Trường ĐTCB Lê Hồng Phong - TP Hà Nội
Lớp Bồi dưỡng chuyên viên K2A-2015
I. LỜI NÓI ĐẦU
1.1. Lý do lựa chọn đề tài
Môi trường có tầm quan trọng đặc biệt đối với sự tồn tại và phát của đời
sống con người, sinh vật và sự phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội của đất nước,
của dân tộc và nhân loại. Sự biến đổi một số thành phần môi trường sẽ gây tác
động đáng kể đối với các hệ sinh thái. Bảo vệ môi trường là nhiệm vụ có tính xã
hội sâu sắc, gắn liền với cuộc đấu tranh xoá đói giảm nghèo.
Bảo vệ môi trường là một trong những nhiệm vụ hàng đầu của toàn nhân
loại; bảo vệ môi trường gắn liền với sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia, do
vây đòi hỏi phải có sự quản lý của nhà nước đối với môi trường. Quản lý Nhà
nước về môi trường nhằm bảo vệ lợi ích cho xã hội và cộng đồng; bảo vệ sức
khoẻ của nhân dân, bảo đảm cho con người được sống trong môi trường trong
lành, phục vụ sự nghiệp phát triển của mỗi quốc gia nói riêng, góp phần bảo vệ
môi trường khu vực và toàn cầu nói chung.
Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Chương Mỹ là cơ quan tham
mưu, giúp Ủy ban nhân dân huyện thực hiện quản lý nhà nước về: đất đai, tài
nguyên nước, tài nguyên khoán sản, môi trường, đo đạc, bản đồ; Tham mưu cho
UBND huyện xử lý vi phạm gây ô nhiễm môi trường của các cá nhân, tổ chức
trên địa bàn huyện; Thường xuyên tiến hành công tác kiểm tra, thanh tra phát
hiện và xử lý kịp thời những vi phạm về bảo vệ môi trường, giải quyết dứt điểm
những đơn thư khiếu nại về môi trường.
Trong những năm gần đây, công tác bảo vệ môi trường ngày càng được
coi trọng; Hệ thống văn bản pháp luật về bảo vệ môi trường đã dần được hoàn
thiện và được triển khai áp dụng vào thực tế; Nhà nước đã quan tâm định hướng
chỉ đạo trong việc hoạch định các chính sách, chiến lược, các giải pháp nhằm cải
thiện môi trường; Nhận thức, trách nhiệm của các ngành và người dân đã được
nâng lên. Một số đơn vị cơ sở đã chú trọng đầu tư trang thiết bị xử lý nguồn thải.
Tuy nhiên, việc bảo vệ môi trường ở nước ta hiện nay chưa đáp ứng yêu
cầu của quá trình phát triển kinh tế xã hội trong giai đoạn mới; bên cạnh những
Học viên: Nguyễn Thị Hòa - Chuyên viên Phòng TNMT huyện Chương Mỹ
Trường ĐTCB Lê Hồng Phong - TP Hà Nội
Lớp Bồi dưỡng chuyên viên K2A-2015
kết quả đã đạt được công tác bảo vệ môi trường vẫn còn những tồn tại. Tuy nhận
thức của người dân về bảo vệ môi trường đã được nâng lên song vẫn còn hạn
chế; Vi phạm pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ môi trường vẫn xảy ra ở nhiều nơi,
đặc biệt nhiều cơ sở sản xuất chưa chấp hành nghiêm việc thực hiện các biện
pháp giảm thiểu các nguồn gây ô nhiễm môi trường, dẫn đến gây ô nhiễm môi
trường xung quanh.
Để nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi
trường, tôi xin chọn đề tài: “Xử lý tình huống gây ô nhiễm môi trường của
Công ty TNHH DJ Việt Nam” làm đề tài tiểu luận cuối khoá học.
Đây là một cơ hội tốt để bản thân vận dụng những kiến thức đã học, liên
hệ với thực tế, trên cơ sở đó suy nghĩ, tìm tòi đưa ra những giải pháp thiết thực
phù hợp giúp cho quá trình công tác của bản thân ngày càng tốt hơn. Với sự hiểu
biết của bản thân còn hạn chế, thời gian nghiên cứu chưa được nhiều, kính mong
nhận được sự quan tâm, giúp đỡ của các thầy giáo, cô giáo trong trường để
những nội dung trình bày trong tiểu luận này được đầy đủ hơn, có giá trị lâu dài
trong thực tiễn.
1.2. Mục tiêu của đề tài
-
Cho thấy bất cập trong cơ chế phân quyền, ủy quyền giữa các cơ quan
quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường dẫn đến công tác kiểm tra, giám sát
doanh nghiệp thực hiện pháp luật về môi trường không hiệu quả.
-
Đề xuất ra giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về
môi trường của Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện.
1.3. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp thu thập tài liệu sơ cấp
- Phương pháp thu thập tài liệu thứ cấp
- Phương pháp khảo sát thực địa
- Phương pháp so sánh
1.4. Phạm vi nghiên cứu
Khu công nghiệp Phú Nghĩa, huyện Chương Mỹ, Hà Nội.
Học viên: Nguyễn Thị Hòa - Chuyên viên Phòng TNMT huyện Chương Mỹ
Trường ĐTCB Lê Hồng Phong - TP Hà Nội
Lớp Bồi dưỡng chuyên viên K2A-2015
II. NỘI DUNG
2.1. Mô tả tình huống
Tình huống được đặt ra là: Công ty TNHH DJ Việt Nam trong KCN Phú
Nghĩa đã gây ô nhiễm môi trường, vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường dẫn
đến nhân dân xã Phú Nghĩa kiến nghị nhiều lần tới cơ quan chức năng đề nghị
xử lý. Cụ thể như sau:
Công ty TNHH DJ Việt Nam được thành lập và đi vào hoạt động từ năm
2008, giấy chứng nhận đầu tư số: 032043000088. Doanh nghiệp được xây dựng
trên diện tích là 38.000m2, nằm trong quy hoạch tổng thể của Khu công nghiệp
Phú Nghĩa, huyện Chương Mỹ.
Về tổ chức: doanh nghiệp gồm có 1000 lao động.
Về tổ chức sản xuất: Cơ sở làm việc theo cơ chế thị trường, thời gian làm
việc tuỳ thuộc vào yêu cầu của khách hàng, hoạt động dưới hình thức dịch vụ
phục vụ. Sản xuấtcác loại Cọ trang điểm, Phấn trang điểm và các phụ kiện trang
điểm khác. Nguyên liệu phục vụ cho việc sản xuất gồm lông tự nhiên, sợi tổng
hợp, nhôm, đồng, gỗ, chất dẻo, axit acetic, NaOH, bọt kết dính và một số thiết bị
chính: máy nén khí, máy phát điện, máy đóng gói, máy đột dập, máy tiện…
Cơ sở đã được cơ quan chức năng là Phòng Tài nguyên và Môi trường
hướng dẫn thực hiện các qui định về bảo vệ môi trường của Luật bảo vệ môi
trường. Tháng 6 năm 2008, cơ sở đã lập Bản Cam kết bảo vệ môi trường, trong
bản Cam kết đã xác định được các nguồn gây ô nhiễm chính do hoạt động của
cơ sở gây ra, bao gồm: Khí thải (NOx, CO, CO2, SO2, HC…) bụi, tiếng ồn, chất
thải rắn, nước thải. Báo cáo cũng đã nêu một số giải pháp giảm thiểu ô nhiễm
gồm: Thực hiện trồng cây xanh quanh khu vực sản xuất, trang bị đầy đủ bảo hộ
lao động cho công nhân, bố trí nhà xưởng thông thoáng, xây dựng hệ thống thoát
nước đảm bảo vệ sinh, xây dựng cơ sở hạ tầng bền vững, bố trí các hoạt động
gây tiếng ồn lệch pha, thường xuyên kiểm tra chặt chẽ tình trạng hoạt động của
các thiết bị.
Học viên: Nguyễn Thị Hòa - Chuyên viên Phòng TNMT huyện Chương Mỹ
Trường ĐTCB Lê Hồng Phong - TP Hà Nội
Lớp Bồi dưỡng chuyên viên K2A-2015
Căn cứ vào bản Cam kết bảo vệ môi trường của cơ sở, sau khi tổ chức
thẩm định, UBND huyện Chương Mỹ đã xác nhận đăng ký bản Cam kết bảo vệ
môi trường của cơ sở tại Văn bản số 211/UB-TNMT ngày 25/6/2008, đồng thời
yêu cầu cơ sở:
-
Thực hiện các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường đã nêu tại Bản
cam kết bảo vệ môi trường.
-
Thực hiện kiểm soát mỗi năm một lần các chỉ tiêu môi trường: Bụi,
tiếng ồn, khí thải, chất thải rắn.
- Thực hiện phương án phòng chống cháy nổ và bảo hộ lao động.
Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động, công ty TNHH DJ Việt Nam đã
không nghiêm túc chấp hành những nội dung về bảo vệ môi trường nêu trong
bản Cam kết bảo vệ môi trường, không thực hiện tốt các biện pháp phòng chống
ô nhiễm môi trường, do đó đã gây ảnh hưởng xấu đến môi trường xung quanh.
Ngày 05/4/2015, UBND huyện Chương Mỹ nhận được đơn kiến nghị của
nhân dân xã Phú Nghĩa về việc công ty TNHH DJ Việt Nam hoạt động gây ảnh
hưởng đến các hộ dân xã Phú Nghĩa.
-
Công ty TNHH DJ Việt Nam hoạt động xả khí thải gây mùi độc hại, khó
chịu ảnh hưởng tới các hộ dân sống gần khu công nghiệp.
-
Hàng ngày, vào cuối giờ chiều thì hoạt động xả khí thải diễn ra mạnh
hơn với lượng khí thải lớn hơn.
Trong đơn, các hộ dân đề nghị các cơ quan chức năng có biện pháp xử lý
đối với cơ sở, yêu cầu cơ sở thực hiện các giải pháp để chấm dứt tình trạng gây
ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân sống xung quanh
khu công nghiệp.
Sau khi nhận được đơn kiến nghị, UBND huyện Chương Mỹ giao phòng
Tài nguyên và Môi trường tiến hành kiểm tra hiện trạng khu vực xung quanh
Học viên: Nguyễn Thị Hòa - Chuyên viên Phòng TNMT huyện Chương Mỹ
Trường ĐTCB Lê Hồng Phong - TP Hà Nội
Lớp Bồi dưỡng chuyên viên K2A-2015
nhà máy. Tại thời điểm điểm tra, ống khói của nhà máy đang hoạt động xả khí
thải có mùi khó chịu, màu sắc thay đổi liên tục từ vàng, xám sang trắng.
Ngày 07/4/2015, phòng Tài nguyên và Môi trường phối hợp với UBND
xã Phú Nghĩa, Ban quản lý khu công nghiệp Phú Nghĩa tiến hành kiểm tra đột
xuất hoạt động bảo vệ môi trường của công ty TNHH DJ Việt Nam.
Thành phần gồm có:
- Lãnh đạo và chuyên viên phòng Tài nguyên và Môi trường;
- Phó chủ tịch, cán bộ môi trường, công an xã Phú Nghĩa;
- Cán bộ ban Quản lý khu công nghiệp Phú Nghĩa;
- Đại diện Công ty TNHH DJ Việt Nam.
Qua kiểm tra thực tế tại cơ sở, Đoàn đã phát hiện Công ty TNHH DJ Việt
Nam đã tự ý xây dựng thêm và đưa vào hoạt động phân xưởng mạ từ tháng
01/2015 mà chưa được cơ quan chức năng có thẩm quyền xác nhận đăng ký bản
Cam kết bảo vệ môi trường đối với hoạt động của phân xưởng mạ, đồng thời
công ty cũng chưa xây dựng hệ thống xử lý khí thải phát sinh từ phân xưởng mạ.
Từ đó dẫn tới việc phát sinh mùi khó chịu gây ảnh hưởng tới các hộ dân sống
xung quanh khu công nghiệp.
Khi kết thúc buổi kiểm tra tại cơ sở, Đoàn kiểm tra đã thiết lập biên bản
làm việc với những nội dung đã được thống nhất như sau:
-
Cơ sở có đầy đủ các thủ tục giấy tờ quy định về sản xuất kinh doanh và
qui định của Luật Bảo vệ môi trường như:
+ Giấy phép kinh doanh.
+ Giấy phép hành nghề.
+ Cam kết và nộp đủ thuế theo quy định
+
Có bản Cam kết bảo vệ môi trường đã được UBND huyện Chương Mỹ
xác nhận tại Văn bản số 211/UB-TNMT ngày 25/6/2008.
+ Có Hợp đồng vận chuyển, xử lý rác thải ký với Công ty Môi trường
đô
thị Xuân Mai.
Học viên: Nguyễn Thị Hòa - Chuyên viên Phòng TNMT huyện Chương Mỹ
Trường ĐTCB Lê Hồng Phong - TP Hà Nội
-
Lớp Bồi dưỡng chuyên viên K2A-2015
Cơ sở thực hiện tốt đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, cũng
như quy định của địa phương.
-
Công ty không có bản Cam kết bảo vệ môi trường được xác nhận đối với
phân xưởng mạ.
-
Việc cơ sở hoạt động gây ô nhiễm ảnh hưởng đến các hộ dân sống xung
quanh là có.
- Đề nghị công ty nghiêm túc thực hiện các biện pháp hạn chế ô nhiễm
môi
trường.
-
Đề nghị công ty lập lại bản Cam kết bảo vệ môi trường đúng với quy
mô, công nghệ hiện tại và trình UBND huyện phê duyệt.
Tại buổi kiểm tra, Công ty TNHH DJ Việt Nam đã tiếp thu các ý kiến, đề
nghị được tiếp tục hoạt động và cơ sở hứa sẽ thực hiện đúng các yêu cầu kết
luận của buổi kiểm tra.
Căn cứ kết quả tại buổi kiểm tra, Chủ tịch UBND huyện đã có Quyết định
số 351/QĐ – UBND ngày 15/4/2015 về giải quyết đơn kiến nghị của các hộ dân
xã Phú Nghĩa, nội dung Quyết định khẳng định việc cơ sở gây ô nhiễm là đúng
như kiến nghị và đề nghị cơ sở thực hiện các yêu cầu sau:
-
Đề nghị Công ty TNHH DJ Việt Nam tiến hành lập lại bản Cam kết bảo
vệ môi trường đúng với quy mô, công nghệ hiện tại.
- Xây dựng hệ thống xử lý khí đạt đạt tiêu chuẩn trước khi thải ra môi
trường.
- Nâng chiều cao của ông khói thêm 15m.
Sau khi nhận được Quyết định số 351/QĐ – UBND ngày 15/4/2015 của
Chủ tịch UBND huyện về giải quyết đơn kiến nghị, các hộ dân xã Phú Nghĩa
không đồng tình với Quyết định này và tiếp tục có đơn kiến nghị lần 2 ngày
11/5/2015 phản bác Quyết định 351/QĐ – UBND ngày 15/4/2015 của Chủ tịch
UBND huyện. Đơn được gửi đến Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường,
UBND huyện Chương Mỹ, phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Chương
Học viên: Nguyễn Thị Hòa - Chuyên viên Phòng TNMT huyện Chương Mỹ
Trường ĐTCB Lê Hồng Phong - TP Hà Nội
Lớp Bồi dưỡng chuyên viên K2A-2015
Mỹ. Đơn kiến nghị lần 2 cho rằng: Việc giải quyết như vậy là không thoả đáng,
“quan liêu, hời hợt, chung chung”.
Nhận được đơn kiến nghị lần 2, đồng chí Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi
trường đã ghi ý kiến chỉ đạo: “Chuyển đồng chí Chánh thanh tra Sở Tài nguyên
và Môi trường phối hợp với UBND huyện Chương Mỹ giải quyết”. Chánh thanh
tra Sở và UBND huyện Chương Mỹ tiếp tục cử tổ công tác đến kiểm tra cơ sở.
Ngày 30/5/2015, tổ công tác đến làm việc với Công ty TNHH DJ Việt
Nam và kiểm tra tại cơ sở, kết quả tổ công tác đã kết luận: Cơ sở đã tiến hành
xây dựng hệ thống xử lý khí thải và nâng chiều cao của ống khói. Tuy nhiên, kết
quả quan trắc các thông số đo nhanh tại hiện trường cho thấy nồng độ HC vẫn
vượt quá tiêu chuẩn cho phép 02 lần.
Tổ công tác đã đề xuất với Chủ tịch UBND huyện Chương Mỹ thu hồi
xác nhận đăng ký bản Cam kết bảo vệ môi trường của cơ sở và đề nghị Trưởng
Ban Quản lý các khu công nghiệp và chế xuất Hà Nội thu hồi giấy chứng nhận
đầu tư đồng thời là giấy đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp.
Xung quanh việc giải quyết trường hợp đơn thư kiến nghị này, có nhiều ý
kiến cho rằng việc giải quyết như vậy là chưa hợp lý.
2.2. Xác định mục tiêu xử lý tình huống
Bảo vệ môi trường là những hoạt động giữ cho môi trường trong lành,
sạch đẹp, cải thiện môi trường, bảo đảm cân bằng sinh thái, ngăn chặn, khắc
phục các hậu quả xấu do con người và thiên nhiên gây ra cho môi trường, khai
thác, sử dụng hợp lý và tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên. Bảo vệ môi trường
nhằm bảo vệ sức khoẻ cho nhân dân, bảo đảm quyền con người được sống trong
môi trường trong lành, phục vụ sự nghiệp phát triển lâu bền của đất nước.
Điều 4 của Luật bảo vệ môi trường năm 2005 đã nêu: “Tổ chức, hộ gia đình,
cá nhân gây ô nhiễm, suy thoái môi trường có trách nhiệm khắc phục, bồi thường
thiệt hại và chịu các trách nhiệm khác theo quy định của pháp luật”; Điều 7, Luật
bảo vệ môi trường năm 2005 đã quy định Những hành vi bị nghiêm cấm:
Học viên: Nguyễn Thị Hòa - Chuyên viên Phòng TNMT huyện Chương Mỹ
Trường ĐTCB Lê Hồng Phong - TP Hà Nội
Lớp Bồi dưỡng chuyên viên K2A-2015
“Sản xuất, kinh doanh sản phẩm gây nguy hại cho con người, sinh vật và hệ sinh
thái; sản xuất, sử dụng nguyên liệu, vật liệu xây dựng chứa yếu tố độc hại vượt
quá tiêu chuẩn cho phép; Gây tiếng ồn, độ rung vượt quá tiêu chuẩn cho phép” .
Vì vậy mọi hoạt động, nhất là đối với các hoạt động sản xuất kinh doanh
đều phải tuân thủ các qui định của luật bảo vệ môi trường.
-
Trong trường hợp nêu trên theo tôi, trước hết chúng ta cần phân tích làm
rõ tình huống, xác định rõ những vi phạm và nguyên nhân vi phạm của cơ sở,
kiến nghị của nhân dân, trách nhiệm của cơ quan quản lý để giải quyết vấn đề
một cách đúng đắn, phù hợp với qui định của luật bảo vệ môi trường.
- Tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa.
- Bảo vệ được lợi ích chính đáng của nhân dân và Nhà nước.
-
Đồng thời, đưa ra giải pháp hài hòa giữa tính pháp lý, lợi ích kinh tế và
lợi ích xã hội.
2.3. Phân tích nguyên nhân, hậu quả
2.3.1. Phân tích nguyên nhân
* Đối với Công ty TNHH DJ Việt Nam:
Công ty TNHH DJ Việt Nam đã chấp hành lập Cam kết bảo vệ môi
trường và gửi cho phòng Tài nguyên và Môi trường thẩm định theo đúng quy
định. Song trong quá trình thực hiện, cơ sở còn có nhiều vi phạm:
- Về chất lượng Bản Cam kết bảo vệ môi trường:
Chất lượng Bản Cam kết bảo vệ môi trường chưa đảm bảo yêu cầu theo
quy định tại phụ lục 5.2. Cấu trúc và nội dung của Bản Cam kết bảo vệ môi
trường đối với dự án đầu tư (Ban hành kèm theo Thông tư số 26/2011/TTBTNMT ngày 18 tháng 7 năm 2011 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định
chi tiết một số điều của Nghị định số 29/2011/NĐ-CP ngày 18 tháng 4 năm 2011
của Chính phủ quy định về đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động
môi trường, cam kết bảo vệ môi trường), đánh giá tác động trong quá trinh dự án
đi vào hoạt động, các nguồn gây tác động có liên quan đến chất thải: cần cụ thể
Học viên: Nguyễn Thị Hòa - Chuyên viên Phòng TNMT huyện Chương Mỹ
Trường ĐTCB Lê Hồng Phong - TP Hà Nội
Lớp Bồi dưỡng chuyên viên K2A-2015
hóa về thải lượng (tải lượng) và nồng độ của tất cả các thông số chất thải đặc
trưng cho dự án và so sánh với các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật hiện hành; cụ
thể hóa về không gian và thời gian phát sinh chất thải; Theo bản Cam kết của
Công ty, các chỉ tiêu môi trường cần đánh giá: khí thải, nước thải chưa được xác
định tính định lượng để so sánh với tiêu chuẩn môi trường, làm cơ sở cho việc
định ra các giải pháp.
Cơ sở chưa đưa ra các phương án giải quyết tối ưu về mặt môi trường,
chẳng hạn: Phương án hạn chế tiếng ồn đối với khu vực xung quanh đưa ra chưa
hợp lý, chỉ là: Bố trí làm việc lệch pha, trồng cây xanh. Biện pháp này thực hiện
không đem lại hiệu quả; Phương án xử lý nước thải của Công ty đưa ra cũng
chưa hợp lý, nước thải được xử lý trong hệ thống bể xử lý trước khi thải ra rãnh
thải chung, tuy nhiên các chất cặn vô cơ bẩn không tan lại được thu gom thải bỏ
cùng với rác thải sinh hoạt là không đúng. Đối với các chất cặn này phải được
thu gom xử lý cùng với chất thải nguy hại.
- Về thực hiện nội dung của Bản Cam kết bảo vệ môi trường:
Cơ sở chưa thực hiện kiểm soát, phân tích các chỉ tiêu môi trường gây ô
nhiễm để tiếp tục có giải pháp điều chỉnh các chỉ tiêu vượt tiêu chuẩn môi
trường; Công ty chưa thực hiện việc lập Báo cáo giám sát môi trường định kỳ 2
lần/năm gửi phòng Tài nguyên và Môi trường theo quy định.
Trong quá trình hoạt động, cơ sở đã xây dựng thêm và đưa vào hoạt động
phân xưởng mạ mà chưa lập lại Cam kết bảo vệ môi trường gửi UBND huyện
xác nhận, mặt khác chưa xây dựng hệ thống xử lý khí thải phát sinh từ phân
xưởng mạ gây ô nhiễm làm ảnh hưởng đến khu vực xung quanh.
Nguyên nhân những vi phạm của cơ sở trước hết do ý thức chấp hành
pháp luật về bảo vệ môi trường chưa tốt, thiếu hiểu biết trong công tác lập hồ sơ
pháp lý về bảo vệ môi trường.
Song bên cạnh đó còn có nguyên nhân khách quan là do phương án xử lý
đưa ra trong báo cáo chưa hợp lý, chưa đầy đủ, cụ thể nên việc thực hiện không
đem lại hiệu quả: cặn vô cơ trong quá trình xử lý nước thải không được xử lý
Học viên: Nguyễn Thị Hòa - Chuyên viên Phòng TNMT huyện Chương Mỹ
Trường ĐTCB Lê Hồng Phong - TP Hà Nội
Lớp Bồi dưỡng chuyên viên K2A-2015
chung với chất thải nguy hại mà được thải bỏ cùng rác thải sinh hoạt, không
khống chế được khí thải và độ ồn. Căn cứ theo quy định, cơ sở đã vi phạm Điều
37, Luật Bảo vệ môi trường 2005: Bảo vệ môi trường đối với cơ sở sản xuất,
kinh doanh, dịch vụ.
Tuy nhiên trong hoạt động sản xuất, cơ sở đã được chính quyền cơ sở
đánh giá là chấp hành tốt đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, các quy
định của địa phương, chấp hành tốt việc thực hiện thu thuế; Khi được đoàn kiểm
tra nhắc nhở, cơ sở đã tiếp thu ý kiến và thực hiện ngay các yêu cầu của Chủ tịch
UBND huyện Chương Mỹ;
Qua nghiên cứu, phân tích chúng ta có thể thấy cơ sở là đối tượng có thể
uốn nắn, giáo dục để đảm bảo tuân thủ pháp luật.
* Về trách nhiệm của cơ quan quản lý về bảo vệ môi trường tại địa phương: Tại
điều 122 Luật bảo vệ môi trường 2005 đã quy định nội dung quản lý nhà nước
về bảo vệ môi trường của ủy ban nhân dân các cấp có nêu trách nhiệm của
UBND cấp huyện: “…..tổ chức đăng ký và kiểm tra việc thực hiện cam kết bảo vệ
môi trường; Tuyên truyền, giáo dục pháp luật về bảo vệ môi trường; Chỉ đạo công
tác kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường; giải quyết
tranh chấp, khiếu nại, tố cáo, kiến nghị về bảo vệ môi trường theo quy định của
pháp luật về khiếu nại, tố cáo và các quy định khác của pháp luật có liên quan….”.
Như vậy UBND cấp huyện thẩm định và xác nhận Bản Cam kết bảo vệ
môi trường của cơ sở là đúng thẩm quyền. Song đi vào cụ thể quá trình thực
hiện nhiệm vụ quản lý của UBND huyện đối với cơ sở, chúng ta thấy:
-
Thứ nhất: Khi thẩm định Bản Cam kết bảo vệ môi trường của cơ sở đã
không chỉ ra được những tồn tại của Cam kết và hướng dẫn hoàn chỉnh cho đạt
yêu cầu trước khi xác nhận, dẫn đến việc ban hành Văn bản xác nhận Bản Cam
kết chất lượng chưa cao, cơ sở còn gặp khó khăn, lúng túng khi thực hiện.
-
Thứ hai: “Chưa thực hiện tốt việc kiểm tra, giám sát thực hiện pháp luật về
bảo vệ môi trường tại cơ sở, nên không phát hiện được những vi phạm của cơ sở,
Học viên: Nguyễn Thị Hòa - Chuyên viên Phòng TNMT huyện Chương Mỹ
Trường ĐTCB Lê Hồng Phong - TP Hà Nội
Lớp Bồi dưỡng chuyên viên K2A-2015
dẫn tới việc cơ sở gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tới sức khỏe của người
dân. Những thiếu sót này chủ yếu thuộc về cán bộ quản lý, chưa làm hết trách
nhiệm, nhiệm vụ.
* Về sự bất cập trong việc xây dựng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật:
-
Ngày 01/01/2015, Luật Bảo vệ môi trường 2014 chính thức có hiệu lực
thi hành, thay thế cho Luật Bảo vệ môi trường 2005. Trong Luật bảo vệ môi
trường 2014 có nội dung mới là thay thế Bản Cam kết bảo vệ môi trường bằng
Kế hoạch bảo vệ môi trường.
-
Thời điểm chuyển giao này lại trùng với thời điểm Công ty TNHH DJ
Việt Nam tiến hành xây dựng và đưa vào hoạt động phân xưởng mạ. Song Luật
Bảo vệ môi trường 2014 vẫn chưa có những Nghị định, Thông tư hướng dẫn chi
tiết việc thực hiện. Điều này đã dẫn tới những khó khăn, lúng túng cho cơ sở
trong việc lập lại Cam kết bảo vệ môi trường (hay Kế hoạch bảo vệ môi trường).
2.3.2. Hậu quả
-
Ảnh hưởng xấu tới môi trường và sức khỏe của người dân: Việc công ty
TNHH DJ Việt Nam xả khí thải độc hại không qua xử lý đã gây ảnh hưởng
không nhỏ tới môi trường và sức khỏe người dân sống xung quanh khu công
nghiệp. Nếu việc xả khí thải vẫn tiếp tục diễn ra trong một thời gian dài mà
không có sự can thiệp của các cơ quan quản lý nhà nước thì môi trường sẽ bị
hủy hoại, sức khỏe của người dân sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
- Giảm sút về pháp chế XHCN
-
Sự yếu kém trong công tác quản lý: Việc quản lý nhà nước của UBND
huyện Chương Mỹ đối với cơ sở còn lỏng lẻo, thiếu sát sao để xảy ra việc cơ sở
gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tới người dân.
-
Nếu giải quyết vấn đề không tốt có thể làm mất uy tín của cơ quan nhà
nước và làm giảm sút lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước, gây bất
bình trong dân.
Học viên: Nguyễn Thị Hòa - Chuyên viên Phòng TNMT huyện Chương Mỹ
Trường ĐTCB Lê Hồng Phong - TP Hà Nội
Lớp Bồi dưỡng chuyên viên K2A-2015
2.4. Xây dựng, phân tích và lựa chọn phương án giải quyết tình huống
Qua phân tích tình huống có thể đưa ra và đánh giá các phương án xử lý như sau:
*
Phương án 1: Yêu cầu Công ty TNHH DJ Việt Nam lập lại bản
Cam kết bảo vệ môi trường, đồng thời tiến hành xây dựng hệ thống xử lý
khí thải đạt tiêu chuẩn.
Dựa vào kết luận của Đoàn kiểm tra, căn cứ biên bản đã được lập, Chủ
tịch UBND huyện ra Quyết định yêu cầu Công ty TNHH DJ Việt Nam lập lại
bản Cam kết bảo vệ môi trường và xây dựng hệ thống xử lý khí thải đạt tiêu
chuẩn trong thời gian 30 ngày kể từ ngày nhận được Quyết định.
Đồng thời, giao phòng Tài nguyên và Môi trường, UBND xã Phú Nghĩa
kiểm tra việc chấp hành Quyết định của Công ty TNHH DJ Việt Nam.
-
Điểm thuận lợi của phương án: đã tạo điều kiện cho Công ty TNHH DJ
Việt Nam được tiếp tục hoạt động sản xuất kinh doanh.
- Những điểm hạn chế, tồn tại của phương án:
+ Chưa thuyết phục được các hộ dân có đơn kiến nghị.
+
Khi giải quyết, chưa thấy rõ được những nguyên nhân dẫn đến vi phạm
của cơ sở để có cách giải quyết thoả đáng, đem lại hiệu quả.
+
Khi giải quyết vẫn tiếp tục đưa ra quyết định quản lý kém hiệu quả, kết
quả cơ sở thực hiện các giải pháp theo yêu cầu của cơ quan quản lý nhưng vẫn
không đem lại hiệu quả.
+
Việc giải quyết để kéo dài, người dân tiếp tục kiến nghị lên các cơ quan quản
lý và chính quyền cấp trên làm ảnh hưởng đến công việc chung của các cơ quan.
*
Phương án 2: Ra Quyết định đình chỉ hoạt động của cơ sở trong
thời hàn 06 tháng và thu hồi Giấy xác nhận đăng ký Bản Cam kết bảo vệ
môi trường của cơ sở.
Dựa vào kết luận của Đoàn kiểm tra, căn cứ biên bản đã được lập, Chủ
tịch UBND huyện ra Quyết định đình chỉ hoạt động sản xuất kinh doanh của
Học viên: Nguyễn Thị Hòa - Chuyên viên Phòng TNMT huyện Chương Mỹ
Trường ĐTCB Lê Hồng Phong - TP Hà Nội
Lớp Bồi dưỡng chuyên viên K2A-2015
Công ty TNHH DJ Việt Nam trong thời hạn 06 tháng và thu hồi giấy chứng
nhận đăng ký bản Cam kết bảo vệ môi trường của cơ sở.
Đồng thời, giao phòng Tài nguyên và Môi trường, UBND xã Phú Nghĩa
kiểm tra việc chấp hành Quyết định của Công ty TNHH DJ Việt Nam. Nếu
trong thời gian bị đình chỉ mà công ty TNHH DJ Việt Nam vẫn cố tình hoạt
động, gây ô nhiễm môi trường, phải khẩn trương báo cáo UBND huyện để có
biện pháp xử lý kịp thời.
-
Điểm thuận lợi của phương án: chấm dứt ngay được hành vi gây ô
nhiễm của cơ sở.
- Những điểm hạn chế, tồn tại của phương án:
+
Quyền kinh doanh của doanh nghiệp chưa được đảm bảo. Việc ngừng
sản xuất kinh doanh sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của doanh nghiệp, các đơn
đặt hàng đang được thực hiện sẽ bị ngừng lại gây tổn thất lớn cho doanh nghiệp.
Mặt khác, khi cơ sở bị thu hồi Giấy xác nhận đăng ký bản Cam kết bảo vệ môi
trường thì các sản phẩm làm ra sẽ rất khó được tiêu thụ, xuất khẩu ra nước ngoài
do không đảm bảo các thủ tục về môi trường. Điều này có thể dẫn tới việc công
ty bị phá sản.
+
Quyết định thu hồi giấy chứng nhận Cam kết và đình chỉ hoạt động của cơ
sở sẽ ảnh hưởng lớn tới đời sống sinh hoạt, kinh tế của các hộ gia đình công nhân;
đặc biệt nếu thu nhập của các hộ công nhân chỉ trông chờ từ kết quả sản xuất kinh
doanh của cơ sở sẽ dẫn đến tình hình kinh tế của các hộ rất khó khăn, điều này cũng
phần nào ảnh hưởng và làm phức tạp tình hình kinh tế - xã hội địa phương.
*
Phương án 3: Ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh
vực bảo vệ môi trường và yêu cầu Công ty TNHH DJ Việt Nam lập lại bản
Cam kết bảo vệ môi trường.
Dựa vào kết luận của Đoàn kiểm tra, căn cứ biên bản đã được lập, Chủ
tịch UBND huyện ra Quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo
vệ môi trường đối với cơ sở đã thực hiện hành vi vi phạm chính là không có bản
Học viên: Nguyễn Thị Hòa - Chuyên viên Phòng TNMT huyện Chương Mỹ
Trường ĐTCB Lê Hồng Phong - TP Hà Nội
Lớp Bồi dưỡng chuyên viên K2A-2015
Cam kết bảo vệ môi trường được xác nhận theo quy định đối với hoạt động của
phân xưởng mạ. Theo quy định tại điểm d, khoản 2, Điều 12, Nghị định số
179/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm
hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, Công ty TNHH DJ Việt Nam bị áp
dụng hình thức xử phạt chính: phạt tiền với mức phạt 80.000.000 đồng, biện pháp
khắc phục hậu quả: buộc cơ sở phải có biện pháp quản lý khí thải đạt quy chuẩn kỹ
thuật về khí thải trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận Quyết định. Đồng thời,
yêu cầu cơ sở phải lập lại bản Cam kết bảo vệ môi trường đối với hoạt động của
phân xưởng mạ gửi cơ quan có thẩm quyền xác nhận theo quy định.
Trong quá trình thực hiện phải có sự phối hợp, tham gia kiểm tra, giám sát
của Uỷ ban nhân dân huyện Chương Mỹ (phòng Tài nguyên và Môi trường), Ủy
ban nhân dân xã Phú Nghĩa và các hộ gia đình có đơn kiến nghị.
Yêu cầu cơ sở áp dụng các Quy chuẩn Việt Nam về môi trường.
-
QCVN 05:2009/BTNMT về chất lượng không khí xung quanh, QCVN
06:2009/BTNMT về một số chất độc hại trong không khí xung quanh.
-
QCVN 19:2009/BTNMT quy định về khí thải công nghiệp đối với bụi
và các chất vô cơ, QCVN 20:2009/BNTMT quy định về khí thải công nghiệp
dối với một số chất hữu cơ.
-
QCVN 26:2010/BTNMT quy định về tiếng ồn, QCVN 27:2010/BTNMT
quy định về độ rung.
- QCVN 40:2011/BTNMT quy định về nước thải công nghiệp.
Thực hiện các công đoạn nhuộm, phun sơn trong buồng kín có sắp đặt hệ
thống lọc khí, thiết bị thu bụi, sơn, có ống thoát khí tối thiểu cao 15m. Xây dựng
tường cách âm tại khu vực nhà xưởng, trần nhà cũng được ốp bằng vật liệu cách
âm (chẳng hạn xốp). Bố trí trạm phát điện nằm độc lập cách xa khu làm việc và
khu nhà nghỉ của cán bộ, công nhân; Khoảng cách đến khu dân cư gần nhất là
500m. Xây dựng bể xử lý nước thải, nước thải đảm bảo phải được xử lý qua các
bể sau: bể lắng, lọc cặn, bể tách dầu mỡ, nước thải sau khi xử lý được thải vào
Học viên: Nguyễn Thị Hòa - Chuyên viên Phòng TNMT huyện Chương Mỹ
Trường ĐTCB Lê Hồng Phong - TP Hà Nội
Lớp Bồi dưỡng chuyên viên K2A-2015
hệ thống nước thải chung của khu vực, tuyệt đối không thải vào ruộng, ao nuôi
sản xuất của nhân dân, cặn vô cơ phải được xử lý chung với chất thải nguy hại.
- Những điểm thuận lợi của phương án này:
+
Pháp luật của nhà nước và quyền sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp
được đảm bảo.
+
Đời sống của các công nhân trong nhà máy được đảm bảo, các hộ dân sống
xung quanh cũng không bị ảnh hưởng bởi hoạt động sản xuất kinh doanh của cơ sở.
+
Cách giải quyết này có tính chất giáo dục đối với cơ sở, dễ được cơ sở
và người dân đồng tình ủng hộ.
+
Khắc phục được tồn tại của Văn bản xác nhận Cam kết đã ban hành và
đảm bảo sự kết hợp hài hoà giữa phát triển kinh tế - xã hội với bảo vệ và cải
thiện môi trường.
- Điểm hạn chế, tồn tại của phương án là thời gian giải quyết kéo dài.
* Kết luận:
Trong 03 phương án đã trình bày ở trên, tôi chọn phương án 3 làm
phương án để giải quyết, xử lý tình huống vì theo tôi phương án này là hợp lý
nhất, khả thi nhất và tối ưu nhất, giúp giải quyết được các vấn đề nảy sinh trong
tình huống mà vẫn đảm bảo sự hài hòa giữa tình và lý, giữa lợi ích kinh tế và lợi
ích xã hội, được cơ sở và nhân dân đồng tình ủng hộ.
Như đã phân tích ở trên, với cách giải quyết này cơ sở sẽ nhận thấy những
vi phạm của mình và nghiêm túc chấp hành Quyết định của UBND huyện. Mặt
khác, các cơ quan quản lý nhà nước sẽ thấy rõ những khuyết điểm, thiếu sót của
mình trong tổ chức và hoạt động quản lý nhà nước, từ đó khắc phục những tồn
tại để tạo được uy tín, lòng tin của nhân dân và xây dựng Nhà nước vững mạnh.
2.5. Lập kế hoạch tổ chức phương án đã lựa chọn
Khi nhận thấy hành vi vi phạm, Phòng Tài nguyên và Môi trường là cơ
quan chuyên môn tham mưu cho UBND huyện thực hiện chức năng quản lý nhà
nước về lĩnh vực môi trường, xử lý vi phạm về môi trường. Phòng Tài nguyên
Học viên: Nguyễn Thị Hòa - Chuyên viên Phòng TNMT huyện Chương Mỹ
Trường ĐTCB Lê Hồng Phong - TP Hà Nội
Lớp Bồi dưỡng chuyên viên K2A-2015
và Môi trường phải lên kế hoạch cụ thể để tham mưu giải quyết vụ việc theo các
bước cụ thể sau:
TT
Nội dung công việc
Tiếp nhận và xử lý
1
đơn kiến nghị của
các hộ dân xã Phú
Nghĩa
Kiểm tra thực tế tại
2
cơ sở theo đơn kiến
nghị
Học viên: Nguyễn Thị Hòa - Chuyên viên Phòng TNMT huyện Chương Mỹ
Trường ĐTCB Lê Hồng Phong - TP Hà Nội
TT
Nội dung công việc
Báo cáo tham mưu
cho
ra
3
Quyết định
phạt vi phạm hành
chính và báo cáo trả
lời
đơn
của các
Phú Nghĩa
3
Giải trình
Ra
4
phạt vi phạm hành
chính trong lĩnh vực
bảo vệ môi trường
Học viên: Nguyễn Thị Hòa - Chuyên viên Phòng TNMT huyện Chương Mỹ
Quyết định
Trường ĐTCB Lê Hồng Phong - TP Hà Nội
TT
Nội dung công việc
Gửi Quyết định xử
phạt vi phạm hành
5
chính đối với công
ty TNHH
Nam
Thi
6
định xử lý vi phạm
hành chính
Kiểm tra việc chấp
hành Quyết định xử
7
phạt
chính
TNHH
DJ
Nam
Học viên: Nguyễn Thị Hòa - Chuyên viên Phòng TNMT huyện Chương Mỹ
- Xem thêm -