n tíi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam HiÖn nay n«ng s¶n ViÖt Nam hiÖn ®ang cã mÆt ë trªn 80 quèc gia vµ vïng l·nh thæ, ngµy cµng cã nhiÒu mÆt hµng cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh kh¸ cã thÓ x©m nhËp vµo nh÷ng thÞ truêng khã tÝnh nh Mü, EU, NhËt B¶n… 12 XuÊt khÈu ®· ®îc thõa nhËn lµ ho¹t ®éng rÊt c¬ b¶n cña ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i, lµ ph¬ng tiÖn thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. ViÖc më réng ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®Ó t¨ng thu nhËp ngo¹i tÖ cho tµi chÝnh vµ cho nhu cÇu nhËp khÈu còng nh t¹o c¬ së cho ph¸t triÓn c¸c h¹ tÇng lµ môc tiªu quan träng nhÊt cña chÝnh s¸ch th¬ng m¹i cña tõng quèc gia. NÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· tõng bíc chuyÓn sang nÒn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc. Trong nh÷ng n¨m thùc hiÖn ®êng lèi ®æi míi, nÒn kinh tÕ ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®· gãp phÇn quan träng trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa nÒn kinh tÕ ®Êt níc. XuÊt khÈu gãp phÇn t¹o ra nguån vèn cho ho¹t ®éng nhËp khÈu, thu hót ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi vµ ph¸t triÓn ®Çu t trong níc v× sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ. §Æc biÖt víi lîi thÕ vÒ s¶n xuÊt n«ng s¶n cña m×nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n lµ mét ho¹t ®éng tÊt yÕu trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ cã vai trß to lín víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh kh¸c cã c¬ héi ph¸t triÓn thuËn lîi. XuÊt khÈu kh«ng chØ lµ viÖc tiªu thô nh÷ng s¶n phÈm thõa do s¶n xuÊt vît qu¸ nhu cÇu néi ®Þa mµ cßn lµm chuyÓn dÞch c¬ cÊu nÒn kinh tÕ. Liªn quan tíi n«ng nghiÖp lµ sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm xuÊt khÈu ®ång thêi kÐo theo sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp chÕ t¹o thiÕt bÞ phôc vô cho nã hoÆc c¸c ngµnh dÞch vô kh¸c liªn quan ®Õn nã. Do ®ã cã thÓ nãi xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n ViÖt Nam ®ãng gãp vµo viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu nÒn kinh tÕ thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. XuÊt khÈu t¹o ra kh¶ n¨ng më réng thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm gãp phÇn cho s¶n xuÊt ph¸t triÓn æn ®Þnh. XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn më réng kh¶ n¨ng cung cÊp ®Çu vµo cho s¶n xuÊt, n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho s¶n xuÊt trong níc. Th«ng qua xuÊt khÈu, hµng hãa sÏ tham gia vµo cuéc c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi vÒ gi¸ c¶, chÊt lîng. XuÊt