Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Xk cafe - của việt nam những năm...

Tài liệu Xk cafe - của việt nam những năm

.PDF
95
73
77

Mô tả:

LuËn v¨n tèt nghiÖp Lêi më ®Çu §Èy m¹nh xuÊt khÈu lµ chñ tr-¬ng kinh tÕ lín cña §¶ng vµ Nhµ n-íc ViÖt Nam. Chñ tr-¬ng nµy ®-îc kh¼ng ®Þnh trong v¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII vµ trong nghÞ quyÕt 01NQ/TW cña Bé ChÝnh trÞ víi môc tiªu chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h-íng CNH-H§H h-íng vÒ xuÊt khÈu. §Ó thùc hiÖn chñ tr-¬ng cña §¶ng cïng víi viÖc ®Èy m¹nh tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc vµ gióp ViÖt Nam b¾t kÞp ®-îc víi tiÕn tr×nh toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp, chóng ta cÇn ph¶i t¨ng c-êng më réng thÞ tr-êng xuÊt khÈu. HiÖn nay EU ®· vµ ®ang lµ ®èi t¸c quan träng, mét thÞ tr-êng lín cã kh¶ n¨ng tiªu thô nhiÒu hµng ho¸, s¶n phÈm cña ViÖt Nam. C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam còng chÝnh lµ nh÷ng mÆt hµng mµ thÞ tr-êng nµy cã nhu cÇu nhËp khÈu hµng n¨m víi khèi l-îng nh- giÇy dÐp, thuû h¶i s¶n, cµ phª… Trong ®ã mÆt hµng cµ phª lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng n«ng s¶n quan träng nhÊt ®-îc b¸n réng r·i trªn thÞ tr-êng EU. Kh¶ n¨ng xuÊt khÈu cµ phª cña ViÖt Nam v-ît xa hai lo¹i ®å uèng lµ chÌ vµ ca cao. V× vËy ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng ho¸ nãi chung vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cµ phª nãi riªng vµo thÞ tr-êng EU lµ mét viÖc lµm cÊp thiÕt ®èi víi n-íc ta hiÖn nay. Tuy nhiªn ®Ó lµm ®-îc ®iÒu nµy ViÖt Nam cÇn tËp trung nghiªn cøu t×m c¸ch gi¶i quyÕt c¸c v-íng m¾c, c¶n trë ho¹t ®éng xuÊt khÈu sang EU vµ t×m ra c¸c gi¶i ph¸p c¨n b¶n ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cµ phª. NhËn thøc ®-îc tÇm quan träng cña viÖc xuÊt khÈu cµ phª vµo thÞ tr-êng EU trong thêi gian thùc tËp t¹i Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt Nam ®-îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña ban l·nh ®¹o c«ng ty ®Æc biÖt lµ Ban Kinh doanh tæng hîp cïng víi sù h-íng dÉn tËn t×nh cña tiÕn sÜ Ng« Xu©n B×nh t«i xin chän ®Ò tµi: "Mét sè gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cµ phª vµo thÞ tr-êng EU cña Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt Nam" lµm ®Ò tµi cho luËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh. Môc ®Ých nghiªn cøu: Trªn gãc ®é lý thuyÕt luËn v¨n ph©n tÝch vai trß cña viÖc xuÊt khÈu cµ phª ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n. Trªn gãc ®é thùc tiÔn, 1 LuËn v¨n tèt nghiÖp luËn v¨n nh÷ng mÆt lµm ®-îc vµ ch-a lµm ®-îc cña viÖc xuÊt khÈu cµ phª cña Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt Nam vµ ®-a ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu mÆt hµng nµy. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu: §Ó ®¹t ®-îc môc ®Ých nghiªn cøu cña ®Ò tµi, luËn v¨n ®· vËn dông ph-¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng, ph-¬ng ph¸p thèng kª tæng hîp, ph-¬ng ph¸p so s¸nh vµ dù b¸o. Bè côc cña luËn v¨n, luËn v¨n chia lµm 3 ch-¬ng: Ch-¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ xuÊt khÈu mÆt hµng cµ phe vµ vai trß cña xuÊt khÈu cµ phª trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Ch-¬ng 2: Thùc tr¹ng xuÊt khÈu cµ phª cña Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt Nam vµo thÞ tr-êng EU. Ch-¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu cµ phª vµo thÞ tr-êng EU cña Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt Nam. 2 LuËn v¨n tèt nghiÖp Ch-¬ng I Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ xuÊt khÈu mÆt hµng cµ phª vµ vai trß cña xuÊt khÈu cµ phª trong nÒn kinh tÕ quèc d©n I. VÞ trÝ cña ngµnh cµ phª vµ vai trß cña xuÊt khÈu cµ phª trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. 1. Vµi nÐt vÒ mÆt hµng cµ phª vµ nh÷ng lîi thÕ so s¸nh trong s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cµ phª: 1.1. Nguån gèc c©y cµ phª ë ViÖt Nam C¸ch ®©y kho¶ng 1000 n¨m, mét ng-êi du môc Ethiopa ®· ngÉu nhiªn ph¸t hiÖn h-¬ng vÞ tuyÖt vêi cña mét lo¹i c©y l¹ lµm cho con ng-êi thÊy s¶ng kho¸i vµ tØnh t¸o l¹ th-êng. Tõ ®ã tr¸i c©y nµy trë thµnh ®å uèng cña mäi ng-êi vµ lÊy tªn lµng Cafa n¬i ph¸t hiÖn ra c©y nµy lµm tªn ®Æt cho c©y. Tõ thÕ kû VI cµ phª trë thµnh ®å uèng cña mäi ng-êi d©n Ethiopa vµ nhanh chãng lan ra Trung CËn §«ng. §Õn ®Çu thÕ kØ XVI cµ phª b¾t ®Çu xuÊt hiÖn ë ch©u ¢u vµ lan dÇn sang Ch©u ¸, ch©u §¹i D-¬ng. N¨m 1857 c©y cµ phª ®-îc c¸c nhµ truyÒn ®¹o c«ng gi¸o ®-a vµo trång ë ViÖt Nam, tr-íc hÕt ®-îc trång ë mét sè nhµ thê ë Hµ Nam, Qu¶ng B×nh... Sau ®ã ®-îc trång ë ®ån ®iÒn vïng Trung Du B¾c Bé vµ B¾c Trung Bé. Tõ ®ã diÖn tÝch cµ phª ngµy cµng ®-îc më réng. Tõ n¨m 1994- nay c©y cµ phª ViÖt Nam, ®Æc biÖt lµ cµ phª vèi ph¸t triÓn rÊt nhanh vµ ®¹t kÕt qu¶ trªn nhiÒu mÆt. HiÖn nay cµ phª lµ mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu ®øng thø 2 ë n-íc ta. Cã thÓ nãi trong ngµnh n«ng nghiÖp hiÖn nay, cµ phª chØ ®øng sau lóa g¹o vµ cã chç ®øng v÷ng ch¾c trë thµnh ngµnh s¶n xuÊt quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. 