Tài liệu Xk chè trong nền kinh tế quốc dân

Ch-¬ng I: lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ kh¸i qu¸t vÒ xuÊt khÈu chÌ. i. Kh¸i qu¸t vÒ xuÊt khÈu trong nÒn kinh tÕ quèc d©n 1. Kh¸i niÖm Ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ lµ viÖc b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô cho mét quèc gia kh¸c trªn c¬ së dïng tiÒn tÖ lµm ph-¬ng tiªn thanh to¸n. Tiªn tÖ ë ®©y cã thÓ lµ ngo¹i tÖ ®èi víi mét quèc gia hoÆc víi c¶ hai quèc gia. Môc ®Ých cña ho¹t ®éng nµy lµ khai th¸c ®-îc lîi thÕ cña tõng quèc gia trong ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Khi viÖc trao ®æi hµng ho¸ gi÷a c¸c quèc gia ®Òu cã lîi th× c¸c quèc gia ®Òu tÝch cùc tham gia më réng ho¹t ®éng nµy. C¬ së cña ho¹t ®«ng xuÊt khÈu lµ viÖc mua b¸n vµ trao ®æi ( bao gåm c¶ hµng ho¸ v« h×nh vµ h÷u h×nh ) trong n-íc. Cho tíi khi s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ viÖc trao ®æi hµng ho¸ gi÷a c¸c quèc gia ®Òu cã lîi, ho¹t ®éng nµy më réng ph¹m vi ra ngoµi biªn giíi cña c¸c quèc gia hoÆc gi÷a thÞ tr-êng néi ®Þa vµ khu chÕ xuÊt. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng c¬ b¶n cña ho¹t ®éng ngo¹i th-¬ng . Nã ®· xuÊt hiÖn tõrÊt sím trong lÞch sö ph¸t triÓn cña x· héi vµ ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu s©u. H×nh thøc s¬ khai cña chóng chØ lµ ho¹t ®éng trao ®æi hµng ho¸ nh-ng cho ®Õn nay nã ®· ph¸t triÓn rÊt m¹nh vµ ®-íc biÓu hiÖn d-íi nhiÒu h×nh thøc. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu diÔn ra trªn mäi lÜnh vùc, trong mäi ®iÒu kiÖn cña nÒn kinh tÕ, tõ xuÊt khÈu hµng tiªu dïng cho ®Õn t- liÖu s¶n xuÊt, m¸y mãc hµng ho¸ thiÕt bÞ c«ng nghÖ cao. TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng nµy ®Òu nh»m môc tiªu ®em l¹i lîi Ých cho quèc gia nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp tham gia nãi riªng. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu diÔn ra rÊt réng vÒ kh«ng gian vµ thêi gian. Nã cã thÓ diÔn ra trong thêi gian rÊt ng¾n song còng cã thÓ kÐo dµi hµng n¨m, cã thÓ ®-íc diÔn ra trªn phËm vi mét quèc gia hay nhiÒu quèc gia kh¸c nhau. 2.Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu 2.1.§èi víi nÒn kinh tÕ toµn cÇu Nh- chóng ta ®· biÕt xuÊt khÈu hµng ho¸ xuÊt hiÖn tõ rÊt sím. Nã lµ ho¹t ®éng bu«n b¸n trªn ph¹m vi gi÷a c¸c quèc gia víi nhau(quèc tÕ). Nã kh«ng ph¶i lµ hµnh vi bu«n b¸n riªng lÎ, ®¬n ph-¬ng mµ ta cã c¶ mét hÖ thèng c¸c 1 quan hÖ bu«n b¸n trong tæ chøc th-¬ng m¹i toµn cÇu. Víi môc tiªu lµ tiªu thô s¶n phÈm cña mét doanh nghiÖp nãi riªng c¶ quèc gia nãi chung. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ mét néi dung chÝnh cña ho¹t ®éng ngo¹i th-¬ng vµ lµ ho¹t ®éng ®Çu tiªn cña th-¬ng m¹i quèc tÕ. XuÊt khÈu cã vai trß ®Æc biÖt quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña tõng quèc gia còng nh- trªn toµn thÕ giíi. XuÊt khÈu hµng ho¸ n»m trong lÜnh vùc l-u th«ng hµng ho¸ lµ mét trong bèn kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt më réng. §©y lµ cÇu nèi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cña n-íc nµy víi n-íc kh¸c. Cã thÓ nãi sù ph¸t triÓn cña cña xuÊt khÈu sÏ lµ mét trong nh÷ng ®éng lùc chÝnh ®Ó thóc ®Èy s¶n xuÊt. Tr-íc hÕt , xuÊt khÈu b¾t nguån tõ sù ®a d¹ng vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiÖn cña s¶n xuÊt gi÷a c¸c n-íc , nªn chuyªn m«n ho¸ mét sè mÆt hµng cã lîi thÕ vµ nhËp khÈu c¸c mÆt hµng kh¸c tõ n-íc ngoµi mµ sanr xuÊt trong n-íc kÐm lîi thÕ h¬n th× ch¾c ch¾n sÏ ®em l¹i lîi nhuÇn lín h¬n. §iÒu nµy ®-îc thÓ hiÖn b»ng mét sè lý thuyªt sau. a. Lý thuyÕt lîi thÕ tuyÖt ®èi. Theo quan ®iÓm vÒ lîi thÕ tuyÖt ®èi cña nhµ kinh tÕ häc Adam Smith , mét quèc gia chØ s¶n xuÊt c¸c lo¹i hµng ho¸, mµ viÖc s¶n xuÊt nµy sö dông tèt nhÊt, hiÖu qu¶ nhÊt c¸c tµi nguyªn s½n cã cña quèc gia ®ã. §©y lµ mét trong nh÷ng gi¶i thÝch ®¬n gi¶n vÒ lîi Ých cña th-¬ng m¹i quèc tÕ nãi chung vµ xuÊt khÈu nãi riªng. Nh-ng trªn thùc tÕ viÖc tiÕn hµnh trao ®æi ph¶i d-a trªn nguyªnt¾c ®«i bªn cïng cã lîi. NÕu trong tr-êng hîp mét quèc gia cã lîi vµ mét quèc gia kh¸c bÞ thiÕt th× hä sÏ tõ chèi tham gia vµo hîp ®ång trao ®æi nµy . Tuy nhiªn , lîi thÕ tuyÕt ®èi cña Adam Smith còng gi¶i thÝch ®-îc mét phÇn nµo ®ã cña viÖc ®em l¹i lîi Ých cña xuÊt khÈu gi÷a c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn. Víi sù ph¸t triÓn m¹mh mÏ cña nÒn kinh tÕ toµn cÇu mÇy thËp kû võa qua cho thÊy ho¹t ®éng xuÊt khÈu chñ yÕu diÔn ra gi÷a c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn víi nhau, ®iÒu nµy kh«ng thÓ gi¶i thÝch b»ng lý thuyÕt lîi thÕ tuyÖt ®èi. Trong nh÷ng cè g¾ng ®Ó gi¶i thÝch c¸c c¬ së cña th-¬ng m¹i quèc tÕ nãi chung vµ xuÊt khÈu nãi riªng, lîi thÕ tuyÖt ®èi chØ cßn lµ mét trong nh÷ng tr-êng hîp cña lîi thÕ so s¸nh. b. Lý thuyÕt lîi thÕ so s¸nh. Theo nh- quan ®iÓm cña lîi thÕ so s¸nh cña nhµ kinh tÕ häc ng-êi Anh David Ricardo. «ng cho r»ng nÕu mét quèc gia cã hiÖu qu¶ thÊp h¬n so víi 2 hiÖu qu¶ cña quèc gia kh¸c trong viÖc s¶n xuÊt tÊt c¶ c¸c lo¹i s¶n phÈm th× quèc gia ®ã vÉn cã thÓ tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®Ó t¹o ra lîi Ých. Khi tham gia vµo ho¹t ®«ng xuÊt khÈu quèc gia ®ã sÏ tham gia vµo viÖc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu c¸c lo¹i hµng ho¸ mµ viÖc s¶n xuÊt ra chóng Ýt bÊt lîi nhÊt( ®o lµ nh÷ng hµng ho¸ cã lîi thÕ t-¬ng ®èi)vµ nhËp khÈu nh÷ng hµng ho¸ mµ viÖc s¶n xuÊt ra chóng cã nh÷ng bÊt lîi h¬n( ®ã lµ nh÷ng hµng ho¸ kh«ng cã lîi thÕ t-¬ng ®èi). c. Häc thuyÕt HECSHER- OHLIN. Nh- chóng ta ®· biÕt lý thuyÕt lîi thÕ ã s¸nh cña David Ricardo chØ ®Ò cËp ®Õn m« h×nh ®¬n gi¶n chØ cã hai n-íc vµ viÖc s¶n xuÊt hµng ho¸ chØ víi mét nguån ®Çu vµo lµ lao ®éng. V× thÕ mµ lý thuyÕt