khÈu hµng n«ng s¶n gi¶i quyÕt tíi c«ng ¨n viÖc lµm c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n tríc hÕt lµ ngêi d©n ë vïng n«ng th«n vµ ngêi d©n ë miÒn nói gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. XuÊt khÈu t¹o ra mét nguån vèn quan träng ®Ó ph¸t huy néi lùc ®Êt níc gãp phÇn vµo sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc ®a ®Êt níc ®i lªn trë thµnh mét trong nh÷ng con rång ch©u ¸. ChØ b»ng con ®êng xuÊt khÈu chóng ta cã thÓ më réng ®îc quy m« s¶n xuÊt tr¸nh ®îc sù b·o hßa cña thÞ trêng néi ®Þa, khai th¸c hiÖu qu¶ nguån tµi nguyªn trong níc. VËy cã thÓ nãi ho¹t 13 ®éng xuÊt khÈu gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc t¹o tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c ph¸t huy néi lùc ®Ó cã ®îc sù t¨ng trëng kinh tÕ lµnh m¹nh v÷ng ch¾c. Ph¸t huy c¸c lîi thÕ so s¸nh, khai th¸c tiÒm n¨ng ®Êt níc. §èi víi níc ta cã u ®iÓm vÒ khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa nªn rÊt thuËn lîi cho ph¸t triÓn s¶n phÈm nhiÖt ®íi, nh©n c«ng nhiÒu cô thÓ lµ 60% d©n sè sèng b»ng nghÒ n«ng thªm vµo ®ã gi¸ nh©n c«ng thÊp nªn ®· t¹o ®iÒu kiÖn c¹nh tranh ë thÞ trêng níc ngoµi. H¬n thÕ s¶n xuÊt hµng n«ng s¶n cßn ®em l¹i mét lîng ngo¹i tÖ lín cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ cña níc ta do xuÊt khÈu n«ng s¶n chóng ta kh«ng cÇn dïng nhiÒu ngo¹i tÖ ®Ó nhËp khÈu nguyªn liÖu ®Çu vµo nh c¸c ngµnh kh¸c mµ laÞ thu vÒ mét lîng ngo¹i tÖ ®¸ng kÓ XuÊt khÈu n«ng s¶n cßn gãp phÇn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò l¬ng thùc thùc phÈm cho ngêi d©n. XuÊt khÈu n«ng s¶n gãp phÇn thóc ®Èy c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ®Æc biÖt lµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n ph¸t triÓn. HiÖn nay níc ta chñ yÕu lµ xuÊt khÈu n«ng s¶n th«, hµm lîng chÕ biÕn thÊp nhng ®Ó t¨ng thu ngo¹i tÖ, ph¸t triÓn vµ më réng s¶n xuÊt, xuÊt khÈu n«ng s¶n th× ta ph¶i t¨ng hµm lîng chÕ biÕn cña n«ng s¶n lªn b»ng viÖc ph¸t triÓn vµ më réng c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn n«ng s¶n 1.4. HiÖp ®Þnh khung gi÷a ASEAN víi Trung Quèc vÒ viÖc thµnh lËp khu vùc mËu dÞch tù do 1.4.1. Bèi c¶nh ra ®êi Qua c¸c héi nghÞ thîng ®Ønh gi÷a Trung Quèc vµ c¸c níc ASEAN ®· dÇn dÇn ®¹t ®îc c¸c tho¶ thuËn ®Ó ®i tíi quyÕt ®Þnh thµnh lËp khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN-Trung Quèc. §iÒu ®¸ng nãi ë ®©y lµ viÖc thµnh lËp khu vùc mËu dÞch tù do gi· ASEAN vµ Trung Quèc lµ do ®Ò xuÊt cña phÝa Trung Quèc. Nã ®· ®¸nh dÊu mét bíc ph¸t triÓn míi trong quan hÖ gi÷a Trung Quèc víi c¸c níc §«ng Nam ¸. Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia ®©y lµ mét ®éng th¸i rÊt th«ng minh cña Trung Quèc vµ c¸c níc ASEAN ®· hµnh ®éng ®óng khi chÊp nhËn ®Ò nghÞ nµy. Nã ®· gãp phÇn c¶i thiÖn mèi quan hÖ cña Trung Quèc víi c¸c níc ASEAN, tõ ®©y ASEAN sÏ lµ mét ngêi b¹n cña Trung Quèc. §øng t¹i vÞ trÝ cu¶ ViÖt Nam ®¸nh gi¸ ta thÊy ViÖt Nam còng nh nhiÒu níc ASEAN kh¸c ®Òu cã lîi vÒ kinh tÕ khi hiÖp ®Þnh nµy ®îc kÝ kÕt. H¬n thÕ n÷a ViÖt Nam l¹i lµ cÇu nèi cho ho¹t ®éng th«ng th¬ng gi÷a Trung Quèc víi c¸c níc ASEAN nªn nguån lîi thu ®îc tõ HiÖp ®Þnh nµy cña ViÖt Nam lµ rÊt ®¸ng kÓ T¹i héi nghÞ thîng ®Ønh ASEAN lÇn thø 5 t¹i Brun©y (6/11/2001) Trung Quèc vµ ASEAN ®· nhÊt trÝ thµnh lËp khu mËu dÞch tù do ASEAN-Trung Quèc. Tíi ngµy 4/11/2002, t¹i PhnomPenh, c¸c nhµ l·nh ®¹o ASEAN vµ Trung Quèc ®· chÝnh thøc th«ng qua HiÖp ®Þnh khung hîp t¸c kinh tÕ toµn diÖn gi÷a Trung 14 Quèc vµ ASEAN, dù tÝnh ®Õn 2010 sÏ x©y dùng khu mËu dÞch tù do Trung Quèc-ASEAN (CAFTA) vµ x¸c nhËn 5 lÜnh vùc u tiªn hîp t¸c, trong ®ã cã n«ng nghiÖp, th«ng tin, khai th¸c nguån tµi nguyªn nh©n lùc, ®Çu t vµo nhau vµ khai th¸c nguån lîi tõ lu vùc s«ng Mekong… Tíi 29/11/2004, t¹i héi nghÞ thîng ®Ønh ASEAN-Trung Quèc ë Viªng Ch¨n (Lµo), c¸c Bé trëng kinh tÕ ASEAN vµ Trung Quèc ®· kÝ kÕt HiÖp ®Þnh vÒ th¬ng m¹i hµng hãa, nã t¹o ra bíc tiÕn míi trong quan hÖ kinh tÕ ASEAN – Trung Quèc. bíc ®Çu hiÖn thùc hãa HiÖp ®Þnh khung vÒ hîp t¸c toµn diÖn ASEAN –Trung Quèc. HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc tõ 1/7/2005 1.4.2. Néi dung chÝnh cña HiÖp ®Þnh Khu mËu dÞch tù do ASEAN-Trung Quèc lµ mét khu mËu dÞch tù do víi thÞ trêng tiªu thô gÇn 2 tû d©n, chiÕm 40% nguån dù tr÷ ngo¹i tÖ toµn cÇu vµ tæng GDP lªn tíi trªn 2000 tû USD (chiÕm 10% GDP thÕ giíi). §©y còng lµ khu vùc kinh tÕ n¨ng ®éng nhÊt thÕ giíi, nã n»m trªn vßng cung ch©u ¸-Th¸i B×nh D¬ng. ViÖc thµnh lËp khu mËu dÞch tù do ASEAN-Trung Quèc còng thóc ®Èy sù thµnh lËp khu mËu dÞch t¬ng tù gi÷a ASEAN vµ NhËt B¶n, Hµn Quèc.Vµ chóng ta cã thÓ hi väng trong t¬ng lai vÒ sù hîp nhÊt thÞ trêng ch©u ¸, mét thÞ trêng mËu dÞch phi thuÕ quan hay tiÕn xa h¬n lµ nã cã thÓ ®i theo con ®êng cña liªn minh Ch©u ©u. HiÖp ®Þnh gåm 3 phÇn (kh«ng kÓ phÇn më ®Çu). PhÇn I gåm 4 ®iÒu vÒ ACFTA bao gåm c¸c lÜnh vùc hîp t¸c trong th¬ng m¹i hµng hãa, th¬ng m¹i dÞch vô, ®Çu t vµ ®iÓm mÊu chèt cña nã lµ ch¬ng tr×nh thu ho¹ch sím (Early Havert Program): Trung Quèc sÏ tiÕn hµnh gi¶m thuÕ ngay tõ ®Çu n¨m 2004 nh÷ng mÆt hµng n«ng phÈm mµ ®a sè c¸c níc ASEAN quan t©m, vµ ®Æc biÖt chiÕu cè nh÷ng níc thµnh viªn míi (ViÖt Nam , Lµo, Myanmar, Campuchia) :Trung quèc dµnh nh÷ng u ®·i cho c¶ nh÷ng níc cha gia nhËp WTO cho c¸c níc nµy ®îc hëng quy chÕ tèi huÖ quèc, tr× ho·n thùc hiÖn nghÜa vô