1.2. Chñng lo¹i cµ phª ë ViÖt Nam Nh- chóng ta ®· biÕt trªn thÕ giíi cã h¬n 70 lo¹i cµ phª kh¸c nhau nh-ng ng-êi ta chñ yÕu gieo trång 2 nhãm cµ phª chÝnh lµ cµ phª vèi 3 LuËn v¨n tèt nghiÖp (Robusta), cµ phª chÌ (Arabica) nhê vµo -u ®iÓm vÒ n¨ng xuÊt vµ chÊt l-îng ngoµi ra cßn dùa vµo ®Æc ®iÓm thÝch nghi cña tõng lo¹i c©y. * Cµ phª vèi thÝch hîp víi khÝ hËu kh« r¸o, n¾ng Êm, nhiÖt ®é thÝch hîp nhÊt lµ 24-26 0 C, ®é cao kho¶ng 600-2000m, mËt ®é tõ 1200 -1500 c©y/ha. Cµ phª Robusta cã h×nh qu¶ trøng hoÆc h×nh trßn, qu¶ chÝn cã mµu thÉm, vá cøng vµ th-êng chÝn tõ th¸ng 2. §Æc biÖt c©y cµ phª nµy kh«ng ra hoa kÕt qu¶ t¹i c¸c m¾t cña cµnh. Nh©n h¬i trßn, to ngang, vá lôa mµu ¸nh l©u b¹c. Lo¹i cµ phª nµy ®-îc trång nhiÒu nhÊt ë Ch©u Phi vµ Ch©u ¸ trong ®ã ViÖt Nam vµ Indonecia lµ hai n-íc s¶n xuÊt cµ phª lín nhÊt thÕ giíi. * Cµ phª Arabica -a khÝ hËu m¸t mÎ cã kh¶ n¨ng chÞu rÐt, th-êng ®-îc trång ë ®é cao trªn d-íi 200m. Arabica cã nhiÒu tµn l¸, h×nh trøng hoÆc h×nh l-ìi m¸c. Qu¶ cña lo¹i cµ phª chÌ cã h×nh qu¶ trøng hoÆc h×nh trßn, cã mµu ®á t-¬i, mét sè gièng khi chÝn cã mµu vµng. Loai cµ phª nµy chñ yÕu trång ë Brazin vµ Colombia víi mïi th¬m ®-îc nhiÒu n-íc -a chuéng. ë ViÖt Nam cµ phª vèi ®-îc trång tuyÖt ®¹i ®a sè ë T©y Nguyªn vµ §«ng Nam Bé. §©y lµ hai vïng chñ lùc s¶n xuÊt cµ phª cña c¶ n-íc víi n¨ng suÊt kh¸ cao (trªn 1,6 tÊn nh©n /ha) chÊt l-îng tèt, víi diÖn tÝch 443.000 ha, chiÕm 86% diÖn tÝch c¶ n-íc. Cµ phª chÌ l¹i thÝch hîp víi c¸c vïng nói trung du phÝa b¾c, tËp trung ë S¬n La, Lai Ch©u, Thanh Ho¸, NghÖ An, qu¶ng TrÞ vµ Thõa Thiªn HuÕ. DiÖn tÝch cµ phª chÌ c¶ n-íc n¨m 2003 lµ 30.000 ha. Cµ phª chÌ cã chÊt l-îng h¬n nh-ng hay bÞ s©u bÖnh vµ kh¶ n¨ng thÝch nghi kÐm h¬n v× vËy n¨ng suÊt còng thÊp h¬n kho¶ng 0,9-1,2tÊn/ha. 1.3. Lîi thÕ so s¸nh trong s¶n xuÊt, xuÊt khÈu cµ phª ë ViÖt Nam 1.3.1. Lîi thÕ so s¸nh trong s¶n xuÊt cµ phª. - Lîi thÕ vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn. N-íc ViÖt Nam n»m trong vµnh ®ai nhiÖt ®íi B¾c b¸n cÇu, tr¶i dµi theo ph­¬ng kinh tuyÕn tõ 8o 30’ ®Õn 23o 30’ vÜ ®é b¾c. §iÒu kiÖn khÝ hËu, ®Þa lý vµ ®Êt ®ai thÝch hîp cho viÖc ph¸t triÓn cµ phª ®· ®em l¹i cho cµ phª ViÖt Nam mét h-¬ng vÞ rÊt riªng, ®éc ®¸o. 4 LuËn v¨n tèt nghiÖp VÒ khÝ hËu : ViÖt Nam n»m trong vµnh ®ai nhiÖt ®íi, hµng n¨m khÝ hËu n¾ng l¾m m-a nhiÒu. L-îng m-a ph©n bè ®Òu gi÷a c¸c th¸ng trong n¨m nhÊt lµ nh÷ng th¸ng cµ phª sinh tr-ëng. KhÝ hËu ViÖt Nam chia thµnh hai miÒn râ rÖt. MiÒn khÝ hËu phÝa nam thuéc khÝ hËu nhiÖt ®íi nãng Èm thÝch hîp víi cµ phª Robusta. MiÒn khÝ hËu phÝa b¾c cã mïa ®«ng l¹nh vµ cã m-a phïn thÝch hîp víi cµ phª Arabica. VÒ ®Êt ®ai : ViÖt Nam cã ®Êt ®á bazan thÝch hîp víi c©y cµ phª ®-îc ph©n bæ kh¾p l·nh thæ trong ®ã tËp trung ë hai vïng T©y Nguyªn vµ §«ng Nam Bé, víi diÖn tÝch hµng triÖu ha. Nh- vËy c©y cµ phª cÇn hai yÕu tè c¬ b¶n lµ n-íc vµ ®Êt th× c¶ hai yÕu tè nµy ®Òu cã ë ViÖt Nam. §iÒu nµy t¹o cho ViÖt Nam lîi thÕ mµ c¸c n-íc kh¸c kh«ng cã ®-îc. - Lîi thÕ vÒ nh©n c«ng: ViÖt Nam víi d©n sè 80 triÖu ng-êi trong ®ã 49% lµ trong ®é tuæi lao ®éng. §©y lµ ®éi ngò lao ®éng kh¸ dåi dµo, cung cÊp cho c¸c mäi ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. S¶n xuÊt cµ phª xuÊt khÈu lµ mét qu¸ tr×nh bao gåm nhiÒu c«ng ®o¹n, b¾t ®Çu tõ kh©u nghiªn cøu chon gièng, gieo trång kh©u ch¨m sãc, thu mua, chÕ biÕn, b¶o qu¶n, bao gãi , xuÊt khÈu. Qu¸ tr×nh nµy ®ßi hái mét ®éi ngò lao ®éng kh¸ lín. §Æc biÖt ë ViÖt Nam th× viÖc øng dông m¸y mãc vµo viÖc, s¶n xuÊt chÕ biÕn cµ phª ch-a nhiÒu v× thÕ lîi thÕ vÒ nh©n c«ng cã thÓ gióp n-íc ta gi¶m rÊt nhiÒu chi phÝ cho s¶n xuÊt cµ phª xuÊt khÈu tõ ®ã cã thÓ h¹ gi¸ thµnh gióp cho ViÖt Nam cã thÓ c¹nh tranh ®-îc vÒ gi¸ so víi c¸c n-íc trªn thÕ giíi. Theo dù tÝnh th× viÖc s¶n xuÊt cµ phª xuÊt khÈu thu hót kh¸ nhiÒu lao ®éng: 1 ha cµ phª thu hót tõ 120.000- 200.000 lao ®éng. Riªng ë n-íc ta hiÖn nay cã kho¶ng 700.000 – 800.000 lao ®éng s¶n xuÊt cµ phª, ®Æc biÖt vµo thêi ®iÓm ch¨m sãc, thu ho¹ch con sè nµy lªn ®Õn h¬n 1 triÖu ng-êi. Nh- vËy víi nguån lao ®éng dåi dµo nh- n-íc ta hiÖn nay cã thÓ cung cÊp mét l-îng lao ®éng kh¸ ®«ng ®¶o cho ngµnh cµ phª. 5 LuËn v¨n tèt nghiÖp - N¨ng suÊt cµ phª: Cµ phª ViÖt Nam cã n¨ng suÊt kh¸ cao: NÕu nhn¨ng suÊt cµ phª b×nh qu©n trªn thÕ giíi lµ 0.55 t¹/ ha, Ch©u ¸ lµ 0.77 t¹/ ha th× ë ViÖt Nam ®¹t tíi 1.2- 1.3 tÊn/ ha. Tõ n¨m 2000- 2004, n¨ng suÊt b×nh qu©n ®¹t 2 tÊn/ ha, cã n¨m ®¹t 2,4 tÊn/ ha. N¨ng suÊt cao nµy chÝnh lµ do ViÖt Nam cã nhiÒu gièng tèt, cã c¸c yÕu tè thuËn lîi vÒ ®Êt ®ai khÝ hËu, ®Æc biÖt ng-êi ViÖt Nam cã kinh nghiÖm l©u n¨m trong viÖc gieo trång cµ phª. - Ng-êi d©n ViÖt Nam cã ®øc tÝnh chÞu khã cÇn cï, cã tinh thÇn häc hái tiÕp thu khoa häc c«ng nghÖ ®Ó ¸p dông vµo trång vµ chÕ biÕn cµ phª xuÊt khÈu. §iÒu nµy còng lµ lîi thÕ trong viÖc t¹o ra mét nguån hµng cho cµ phª xuÊt khÈu. - Cµ phª ViÖt Nam cã h-¬ng vÞ tù nhiªn ngon. Cµ phª ViÖt Nam ®-îc trång trªn vïng cao nguyªn, nói cao cã khÝ hËu, ®Êt ®ai phï hîp. §iÒu kiÖn nµy tao cho cµ phª ViÖt Nam cã h-¬ng vÞ riªng, ®Æc biÖt mµ c¸c quèc gia kh¸c kh«ng cã ®-îc. §iÒu nµy lµ mét lîi thÕ lín cña ViÖt Nam v× cµ phª lµ thø ®å uèng dïng ®Ó th-ëng thøc, ®«i khi cßn thÓ hiÖn ®¼ng cÊp cña con ng-êi trong x· héi v× vËy h-¬ng vÞ cµ phª lu«n lµ mét yÕu tè l«i cuèn kh¸ch hµng, ®Æc biÖt lµ kh¸ch hµng khã tÝnh. - Mét trong nh÷ng lîi thÕ thuéc vÒ chñ quan lµ do ®-êng lèi ®æi míi