cña David Ricardo ch-a gi¶i thÝch mét c¸ch râ rµng vÒ nguån gèc còng nh- lµ l¬Þ Ých cña c¸c ho¹t ®éng xuÊt kh©utrong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i. §Ó ®i tiÕp con ®-êng cña c¸c nhµ khoa häc ®i tr-íc hai nhµ kinh tÕ häc ng-êi thuþ ®iÓn ®· bæ sunhg m« h×nh míi trong ®ã «ng ®· ®Ò cËp tíi hai yÕu tè ®Çu vµo lµ vèn vµ lao ®éng. Häc thuyÕt Hð cher- Ohlin ph¸t biÓu: Mét n-íc sÏ xuÊt khÈu lo¹i hµng ho¸ mµ viÖc s¶n xuÊt ra chóng sö dông nhiÒu yÕu tè rÎ vµ t-¬ng ®oãi s½n cña n-íc ®ã vµ nhËp khÈu nh÷ng hµng ho¸ mµ viÖc s¶n xuÊt ra chóng cÇn nhiÒu yÕu d¾t vµ t-¬ng ®èi khan hiÕm ë quèc gia ®ã. Hay nãi mét c¸ch kh¸c mét quèc gia t-¬ng ®èi giµu lao ®éng sÏ s¶n xuÊt hµng ho¸ sö dông nyhiÒu lao ®éng vµ nhËp khÈu nh÷ng hµng ho¸ sö dông nhiÒu vèn. VÒ b¶n chÊt häc thuyÕt Hecher- Ohlin c¨n cø vÒ sù kh¸c biÖt vÒ t×nh phong phó vµ gi¸ c¶ t-¬ng ®èi cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt , lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù kh¸c biÖt vÒ gi¸ c¶ t-¬ng ®èi cña hµng ho¸ gi÷a c¸c quèc gia tr-íc khi cã c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®Ó chØ râ lîi Ých cña c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu. sù kh¸c biÖt vÒ gi¸ c¶ t-¬ng ®èi cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµ gi¸ c¶ t-¬ng ®èi cña c¸c hµng ho¸ sau ®ã sÏ ®-îc chuyÓn thµnh sù kh¸c biÖt vÒ gi¸ c¶ tuyÖt ®èi cña hµng ho¸. Sù kh¸c biÖt vÒ gݸ c¶ tuyÖt ®èi cña hµng ho¸ lµ nguån nlîi cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Nãi mét c¸ch kh¸c, mét quèc gia dï ë trong t×nh huèng bÊt lîi vÉn cã thÓ t×m ra ®iÓm cã lîi ®Ó khai th¸c. B»ng viÖc khai th¸c c¸c lîi thÕnµy c¸c quèc gia tËp trung vµo viÖc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng cã lîi thÕ t-¬ng ®èi vµ nhËp khÈu nh÷ng mÆt hµng kh«ng cã lîi thÕ t-¬ng ®èi. Sù chuyªn m«n ho¶tong s¶n xuÊt nµy lµm cho mçi quèc gia khai th¸c ®-îc lîi thÕ cña m×nh mét c¸ch tèt nhÊt, gióp tiÕt kiÖm ®-îc nh÷ng nguån lùc nh- vèn, lao ®éng, tµi nguyªn thiªn nhiªn…trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸. ChÝnh v× vËy trªn quy m« toµn thÕ giíi th× tæng s¶n phÈm còng sÏ t¨ng. 3 2.2. §èi víi nÒn kinh tÕ mçi quèc gia XuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng tè t¹o ®µ, thóc ®Èy sù t¨ng tr-ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi quèc gia. Theo nh- hÇu hÕt c¸c lý thuyÕt vÒ t¨ng tr-ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Òu kh¼ng ®Þnh vµ chØ râ ®Ó t¨ng tr-ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ mçi quèc gia cÇn cã bèn ®iÒu kiÖn lµ nguån nh©n lùc, tµi nguyªn, vèn, kü thuËt c«ng nghÖ. Nh-ng hÇu hÕt c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn (nh- ViÖt Nam ) ®Òu thiÕu vèn, kü thuËt c«ng nghÖ. Do vËy c©u hái ®Æt ra lµm thÕ nµo ®Ó cã vèn vµ c«ng nghÖ a.XuÊt khÈu t¹o nguån vèn cho nhËp khÈu, phôc vô c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc. §èi víi mäi quèc gia ®ang ph¸t triÓn th× b-íc ®i thÝch hîp nhÊt lµ ph¶i c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nghÌo lµn l¹c hËu chËn ph¸t triÓn. Tuy nhiªn qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ph¶i cã mét l-îng vèn lín ®Ó nhËp khÈu c«ng nghÖ thiÕt bÞ tiªn tiÕn. Thùc tÕ cho thÕy, ®Ó cã nguån vèn nhËp khÈu mét n-íc cã thÓ sö dông nguån vèn huy ®éng chÝnh nh- sau: + §Çu t- n-íc ngoµi, vay nî c¸c nguån viÖn trî + Thu tõ c¸c ho¹t ®éng du lÞch dÞch vô thu ngo¹i tÖ trong n-íc + Thu tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu TÇm quan träng cña vèn ®Çu t- n-íc ngoµi th× kh«ng ai cã thÓ phñ nhËn ®-îc, song viÖc huy ®éng chóng kh«ng ph¶i rÔ dµng. Sö dông nguån vèn nµy, c¸c n-íc ®i vay ph¶i cfhÞu thiÖt thßi, ph¶i chÞu mét sè ®iÒu kiÖn bÊt lîi vµ sÏ ph¶i tr¶ sau nµy. Bëi v× vËy xuÊt khÈu lµ mét ho¹t ®éng t¹o mét nguån vèn rÊt quan träng nhÊt. XuÊt khÈu t¹o tiÒn ®Ò cho nhËp khÈu, nã quyÕt ®Þnh ®Õn qui m« tèc ®é t¨ng tr-ëng cña ho¹t ®éng nhËp khÈu. ë mét sè n-íc mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu cña t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn lµ do thiÕu tiÒm n¨ng vÒ vèn do ®ã hä cho nguån vèn ë bªn ngoµi lµ chñ yÕu, song mäi c¬ héi ®Çu t- vay nî vµ viÖn trî cña n-íc ngoµi chØ thuËn lîi khi chñ ®Çu t- vµ ng-êi cho vay thÊy ®-îc kh¶ n¨ng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu –nguån vèn duy nhÊt ®Ó tr¶ nî thµnh hiÖn thùc . b. XuÊt khÈu thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn D-íi t¸c ®éng cña xuÊt khÈu, c¬ cÊu s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cña thÕ giíi ®· vµ ®ang thay ®æi m¹nh mÏ. xuÊt khÈu lµm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cña c¸c quèc gia tõ n«ng nghiÖp chuyÓn sang c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. 4 Cã hai c¸ch nh×n nhËn vÒ t¸c ®éng cña xuÊt khÈu ®èi v¬i0s s¶n xuÊt vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. Thø nhÊt, chØ xuÊt khÈu nh÷ng s¶n phÈm thõa so víi nhu cÇu tiªu dïng néi ®Þa. Trong tr-êng hîp nÒn kinh tÕ cßn l¹c hËu vµ chËm ph¸t triÓn s¶n xuÊt vÒ c¬ b¶n ch-a ®ñ tiªu dïng, nÕu chØ thô ®éng chê ë sù d- thõa ra cña s¶n xuÊt th× xuÊt khÈu chØ bã hÑp trong ph¹m vi nhá vµ t¨ng tr-ëng chËm, do ®ã c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh«ng cã c¬ héi ph¸t triÓn. Thø hai, coi thÞ tr-êng thÕ giíi ®Ó tæ chøc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu. Quan ®iÓm nµy t¸c ®éng tÝchcùc ®Õn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ thóc ®Èy xuÊt khÈu.Nã thÓhiÖn: + XuÊt khÈu t¹o tiÒn ®Ò cho c¸c ngµnh cïng cã c¬ héi ph¸t triÓn. §iÒu nµy cã thÓ th«ng qua vÝ dô nh- khi ph¸t triÓn ngµnh dÖt may xuÊt khÈu, c¸c ngµnh kh¸c nh- b«ng, kÐo sîi, nhuém, tÈy…sÏ cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn. + xuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn më réng thÞ tr-êng s¶n phÈm, gãp phÇnæn ®Þnh s¶n xuÊt, t¹o lîi thÕ nhê quy m«. + XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn më réng kh¶ n¨ng cung cÊp ®Çu vµo cho s¶n xuÊt, më réng thÞ tr-êng tiªu dïng cña mét quèc gia. Nã cho phÐp mét quèc gia cã rthÓ tiªu dïng tÊt c¶ c¸c mÆt hµng víi sè l-¬ng lín h¬n nhiÒu lÇn giíi h¹n kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña quèc gia ®ã thËm chÝ c¶ nh÷ng mÆt hµng mµ hä kh«ng cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt ®-îc. + XuÊt khÈu gãp phÇn thóc ®Èy chuyªn m«n ho¸, t¨ng c-êng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña tõng quèc gia. Nã cho phÐp chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt ph¸t triÓn c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu s©u. Trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i mang tÝnh toµn cÇu ho¸ nh- ngµy nay, mçi lo¹i s¶n phÈm ng-êi ta nghiªn cøu thö nghiÖm ë n-íc thø nhÊt, chÕ t¹o ë n-íc thø hai, l¾p r¸p ë n-íc thø ba, tiªu thô ë n-íc thøtq vµ thanh to¸n thùc hiÖn ë n-íc thø 5. Nh- vËy, hµng ho¸ s¶n xuÊt ra ë mçi quèc gia vµ tiªu thô ë mét quèc gia cho thÊy sù t¸c ®éng ng-îc trë l¹i cña chuyªn m«n ho¸ tíi xuÊt khÈu. Víi ®Æc ®iªm quan träng lµ tiÒn tÖ s¶n xuÊt sö dông lµm ph-¬ng tiÖn thanh to¸n, xuÊt khÈu gãp phÇn lµm t¨ng dù tr÷ ngo¹i tÖ mét quèc gia. §Æc biÖt víi c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn ®ång tiÒn kh«ng cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi th× ngo¹i tÖ cã ®-îc nhê xuÊt khÈu ®ãng vai trß quan träng trong viÖc ®iÒu hoµ vÒ cung cÊp ngo¹i tÖ, æn ®Þnh s¶n xuÊt, qua ®ã gãp phÇn vµo t¨ng tr-ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. 5 c. XuÊt khÈu cã t¸c ®éng tÝch cùc tíi viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n. §èi víi c«ng ¨n viÖc lµm, xuÊt khÈu thu hót hµng triÖu lao ®éng th«ng qua viÖc s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. MÆt kh¸c, xuÊt khÈu t¹o ra ngo¹i tÖ ®Ó nhËp khÈu hµng tiªu dïng ®¸p øng yªu cÇu ngay cµng ®a d¹ng vµ phong phó cña nh©n d©n. d. XuÊt khÈu lµ c¬ së ®Ó më réng vµ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i. XuÊt khÈu vµ c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, ngo¹i giao cã t¸c ®éng qua l¹i, phô thuéc lÉn nhau. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ c¬ së tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c ®Ó x©y dùng c¸c mèi quan hÒ kinh tÕ ®èi ngo¹i sau nµy, tõ ®ã kÐo theo c¸c mèi quan hÖ kh¸c ph¸t triÓn nh- du lÞch quèc tÕ, b¶o hiÓm quèc tÕ, tÝn dông quèc tÕ… ng-îc l¹i sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh nµy l¹i t¸c ®éng trë l¹i ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµm c¬ së h¹ tÇng cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu ph¸t triÓn. Cã thÓ nãi xuÊt khÈu nãi riªng vµ ho¹t ®éng th-¬ng m¹i quèc tÕ nãi chung sÏ dÉn tíi nh÷ng sù thay ®æi trong sinh ho¹t tiªu dïng hµng ho¸ cña nÒn kinh tÕ b»ng hai c¸ch. + Cho phÐp khèi l-îng hµng tiªu dïng nhiÒu h¬n víi sè hµng ho¸ ®-îc s¶n xuÊt ra. + KÐo theo sù thay ®æi cã lîi cho phï hîp víi c¸c ®Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt Tuy nhiªn, tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng quèc gia mµ c¸c t¸c ®éng cña xuÊt khÈu ®èi víi c¸c quèc gia kh¸c nhau lµ kh¸c nhau. 2.3. §èi víi c¸c doanh nghiÖp Cïng víi sù bïng næi cña nÒn kinh tÕ toµn cÇu th× xu h-íng v-¬n ra thÞ tr-êng quèc tÕ lµ mét xu h-íng chung cña tÊt c¶ c¸c quèc gia vµ c¸c doanh nghiÖp. XuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng con ®-êng quen thuéc ®Ó c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn kÕ ho¹ch bµnh tr-íng, ph¸t triÓn, më réng thÞ tr-êng cña m×nh. XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp më réng thÞ tr-êng tiªu thô s¶n phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra. Nhê cã xuÊt khÈu mµ tªn tuæi cña doanh nghiÖp kh«ng chØ ®-îc c¸c kh¸ch hµng trong n-íc biÕt ®Õn mµ cßn cã mÆt ë thÞ tr-êng n-íc ngoµi. XuÊt khÈu t¹o nguån ngo¹i tÖ cho c¸c doanh nghiÖp, t¨ng dù tr÷ qua ®ã n©ng cao kh¶ n¨ng nhËp khÈu, thay thÕ, bæ sung, n©ng cÊp m¸y mãc, thiÕt bÞ, nguyªn vËt liÖu…phôc vô cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. 6 XuÊt khÈu ph¸t huy cao ®é tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o cña c¸n bé XNK còng nh- c¸c ®¬n vÞ tham gia nh-: tÝch cùc t×m tßi vµ ph¸t triÓn c¸c mÆt trong kh¶ n¨ng xuÊt khÈu c¸c thÞ tr-êng mµ doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng th©m nhËp. XuÊt khÈu buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n lu«n ®æi míi vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ kinh doanh. §ång thêi gióp c¸c doanh nghiÖp kÐo dµi tuæi thä cña chu kú sèng cña mét s¶n phÈm. XuÊt khÈu tÊt yÕu dÉn ®Õn c¹nh tranh, theo dâi lÇn nhau gi÷a c¸c ®¬n vÞ tham gia xuÊt khÈu trong vµ ngoµi n-íc. §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n buéc c¸c doanh nghiÖp tham gia xuÊt khÈu ph¶i n©ng cao chÊt l-îng hµng ho¸ xuÊt khÈu, c¸c doanh nghiÖp ph¶i chó ý h¬n n÷a trong viÖc h¹ gi¸ thµnh cña s¶n phÈm, tõ ®ã tiÕt kiÖm c¸c yÕu tè ®Çu vµo, hay nãi c¸ch kh¸c tiÕt kiÖm c¸c nguån lùc. S¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu gióp doanh nghiÖp thu hót ®-îc thu hót ®-îc nhiÒu lao ®éng b¸n ra thu nhËp æn ®Þnh cho ®êi sèng c¸n bé cña c«ng nh©n viªn vµ t¨ng thªm thu nhËp æn ®Þnh cho ®êi sèng c¸n bé cña c«ng nh©n viªn vµ t¨ng thªm lîi nhuËn. Doanh nghiÖp tiÕn hµnh ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã c¬ héi më réng quan hÖ bu«n b¸n kinh doanh víi nhiÒu ®èi t¸c n-íc ngoµi dùa trªn c¬ së ®«i bªn cïng cã lîi. 3. C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu chñ yÕu Trªn thÞ tr-êng thÕ giíi, c¸c nhµ bu«n giao dÞch víi nhau theo nh÷ng c¸ch thøc nhÊt ®Þnh. øng víi mçi ph-¬ng thøc xuÊt khÈu cã ®Æc ®iÓm riªng. Kü thuËt tiÕn hµnh riªng Tuy nhiªn trong thùc tÕ xuÊt khÈu th-êng sö dông mét trong nh÷ng ph-¬ng thøc chñ yÕu sau: 3.1. XuÊt khÈu trùc tiÕp Kh¸i niÖm trùc tiÕp lµ viÖc xuÊt khÈu c¸c lo¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô do chÝnh doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra hoÆc thu mua tõ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong n-íc tíi kh¸ch hµng n-íc ngoµi th«ng qua c¸c tæ chøc cu¶ m×nh. Trong tr-êng hîp doanh nghiÖp tham gia xuÊt khÈu lµ doanh nghiÖp th-¬ng m¹i kh«ng tù s¶n xuÊt ra s¶n phÈm th× viÖc xuÊt khÈu bao gåm hai c«ng ®o¹n: + Thu mua t¹o nguån hµng xuÊt khÈu víi c¸c ®¬n vÞ, ®Þa ph-¬ng trong n-íc. 7 + §µm ph¸n ký kÕt víi doanh nghiÖp n-íc ngoµi, giao hµng vµ thanh to¸n tiÒn hµng víi ®¬n vÞ b¹n. Ph-¬ng thøc nµy cã mét sè -u ®iÓm lµ: th«ng qua ®µm ph¸n th¶o luËn trùc tiÕp dÔ dµng ®i ®Õn thèng nhÊt vµ Ýt x¶y ra nh÷ng hiÓu lÇm ®¸ng tiÕc do ®ã: + Gi¶m ®-îc chi phÝ trung gian do ®ã lµm t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. + Cã nhiÒu ®iÒu kiÖn ph¸t huy tÝnh ®éc lËp cña doanh nghiÖp. + Chñ ®éng trong viÖc tiªu thô hµng ho¸ s¶n phÈm cña m×nh. Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng mÆt tÝch cùc th× ph-¬ng thøc nµy cßn béc lé mét sè nh÷ng nh-îc ®iÓm nh-: + DÔ x¶y ra rñi ro + NÕu nh- kh«ng cã c¸n bé XNK cã ®ñ tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm khi tham gia ký kÕt hîp ®ång ë mét thÞ tr-êng míi hay m¾c ph¶i sai lÇm g©y bÊt lîi cho m×nh. + Khèi l-îng hµng ho¸ khi tham giao giao dÞch th-êng ph¶i lín th× míi cã thÓ bï ®¾p ®-îc chi phÝ trong viÖc giao dÞch. Nh- khi tham gia xuÊt khÈu trùc tiÕp ph¶i chuÈn bÞ tèt mét sè c«ng viÖc. Nghiªn cøu hiÓu kü vÒ b¹n hµng, lo¹i hµng ho¸ ®Þnh mua b¸n, c¸c ®iÒu kiÖn giao dÞch ®-a ra trao ®æi, cÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ môc tiªu vµ yªu cÇu cña c«ng viÖc. Lùa chän ng-êi cã ®ñ n¨ng lùc tham gia giao dÞch, cÇn nh¾c khèi l-îng hµng ho¸, dÞch vô cÇn thiÕt ®Ó c«ng viÖc giao dÞch cã hiÖu qu¶. 3.2. XuÊt khÈu uû th¸c §©y lµ h×nh thøc kinh doanh trong ®ã ®¬n vÞ XNK ®ãng vai trß lµ ng-êi trung gian thay cho ®¬n vÞ s¶n xuÊt tiÕn hµnh ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu, tiÕn hµnh lµm c¸c thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó xuÊt khÈu do ®ã nhµ s¶n xuÊt vµ qua ®ã ®-îc h-ëng mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh gäi lµ phÝ uû th¸c. H×nh thøc nµy bao gåm c¸c b-íc sau: + Ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu uû th¸c víi ®¬n vÞ trong n-íc. + Ký hîp ®ång xuÊt khÈu, giao hµng vµ thanh to¸n tiÒn hµng bªn n-íc ngoµi. + NhËn phÝ uy th¸c xuÊt khÈu tõ ®¬n vÞ trong n-íc. 8 ¦u ®iÓm cña ph-¬ng thøc nµy: Nh÷ng ng-êi nhËn uû th¸c hiÓu râ t×nh h×nh thÞ tr-êng ph¸p luËt vµ tËp qu¸n ®Þa ph-¬ng, do ®ã hä cã kh¶ n¨ng ®Èy m¹nh viÖc bu«n b¸n vµ thanh tr¸nh bít uû th¸c cho ng-êi uû th¸c. §èi víi ng-êi nhËn uû th¸c lµ kh«ng cÇn bá vèn vµo kinh doanh t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm cho nh©n viªn ®ång thêi còng thu ®-îc mét kho¶n tiÒn ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn, viÖc sö dông trung gian bªn c¹nh mÆt tÝch cùc nh- ®· nãi ë trªn cßn cã nh÷ng han chÕ ®¸ng kÓ nh- : - C«ng ty kinh doanh XNK mÊt ®i sù liªn kÕt trùc tiÕp víi thÞ tr-êng th-êng ph¶i ®¸p øng nh÷ng yªu s¸ch cña ng-êi trung gian. - Lîi nhuËn bÞ chia sÎ 3.3. Bu«n b¸n ®èi l-u (Counter – trade) a. Kh¸i niÖm: Bu«n b¸n ®èi l-u lµ mét trong nh÷ng ph-¬ng thøc giao dÞch xuÊt khÈu trong xuÊt khÈu kÕt hîp chÆc chÏ víi nhËp khÈu, ng-êi b¸n hµng ®ång thêi lµ ngêi mua, l-îng trao ®æi víi nhau cã gi¸ trÞ t-¬ng ®-¬ng. Trong ph-¬ng thøc xuÊt khÈu nµy môc tiªu lµ thu vÒ mét l-îng hµng ho¸ cã gi¸ trÞ t-¬ng ®-¬ng. V× ®Æc ®iÓm nµy mµ ph-¬ng thøc nµy cßn cã tªn gäi kh¸c nh- xuÊt nhËp khÈu liªn kÕt, hay hµng ®æi hµng. b. Yªu cÇu: C¸c bªn tham gia bu«n b¸n ®èi l-u lu«n lu«n ph¶i quan t©m ®Õn sù c©n b»ng trong trao ®æi hµng ho¸. Sù cÇn b»ng nµy ®-îc thÓ hiÖn ë nh÷ng khÝa c¹nh sau: - C©n b»ng vÒ mÆt hµng: mÆt hµng quý ®æi lÊy mÆt hµng quý, mÆt hµng tån kho ®æi lÊy mÆt hµng tån kho khã b¸n. - C©n b»ng vÒ gi¸ c¶ so víi gi¸ thùc tÕ nÕu gi¸ hµng nhËp cao th× khi xuÊt ®èi ph-¬ng gi¸ hµng xuÊt khÈu còng ph¶i ®-îc tÝnh cao t-¬ng øng vµ ng-îc l¹i. - C©n b»ng vÒ tæng gi¸ trÞ hµng giao cho nhau: - C©n b»ng vÒ ®iÒu kiÖn giao hµng: nÕu xuÊt khÈu CIF ph¶i nhËp khÈu CIF. c. C¸c lo¹i h×nh bu«n b¸n ®èi l-u Bu«n b¸n ®èi l-u ra ®êi tõ l©u trong lÞch sö quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ, trong ®ã sím nhÊt lµ hµng ®æi dµng vµ trao ®æi bï trõ. 9 NghiÖp vô hµng ®æi hµng (barter): ë hai bªn trao ®æi trùc tiÕp víi nhau nh-ng hµng ho¸ cã gi¸ trÞ t-¬ng ®-¬ng, viÖc giao hµng diÔn ra hÇu nh- ®ång thêi. Tuy nhiªn trong ho¹t ®éng ®æi hµng hiÖn ®¹i ng-êi ta cã thÓ sö dông tiÒn ®Ó thµnh to¸n mét phÇn tiªng hµng h¬n n÷a cã thÓ thu hót 3-4 bªn tham gia. NghiÖp vô bï trõ (Compensation) ha8i bªn trao ®æi hµng ho¸ víi nhau trªn c¬ së ghi trÞ gi¸ hµng giao, ®Õn cuèi kú h¹n h¹n, hai bªn míi ®èi chiÕu sæ s¸ch, ®èi chiÕu víi gi¸ trÞ giao vµ gi¸ trÞ nhËn. Sè d- th× sè tiÒn ®ã ®-îc gi÷ l¹i ®Ó chi tr¶ theo yªu cÇu cña bªn chñ nî. NghiÖp vô mua ®èi l-u (Counler – Purchase) mét bªn tiÕn hµnh cña c«ng nghiÖp chÕ biÕn, b¸n thµnh phÈm nguyªn vËt liÖu. NghiÖp vô nµy th-êng ®-îc kÐo dµi tõ 1 ®Õn 5 n¨m cßn trÞ gi¸ hµng giao ®Ó thanh to¸n th-êng kh«ng ®¹t 100% trÞ gi¸ hµng mua vÒ. NghiÖp vô chuyÓn giao nghÜa vô (Swich) bªn nhËn hµng chuyÓn kho¶n nî vÒ tiÒn hµng cho mét bªn thø ba. Giao dÞch båi hoµn (offset) ng-êi ta ®æi hµng ho¸ hoÆc dÞch vô lÊy nh÷ng dÞch vô vµ -u huÖ (nh- -u huÖ ®Çu t- hoÆc gióp ®ì b¸n s¶n phÈm) giao dÞch nµy th-êng x¶y ra trong lÜnh vùc bu«n b¸n nh÷ng kü thuËt qu©n sù ®¾t tiÒn trong viÖc giao nh÷ng chi tiÕt vµ nh÷ng côm chi tiÕt trong khu«n khæ hîp t¸c c«ng nghiÖp. Trong viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ ng-êi ta th-êng tiÕn hµnh nghiÖp vô mya l¹i (buy back) trong ®ã mét bªn cung cÊp thiÕt bÞ toµn bé hoÆc s¸ng chÕ bÝ quyÕt kü thuËt (know-how) cho bªn kh¸c, ®ång thêi cam kÕt mua l¹i nh÷ng s¶n phÈm cho thiÕt bÞ hoÆc s¸ng chÕ bÝ quyÕt kü thuËt ®ã t¹o ra. d.BiÖn ph¸p thùc hiÖn -Dïng th- tÝn dông th-¬ng m¹i ®èi øng (Reciprocal L/C): ®©y lµ lo¹i L/C mµ trong néi dung cña nã cã ®iÒu kho¶n quy ®Þnh (L/C nµy chØ cã hiÖu lùc khi ng-êi h-ëng më mét L/C kh¸c cã kim ng¹ch t-¬ng ®-¬ng). Nh- vËy hai bªn võa ph¶i më L/C võa ph¶i giao hµng. - Dïng ng-êi thø 3 khèng chÕ chøng tõ së h÷u hµng ho¸, ng-êi thø 3 chØ giao chøng tõ ®ã cho ng-êi nhËn hµng khi ng-êi nµy ®æi l¹i mét chøng tõ së h÷u hµng ho¸ cã gi¸ trÞ t-¬ng ®-¬ng. - Dïng mét tµi kho¶n ®Æc biÖt ë ng©n hµng ®Ó theo dâi viÖc giao hµng cña hai bªn, ®Õn cuèi mét thêi kú nhÊt ®Þnh (nh- sau s¸u th¸ng, sau mét 10 n¨m…) nÕu cßn cã sè d- th× bªn nî hoÆc ph¶i giao nèt hµng hoÆc chuyÓn sè d- sang kú giao hµng tiÕp, hoÆc thanh to¸n b»ng ngo¹i tÖ. - Ph¹t vÒ viÖc nÕu mét bªn kh«ng giao hµng hoÆc chËm giao hµng ph¶i nép ph¹t b»ng ngo¹i tÖ m¹nh, møc ph¹t do hai bªn tho¶ thuËn quy ®Þnh trong hîp ®ång. 3.4. XuÊt khÈu hµng ho¸ theo nghÞ ®Þnh th§©y lµ h×nh thøc xuÊt khÈu hµng ho¸ (th-êng lµ ®Ó g¸n nî) ®-îc ký kÕt theo nghÞ ®Þnh th- gi÷a hai chÝnh Phñ. §©y lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc xuÊt khÈu mµ doanh nghiÖp tiÕt kiÖm ®-îc c¸c kho¶n chi phÝ trong viÖc nghiªn cøu thÞ tr-êng: t×m kiÕn b¹n hµng, mÆt kh¸ch kh«ng cã sù rñi ro trong thanh to¸n. Trªn thùc tÕ h×nh thøc xuÊt khÈu nµy chiÕm tû trong rÊt nhá. Th«ng th-êng trong c¸c n-íc XHCN tr-íc ®©y vµ trong mét sè c¸c quèc gia cã quan hÖ mËt thiÕt vµ chØ trong mét sè doanh nghiÖp nhµ n-íc. 3.5. XuÊt khÈu t¹i chç §©y lµ h×nh thøc kinh doanh míi nh-ng ®ang ph¸t triÓn réng r·i, do nh÷ng -u viÖt cña nã ®em l¹i. §Æc ®iÓm cña lo¹i h×nh xuÊt khÈu nµy lµ hµng ho¸ kh«ng cÇn v-ît qua biªn giíi quèc gia mµkh¸ch hµng vÉn mua ®-îc. Do vËy nhµ xuÊt khÈu kh«ng cÇn ph¶i th©m nhËp thÞ tr-êng n-íc ngoµi mµ kh¸ch hµng tù t×m ®Õn nhµ xuÊt khÈu. MÆt kh¸c doanh nghiÖp còng kh«ng cÇn ph¶i tiÕn hµnh c¸c thñ tôc nhthñ tôc h¶i quan, mua b¶o hiÓm hµng ho¸ …do ®ã gi¶m ®-îc chi phÝ kh¸ lín. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ nh- hiÖn nay xu h-íng di c- t¹m thêi ngµy cµng trë nªn phæ biÕn mµ tiªu biÓu lµ sè d©n ®i du lÞch n-íc ngoµi t¨ng nªn nhanh chãng. C¸c doanh nghiÖp cã nhËn thøc ®©y lµ mét c¬ héi tèt ®Ó b¾t tay víi c¸c tæ chøc du lÞch ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng cung cÊp dÞch vô hµng ho¸ ®Ó thu ngo¹i tÖ. Ngoµi ra doanh nghiÖp cßn cã thÓ tËn dông c¬ héi nµy ®Ó khuÕch tr-¬ng s¶n phÈm cña m×nh th«ng qua nh÷ng du kh¸ch. MÆt kh¸c víi sù ra ®êi cña hµng lo¹t khu chÕ xuÊt ë c¸c n-íc th× ®©y còng lµ mét h×nh thøc xuÊt khÈu cã hiÖu qu¶ ®-îc c¸c n-íc chó träng h¬n n÷a. ViÖc thanh to¸n nµy còng nhanh chãng vµ thuËn tiÖn. 3.6.Gia c«ng quèc tÕ 11 §©y lµ mét ph-¬ng thøc kinh doanh trong ®ã mét bªn gäi lµ bªn nhËn gia c«ng nguyªn vËt liÖu hoÆc b¸n thµnh phÈm cña mét bªn kh¸c (gäi lµ bªn ®Æt gia c«ng) ®Ó chÕ biÕn ra thµnh phÈm giao cho bªn ®Æt gia c«ng vµ nhËn thï lao (gäi lµ phÝ gia c«ng). §©y lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc xuÊt khÈu ®ang cã b-íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ ®-îc nhiÒu quèc gia chó träng. ¦u ®iÓm: §èi víi bªn ®Æt gia c«ng: Ph-¬ng thøc nµy gióp hä lîi dông vÒ gi¸ rÎ, nguyªn phô vµ nh©n c«ng cña n-íc nhËn gia c«ng. §èi víi bªn nhËn gia c«ng: Ph-¬ng thøc nµy gióp hä gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho nh©n c«ng lao ®éng trong n-íc hoÆc nhËp ®-îc thiÕt bÞ hay c«ng nghÖ míi vÒ n-íc m×nh, nh»m x©y dùng mét nÒn c«ng nghiÖp d©n téc nhNam TriÒu Tiªn, Th¸i Lan, Sinhgapo…. C¸c h×nh thøc gia c«ng quèc tÕ: XÐt vÒ quyÒn së h÷u nguyªn liÖu, gia c«ng quèc tÕ cã thÓ tiÕn hµnh d-íi h×nh thøc sau ®©y: Bªn ®Æt gia c«ng giao nguyªn liÖu hoÆc b¸n thµnh phÈm cho bªn nhËn gia c«ng vµ sau thêi gian s¶n xuÊt, chÕ t¹o, sÏ thu håi s¶n phÈm vµ tr¶ phÝ gia c«ng. Bªn ®Æt gia c«ng b¸n ®øt nguyªn liÖu cho bªn nhËn gia c«ng vµ sau thêi gian s¶n xuÊt, chÕ t¹o sÏ mua thµnh phÈm. Trong tr-êng hîp nµy quyÒn së h÷u nguyªn liÖu chuyÓn tõ bªn ®Æt gia c«ng sang bªn nhËn gia c«ng. Ngoµi ra ng-êi ta cßn cã thÓ ¸p dông h×nh thøc kÕt hîp trong ®ã bªn ®Æt gia c«ng chØ giao nh÷ng nguyªn vËt liÖu chÝnh cßn bªn nhËn gia c«ng cung cÊp nh÷ng nguyªn vËt liÖu phô. XÐt vÒ gi¸ c¶ gia c«ng ng-êi ta cã thÓ chia viÖc gia c«ng thµnh hai h×nh thøc: + Hîp ®ång thùc chi, thùc thanh (cost phis contract) trong ®ã bªn nhËn gia c«ng thanh to¸n víi bªn ®¹t gia c«ng toµn bé nh÷ng chi phÝ thùc tÕ cña m×nh céng víi tiÒn thï lao gia c«ng. + Hîp ®ång kho¸n trong ®ã ta x¸c ®Þnh mét gi¸ trÞ ®Þnh møc (target price) cho mçi s¶n phÈm, bao gåm chi phÝ ®Þnh møc vµ thï lao ®Þnh møc. Dï chi phÝ cña bªn nhËn gia c«ng lµ bao nhiªu ®i ch¨ng n÷a, hai bªn vÉn thanh to¸n theo ®Þnh møc ®ã. 12 Mèi quan hÖ gi÷a bªn nhËn gia c«ng vµ bªn ®Æt gia c«ng ®-îc x¸c ®Þnh b»ng hîp ®ång gia c«ng. Hîp ®ång gia c«ng th-êng ®-îc quy ®Þnh mét sè ®iÒu kho¶n nh- thµnh phÈm, nguyªn liÖu, gi¸ c¶, thanh to¸n, giao nhËn… 3.7.T¹m nhËp t¸i xuÊt Kh¸i niÖm: §©y lµ mét h×nh thøc xuÊt khÈu trë ra n-íc ngoµi nh÷ng hµng ho¸ tr-íc ®©y ®· nhËp khÈu, ch-a qua chÕ biÕn ë n-íc t¸i xuÊt.qua hîp ®ång t¸i xuÊt bao gåm nhËp khÈu vµ xuÊt khÈu víi môc ®Ých thu vÒ sè ngo¹i tÖ lín h¬n sè ngo¹i tÖ ®· bá ra ban ®Çu. Hîp ®ång nµy lu«n thu hót ba n-íc xuÊt khÈu, n-íc t¸i xuÊt, vµ n-íc nhËp khÈu. V× vËy ng-êi ta gäi giao dÞch t¸i xuÊt lµ giao dÞck ba bªn hay giao dÞch tam gi¸c.( Triangirlar transaction) C¸c lo¹i h×nh t¸i xuÊt T¸i xuÊt cã thÓ thùc hiÖn b»ng mét trong hai h×nh thøc sau: T¸i xuÊt theo ®óng nghÜa cña nã, trong ®ã hµng ho¸ ®i tõ n-íc xuÊt khÈu ®Õn n-íc t¸i xuÊt, råi l¹i ®-îc xuÊt khÈu tõ n-íc t¸i xuÊt sang n-íc nhËp khÈu. Ng-îc chiÒu víi sù vËn ®éng cña hµng ho¸ lµ sù vËn ®éng cña ®ång tiÒn ®ång tiÒn ®-îc xuÊt ph¸t tõ n-íc nhËp khÈu sang n-íc t¸i xuÊt vµ nhanh chãng ®-îc chuyÓn sang n-íc xuÊt khÈu. ¦u ®iÓm cña h×nh thøc xuÊt khÈu nµy lµ doanh nghiÖp cã thÓ thu ®-îc lîi nhuËn cao mµ kh«ng ph¶i tæ chøc s¶n xuÊt, ®Çu t- vµo nhµ x-ëng m¸y mãc, thiÕt bÞ, kh¶ n¨ng thu håi vèn còng nhanh h¬n. kinh doanh t¸i xuÊt ®ßi há sù nh¹y bÐn t×nh h×nh thÞ tr-êng vµ gi¸ c¶, sù chÝnh x¸c vµ chÆt chÏ trong c¸c ho¹t ®éng mua b¸n. Do vËy khi doanh nghiÖp tiÕn hµnh xuÊt khÈu theo ph-¬ng thøc nµy th× cÇn ph¶i cã ®éi ngò c¸n bé cã chuyÖn m«n cao. II. Néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu 1. Nghiªn cøu thÞ tr-êng x¸c ®Þnh mÆt hµng xuÊt khÈu 1.1. Nghiªn cøu thÞ tr-êng hµng ho¸ ThÕ giíi Nh- chóng ta ®· biÕt thÞ tr-êng lµ n¬i gÆp gì cña tæng cung vµ tæng cÇu. Mäi ho¹t ®éng cña nã ®Òu diÔn ra theo ®óng quy luËt nh- quy luËt cung, cÇu, gi¸ c¶, gi¸ trÞ…. 13 ThËt vËy thÞ tr-êng lµ mét ph¹m trï kh¸ch quan g¾n liÒn víi s¶n xuÊt vµ l-u th«ng, ë ®©u cã s¶n xuÊt th× ë ®ã cã thÞ tr-êng. §Ó n¾m râ c¸c yÕu tè cña thÞ tr-êng, hiÓu biÕt c¸c quy luËt vËn ®éng cña thÞ tr-êng nh»m môc ®Ých thÝch øng cÞp thêi vµ lµm chñ nã th× ph¶i nghiªn cøu thÞ tr-êng. Nghiªn cøu thÞ tr-êng hµng ho¸ ThÕ giíi cã ý nghÜa quan träng sèng cßn trong viÖc ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ c«ng t¸c xuÊt, nhËp khÈu cña mçi quèc gia nãi chung vµ doanh nghiÖp nãi riªng. Nghiªn cøu vµ n¾m v÷ng ®Æc ®iÓm biÕn ®éng cña thÞ tr-êng vµ gi¸ c¶ hµng ho¸ ThÕ giíi lµ nÒn mãng v÷ng ch¾c ®¶m b¶o cho c¸c tæ chøc kinh doanh xuÊt khÈu ho¹t ®éng trªn thÞ tr-êng ThÕ gi¬Ý cã hiÖu qña nhÊt. §Ó c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr-êng cã hiÖu qu¶ chóng ta cÇm phaie xen xÐt toµn bé qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt cña mét ngµnh s¶n xuÊt hµng ho¸, tøc lµ viÖc nghiªn cøu kh«ng chØ trong lÜnh vùc l-u th«ng mµ cßn ë lÜnh vùc ph©nphèi, tiªu dïng. C¸c doanh nghiÖp khi nghiªn cøu thÞ tr-êng cÇn ph¶i n¾m v÷ng ®-îc thÞ tr-êng vµ kh¸ch hµng ®Ó tr¶ lêi tèt c¸c c©u hái cña hai vÊn ®Ò lµ thÞ tr-êng vµ kh¸ch hµng doanh nghiÖp cÇn ph¶i n¾m b¾t ®-îc c¸c vÊn ®Ò sau: ThÞ tr-êng ®ang cÇn mÆt hµng g×? Theo nh- quan ®iÓm cña Marketing ®-¬ng thêi th× c¸c nhµ kinh doanh ph¶i b¸n c¸i mµ thÞ tr-êng cÇn chø kh«ng ph¶i c¸i m×nh cã. V× vËy cÇn ph¶i nghiªn cøu vÒ kh¸ch hµng trªn thÞ tr-êng thÕ giíi, nhËn biÕt mÆt hµng kinh doanh cña c«ng ty. Tr-íc tiªn ph¶i dùa vµo nhu cÇu tiªu dïng cña kh¸ch hµng nh- quy c¸ch, chñng lo¹i, kÝch cì, gi¸ c¶, thêi vô vµ thÞ hiÕu còng nh- tËp qu¸n cña ng-êi tiªu dïng tõng ®Þa ph-¬ng, tõng lÜnh vùc s¶n xuÊt. Tõ ®ã xem xÐt c¸c khÝa c¹nh cña hµng ho¸ trªn thÞ tr-êng thÓ giíi. VÒ mÆt th-¬ng phÈm ph¶i hiÓu râ gi¸ trÞ hµng ho¸, c«ng dông, c¸c ®Æc tÝnh lý ho¸, quy c¸ch phÈm chÊt, mÉu m· bao gãi. §Ó hiÓu râ vÊn ®Ò nµy yªu cÇu c¸c nhµ kinh doanh ph¶i nh¹y bÐn, cã kiÕn thøc chuyªn s©u vµ kinh nghiÖm ®Ó dù ®o¸n c¸c xu h-íng biÕn ®éng trong nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Trong xu thÕ hiÖn nay, ®ßi hái viÖc nghiªn cøu ph¶i n¾m b¾t râ mÆt hµng m×nh lùa chän, kinh doanh ®ang ë trong thêi kú nµo cña chu kú sèng cña s¶n phÈm trªn thÞ tr-êng, Bëi v× chu kú sèng cña s¶n phÈm g¾n liÒn víi viÖc tiªu thô hµng ho¸ ®ã trªn thÞ tr-êng, th«ng th-êng viÖc s¶n xuÊt g¾n liÒn víi viÖc xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng ®ang ë giai ®o¹n th©m nhËp, ph¸t triÓn lµ cã nhiÒu thuËn lîi tèt nhÊt. Tuy nhiªn ®èi víi nh÷ng s¶n phÈm ®ang ë giai ®o¹n b·o 14 hoµ hoÆc suy tho¸i mµ c«ng ty cã nh÷ng biÖn ph¸p xóc tiÕn cã hiÖu qu¶ th× vÉn cã thÓ tiÕn hµnh kinh doanh xuÊt khÈu vµ thu ®-îc lîi nhuËn. Tãm l¹i viÖc nghiªn cøu mÆt hµng thÞ tr-êng ®ang cÇn lµ mét trong nh÷ng yÕu tè tiªn phong cho ho¹t ®éng thµnh c«ng cña doanh nghiÖp. Nghiªn cøu dung l-îng thÞ tr-êng vµ c¸c nh©n tè ¶nh h-ëng Dung l-îng thÞ tr-êng lµ khèi l-îng hµng ho¸ ®-îc giao dÞch trªn mét ph¹m vi thÞ tr-êng nhÊt ®Þnh trong thêi gian nhÊt ®Þnh (th-êng lµ mét n¨m). ViÖc nghiªn cøu dung l-îng thÞ tr-êng cÇn n¾m v÷ng khèi l-îng nhu cÇu cña kh¸ch hµng vµ l-îng dù tr÷, xu h-íng biÕn ®éng cña nhu cÇu trong tõng thêi ®iÓm…..Cïng víi viÖc n¾m v÷ng nhu cÇu cña kh¸ch hµng lµ ph¶i n¾m v÷ng kh¶ n¨ng cung cÊp cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh vµ c¸c mÆt hµng thay thÕ, kh¶ n¨ng lùa chän mua b¸n. Nh- chóng ta ®· biÕt dung l-îng thÞ tr-êng kh«ng ph¶i lµ cè ®Þnh, nã th-êng xuyªn biÕn ®éng theo thêi gian, kh«ng gian d-íi sù t¸c ®éng cña nhiÒu yÕu tè. C¨n cø theo thêi gian ng-êi ta cã thÓ chia c¸c nh©n tè ¶nh h-ëng thµnh ba nhãm sau: + C¸c nh©n tè cã ¶nh h-ëng tíi dung l-îng thÞ tr-êng cã tÝnh chÊt chu kú nh- t×nh h×nh kinh tÕ, thêi vô… + C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng l©u dµi ®Õn sù biÕn ®éng cña thÞ tr-êng nhph¸t minh, s¸ng chÕ khoa häc , chÝnh s¸ch cña nhµ n-íc … + C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng t¹m thêi víi dung l-îng thÞ tr-êng nh- ®Çu c¬ tÝch tr÷, h¹n h¸n, thiªn tai, ®×nh c«ng….. Khi nghiªn cøu sù ¶nh h-ëng cña c¸c nh©n tè ph¶i thÊy ®-îc nhãm c¸c nh©n tè t¸c ®éng chñ yÕu trong tõng thêi kú vµ xu thÕ cña thêi kú tiÕp theo ®Ó doanh nghiÖp cã biÖn ph¸p thÝch øng cho phï hîp . KÓ c¶ kÕ ho¹ch ®Þ t¾t ®ãn ®Çu. Nghiªn cøu gi¸ c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸ vµ c¸c nh©n tè ¶nh h-ëng. Trong th-¬ng m¹i gi¸ trÞ gi¸ c¶ hµng ho¸ ®-îc coi lµ tæng hîp ®ã ®-îc bao gåm gi¸ vèn cña hµng ho¸, bao b×, chi phÝ vËn chuyÓn, chi phÝ b¶o hiÓm vµ c¸c chi phÝ kh¸c tuú theo c¸c b-íc thùc hiÖn vµ theo sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn tham gia. §Ó cã thÓ dù ®o¸n mét c¸ch t-¬ng ®èi chÝnh x¸c vÒ gi¸ c¶ cña hµng ho¸ trªn thÞ tr-êng thÕ giíi. Tr-íc hÕt ph¶i ®¸nh gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c c¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn gi¸ c¶ vµ xu h-íng vËn ®éng cña gi¸ c¶ hµng ho¸ ®ã. 15 Cã rÊt nhiÒu nh©n tè ¶nh h-ëng tíi gi¸ c¶ cña hµng ho¸ trªn thÞ tr-êng quèc tÕ. Ng-êi ta cã thÓ ph©n lo¹i c¸c nh©n tè ¶nh h-ëng tíi gi¸ c¶ theo nhiÒu ph-¬ng diÖn kh¸c nhau tuú thuéc vµo môc ®Ých nhu cÇu. Th«ng th-êng nh÷ng nhµ ho¹t ®éng chiÕn l-îc th-êng ph©n chia thµnh nhãm c¸c nh©n tè sau: + Nh©n tè chu kú: lµ sù vËn ®éng cã tÝnh quy luËt cña nÒn kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ sù biÕn ®éng th¨ng trÇm cña nÒn kinh tÕ c¸c n-íc. + Nh©n tè lòng ®o¹n cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia (MNC). §©y lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng cã ¶nh h-ëng rÊt lín tíi sù h×nh thµnh cña gi¸ c¶ cña c¸c lo¹i hµng ho¸ trªn thÞ tr-êng quèc tÕ. Lòng ®o¹n lµm xuÊt hiÖn nhiÒu møc gi¸ kh¸c nhau trªn thÞ tr-êng cho mét lo¹i hµng ho¸. Lòng ®o¹n c¹nh tranh: c¹nh tranh bao gåm c¹nh tranh gi÷a ng-êi b¸n víi nhau, ngêi mua víi ng-êi mua. Trong thùc tÕ c¹nh tranh lµm cho gi¸ rÎ ®i vµ chÊt l-îng n©ng cao. + Nh©n tè cung cÇu: lµ nh©n tè quan träng ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn l-îng cung cÊp hay l-îng tiªu thô cña hµng ho¸ trªn thÞ tr-êng, do vËy cã ¶nh h-ëng rÊt lín ®Õn sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ hµng ho¸. + Nh©n tè l¹m ph¸t: gi¸ c¶ hµng ho¸ kh«ng nh÷ng phô thuéc vµo gi¸ trÞ cña nã mµ cßn phô thuéc vµo gi¸ trÞ cña tiÒn tÖ. VËy cïng víi c¸c nh©n tè kh¸c sù xuÊt hiÖn cña l¹m ph¸t lµm cho ®ång tiÒm mÊt gi¸ do vËy ¶nh h-ëng ®Õn gi¸ c¶ hµng ho¸ cña mét quèc gia trong trao ®æi th-¬ng m¹i quèc tÕ. + Nh©n tè thêi vô: lµ nh©n tè t¸c ®éng ®Õn gi¸ c¶ theo tÝnh chÊt thêi vô cña s¶n xuÊt vµ l-u th«ng. Ngoµi ra c¸c chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ, t×nh h×nh an ninh, chÝnh trÞ cña c¸c quèc gia… còng t¸c ®éng ®Õn gi¸ c¶. Do vËy viÖc nghiªn cøu vµ tÝnh to¸n mét c¸ch chÝnh x¸c gi¸ c¶ cña hîp ®ång kinh doanh xuÊt khÈu lµ mét c«ng viÖc khã kh¨n ®ßi hái ph¶i ®-îc xem xÐt trªn nhiÒu khÝa c¹nh, nh-ng ®ã l¹i lµ mét nh©n tè quan träng trong quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh th-¬ng m¹i quèc tÕ. Lùa chän ®èi t-îng giao dÞch. C¨n cø vµo c¸c kÕt qu¶ cña viÖc nghiªn cøu dung l-îng cña thÞ tr-êng, gi¸ c¶ c«ng ty sÏ tiÕn hµnh lùa chän gia giao ph-¬ng thøc giao dÞch vµ th-¬ng nh©n ®Ó tiÕn hµnh giao dÞch. Khi tiÕn hµnh giao dÞch cÇn ph¶i c¨n cø vµo l-îng hµng n-íc ®ã cÇn nhËp, chÊt l-îng hµng nhËp, chÝnh s¸ch vµ tËp qu¸n 16 th-¬ng m¹i cña n-íc ®ã. Ngoµi ra ®iÒu kiÖn vÒ ®Þa lý còng lµ vÊn ®Ò cÇn quan t©m. ViÖc lùa chän ®èi t-îng ®Ó giao dÞch cÇn ph¶i dùa theo mét sè chØ tiªu nh- sau: T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña h·ng, lÜnh vùc vµ ph¹m vi kinh doanh kh¶ n¨ng cung cÊp hµng ho¸ th-êng xuyªn cña h·ng. Kh¶ n¨ng cung cÊp hµng ho¸ th-êng xuyªn cña h·ng. Kh¶ n¨ng vÒ vèn, c¬ së vËt chÊt kü thuËt. Th¸i ®é vµ quan ®iÓm kinh doanh lµ chiÕm lÜnh thÞ tr-êng hay cè g¾ng dµnh lÊy ®éc quyÒn vÒ hµng ho¸. Uy tÝn cña b¹n hµng. Trong viÖc lùa chän th-¬ng nh©n giao dÞch tèt nhÊt nªn gÆp trùc tiÕp tr¸nh nh÷ng ®èi t¸c trung gian, trõ tr-êng hîp doanh nghiÖp muèn th©m nhËp vµo thÞ tr-êng míi ch-a cã kinh nghiÖm. ViÖc lùa chän c¸c ®èi t¸c phï hîp lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn ®Ó thùc hiÖn th¾ng lîi c¸c hîp ®ång th-¬ng m¹i quèc tÕ. Song nã phô thuéc rÊt nhiÒu vµo n¨ng lùc cña ng-êi lµm c«ng t¸c ®µm ph¸n, giao dÞch. 1.2. Nghiªn cøu thÞ tr-êng cung cÊp hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu (Nguån hµng xuÊt khÈu). Hîp ®ång kinh doanh th-¬ng m¹i nãi chung vµ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu nãi riªng thùc tÕ lµ hµnh vi mua vµ b¸n. B¸n lµ quan träng vµ khi b¸n ®-îc tøc lµ kiÕm ®-îc tiÒn song trªn thùc tÕ mua l¹i lµ tiÒn ®Ò ra vµ c¬ së cho hµnh vi kiÕm tiÒn. Do vËy, nghiªn cøu vÒ thÞ tr-êng cung cÊp hµng cho c«ng ty ®Ó c«ng ty lùa chän ®-îc nguån hµng phï hîp cã ý nghÜa rÊt lín. Dùa trªn c¬ së n¾m ch¾c nhu cÇu cña thÞ tr-êng trªn thÕ giíi, c¸c c«ng ty tiÕn hµnh nghiªn cøu vµ x¸c ®Þnh ®-îc c¸c nguån hµng ®Ó tho¶ m·n c¸c mhu cÇu ®ã. §èi víi c¸c c«ng ty lµ c¸c doanh nghiÖp th-¬ng m¹i chuyªn doanh XNK cã thÓ kÓ ®Õn cac nguån hµng sau: +Nguån hµng tån kho ®Çu kú ë c«ng ty. X¸c ®Þnh theo ph-¬ng ph¸p -íc tÝnh. + Nguån hµng thu gom kh«ng tËp trung + Nguån hµng thu gom tËp trung. 17 ViÖn nghiªn cøu vÒ nguån hµng kh«ng chØ bã hÑp trong ph¹m vi vÒ nguån cung cÊp mµ ®ßi hái ph¶i x¸c ®Þnh râ vÒ kh¶ n¨ng cung øng cña tõng nguån cô thÓ nh-: + Khèi l-îng hµng ho¸ mµ mçi nguån cã thÓ cung cÊp. + Quy c¸ch, chñng lo¹i hay chÊt l-îng cña hµng ho¸. + Thêi ®iÓm hµng ho¸ cã thÓ thu mua. + §¬n gi¸ øng víi tõng lo¹i hµng ho¸ vµ ph-¬ng thøc mua. + §Æc ®iÓm kinh doanh cña tõng ch©n hµng. Kh¶ n¨ng cung cÊp hµng ®-îc x¸c ®Þnh bëi nguån hµng thùc tÕ vµ nguån hµng tiÒmn¨ng. Nguån hµng thùc tÕ lµ nguån hµng ®· cã vµ ®ang s½n sµng ®-a vµo l-u th«ng. Víi nguån hµng nµy doanh nghiÖp chñ cÇn ®ãng gãi lµ cã thÓ xuÊt khÈu ®-îc. Nguån hµng tiÒm n¨ng lµ nguån hµng ch-a xuÊt hiÖn, nã cã thÓ cã hoÆc kh«ng xuÊt hiÖn trªn thÞ tr-êng. §èi víi c¸c nguån nµy ®ßi hái doanh nghiÖp XNK ph¶i cã ®Çu t-, cã ®Æt hµng hîp ®ång kinh tÕ … th× ng-êi s¶n xuÊt míi tiÕn hµnh s¶n xuÊt. ViÖc nghiªn cøu nguån hµng xuÊt khÈu cßn cã môc ®Ých x¸c ®Þnh mÆt hµng dù ®Þnh kinh doanh xuÊt khÈu cã phï hîp vµ ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu cña thÞ tr-êng n-íc ngoµi vÒ nh÷ng chØ tiªu nh- vÖ sinh thùc phÈm hay kh«ng dùa trªn c¬ së ®ã ng-êi XNK cã nh÷ng h-íng dÉn cho ng-êi cung cÊp ®iÒu chØnh phï hîp víi yªu cÇu cña thÞ tr-êng n-íc ngoµi. MÆt kh¸c nghiªn cøu nguån hµng xuÊt khÈu ph¶i x¸c ®Þnh ®-îc gi¸ c¶ cña hµng ho¸ trong n-íc so víi gi¸ c¶ quèc tÕ nh- thÕ nµo? §Ó tõ ®©y cã thÓ tÝnh ®-îc doanh nghiÖp sÏ thu ®-îc lîi nhuËn lµ bao nhiªu tõ ®ã ®-a quyÕt ®Þnh chiÕn l-îc kinh doanh cña tõng c«ng ty. Ngoµi ra, qua nghiªn cøu nguån hµng xuÊt khÈu biÕt ®-îc chÝnh s¸ch qu¶n lý cña nhµ n-íc vÒ mÆt hµng ®ã nh- thÕ nµo? MÆt hµng ®ã cã ®-îc phÐp xuÊt khÈu kh«ng? Cã thuéc h¹n ng¹ch xuÊt khÈu kh«ng? Cã ®-îc nhµ n-íc khuyÕn khÝch kh«ng? Sau khi ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu kü l-ìng thÞ tr-êng hµng ho¸ thÕ giíi (thÞ tr-êng xuÊt khÈu vµ thÞ tr-êng trong n-íc (thÞ tr-êng nguån hµng xuÊt khÈu)) c«ng ty tiÕn hµnh ®¸nh gi¸, x¸c ®Þnh vµ lùa chän mÆt hµng kinh doanh xuÊt khÈu phï hîp víi nguån lùc vµ c¸c ®iÒu kiÖn hiÖn cã cña c«ng ty ®Ó tiÕn hµnh kinh doanh xuÊt nhËp khÈu mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. 2. LËp ph-¬ng ¸n kinh doanh 18 Trªn c¬ së nh÷ng kÕt qu¶ thu l-îm trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu tiÕp cËn thÞ tr-êng, ®¬n vÞ kinh doanh lËp ph-¬ng ¸n kinh doanh. Ph-¬ng ¸n nµy lµ kÕ ho¹ch ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ nh»m ®¹t ®Õn nh÷ng môc tiªu x¸c ®Þnh trong kinh doanh. ViÖc x©y dùng ph-¬ng ¸n kinh doanh bao gåm c¸c b-íc sau: a. §¸nh gi¸ t×nh h×nh thÞ tr-êng vµ th-¬ng nh©n Trong b-íc nµy, ng-êi x©y dùng chiÕn l-îc cÇn rót ra nh÷ng nÐt tæng qu¸t vÒ t×nh h×nh, ph©n tÝch thuËn lîi vµ khã kh¨n trong kinh doanh. b. Lùa chän mÆt hµng, thêi c¬, ®iÒu kiÖn vµ ph-¬ng thøc kinh doanh c. §Ò ra môc tiªu Nh÷ng môc tiªu ®Ò ra trong mét ph-¬ng ¸n kinh doanh bao giê còng lµ mét môc tiªu cô thÓ nh-: sÏ b¸n ®-îc bao nhiªu hµng ho¸, víi gi¸ c¶ bao nhiªu, sÏ th©m nhËp vµo thÞ tr-êng nµo… d. §Ò ra biÖn ph¸p thùc hiÖn Nh÷ng biÖn ph¸p nµy lµ c«ng cô ®Ó ®¹t ®-îc môc tiªu ®Ò ra. Nh÷ng biÖn ph¸p nµy bao gåm c¶ biÖn ph¸p trong n-íc vµ ngoµi n-íc, trong n-íc nh-: ®Çu t- vµo s¶n xuÊt, c¶i tiÕn bao b×, ký hîp ®ång kinh tÕ, t¨ng gi¸ thu mua… Nh÷ng biÖn ph¸p ngoµi n-íc nh-: §Èy m¹nh qu¶ng c¸o, lËp chi nh¸nh ë n-íc ngoµi, më réng m¹ng l-íi ®¹i lý. e. S¬ bé ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc kinh doanh ViÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh ®-îc th«ng qua mét sè chØ tiªu chñ yÕu sau: + ChØ tiªu tû suÊt ngo¹i tÖ hµng xuÊt khÈu hoÆc hµng nhËp khÈu. + ChØ tiªu thêi gian hoµn vèn tÝnh theo c«ng ty sau. + ChØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn +ChØ tiªu hoµ vèn. Sau khi ph-¬ng ¸n kinh doanh ®· ®-îc ®Ò ra, ®¬n vÞ kinh doanh ph¶i cè g¾ng tæ chøc thùc hiÖn ph-¬ng ¸n th«ng qua viÖc qu¶ng c¸o, b¾t ®Çu chµo hµng chuÈn bÞ hµng ho¸…. 3. Giao dÞch, ®µn ph¸n ký kÕt hîp ®ång. 3.1. Giao dÞch ®µm ph¸n 19 §Ó tiÕn tíi ký kÕt hîp ®ång mua b¸n víi nhau ng-êi xuÊt khÈu vµ nhËp vµ ng-êi nhËp khÈu th× ph¶i qua 1 qu¸ tr×nh giao dÞch. Trong bu«n b¸n quèc tÕ th-êng bao gåm nh÷ng b-íc giao dÞch chñ yÕu sau: a.1. Hái gi¸ (Inquiry) §©y cã thÓ coi lµ lêi thØnh cÇu b-íc vµo giao dÞch. Nh-ng xÐt vÒ ph-¬ng diÖn th-¬ng m¹i th× ®©y lµ viÖc ng-êi mua ®Ò nghÞ ng-êi b¸n cho m×nh biÕt gi¸ c¶ vµ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó mua hµng. Néi dung cña mét hái gi¸ cã thÓ gåm: tªn hµng, quy c¸ch, phÈm chÊt, sè l-îng, thêi gian giao hµng mong muèn. Gi¸ c¶ mµ ng-êi mua hµng cã thÓ tr¶ cho mÆt hµng ®ã th-êng ®-îc ng-êi mua gi÷ kÝn, nh-ng ®Ó tr¸nh mÊt thêi gian hái ®i hái l¹i, ng-êi mua nªu râ nh÷ng ®iÒu kiÖn mµ m×nh mong muèn ®Ó lµm c¬ së cho viÖc quy ®Þnh gi¸: lo¹i tiÒn, thÓ thøc thanh to¸n, ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng. a.2. Chµo hµng (Offer) §©y lµ lêi ®Ò nghÞ ký kÕt hîp ®ång nh- vËy ph¸t gi¸ cã thÓ do ng-êi b¸n hoÆc ng-êi mua ®-a ra. Nh-ng trong bu«n b¸n khi ph¸t gi¸ chµo hµng, lµ viÖc ng-êi xuÊt khÈu thÓ hiÖn râ ý ®Þnh b¸n hµng cña m×nh. Trong chµo hµng ta nªu râ: tªn hµng, quy c¸ch, phÈm chÊt, gi¸ c¶ sè l-îng, ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng, thêi h¹n mua hµng, ®iÒu kiÖn thanh to¸n bao b× ký m· hiÖu, thÓ thøc giao nhËn… trong tr-êng hîp hai bªn ®· cã quan hÖ muab¸n víi nhau hoÆc ®iÒu kiÖn chung giao hµng ®iÒu chØnh th× gi¸ chµo hµng cã khi chØ nªu nh÷ng néi dung cÇn thiÕt cho lÇn giao dÞch ®ã nh- tªn hµng. Nh÷ng ®iÒu kiÖn cßn l¹i sÏ ¸p dông nh÷ng hîp ®ång ®· ký tr-íc ®ã hoÆc theo ®iÒu kiÖn chung giao hµng gi÷a hai bªn. Trong th-¬ng m¹i quèc tÕ ng-êi ta ph©n biÖt hai lo¹i chµo hµng chÝnh: Chµo hµng cè ®Þnh (Firm offer) vµ chµo hµng tù do (Free offer) a.3. §Æt hµng (Oder) §©y lµ lêi ®Ò nghÞ ký kÕt hîp ®ång xuÊt ph¸t tõ phÝa ng-êi mua ®-îc ®-a ra d-íi h×nh thøc ®Æt hµng. Trong ®Æt hµng ng-êi mua nªu cô thÓ vÒ hµng ho¸ ®Þnh mua vµ tÊt c¶ nh÷ng néi dung cÇn thiÕt cho viÖc ký kÕt hîp ®ång. Thùc tÕ ng-êi ta chØ ®Æt hµng víi c¸c kh¸ch hµng cã quan hÖ th-êng xuyªn. Bëi vËy, ta th-êng gÆp nh÷ng ®Æt hµng chØ nªu: tªn hµng, quy c¸ch, phÈm chÊt, sè l-îng, thêi h¹n giao hµng vµ mét vµi ®iÒu kiÖn riªng biÖt ®èi víi lÇn ®Æt hµng ®ã. VÒ nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c, hai bªn ¸p dông ®iÒu kiÖn 20