víi c¸c thµnh viªn míi trong khi hä vÉn ®îc hëng quyÒn lîi Trung Quèc tiÕn hµnh c¾t gi¶m thuÕ ph©n chia theo lo¹i mÆt hµng. Lo¹i th«ng thêng (normal track): Trung Quèc vµ c¸c níc thµnh viªn cò b¾t ®Çu gi¶m thuÕ tõ th¸ng 1/2005 vµ b·i bá hoµn toµn thuÕ quan vµo n¨m 2010. C¸c níc thµnh viªn míi th× môc tiªu bá hoµn toµn thuÕ quan vµo n¨m 2015 Lo¹i nh¹y c¶m cha ®îc bµn b¹c Nhng theo ch¬ng tr×nh thu ho¹ch sím Trung Quèc sÏ tiÕn hµnh c¾t gi¶m thuÕ ®èi víi c¸c thµnh viªn cò cña ASEAN b¾t ®Çu tõ 2004-2006 vµ tõ 20042008 víi ViÖt Nam( Lµo, Myanmar lµ hÕt 2009, Campuchia lµ hÕt 2010) C¨n cø vµo møc thuÕ 1/7/2003, c¸c mÆt hµng n«ng phÈm thuéc ch¬ng tr×nh thu ho¹ch sím ®îc chia lµm 3 lo¹i (tõ ch¬ng I ®Õn ch¬ng VIII cña biÓu thuÕ HS) 15 Lo¹i I: cã møc thuÕ hiÖn hµnh trªn 15%vµ ®îc gi¶m xuèng 10% vµo n¨m 2004, 5% vµo n¨m 2005 vµ 0% vµo n¨m 2006 Lo¹i II: Møc thuÕ hiÖn hµnh lµ díi 15% gi¶m cßn 5% vµo 2004 vµ b·I bá hoµn toµn vµo 2005 Lo¹i III: Møc thuÕ hiÖn hµnh lµ díi 5% ®îc b·i bá hoµn toµn vµo n¨m 2004 §èi víi ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng thµnh viªn míi sÏ ®îc hëng u ®·i h¬n so víi c¸c níc thµnh viªn cò nh»m gi¶m t×nh tr¹ng ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu trong néi bé ASEAN Lo¹i I: cã møc thuÕ quan trªn 30% sÏ ®îc gi¶m xuèng cßn 20% n¨m 2004 vµ gi¶m dÇn ®Õn 0% vµo 2008 Lo¹i II: møc thuÕ hiÖn hµnh tõ 15%-30% gi¶m cßn 10% vµo n¨m 2004 vµ gi¶m dÇn ®Õn 0% vµo n¨m 2008 Lo¹i III: cã møc thuÕ suÊt hiÖn hµnh díi 15% ®îc gi¶m xuèng cßn 5% vµo 2004 vµ 0% vµo 2008 Cô thÓ, Trung Quèc sÏ tiÕn hµnh c¾t gi¶m dÇn 206 dßng thuÕ nhËp khÈu tõ ViÖt Nam xuèng thuÕ suÊt 0% vµo n¨m 2006, b¾t ®Çu thùc hiÖn vµo 2004. VÒ phÝa ViÖt Nam còng sÏ c¾t gi¶m dÇn 88 dßng thuÕ nhËp khÈu tõ Trung Quèc xuèng cßn 0% vµo 2008 B¶ng 1: LÞch tr×nh c¾t gi¶m thuÕ quan cña CAFTA N¨m 1/7/2003 Tû lÖ thuÕ quan Danh môc thuÕ C¸c níc tham gia Tû lÖ thuÕ quan tèi Toµn bé Trung Quèc vµ 10 huÖ quèc WTO níc ASEAN 1/10/2003 ThuÕ quan hµng rau Rau qu¶ cña Trung Trung Quèc, Th¸i qu¶ cña Trung Quèc Quèc vµ Th¸i Lan Lan vµ Th¸i Lan gi¶m xuèng 0% 2004 ThuÕ quan hµng n«ng Hµng n«ng s¶n Trung Quèc vµ 10 s¶n b¾t ®Çu gi¶m níc ASEAN 1/2005 B¾t ®Çu gi¶m bít thuÕ Toµn bé Trung Quèc vµ 10 quan víi tÊt c¶ c¸c níc níc ASEAN thµnh viªn 2006 ThuÕ quan hµng n«ng Hµng n«ng s¶n Trung Quèc vµ 10 s¶n lµ 0% níc ASEAN 2010 ThuÕ quan gi¶m Toµn bé trõ nh÷ng s¶n Trung Quèc vµ 10 xuèng 0% phÈm nh¹y c¶m níc ASEAN 2015 ThuÕ quan gi¶m Toµn bé trõ nh÷ng s¶n ASEAN 4 xuèng 0% phÈm nh¹y c¶m Nguån: Trang wed cña ban th kÝ ASEAN, 2003 Tuy nhiªn trong néi bé khèi ASEAN còng cã nhiÒu bÊt hßa xung quanh thùc hiÖn lé tr×nh c¾t gi¶m thuÕ víi c¸c mÆt