A/ Lêi më ®Çu
Nªu tÇm quan träng vµ môc ®Ých cña vÊn ®Ò cÇn nghiªn cøu.
B/ Néi dung:
Ch-¬ngI: Vµi nÐt tæng quan qu¶n lý xuÊt khÈu ngµnh dÖt may ë n-íc ta
I/ VÞ trÝ vai trß cña ngµnh dÖt may trong nÒn kinh tÕ
1. Vai trß cña ngµnh ®èi víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸
2. ¶nh h-ëng cña ngµnh ®Õn qu¸ tr×nh t¨ng tr-ëng kinh tÕ h-íng vÒ
xuÊt khÈu.
II/ Qu¶n lý nhµ n-íc vÒ chÝnh s¸ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ë ViÖt
Nam
1. Thñ tôc h¶i quan - xuÊt khÈu.
2. H¹n ng¹ch xuÊt khÈu.
Ch-¬ngII: Thùc tr¹ng xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may ViÖt nam sang thÞ
tr-êng Mü trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra.
I/ T×nh h×nh xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo thÞ tr-êng Mü.
1. Sù biÕn ®æi vÒ qui m« vµ tèc ®é t¨ng tr-ëng kim ng¹ch xuÊt khÈu
hµng dÖt may.
2. Sù biÕn ®æi vÒ c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu.
3. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng dÖt may ViÖt nam.
II/ §¸nh gi¸ chung t×nh h×nh thùc hiÖn ho¹t ®éng xuÊt khÈu
hµng dÖt may sang thÞ tr-êng Mü.
1. Nh÷ng thuËn lîi:
VÒ mÆt c¬ chÕ chÝnh s¸ch
VÒ vèn ®Çu t- vµ kh¶ n¨ng thu hót vèn
Nh÷ng thuËn lîi vÒ nguån nh©n lùc
2. Nh÷ng trë ng¹i vµ th¸ch thøc cña hµng dÖt may vµo thÞ tr-êng Mü.
1
III/ Bµn vÒ ph-¬ng h-íng vµ gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c-êng kh¶
n¨ng xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo thÞ tr-êng Mü trong nh÷ng n¨m tíi
1. §Þnh h-íng xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo Mü
1.1 Ph-¬ng h-íng tæng qu¸t.
1.2 Ph-¬ng h-íng cô thÓ.
2. Mét sè gi¶i ph¸p vµ chiÕn l-îc Marketing :
T¨ng c-êng nghiªn cøu thÞ tr-êng vµ x©y dùng chÝnh s¸ch phï
hîp. Thu hót vµ sö dông cã hiÖu qu¶ vèn ®Çu t- kÕt hîp víi viÖc n©ng
cÊp vµ ®æi míi c«ng nghÖ.
C/ KÕt luËn :
Kh¸i qu¸t mét lÇn n÷a vÒ xuÊt khÈu hµng may mÆc
ViÖt Nam.
Lêi nãi ®Çu
KÓ tõ khi chuyÓn ®æi thµnh c«ng tõ nÒn kinh tÕ bao cÊp b¶o hé sang
nªn kinh tÕ thÞ tr-êng më cöa vµ nhÊt lµ ®ang trªn ®µ t¨ng tr-ëng cña nÒn
kinh tÕ,ViÖt nam ta ®· vµ ®ang gÆt h¸I ®-îc nhiÒu thµnh tùu ®¸ng kÓ trong
ho¹t ®éng th-¬ng m¹i quèc tÕ:thÞ tr-êng xuÊt khÈu ®-îc më réng tèc ®é
t¨ng tr-ëng xuÊt khÈu b×nh qu©n h¬n 24%, ®· cã nh÷ng biÕn chuyÓn tÝch
cùc trong c¬ cÊu xuÊt khÈu. Nh÷ng thµnh tùu ®ã ®· chøng tá chiÕn l-îc
ph¸t triÓn ngo¹i th-¬ng "H-íng vÒ xuÊt khÈu, thay thÕ nhËp khÈu cã chän
läc nh÷ng mÆt hµng trong n-íc s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶" mµ §¶ng vµ nhµ n-íc
ta lùa chän lµ hoµn toµn ®óng ®¾n.§Ó ph¸t huy nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t
®-îc, kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n mµ nÒn kinh tÕ n-íc ta nãi chung vµ ho¹t
®«ng th-¬ng m¹i quèc tÕ nãi riªng cßn ®ang ph¶i ®-¬ng ®Çu ®ång thêi c¶i
biÕn c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu theo h-íng tÝch cùc viÖc ®Èy m¹nh ho¹t ®éng
xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn trong ®ã cã hµng dÖt may lµ rÊt cÇn thiÕt.
ë ViÖt nam, cïng víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt
n-íc, ngµnh dÖt may ®ang chøng tá lµ mét ngµnh mòi nhän trong nÒn kinh
tÕ quèc d©n. §iÒu nµy ®-îc thÓ hiÖn qua kim ng¹ch xuÊt khÈu liªn tôc gia
2
t¨ng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, sè l-îng lao ®éng thu hót ngµy cµng nhiÒu
chiÕm tû träng lín trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, ®ãng gãp vµo nguån thu
ng©n s¸ch vµ t¹o nguån thu ngo¹i tÖ ®¸ng kÓ th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt
khÈu, c¸c thÞ tr-êng quèc tÕ ®· kh«ng ngõng më réng.
Ngµnh dÖt may lµ mét ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ cã vÞ trÝ quan träng
trong c¬ cÊu s¶n xuÊt cña nÒn kinh tÕ quèc d©n nãi chung vµ ngµnh c«ng
nghiÖp nhÑ nãi riªng. Ngµnh ®¶m b¶o hµng ho¸ tiªu dïng cho nhu cÇu trong
n-íc, thu hót nhiÒu lao ®éng ®ßi hái vèn ®Èu t- ban ®Çu kh«ng lín, Ýt rñi ro
ph¸t huy hiÖu qu¶ nhanh, t¹o ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng më réng th-¬ng m¹i
quèc tÕ nªn phï hîp víi b-íc ®i ban ®Çu cña c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn nhn-íc ta hiÖn nay.
Víi môc ®Ých lµ t×m hiÓu chuyªn s©u h¬n vÒ thùc tr¹ng cña xuÊt khÈu
hµng dÖt may sang thÞ tr-êng Mü em ®· chän ®Ò tµi lµ: " XuÊt khÈu hµng
dÖt may cña ViÖt nam sang thÞ tr-êng Hoa Kú ".
3
Ch-¬ng I: Vµi nÐt tæng quan qu¶n lý xuÊt khÈu ngµnh dÖt may ë
n-íc ta
I/ VÞ trÝ vai trß cña ngµnh dÖt may trong nÒn kinh tÕ:
1.Vai trß cña ngµnh ®èi víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸.
Nh- chóng ta ®· biÕt th× dÖt may ®ãng mét vai trß rÊt quan träng
trong nÒn kinh tÕ n-íc ta vµ lµ mét trong nh÷ng nghµnh xuÊt khÈu thÕ
m¹nh, chiÕm 1 tû träng kh¸ lín trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu n-íc nhµ.
DÖt may vèn lµ mét ngµnh s¶n xuÊt thiÕt yÕu ®· xuÊt hiªn tõ l©u ®êi
®-îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ®Çu tiªn ë c¸c n-íc ch©u ¢u. Cïng víi tiÕn
tr×nh c¸c cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ, viÖc ¸p dông c¸c thµnh tùu
kü thuËt ®· khiÕn cho ngµnh dÖt may ch©u ¢u ®¹t tíi nh÷ng b-íc nh¶y vät
c¶ vÒ chÊt vµ sè l-îng vµ ®em l¹i thu nhËp cao cho ng-êi d©n vµ cho nhiÒu
quèc gia. Tuy nhiªn, chi phÝ ®Ó tr¶ l-¬ng cho c«ng nh©n cao dÇn ®· thóc
®Èy ngµnh dÖt may chuyÓn dÞch tõ c¸c n-íc ph¸t triÓn sang c¸c n-íc chËm
ph¸t triÓn lµ nh÷ng n-íc cã nguån lao ®éng dåi dµo víi møc gi¸ thuª nh©n
c«ng rÎ. ë c¸c n-íc ch©u ¸ th¸i b×nh d-¬ng ngµnh dÖt may lµ ngµnh khëi
®Çu cho c«ng cuéc hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ quèc d©n nhê c«ng nghÖ t-¬ng
®èi ®¬n gi¶n, cÇn Ýt vèn nguån nh©n lùc ®ßi hái kh«ng ë tr×nh ®é cao: §iÓn
h×nh lµ c¸c n-íc NICs, Trung quèc…Hµng dÖt may cña c¸c n-íc nµy chiÕm
1/4 hµng dÖt vµ 1/3 tæng khèi l-îng bu«n b¸n hµng dÖt may trªn thÕ giíi.
ViÖt nam vèn ®i lªn tõ mét n-íc cã nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp l¹c hËu,
thu nhËp quèc d©n tÝnh theo ®Çu ng-êi rÊt thÊp, phÇn lín d©n c- sèng ë
n«ng th«n víi nguån sèng chÝnh dùa vµo n«ng nghiÖp_mét khu vùc ph¸t
triÓn n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ ®Òu thÊp.
§Ó thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, chóng ta cÇn ph¶i thùc hiÖn c«ng
cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc. Lîi thÕ lín cña nhiÒu n-íc
®ang ph¸t triÓn trong ®ã cã ViÖt nam trong giai ®o¹n ®Çu c«ng nghiÖp ho¸
lµ gi¸ rÎ, nguyªn liÖu dåi dµo. V× vËy trong giai ®o¹n ®Çu lÊy c«ng nghiÖp
ho¸ lµ träng t©m, c¸c n-íc cã hoµn c¶nh t-¬ng tù nh- ViÖt nam cÇn ph¸t
4
triÓn m¹nh c¸c ngµnh cã kh¶ n¨ng tËn dông nh÷ng lîi thÕ cã s½n bëi lÏ
chÝnh c¸c ngµnh nµy sÏ nhanh chãng t¹o ra mét tiÒm lùc c«ng nghiÖp míi,
nhanh chãng t¹o ra nhiÒu viÖc lµm gãp phÇn ®Èy lïi t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp
cao, nhanh chãng cã thªm nguån thu nhËp vµ tÝch luü lín h¬n ®Ó chuÈn bÞ
cho viÖc ph¸t triÓn c¸c tiÒm lùc lín h¬n. §iÒu nµy thÓ hiÖn r· nÐt ë ngµnh
dÖt may.
Sau nhiÒu n¨m ph¸t triÓn víi tèc ®é t¨ng tr-ëng b×nh qu©n kh¸ cao
ngµnh dÖt may n-íc ta trë thµnh mét ngµnh mòi nhän trong nÒn kinh tÕ.
HiÖn may, ngµnh kh«ng chØ tho¶ m·n nhu c¶u cña thÞ tr-êng néi ®Þa mµ cßn
lµ ngµnh cã kim ng¹ch xuÊt khÈu cao ®em l¹i mét nguån thu ngo¹i tÖ lín
phôc vô ®¾c lùc cho c«ng cuéc x©y dùng vµ ®æi míi ®Êt n-íc.
H¬n n÷a, ®èi víi mét n-íc d©n sè kho¶ng 78 triÖu ng-êi cã nguån lao
®éng gÇn 40 triÖu ng-êi, chóng ta cßn hµng chôc triÖu ng-êi thiÕu viÖc lµm
vµ hµng triÖu ng-êi ch-a cã viÖc, ngµnh dÖt may cã vai trß quan träng trong
viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm. Ngµnh dÖt may (NhÊt lµ lÜnh vùc may) cã nhiÒu
c«ng ®o¹n s¶n xuÊt thñ c«ng kh«ng ®ßi hái tay nghÓ cao…nªn cã kh¶ n¨ng
gi¶i quyÕt viÕc lµm cho ng-êi lao ®éng.
HiÖn nay, ngµnh ®· thu hót ®-îc h¬n 500 ngh×n lao ®éng trong c¶ n-íc ,
gãp phÇn lµm gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp t¹o thu nhËp vµ æn ®Þnh cho ®êi sèng
ng-êi lao ®éng. §iÒu nµy cµng
chøng tá vai trß to lín cña ngµnh dÖt may trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp
ho¸, hiÖn ®µi ho¸ ®Êt n-íc.
2. ¶nh h-ëng cña ngµnh ®Õn qu¸ tr×nh t¨ng tr-ëng kinh tÕ vÒ h-íng
xuÊt khÈu.
Ngµnh dÖt may cã mét vai trß to lín trong viÖc thóc ®Èy nÒn kinh tÕ
phÊt triÓn m¹nh mÏ theo xu h-íng vÒ xuÊt khÈu. Lµ mét ngµnh cã c«ng
nghÖ t-¬ng ®èi ®¬n gi¶n, cÇn Ýt vèn viÖc s¶n xuÊt trong lÜnh vùc dÖt may rÊt
phong phó, phèi hîp tõ c«ng nghÖ dÖt may ®¬n gi¶n nhÊt thî may t¸p nèi
kh«ng cÇn huÊn luyÖn kh¸ c«ng phu ®Õn nh÷ng kü thuËt tiªn tiÕn nhÊt (thiÕt
kÕ mÉu, gi¸ mÉu, x¾t… b»ng hÖ thèng m¸y ®iÖn to¸n) ®iÒu nµy cho thÊy sù
5
phèi hîp cña nhiÒu tr×nh ®é c«ng nghÖ dÉn ®Õn hiÖn t-îng phæ cËp lµ c¸c
n-íc ph¸t triÓn n¾m nh÷ng kh©u kü thuËt cao, thu nhiÒu lîi nhuËn nhÊt; c¸c
n-íc ®ang ph¸t triÓn víi møc l-¬ng nh©n c«ng rÎ m¹t gia c«ng víi nh÷ng
kh©u kü thuËt thÊp gia c«ng hµng may mÆc víi mÉu m· vµ nguyªn liÖu phô
liÖu ®-íc cung cÊp s½n.
Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn chóng ta ®· chän con ®-êng t¨ng tr-ëng
c«ng nghiÖp dÖt may h-íng xuÊt khÈu. Thùc tÕ cho thÊy con ®-êng dÉn ®Õn
ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng kh«ng ph¶i qua viÖc chuyªn m«n ho¸ ngµy
cµng s©u ®Ó s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm s¬ chÕ mµ lµ th«ng qua viÖc më
réng c¸c ngµnh s¶n xuÊt h-íng vÒ xuÊt khÈu lµ chÝnh, ®ång thêi thay thÕ
nhËp khÈu nh÷ng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong n-íc cã hiÖu qu¶ cao h¬n ®Ó
khai th¸c tèt nhÊt c¸c lêi thÕ so s¸nh vÒ nguån nh©n lùc, tµi nguyªn thiªn
nhiªn, vèn, kü thuËt c«ng nghÖ, thÞ tr-êng cho sù ph¸t triÓn.
Thùc chÊt cña chiÕn l-îc kinh tÕ h-íng vÒ xuÊt khÈu lµ ®Æt nÒn kinh
tÕ quèc gia vµo µnh s¶n xuÊt trong n-íc trong quan hÖ c¹nh tranh víi thÞ
tr-êng quèc tÕ nh»m ph¸t huy nh÷ng lîi thÕ so s¸nh, buéc c¸c nhµ s¶n xuÊt
trong n-íc. Ph¶i lu«n ®æi míi c«ng nghÖ n©ng cao n¨ng xuÊt chÊt l-îng s¶n
phÈm …®Èy m¹nh viÖc tiªu thô s¶n phÈm trªn thÞ tr-êng thÕ giíi vµ ®em l¹i
nguån ngo¹i tÖ cho ®Êt n-íc.
§iÒu nµy thÓ hiÖn râ ë ngµnh dÖt may ViÖt nam: xuÊt khÈu hµng dÖt
may ViÖt nam ®· vµ ®ang sÏ lµ ngµnh xuÊt khÈu quan träng hµng ®Çu cña
ViÖt nam trong nh÷ng n¨m cuèi thÕ kû 20 vµ ®Çu thÕ kû 21. Víi møc t¨ng
tr-ëng cao vµ æn ®Þnh tõ 30% ®Õn 40%. Suèt chôc n¨m qua, xuÊt khÈu hµng
dÖt may ®· lÇn l-ît v-ît qua c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc kh¸c. GÇn
chôc n¨m qua, xuÊt khÈu hµng dÖt may ®· lÇn l-ît v-ît lªn vÞ trÝ sè mét
trong danh s¸ch 10 mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt nam(1998) vµ
®øng thø 2 (1999) víi gi¸ trÞ xuÊt kh¶u gÇn 1,7 tØ USD ( T¨ng 16% so víi
n¨m 1998)lµ mÆt hµng cã kim ng¹ch xu¸t kh¶u sau dÇu th«_mÆt hµng cã
møc s¶n l-íng xuÊt khÈu 14,7 ngh×n tÊn vµ kim ng¹ch ®¹t tíi gÇn 2 tØ USD.
XuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt nam hµng n¨m ®em l¹i nguån thu
ngo¹i tÖ cho ®Êt n-íc kho¶ng 300 triÖu USD ngµnh nµy cßn gãp phÇn tÝch
6
cùc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho hµng triÖu ng-êi lao ®éng trªn mäi
miÒn ®Êt n-íc. §iÒu ®ã cã ý nghÜa trong lóc chóng ta ®ang thiÕu vèn thõa
lao ®éng .
Víi ®-êng lèi më cöa vµ héi nhËp vµo céng ®ång thÕ giíi nãi chung
vµ c¸c n-íc trong khu vøc nãi riªng , ngµnh dÖt may ph¶i trùc tiÕp tham gia
hîp t¸c vÒ c¸c lÜnh vøc lao ®éng mËu dÞch tham gia tiÕn hµnh c¾t gi¶m thuÕ
quan cña khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA) vµ tham gia vµo c¸c tæ
chøc quèc tÕ kh¸c, ngµnh dÖt may cña chóng ta cÇn ph¶i tÝch cùc ®æi míi
víi møc chi phÝ s¶n xuÊt thÊp c«ng nh©n cÇn cï s¸ng t¹o cïng víi viÖc n©ng
cao chÊt l-îng ®Æc biÖt lµ quan t©m tíi thÞ hiÕu, mÉu mèt thêi trang cña thÞ
tr-êng thÕ giíi.
ViÖt nam sÏ ph¸t triÓn s¶n phÈm dÖt may cña m×nh trong qu¸ tr×nh tù
do ho¸ mËu dÞch vµ thÝch øng ®-íc víi xu thÕ chuyÓn dÞch hµng dÖt may
cña thÕ giíi.
II/ Qu¶n lý nhµ n-íc vÒ chÝnh s¸ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ë ViÖt
nam.
1. Thñ tôc h¶i quan - xuÊt khÈu:
Hµng xuÊt khÈu ph¶i lµm thñ tôc h¶i quan khi xuÊt khÈu theo qui ®Þnh
chÝnh thøc vÒ xuÊt khÈu hµng ho¸ vµ khi theo yªu cÇu cña n-íc nhËp khÈu.
ViÖc lµm thñ tôc xuÊt khÈu cho hµng ho¸ liªn quan ®Õn c¸c biÖn ph¸p qu¶n
lý nh-:
H¹n chÕ sè l-îng (giÊy phÐp xuÊt khÈu) ViÖt nam vÉn ch-a thùc hiÖn
m¹nh mÏ chÝnh s¸ch xuÊt kh¶u hµng dÖt may do ®ã vÒ sè l-îng vÉn cßn bÞ
h¹n chÕ
H¹n chÕ ngo¹i tÖ (gi¸m s¸t ngo¹i hèi)
H¹n chÕ tµi chÝnh (kiÓm tra h¶i quan , thuÕ quan)
Nhu cÇu thèng kª th-¬ng m¹i (b¸o c¸o thèng kª)
KiÓm tra sè l-îng, chÊt l-îng, kiÓm tra vÖ sinh, y tÕ, hµng nguy hiÓm.
7
KiÓm tra ¸p dông c¸c biÖn ph¸p -u ®·i thuÕ quan ( giÊy chøng nhËn xuÊt
xø)
C¸c chøng tõ phôc vô cho viÖc kiÓm tra h¶i quan xuÊt khÈu hµng ho¸
bao gåm:
GiÊy phÐp xuÊt khÈu
Tê khai kiÓm tra ngo¹i hèi
Tê khai hµng ho¸ (khai h¶i quan)
GiÊy chøng nhËn xuÊt xø
Tê khai hµng nguy hiÓm
Ho¸ ®¬n l·nh sù (nÕu cã yªu cÇu) hoÆc ho¸ ®¬n th-¬ng m¹i.
Khi lµm thñ tôc h¶i quan, th«ng th-êng ph¶i kiÓm tra t- c¸ch ph¸p nh©n
cña ng-êi xuÊt khÈu còng nh- kiÓm tra c¸c chøng tõ cã hîp ph¸p vµ ®óng
qui ®Þnh kh«ng.
Nh÷ng qui ®Þnh vÒ thñ tôc h¶i quan lµ ®èi t-îng hµng ®Çu trong viÖc ®¬n
gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc th-¬ng m¹i quèc tÕ. Thêi gian lµm thñ tôc c¸c yªu cÇu
®èi víi chøng tõ lµ tiªu chuÈn hµng ®Çu ®Ó ®¸nh gi¸ c«ng t¸c ®¬n gi¶n ho¸
thñ tôc th-¬ng m¹i.
2. H¹n ng¹ch xuÊt khÈu:
§èi víi hµng ho¸ cã h¹n ng¹ch vµ cã giÊy phÐp cña Bé th-¬ng m¹i:
Th-¬ng nh©n cã ®ñ ®iÒu kiÖn theo qui ®Þnh t¹i kho¶n 1, ®iÒu 9 nghÞ
®Þnh sè 57 /1998 /N§ - CP chØ ®-îc uû th¸c xuÊt khÈu, nh¹p khÈu hµng ho¸
cã h¹n ng¹ch vµ hµng ho¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu cã giÊy phÐp cña bé th-¬ng
m¹i trong ph¹m vi sè l-îng hoÆc trÞ gi¸ ghi t¹i v¨n b¶n pham bæ h¹n ng¹ch
cña c¬ quan cã thÈm quyÒn hoÆc giÊy phÐp cña bé th-¬ng m¹i.
Th-¬ng nh©n cã ®ñ ®iÒu kiÖn theo qui ®Þnh t¹i kho¶n 2, ®iÒu 9 nghÞ
®Þnh sè 57 /1998/ N§CP chØ ®-îc nhËn uû th¸c xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ cã
h¹n ng¹ch vµ hµng ho¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu cã giÊy phÐp cña bé th-¬ng
m¹i trong ph¹m vi sè l-îng hoÆc gi¸ trÞ ghi t¹i v¨n b¶n ph©n bæ h¹n ng¹ch
8
cña c¬ quan cã thÈm quyÒn hoÆc giÊy phÐp cña bé th-¬ng m¹i cÊp cho
th-¬ng nh©n uû th¸c. Kh«ng ®-îc sö dông h¹n ng¹ch hoÆc giÊy phÐp do bé
th-¬ng m¹i cÊp cho m×nh ®Ó nhËn uû th¸c xuÊt khÈu, nhËp khÈu.
Tr-êng hîp bé th-¬ng m¹i cã qui ®Þnh riªng vÒ viÖc uû th¸c xuÊt
khÈu, nhËp khÈu mét sè mÆt hµng cã h¹n ng¹ch hoÆc cã giÊy phÐp th× viÖc
uû th¸c ®-îc thøc hiÖn theo quy ®Þnh ®ã.
§èi víi hµng xuÊt khÈu, nhËp khÈu cã giÊy phÐp cña bé qu¶n lý
chuyªn ngµnh.
Th-¬ng nh©n cã ®ñ ®iÒu kiÖn theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 vµ kho¶n 2
®iÒu 9 nghÞ ®Þnh sè 57 /1998 /N§CP ®-îc uû th¸c hoÆc nhËn uû th¸c xuÊt
khÈu, nhËp khÈu hµng ho¸ qu¶n lý chuyªn ngµnh khi bªn uû th¸c hoÆc bªn
nhËn uû th¸c cã v¨n b¶n cña bé qu¶n lý chuyªn ngµnh cho phÐp xuÊt khÈu
hoÆc nhËp khÈu hµng ho¸ ®ã.
Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may viÖt nam sang thÞ
tr-¬ng mü trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y vµ vÊn ®Ò ®Æt ra.
I. T×nh h×nh xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo thÞ tr-êng Mü
1. Sù biÕn ®æi vÒ qui m« vµ tèc ®é t¨ng tr-ëng kim ng¹ch xuÊt kh¶u
hµng dÖt may vµo Mü.
Mü lµ mét thÞ tr-êng réng lín giµu tiÒm n¨ng m¹nh c¶ vÒ kh¶ n¨ng
thanh to¸n nh-ng c¹nh tranh còng rÊt ¸c liÖt. Bèn n¨m qua kÓ tõ khi Mü
b×nh th-êng ho¸ quan hÖ víi ViÖt nam, quan hÖ bu«n b¸n gi÷a hai n-íc
ph¸t triÓn theo chiÒu h-íng tèt ®Ñp. §Õn nay, kim ng¹ch xuÊt khÈu gi÷a
ViÖt nam vµ Mü ®· ®¹t 1 tû USD mét n¨m. ViÖt nam xuÊt khÈu sang Mü cµ
phª, dÇu th«, giµy dÐp, h¶i s¶n, quÇn ¸o, hµng dÖt may…. vµ nhËp tõ Mü
thiÕt bÞ m¸y mãc, nguyªn vËt liÖu. HiÖn nay Mü lµ thÞ tr-êng tiªu thô s¶n
phÈm dÖt may lín nhÊt thÕ giíi. Víi sè d©n kho¶ng 260 triÖu ng-êi, ®a sè
sèng ë thµnh thÞ víi thu nhËp cao. Mü nhËp khÈu hµng n¨m tõ 40-50 tû
USD c¸c s¶n phÈm dÖt may tõ Trung quèc, Hång k«ng, Hµn quèc, §µi loan,
Mªxico, EU vµ ViÖt nam…trong ®ã s¶n phÈm dÖt kim chiÕm kho¶ng 40%
9
Do ®ã Mü ®-îc xem lµ thÞ tr-êng tiÒm n¨ng rÊt lín cho mäi nhµ s¶n
xuÊt vµ xuÊt khÈu dÖt may thÕ giíi còng nh- ®èi víi c¸c doanh nghiÖp
chóng ta. Mü lµ thµnh viªn cña APEC_khu vùc kinh tÕ ch©u ¸ th¸i b×nh
d-¬ng, mét khu vùc cã sù ph¸t triÓn kinh tÕ hÕt søc n¨ng ®éng. GDP hµng
n¨m cña Mü lªn tíi 8000 tû USD kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu xÊp xØ 14%
bu«n b¸n toµn cÇu, trong ®ã nhËp khÈu trªn 800 tû USD mçi n¨m vµ lµ n-íc
cã søc mua lín nhÊt thÕ giíi. N¨m 1994 Mü ®øng thø nhÊt vÒ nhËp khÈu
hµng may vµ ®øng thø ba vÒ nhËp khÈu hµng dÖt.
MÆt hµng
1995
1996
1997
Hµng dÖt th-êng
22247
22870
25993
Hµng dÖt kim
13886
15060
18653
Tæng
36103
37930
44646
B¶ng 1:
Kim ng¹ch nhËp khÈu hµng may mÆc cña Mü qua c¸c n¨m
§¬n vÞ tÝnh: TriÖu USD
Tõ khi Mü bá cÊm vËn víi ViÖt nam, Mü ®ang dÇn trë thµnh thÞ
tr-êng nhËp khÈu lín hµng dÖt may cña ViÖt nam. Hµng dÖt may ViÖt nam
xuÊt khÈu Mü bao gåm c¸c chñng lo¹i nh- lµ s¬ mi nam, quÇn ©u, g¨ng tay,
¸o jacket… trong c¸c n¨m tõ 1994_1999 xuÊt khÈu dÖt may Viªt nam vµo
thÞ tr-êng Mü t¨ng víi tèc ®é cao. N¨m 1998 kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt
may ViÖt nam sang thÞ tr-êng Mü ®¹t 26,3 triÖu USD t¨ng 12,5% so víi
n¨m 1997 vµ tíi n¨m 1999 kim ng¹ch xuÊt khÈu mÆt hµng nµy ®· lªn tíi
33,02 triÖu USD
N¨m
1994
1995
1996
1997
1998
1999
TrÞ gi¸
2,436
15,092
20,013
23,041
26,343
33,026
10
B¶ng 2:
Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt nam vµo thÞ tr-êng Mü
§¬n vÞ tÝnh: TriÖu USD
Tuy nhiªn so víi l-îng hµng dÖt may Mü nhËp qua c¸c n¨m th× gi¸
trÞ hµng dÖt may cña ViÖt nam xuÊt vµo Mü chØ chiÕm mét tû lÖ rÊt nhá.
Hiªn nay, hiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i ViÖt_Mü võa ®-îc ký kÕt t¹o ra nh÷ng
c¬ héi lín tõ phÝa Mü dµnh cho ViÖt nam quy chÕ tèi huÖ quèc, miÔn Ýa
thuÕ do ®ã hµng dÖt may ViÖt nam cã thÓ triÓn väng t¨ng nhanh xuÊt khÈu
vµo thÞ tr-êng Mü. V× gi¸ c¶ hÊp dÉn cã thÓ c¹nh tranh víi hµng dÖt may
cña c¸c n-íc kh¸c. §©y lµ mét c¬ héi rÊt lín dµnh cho ngµnh dÖt may ViÖt
nam.
2. Sù biÕn ®æi vÒ c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu:
Bao gåm c¶ c¸c mÆt hµng nh- quÇn ¸o, dÖt kim, quÇn ¸o may s½n, kh¨n
mÆt, bit tÊt ®en…
H¬n n÷a s¶n phÈm may cña n-íc ta kh«ng ngõng t¨ng lªn vÒ chÊt l-îng
còng nh- mÉu m·. §Æc biÖt tõ n¨m 1992 trë l¹i ®©y nh÷ng tiÕn bé nµy rÊt râ
nÐt, sè l-îng s¶n phÈm trong n-íc t¨ng lªn râ rÖt hµng dÖt may xuÊt khÈu
ngoµi nh÷ng mÆt hµng truyÒn thèng nh- quÇn ¸o b¶o hé lao ®éng, ¸o n
phÈm chñ yÕu cña ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may gåm h¬n 10 chñng lo¹i.
Gåm: sîi, v¶i lôa, v¶i b¹t, jacket…®· cã thªm nhiÒu mÆt hµng míi víi chÊt
l-îng cao ®¸p øng ®-îc yªu cÇu cña c¸c thÞ tr-êng khã tÝnh.
Tuy nhiªn chñng lo¹i vµ chÊt l-îng cña hµng dÖt may xuÊt khÓu vÉn cßn
nhiÒu h¹n chÕ. §¸ng chó ý lµ tû träng hµng chÊt l-îng cao trong tæng khèi
l-îng hµng dÖt may xuÊt khÈu vÉn cßn nhá, nhiÒu mÆt hµng ta ch-a s¶n
xuÊt ®-îc .
Trong ngµnh dÖt, s¶n phÈm s¶n xuÊt chñ yÕu hiÖn nay lµ dÖt kim. MÆt
hµng kh¨n b«ng xuÊt khÈu cã thÞ tr-êng rÊt lín nh-ng tû träng cßn nhá bÐ.
Trong ngµnh may ta míi s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng nh¹y c¶m,
11
tËp trung nhÊt lµ nh÷ng nÆt hµng ¸o jacket, s¬ mi nam n÷ , ¸o b¶o hé lao
®éng. C¸c mÆt hµng ®ßi hái kü thuËt cao nh- comple, veston …. ta ch-a ®¸p
øng ®-îc yªu cÇu cña thô tr-êng thÕ giíi. C¸c mÆt hµng quÇn ¸o dÖt kim,
v¶i thun tõ nguyªn liÖu sîi ®µn tÝnh cao cßn rÊt Ýt.
§Æc biÖt vÒ kiÓu mèt may mÆc cña ta cßn rÊt yÕu do ch-a ®-íc coi träng
®Çu t- c¬ së th«ng tin vÒ mèt vµ c«ng t¸c tiÕp cËn thÞ tr-êng hµng dÖt may
cña n-íc ta hiÖn nay ®a phÇn ®-îc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu theo mÉu m· cña
kh¸ch hµng n-íc ngoµi. Tuy nhiªn chÊt l-îng hµng dÖt may cña ViÖt nam
cã phÇn ®-îc c¶i thiÖn tõ chç s¶n xuÊt c¸c lo¹i sîi chØ sè trung b×nh
(NM40) nay ®· n©ng lªn ®Õn chØ sè b×nh qu©n (NM61,22) tõ chç chóng ta
chØ s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng
may mÆc trung b×nh cho Liªn x« cò vµ c¸c n-íc §«ng ©u nay chóng ta
®· v-¬n sang thÞ tr-êng t- b¶n vµ ®ßi hái chÊt l-îng cao nh- Mü, EU…
§Æc biÖt s¶n phÈm dÖt kim tõ chç vµi lo¹i v¶i s¶n phÈm ®¬n gi¶n mÆc
nãt trong th× nay ®· cã nhiÒu chñng lo¹i mµu s¾c phong phó dïng cho mÆc
trong, mÆc ngoµi nh- ¸o pull Thµnh C«ng, ¸o T_shirt, ¸o polo shirt Hµ néi,
dÖt kim §«ng Xu©n, dÖt kim Ph-¬ng §«ng, c¸c lo¹i tÊt dÖt Xu©n §×nh, dÖt
Nha Trang….ChÊt l-îng s¶n phÈm may (¸o jacket, s¬ mi) vµ dÖt kim
(T_shirt, polo shirt) c¹nh tranh ®-îc víi s¶n phÈm cïng lo¹i so víi c¸c n-íc
trong khu vùc nh- gi¸ c¶ ch-a c¹nh tranh ®-îc ( ®Æc biÖt so víi hµng Trung
quèc) v× chi phÝ s¶n xuÊt cao thiÕt bÞ nguyªn v¹t liÖu ®Òu nhËp khÈu trong
khi ®ã tû lÖ v¶i phô liÖu s¶n xuÊt trong n-íc thÊp, gi¸ c«ng nh©n tuy thÊp
nh-ng n¨ng suÊt kh«ng cao, chi phÝ kh¸c trong gi¸ thµnh kh¸ lín.
3. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng dÖt may ViÖt nam:
Theresa Guerro_ chuyªn viªn thuÕ quan ph©n ban dÖt may t¹i cöa khÈu
Los Angeles, dù kiÕn hµng khæng lå tõ ViÖt nam sÏ th©m nhËp vµo thÞ
tr-êng Mü. Khi Campuchia khëi ®éng th-¬ng m¹i víi Mü trªn quy chÕ
quan hÖ th-¬ng m¹i b×nh th-êng (NTR) ®· bïng næ sè hµng dÖt may xuÊt
khÈu tõ Campuchia vµo thÞ tr-êng Mü víi nøc kim ngach 7,7 triÖu USD
12
n¨m 1996_1997 lªn 171 triÖu USD n¨m 1997_1998 , trong khi ®ã so víi
Campuchia hµng dÖt may ViÖt nam cã nhiÒu -u thÕ h¬n…
L¹c quan nh-ng dÌ dÆt vô khoa häc bé th-¬ng m¹i cho r»ng mÆc dï thÞ
tr-êng nhËp khÈu hµng dÖt may cña Mü lín h¬n c¶ EU, song l©u nay ViÖt
nam míi xuÊt khÈu ®-îc mét sè lo¹i v¶i th«, v¶i cotton, dÖt may…. sang
NhËt, Canada, EU víi kim ng¹ch kh«ng ®¸ng kÓ chñ yÕu lµ gia c«ng vµ
xuÊt khÈu hµng may mÆc trong ®ã mÆt hµng ¸o jacket lu«n chiÕm 50% tæng
kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ®i EU. Nh-ng thÞ tr-êng Mü lu«n ®ßi
hái cËp nhËt vÒ mÉu m·, chÊt l-îng chñng lo¹i.
Ngoµi ra, hµng dÖt néi ®Þa còng ch-a ®¸p øng ®-îc yªu cÇu nguyªn liÖu
cho may xuÊt khÈu. Do ®ã tuy kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÑt may t¨ng
nhanh nh-ng lîi nhuËn thùc tÕ thu d-îc l¹i nhá, -íc tÝnh chØ chiÕm 20%
tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may. Vµ tÝnh riªng gi¸ trÞ v¶i nhËp dÖt
s¶n xuÊt gia c«ng hµng may mÆc ®· lªn tíi trªn d-íi 50% kim ng¹ch xuÊt
khÈu hµng dÖt may ch-a kÓ ®Õn c¸c lo¹i phô liÖu may kh¸c mµ ViÖt nam
ph¶i nhËp khÈu phÇn lín tõ c¸c n-íc thuª gia c«ng.
Gi¸c ®é kh¸c, tuy víi hiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i ViÖt_Mü gióp hµng dÖt may
ViÖt nam vµo thÞ tr-êng nµy ®-îc h-ëng gi¶m thuÕ suÊt nhËp khÈu tõ 45%
tr-íc ®©y xuèng 15% (thuÕ tÝnh trªn gi¸ trÞ hµng ho¸ chø kh«ng tÝnh riªng
phÇn gi¸ trÞ gia c«ng ) song «ng Lª Quèc ¢n chñ tÞch hiÖp héi dÖt may
ViÖt nam vÉn lo ng¹i r»ng s¾p tíi sù kiÖn Trung quèc ra nhËp WTO th× ®©u
sÏ lµ ®èi thñ rÊt m¹nh trong c¹nh tranh vÒ gi¸ hµng ho¸ b¸n bu«n trªn
tr-êng quèc tÕ, nhÊt lµ ë Mü.
Phã tæng gi¸m ®èc tæng c«ng ty dÖt may ViÖt nam_Vò §øc ThÞnh_cho
hay ngµnh dÖt may ViÖt nam ®ang ph¶i nhËp nhiÒu thiÕt bÞ, nguyªn liÖu
b«ng cña Trung quÕc thªm vµo ®ã tiÒn l-¬ng cña c«ng nh©n dÖt may ë
Qu¶ng ch©u (Trung quèc ) kho¶ng 45USD/ th¸ng, ë Trung hoa lôc ®Þa lµ 22
USD/ th¸ng cßn møc l-¬ng trung b×nh c«ng nh©n dÖt may ViÖt nam lªn tíi
1120000 ®ång/ th¸ng (kho¶ng 79 USD) cho thÊy chi phÝ gi¸ thµnh cña hµng
dÖt may ViÖt nam ®¾t h¬n Trung quèc .
13
Do ch-a ph¶i lµ thµnh viªn cña WTO nªn hµng dÖt may ViÖt nam
®ang chÞu hai bÊt lîi lín so víi c¸c n-íc xuÊt khÈu lµ thµnh viªn WTO cßn
bÞ h¹n chÕ b»ng h¹n ng¹ch theo c¸c hiÖp ®Þnh song ph-¬ng kÓ c¶ sau n¨m
2004 ( thêi ®iÓm chÕ ®é kiÓm so¸t nhËp khÈu hµng dÖt may b»ng h¹n ng¹ch
®-îc b·i bá hoµn toµn cho c¸c n-íc thµnh viªn WTO ) chÞu thuÕ suÊt nhËp
khÈu cao h¬n ë nhiÒu thÞ tr-êng Do c¸c n-íc ph¸t triÓn sÏ t¨ng c-êng lo¹i
hµng rµo phi thuÕ quan kh¸c ®Ó h¹n chÕ bít viÖc nhËp khÈu s¶n phÈm tõ
nh÷ng quèc gia ®ang ph¸t triÓn_ «ng Lª Quèc ¢n ph©n tÝch.
Do vËy, tõ c¬ së cña hiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i ViÖt_Mü ®Ých s¾p tíi ph¶i lµ
gia nhËp WTO cã nh- vËy míi gióp t¨ng ®-îc kh¶ n¨ng xuÊt khÈu s¶n
phÈm dÖt may víi sè l-îng lín trong t-¬ng lai.
II. §¸nh gÝa chung t×nh h×nh thùc hiÖn ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng
dÖt may sang thÞ tr-êng Mü
1. Nh÷ng thuËn lîi vµ c¬ héi xuÊt khÈu hµng dÖt may sang thÞ tr-êng
Mü.
1.1/ VÒ mÆt c¬ chÕ chÝnh s¸ch:
C«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ b¾t ®Çu tõ n¨m 1986 ®· gióp cho nÒn kinh
tÕ ViÖt nam cã nh÷ng ph-¬ng h-íng vµ ®éng lùc ph¸t triÓn míi. Vµ trong
thêi kú ®æi míi nµy ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn ngµnh
dÖt may:
Thø nhÊt, ®ã lµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn vµ ®Æc
biÖt lµ sù níi láng quy chÕ th-¬ng m¹i cho phÐp mét sè xÝ nghiÖp tæ chøc
kinh doanh c¸c ®Þa ph-¬ng ®-îc quyÒn xuÊt khÈu trùc tiÕp t¹o ra m«i
tr-êng thuËn lîi trong s¶n xuÊt vµ kinh doanh ®èi víi ngµnh dÖt may.
Thø hai, th«ng qua c¸c ®¹i héi VI, VII, VIII, §¶ng céng s¶n ViÖt
nam ®· x¸c ®Þnh s¶n xuÊt hµng tiªu dïng vµ hµng xuÊt khÈu lµ nh÷ng môc
tiªu quan träng trong chiÕn l-îc ®Çu t- ®Ó chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ
h-íng vÒ xuÊt khÈu. LuËt ®Çu t- n-íc ngoµi t¹i ViÖt nam ra ®êi th¸ng
2/1987 vµ ®-îc söa ®æi ®· t¹o ra kh¶ n¨ng cho toµn bé nÒn kinh tÕ nãi
14
chung vµ ngµnh dÖt may nãi riªng thu hót ®-îc kh¸ lín vèn ®Çu t- nh»m
môc tiªu ph¸t triÓn s¶n xuÊt.
Thø ba, víi chÝnh s¸ch më cöa nÒn kinh tÕ tÝch cùc tham gia quan hÖ
ngo¹i giao ®a ph-¬ng hãa chÝnh phñ ViÖt nam ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c
doanh nghiÖp dÖt may v-¬n ra chiÕm lÜnh thÞ tr-êng n-íc ngoµi, nhÊt lµ víi
Mü. Khi n-íc ta kÝ kÕt hiÖp ®Þnh song ph-¬ng ViÖt_Mü gióp ngµnh dÖt
may t¨ng kh¶ n¨ng s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm . HiÖn nay, s¶n phÈm
n-íc ta ®· cã mÆt trªn 50 n-íc ®· ®ñ søc c¹nh tranh vÒ chÊt l-îng còng nhgi¸ c¶.
Thø t-, chÝnh s¸ch vÒ khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. §Ó khuyÕn khÝch xuÊt
khÈu tõ nhiÒu n¨m nay nhµ n-íc kh«ng ®¸nh thuÕ xuÊt khÈu vµo mÆt hµng
dÖt may hay nãi c¸ch kh¸c lµ ¸p dông biÓu thuÕ b»ng 0% ®èi víi c¸c mÆt
hµng dÖt may. §©y lµ møc thuÕ thÊp nhÊt nh»m t¹o ®iÒu kiªn cho hµng dÖt
may xuÊt khÈu ®-îc thuËn lîi ®Æc biÖt víi sù thµnh lËp cña hiÖp héi dÖt may
ViÖt nam cã tªn giao dÞch quèc tÕ lµ VINATAS. HiÖp héi dÖt may lµ mét tæ
chøc trung t©m héi nhËp ®oµn kÕt gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh dÖt
may c¶ n-íc kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ, ho¹t ®éng theo ®iÒu lÖ
trªn nguyªn t¾c b×nh ®¼ng, tù nguyÖn vµ trªn c¬ së tu©n thñ luËt ph¸p cña
nhµ n-íc.
Nhiªm vô ®Æt ra cho hiÖp héi lµ n¾m b¾t kÞp thêi ho¹t ®éng ngµnh dÖt
may ViÖt nam vµ thÕ giíi, t- vÊn c¸c vÊn ®Ò vÒ ®Çu t- kü thuËt chuyÓn giao
c«ng nghÖ liªn doanh liªn kÕt quèc tÕ vµ thÞ tr-êng xóc tiÕn tham gia vµ héi
nhËp ASEAN, khu vùc vµ thÕ giíi. Sù ra ®êi cña hiÖp héi dÖt may sÏ t¹o
®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp hîp t¸c lÉn nhau trong c¸c lÜnh vùc tiªu thô
s¶n phÈm mua s¾m thiÕt bÞ vËt t-, qu¶n lý nghiÖp vô lao ®éng ®µo t¹o, tvÊn dÞch vô, trao ®æi th«ng tin…v× sù ph¸t triÓn cña ngµnh dÖt may ViÖt
nam. Ngoµi ra ®Ó ®Èy m¹nh h¬n n÷a viÖc xuÊt khÈu chÝnh phñ ®· cho phÐp
¸p dông hµng lo¹t c¸c chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p sau:
Mét lµ, t¨ng c-êng h¬n n÷a quyÒn kinh doanh xuÊt khÈu cña c¸c
doanh nghiÖp
15
Hai lµ, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ®-îc hoµn l¹i thuÕ
doanh thu tr¶ cho nguyªn liÖu phô liÖu vµ b¸n s¶n phÈm ®Çu vµo
Ba lµ, víi luËt khuyÕn khÝch ®Çu t- trong n-íc ®· ®-îc quèc héi söa
®æi bæ sung vµo th¸ng 5/1998 ®· giµnh thªm mét sè -u ®·i cho s¶n xuÊt
hµng ho¸ xuÊt khÈu, trong ®ã cã viÖc thµnh lËp quü hç trî xuÊt khÈu.
1.2/ VÒ vèn ®Çu t- vµ kh¶ n¨ng thu hót vèn ®Çu t- n-íc ngoµi:
HiÖn nay cã 165 dù ¸n FDI ®Çu t- vµo lÜnh vùc dÖt may víi tæng sè
vèn ®¹t gÇn 1900 triÖu USD, vèn thùc hiÖn 738 triÖu USD. Trong ®ã cã 71
dù ¸n vÒ dÖt víi sè vèn ®¨ng ký lµ 1.577 triÖu USD,94 dù ¸n dÖt may, vèn
®¨ng ký 269 triÖu USD. §· cã 98 dù ¸n ®i vµo s¶n xuÊt t¹o viÖc lµm cho 4
v¹n lao ®éng víi môc tiªu ®Èy m¹nh ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp mòi
nhän.
ChÝnh phñ cïng b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp ngµnh dÖt may ®· cã
nh÷ng chÝnh s¸ch tho¶ ®¸ng trong thêi gian qua. Mét mÆt, nhµ n-íc t¹o mäi
®iÒu kiÖn thuËn lîi khuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia s¶n xuÊt ,
dïng c¸c chÝnh s¸ch hç trî s¶n xuÊt vµ ®Çu t- chiÒu s©u (khoa häc c«ng
nghÖ, tr×nh ®é qu¶n lý) cho ngµnh dÖt may. MÆt kh¸c thèng nhÊt qu¶n lý
c¸c ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ ®· t¹o ra hµnh lang th«ng suèt v÷ng
ch¾c cho ngµnh dÖt may ph¸t triÓn ®ång bé vµ hiÖu qu¶. ViÖc ®Çu t- cho
ngµnh dÖt may kh«ng khã kh¨n vÒ lµ ngµnh cã xuÊt ®Çu t- kh«ng lín thêi
gian thu håi vèn nhanh, cã ®iÒu kiÖn huy ®éng vèn.ViÖc ®Çu t- cã ®iÒu kiÖn
huy ®éng vèn cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cïng tham gia.
HiÖn nay cã 19 n-íc ®Çu t- trong lÜnh vùc dÖt may chñ yÕu lµ c¸c n-íc
Ch©u ¸ trong ®ã §µi Loan ®øng ®Çu víi 23 dù ¸n, tæng sè vèn 56,430 triÖu
USD, Hµn Quèc 14 dù ¸n víi sè vèn 21,843 triÖu USD, Hång K«ng 11 dù
¸n víi møc vèn ®Çu t- lµ 19,206 triÖu USD.
1.3/ Nh÷ng thuËn lîi vÒ nguån nh©n lùc:
N-íc ta hiÖn nay cã nguån nh©n lùc hÕt søc dåi dµo, phong phó. Víi d©n
sè c¶ n-íc gÇn 80 triÖu ng-êi, sè ng-êi trong tuæi lao ®éng xÊp xØ 34 triÖu
trong ®ã phô n÷ chiÕm 52% ngµnh dÖt may cã nhiÒu c«ng ®o¹n thñ c«ng,
16
kh«ng ®ßi hái søc lùc cao nªn rÊt phï hîp bíi n÷ giíi, víi ®øc tÝnh lao ®éng
cÇn cï s¸ng t¹o. Gi¸ nh©n c«ng cña ViÖt nam t-¬ng ®èi rÎ h¬n so víi c¸c
n-íc kh¸c vµ ®©y lµ thÕ m¹nh ®Ó t¨ng -u thÕ c¹nh tranh trong gi¸ b¸n hµng
may mÆc trªn thÞ tr-êng quèc tÕ.
2. Nh÷ng trë ng¹i vµ th¸ch thøc cña hµng dÖt may vµo thÞ tr-êng Mü.
Trong nh÷ng n¨m qua kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt nam ®·
t¨ng tr-ëng kh«ng ngõng vµ chiÕm tû träng ngµy cµng lín trong tæng kim
ng¹ch xuÊt khÈu (®øng thø hai sau dÇu th«) MÆc dï bÞ ¶nh h-ëng cña cuéc
khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc song kim ng¹ch xuÊt khÈu dÖt may vÉn t¨ng
tr-ëng ®Òu, ®¹t 1,45 tû USD trong n¨m 1998, tíi n¨m 1999 ®· t¨ng lªn
1,75 tû USD vµ n¨m 2000 ®¹t kho¶ng 1,9 tû USD.
Tuy nhiªn kim ng¹ch hµng dÖt may ViÖt nam xuÊt khÈu sang thÞ tr-êng
Mü, mét thÞ tr-êng tiÒm n¨ng lín cßn rÊt nhá chØ ®¹t 26,4 triÖu USD n¨m
1998 , 48 triÖu USD n¨m 1999 vµ 60 triÖu USD n¨m 2000.
V× sao vËy? V× cã nh÷ng trë ng¹i chÝnh nh- sau:
Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do hiÖn nay hµng dÖt may cña ViÖt nam khi
xuÊt khÈu vµo Mü vÉn ph¶i chÞu thuÕ suÊt rÊt cao. T¹i héi th¶o "XuÊt khÈu
hµng dÖt may vµo thÞ tr-êng Mü " do phßng th-¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp
ViÖt nam phèi hîp víi c«ng ty c«ng nghÖ ViÖt Mü vµ c«ng ty xuÊt khÈu dÖt
may, cïng víi sù hîp t¸c cña c«ng ty luËt RUSSIN vµ VECCHI vµ c«ng ty
luËt WHITE and CASE phèi hîp tæ chøc ngµy 6/11/2000 t¹i Hµ néi, luËt sFLLEN KERIGAN DRY thuéc c«ng ty RUSSIN &VECCHI cho biÕt Mü
cã c¸c luËt vÒ tr¸ch nhiÖm ®èi víi s¶n phÈm cã hÖ th«ng -u ®·i phæ cËp
(GSP) vµ hiÖn nay ®· cã trªn 100 quèc gia ®-îc h-ëng GSP khi hµng xuÊt
khÈu dÖt may vµo thÞ tr-êng Mü. Còng cÇn ph¶i nãi râ r»ng c¸c s¶n phÈm
®-îc miÔn thuÕ ph¶i tho¶ m·n yªu cÇu lµ hµng ®-îc xuÊt khÈu tõ chÝnh
n-íc ®-îc h-ëng GSP vµ ®-îc chÕ biÕn toµn bé s¶n phÈm hay Ýt nhÊt lµ trªn
30% gi¸ trÞ gia t¨ng t¹i chÝnh n-íc nµy
17
Trong khi ®ã hiÖn nay ViÖt nam vÉn ch-a ®-îc h-ëng -u ®·i GSP.
ViÖc -u ®·i GSP chØ ®-îc thùc hiÖn sau khi ViÖt nam ®¹t ®-îc quy chÕ tèi
huÖ quèc víi Mü vµ lµ thµnh viªn cña WTO vµ IMF.
Bªn c¹nh trë ng¹i thuÕ quan ®Ó t¨ng c-êng xuÊt khÈu sang thÞ tr-êng
Mü hµng dÖt may ViÖt nam ph¶i ®ñ søc c¹nh tranh víi c¸c s¶n phÈm cña
Mü vµ c¸c n-íc xuÊt khÈu truyÒn thèng vµo Mü nh-: Trung Quèc, Ên §é,
vµ c¸c n-íc nam Mü , ®Æc biÖt lµ Trung Quèc ®ang cã rÊt nhiÒu thÕ m¹nh.
Mét bÊt lîi n÷a lµ trong sè c¸c mÆt hµng cña ViÖt nam xuÊt khÈu vµo thÞ
tr-êng Mü th× hµng dÖt may ph¶i chÞu møc thuÕ phÝ NTR rÊt cao, gÇn gÊp
2,5 lÇn so víi c¸c n-íc kh¸c.
Thªm n÷a còng cÇn ph¶i nãi lªn r»ng chÊt l-îng hµng dÖt may cña
ViÖt nam ch-a cao nªn ®· gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n khi th©m nhËp vµo thÞ
tr-êng Mü.
III. Bµn vÒ ph-¬ng h-íng vµ gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c-êng kh¶ n¨ng xuÊt
khÈu hµng dÖt may vµo thÞ tr-êng Mü trong nh÷ng n¨m tíi
1. §Þnh h-íng xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo Mü
1.1 Ph-¬ng h-íng tæng qu¸t:
§¶ng vµ nhµ n-íc cïng c¸c cÊp l·nh ®¹o ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may
®· x©y dùng ®-îc nh÷ng quan ®iÓm chñ ®¹o vµ c¸c môc tiªu quan rräng vÒ
ph¸t triÓn xuÊt khÈu hµng dÖt may trong thêi gian tíi. Víi môc ®Ých t¹o
c«ng ¨n viÖc lµm cho ng-êi lao ®éng vµ ®ãng gãp mét møc t¨ng tr-ëng
nhanh vÒ doanh thu xuÊt khÈu . Tæng c«ng ty dÖt may vµ toµn ngµnh dÖt
may cÇn ph¶i thùc hiÖn theo c¸c b-íc:
Mét lµ, ph¶i hoµn thµnh nhanh chãng kÕ ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn ngµnh
dÖt may ®Õn n¨m 2010, x©y dùng mét chiÕn l-îc kinh doanh cña toµn c«ng
ty trong ®ã kÕt hîp víi chiÕn l-îc thÞ tr-êng vµ chiÕn l-îc s¶n phÈm ®Ó tËp
trung ®Çu t- vµo viÖc thùc hiÖn chiÕn l-îc.
Hai lµ, ph¶i kh«ng ngõng më réng thÞ tr-êng t¹i Mü . Ph¶i chó träng ®Õn
c¸c mÆt hµng míi, mÆt hµng chÊt l-îng cao theo tiªu chuÈn ISO 9000 vµ ®a
d¹ng ho¸ s¶n phÈm.Ph¶i ®Èy m¹nh vµ khuyÕn khÝch ph-¬ng thøc giao hµng
18
FOB ®Ó dÇn dÇn gi¶m bít tû lÖ hîp ®ång phô. Ph¶i ®¸nh gi¸ cao thÞ tr-êng
néi ®Þa.
Ba lµ, ph¶i t¨ng c-êng ®Èu t- ®Ó n©ng cao chÊt l-îng v¶i ®¶m b¶o ®ñ
m¸y mãc vµ thiÕt bÞ s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu thay thÕ, ph¸t triÓn c¸c s¶n
phÈm míi vµ c¸c s¶n phÈm truyÒn thèng, ®-a vµo nhiÒu mÉu m· ®Ñp. Ph¶i
kÕt hîp gi÷a khuyÕn khÝch ®Çu t- vµ më réng ®Çu t- ®Èy m¹nh ®Çu t- th«ng
qua c¸c liªn doanh vµ hîp t¸c trong vµ ngoµi n-íc ®Ó thu hót vèn, c«ng
nghÖ, thÞ tr-êng vµ kün¨ng qu¶n lý nh©n sù. Ph¶i t¹o nhiÒu h-íng ®Çu th-íng tíi thµnh lËp c¸c c«ng ty cæ phÇn ®Ó nhanh chãng thùc hiÖn quyÒn
lµm chñ cña ng-êi lao ®éng. Ph¶i thóc ®Èy nhanh chãng qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸
c¸c doanh nghiÖp ®· ®¨ng ký vµ tiÕn tíi cæ phÇn ho¸ dÇn dÇn toµn bé hÖ thèng
c¸c doanh nghiÖp dÖt may trong c¶ n-íc.
Bèn lµ, ®Ó hoµn thµnh ®-îc môc tiªu tæng c«ng ty cÇn sím cã mét liªn
®oµn dÖt may ViÖt nam ®Ó phèi hîp ho¹t ®éng vµ tËp trung mäi nguån lùc
nh»m ®èi mÆt víi nh÷ng th¸ch thøc cña sù c¹nh tranh khèc liÖt trªn khu vùc
vµ quèc tÕ. §ång thêi chóng ta cÇn ®Ò nghÞ nhµ n-íc tiÕp tôc hoµn thiÖn c¸c
chÝnh s¸ch trong viÖc cung cÊp nguån tµi chÝnh cho ®Çu t- vµ ph¸t triÓn,
gi¶m thuÕ, ®Êu tranh chèng n¹n bu«n lËu, ®µo t¹o nguån nh©n lùc , khuyÕn
khÝch xuÊt khÈu
1.2 Ph-¬ng h-íng cô thÓ:
§Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo Mü trong nh÷ng n¨m tíi
chóng ta cÇn quan t©m tíi nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh sau:
Ph¶i ®¶m b¶o æn ®Þnh x¶n xuÊt æn ®Þnh thÞ tr-êng. §Æc biÖt cÇn æn ®Þnh
h¹n ng¹ch ®-îc cÊp, nÕu ng-îc l¹i sÏ mÊt thÞ tr-êng.
T¨ng c-êng kiÓm tra kiÓm so¸t ®¸nh gi¸ thùc chÊt viÖc thùc hiÖn h¹n
ng¹ch. Liªn bé chØ cÊp h¹n ng¹ch c¸c chñng lo¹i hµng c¸c n¨m qua sö dông
hÕt h¹n ng¹ch
Nhµ n-íc cÇn cã chÝnh s¸ch hç trî tµi chÝnh, c¬ së h¹ tÇng ®Êt ®ai, lao
®éng…®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhá , võa vµ míi thµnh lËp v× lo¹i h×nh nµy
thÝch hîp víi kinh doanh xuÊt khÈu.
19
Hµng n¨m tæ chøc c¸c cuéc tiÕp xóc gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý vµ c¸c
doanh nghiÖp dÖt may cã doanh sè xuÊt khÈu hµng n¨m trªn 1 triÖu USD ®Ó
trao ®æi th«ng tin, t×m kiÕm gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng dÖt may.
2. Mét sè gi¶i ph¸p vµ chiÕn l-îc Marketing
Trong n¨m 2001 ,-íc tÝnh kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may n-íc ta
®¹t 2,1 tû USD ,trong ®ã tËp trung chñ yÕu vµo thÞ tr-êng Eu vµ NhËt B¶n
.Cßn víi thÞ tr-êng mü th× rÊt khiªm tèn (chØ kho¶ng vµo 70 triÖu
USD).Nguyªn nh©n c¬ b¶n khiÕn c¸c doanh nghiÖp viÖt nam kh¸ trÇy trËt
khi xuÊt khÈu vµo mü lµ do ch-a ®-îc h-ëng qui chÕ tèi huÖ quèc cho nªn
thuÕ nhËp khÈu rÊt cao . H¬n n÷a xuÊt khÈu vµo mü tõ tr-êc ®Õn nay chñ
yÕu th«ng qua c¸c ®èi t¸c thø ba nh- hång k«ng ,®µi loan ,hµn quèc... HiÖn
phÇn lín hµng dÖt may viÖt nam xuÊt khÈu theo h×nh thøc gia c«ng ,trong
khi ®ã thi tr-êng mü l¹i -a chuéng h×nh thøc mua b¸n víi sè l-¬ng lín,mua
®øt b¸n ®o¹n ®©y lµ c¸i khã cho c¸c doanh nghiÖp viÖt nam .Lµm sao tËn
dông ®-îc lîi thÕ vµ h¹n chÕ nh-ng nh-îc ®iÓm tr-íc m¾t ®©y lµ vÊn ®Ò lín
®Æt ra .C¸c doanh nghiÖp vèn trong n-¬c ph¶i khac phôc yÕu kÐm ,n©ng kh¶
n¨ng c¹nh tranh ®Ó t¨ng l-îng hµng b¸n vµo mü,c¸c doanh nghiÑp liªn
doanh còng cã nhiÒu c¬ héi th©m nhËp vµo thÞ tr-êng nµy ®Æc biÖt ,c¸c
doanh nghiÖp 100% vèn n-íc ngoµi tr-íc ®©y tËp trung xuÊt khÈu nhiÒu
vµo EU vµ nhËt b¶n nay t¨ng c-êng ®-a s¶n phÈm cña minh vµo thi tr-êng
mü. Bªn c¹nh ®ã c¸c n-íc thø ba sÏ ®-a ®¬n ®Æt hµng s¶n xuÊt ®Õn viÖt nam
(lÊy xuÊt xø viÖt nam ) ®Ó xuÊt khÈu vµo Mü, h¬n n÷a ,c¸c doanh nghiÖp
Mü tõ doanh nghiÖp b¸n bu«n ®Õn doanh nghiÖp s¶n xuÇt còng cã thÓ trùc
tiÕp ®Õn viÖt nam ®Æt hµng,®Çu t- s¶n xuÊt hoÆc liªn kÕt víi viÖt nam ®Ó
cïng ®-a hµng vµo thÞ tr-êng nµy .tuy nhiªn ,cÇn tÝnh ®Õn mét thùc tÕ kh¸c
lµ t¹i mü ,c¸c doanh nghiÖp viÖt nam ch¾c ch¾n ph¶i “so g¨ng “víi s¶n
phÈm dÖt may trung quèc ®ang trµn ngËp thÞ tr-êng.tÝnh ra mçi n¨m trung
quèc xuÊt khÈu vµo mü 25 tû USD ngµnh dÖt may viÖt nam cßn qu¸ non trÎ
vµ cã nhiÒu ®iÓm yÕu h¬n.trung quèc s¶n xuÊt ®-îc b«ng x¬ ,sîi tæng hîp
,ho¸ chÊt vµ c¶ nh-ng thiÕt bÞ cho ngµnh dÖt may, trong khi viÖt nam nh¹p
20
- Xem thêm -