kinh tÕ cña §¶ng vµ Nhµ N-íc ViÖt Nam ®· t¹o m«i tr-êng thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt c©y cµ phª. NghÞ uyÕt 09/2000/ NQ/ CP cña chÝnh phñ x¸c ®Þnh quy ho¹ch vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn c©y cµ phª n-íc ta ®Õn n¨m 2010. V× thÕ tõ n¨m 2003, s¶n xuÊt cµ phª nhÊt thiÕt theo quy ho¹ch, kÕ ho¹ch cña nhµ n-íc c¶ vÒ diÖn tÝch, gièng, s¶n l-îng, chÊt l-îng kh¾c phôc ®-îc t×nh tr¹ng tù ph¸t duy ý trÝ ch¹y theo phong trµo. V× thÕ ®· khuyÕn khÝch c¸c hé n«ng d©n yªn t©m trång c©y cµ phª. Ngoµi ra, Nhµ n-íc cßn cã chÝnh s¸ch hç trî vÒ gi¸ khi gi¸ cµ phª cña thÞ tr-êng thÕ giíi xuèng thÊp. 1.3.2. Lîi thÕ so s¸nh trong xuÊt khÈu cµ phª - ChiÕn l-îc cña nhµ n-íc: trong nh÷ng n¨m 2003- 2010 nhµ n-íc ®· x©y dùng hoµn thiÖn c¸c chiÕn l-îc mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam trong ®ã cµ phª ®-îc xem xÐt lµ mÆt hµng chñ lùc sè 1. VÞ trÝ ®ã 6 LuËn v¨n tèt nghiÖp ®-îc xuÊt ph¸t tõ lîi thÕ ®Êt ®ai, khÝ hËu, kinh nghiÖm s¶n xuÊt cña n«ng d©n. Lîi thÕ nµy kÕt hîp víi chÕ ®é chÝnh trÞ, x· héi æn ®Þnh, c¬ chÕ chÝnh s¸ch thêi kú ®æi míi ®· ®-îc kh¼ng ®Þnh trong ®-êng lèi kinh tÕ do §¹i Héi IX cña §¶ng ®Ò ra ®· vµ ®ang trë thµnh søc m¹nh ®Ó ViÖt Nam héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc. - Nhu cÇu thÕ giíi ngµy cµng tiªu dïng cµ phª nhiÒu h¬n vµ t¨ng lªn nhanh chãng. Cµ phª lµ thø ®å uèng phæ biÕn trong mäi tÇng líp, hiÖn nay nhu cÇu tiªu dïng cµ phª v-ît xa hai lo¹i ®å uèng truyÒn thèng lµ chÌ vµ ca cao. §iÒu nµy ®· thóc ®Èy vµ khuyÕn khÝch c¸c n-íc s¶n xuÊt cµ phª xuÊt khÈu. - VÒ chi phÝ s¶n xuÊt cµ phª xuÊt khÈu: chi phÝ s¶n xuÊt cµ phª xuÊt khÈu cña ViÖt Nam thÊp h¬n so víi c¸c n-íc trång cµ phª xuÊt khÈu kh¸c. Chi phÝ b×nh qu©n cña ViÖt Nam lµ 650- 700 USD/ tÊn cµ phª nh©n. NÕu tÝnh c¶ chi phÝ chÕ biÕn th× gi¸ thµnh cho mét tÊn cµ phª xuÊt khÈu lµ 750- 800 USD. Trong khi ®ã chi phÝ s¶n xuÊt cña Ên §é lµ 1,412 triÖu USD/ tÊn cµ phª chÌ, 926,9 USD/ tÊn ®èi víi cµ phª vèi. Chi phÝ s¶n xuÊt rÎ lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó h¹ gi¸ thµnh, t¨ng søc c¹nh tranh cho mÆt hµng cµ phª cña ViÖt Nam trªn thÞ tr-êng thÕ giíi. - ViÖt Nam ®· ra nhËp ICO, sÏ tham gia tæ chøc hiÖp héi c¸c n-íc s¶n xuÊt cµ phª (ACPC) vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ kh¸c cã liªn quan. ViÖt Nam ®· t¨ng c-êng hîp t¸c kinh tÕ, th-¬ng m¹i, khoa häc c«ng nghÖ vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. §iÒu nµy cã thÓ gióp cho ViÖt Nam cã ®iÒu kiÖn ®Ó häc hái, trao ®æi kinh nghiÖm trong s¶n xuÊt, chÕ biÕn cµ phª ®ång thêi më réng ®-îc giao l-u trao ®æi mÆt hµng cµ phª víi c¸c n-íc trong khu vùc vµ thÕ giíi. - VÒ thÞ tr-êng xuÊt khÈu cµ phª: thÞ tr-êng xuÊt khÈu cµ phª ViÖt Nam ngµy cµng më réng, mét sè s¶n phÈm cµ phª chÊt l-îng cao nh- cµ phª Trung Nguyªn, Vinacafe, Nam Nguyªn, Thu Hµ,… ®· cã th-¬ng hiÖu vµ ®øng v÷ng trªn thÞ tr-êng khu vùc vµ thÕ giíi. - VÒ quy ho¹ch: ViÖt Nam ®· x©y dùng, quy ho¹ch nhiÒu vïng trång cµ phª ®Ó xuÊt khÈu, cho n¨ng suÊt cao, chÊt l-îng tèt nh- T©y 7 LuËn v¨n tèt nghiÖp Nguyªn, §«ng Nam Bé vµ mét sè tØnh MiÒn Trung. §©y lµ mét lîi thÕ lín ®Ó t¹o ra mét nguån hµng phôc vô cho nhu cÇu xuÊt khÈu cµ phª 2. VÞ trÝ cña ngµnh cµ phª trong nÒn kinh tÕ quèc d©n Cµ phª lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam lµ mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu ®øng thø 2 vÒ kim ng¹ch sau g¹o. ChÝnh v× thÕ ngµnh cµ phª ®· cã mét vai trß rÊt lín trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. 2.1. VÞ trÝ cña cµ phª ®èi víi ngµnh n«ng nghiÖp n-íc ta. - Ngµnh cµ phª gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu c©y trång trong ngµnh n«ng nghiÖp n-íc ta. NÕu nh- tr-íc kia ViÖt Nam lµ mét ®Êt n-íc ®-îc biÕt ®Õn víi s¶n phÈm lµ lóa g¹o th× ngµy nay ViÖt Nam cßn ®-îc biÕt ®Õn víi mét mÆt hµng n÷a ®ã chÝnh lµ cµ phª. §iÒu nµy kh«ng chØ gióp cho ng-êi d©n ®a d¹ng ®-îc c¬ cÊu c©y trång trong ngµnh n«ng nghiÖp mµ cßn ®a d¹ng ho¸ ®-îc c¸c mÆt hµng trong viÖc xuÊt khÈu n«ng s¶n cña ViÖt Nam. - §a d¹ng ho¸ c¸c dÞch vô kinh doanh trong ngµnh n«ng nghiÖp: ho¹t ®éng s¶n xuÊt cµ phª g¾n liÒn víi ho¹t ®éng chÕ biÕn cµ phª. V× thÕ kÐo theo mét lo¹t c¸c dÞch vô cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ph¸t triÓn nh-: dÞch vô nghiªn cøu gièng c©y trång, dÞch vô cung cÊp thuèc trõ s©u, ph©n bãn, dÞch vô cung cÊp m¸y mãc thiÕt bÞ cho ph¬i sÊy chÕ biÕn cµ phª, dÞch vô bao gãi, dÞch vô tvÊn xuÊt khÈu… - Ph©n bæ l¹i nguån lao ®éng trong nÒn n«ng nghiÖp. NÒn n«ng nghiÖp n-íc ta tr-íc kia chñ yÕu lµ lao ®éng phôc vô cho ngµnh trång lóa n-íc. §©y lµ lao ®éng mang tÝnh chÊt thêi vô v× thÕ cã mét l-îng lao ®éng d- thõa kh¸ lín trong thêi kú n«ng nhµn. Ngµnh cµ phª ph¸t triÓn kÐo theo mét l-îng lao ®éng kh¸ lín phôc vô cho nã. Víi quy m« diÖn tÝch cµ phª ngµy cµng më réng th× cµng cÇn mét ®éi ngò lao ®éng lín. §iÒu nµy t¹o cho ng-êi d©n c¸c vïng miÒn nói còng nh- c¸c vïng ®ång b»ng chuyªn canh lóa cã viÖc lµm th-êng xuyªn, t¹o thªm thu nhËp cho hä, h¹n chÕ ®-îc c¸c tÖ n¹n x· héi. - H¹n chÕ ®-îc c¸c vïng ®Êt bÞ bá hoang: V× ®Æc ®iÓm cña c©y cµ phª lµ thÝch hîp víi nh÷ng cao nguyªn, ®åi nói cao n¬i ®©y ch-a ®-îc khai th¸c triÖt 8 LuËn v¨n tèt nghiÖp ®Ó… V× vËy ®· h¹n chÕ ®-îc c¸c vïng ®Êt bá hoang, phñ xanh ®Êt trèng ®åi träc. 2.2. VÞ trÝ ngµnh cµ phª trong nÒn kinh tÕ quèc d©n - Ngµnh cµ phª gãp phÇn lµm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ: ngµnh cµ phª g¾n víi c¶ mét qu¸ tr×nh khÐp kÝn tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu dïng. §iÒu nµy kÐo theo theo mét lo¹t c¸c ngµnh kinh tÕ ph¸t triÓn nh- ngµnh x©y dùng c¸c c¬ së ®Ó nghiªn cøu gièng, ngµnh thuû lîi, ngµnh giao th«ng, ngµnh chÕ t¹o m¸y mãc,... V× thÕ ®Èy m¹nh qóa tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ë c¸c vïng n¬i cã c©y cµ phª ph¸t triÓn. §iÒu nµy gãp phÇn ®Èy nhanh tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ trong n«ng nghiÖp n«ng th«n. - Ngµnh cµ phª ®· gãp phÇn rÊt lín vµo nguån thu ng©n s¸ch nhµ n-íc. Hµng n¨m ngµnh cµ phª ®em vÒ cho ®Êt n-íc tõ 1- 1,2 tû USD/ n¨m chiÕm 10% kim ng¹ch xuÊt khÈu c¶ n-íc. - Gãp phÇn gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n: 3. Vai trß xuÊt khÈu cµ phª trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. HiÖn nay xu thÕ toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp ®ang diÔn ra m¹nh mÏ nhvò b·o trªn ph¹m vi toan thÕ giíi, l«i cuèn rÊt nhiÒu n-íc trªn thÕ giíi tham gia.ViÖt Nam còng kh«ng thÓ n»m ngoµi vßng xo¸y nµy vµ ®ang nç lùc hÕt søc ®Ó cã thÓ hoµ m×nh vµo tiªn tr×nh nµy mét c¸ch nhanh nhÊt. Ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu sÏ lµ cÇu nèi hÕt søc quan träng ®Ó ®Èy nhanh tiÕn tr×nh nµy. ChÝnh v× vËy mµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu ngµy cµng trë nªn quan träng trong chÝnh s¸ch vµ chiÕn l-îc ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam. Cµ phª lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc ë n-íc ta. Ph¸t triÓn s¶n xuÊt cµ phª xuÊt khÈu sÏ ®ãng gãp vai trß lín ®èi víi nÒn kinh tÕ n-íc ta. Ta ®i xem xÐt vai trß cña viÖc xuÊt khÈu cµ phª ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. 3.1. Vai trß tÝch cùc cña xuÊt khÈu cµ phª. 3.1.1. XuÊt khÈu t¹o nguån vèn chñ yÕu cho nhËp khÈu phôc vô c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n-íc 9 LuËn v¨n tèt nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n-íc theo nh÷ng b-íc ®i thÝch hîp lµ con ®-êng tÊt yÕu ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nghÌo vµ chËm ph¸t triÓn cña n-íc ta. §Ó thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc ®ßi hái ph¶i cã nguån vèn rÊt lín ®Ó nhËp khÈu m¸y mãc trang thiÕt bÞ, kÜ thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµ tr×nh ®é qu¶n lÝ cña n-íc ngoµi. Nguån vèn ®Ó nhËp khÈu cã thÓ l©ý tõ: ®Çu t- n-íc ngoµi, vay nî thu tõ ho¹t ®éng du lÞch, xuÊt khÈu mÆt hµng kh¸c. Tuy nhiªn c¸c nguån vèn vay, vèn ®Çu t- tõ n-íc ngoµi ®Òu ph¶i tr¶ b»ng c¸ch nµy hay c¸ch kh¸c. Nguån vèn quan träng vµ bÒn v÷ng ®ã lµ thu tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu. XuÊt khÈu quyÕt ®Þnh quy m« vµ tèc ®é t¨ng cña nhËp khÈu. Tuy nhiªn xuÊt khÈu kh«ng lµ hoat ®éng dÔ dµng. §Ó xuÊt khÈu thµnh c«ng, mçi quèc gia ph¶i t×m cho m×nh nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu cã lîi thÕ nhÊt, ®em l¹i lîi Ých cao nhÊt. V× thÕ mçi quèc gia ph¶i x©y dùng cho m×nh chÝnh s¸ch mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc. N¾m b¾t ®-îc ®iÒu nµy, ViÖt Nam còng ®· x©y dùng cho m×nh chÝnh s¸ch mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc riªng. Nh÷ng mÆt hµng nµy sÏ t¹o cho ViÖt Nam nguån thu ng©n s¸ch chñ yÕu. Cµ phª lµ mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña n-íc ta. Hµng n¨m ngµnh cµ phª ®· ®ãng gãp mét kim ng¹ch kh¸ lín cho ng©n s¸ch nhµ n-íc. Kim ng¹ch thu ®-îc tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cµ phª vµo kho¶ng 1-1,2 tû USD, chiÕm kho¶ng 10% kim ng¹ch xuÊt khÈu c¶ n-íc. Trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh CNHH§H ®Êt n-íc ta cÇn mét nguån vèn kh¸ lín ®Ó ®Çu t- x©y dùng c¬ b¶n, nhËp khÈu m¸y mãc, c«ng nghÖ tõ n-íc ngoµi. Nguån vèn thu tõ xuÊt khÈu cµ phª sÏ ®ãng gãp mét phÇn nµo ®ã ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng nhËp khÈu phôc vô cho nhu cÇu nhËp khÈu phuc vô cho tiÕn tr×nh CNH-H§H ®Êt n-íc. 3.1.2. XuÊt khÈu cµ phª gãp phÇn vµo viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn ViÖt Nam cã lîi thÕ rÊt lín trong viÖc s¶n xuÊt cµ phª. Hµng n¨m ViÖt Nam s¶n xuÊt ra mét khèi l-îng lín cµ phª. Tuy nhiªn tiªu thô cµ phª néi ®Þa cña ViÖt Nam lµ rÊt thÊp. V× thÕ thÞ tr-êng thÕ giíi lµ h-íng quan träng ®Ó tæ chøc s¶n xuÊt. Ngµy nay c¬ cÊu s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cña thÕ giíi thay ®æi m¹nh mÏ ®ã lµ thµnh qu¶ cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. 10 LuËn v¨n tèt nghiÖp Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ phï hîp víi xu h-íng ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÕ giíi lµ tÊt yÕu ®èi víi n-íc ta. * Cã 2 c¸ch nh×n nhËn vÒ t¸c ®éng cña xuÊt khÈu ®èi víi s¶n xuÊt vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ: Mét lµ, xuÊt khÈu chØ lµ viÖc tiªu thô nh-ng s¶n phÈm thõa do s¶n xuÊt v-ît qu¸ nhu cÇu tiªu thô néi ®Þa. Trong tr-êng hîp nÒn kinh tÕ cßn l¹c hËu vµ chËm ph¸t triÓn nh- n-íc ta, s¶n xuÊt vÒ c¬ b¶n cßn ch-a ®ñ tiªu dïng. NÕu chØ thô ®éng chê ë sù thõa ra cña s¶n xuÊt th× xuÊt khÈu vÉn cø nhá bÐ vµ t¨ng tr-ëng chËm ch¹p. S¶n xuÊt vµ sù thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ rÊt chËm ch¹p. Hai lµ, coi thÞ tr-êng vµ ®Æc biÖt thÞ tr-êng thÕ giíi lµ h-íng quan träng ®Ó tæ chøc s¶n xuÊt. Quan ®iÓm nµy xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thÕ giíi ®Ó tæ chøc s¶n xuÊt. §iÒu nµy cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. §èi víi ngµnh cµ phª th× s¶n xuÊt cµ phª cña ViÖt Nam víi s¶n l-îng lín, nhu cÇu tiªu dïng néi ®Þa rÊt h¹n hÑp do ViÖt Nam cã truyÒn thèng trong viÖc th-ëng thøc trµ. V× vËy trªn thÞ tr-êng ViÖt Nam sÏ xÈy ra t×nh tr¹ng cung cµ phª v-ît qu¸ cÇu cµ phª do ®ã ph¶i ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. Tuy nhiªn ViÖt Nam lai kh«ng coi cµ phª lµ s¶n phÈm Õ thõa cÇn xuÊt khÈu mµ xuÊt ph¸t tõ thÞ tr-êng thÕ giíi ngµy cµng tiªu dïng nhiÒu cµ phª h¬n. Do ®ã thÞ tr-êng thÕ giíi lu«n lµ môc tiªu cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cµ phª. §iÒu nµy gãp phÇn chuyÓn dÞch m¹nh mÏ c¬ cÊu kinh tÕ n-íc ta vµ thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. ThÓ hiÖn : - Tr-íc hÕt s¶n xuÊt cµ phª xuÊt khÈu sÏ kÐo theo hµng lo¹t c¸c ngµnh kinh tÕ ph¸t triÓn theo nh- c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn, c«ng nghiÖp chÕ t¹o m¸y mãc, thóc ®Èy c¸c ngµnh x©y dùng c¬ b¶n nh- x©y dùng ®-êng x¸, tr-êng, tr¹m thu mua cµ phª , … Ngoµi ra cßn kÐo theo hµng lo¹t c¸c ngµnh dÞch vô ph¸t triÓn theo nh- : dÞch vô cung cÊp gièng c©y trång, thuèc b¶o vÖ thùc vËt, ng©n hµng, cho thªu m¸y mãc trang thiÕt bÞ,… §iÒu nµy gãp phÇn lµm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n-íc ta theo h-íng xuÊt khÈu. 11 LuËn v¨n tèt nghiÖp - XuÊt khÈu cµ phª t¹o ra kh¶ n¨ng më réng thÞ tr-êng tiªu thô, gãp phÇn cho s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu g¾n víi viÖc t×m kiÕm thÞ tr-êng xuÊt khÈu, do ®ã khi xuÊt khÈu thµnh c«ng tøc lµ khi ®ã ta ®· cã ®-îc mét thÞ tr-êng tiªu thô réng lín. §iÒu nµy kh«ng nh÷ng t¹o cho ViÖt Nam cã ®-îc vÞ trÝ trong th-¬ng tr-êng quèc tÕ mµ cßn t¹o cho ViÖt Nam chñ ®éng trong s¶n xuÊt ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng cµ phª thÕ giíi. ThÞ tr-êng tiªu thô cµng lín cµng thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn cã nh- vËy míi ®¸p øng ®-îc nguån hµng cho xuÊt khÈu. - XuÊt khÈu cµ phª t¹o ra ®iÒu kiÖn më réng kh¶ n¨ng cung cÊp ®Çu vµo cho s¶n xuÊt, n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt trong n-íc. Còng nh- bÊt cø m«t ngµnh s¶n xuÊt hµng ho¸ nµo xuÊt khÈu, s¶n xuÊt cµ phª xuÊt khÈu còng t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó më réng vèn, c«ng nghÖ, tr×nh ®é qu¶n lý, n©ng cao ®êi sèng ng-êi lao ®éng ®¶m b¶o kh¶ n¨ng t¸i s¶n xuÊt më réng. - XuÊt khÈu t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò kinh tÕ kÜ thuËt nh»m c¶i t¹o vµ n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt trong n-íc. XuÊt khÈu cµ phª lµ ph-¬ng tiÖn quan träng t¹o ra vèn vµ kÜ thuËt c«ng nghÖ tõ thÕ giíi bªn ngoµi vµo viÖt Nam. Khi xuÊt khÈu cµ phª th× sÏ t¹o cho ViÖt Nam n¾m b¾t ®-îc c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña thÕ giíi ®Ó ¸p dông vµo n-íc m×nh. Nh- c«ng nghÖ chÕ biÕn cµ phª xuÊt khÈu, c«ng nghÖ, ph¬i sÊy, b¶o qu¶n sau thu ho¹ch cµ phª, ngoµi ra cßn häc hái ®-îc kinh nghiÖm qu¶n lý tõ quèc gia kh¸c. Nh- vËy sÏ n©ng cao ®-îc n¨ng lùc s¶n xuÊt trong n-íc ®Ó phó hîp víi tr×nh ®é cña thÕ giíi. - Th«ng qua xuÊt khÈu, cµ phª ViÖt Nam sÏ tham gia vµo cuéc c¹nh tranh trªn thÕ giíi, vÒ gi¸ c¶ chÊt l-îng. Cuéc c¹nh tranh nµy ®ßi hái chóng ta ph¶i tæ chøc l¹i s¶n xuÊt, h×nh thµnh c¬ cÊu s¶n xuÊt lu«n thÝch nghi víi thÞ tr-êng. S¶n xuÊt cµ phª ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr-êng, khi ®ã muèn ®øng v÷ng thÞ tr-êng buéc c¸c doang nghiÖp xuÊt khÈu cµ phª ph¶i lµm sao ®Ó h¹ gi¸ thµnh, n©ng cao chÊt l-îng ®Ó ®¸nh bËt ®èi thñ c¹nh tranh. - XuÊt khÈu cµ phª ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n ®æi míi vµ hoµn thiÖn c«ng nghÖ s¶n xuÊt kinh doanh thóc ®Èy s¶n xuÊt vµ më réng thÞ tr-êng. ThÞ phÇn lu«n lµ môc tiªu cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cµ phª v× thÕ buéc 12 LuËn v¨n tèt nghiÖp c¸c doanh nghiÖp ph¶i tÝch cùc trong viÖc ®æi míi c«ng nghÖ, qu¶ng c¸o vµ x©m nhËp vµo tr-êng thÕ giíi. 3.1.3. XuÊt khÈu cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm vµ c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n. S¶n xuÊt cµ phª xuÊt khÈu sÏ thu hót hµng triÖu lao ®éng vµo lµm viÖc vµ cã thu nhËp cao vµ th-êng xuyªn. Víi mét ®Êt n-íc cã 80 triÖu d©n, lùc l-îng ng-êi trong tuæi lao ®éng kh¸ cao chiÕm kho¶ng 50% th× viÖc ph¸t triÓn cµ phª sÏ gãp phÇn thu hót mét ®éi ngò lao ®éng rÊt lín lµm gi¶m g¸nh nÆng vÒ thÊt nghiÖp cho ®Êt n-íc. Gióp ng-êi d©n æn ®Þnh ®êi sèng gi¶m c¸c tÖ n¹n x· héi. §ång thêi gióp ng-êi d©n cã thu nhËp cao ®©y lµ ®iÒu kiÖn ®Ó hä tiÕp thu khoa häc c«ng nghÖ kü thuËt, hoµ nhËp ®-îc víi sù ph¸t triÓn cña thÕ giíi. 3.1.4. XuÊt khÈu cµ phª lµ c¬ së ®Ó më réng vµ thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña n-íc ta. XuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng ®æi bu«n b¸n víi n-íc ngoµi do ®ã khi xuÊt khÈu sÏ cã ®iÒu kiÖn gióp cho quèc gia ®ã cã ®-îc nhiÒu mèi quan hÖ víi c¸c n-íc kh¸c. HiÖn nay ta ®· xuÊt khÈu cµ phª vµo 53 quèc gia trªn thÕ giíi, ®iÒu nµy gióp cho ViÖt Nam cã ®-îc nhiÒu mèi quan hÖ hîp t¸c ph¸t triÓn. §©y lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó ViÖt Nam cã ®-îc c¸c quan hÖ hîp t¸c ®a ph-¬ng vµ song ph-¬ng ®Èy nhanh tiÕn tr×nh gia nhËp WTO cña ViÖt Nam. Bªn c¹nh ®ã, c©y cµ phª ph¸t triÓn gãp phÇn phôc håi m«i tr-êng sinh th¸i, phñ xanh ®Êt trèng ®åi träc sau thêi gian bÞ suy tho¸i nghiªm träng do bÞ tµn ph¸ cña thiªn nhiªn cïng sù huû ho¹i do chÝnh bµn tay con ng-êi. 3.2. Nh÷ng vÊn ®Ò tiªu cùc cña xuÊt khÈu cµ phª VÊn ®Ò ®Æt ra lín nhÊt ®Æt ra trong xuÊt khÈu cµ phª ViÖt Nam hiÖn nay lµ tÝnh bÒn v÷ng ch-a cao. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tuy s¶n l-îng xuÊt khÈu t¨ng nhanh nh-ng gi¸ c¶ kh«ng æn ®Þnh nªn kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng chËm hoÆc gi¶m sót. VÊn ®Ò nµy cã liªn quan ®Õn s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu trong ®ã tÝnh tù ph¸t trong s¶n xuÊt dÉn ®Õn cung v-ît cÇu, c«ng viÖc chÕ biÕn b¶o qu¶n sau thu ho¹ch ch-a ®¸p øng ®-îc yªu cÇu t¨ng s¶n l-îng vµ n©ng cao chÊt l-îng, thÞ tr-êng xuÊt khÈu cµ phª ch-a æn ®Þnh. 13 LuËn v¨n tèt nghiÖp 3.2.1. S¶n xuÊt cµ phª thiÕu quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch: t×nh tr¹ng tù ph¸t, manh món kh«ng g¾n víi thÞ tr-êng diÔn ra phæ biÕn dÉn hËu qu¶ cung v-ît cÇu, gi¸ c¶ gi¶m lµm thu nhËp cña ng-êi s¶n xuÊt gi¶m sót g©y khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp nhµ n-íc xuÊt khÈu cµ phª. Trong mÊy n¨m trë l¹i ®©y nhµ n-íc ®· quy ho¹ch ph¸t triÓn s¶n xuÊt cµ phª, tuy nhiªn còng cßn nhiÒu n¬i ng-êi d©n tù ph¸t gieo trång, v× thÕ ®· lµm cho ngµnh cµ phª kh«ng qu¶n lý ®-îc s¶n l-îng cµ phª dÉn ®Õn t×nh tr¹ng cung v-ît qu¸ cÇu, ®Èy gi¸ xu«ng thÊp, lµm cho c¸c vïng chuyªn cµ phª kh«ng bï ®¾p næi chi phÝ s¶n xuÊt dÉn ®Õn bÞ lç kh¸ lín. 3.2.2. C¬ cÊu s¶n xuÊt ch-a hîp lý, tËp trung qu¸ lín vµo cµ phª Robusta trong khi ®ã l¹i ch-a quan t©m ®Õn më réng cµ phª Arabica lµ lo¹i cµ phª ®ang ®-îc thÞ tr-êng -a chuéng gi¸ cao. Cµ phª vèi ®-îc trång phæ biÕn ë ViÖt Nam, tuy nhiªn nhu cÇu thÕ giíi l¹i thÝch tiªu dïng cµ phª chÌ. §iÒu nµy ®Æt ra cho ViÖt Nam vÊn ®Ò lµ nÕu kh«ng thay ®æi c¬ cÊu cµ phª phï hîp sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng qu¸ thõa trong mÆt hµng cµ phª vèi song l¹i thiÕu trong cµ phª chÌ. §iÒu nµy g©y bÊt lîi lín cho xuÊt khÈu cµ phª ViÖt Nam. 3.2.3. ChÊt l-îng cµ phª cßn thÊp ch-a t-¬ng xøng víi lîi thÕ vÒ ®Êt ®ai, khÝ hËu ViÖt Nam, cßn c¸ch xa víi yªu cÇu cña thÞ tr-êng thÕ giíi. Xu h-íng ch¹y theo n¨ng suÊt vµ s¶n l-îng khiÕn kh«ng Ýt c¸c hé kinh doanh quan t©m ®ªn ch©t l-îng cµ phª dÉn ®Õn gi¸ cµ phª bÞ thÊp h¬n rÊt nhiÒu cµ phª thÕ giíi. Cµ phª ViÖt Nam nhiÒu t¹p chÊt, cµ phª ch-a chÝn, c«ng nghª ph¬i sÊy b¶o qu¶n l¹c hËu, dÉn ®Õn nÊm mèclµm gi¶m chÊt l-îng cµ phª. §Æc biÖt c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ch-a khai th¸c ®-îc lîi thÕ cña cµ phª ViÖt Nam chÝnh lµ ë h-¬ng vÞ mÆt hµng nµy. 3.2.4. Tæ chøc qu¶n lý, thu mua cµ phª cßn nhiÒu bÊt cËp. HiÖp héi cµ phª chØ qu¶n lý ®-îc mét phÇn c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cµ phª, chñ yÕu thuéc tæng c«ng ty cµ phª ViÖt Nam, cßn ®¹i bé phËn cµ phª hé gia ®×nh do tth-¬ng chi phèi. Do nh÷ng nh-îc ®iÓm trªn nªn søc c¹nh tranh cña cµ phª trªn thÞ tr-êng thÕ giíi cßn thÊp vÒ chÊt l-îng, gi¸ thµnh cao, chñng lo¹i s¶n phÈm 14 LuËn v¨n tèt nghiÖp cßn ®¬n ®iÖu. §©y lµ nh÷ng th¸ch thøc lín ®èi víi viÖc xuÊt khÈu cµ phª ViÖt Nam trong giai ®o¹n héi nhËp víi thÞ tr-êng thÕ giíi. II. Vµi nÐt kh¸i qu¸t vÒ thÞ tr-êng EU 1. Vµi nÐt vÒ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn Liªn minh EU ý t-ëng vÒ mét Ch©u ¢u thèng nhÊt ®· xuÊt hiÖn tõ rÊt sím. N¨m 1923 B¸ t-íc ng-êi ¸o s¸ng lËp ra "Phong trµo liªn ¢u" nh»m ®i tíi thiÕt lËp " Hîp chñng quèc Ch©u ¢u" ®Ó lµm ®èi träng víi Hîp chñng quèc Hoa Kú. N¨m 1929, Ngo¹i tr-ëng Ph¸p ®-a ra ®Ò ¸n thµnh lËp: Liªn minh Ch©u ¢u nh-ng ®Òu kh«ng thµnh. Mèc lÞch sö ®¸nh ®Êu sù h×nh thµnh EU lóc ®ã lµ b¶n: "Tuyªn bè Schuman" cña bé tr-ëng Ngo¹i giao Ph¸p vµo ngµy 9/5/1950 víi ®Ò nghÞ ®Æt toµn bé nÒn s¶n xuÊt than, thÐp cña Céng hoµ liªn bang §øc vµ Ph¸p d-íi mét c¬ quan quyÒn lùc chung trong mét tæ chøc më cöa ®Ó c¸c n-íc Ch©u ¢u kh¸c cïng tham gia. Do ®ã HiÖp -íc thµnh lËp céng ®ång than thÐp Ch©u ¢u ®· ®-îc ký kÕt ngµy 18/4/1951 . Vµ ®©y lµ tæ chøc tiÒn th©n cña EU ngµy nay. Ban ®Çu liªn minh Ch©u ¢u gåm 15 quèc gia ®éc lËp vÒ chÝnh trÞ. N¨m 2004 Liªn minh Ch©u ¢u ®· trë thµnh khu vùc kinh tÕ lín thø 2 thÕ giíi sau Mü víi 25 thµnh viªn sau khi ®· kÕt n¹p thªm 10 thµnh viªn míi ngµy 1/5/2004. Víi thÞ tr-êng trªn 455 triÖu ng-êi, tæng s¶n phÈm quèc néi (GDP) lªn tíi kho¶ng 10 ngh×n tû Euro. Hµng n¨m EU chiÕm 20% thÞ phÇn th-¬ng m¹i thÕ giíi vµ ®Çu t- trùc tiÕp n-íc ngoµi. Theo sè liÖu thèng kª cña IMF, khèi kinh tÕ nµy thu hót trªn 53% hµng nhËp khÈu cña thÕ giíi trong ®ã 72,5% lµ hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu cña c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn. 2. §Æc ®iÓm cña thÞ tr-êng EU ThÞ tr-êng chung EU lµ mét kh«ng gian lín gåm 25 n-íc thµnh viªn mµ ë ®ã hµng ho¸, søc lao ®éng, vèn vµ dÞch vô ®-îc l-u chuyÓn hoµn toµn tù do gièng nh- khi chóng ta ë trong mét thÞ tr-êng quèc gia. ThÞ tr-êng chung g¾n víi chÝnh s¸ch th-¬ng m¹i chung. Nã ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu vµ l-u th«ng hµng ho¸, dÞch vô trong néi khèi. 15 LuËn v¨n tèt nghiÖp 2.1. TËp qu¸n tiªu dïng vµ kªnh ph©n phèi: 2.1.1. TËp qu¸n tiªu dïng EU gåm 25 quèc gia, mçi quèc gia cã mét ®Æc ®iÓm tiªu dïng riªng do ®ã cã thÓ thÊy r»ng thÞ tr-êng EU cã nhu cÇu rÊt ®a d¹ng vµ phong phó vÒ hµng ho¸. Tuy cã nh÷ng kh¸c biÖt nhÊt ®Þnh vÒ tËp qu¸n vµ thÞ tr-êng tiªu dïng gi÷a c¸c thÞ tr-êng quèc gia trong EU nh-ng c¸c quèc gia nµy ®Òu n»m trong khu vùc T©y vµ B¾c ¢u nªn cã nh÷ng ®Æc ®iÓm t-¬ng ®ång vÒ kinh tÕ vµ v¨n ho¸. Tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña c¸c thµnh viªn lµ kh¸ ®ång ®Òu cho nªn ng-êi d©n thuéc khèi Eu cã ®Æc ®iÓm chung vÒ së thÝch, thãi quen tiªu dïng. Hµng ho¸ ®-îc nhËp khÈu vµo thÞ tr-êng nµy ph¶i ®¶m b¶o ®Çy ®ñ vÒ chÊt l-îng, nguån gèc, mÉu m· vÖ sinh an toµn cao. Ng-êi tiªu dïng Ch©u ¢u th-êng cã së thÝch vµ thãi quen sö dông c¸c s¶n phÈm cã nhÉn hiÖu næi tiÕng thÕ giíi v× hä cho r»ng nh÷ng nh·n hiÖu næi tiÕng nµy g¾n víi chÊt l-îng s¶m phÈm vµ cã uy tÝn l©u ®êi cho nªn dïng nh÷ng s¶n phÈm mang nh·n hiÖu næi tiÕng sÏ rÊt an toµn vÒ chÊt l-îng vµ an t©m cho ng-êi sö dông. Tõ ®Æc ®iÓm trªn, khi xuÊt khÈu cµ phª vµo thÞ nµy c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ph¶i n¾m b¾t ®-îc nhu cÇu cña tõng thµnh viªn trong EU nhthÝch cµ phª d¹ng bét hay cµ phª rang xay, cµ phª tan th× tØ lÖ ®-êng, s÷a , cµ phª nh- thÕ nµo th× h¬p lý,...Tuy nhiªn còng ph¶i t×m hiÓu ®Æc ®iÓm cña thÞ tr-êng chung nµy nh- quy ®Þnh víi chñng lo¹i cµ phª, gi¸ cµ phª, ®é an toµn cña cµ phª,…§Ó tõ ®ã cã biÖn ph¸p ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cµ phª vµo thÞ tr-êng nµy. §Æc biÖt kinh doanh víi thÞ tr-êng EU c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn chó ý nhiÒu ®Õn th-¬ng hiÖu cµ phª. §©y lµ thÞ tr-êng cã møc thu nhËp kh¸ cao, c¸i mµ thÞ tr-êng nµy cÇn ®ã lµ th-¬ng hiÖu g¾n víi chÊt l-îng chø kh«ng ph¶i lµ gi¸ c¶. V× thÕ ta lµm sao ®Ó cã c¸c th-¬ng hiÖu næi tiÕng c¹nh tranh víi c¸c th-¬ng hiÖu næi tiÕng cña thÕ giíi nh- : Nestle, Kraft Foods, Saralee, Tchibo, P&G Larazza,… 2.1.2. Kªnh ph©n phèi: H×nh thøc tæ chøc phæ biÕn nhÊt cña c¸c kªnh ph©n phèi trªn thÞ tr-êng EU lµ theo tËp ®oµn vµ kh«ng theo tËp ®oµn. 16 LuËn v¨n tèt nghiÖp Kªnh ph©n phèi theo tËp ®oµn cã nghÜa lµ c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ nhµ nhËp khÈu cña tËp ®oµn chØ cung cÊp hµng ho¸ cho hÖ thèng cöa hµng vµ siªu thÞ cña tËp ®oµn mµ kh«ng cung cÊp hµng cho hÖ thèng b¸n lÎ cña hÖ thèng kh¸c. Kªnh ph©n phèi kh«ng theo tËp ®oµn th× ng-îc l¹i, c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ nhËp khÈu cña tËp ®oµn nµy ngoµi viÖc cung cÊp hµng ho¸ cho hÖ thèng b¸n lÎ cña tËp ®oµn m×nh cßn cung cÊp hµng ho¸ cho hÖ thèng b¸n lÎ cña tËp ®oµn kh¸c vµ c¸c c«ng ty b¸n lÎ ®éc lËp. Cµ phª ViÖt Nam tham gia thÞ truêng EU th-êng theo kªnh ph©n phèi kh«ng theo tËp ®oµn. V× c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam th-êng la doanh nghiÖp nhá vµ võa ch-a cã ®ñ tiÒm lùc ®Ó ®iÒu chØnh c¶ hÖ thèng c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu cµ phª cña EU. 2.2. C¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ ng-êi tiªu dïng cña EU: Mét ®Æc ®iÓm næi bËt trªn thÞ tr-êng EU lµ quyÒn lîi cña ng-êi tiªu dïng rÊt ®-îc b¶o vÖ kh¸c h¼n víi thÞ tr-êng c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn. §Ó ®¶m b¶o quyÒn lîi cho ng-êi tiªu dïng EU tiÕn hµnh kiÓm tra c¸c s¶n phÈm ngay tõ n¬i s¶n xuÊt vµ cã hÖ thèng b¸o ®éng gi÷a c¸c thµnh viªn, ®ång thêi b·i bá viÖc kiÓm tra c¸c s¶n phÈm ë biªn giíi. HiÖn nay EU cã 3 tæ chøc ®Þnh chuÈn: Uû ban Ch©u ¢u vÒ ®Þnh chuÈn, Uû ban Ch©u ¢u vÒ ®Þnh chuÈn ®iÖn tö, ViÖn ®Þnh chuÈn viÔn th«ng Ch©u ¢u. TÊt c¶ c¸c s¶n phÈm chØ cã thÓ b¸n ®-îc ë thÞ tr-êng nµy víi ®iÒu kiÖn ph¶i ®¶m b¶o tiªu chuÈn an toµn chung cña EU, c¸c luËt vµ ®Þnh chuÈn quèc gia ®-îc sö dông chñ yÕu ®Ó cÊm bu«n b¸n s¶n phÈm ®-îc s¶n xuÊt ra tõ c¸c n-íc cã ®iÒu kiÖn ch-a ®¹t møc an toµn ngang víi tiªu chuÈn EU. §Ó ®¶m b¶o quyÒn lîi ng-êi tiªu dïng EU tÝch côc tham gia chèng n¹n hµng gi¶ b»ng c¸ch kh«ng cho nhËp khÈu nh÷ng s¶n phÈm ®¸nh c¾p b¶n quyÒn, ngoµi ra EU cßn ®-a ra c¸c chØ thÞ kiÓm so¸t tõng nhãm hµng cô thÓ vÒ chÊt l-îng vµ an toµn ®èi víi ng-êi tiªu dïng. §èi víi nhãm mÆt hµng n«ng s¶n khi nhËp khÈu vµo thÞ tr-êng EU, ph¶i ®¶m b¶o an toµn vÖ sinh cao, chÊt l-îng ph¶i ®¶m b¶o chÊt l-îng chung cña EU. §ÆcbiÖt nh÷ng s¶n phÈm nµy cã nguån gèc xuÊt xø râ rµng. §èi víi cµ phª EU chØ nhËp cµ phª vèi, cµ phª chÌ ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo thÞ tr-êng 17 LuËn v¨n tèt nghiÖp nµy rÊt Ýt do c«ng nghÖ chÕ biÕn cña ta ch-a ®¶m b¶o, chÊt l-îng thua kÐm rÊt nhiÒu cµ phª cña Brazin, Colombia,…Ngoµi ra cµ phª cña ta xuÊt khÈu vµo EU chñ yÕu lµ cµ phª nh©n, cµ phª thµnh phÈm, cµ phª hµo tan rÊt Ýt, v× ta ch-a ®¸p øng ®-îc c¸c quy ®Þnh cña EU vÒ tØ lÖ trong cµ phª hoµ tan. 2.3. ChÝnh s¸ch th-¬ng m¹i chung cña EU 2.3.1. ChÝnh s¸ch th-¬ng m¹i néi khèi ChÝnh s¸ch th-¬ng m¹i néi khèi tËp trung vµo viÖc x©y dùng vµ vËn hµnh thÞ tr-êng chung Ch©u ¢u nh»m xo¸ bá viÖc kiÓm so¸t biªn giíi, l·nh thæ quèc gia, biªn giíi