hµng tõ Trung Quèc. Mét sè níc ®· 16 dµnh nh÷ng u ®·i riªng cho Trung Quèc h¬n c¶ ®èi víi c¸c níc ASEAN. PhÝa ViÖt Nam còng ®· thµnh lËp tæ c«ng t¸c liªn bé vÒ Khu vùc th¬ng m¹i dÞch vô tù do ASEAN-Trung Quèc nh»m ®¸p øng yªu cÇu lµm ®Çu mèi ®iÒu phèi vµ tæ chøc ®µm ph¸n víi c¸c bªn ®èi t¸c vÒ néi dung hîp t¸c kinh tÕ trong khu«n khæ hiÖp ®Þnh. ChÝnh phñ còng ®· ban hµnh nghÞ ®Þnh 99/2004/N§-CP ngµy 25/2/2004 vÒ viÖc ban hµnh danh môc hµng hãa vµ thuÕ suÊt xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam cho c¸c n¨m 2004-2008 ®Ó thùc hiÖn theo ch¬ng tr×nh thu ho¹ch sím Sau khi hiÖp ®Þnh khung ®îc kÝ kÕt c¸c níc ASEAN vµ Trung Quèc sÏ tiÕp tôc ®µm ph¸n nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn +Lé tr×nh c¾t gi¶m thuÕ víi c¸c mÆt hµng thuéc danh môc SEL vµ NT +Thêi gian hoµn thµnh ®µm ph¸n vÒ quy t¾c xuÊt xø hµng hãa +Xö lý thuÕ ngoµi h¹n ng¹ch +Söa ®æi cam kÕt +C¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan vÒ h¹n chÕ nhËp khÈu +C¸c biÖn ph¸p tù vÖ da trªn nguyªn t¾c cña WTO +Nguyªn t¾c trî cÊp xuÊt khÈu, c¸c biªn ph¸p ®èi kh¸ng vµ c¸c biÖn ph¸p chèng b¸n ph¸ gi¸ +C¸c biÖn ph¸p b¶o hé quyÒn së h÷u trÝ tuÖ Nh×n chung c¸c nguyªn t¾c tháa thuËn ®µm ph¸n ®Òu phï hîp víi nh÷ng quy ®Þnh chung cña WTO vµ ASEAN vÒ th¬ng m¹i dÞch vô, ®Çu t C¨n cø chÝnh ®Ó thùc hiÖn nh÷ng u ®·i thuÕ quan vÒ hµng hãa trong CAFTA lµ quy t¾c xuÊt xø hµng hãa. ASEAN vµ Trung Quèc ®· nhÊt trÝ x©y dùng quy t¾c xuÊt xø hµng hãa vµ viÖc nµy ®· ®îc kÕt thóc vµo cuèi n¨m 2003 Ngoµi ch¬ng tr×nh thu ho¹ch sím trong hiÖp ®Þnh cßn ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò  Thóc ®Èy tù do hãa dÞch vô: Më réng ph¹m vi tù do hãa theo GATTS vµ t¨ng cêng hîp t¸c trªn kÜnh vùc dÞch vô( trªn 7 lÜnh vùc chÝnh mµ ASEAN ®ang thùc hiÖn)  Tháa thuËn hiÖp ®Þnh khung vÒ ®Çu t nh»m tù do hãa vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng ®Çu t gi÷a hai bªn  Quy ®Þnh c¸c lÜnh vùc vµ biÖn ph¸p hîp t¸c kh¸c: Hîp t¸c c«ng nghiÖp, c«ng nghÖ th«ng tin, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ thóc ®Èy hîp t¸c TiÓu vïng s«ng Mekong më réng… 17 Ch¬ng II . Thùc tr¹ng xuÊt khÈu n«ng s¶n cña ViÖt Nam sang Trung Quèc trong bèi c¶nh ASEAN + Trung Quèc 2.1. Thùc tr¹ng xuÊt khÈu n«ng s¶n cña ViÖt Nam sang thÞ trêng Trung Quèc ViÖt Nam vµ Trung Quèc b¾t ®Çu thiÕt lËp quan hÖ ngo¹i giao tõ n¨m 1950, kÝ HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i tõ 1991. Tõ ®ã ®Õn nay quan hÖ cña hai níc ®· cã nhiÒu bíc ph¸t triÓn míi trªn mäi lÜnh vùc ®Æc biÖt trong lÜnh vùc thong m¹i. Tríc hÕt ta sÏ xem xÐt ®¸nh gi¸ mét c¸ch tæng thÓ vÒ t×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu gi÷a ViÖt Nam vµ Trung Quèc tõ n¨m 2000-2005 B¶ng 2: Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam vµo thÞ trêng Trung Quèc tõ 2000-2005 §¬n vÞ: TriÖu USD N¨m Kim ng¹ch XK Kim ng¹ch NK CCTM 2000 929 1537 -608 2001 1418 1606 -188 2002 1703.4 2158.8 -455.4 2003 2004 2005 1747.6 2735 2961 3119 4456 5778 -1721 -2817 1371.4 Nguån: H¶i quan Trung Quèc 18 Theo thèng kª cña H¶i quan Trung Quèc, kim ng¹ch xuÊt khÈu gi÷a ViÖt Nam vµ Trung Quèc liªn tôc t¨ng qua c¸c n¨m, nã ®îc ®¸nh dÊu b¾t ®Çu tõ khi ViÖt Nam vµ Trung Quèc kÝ HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i song ph¬ng (1991). Tuy vËy, c¸n c©n th¬ng m¹i cña ViÖt Nam víi Trung Quèc lu«n ë trong t×nh tr¹ng th©m hôt, ViÖt Nam lu«n nhËp siªu c¸c s¶n phÈm hµng hãa vµ dÞch vô tõ phÝa Trung Quèc. C¸c s¶n phÈm viÖt Nam xuÊt sang Trung Quèc phÇn lín lµ c¸c s¶n phÈm n«ng s¶n, kho¸ng s¶n,…cha qua chÕ biÕn vµ nhËp khÈu tõ Trung Quèc c¸c s¶n phÈm cã hµm lîng c«ng nghÖ cao gi¸ trÞ lín nh c¸c s¶n phÈm m¸y chÕ t¹o, x¨ng dÇu c¸c lo¹i, « t«, xe m¸y nguyªn chiÕc c¸c lo¹i, linh kiÖn phô tïng « t«, xe m¸y, ph©n bãn, thuèc trõ s©u…víi gi¸ trÞ lín h¬n rÊt nhiÒu lÇn trÞ gi¸ xuÊt khÈu cña ta sang Trung Quèc 19 Nh×n vµo ®å thÞ trªn ta thÊy ®îc gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Trung Quèc liªn tôc t¨ng qua c¸c n¨m vµ ®Æc biÖt t¨ng m¹nh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y (2004-2005), lµ nh÷ng n¨m EHP b¾t ®Çu cã hiÖu lùc. Nhng theo ®ã c¸n c©n th¬ng m¹i còng th©m hôt nhiÒu h¬n, ta nhËp nhiÒu s¶n phÈm gi¸ rÎ cña Trung Quèc do phÝa ta còng b¾t ®Çu gi¶m thuÕ theo lé tr×nh cña HiÖp ®Þnh. ChØ cã n¨m 2001 lµ kim ng¹ch xuÊt khÈu vÉn t¨ng so víi 2000 nhng CCTM th©m hôt l¹i Ýt h¬n so víi c¸c n¨m tríc vµ thÊp nhÊt trong thêi k× 20002005. §iÒu nµy cã ®îc lµ do trong n¨m 2001, n¨m Trung Quèc gia nhËp WTO, kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ vµ mét sè s¶n phÈm kh¸c cña ViÖt Nam vµo thÞ trêng Trung Quèc t¨ng ®ét biÕn do nhu cÇu cña Trung Quèc t¨ng vµ còng do Trung Quèc ®· níi láng rµo c¶n th¬ng m¹i ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu vµo theo quy ®Þnh cña WTO 2.1.1. Tríc khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc Ho¹t ®éng xuÊt khÈu n«ng s¶n cña ViÖt Nam sang thÞ trêng Trung Quèc tríc n¨m 2004 diÔn ra kh¸ s«i ®éng, Trung Quèc lµ mét trong nh÷ng thÞ trêng nhËp khÈu n«ng s¶n chñ yÕu cña ViÖt Nam. B¶ng 3: C¸c mÆt hµng n«ng s¶n cña ViÖt Nam xuÊt khÈu sang thÞ trêng Trung Quèc tõ 2000-2003 §¬n vÞ: triÖu USD N¨m MÆt hµng H¹t ®iÒu Cao su Rau qu¶ 2000 2001 2002 2003 53,3 66,4 120,351 58,6 62,2 142,8 62,4 82 121,529 65,1 147 67,068 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan