Tài liệu Xk hàng dệt may vn vào tt mĩ

Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èu XK hµng dÖt may VN sang thÞ trêng Mü lêi nãi ®Çu 1.TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi: Cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ ph¸t triÓn víi tèc ®é vò b·o, ®a tíi mét sù ®ét biÕn trong t¨ng trëng kinh tÕ cña mçi quèc gia vµ ®a x· héi loµi ngêi bíc vµo mét kû nguyªn míi - kû nguyªn cña nÒn v¨n minh trÝ tuÖ. Trong bèi c¶nh Êy xu híng quèc tÕ ho¸ vµ toµn cÇu ho¸ lµ ®ßi hái tÊt yÕu ®èi víi tÊt c¶ mäi quèc gia trªn thÕ giíi vµ ViÖt Nam còng kh«ng thÓ lµ mét ngo¹i lÖ. Hoµ vµo xu híng héi nhËp Êy, ®Ó cã thÓ tiÕn nhanh, tiÕn kÞp thêi ®¹i th× ViÖt Nam cÇn ph¶i ph¸t huy nh÷ng lîi thÕ vèn cã cña m×nh. Lµ mét quèc gia cã d©n sè kho¶ng trªn 80 triÖu, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi thÊp th× lîi thÕ lín nhÊt ®èi víi ViÖt Nam lµ cã mét lùc lîng lao ®éng dåi dµo víi gi¸ nh©n c«ng rÎ. Bëi vËy, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp dÖt may trong giai ®o¹n ®Çu cña qóa tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc cã vai trß ®Æc biÖt quan träng ®èi víi ViÖt Nam. Ngoµi viÖc s¶n xuÊt hµng tiªu dïng thiÕt yÕu cho nh©n d©n, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho hµng triÖu ngêi lao ®éng trong x· héi, xuÊt khÈu hµng dÖt may cßn gãp phÇn lµm t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña quèc gia. Hµng dÖt may hiÖn ®ang ®øng thø hai trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam, sau dÇu th«. Trong n¨m 2003, hµng dÖt may xuÊt khÈu t¨ng 30,8%, kim ng¹ch t¨ng kho¶ng 850 triÖu USD ®a hµng dÖt may trë thµnh mét trong sè nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu cã gi¸ trÞ lín nhÊt cña ViÖt Nam. Tríc m¾t viÖc xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo thÞ trêng Mü cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n nh chÊt lîng hµng ho¸ cha æn ®Þnh céng víi viÖc cha am hiÓu luËt ph¸p kinh doanh còng nh phong tôc, tËp qu¸n cña thÞ trêng Mü cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nhng trë ng¹i lín nhÊt vÉn lµ viÖc hµng dÖt may cña ViÖt Nam cha ®îc hëng quy chÕ tèi huÖ quèc cña Mü. Nhng dï sao hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt-Mü ®îc ký kÕt vµo th¸ng 7/2000 lµ mét c¬ héi míi, to lín cho ngµnh dÖt may níc ta v× ®©y lµ mét thÞ trêng nhËp khÈu hµng dÖt may lín nhÊt thÕ giíi. Do vËy, viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sang thÞ trêng Mü ®îc xem lµ mét trong nh÷ng u tiªn hµng ®Çu ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¨ng thu ngo¹i tÖ cho ®Êt níc, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi d©n vµ æn ®Þnh x· héi. §Ò tµi NCKH 1 Trêng §¹i Häc KTQD Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èu XK hµng dÖt may VN sang thÞ trêng Mü 2.Môc ®Ých nghiªn cøu: Trªn c¬ së nghiªn cøu thùc tiÔn t×nh h×nh s¶n xuÊt, xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam sang thÞ trêng Mü, thùc tr¹ng cña thÞ trêng Mü vµ yªu cÇu bøc thiÕt cña viÖc cÇn ph¶i ®Èy nhanh tèc ®é vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam sang thÞ trêng Mü. Nhãm chóng t«i chän ®Ò tµi : “Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam vµo thÞ trêng Mü” nh»m kh¸i qu¸t thÞ trêng dÖt may t¹i Mü còng nh thùc tr¹ng xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sang Mü tõ ®ã ®Ò ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng dÖt may sang thÞ trêng Mü trong thêi gian tíi. 3. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu: §èi tîng cña ®Ò tµi lµ nghiªn cøu thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam sang thÞ trêng Mü. Ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi giíi h¹n ë viÖc xuÊt khÈu mÆt hµng dÖt may cña ViÖt Nam sang thÞ trêng Mü mµ kh«ng më réng sang c¸c thÞ trêng kh¸c. 4. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu: Trong ®Ò tµi nµy chóng t«i sö dông ph¬ng ph¸p thèng kª, so s¸nh sè liÖu cña nhãm hµng dÖt may xuÊt khÈu, c¸c mÆt hµng s¶n xuÊt, xuÊt khÈu chñ ®¹o cña nã nh÷ng n¨m gÇn ®©y.§Ò tµi cßn kÕt hîp ph¬ng ph¸p tæng hîp, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ ®ång thêi vËn dông c¸c quan ®iÓm, ®êng lèi, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña §¶ng vµ Nhµ níc ®Ó lµm s¸ng tá néi dung nghiªn cøu cña ®Ò tµi. 5. Bè côc cña ®Ò tµi: Víi néi dung nh vËy, ®Ò tµi cña chóng t«i sÏ gåm c¸c phÇn: Môc lôc Lêi nãi ®Çu Ch¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam . Ch¬ng II: Tæng quan vÒ thÞ trêng dÖt may Mü. Ch¬ng III: Thùc tr¹ng xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sang thÞ trêng Mü. Ch¬ng IV: C¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam vµo thÞ trêng Mü. KÕt luËn Tµi liÖu tham kh¶o Do cßn cã nh÷ng h¹n chÕ trong viÖc cËp nhËt th«ng tin cïng víi nh÷ng h¹n chÕ kiÕn thøc cña b¶n th©n, nªn trong ®Ò tµi kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh. RÊt mong nhËn ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó ®Ò tµi nµy ®îc hoµn thiÖn. Cuèi cïng xin bµy tá lßng biÕt ¬n ch©n thµnh ®Õn Th.S NguyÔn Anh TuÊn cïng c¸c thÇy c« ë khoa Th¬ng M¹i Trêng §¹i Häc Kinh TÕ Quèc D©n ®· gióp ®ì chóng em hoµn thµnh ®Ò tµi ®óng thêi h¹n. §Ò tµi NCKH 2 Trêng §¹i Häc KTQD Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èu XK hµng dÖt may VN sang thÞ trêng Mü Nhãm thùc hiÖn §Ò tµi NCKH 3 Trêng §¹i Häc KTQD Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èu XK hµng dÖt may VN sang thÞ trêng Mü Ch¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam I. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ xuÊt khÈu hµng ho¸ . I.Kh¸i niÖm chung vÒ xuÊt khÈu hµng ho¸ 1.Kh¸i niÖm ho¹t ®éng xuÊt khÈu XuÊt khÈu lµ mét bé phËn cÊu thµnh quan träng cu¶ ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng, trong ®ã hµng ho¸ dÞch vô ®îc b¸n cho níc ngoµi nh»m thu ngo¹i tÖ. NÕu xem xÐt díi gãc ®é c¸c h×nh thøc kinh doanh quèc tÕ th× xuÊt khÈu lµ h×nh thøc c¬ b¶n ®Çu tiªn cña doanh nghiÖp khi bíc vµo kinh doanh quèc tÕ. Mçi c«ng ty lu«n híng tíi xuÊt khÈu nh÷ng s¶n phÈm vµ dÞch vô cña m×nh ra níc ngoµi. XuÊt khÈu cßn tån t¹i ngay c¶ khi c«ng ty ®· tiÕn hµnh c¸c h×nh thøc cao h¬n trong kinh doanh quèc tÕ. C¸c lý do ®Ó mét c«ng ty thùc hiÖn xuÊt khÈu lµ: Thø nhÊt, sö dông nh÷ng lîi thÕ cña quèc gia m×nh Thø hai, gi¶m chi phÝ, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm Khi mét thÞ trêng cha bÞ h¹n chÕ bëi thuÕ quan , h¹n ng¹ch, c¸c quy ®Þnh kh¾t khe vÒ tiªu chuÈn kü thuËt, trªn thÞ trêng cã Ýt ®èi thñ c¹nh tranh hay n¨ng lùc cña doanh nghiÖp kinh doanh quèc tÕ cßn cha cã ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó thùc hiÖn c¸c h×nh thøc cao h¬n th× xuÊt khÈu ®îc lùa chän. So víi ®Çu t râ rµng xuÊt khÈu ®ßi hái mét lîng vèn Ýt h¬n, rñi ro thÊp h¬n, thu ®îc lîi nhuËn trong mét thêi gian ng¾n. 2.Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu Trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi, kh«ng mét quèc gia nµo cã thÓ tù s¶n xuÊt tÊt c¶ c¸c s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô ®¸p øng nhu cÇu trong níc. V× vËy tham gia vµo ho¹t ®éng th¬ng m¹i quèc tÕ lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho mçi quèc gia. Mçi qu«c gia ph¶i th«ng qua trao ®æi, mua b¸n víi c¸c quèc gia.nh»m tho¶ m¶n nhu cÇu cña m×nh. Nh vËy, ho¹t ®éng xuÊt khÈu gãp phÇn quan träng vµo sù ph¸t triÓn hay suy tho¸i, l¹c hËu cña quèc gia so víi thÕ giíi. Ých lîi cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®îc thÓ hiÖn nh sau: §Ò tµi NCKH 4 Trêng §¹i Häc KTQD Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èu XK hµng dÖt may VN sang thÞ trêng Mü 2.1.§èi víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi Th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu, c¸cb quèc gia tham gia vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ.C¸c quèc gia sÏ tËp trung vµo s¶n xuÊt vµ s¶n xuÊt nh÷ng hµng ho¸ vµ dÞch vô mµ m×nh kh«ng cã lîi thÕ. XÐt trªn tæng thÓ nÒn kinh tÕ thÕ giíi th× chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu sÏ lµm cho viÖc sö dông c¸c ngu«n lùc cã hiÖu qu¶ h¬n vµ tæng s¶n phÈm x· héi toµn thÕ giíi t¨ng lªn. Bªn c¹nh ®ã xuÊt khÈu gãp phÇn th¾t chÆt thªm quan hÖ quèc tÕ gi÷a c¸c quèc gia. 2.2. §èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n  XuÊt khÈu t¹o nguån vèn quan träng, chñ yÕu ®Ó quèc gia tho¶ m·n nhu cÇu nhËp khÈu vµ tÜch luü ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt Mçi quèc gia muèn t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ l¹i rÊt cÇn nh÷ng t liÖu s¶n xuÊt ®Ó phôc vô cho c«ng cuéc CNH- H§H. §Ó cã nh÷ng t liÖu s¶n xuÊt ®ã, hä ph¶i nhËp khÈu tõ níc ngoµi vµ ®Ó bï ®¾p nguån vèn bÞ thiÕu hôt hä sÏ lÊy tõ xuÊt khÈu. ë c¸c níc kÐm ph¸t triÓn vËt ng¨n c¶n chÝnh ®èi víi nÒn kinh tÕ lµ thiÕu tiÒm lùc vÒ vèn trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. Nguån vèn huy ®éng tõ níc ngoµi ®îc coi lµ cë chÝnh nhng mäi c¬ héi ®Çu t hoÆc vay nî tõ níc ngoµi thÊy ®îc kh¶ n¨ng xuÊt khÈu cña ®Êt níc ®ã, v× ®©y lµ nguån chÝnh ®Ó ®¶m b¶o níc nµy cã thÓ tr¶ nî.  §Èy m¹nh xuÊt khÈu ®îc xem nh mét yÕu tè quan träng kÝch thÝch sù t¨ng trëng kinh tÕ ViÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sÏ t¹o ®iÒu kiÖn më réng qui m« s¶n xuÊt, nhiÒu ngµnh nghÒ míi ra ®êi phôc vô cho xuÊt khÈu, g©y ph¶n øng d©y chuyÒn gióp cho c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn theo, dÉn ®Õn kÕt qu¶ t¨ng tæng s¶n phÈm x· héi vµ nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh.  XuÊt khÈu cã Ých lîi kÝch thÝch ®æi míi trang thiÕt bÞ vµ c«ng nghiÖp s¶n xuÊt §Ó cã thÓ ®¸p øng ®îc nhu cÇu cao cña thÕ giíi vÒ qui c¸ch phÈm chÊt s¶n phÈm th× mét s¶n phÈm s¶n xuÊt ph¶i ®æi míi trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ, mÆt kh¸c ngêi lao ®éng ph¶i n¨ng cao tay nghÒ, häc hái nh÷ng kinh nghiÖm s¶n xuÊt tiªn tiÕn. * §Èy m¹nh xuÊt khÈu cã Ých lîi ®Õn sù thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ ngµnh theo híng sö dông cã hiÖu qu¶ nhÊt lîi thÕ so s¸nh tuyÖt ®èi vµ t¬ng ®èi cña ®Êt níc XuÊt khÈu t¹o kh¶ n¨ng më réng thÞ trêng tiªu thô,cung cÊp ®Çu vµo cho s¶n xuÊt, khai th¸c tèi ®a s¶n xuÊt trong níc. XuÊt khÈu t¹o nh÷ng tiÒn ®Ò kinh tÕ kü thuËt nh»m c¶i t¹o vµ n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt trong níc. §iÒu nµy cã ý nghÜa lµ xuÊt khÈu lµ phong tiÖn quan träng t¹o vèn, kü thuËt vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn tõ thÕ giíi bªn ngoµi vµo trong níc nh»m hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ cña ®Êt níc, t¹o ra n¨ng lùc s¶n xuÊt míi. Th«ng qua xuÊt khÈu, hµng ho¸ trong níc sÏ tham gia vµo cuéc c¹nh tranh trªn thi trêng thÕ giíi vÒ gi¸ c¶ vµ chÊt lîng. Cuéc c¹nh tranh nµy ®ßi hái c¸c nhµ s¶n xuÊt trong níc ph¶i tæ chøc l¹i s¶n xuÊt, h×nh thµnh c¬ cÊu §Ò tµi NCKH 5 Trêng §¹i Häc KTQD Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èu XK hµng dÖt may VN sang thÞ trêng Mü s¶n xuÊt phï hîp víi nhu cÇu thÞ trêng. Ngoµi ra, xuÊt khÈu cßn ®ßi hái c¸c nhµ doanh nghiÖp ph¶i luång ®æi míi c«ng hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt, kinh doanh, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm vµ h¹ gi¸ thµnh. * XuÊt khÈu cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm vµ c¶i thiÖn ®íi cña nh©n d©n T¸c ®éng cña xuÊt khÈu ®Õn ®êi sèng bao gåm nhiÒu mÆt. Ngoµi ra mét phÇn kim ng¹ch xuÊt khÈu cßn dïng ®Ó nhËp khÈu nh÷ng vËt phÈm tiªu dïng thiÕt yÕu phôc vô cho ®êi sèng vµ ®¸p øng ngµy cµng phong phó h¬n nhu cÇu tiªu dïng cña nh©n d©n.  XuÊt khÈu lµ c¬ së ®Ó më réng vµ thóc ®Èy kinh tÕ ®èi ngo¹i gi÷a c¸c quèc gia XuÊt khÈu vµ c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cã t¸c ®éng qua l¹i phô thuéc lÉn nhau. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ mét ho¹t ®éng chñ yÕu, c¬ b¶n lµ h×nh thøc ban ®Çu cña ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i, tõ ®ã thóc ®Èy c¸c mèi quan hÖ kh¸c nh du lÞch quèc tÕ, b¶o hiÓm, vËn t¶i quèc tÕ, tÝn dông quèc tÕ…ph¸t triÓn theo. Ngîc l¹i sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh nµy l¹i lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu ph¸t triÓn. 2.3. §èi víi doanh nghiÖp Ngµy nay xu híng v¬n ra thÞ trêng níc ngoµi lµ mét xu híng chung cña tÊt c¶ c¸c quèc gia vµ c¸c doanh nghiÖp. ViÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ dÞch vô ®em l¹i lîi Ých sau: Th«ng qua xuÊt khÈu c¸c doanh nghiÖp trong níc cã c¬ héi tham gia vµo cuèc c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi vÒ gi¸ c¶, chÊt lîng. Nh÷ng yÕu tè ®ã ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i h×nh thµnh mét c¬ c©u s¶n xuÊt phï hîp víi thÞ trêng. XuÊt khÈu ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp lu«n lu«n ®æi míi vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt, kinh doanh n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, h¹ gi¸ thµnh. XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp më réng thÞ trêng, më réng quan hÖ kinh doanh víi c¸c b¹n hµng c¶ trong vµ ngoµi níc, trªn c¬ së hai bªn cïng cã lîi, t¨ng doanh sè vµ lîi nhuËn, ®ång thêi ph©n t¸n vµ chia sÎ rñi ro, mÊt m¸t trong ho¹t trong ho¹t ®éng kinh doanh, t¨ng cêng uy tÝn kinh doanh cña doanh nghiÖp. XuÊt khÈu khuyÕn khÝch viÖc ph¸t triÓn c¸c m¹ng líi kinh doanh cña doanh nghiÖp, ch¼ng h¹n nh ho¹t ®éng ®©u t, nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, marketing…,còng nh sù ph©n phèi vµ më réng trong viÖc cÊp giÊy phÐp. 3.NhiÖm vô cña xuÊt khÈu XuÊt ph¸t tõ môc tiªu chung cña xuÊt khÈu lµ xuÊt khÈu ®Ó nhËp khÈu ®¸p øng nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ. Nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ ®a d¹ng:phôc vô cho sù nghiÖp CNH - H§H ®Êt níc, cho tiªu dïng, cho xuÊt khÈu vµ t¹o thªm c«ng ¨n viÒc lµm. XuÊt khÈu lµ ®Ó nhËp khÈu. Ph¶i xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thÞ trêng ®Ó x¸c ®Þnh ph¬ng híng, tæ chøc hµng nhËp khÈu thÝch hîp. §Ó thùc hiÖn tèt môc tiªu trªn, ho¹t ®éng xuÊt khÈu cÇn híng vµo thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô sau: §Ò tµi NCKH 6 Trêng §¹i Häc KTQD Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èu XK hµng dÖt may VN sang thÞ trêng Mü Ph¶i ra søc khai th¸c cã hiÖu qu¶ mäi nguån lùc cña ®Êt níc (®Êt ®ai, tµi nguyªn thiªn nhiªn, c¬ së vËt chÊt). N©ng cao n©ng lùc s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu t¨ng nhanh khèi lîng vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu. T¹o hiÖu qu¶ nh÷ng mÆt hµng(nhãm hµng) xuÊt khÈu chñ lùc ®¸p øng nh÷ng ®ßi hái cña thÞ trêng thÕ giíi vµ cña khu vùc vÒ chÊt lîng, sè lîng, cã søc hÊp dÉn vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao. N¨ng lùc c¹nh tranh cña nh÷ng s¶n phÈm "made in ViÖt Nam" chia lµm ba nhãm: - Nhãm cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ c¹nh tranh coa hiÖu qu¶. - Nhãm cã kh¶ n¨ng cã ®iÒu kiÖn. - Nhãm cã kh¶ n¨ng thÊp. 4. Néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu 4.1.Nghiªn cøu thÞ trêng 4.1.1.Lùa chän mÆt hµng xuÊt khÈu §©y lµ mét trong nh÷ng néi dung ban ®Çu c¬ b¶n nhng rÊt quan träng vµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng xuÊt khÈu. §Ó lùa chän ®îc mÆt hµng mµ thÞ trêng cÇn, ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã qu¸ tr×nh nghiªn cøu, ph©n tÝch cã hÖ thèng nhu cÇu thÞ trêng tõ ®ã gióp cho doanh nghiÖp chñ ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh 4.1.2.Lùa chän thÞ trêng xuÊt khÈu Sau khi ®· lùa chän ®îc mÆt hµng xuÊt khÈu, doanh nghiÖp cÇn ph¶i tiÕn hµnh lùa chän thÞ trêng xuÊt khÈu m¾t hµng ®ã. ViÖc lùa chän thÞ trêng ®ßi hái doanh nghiÖp ph©n tÝch tæng hîp nhiÒu yÕu tè bao g«m c¶ nh÷ng yÕu tè vi m« còng nh yÕu tè vÜ m« vµ kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp. §©y lµ mét qu¸ tr×nh ®ßi hái nhiÒu thêi gian vµ chi phÝ. 4.1.3.Lùa chän b¹n hµng Lùa chän b¹n hµng c¨n cø kh¶ n¨ng tµi chÝnh, kh¶ n¨ng thanh to¸n cña b¹n hµng vµ c¨n cø vµo ph¬ng thøc vµ ph¬ng tiÖn thanh to¸n. ViÖc lùa chän b¹n hµng lu«n theo nguyªn t¨c ®«i bªn cïng cã lîi. Th«ng thêng khi lùa chän b¹n hµng, c¸c doanh nghiÖp thêng tríc hÕt lu t©m ®Õn nh÷ng mèi quan hÖ cò cña m×nh. Sau ®ã nh÷ng b¹n hµng cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c trong níc ®· quan hÖ còng lµ mét c¨n cø ®Ó xem xÐt lùa chän ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. C¸c b¹n hµng thêng ph©n theo khu vùc thÞ trêng mµ tuú thuéc vµo s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp lùa chän ®Ó bu«n b¸n quèc tÕ mµ c¸c quèc gia u tiªn. 4.1.4.Lùa chän ph¬ng thøc giao dÞch Ph¬ng thøc lµ nh÷ng c¸ch thøc mµ doanh nghiÖp sö dông ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu vµ kÕ ho¹ch kinh doanh cña m×nh trªn thÞ trêng thÕ giíi. HiÖn nay cã rÊt nhiÒu ph¬ng thøc giao dÞch kh¸c nhau nh: giao dÞch th«ng thêng, giao dÞch qua trung gian, giao dÞch th«ng qua héi chî hay triÓn l·m. Tuú vµo kh¶ n¨ng cña mçi doanh nghiÖp mµ lùa chän ph¬ng thøc giao dÞch sao cho ®¶m b¶o c¸c môc tiªu cña s¶n xuÊt kinh doanh. 4.2.§µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång §©y lµ mét kh©u quan träng trong kinh doanh xuÊt khÈu, v× nã quyÕt ®Þnh ®Õn tÝnh kh¶ thi hay kh«ng kh¶ thi cña kÕ ho¹ch kinh doanh cña doanh nghiÖp. KÕt qu¶ cña ®µm ph¸n sÏ lµ hîp ®ång ®îc ký kÕt. §µm ph¸n §Ò tµi NCKH 7 Trêng §¹i Häc KTQD Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èu XK hµng dÖt may VN sang thÞ trêng Mü cã thÓ th«ng qua th tÝn, ®iÖn tÝn vµ trùc tiÕp. TiÕp theo c«ng viÖc ®µm ph¸n, c¸c bªn tiÕn hµnh ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu, trong ®ã qui ®Þnh ng¬i b¸n cã nghÜa vô chuyÓn quyÒn së h÷u hµng ho¸ cho ngêi mua, con ngêi mua cã nghÜa vô tr¶ cho ngêi b¸n mét kho¶n tiÒn ngang gi¸ trÞ theo c¸c ph¬ng tiÖn thanh to¸n quèc tÕ. 4.3.Thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu, giao hµng vµ thanh to¸n Sau khi ®· ký kÕt hîp ®ång hai bªn thùc hiÖn nh÷ng g× m×nh ®· cam kÕt trong hîp ®ång. Víi t c¸ch lµ nhµ xuÊt khÈu, doanh nghiÖp sÏ thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc sau : *Giôc më L/C vµ kiÓm tra L/C ®ã : Trong ho¹t ®éng bu«n b¸n quèc tÕ hiÖn nay, viÖc sø dông L/C ®· trë thµnh phæ biÕn h¬n c¶, do lîi ich cña nã mang l¹i. Sau khi ngêi nhËp khÈu më L/C, ngêi xuÊt khÈu ph¶i kiÓm tra cÈn thËn, chi tiÕt c¸c ®iÒu kiÖn trong L/C xme cã phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn cña hîp ®ång hay kh«ng. NÕu kh«ng phï hîp hoÆc cã sai sãt th× cÇn ph¶i th«ng b¸o cho ngêi nhËp khÈu biÕt ®Ó söa ch÷a kÞp thêi cßn nÕu khong thÊy cã sai sãt th× th«ng b¸o cho bªn nhËo khÈu biÕt vµ tiÕn hµnh chuyÓn bÞ giao hµng ho¸. *Xin giÊy phÐp xuÊt khÈu Trong mét sè trêng hîp, mÆy hµng xuÊt khÈu thuéc danh môc Nhµ níc qu¶n lý, doanh nghiÖp cÇn ph¶i tiÕn hµnh xin giÊy phÐp xuÊt khÈu do phßng cÊp giÊy phÐp xuÊt khÈu cña Bé Th¬ng M¹i qu¶n lý *ChuÈn bÞ hµng xuÊt khÈu §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp sau khi thu mua nguyªn phô liÖu s¶n xuÊt ra s¶n phÈm, cÇn ph¶i lùa chän, kiÓm tra, ®ãng gãi bao b× hµng ho¸ xuÊt khÈu, kÎ ký m· hiÖu sao cho phï hîp víi hîp ®ång ®· ký vµ luËt ph¸p cña níc nhËp khÈu *KiÓm ®Þnh hµng ho¸ Tr¬c khi xuÊt khÈu, c¸c nhµ xuÊt khÈu ph¶i cã nghÜa vô kiÓm tra sè lîng, träng lîng hµng ho¸. ViÖc kiÓm tra ph¶i ®îc tiÕn hµnh hai cÊp c¬ së vµ ë cöa khÈu nh¨m ®¶m b¶o quyÒn lîi cho khach hµng va uy tÝn cña nhµ s¶n xuÊt *Thuª ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn Doanh nghiÖp xuÊt khÈu cã thÓ tù thuª ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn hoÆc uû th¸c cho mét c«ng ty uû th¸c thuª tµu. §iÒu nµy phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng trong hîp ®ång. C¬ së ph¸p lý ®iÕu tiÕt mèi quan hÖ gi÷a c¸c bªn uû th¸c thuª tµu víi bªn nhËn uû th¸c lµ hîp ®ång uû th¸c thuª tµu. Cã hai lo¹i hîp ®ång uû th¸c thuª tµu: Hîp ®ång uû th¸c thuª tµu c¶ n¨m vµ hîp ®ång thuª tµu chuyÕn. Nhµ xuÊt khÈu c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm cña hµng ho¸ ®Ó lùa chän hîp ®ång thuª tµu cho thÝch hîp. *Mua b¶o hiÓm hµng ho¸ Hµng ho¸ trong bu«n b¸n quèc tÕ thêng xuyªn ®îc chuyªn chë b»ng ®êng biÓn, ®iÒu nµy thêng gÆp rÊt nhiÒu rñi ro, do ®ã cÇn ph¶i mua b¶o hiÓm cho hµng ho¸. C«ng viÖc cÇn ph¶i thùc hiÖn th«ng qua hîp ®ång b¶o hiÓm. Cã hai lo¹i hîp ®ång b¶o hiÓm :Hîp ®ång b¶o hiÓm bao vµ hîp ®ång b¶o §Ò tµi NCKH 8 Trêng §¹i Häc KTQD Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èu XK hµng dÖt may VN sang thÞ trêng Mü hiÓm chuyÕn.khi mua b¶o hiÓm cÇn lu ý nh÷ng ®iÒu kiÖn b¶o hiÓm vµ lùa chän c«ng ty b¶o hiÓm. *Lµm thñ tôc h¶i quan Hµng ho¸ khi vêt qua biªn giíi quèc gia ®Ó xuÊt khÈu ®Òu ph¶i lµm thñ tôc h¶i quan. ViÖc lµm thñ tôc h¶i quan bao gåm ba bíc chñ yÕu sau: -Khai b¸o h¶i quan: Doanh nghiÖp khai b¸o tÊt c¶ c¸c ®Æc ®iÓm hµng ho¸ vÒ sè lîng, chÊt lîng, gi¸ trÞ, tªn ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn, níc nhËp khÈu. C¸c chøng tõ cÇn thiÕt, ph¶i xuÊt tr×nh kÌm theo lµ: Gi©y phÐp xuÊt khÈu, phiÕu ®ãng gãi, b¶ng kª chi tiÕt…. - XuÊt tr×nh hµng ho¸ - Thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh cña h¶i quan *Giao hµng lªn tµu Trong bíc nµy doanh nghiÖp cÇn tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc sau: - LËp b¶n ®¨ng ký hµng chuyªn chë. - XuÊt tr×nh b¶n ®¨ng ký cho ngêi vËn t¶i ®Ó lÊy hå s¬ xÕp hµng. - Trao ®æi víi c¬ quan ®iÒu ®é c¶ng ®Ó n¾m v÷ng ngµy giê lµm hµng - Bè trÝ ph¬ng tiÖn vËn t¶i ®a hµng vµo c¶ng, xÕp hµng lªn tµu - LÊy biªn lai thuyÒn phã, sau ®ã ®æi biªn lai, sau ®ã biªn lai thuyÒn phã lÊy vËn ®¬n ®êng biÓn hoµn h¶o vµ chuyÓn nhîng ®îc, sau ®ã lËp bé chøng tõ thanh to¸n *Thanh to¸n Thanh to¸n lµ bíc cuèi cïng cña viÖc thùc hiÖn hîp ®ång nÕu kh«ng cã sù tranh chÊp khiªó n¹i. Trong bu«n b¸n quèc tÕ, cã rÊt nhiÒu ph¬ng thøc thanh to¸n kh¸c nhau: - Ph¬ng thøc chuyÓn tiÒn - Ph¬ng thøc thanh to¸n më tµi kho¶n - Ph¬ng thøc thanh to¸n nhê thu - Ph¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ §èi víi nhµ xuÊt khÈu vÒ ph¬ng tiÖn thanh to¸n cÇn ph¶i xem xÐt nh÷ng vÊn ®Ò sau: -Ngêi b¸n muèn b¶o ®¶m r»ng, ngêi mua cã c¸c ph¬ng tiÖn tµi chÝnh ®Ó tr¶ tiÒn mua hµng theo ®óng hîp ®ång ®· ký -Ngêi b¸n muèn viÖc thanh to¸n ®îc thùc hiÖn ®óng h¹n Trªn b×nh diÖn quèc tÕ, hai ph¬ng tiÖn thanh to¸n lµ nhê thu (D/P vµ D/A) vµ th tÝn dông ( chñ yÕu lµ L/C kh«ng huû ngang) ®îc ¸p dông phæ biÕn h¬n c¶. §Õn ®©y nÕu kh«ng cã sùe tranh chÊp vµ khiÕu n¹i, mét th¬ng vô xuÊt khÈu coi nh ®· kÕt thóc vµ doanh nghiÖp l¹i tiÕn hµnh mét th¬ng vô míi 5. C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn xuÊt khÈu Nghiªn cøu c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng mua b¸n hµng ho¸ quèc tÕ nãi chung vµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi riªng cho phÐp c¸c nhµ kinh doanh thÊy ®îc nh÷ng g× hä sÏ ph¶i ®èi mÆt vµ ®øng tríc tinh thÕ ®ã th× hä ph¶i xö lý nh thÕ nµo? ë ®©y cã thÓ nghiªn cøu ¶nh hëng cña c¸c nhom yÕu tè chñ yÕu sau: 5.1.C¸c yÕu tè kinh tÕ §Ò tµi NCKH 9 Trêng §¹i Häc KTQD Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èu XK hµng dÖt may VN sang thÞ trêng Mü C¸c yÕu tè kinh tÕ ¶nh hëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu, h¬n n÷a c¸c yÕu tè nµy rÊt réng nªn c¸c doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän vµ ph©n tÝch c¸c yÕu tè thiÕt thùc nhÊt ®Ó ®a ra c¸c biÖn ph¸p t¸c ®éng cô thÓ 5.1.1.Tû gi¸ hèi ®o¸i vµ tû suÊt ngo¹i tÖ cña hµng xuÊt khÈu Tû gi¸ hèi ®o¸i lµ gi¸ c¶ cña mét ®¬n vÞ tiÒn tÖ nµy thÓ hiÖn b»ng mét sè ®¬n vÞ tiÒn tÖ cña níc kia. Tû gi¸ hèi ®o¸i vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i lµ nh©n tè quan träng ®Ó doanh nghiÖp ®a ra quyÕt ®Þnh liªn quan ®Õn ho¹t ®éng mua b¸n hµng ho¸ quèc tÕ nãi chung vµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi riªng. §Ó nhËn biÕt ®îc sù t¸c ®éng cña tû gi¸ hèi ®o¸i ®èi víi c¸c ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ nãi chung, ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi riªng c¸c nhµ kinh tÕ thêng ph©n biÖt tû gi¸ hèi ®o¸i danh nghÜa (TGDN) vµ tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ (TGTT) Tû gi¸ hèi ®o¸i danh nghÜa (tû gi¸ chÝnh thøc) lµ tû gi¸ ®îc nªu trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh: B¸o chÝ, ®µi ph¸t thanh, tivi…Do ng©n hang Nhµ níc c«ng bè hµng ngµy. Tuy nhiªn tû hèi ®o¸i chÝnh thøc kh«ng ph¶i lµ mét yÕu tè duy nhÊt ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c nhµ s¶n xuÊt trong níc vÒ c¸c mÆt hµng. VÊn ®Ò ®èi víi c¸c nhµ xuÊt khÈu vµ nh÷ng doanh nghiÖp cã hµng ho¸ c¹nh tranh víi c¸c nhµ nhËp khÈu lµ cã ®îc hay kh«ng mét tû gi¸ chÝnh thøc, ®îc ®iÒu chØnh theo l¹m ph¸t trong níc vµ l¹m ph¸t x¶y ra t¹i c¸c nÒn kinh tÕ cña c¸c b¹n hµng cña hä.Mét tý gi¸ hèi ®o¸i chÝnh thøc ®îc ®iÒu chØnh theo c¸c qu¸ tr×nh l¹m ph¸t cã liªn quan gäi lµ tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ. NÕu tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ thÊp h¬n so víi níc xuÊt khÈu vµ cao h¬n so víi níc nhËp khÈu th× lîi thÕ sÏ thuéc vÒ níc xuÊt khÈu do gi¸ nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo thÊp h¬n, chi phÝ nh©n c«ng rÎ h¬n lµm cho gia thµnh s¶n phÈm ë níc xuÊt khÈu rÎ h¬n so víi níc nhËp khÈu. Cßn ®èi víi níc nhËp khÈu th× cÇu vÒ hµng nhËp khÈu sÏ t¨ng lªn do ph¶i mÊt chi phÝ lín h¬n ®Ó s¶n xuÊt hµng ho¸ ë trong níc. §iÒu nµy ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c níc xuÊt khÈu t¨ng nhanh ®îc c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu cña m×nh, do ®ã cã thÓ t¨ng ®îc lîng dù tr÷ ngo¹i hèi . T¬ng tù, tû suÊt ngo¹i tÖ hµng xuÊt khÈu còng nh: “Mét chiÕc gËy v« h×nh ” ®· lµm thay ®æi, chuyÓn híng gi÷a c¸c mÆt hµng, c¸c ph¬ng ¸n kinh doanh cña doanh nghiÖp xuÊt khÈu. 5.1.2.Môc tiªu vµ chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ Th«ng qua môc tiªu vµ chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ th× chÝnh phñ cã thÓ ®a ra c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch hay h¹n chÕ xuÊt nhËp khÈu. Ch¼ng h¹n chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ theo híng CNH- H§H ®ßi hái xuÊt khÈu ®Ó thu ngo¹i tÖ ®¸p øng nhu cÇu nhËp khÈu cac trang thiÕt bÞ m¸y mãc phôc vô s¶n xuÊt, môc tiªu b¶o hé s¶n xuÊt trong níc ®a ra c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch xuÊt khÈu vµ h¹n chÕ nhËp khÈu hµng tiªu dïng… 5.1.3.ThuÕ quan, h¹n ngh¹ch vµ trî cÊp xuÊt khÈu *ThuÕ quan §Ò tµi NCKH 10 Trêng §¹i Häc KTQD Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èu XK hµng dÖt may VN sang thÞ trêng Mü Trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu thuÕ quan lµ lo¹i thuÕ ®¸nh vµo tõng ®¬n vÞ hµng xuÊt khÈu. ViÖc ®¸nh thuÕ xuÊt khÈu ®îc chÝnh phñ ban hµnh nh»m qu¶n lý xuÊt khÈu theo chiÒu híng cã lîi nhÊt cho nÒn kinh tÕ trong níc vµ më réng c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i. Tuy nhiªn, thuÕ quan còng g©y ra mét kho¶n chi phÝ x· héi do s¶n xuÊt trong níc t¨ng lªn kh«ng cã hiÖu qu¶ vµ møc tiªu dïng trong níc l¹i gi¶m xuèng. Nh×n chung c«ng cô nµy thêng chØ ¸p dông ®èi víi mét sè mÆt hµng nh»m h¹n chÕ sè lîng xuÊt khÈu vµ bæ sung cho nguån thu ng©n s¸ch. *H¹n ng¹ch §îc coi lµ mét c«ng cô chñ yÕu cho hµng rµo phi thuÕ quan, nã ®îc hiÓu nh qui ®Þnh cña Nhµ níc vÒ sè lîng tèi ®a cña mét mÆt hµng hay cña mét nhãm hµng ®îc phÐp xuÊt khÈu trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh th«ng qua viÖc cÊp giÊy phÐp. Së dÜ cã c«ng cô nµy v× kh«ng ph¶i lóc nµo Nhµ níc còng khuyÕn khÝch xuÊt khÈu mµ ®«i khi vÒ quyÒn lîi quèc gia ph¶i kiÓm so¸t mét vµi mÆt hµng hay nhãm hµng nh s¶n phÈm ®Æc biÖt, nguyªn liÖu do nhu cÇu trong níc cßn thiÕu… *Trî cÊp xuÊt khÈu Trong mét sè trêng hîp chÝnh phñ ph¶i thùc hiÖn chÝnh s¸ch trî cÊp xuÊt khÈu ®Ó t¨ng møc ®é xuÊt khÈu hµng ho¸ cña níc m×nh, t¹o ®iÒu kiÖn cho s¶n phÈm cã søc c¹nh tranh vÒ gi¸ trªn thÞ trêng thÕ giíi. Trî cÊp xuÊt khÈu sÏ lµm t¨ng gi¸ néi ®Þa cña hµng xuÊt khÈu, gi¶m tiªu dïng trong níc nhng t¨ng s¶n lîng vµ møc xuÊt khÈu. 5.2.C¸c yÕu tè x· héi Ho¹t ®éng cña con ngêi lu«n lu«n tån t¹i trong mét ®iÒu kiÖn x· héi nhÊt ®Þnh. ChÝnh v× vËy, c¸c yÕu tè x· héi ¶nh hëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng cña con ngêi. C¸c yÕu tè x· héi lµ t¬ng ®èi réng, do vËy ®Ó lµm s¸ng tá ¶nh hëng cña yÕu tè nµy cã thÓ nghiªn cøu ¶nh hëng cña yÕu tè v¨n ho¸, ®Æc biÖt lµ trong ký kÕt hîp ®ång. Nªn v¨n ho¸ t¹o nªn c¸ch sèng cña mçi céng ®ång sÏ quyÕt ®Þnh c¸c thøc tiªu dïng, thø tù u tiªn cho nhu cÇu mong muèn ®îc tho¶ m·n vµ c¸ch tho¶ m·n cña con ngêi sèng trong ®ã. ChÝnh v× vËy v¨n ho¸ lµ yÕu tè chi phèi lèi sèng nªn c¸c nhµ xuÊt khÈu lu«n lu«n ph¶i qua t©m t×m hiÓu yÕu tè v¨n ho¸ ë c¸c thÞ trêng mµ m×nh tiªn hµnh ho¹t ®éng xuÊt khÈu. 5.3.C¸c yÕu tè chÝnh trÞ ph¸p luËt yÕu tè chÝnh trÞ lµ nh©n tè khuyÕn khÝch ho¹c h¹n chÕ qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ ho¹t ®éng kinh doanh. ChÝnh s¸ch cña chÝnh phñ cã thÓ lµm t¨ng sù liªn kÕt c¸c thÞ trêng vµ thóc ®©y tèc ®é t¨ng trëng ho¹t ®éng xuÊt khÈu b»ng viÖc dì bá c¸c hµng rµo thuÕ quan, phi thuÕ quan, thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ trong c¬ së h¹ tÇng cña thÞ trêng. Khi kh«ng æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ sÏ c¶n trë sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña §Êt níc vµ t¹o ra t©m lý kh«ng tèt cho c¸c nhµ kinh doanh. C¸c yÕu tè chÝnh trÞ ph¸p luËt ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Cac c«ng ty kinh doanh xuÊt khÈu ®Òu ph¶i tu©n thñ c¸c qui ®Þnh mµ chÝnh phñ tham gia vµo c¸c tæ chøc quèc tÕ trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi còng nh c¸c th«ng lÖ quèc tÕ: §Ò tµi NCKH 11 Trêng §¹i Häc KTQD Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èu XK hµng dÖt may VN sang thÞ trêng Mü - C¸c qui ®Þnh cña luËt ph¸p ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu(thuÕ, thñ tôc qui ®Þnh vÒ mÆt hµng xuÊt khÈu,qui ®Þnh qu¶n lý vÒ ngo¹i tÖ..) - C¸c hiÖp íc, hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i mµ quèc gia cã doanh nghiÖp xuÊt khÈu tham gia - C¸c qui ®Þmh nhËp khÈu cña c¸c quèc gia mµ doanh nghiÖp cã quan hÖ lµm ¨n. - C¸c vÊn ®Ò vÒ ph¸p lý vµ tËp qu¸n quèc tÕ cã liªn quan ®Õn viÖc xuÊt khÈu(c«ng íc viªn 1980, Incoterm 2000…) - Qui ®Þnh vÒ giao dÞch hîp ®ång, vÒ b¶o hé quyÒn t¸c gi¶, quyÒn së h÷u trÝ tuÖ - Qui ®Þnh vÒ lao ®éng, tiÒn l¬ng, thêi gian lao ®éng, nghØ ng¬i, ®×nh c«ng, b·i c«ng - Qui ®Þnh vÒ c¹nh tranh ®éc quyÒn, vÒ c¸c lo¹i thuÕ. - Qui ®Þnh vÒ vÊn ®Ò b¶o vÒ m«i trêng, tiªu chuÈn chÊt lîng, giao hµng, thùc hiÖn hîp ®ång. - Qui ®Þnh vÒ qu¶ng c¸o híng dÉn sö dông. Ngoµi nh÷ng vÊn ®Ò nãi trªn chÝnh phñ cßn thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch ngo¹i th¬ng kh¸c nh :Hµng rµo phi thuÕ quan, u ®·i thuÕ quan.... ChÝnh s¸ch ngo¹i th¬ng cña chÝnh phñ trong mçi thêi kú cã sù thay ®æi. Sù thay ®æi ®ã lµ mét trong nh÷ng rñi ro lín ®èi víi nhµ lµm kinh doanh xuÊt khÈu. V× vËy hä ph¶i n¾m b¾t ®îc chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc ®Ó biÕt ®îc xu híng vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ vµ sù can thiÖp cña Nhµ níc. 5.4. C¸c yÕu tè vÒ tù nhiªn vµ c«ng nghÖ - Kho¶ng c¸ch ®Þa lý gi÷a c¸c níc sÏ ¶nh hëng ®Õn chi phÝ vËn t¶i, tíi thíi gian thùc hiÖn hîp ®ång, thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång do vËy, nã ¶nh hëng tíi viÖc lùa chän nguån hµng, lùa chän thÞ trêng, mÆt hµng xuÊt khÈu… - VÞ trÝ cña c¸c níc còng ¶nh hëng ®Õn viÖc lùa chän nguån hµng, thÞ trêng tiªu thô vÝ dô: ViÖc mua b¸n hµng ho¸ víi c¸c níc cã c¶ng biÓn cã chi phÝ thÊp h¬n so víi c¸c níc kh«ng cã c¶ng biÓn. - Thêi gian thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu cã thÓ bÞ kÐo dµi do bÞ thiªn tai nh b·o, ®éng ®Êt… - Sù ph¸t triÓn cña khoa hãc c«ng nghÖ, ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ th«ng tin cho phÐp c¸c nhµ kinh doanh n¾m b¾t mét c¸ch chÝnh x¸c vµ nhanh chãng th«ng tin, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc theo dâi, ®iÒu khiÓn hµng ho¸ xuÊt khÈu, tiÕt kiÖm chi phÝ, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu. §ång thêi yÕu tè c«ng nghÖ cßn t¸c ®éng ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, gia c«ng chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu, c¸c lÜnh vùc kh¸c cã liªn quan nh vËn t¶i, ng©n hµng… 5.5.yÕu tè h¹ tÇng phôc vô cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu C¸c yÕu tè h¹ tÇng phôc vô ho¹t ®éng xuÊt khÈu ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn xuÊt khÈu, ch¼ng h¹n nh: §Ò tµi NCKH 12 Trêng §¹i Häc KTQD Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èu XK hµng dÖt may VN sang thÞ trêng Mü - HÖ thèng giao th«ng ®Æc biÖt lµ hÖ thèng c¶ng biÓn: Møc ®é trang bÞ, hÖ thèng xÕp dì, kho tµng…hÖ thèng c¶ng biÓn nÕu hiÖn ®¹i sÏ gi¶m bít thêi gian bèc dì, thñ tôc giao nhËn còng nh ®¶m b¶o an toµn cho hµng ho¸ xuÊt khÈu. - HÖ thèng ng©n hµng: Sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng ng©n hµng cho phÐp c¸c nhµ kinh doanh xuÊt khÈu thuËn lîi trong viÖc thanh to¸n, huy ®éng vèn. Ngoµi ra ng©n hµng lµ mét nh©n tè ®¶m b¶o lîi Ých cho nhµ kinh doanh b¨ng c¸c dÞch vô thanh to¸n qua ng©n hµng. - HÖ thèng b¶o hiÓm ,kiÓm tra chÊt lîng hµng ho¸ cho phÐp c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®îc thùc hiÖn mét c¸ch an toµn h¬n, ®ång thêi gi¶m bít ®îc møc ®é thiÖt h¹i khi cã rñi ro x¶y ra… 5.6. ¶nh hëng cña t×nh h×nh kinh tÕ - x· héi thÕ giíi vµ quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ Trong xu thÕ khu vùc ho¸, toµn cÊu ho¸ th× sù phô thuéc gi÷a c¸c níc ngµy cµng t¨ng. ChÝnh v× thÕ mçi biÕn ®éng cña t×nh h×nh kinh tÕ x· héi trªn thÕ giíi ®Òu Ýt nhiÒu trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ¶nh hëng ®Õn nÒn kinh tÕ trong níc. LÜnh vùc xuÊt khÈu h¬n bÊt cø mét ho¹t ®éng nµo kh¸c bÞ chi phèi m¹nh mÏ nhÊt, ë ®©y còng do mét phÇn t¸c ®éng cña c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. Khi xuÊt khÈu hµng ho¸ tõ níc nµy sang níc kh¸c, ngêi xuÊt khÈu ph¶i ®çi mÆt víi c¸c hµng rµo thuÕ quan, phi thuÕ quan. Møc ®é láng lÎo hay chÆt chÏ cña c¸c hµng rµo nµy phô thuéc chñ yÕu vµo quan hÖ kinh tÕ song ph¬ng gi÷a hai níc nhËp khÈu vµ xuÊt khÈu. Ngµy nay, ®· vµ ®ang h×nh thµnh rÊt nhiÒu liªn minh kinh tÕ ë c¸c møc ®é kh¸c nhau, nhiÒu hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i song ph¬ng, ®a ph¬ng ®îc ký kÕt víi môc tiªu ®Èy m¹nh ho¹t ®éng th¬ng m¹i quèc tÕ. NÕu quèc gia nµo tham gia vµo c¸c liªn minh kinh tÕ nµy hoÆc ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i th× sÏ cã nhiÒu thuËn lîi trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña m×nh. Ngîc l¹i, ®ã chÝnh lµ rµo c¶n trong viÖc th©m nhËp vµo thÞ trêng khu vùc ®ã. 5.7.Nhu cÇu cña thÞ trêng níc ngoµi Do kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña níc nhËp khÈu kh«ng ®ñ ®Ó ®¸p øng ®îc nhu cÇu tiªu dung trong níc, hoÆc do c¸c mÆt hµng trong níc s¶n xuÊt kh«ng ®a d¹ng nªn kh«ng tho¶ m·n ®îc nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng, nªn còng lµ mét trong nh÷ng nh©n tè ®Ó thóc ®Èy xuÊt khÈu cña c¸c níc cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®îc nhu cÇu trong níc vµ c¶ nhu cÇu cña níc ngoµi. 5.8. C¸c nh©n tè thuéc vÒ doanh nghiÖp . 5.8.1.TiÒm lùc tµi chÝnh Lµ mét yÕu tè tæng hîp ph¶n ¸nh søc m¹nh cña doanh nghiÖp th«ng qua khèi lîng ( nguån) vèn mµ doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng vµo kinh doanh, kh¶ n¨ng ph©n phèi ( ®Çu t ) cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn. Kh¶ n¨ng qu¶n lý cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn trong kinh doanh cu¶ doanh nghiÖp thÓ hiÖn qua c¸c chØ tiªu: - Vèn chñ së h÷u - Vèn huy ®éng - Tû lÖ t¸i ®Çu t vÒ lîi nhuËn - Kh¶ n¨ng tr¶ nî ng¾n h¹n vµ dµi h¹n - C¸c tû lÖ vÒ kh¶ n¨ng sinh lîi §Ò tµi NCKH 13 Trêng §¹i Häc KTQD Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èu XK hµng dÖt may VN sang thÞ trêng Mü 5.8.2. TiÒm n¨ng con ngêi . Trong kinh doanh ®Æc biÖt trong lÜnh vùc th¬ng m¹i dÞch vô, ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, con ngêi lµ yÕu tè quan träng hµng ®Çu ®Ó ®¶m b¶o thµnh c«ng. ChÝnh con ngêi víi n¨ng lùc thËt cña hä míi lùa chän ®óng ®îc c¬ héi vµ sö dông søc m¹nh kh¸c mµ hä ®· vµ sÏ cã:vèn , tµi s¶n, kü thuËt, c«ng nghÖ …Mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ®Ó khai th¸c vµ vît qua c¬ héi. 5.8.3. TiÒm lùc v« h×nh ( Tµi s¶n v« h×nh ): TiÒm lùc v« h×nh t¹o nªn søc m¹nh cña doanh nghiÖp trong ho¹t ®éng th¬ng m¹i. TiÒm lùc v« h×nh kh«ng ph¶i tù nhiªn mµ cã, tuy cã thÓ h×nh thµnh mçt c¸ch tù nhiªn nhng nh×n chung tiÒm lùc v« h×nh cÇn ®îc t¹o dùng mét c¸ch cã ý thøc th«ng qua c¸c môc tiªu vµ chiÕn lîc x©y dùng tiÒm lùc v« h×nh cho doanh nghiÖp vµ cÇn chó ý ®Õn khÝa c¹nh nµy trong tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. TiÒm lùc cña doanh nghiÖp cã thÓ lµ: - H×nh ¶nh vµ uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn th¬ng trêng. - Møc ®é næi tiÕng cña nh·n hiÖu hµng ho¸ - Uy tÝn vµ mèi quan hÖ x· héi cña l·nh ®¹o doanh nghiÖp 5.8.4.Kh¶ n¨ng kiÓm so¸t, chi phèi, ®é tin cËy cña nguån cung cÊp hµng ho¸ vµ dù tr÷ hîp lý hµng ho¸ cña doanh nghiÖp. YÕu tè nµy ¶nh hëng ®Õn ®Çu vµo cña doanh nghiÖp vµ t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn kÕt qu¶ thùc hiÖn c¸c chiÕn lîc kinh doanh còng nh ë khÈu tiªu thô s¶n phÈm. Kh«ng kiÓm so¸t hoÆc kh«ng ®¶m b¶o ®îc sù æn ®Þnh, chñ ®éng vÒ nguån cung cÊp hµng ho¸ cho doanh nghiÖp th× viÖc thùc hiÖn c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu kh«ng thÓ ®¶m b¶o, cã thÓ ph¸ vì hoÆc lµm háng hoµn toµn kÕ ho¹ch kinh doanh cña doanh nghiÖp. 5.8.5. Tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý. Mçi mét doanh nghiÖp lµ mét hÖ thèng víi nh÷ng mèi liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau híng tíi môc tiªu. Mét doanh nghiÖp muèn ®¹t ®îc môc tiªu cña m×nh th× ®«ng thêi ®¹t ®Õn mét tr×nh ®é tæ chøc, qu¶n lý t¬ng øng Kh¶ n¨ng tæ chøc, qu¶n lý doanh nghiÖp dùa trªn quan ®iÓm tæng hîp bao qu¸t, tËp trung vµo nh÷ng mèi liªn hÖ t¬ng t¸c cña tÊt c¶ c¸c bé phËn t¹o thµnh tæng thÓ t¹o nªn søc m¹nh thùc sù cho doanh nghiÖp. 5.8.6.Tr×nh ®é tiªn tiÕn cña trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, bÝ quyÕt c«ng nghÖ cña doanh nghiÖp ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn n¨ng suÊt, chi phÝ, gÝa thµnh vµ chÊt lîng hµng ho¸ ®îc ®a ra ®¸p øng kh¸ch hµng trong vµ ngoµi níc. 5.8.7. C¬ së vËt chÊt kü thuËt cña doanh nghiÖp C¬ së vËt chÊt kü thuËt ph¶n ¸nh nguån tµi s¶n cè ®Þnh doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng vµo kinh doanh: thiÕt bÞ , nhµ xëng…NÕu doanh nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt kü thuËt cµng ®Çy ®ñ vµ hiÖn ®¹i th× kh¶ n¨ng n¾m b¾t th«ng tin còng nh viÖc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu cµng thuËn tiÖn vµ cã hiÖu qu¶. 5.9. YÕu tè c¹nh tranh C¹nh tranh, mét mÆt thóc ®Èy cho doanh nghiÖp ®Çu t m¸y mãc thiÕt bÞ, n©ng cÊp chÊt lîng vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm…Nhng mét mÆt nã dÔ dµng ®Èy lïi c¸c doanh nghiÖp kh«ng cã kh¶ n¨ng ph¶n øng hoÆc chËm §Ò tµi NCKH 14 Trêng §¹i Häc KTQD Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èu XK hµng dÖt may VN sang thÞ trêng Mü ph¶n øng víi sù thay ®æi cña m«i trêng kinh doanh. C¸c yÕu tè c¹nh tranh ®îc thÓ hiÖn qua m« h×nh sau: M« h×nh: Søc m¹nh cña Michael Porter §èi míi §èithñ thñ míi tiÒm n¨ng tiÒm n¨ng Sù ®e do¹ cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh Nhµ cung Nhµ cung cÊp cÊp Kh¶ n¨ng mÆc c¶ cña nhµ cung cÊp C¹nh tranh gi÷a c¸c C¹nh tranh gi÷a c¸c c«ng ty hiÖn t¹i c«ng ty hiÖn t¹i Kh¶ n¨ng mÆc c¶ cña ngêi mua Ng Ngêiêi mua mua Sù ®e do¹ cña c¸c hµng ho¸ thay thÕ C¸c mÆt hµng vµ C¸c mÆt hµng vµ c¸c c¸cdÞch dÞchvô vôthay thaythÕ thÕ Qua m« h×nh c¸c doanh nghiÖp cã thÓ thÊy ®îc c¸c mèi ®e do¹ hay th¸ch thøc víi c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh lµ trung t©m. XuÊt ph¸t tõ ®©y doanh nghiÖp cã thÓ ®Ò ra s¸ch lîc hîp lý nh»m h¹n chÕ ®e do¹ vµ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp m×nh. - Sù ®e do¹ cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh tiÒm tµng: c¸c thñ nµy cha cã kinh nghiÖm trong viÖc th©m nhËp vµo thÞ trêng quèc tÕ song nã cã tiÒm n¨ng lín vÒ vèn, c«ng nghÖ, lao ®éng vµ tËn dông ®îc lîi thÕ cña ngêi ®i sau, do ®ã dÔ kh¾c phôc ®îc nh÷ng ®iÓm yÕu cña c¸c doanh nghiÖp hiÖn t¹i ®Ó cã kh¶ n¨ng chiÕm lÜnh thÞ trêng. ChÝnh v× vËy, mét doanh nghiÖp ph¶i t¨ng cêng ®Çu t vèn, trang bÞ thªm m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, nhng mÆt kh¸c ph¶i t¨ng cêng qu¶ng c¸o, ¸p dông c¸c biÖn ph¸p hç trî vµ khuyÕch tr¬ng s¶n phÈm gi÷ g×n thÞ trêng hiÖn t¹i, ®¶m b¶o lîi nhuËn dù kiÕn. - Søc Ðp cña ngêi cung cÊp: nh©n tè nµy cã kh¶ n¨ng më réng hoÆc thu hÑp khèi lîng vËt t ®Çu vµo, thay ®æi c¬ cÊu s¶n phÈm hoÆc s½n sµng liªn kÕt víi nhau ®Ó chi phèi thÞ trêng nh»m h¹n chÕ kh¶ n¨ng cu¶ doanh nghiÖp hoÆc lµm gi¶m lîi nhuËn dù kiÕn, g©y ra rñi ro khã lêng tríc cho doanh nghiÖp . V× thÕ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã nguy c¬ gi¸n ®o¹n. §Ò tµi NCKH 15 Trêng §¹i Häc KTQD Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èu XK hµng dÖt may VN sang thÞ trêng Mü - Søc Ðp ngêi tiªu dïng : Trong c¬ chÕ thÞ trêng, kh¸ch hµng ®îc coi lµ "thîng ®Õ". Kh¸ch hµng cã kh¶ n¨ng lµm thu hÑp hay më réng qui m« chÊt lîng s¶n phÈm mµ kh«ng ®îc n©ng gi¸ b¸n s¶n phÈm. Mét khi nhu cÇu cña kh¸ch hµng thay ®æi th× ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi riªng còng ph¶i thay ®æi theo sao cho phï hîp. - C¸c yÕu tè c¹nh tranh trong néi bé ngµnh: khi ho¹t ®éng trªn thÞ trêng quèc tÕ, c¸c doanh nghiÖp thêng hiÕm khi cã c¬ héi dµnh ®îc vÞ trÝ ®éc t«n trªn thÞ trêng mµ thêng bÞ chÝnh c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ cung cÊp c¸c lo¹i s¶n phÈm t¬ng tù c¹nh tranh gay g¾t. C¸c doanh nghiÖp nµy cã thÓ lµ doanh nghiÖp cña quèc gia níc së t¹i, quèc gia chñ nhµ hoÆc mét níc thø ba cïng tham gia xuÊt khÈu mÆt hµng ®ã. Trong mét sè trêng hîp c¸c doanh nghiÖp së t¹i nµy l¹i ®îc chÝnh phñ b¶o hé do ®ã doanh nghiÖp khã cã thÓ c¹nh tranh ®îc víi hä. §Ò tµi NCKH 16 Trêng §¹i Häc KTQD Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èu XK hµng dÖt may VN sang thÞ trêng Mü II. Kh¸i qu¸t chung vÒ xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam. 1.VÞ trÝ cña ngµnh DÖt-May ViÖt Nam trong chiÕn lîc t¨ng trëng híng vÒ xuÊt khÈu NghÞ quyÕt cña §¶ng ®· chØ ra híng ph¸t triÓn cña ViÖt Nam ®ã lµ t¨ng trëng híng vÒ xuÊt khÈu. Thùc tÕ cho thÊy con ®êng ph¸t triÓn nhanh, bÒn v÷ng kh«ng ph¶i qua viÖc chuyªn m«n ho¸ ngµy cµng s©u ®Ó s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm s¬ chÕ, mµ lµ th«ng qua viÖc më réng c¸c ngµnh s¶n xuÊt, chÕ t¹o híng vÒ xuÊt khÈu, thay thÕ nhËp khÈu b»ng nh÷ng s¶n phÈm trong níc s¶n xuÊt hiÖu qu¶ h¬n ®Ó khai th¸c tèt lîi thÕ so s¸nh vÒ nguån nh©n lùc, tµi nguyªn thiªn nhiªn, vèn kü thuËt, c«ng nghÖ, thÞ trêng cho sù ph¸t triÓn. C¬ së lý luËn cña chiÕn lîc kinh tÕ híng vÒ xuÊt khÈu b¾t nguån tõ nguyªn lý tæng cÇu lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh møc s¶n xuÊt. T tëng c¬ b¶n cña chiÕn lîc t¨ng trëng híng vÒ xuÊt khÈu lµ nh»m ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh vµ xu thÕ quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ , më réng ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Lý luËn vÒ tæng cÇu hiÖu qu¶ ®· më ra c¸ch lËp luËn míi vÒ nÒn kinh tÕ më, lÊy nhu cÇu cña thÞ trêng thÕ giíi lµm môc tiªu cho nÒn s¶n xuÊt trong níc. T×nh h×nh ®ã ®ßi hái mçi quèc gia ph¶i cã ph¬ng thøc phï hîp, cã c¸ch ®i hîp lý, c¶i t¹o vµ thay ®æi chÝnh nÒn kinh tÕ níc m×nh sao cho thÝch øng víi ®ßi hái cña thÞ trêng thÕ giíi.Thùc chÊt cña chiÕn lîc kinh tÕ híng vÒ xuÊt khÈu lµ ®Æt nÒn kinh tÕ quèc gia vµ mçi ngµnh s¶n xuÊt trong níc trong quan hÖ c¹nh tranh víi thÞ trêng quèc tÕ nh»m ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh, buéc nhµ s¶n xuÊt trong níc ph¶i lu«n lu«n ®æi míi c«ng nghÖ, kh«ng thÓ tån t¹i víi n¨ng suÊt thÊp, nhanh chãng n©ng cao kh¶ n¨ng tiÕp thÞ, tù do ho¸ th¬ng m¹i . Môc ®Ých cuèi cïng lµ ®¸p øng nhanh nh¹y nhu cÇu cña thÞ trêng víi gi¸ rÎ, chÊt lîng cao, kÓ c¶ thÞ trêng trong níc vµ quèc tÕ. Híng vÒ xuÊt khÈu kh«ng cã nghÜa lµ xem nhÑ nhu cÇu vµ thÞ trêng trong níc, kh«ng chó ý thay thÕ nhËp khÈu mµ tÊt c¶ c¸c s¶n phÈm s¶n xuÊt trong níc ph¶i cã søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi, tõ ®ã x¸c ®Þnh c¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn dÞch theo híng cã hiÖu qu¶ nhÊt. ChiÕn lîc t¨ng trëng m¹nh híng vÒ xuÊt khÈu trong ngµnh DÖt-May níc ta ®ßi hái viÖc t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu ph¶i t¨ng nhanh h¬n tèc ®é t¨ng trëng s¶n xuÊt. ý nghÜa quan träng cña t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may kh«ng chØ ë chç t¹o ra ngo¹i tÖ ®Ó nhËp khÈu mµ cßn cã nh÷ng t¸c dông Khai th¸c u thÕ s½n cã s¶n xuÊt víi khèi lîng lín cho thÞ trêng, tõ ®ã t¹o ra s¶n phÈm víi gi¸ thµnh thÊp... Thùc tÕ cho thÊy, híng ®i quan träng nhÊt ®èi víi níc ta trong nh÷ng n¨m tríc m¾t lµ tËp trung vµo xuÊt khÈu nhãm mÆt hµng c«ng nghiÖp nhÑ vµ thñ c«ng nghiÖp, n©ng cao tû träng cña nhãm mÆt hµng nµy trong c¬ cÊu xuÊt khÈu chung lªn trªn 50%, trong ®ã dÖt may vµ giµy dÐp lµ hai mÆt hµng chÝnh. XuÊt khÈu hµng dÖt may ®·, ®ang vµ sÏ lµ ngµnh hµng xuÊt khÈu quan träng hµng ®Çu cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû 21. Víi søc t¨ng trëng cao (trung b×nh tõ 30-40%/n¨m) liªn tôc vµ æn ®Þnh suèt mêi n¨m qua, xuÊt khÈu hµng dÖt may ®· vît qua c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu §Ò tµi NCKH 17 Trêng §¹i Häc KTQD Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èu XK hµng dÖt may VN sang thÞ trêng Mü chñ lùc kh¸c v¬n lªn chiÕm thø h¹ng cao trong danh s¸ch c¸c mÆt hµng chñ lùc. Trong nh÷ng n¨m qua, do ¶nh hëng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh ch©u ¸ , suy tho¸i kinh tÕ kÐo dµi ë NhËt vµ sù kiÖn ngµy 11/9 ®· lµm cho tèc ®é t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam chËm l¹i song tèc ®é t¨ng trëng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may vÉn kh«ng ngõng t¨ng lªn. Tõ mét ngµnh kh«ng cã tªn tuæi trong danh môc c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m ®Çu thËp niªn 90, thËm chÝ cã dÊu hiÖu suy sôp vµo nh÷ng n¨m 1992, ®Õn n¨m 1995 kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may mµ chñ yÕu lµ may s½n ®· ®øng thø hai trong danh s¸ch 10 mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam vµ dù kiÕn n¨m 2004 sÏ t¨ng 4250 triÖu USD tøc lµ so víi n¨m 2003 t¨ng 18,1% . §iÒu ®ã chøng tá sù lín m¹nh vît bËc cña ngµnh c«ng nghiÖp DÖt-May ViÖt Nam, ®ång thêi kh¼ng ®Þnh tÝnh ®óng ®¾n trong viÖc m¹nh d¹n x©y dùng ngµnh dÖt may thµnh mét ngµnh xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam. 2. C¬ cÊu c¸c mÆt hµng trong xuÊt khÈu. Tuy hiÖn nay s¶n phÈm dÖt , may ®· ®a d¹ng vµ phong phó song hÇu hÕt c¸c s¶n phÈm híng vµo c¸c thÞ trêng míi chØ lµ nh÷ng s¶n phÈm ®¬n gi¶n nh kh¨n b«ng, g¨ng tay...Sîi b«ng cao cÊp, cã ch¶i kü cho mÆt hµng s¬ mi vµ cho s¶n phÈm dÖt kim mÆt ngoµi cã xö lý hoµn tÊt cao cÊp cha nhiÒu sîi OE nh»m gi¶m gi¸ nguyªn liÖu ®Çu vµo phôc vô hµng dÖt kim. Hµng kh¨n b«ng xuÊt khÈu cã thÞ trêng rÊt lín th× tû träng cßn qu¸ bÐ. C¸c mÆt hµng quÇn ¸o dÖt kim thÓ thao hoÆc v¶i Jean thun tõ nguyªn liÖu ®µn tÝnh cao (sîi lycra, spandex) cßn rÊt Ýt.C¸c mÆt hµng Jacket mËt ®é cao, sö dông sîi kÐo tõ microfiber cha cã. C¸c nguyªn liÖu tæng hîp biÕn tÝnh Acrylic pha len ®Ó s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng Complet cha cã. §Æc biÖt vÒ kh©u thiÕt kÕ mÉu s¶n phÈm cña ta cßn rÊt yÕu do cha ®îc coi träng vÒ ®Çu t c¬ së mode, th«ng tin vµ tiÕp cËn thÞ trêng. HÇu hÕt viÖc thiÕt kÕ ®Òu do ViÖn mÉu thêi trang ViÖt Nam ®¶m nhËn song viÖc nghiªn cøu l¹i thùc sù bÞ h¹n chÕ do cha x©y dùng ®îc ®éi ngò nghiªn cøu thiÕt kÕ, s¶n xuÊt thö mÆt hµng tõ c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh ®Õn ngµnh, bao gåm c¸c chuyªn gia giái c«ng nghÖ tõ vËt liÖu dÖt ®Õn xö lý hoµn tÊt vµ c¸c nhµ thiÕt kÕ v©n hoa, mÉu mèt thêi trang, trong khi ë nhiÒu níc trªn thÕ giíi cã c¶ ngµnh thêi trang may mÆc víi bÒ dµy nhiÒu n¨m, chÝnh yÕu tè nµy còng gãp phÇn lµm gi¶m tÝnh c¹nh tranh cña hµng ViÖt Nam . Thªm vµo ®ã, t×nh tr¹ng thiÕu nguyªn liÖu s¶n xuÊt trong níc cho ngµnh may c¶ vÒ sè lîng, chñng lo¹i vµ chÊt lîng (50% mÆt hµng xuÊt sang EU ®Òu ph¶i nhËp nguyªn liÖu tõ níc ngoµi) ®· lµm cho gi¸ s¶n phÈm cña ta cao h¬n nhiÒu so víi mét sè níc nh Trung Quèc, Ên §é... 3. C¸c thÞ trêng xuÊt khÈu cña hµng dÖt may ViÖt Nam. 3.1 .ThÞ trêng cã h¹n ng¹ch C¸c níc EU lµ thÞ trêng xuÊt khÈu hµng dÖt may theo h¹n ng¹ch lín nhÊt cña ViÖt Nam, ®Æc biÖt lµ sau khi ký hiÖp ®Þnh khung vÒ hîp t¸c toµn diÖn ViÖt Nam-EU ®îc chÝnh thøc ký kÕt ngµy 17/7/1995 quy ®Þnh hai bªn cho nhau hëng chÕ ®é ®·i ngé tèi huÖ quèc vµ ngµy 17/11/1997, HiÖp ®Þnh bu«n b¸n hµng dÖt may gi÷a ViÖt Nam vµ EU giai ®o¹n 1998-2000 ®· ®îc §Ò tµi NCKH 18 Trêng §¹i Häc KTQD Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èu XK hµng dÖt may VN sang thÞ trêng Mü ký kÕt t¹i Brussel (BØ). HiÖp ®Þnh nµy cã kh¸ nhiÒu thuËn lîi cho phÝa ViÖt Nam. Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may tõ ViÖt Nam sang EU t¨ng trëng tõ 3-6%/n¨m. C¸c níc EU nhËp khÈu hµng dÖt may lín nhÊt cña ViÖt Nam n¨m 2000 lµ : §øc: 257,825 triÖu USD,Ph¸p: 81,212 triÖu USD , Hµ Lan :50,128 triÖu USD, Italy : 44,248 triÖu USD. Sau 5 n¨m thùc hiÖn HiÖp ®Þnh, EU ®· trë thµnh thÞ trêng h¹n ng¹ch lín nhÊt cña ViÖt Nam víi tèc ®é t¨ng trëng kim ng¹ch cao, b×nh qu©n trªn 23%/n¨m trong ®ã n¨m 2001, toµn ngµnh dÖt may ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu lµ 2082 triÖu USD th× xuÊt khÈu sang EU ®· ®¹t 745 triÖu, t¨ng 6,7 % so víi n¨m 2000. N¨m 2002, toµn ngµnh dÖt may c¶ níc ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu lµ 2700 triÖu USD , tuy nhiªn kim ng¹ch xuÊt khÈu sang EU l¹i gi¶m vµi trôc triÖu USD so víi n¨m 2001 chØ ®¹t kho¶ng 720 triÖu USD. MÆt hµng ¸o Jacket lu«n chiÕm vÞ trÝ chñ yÕu trong c¬ cÊu xuÊt khÈu hµng dÖt may sang EU. N¨m 2000 ViÖt Nam ®· xuÊt khÈu sang EU 18 triÖu chiÕc, ®¹t trÞ gi¸ kho¶ng 360 triÖu USD, t¨ng gÊp 3 lÇn møc xuÊt khÈu n¨m 1993. BiÓu ®å 1 - Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam vµo EU giai ®o¹n 1994-2002 (®¬n vÞ: triÖu USD) 800 700 700 745 720 2000 2002 602 620 600 500 420 450 400 300 298 350 200 100 0 nh: 1994 1996 1998 Tuy nhiªn, xuÊt khÈu hµng dÖt may sang EU vÉn cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n - ThiÕu b¹n hµng tiªu thô trùc tiÕp, kh«ng ký hîp ®ång trùc tiÕp ®îc víi c¸c b¹n hµng cña EU mµ ph¶i qua trung gian nªn gÇn 80% hµng may xuÊt sang EU ph¶i th«ng qua níc thø ba, hiÖu qu¶ kinh tÕ thÊp. PhÇn gia c«ng cho níc kh¸c ®Ó xuÊt sang EU th× kh«ng ®îc hëng u ®·i thuÕ quan dµnh cho ViÖt Nam. - Sè lîng vµ hµng ho¸ EU giµnh cho ViÖt Nam cßn qu¸ thÊp so víi nhiÒu níc vµ khu vùc : chØ b»ng 5% cña Trung Quèc, 10-20% cña c¸c níc §Ò tµi NCKH 19 Trêng §¹i Häc KTQD Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èu XK hµng dÖt may VN sang thÞ trêng Mü ASEAN. ViÖt Nam chØ sö dông hÕt mét nöa n¨ng lùc s¶n xuÊt cho thÞ trêng EU. - Sè h¹n ng¹ch bÞ h¹n chÕ thµnh nhiÒu nhãm so víi c¸c níc kh¸c : Th¸i Lan cã 20 nhãm hµng. Trong khi ®ã ViÖt Nam n¨m 1993/1995 cã 106 nhãm hµng, 1996/1998 cã 54 nhãm, tõ 1998 cã 29 nhãm. - S¶n phÈm xuÊt khÈu chØ tËp trung vµo mét sè s¶n phÈm truyÒn thèng (hµng quen lµm, dÔ thu lîi nhuËn ) nh: ¸o Jacket, ¸o s¬ mi, quÇn t©y. C¸c s¶n phÈm cã yªu cÇu phøc t¹p, chÊt lîng cao th× ViÖt Nam cha s¶n xuÊt ®îc hoÆc s¶n xuÊt víi tû lÖ rÊt nhá. EU lµ mét thÞ trêng ®ßi hái chÊt lîng rÊt cao, ®iÒu kiÖn th¬ng m¹i nghiªm ngÆt vµ ®îc b¶o hé ®Æc biÖt. C¸c kh¸ch hµng EU næi tiÕng lµ khã tÝnh vÒ mÉu mèt, thÞ hiÕu. Kh¸c víi ViÖt Nam, n¬i gi¸ c¶ cã vai trß kh¸ quyÕt ®Þnh trong viÖc mua hµng, ®èi víi phÇn lín ngêi ch©u ¢u “ Thêi trang” lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh. ChØ khi c¸c yÕu tè chÊt lîng , thêi trang, gi¸ c¶ hÊp dÉn th× khi ®ã s¶n phÈm míi cã c¬ héi b¸n ®îc ë ch©u ¢u. ViÖc nhiÒu níc Ch©u ¸ kh¸c, ®Æc biÖt lµ Trung Quèc víi tiÒm n¨ng xuÊt khÈu lín vµ ®· cã nhiÒu kinh nghiÖm cã mÆt t¹i thÞ trêng EU lµ mét khã kh¨n ®èi víi ViÖt Nam trong viÖc th©m nhËp thÞ trêng nµy, nhÊt lµ khi Trung Quèc trë thµnh thµnh viªn cña WTO. Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò cÇn quan t©m hiÖn nay lµ 70% kim ng¹ch xuÊt khÈu vµo EU ®îc thùc hiÖn th«ng qua níc trung gian nh Hång C«ng, §µi Loan, Hµn Quèc...do nguyªn liÖu, phô liÖu s¶n xuÊt trong níc cßn yÕu kÐm, cha cã mÉu m· phï hîp thÞ hiÕu vµ do cha cã b¹n hµng trªn thÞ trêng mua b¸n trùc tiÕp ë c¸c níc EU, v× thÕ ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng phô thuéc vµo c¸c b¹n hµng trung gian ®ång thêi l¹i kh«ng tËn dông ®îc nh÷ng u ®·i quota mµ c¸c níc EU dµnh cho ta. Do vËy, vÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm sao chóng ta cã thÓ tiÕp cËn vµ b¸n trùc tiÕp c¸c s¶n phÈm cña m×nh trùc tiÕp cho c¸c kh¸ch hµng EU. 3.2 .ThÞ trêng phi h¹n ng¹ch ThÞ trêng NhËt B¶n ThÞ trêng xuÊt khÈu hµng dÖt may kh«ng h¹n ng¹ch cña ViÖt Nam lín nhÊt lµ NhËt B¶n. Kim ng¹ch xuÊt khÈu sang thÞ trêng nµy t¨ng nhanh qua c¸c n¨m. N¨m 1995 lÇn ®Çu tiªn ViÖt Nam lät vµo danh s¸ch 10 níc xuÊt khÈu hµng dÖt may lín nhÊt vµo NhËt B¶n, ®Õn n¨m 1997 ®· vît lªn vÞ trÝ thø 7. Trong khi xuÊt khÈu hµng dÖt may sang NhËt cña hÇu hÕt c¸c níc n¨m 1997 gi¶m m¹nh th× xuÊt khÈu cña ViÖt Nam t¨ng c¶ vÒ kim ng¹ch lÉn thÞ phÇn. Hµng may mÆc ViÖt Nam xuÊt khÈu sang thÞ trêng NhËt B¶n kh«ng chØ t¨ng nhanh vÒ kim ng¹ch mµ cßn ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i vµ t¨ng m¹nh vÒ khèi lîng. C¸c lo¹i ¸o kho¸c giã nam, quÇn ¸o cho ngêi l¸i xe t¶i, ¸o s¬ mi, quÇn ©u... lµ nh÷ng mÆt hµng chñ yÕu cña ViÖt Nam xuÊt sang thÞ trêng NhËt B¶n. Hµng dÖt may ViÖt Nam xuÊt sang thÞ trêng NhËt B¶n ®îc hëng thuÕ u ®·i theo hÖ thèng GSP cña NhËt B¶n. §©y lµ thuËn lîi lín cho ngµnh may xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. §Ò tµi NCKH 20 Trêng §¹i Häc KTQD