h¶i quan ®Ó tù do l-u th«ng hµng ho¸, søc lao ®éng, dÞch vô vµ vèn, ®iÒu hoµ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi cña c¸c n-íc thµnh viªn - L-u th«ng tù do hµng ho¸: C¸c quèc gia EU nhÊt trÝ xo¸ bá mäi lo¹i thuÕ quan ®¸nh vµo hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu gi÷a c¸c thµnh viªn, xo¸ bá h¹n ng¹ch ¸p dông trong th-¬ng m¹i néi khèi. Xo¸ bá tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p t-¬ng tù h¹n chÕ vÒ sè l-îng, xo¸ bá c¸c rµo c¶n vÒ thuÕ gi÷a c¸c thµnh viªn. - Tù do ®i l¹i vµ c- tró trªn toµn l·nh thæ Liªn minh: tù do ®i l¹i vÒ mÆt ®Þa lý, tù do di chuyÓn v× nghÒ nghiÖp, nhÊt thÓ ho¸ vÒ x· héi, tù do c- tró - L-u chuyÓn tù do dÞch vô: Tù do cung cÊp dÞch vô, tù do h-ëng c¸c dÞch vô, tù do chuyÓn tiÒn b»ng ®iÖn tÝn, c«ng nhËn lÉn nhau c¸c v¨n b»ng - L-u chuyÓn vèn tù do: Th-¬ng m¹i hµng ho¸ dÞch vô sÏ kh«ng thÓ duy tr× ®-îc nÕu vèn kh«ng ®-îc l-u chuyÓn tù do vµ ®-îc chuyÓn tíi n¬i nã ®-îc sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ kinh tÕ nhÊt. ChÝnh s¸ch th-¬ng m¹i néi khèi cña EU th-êng t¹o cho c¸c thµnh viªn sù tù do nh- ë trong quèc gia m×nh. §iÒu nµy t¹o cho ViÖt Nam thuËn lîi trong viÖc t×m hiÓu c¸c ®èi t¸c míi cña EU th«ng qua c¸c ®èi t¸c truyÒn thèng, Ýt ph¶i ®iÒu tra ngay tõ ®Çu, gi¶m chi phÝ cho viÖc t×m kiÕm thÞ tr-êng míi. Ngoµi ra nÕu cã ®-îc quan hÖ tèt víi thÞ tr-êng truyÒn thèng, sÏ lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó th©m nhËp vµo thÞ tr-êng míi dÏ dµng h¬n. 2.3.2. ChÝnh s¸ch ngo¹i th-¬ng: ChÝnh s¸ch ngo¹i th-¬ng ®-îc x©y dùng trªn nguyªn t¾c: Kh«ng ph©n biÖt ®èi xö, minh b¹ch, cã ®i cã l¹i vµ c¹nh tranh c«ng b»ng. C¸c biÖn ph¸p 18 LuËn v¨n tèt nghiÖp ®-îc ¸p dông phæ biÕn trong chÝnh s¸ch nµy lµ thuÕ quan, h¹n chÕ vÒ sè l-îng, hµng rµo kü thuËt , chèng b¸n ph¸ gi¸ vµ trî cÊp xuÊt khÈu. HiÖn nay ViÖt Nam ch-a gia nhËp WTO nªn ch-a ®-îc h-ëng -u ®·i tõ tæ chøc nµy. V× vËy EU vÉn cß nh÷ng quy ®Þnh riªng cho ViÖt Nam, nh- quy ®Þnh h¹n ng¹ch, thuÕ nhËp khÈu cao nªn khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. §Æc biÖt c¸c hµng rµo vÒ kü thuËt, nh- ®é an toµn thùc phÈm, vÖ sinh thùc phÈm. §ã l¸ khã kh¨n mµ doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam cÇn v-ît qua. 2.4. T×nh h×nh nhËp khÈu cña EU trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y Liªn minh EU cã nÒn ngo¹i th-¬ng lín thø hai thÕ giíi sau Mü, lµ thÞ tr-êng xuÊt khÈu lín nhÊt vµ thÞ tr-êng nhËp khÈu lín thø hai thÕ giíi. Hµng n¨m EU nhËp khÈu mét khèi l-îng tõ kh¾p c¸c n-íc trªn thÕ giíi. Kim ng¹ch nhËp khÈu kh«ng ngõng gia t¨ng: tõ 622,48 tû USD n¨m 1994 lªn tíi 757,85 tû USD n¨m 1997 vµ gÇn 900 tû USD n¨m 2004. C¸c mÆt hµng nhËp khÈu chñ yÕu cña EU lµ n«ng s¶n chiÕm 11,79% trong ®ã cã chÌ, cµ phª, g¹o,...kho¸ng s¶n 17,33%, m¸y mãc 24,27%, thiÕt bÞ vËn t¶i chiÕm trªn 8,9%, ho¸ chÊt 7,59%, c¸c s¶n phÈm chÕ t¹o kh¸c 27,11% trong tæng kim ng¹ch nhËp khÈu. N¨m 2004 quan hÖ kinh tÕ ViÖt Nam- EU tiÕp tôc ph¸t triÓn c¶ vÒ bÒ réng vµ chiÒu s©u. Tæng kim ng¹ch bu«n b¸n hai chiÒu ®¹t gÇn 11 tû USD trong ®ã xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang EU chiÕm trªn 4,5 tû USD trong ®ã cµ phª chiÕm 10% trong tæng kim ng¹ch. Dù b¸o tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu ViÖt Nam- EU n¨m 2005 ®¹t 14 tû USD t¨ng 27% so víi n¨m 2004. Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang EU dù b¸o ®¹t 6 tû USD. Riªng mÆt hµng cµ phª , EU nhËp khÈu tõ nhiÒu n-íc trªn thÕ giíi nhBrazin, Colombia, Indonesia, ViÖt Nam . Hµng n¨m EU nhËp khÈu kho¶ng 24,846 triÖu bao cµ phª Robusta, 52,643 triÖu bao cµ phª Arabica. 19 LuËn v¨n tèt nghiÖp B¶ng c¸c n-íc xuÊt khÈu cµ phª vµo EU n¨m 2003 Cµ phª vèi (24,864triÖu bao) N-íc Brazin Mü La L-îng Cµ phª chÌ (52,643 triÖu bao) L-îng TØ lÖ (%) N-íc 0,616 2,4 Brazin 15, 535 30 0,48 2 Mü 18,942 35,9 (TriÖu bao) Tinh (TriÖu bao) TØ LÖ (%) LaTinh ViÖt Nam 5,421 21,8 Colombia 10,564 20 Indonesia 5,719 23 Ch©u phi 5,120 9,7 Uganda 3,352 13,5 Ch©u phi 3,779 15,2 (Nguån ICO) Nh- vËy, n¨m 2003 ViÖt Nam chñ yÕu xuÊt khÈu cµ phª vèi vµo thÞ tr-êng EU, chiÕm 21,8 % thÞ phÇn cña EU ®øng thø 2 thÕ giíi sau Indonesia (23%). Cßn cµ phª chÌ hÇu nh- kh«ng cã. §Õn n¨m 2004 th× cã xuÊt khÈu nh-ng víi tØ lÖ rÊt nhá chØ kho¶ng 3-5%. Brazin lµ n-íc xuÊt khÈu phÇn lín cµ phª vµo thÞ tr-êng EU cµ phª vèi chiÕm 2,4%, nh-ng cµ phª chÌ chiÕm 30% tæng cµ phª mµ thÞ tr-êng nµy nhËp. Nh- vËy xuÊt khÈu cµ phª vµo thÞ tr-êng EU cña ViÖt Nam ®øng thø 2 trªn thÕ giíi vÒ cµ phª vèi sau Indonesia. NÕu tÝnh chung toµn l-îng cµ phª mµ thÞ tr-êng EU nhËp khÈu th× ViÖt Nam chiÕm kho¶ng 22% thÞ phÇn cña EU sau Brazin 28 % vµ Indonesia 25 %. Tuy nhiªn phÇn lín ta xuÊt khÈu cµ phª vèi, mµ hiÖn nay EU l¹i cã nhu cÇu lín vÒ cµ phª chÌ. Do vËy trong mét vµi n¨m tíi ViÖt Nam cÇn n©ng cao kh¶ n¨ng xuÊt khÈu cµ phª chÌ vµo thÞ tr-êng nµy. Cã nh- vËy th× míi cã kh¶ n¨ng gi÷ ®-îc thÞ phÇn trªn thÞ tr-êng EU 3. C¸c ph-¬ng thøc xuÊt khÈu cµ phª vµo thÞ tr-êng EU Cã nhiÒu ph-¬ng thøc mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cã thÓ ¸p dông ®Ó th©m nhËp vµo thÞ tr-êng EU nh- : xuÊt khÈu qua trung gian, xuÊt khÈu trùc tiÕp, liªn doanh, ®Çu t- trùc tiÕp. 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan