Tài liệu Xk

Khoa th¬ng m¹i Vò thÞ thuý Quúnh Ch¬ng I Vai trß vµ néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu. I. Kh¸i niÖm vµ vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu. 1. Kh¸i niÖm Ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ lµ viÖc b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô cho mét quèc gia kh¸c trªn c¬ së dïng tiÒn tÖ lµm ph¬ng tiÖn thanh to¸n. TiÒn tÖ ë ®©y cã thÓ lµ ngo¹i tÖ ®èi víi mét quèc gia hay ®èi víi c¶ hai quèc gia. C¬ së cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ lµ ho¹t ®éng mua b¸n trao ®æi hµng ho¸ gi÷a c¸c níc. Khi viÖc trao ®æi hµng ho¸ gi÷a c¸c quèc gia cã lîi th× c¸c quèc gia ®Òu quan t©m vµ më réng ho¹t ®éng nµy. Thùc tÕ cho thÊy, nÕu mçi quèc gia chØ ®ãng cöa nÒn kinh tÕ cña m×nh, ¸p dông ph¬ng thøc tù cung tù cÊp th× kh«ng bao giê cã c¬ héi ®Ó v¬n lªn, cñng cè thÕ lùc cña m×nh trªn trêng quèc tÕ vµ n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ h×nh thøc c¬ b¶n cña ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng ®· xuÊt hiÖn rÊt l©u ®êi vµ ngµy cµng ph¸t triÓn. Tuy h×nh thøc c¬ b¶n lµ trao ®æi hµng ho¸ vµ dÞch vô gi÷a c¸c níc nhng hiÖn nay nã ®· ®îc biªñ hiÖn díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu diÔn ra trªn mäi lÜnh vùc, mäi ®iÒu kiÖn kinh tÕ, tõ xuÊt khÈu hµng ho¸ tiªu dïng cho ®Õn xuÊt khÈu hµng ho¸ phôc vô s¶n xuÊt, tõ m¸y mãc thiÕt bÞ cho ®Õn c¸c c«ng nghÖ kü thuËt cao. TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng trao ®æi ®ã ®Òu nh»m môc tiªu lµ ®em l¹i lîi Ých cho c¸c quèc gia. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu diÔn ra trªn ph¹m vi rÊt réng c¶ vÒ ®iÒu kiÖn kh«ng gian lÉn ®iÒu kiÖn thêi gian. Nã cã thÓ chØ diÔn ra trong mét hai ngµy hoÆc kÐo dµi hµng n¨m, cã thÓ ®îc tiÕn hµnh trªn ph¹m vi l·nh thæ cña mét quèc gia hay nhiÒu quèc gia kh¸c nhau. 2.TÝnh tÊt yÕu cña viÖc më réng ho¹t ®éng xuÊt khÈu Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ mét tÊt yÕu cña mçi quèc gia trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ. Do nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau, mçi quèc gia cã thÕ m¹nh vÒ lÜnh vùc nµy nhng l¹i yÕu vÒ lÜnh vùc kh¸c. §Ó cã thÓ dung hoµ ®îc nguy c¬ vµ lîi thÕ, t¹o ra ®îc sù c©n b»ng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, c¸c quèc gia ph¶i tiÕn hµnh trao ®æi víi nhau, b¸n nh÷ng g× m×nh thõa vµ nh÷ng g× m×nh thiÕu. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng xuÊt khÈu kh«ng nhÊt thiÕt chØ diÔn ra gi÷a nh÷ng quèc gia cã lîi thÕ vÒ lÜnh vùc nµy hay lÜnh vùc kh¸c mµ c¸c quèc gia thua thiÖt h¬n vÒ tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn nh: nh©n lùc, tµi chÝnh, tµi nguyªn thiªn nhiªn, c«ng nghÖ… th«ng qua ho¹t ®éng trao ®æi th ¬ng m¹i quèc tÕ còng sÏ thu ®îc nh÷ng lîi Ých, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ néi ®Þa. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 1 Khoa th¬ng m¹i Vò thÞ thuý Quúnh TÝnh tÊt yÕu cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®· ®îc chøng minh rÊt râ qua lý thuyÕt vÒ lîi thÕ so s¸nh cña nhµ kinh tÕ häc David Ricardo. Theo quy luËt lîi thÕ so s¸nh, nÕu mét níc cã hiÖu qu¶ thÊp h¬n so víi c¸c níc kh¸c trong viÖc s¶n xuÊt hÇu hÕt c¸c lo¹i s¶n phÈm vÉn cÇn ph¶i tham gia ho¹t ®éng th¬ng m¹i quèc tÕ v× cã thÓ t¹o ra lîi Ých kh«ng nhá mµ nÕu bá qua quèc gia cã thÓ mÊt c¬ héi ph¸t triÓn. Nãi c¸ch kh¸c, trong nh÷ng ®iÓm bÊt lîi nhÊt vÉn cã thÓ t×m ra ®iÓm cã lîi ®Ó khai th¸c. Khi tiÕn hµnh xuÊt khÈu, mét quèc gia cã hiÖu qu¶ thÊp trong viÖc s¶n xuÊt ra tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸ sÏ cã thÓ chuyªn m«n ho¸ vµo s¶n xuÊt lo¹i hµng ho¸ Ýt bÊt lîi nhÊt ®Ó trao ®æi víi c¸c quèc gia kh¸c vµ nhËp vÒ nh÷ng lo¹i hµng ho¸ mµ viÖc s¶n xuÊt nã lµ bÊt lîi nhÊt ®Ó tiÕt kiÖm ®îc c¸c nguån lùc cña m×nh vµ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt trong níc… M« h×nh cña nhµ kinh tÕ David Ricardo víi c¸c gi¶ thiÕt ®îc ®¬n gi¶n ho¸ nh sau: + ThÕ giíi chØ cã hai níc ch¼ng h¹n lµ ViÖt Nam vµ Mü. Hai quèc gia nµy chØ s¶n xuÊt hai chñng lo¹i hµng ho¸ lµ v¶i vµ m¸y vi tÝnh. Mçi quèc gia chØ cã lîi thÕ vÒ s¶n xuÊt mét mÆt hµng. Mü cã lîi thÕ vÒ s¶n xuÊt m¸y vi tÝnh vµ ViÖt Nam cã lîi thÕ s¶n xuÊt v¶i. + YÕu tè s¶n xuÊt duy nhÊt lµ lao ®éng cã thÓ tù do di chuyÓn trong mét níc. + C«ng nghÖ s¶n xuÊt cña Mü vµ ViÖt Nam lµ cè ®Þnh. + Chi phÝ s¶n xuÊt, kh«ng ph¸t sinh c¸c chi phÝ kh¸c. B¶ng 1: Lîi thÕ so s¸nh gi÷a hai quèc gia ViÖt Nam vµ Mü. Quèc gia MÆt hµng ViÖt Nam Mü V¶i( m/giê c«ng ) 2 4 M¸y tÝnh( chiÕc/giê c«ng ) 1 6 Sè liÖu b¶ng 1 cho thÊy: Mü cã lîi thÕ tuyÖt ®èi so víi ViÖt Nam trong s¶n xuÊt c¶ hai mÆt hµng lµ v¶i vµ m¸y tÝnh. Tuy nhiªn nÕu ph©n tÝch cô thÓ th× khi n¨ng suÊt lao ®éng ë ngµnh chÕ t¹o m¸y tÝnh cña Mü gÊp 6 lÇn ViÖt Nam, n¨ng suÊt cña ngµnh dÖt chØ gÊp cã hao lÇn. Nh vËy gi÷a chÕ t¹o m¸y tÝnh vµ s¶n xuÊt v¶i th× ViÖt Nam cã lîi thÕ t¬ng ®èi trong s¶n xuÊt v¶i. Theo quy luËt lîi thÕ so s¸nh th× hai quèc gia sÏ cïng cã lîi nÕu ®i s©u vµo chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm( Mü chÕ t¹o m¸y tÝnh, ViÖt Nam s¶n xuÊt v¶i )vµ sau ®ã hai quèc gia tiÕn hµnh trao ®æi ngo¹i th¬ng, ®æi mét phÇn v¶i lÊy mét phÇn m¸y tÝnh. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 2 Khoa th¬ng m¹i Vò thÞ thuý Quúnh NÕu tiÕn hµnh trao ®æi 6 chiÕc m¸y tÝnh lÊy 4 mÐt v¶i th× Mü sÏ ch¼ng cã lîi g× v× ngay trong thÞ trêng néi ®Þa cña Mü còng trao ®æi theo tû lÖ nµy. T¬ng tù nh vËy, nÕu trao ®æi theo tû lÖ 2 mÐt v¶i lÊy mét chiÕc m¸y tÝnh th× ViÖt Nam còng sÏ tõ chèi v× lîi Ých ngo¹i th¬ng kh«ng h¬n g× trao ®æi trong níc. Do ®ã, tû lÖ trao ®æi quèc tÕ ph¶i n»m trong kho¶ng mµ cã thÓ ®em l¹i lîi Ých cho c¶ hai níc, tøc lµ: 4/6 < Tû lÖ trao ®æi quèc tÕ V¶i/M¸y tÝnh < 2/1 Gi¶ sö tû lÖ trao ®æi quèc tÕ lµ 1/1 tøc lµ 6 m¸y tÝnh ®æi lÊy 6 mÐt v¶i. qua trao ®æi nµy, ta thÊy Mü cã lîi 2 mÐt v¶i, tøc lµ tiÕt kiÖm ®îc 1/2 giê c«ng. Cßn ViÖt Nam nhËn ®îc 6 chiÕc m¸y tÝnh tõ Mü mµ b×nh thêng ViÖt Nam ph¶i bá ra 6 giê c«ng ®Ó s¶n xuÊt. NÕu dïng 6 giê c«ng nµy ®Ó dÖt th× cã thÓ t¹o ra 12 mÐt v¶i, nh vËy ViÖt Nam cã lîi 6 mÐt v¶i hay tiÕt kiÖm ®îc 3 giê c«ng. Qua ph©n tÝch vÝ dô trªn cho thÊy ho¹t ®éng trao ®æi th¬ng m¹i quèc tÕ ®· mang l¹i lîi Ých cho c¶ hai quèc gia, th«ng qua viÖc xuÊt khÈu nh÷ng hµng ho¸ cã lîi thÕ t¬ng ®èi vµ nhËp khÈu nh÷ng hµng ho¸ kh«ng cã lîi thÕ t¬ng ®èi. Sù chuyªn m«n ho¸ trong s¶n xuÊt vµ trao ®æi nh÷ng hµng ho¸ sÏ sö dông tèt nhÊt nh÷ng lîi thÕ cña quèc gia m×nh, gióp tiÕt kiÖm ®îc nh÷ng nguån lùc vèn, lao ®éng, tµi nguyªn thiªn nhiªn…trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ phôc vô cho xuÊt khÈu. Bªn c¹nh ®ã còng lµm t¨ng sè lîng vµ chÊt lîng s¶n phÈm cña thÕ giíi t¹o ®iÒu kiÖn cho kh¶ n¨ng tiªu dïng cña con ngêi. 3. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu. 3.1 §èi víi mét nÒn kinh tÕ Lµ mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i, xuÊt khÈu ®· trë thµnh ph¬ng tiÖn ®Ó thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ. Sù t¨ng trëng kinh tÕ ®ßi hái c¸c ®iÒu kiÖn: nh©n lùc, tµi nguyªn, vèn vµ c«ng nghÖ. Song hÇu hÕt c¸c níc ®ang ph¸t triÓn vµ chËm ph¸t triÓn ®Òu n»m trong t×nh tr¹ng thiÕu vèn, thiÕu c«ng nghÖ vµ thõa lao ®éng. Nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n nµy trong níc cha cã kh¶ n¨ng ®¸p øng th× buéc ph¶i nhËp khÈu tõ bªn ngoµi song muèn nhËp khÈu ®îc th× ph¶i cã ngo¹i tÖ. Thùc tiÔn ®· x¸c ®Þnh xuÊt khÈu lµ mét mòi nhän cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña mét ®Êt níc. C«ng t¸c xuÊt khÈu ®îc ®¸nh gi¸ quan träng nh vËy lµ do: +Mét lµ, xuÊt khÈu ®· t¹o nguån vèn chÝnh cho nhËp khÈu, phôc vô c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt níc. C«ng nghiÖp ho¸ víi nh÷ng bíc ®i phï hîp lµ con ®êng tÊt yÕu ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nghÌo nµn l¹c hËu. Tuy nhiªn, c«ng nghiÖp ho¸ ®ßi hái ph¶i cã sè läng lín vèn ®Ó nhËp khÈu nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng nghÖ tiªn tiÕn. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 3 Khoa th¬ng m¹i Vò thÞ thuý Quúnh Nguån vèn nhËp khÈu cã thÓ tËp trung tõ c¸c h×nh thøc nh: §Çu t níc ngoµi, vay nî, viÖn trî, thu tõ xuÊt khÈu…C¸c nguån nµy tuy quan träng nh ng sÏ ph¶i tr¶ dï b»ng c¸ch nµy hay c¸ch kh¸c. Nh vËy, nguån vèn quan träng cho nhËp khÈu phÇn lín tr«ng chê vµo xuÊt khÈu. XuÊt khÈu quyÕt ®Þnh quy m« vµ tèc ®é t¨ng trëng cña nhËp khÈu. ë nh÷ng níc kÐm ph¸t triÓn víi mét nguyªn nh©n chñ yÕu lµ thiÕu tiÒm lùc vÒ vèn trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, nguån vèn huy ®éng tõ níc ngoµi ®îc coi lµ c¬ së chÝnh nhng mäi c¬ héi ®Çu t hoÆc vay nî cña níc ngoµi vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ chØ t¨ng lªn khi c¸c chñ ®Çu t vµ ngêi cho vay thÊy ®îc kh¶ n¨ng tr¶ nî cña ®Êt nãc, trong ®ã hä rÊt chó träng tíi ho¹t ®éng xuÊt khÈu. + Hai lµ, xuÊt khÈu ®ãng gãp vµo qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu nÒn kinh tÕ, thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. DÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ tõ n«ng nghiÖp sang c«ng nghiÖp phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi lµ tÊt yÕu ®èi víi tÊt c¶ c¸c níc kÐm ph¸t triÓn. Cã hai c¸ch nh×n nhËn vÒ t¸c ®éng cña xuÊt khÈu ®èi víi s¶n xuÊt vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ: - XuÊt khÈu chØ tiªu thô nh÷ng s¶n phÈm thõa so víi nhu cÇu néi ®Þa. Trong trêng hîp nÒn kinh tÕ cßn l¹c hËu vµ chËm ph¸t triÓn, s¶n xuÊt vÒ c¬ b¶n cßn cha ®ñ tiªu dïng, nÕu chØ thô ®éng chê ë sù “ thõa ra ” cña s¶n xuÊt th× xuÊt khÈu chØ ë quy m« nhá vµ t¨ng trëng chËm. - Coi thÞ trêng thÕ giíi lµ híng quan träng ®Ó tæ chøc s¶n xuÊt. Quan ®iÓm nµy cßn t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn, thÓ hiÖn ë chç: XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh cïng cã c¬ héi ph¸t triÓn. VÝ dô: Khi ph¸t triÓn ngµnh dÖt phôc vô xuÊt khÈu th× c¸c ngµnh chÕ biÕn nguyªn liÖu nh: b«ng, may mÆc… còng cã c¬ héi ph¸t triÓn theo. XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn më réng thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm, gãp phÇn æn ®Þnh s¶n xuÊt. XuÊt khÈu lµ ph¬ng tiÖn quan träng ®Ó t¹o ra vèn vµ thu hót khoa häc c«ng nghÖ míi tõ c¸c níc ph¸t triÓn nh»m hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ néi ®Þa, t¹o ra n¨ng lùc s¶n xuÊt míi. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®ãng vai trß thóc ®Èy chuyªn m«n ho¸, t¨ng cêng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña tõng quèc gia. Khoa häc ngµy cµng ph¸t triÓn th× ph©n c«ng lao ®éng ngµy cµng s©u s¾c. Ngµy nay, víi mét lo¹i hµng ho¸ ngêi ta cã thÓ thiÕt kÕ ë níc thø nhÊt, chÕ t¹o ë níc thø hai, l¾p ®Æt ë níc thø ba, tiªu thô ë níc thø t vµ thanh to¸n còng cã thÓ ë níc kh¸c. Nh vËy, hµng ho¸ s¶n xuÊt ra ë mét níc nhng cã thÓ tiªu thô ë nhiÒu níc kh¸c nhau cho thÊy t¸c ®éng ngîc trë l¹i cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi chuyªn m«n ho¸ s¶n Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 4 Khoa th¬ng m¹i Vò thÞ thuý Quúnh xuÊt, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c quèc gia tiÕn hµnh chuyªn m«n ho¸ mét c¸ch s©u s¾c. Víi c¸c ®Æc ®iÓm cña ®ång tiÒn thanh to¸n lµ ngo¹i tÖ ®èi víi mét hoÆc c¶ hai bªn, xuÊt khÈu gãp phÇn lµm t¨ng dù tr÷ ngo¹i tÖ quèc gia. §Æc biÖt ®èi víi nh÷ng níc nghÌo, ®ång tiÒn cã gi¸ trÞ thÊp, th× ®ã lµ nh©n tè t¸c ®éng rÊt tÝch cùc tíi cung cÇu ngo¹i tÖ, t¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn s¶n xuÊt trong níc ph¸t triÓn. Thùc tÕ ®· chøng minh, nh÷ng níc ph¸t triÓn lµ nh÷ng níc cã nÒn ngo¹i th¬ng m¹nh vµ n¨ng ®éng. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu víi nhiÒu h×nh thøc ngµy cµng ®a d¹ng thÓ hiÖn sù ph¸t triÓn cña ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. V× vËy, nã ®· chiÕm lÜnh vÞ trÝ trung t©m trong c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ thùc hiÖn nh÷ng chøc n¨ng c¬ b¶n sau ®©y: - Lu th«ng hµng ho¸ gi÷a thÞ trêng trong níc víi thÞ trêng níc ngoµi. - T¹o c¸c nguån lùc tõ bªn ngoµi, chñ yÕu lµ vèn vµ c«ng nghÖ ®Ó phôc vô cho sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc. XuÊt khÈu hµng ho¸ mang l¹i nguån ngo¹i tÖ cho ®Êt níc, lµ nguån vèn quan träng cho c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Trong khi ®ã, nhËp khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc tiÕp nhËn nh÷ng d©y chuyÒn c«ng nghÖ, kü thuËt tiªn tiÕn, lµm t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt trong níc. - XuÊt khÈu cã thÓ lµm thay ®æi c¬ cÊu vËt chÊt cña tæng s¶n phÈm x· héi vµ tæng thu nhËp quèc d©n nh»m thÝch øng víi nhu cÇu tiªu dïng vµ tÝch luü. - XuÊt khÈu cßn lµm t¨ng hiÖu qu¶ cña nÒn kinh tÕ b»ng viÖc t¹o ra mét méi trêng kinh doanh thuËn lîi cho viÖc s¶n xuÊt kinh doanh, t¨ng kh¶ n¨ng khai th¸c lîi thÕ cña mét quèc gia. + Ba lµ, xuÊt khÈu t¸c ®éng tÝch cùc tíi gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm vµ c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n. T¸c ®éng cña xuÊt khÈu ¶nh hëng ®Õn rÊt nhiÒu lÜnh vùc cña cuéc sèng. S¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu sÏ thu hót hµng triÖu lao ®éng vµo lµm viÖc, t¹o ra thu nhËp æn ®Þnh, ®ång thêi t¹o ra ngo¹i tÖ ®Ó nhËp khÈu vËt phÈm tiªu dïng ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng lín cña nh©n d©n. + Bèn lµ, xuÊt khÈu lµ c¬ së ®Ó më réng c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña níc ta trªn c¬ së v× lîi Ých cña c¸c bªn, ®ång thêi g¾n liÒn s¶n xuÊt trong níc víi qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. XuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng néi dung chÝnh trong chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i cña níc ta víi c¸c níc trªn thÕ giíi v× môc tiªu d©n giµu níc m¹nh. Nh vËy, cã thÓ nãi ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sÏ t¹o ra ®éng lùc cÇn thiÕt gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò thiÕt yÕu cña nÒn kinh tÕ. §iÒu nµy nãi lªn tÝnh kh¸ch quan cña viÖc t¨ng cêng xuÊt khÈu trong qu¶ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 5 Khoa th¬ng m¹i Vò thÞ thuý Quúnh 3.2 §èi víi mét doanh nghiÖp Th«ng qua xuÊt khÈu, c¸c doanh nghiÖp trong níc cã c¬ héi tham gia vµ tiÕp cËn vµo thÞ trêng thÕ giíi. NÕu thµnh c«ng ®©y sÏ lµ c¬ së ®Ó c¸c doanh nghiÖp më réng thÞ trêng vµ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña m×nh. XuÊt khÈu kÕt hîp víi nhËp khÈu trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn sÏ gãp phÇn ®Èy m¹nh liªn doanh liªn kÕt gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi níc mét c¸ch tù gi¸c, më réng quan hÖ kinh doanh, khai th¸c vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc hiÖn cã, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng. S¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu gióp doanh nghiÖp thu hót ®îc nhiÒu lao ®éng vµo lµm viÖc t¹o ra thu nhËp æn ®Þnh, t¹o ra ngo¹i tÖ ®Ó nhËp khÈu nguyªn vËt liÖu phôc vô cho s¶n xuÊt hµng ho¸, ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng. Khi tham gia vµo kinh doanh quèc tÕ tÊt yÕu sÏ ®Æt c¸c doanh nghiÖp vµo mét m«i trêng c¹nh tranh khèc liÖt mµ ë ®ã nÕu muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®îc th× ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng, c¶i tiÕn mÉu m·, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. §©y sÏ lµ mét nh©n tè thóc ®Èy ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. II. néi dung vµ c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn xuÊt khÈu mÆt hµng m©y tre ®an 1. Néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu Chóng ta ®Òu biÕt r»ng, xuÊt khÈu lµ viÖc b¸n s¶n phÈm hµng ho¸ s¶n xuÊt trong níc ra thÞ trêng níc ngoµi. So víi ho¹t ®éng bu«n b¸n trong níc th× nã chÞu ¶nh hëng cña nhiÒu nh©n tè phøc t¹p h¬n do ph¶i thùc hiÖn trong m«i trêng kinh doanh quèc tÕ. V× vËy, nã ®îc tæ chøc thùc hiÖn víi nhiÒu nghiÖp vô, nhiÒu kh©u: tõ nghiªn cøu thÞ trêng níc ngoµi, lùa chän hµng ho¸ xuÊt khÈu, giao dÞch ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång, tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång cho ®Õn khi hµng ho¸ ®Õn c¶ng vµ chuyÓn giao quyÒn së h÷u cho ngêi mua, hoµn thµnh thñ tôc thanh to¸n. Mçi kh©u, mçi nghiÖp vô ®Òu ph¶i nghiªn cøu kü lìng vµ ®Æt trong mèi quan hÖ lÉn nhau, tranh thñ n¾m b¾t ®îc c¸c lîi thÕ nh»m ®¶m b¶o xuÊt khÈu ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. 1.1 Nghiªn cøu thÞ trêng quèc tÕ Cã thÓ nãi, ®©y lµ ho¹t ®éng ®Çu tiªn cÇn tiÕn hµnh hÕt søc cÈn thËn, chu ®¸o. Nghiªn cøu thÞ trêng tèt t¹o kh¶ n¨ng cho c¸c nhµ kinh doanh nhËn ra ®îc quy luËt vËn ®éng cña tõng lo¹i hµng ho¸ cô thÓ th«ng qua sù biÕn ®æi nhu cÇu cung cÊp vµ gi¸ c¶ hµng ho¸ ®ã trªn thÞ trêng, gióp cho hä gi¶i quyÕt Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 6 Khoa th¬ng m¹i Vò thÞ thuý Quúnh ®îc nh÷ng vÊn ®Ò thùc tiÔn kinh doanh, theo yªu cÇu thÞ trêng, kh¶ n¨ng tiªu thô, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸. C«ng viÖc nµy bao gåm: a) Nghiªn cøu thÞ trêng hµng ho¸ thÕ giíi: ThÞ trêng lµ mét ph¹m trï kh¸ch quan g¾n liÒn víi s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸, ë ®©u cã s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸ th× ë ®ã cã thÞ trêng. Nghiªn cøu thÞ trêng hµng ho¸ thÕ giíi ph¶i bao gåm viÖc nghiªn cøu toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña mét ngµnh s¶n xuÊt cô thÓ, tøc lµ viÖc ngiªn cøu kh«ng chØ giíi h¹n ë lÜnh vùc lu th«ng mµ c¶ ë lÜnh vùc s¶n xuÊt, ph©n phèi vµ tiªu dïng hµng ho¸. Nh÷ng biÕn ®æi trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt cña mét ngµnh s¶n xuÊt hµng ho¸ cô thÓ ®îc biÓu hiÖn tËp trung trong lÜnh vùc lu th«ng hµng ho¸ ®ã. Nghiªn cøu thÞ trêng hµng ho¸ nh»m ®em l¹i sù hiÓu biÕt vÒ quy luËt vËn ®éng cña chóng. Mçi thÞ trêng hµng ho¸ cô thÓ cã quy luËt vËn ®éng riªng, quy luËt ®ã ®îc thÓ hiÖn qua nh÷ng biÕn ®æi nhu cÇu, cung cÊp vµ gi¸ c¶ hµng ho¸ trªn thÞ trêng, n¾m ch¾c c¸c quy luËt cña thÞ trêng hµng ho¸ ®Ó vËn dông gi¶i quyÕt hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò cña thùc tiÔn kinh doanh liªn quan Ýt nhiÒu ®Õn vÊn ®Ò thÞ trêng nh th¸i ®é tiÕp thu cña ngêi tiªu dïng, yªu cÇu cña thÞ trêng ®èi víi hµng ho¸ c¸c ngµnh tiªu thô míi, c¸c h×nh thøc vµ biÖn ph¸p th©m nhËp thÞ trêng. Trong nghiªn cøu thÞ trêng thÕ giíi, ®Æc biÖt khi muèn kinh doanh xuÊt khÈu thµnh c«ng, ®iÒu kh«ng thÓ thiÕu ®îc lµ ph¶i nhËn biÕt s¶n phÈm xuÊt khÈu cã phï hîp víi thÞ trêng vµ n¨ng lùc cña doanh nghiÖp hay kh«ng. Muèn vËy, ta ph¶i x¸c ®Þnh c¸c vÊn ®Ò sau: - ThÞ trêng cÇn mÆt hµng g×? - T×nh h×nh tiªu dïng mÆt hµng ®ã nh thÕ nµo? - MÆt hµng ë thêi kú nµo cña chu kú sèng? - T×nh h×nh s¶n xuÊt mÆt hµng ®ã nh thÕ nµo? - Tû suÊt ngo¹i tÖ cña mÆt hµng ®ã?… b) Dung lîng thÞ trêng vµ c¸c yÕu tè ¶nh hëng: Dung lîng thÞ trêng lµ khèi lîng hµng ho¸ ®îc giao dÞch trªn mét ph¹m vi thÞ trêng nhÊt ®Þnh. Nhng nã kh«ng x¸c ®Þnh mµ thay ®æi t×nh h×nh theo nh÷ng nh©n tè tæng hîp theo nh÷ng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh. Cã thÓ chia lµm ba nhãm nh©n tè ¶nh hëng ®èi víi dung lîng thÞ trêng. +Nhãm 1: C¸c nh©n tè lµm cho dung lîng thÞ trêng biÕn ®æi cã tÝnh chÊt chu kú nh sù vËn ®éng cña t×nh h×nh kinh tÕ cña c¸c níc trªn thÕ giíi, Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 7 Khoa th¬ng m¹i Vò thÞ thuý Quúnh ®Æc biÖt lµ c¸c níc ph¬ng T©y, tÝnh chÊt thêi vô trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ph©n phèi vµ lu th«ng hµng ho¸. +Nhãm 2: C¸c nh©n tè ¶nh hëng l©u dµi ®Õn sù biÕn ®æi cña dung lîng thÞ trêng nh tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ, c¸c biÖn ph¸p, c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch cña Nhµ níc, thÞ hiÕu, tËp qu¸n cña ngêi tiªu dïng vµ ¶nh hëng cña hµng ho¸ thay thÕ… +Nhãm 3: C¸c nh©n tè ¶nh hëng t¹m thêi tíi dung lîng thÞ trêng. Nhãm nh©n tè nµy cã thÓ kÓ ra nh: hiÖn tîng ®Çu c¬ trªn thÞ trêng g©y ra nh÷ng biÕn ®æi vÒ cung cÇu, b·o lôt h¹n h¸n… còng cã thÓ g©y ra nh÷ng biÕn ®æi vÒ cung cÇu ®èi víi nh÷ng lo¹i hµng ho¸ nhÊt ®Þnh. Nh vËy, khi nghiªn cøu thÞ trêng c¸c lo¹i hµng ho¸ kh¸c nhau ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm cña chóng ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng ¶nh hëng cña c¸c nh©n tè, x¸c ®Þnh nh©n tè chñ yÕu cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh tíi xu híng vËn ®éng cña thÞ trêng trong giai ®o¹n hiÖn t¹i vµ t¬ng lai. §Æc biÖt, trong kinh doanh quèc tÕ nãi chung vµ kinh doanh xuÊt khÈu nãi riªng, viÖc n¾m v÷ng dung lîng thÞ trêng gióp cho c¸c nhµ kinh doanh c©n nh¾c ®Ó ®Ò ra nh÷ng quyÕt ®Þnh kÞp thêi chÝnh x¸c, nhanh chãng chíp lÊy thêi c¬, nh»m ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao nhÊt trong kinh doanh. Cïng víi viÖc nghiªn cøu dung lîng thÞ trêng, ngêi kinh doanh cßn ph¶i n¾m ®îc nhiÒu th«ng tin kh¸c nh: t×nh h×nh kinh doanh c¸c mÆt hµng ®ã trªn thÞ trêng, c¸c ®èi thñ c¹nh tranh cña m×nh. Quan träng h¬n n÷a lµ ph¶i n¾m vµ hiÓu ®îc c¸c ®iÒu kiÖn chÝnh trÞ, luËt ph¸p, v¨n ho¸, tËp qu¸n bu«n b¸n ë tõng khu vùc ®Ó cã thÓ hoµ nhËp víi thÞ trêng, nh»m gi¶m tèi ®a nh÷ng s¬ xuÊt trong giao dÞch kinh doanh. c) Lùa chän ®èi t¸c bu«n b¸n: Môc ®Ých cña ho¹t ®éng nµy lµ lùa chän b¹n hµng sao cho c«ng t¸c kinh doanh an toµn vµ cã lîi. Néi dung cÇn thiÕt ®Ó nghiªn cøu lùa chän ®èi t¸c bao gåm: - Quan ®iÓm kinh doanh cña th¬ng nh©n ®ã. - LÜnh vùc kinh doanh cña hä. - Kh¶ n¨ng vèn vµ c¬ së vËt chÊt cña hä. - Uy tÝn vµ mèi quan hÖ trong kinh doanh cña hä. - Nh÷ng ngêi ®îc uû quyÒn vµ ph¹m vi chÞu tr¸ch nhiÖm cña hä ®èi víi nghÜa vô cña c«ng ty. Lùa chän ®èi t¸c giao dÞch ®Ó xuÊt khÈu tèt nhÊt nªn chän nh÷ng ngêi nhËp khÈu trùc tiÕp, h¹n chÕ c¸c ho¹t ®éng trung gian v× nã chØ thÝch hîp khi th©m nhËp thÞ trêng míi, mÆt hµng míi… cÇn n¾m b¾t c¸c th«ng tin thÞ tr Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 8 Khoa th¬ng m¹i Vò thÞ thuý Quúnh êng. Cã thÓ nãi, viÖc lùa chän ®èi t¸c giao dÞch cã c¨n cø khoa häc lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó thùc hiÖn th¾ng lîi c¸c ho¹t ®éng mua b¸n trong th¬ng m¹i quèc tÕ. Song viÖc lùa chän ®èi t¸c giao dÞch còng tuú thuéc mét phÇn vµo kinh nghiÖm cña ngêi nghiªn cøu vµ truyÒn thèng trong mua b¸n cña m×nh. d) Nghiªn cøu gi¸ c¶ hµng ho¸ trªn thÞ trêng thÕ giíi: Gi¸ c¶ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ hµng ho¸, ®ång thêi biÓu hiÖn mét c¸ch tæng hîp c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n nh: quan hÖ cung cÇu hµng ho¸, tÝch luü tiªu dïng…gi¸ c¶ lu«n g¾n liÒn víi thÞ trêng vµ chÞu t¸c ®éng cña nhiÒu nh©n tè. Trong kinh doanh quèc tÕ, gi¸ c¶ thÞ trêng cµng trë nªn phøc t¹p do bu«n b¸n ë c¸c khu vùc kh¸c nhau, thêi gian dµi h¬n, hµng vËn chuyÓn qua nhiÒu níc víi c¸c chÝnh s¸ch thuÕ kh¸c nhau. §Ó thÝch øng víi sù biÕn ®éng cña thÞ trêng, c¸c nhµ kinh doanh tèt nhÊt lµ thùc hiÖn ®Þnh gi¸ linh ho¹t, phï hîp víi môc ®Ých c¬ b¶n cña doanh nghiÖp. Th«ng thêng viÖc ®Þnh gi¸ dùa vµo: - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm. - Søc mua vµ nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng. - Gi¸ c¶ c¸c hµng ho¸ c¹nh tranh. Ngoµi ra c¸c doanh nghiÖp cßn ph¶i xem xÐt ®Õn c¸c quy ®Þnh cña chÝnh phñ níc chñ nhµ vµ níc xuÊt khÈu ®Ó cã thÓ ®Þnh gi¸ s¶n phÈm ®¸p øng ®ßi hái cña c¸c quy ®Þnh nµy. Khi ®Þnh gi¸ cÇn tu©n thñ c¸c bíc: - Bíc 1: Ph©n tÝch chi phÝ. - Bíc 2: Ph©n tÝch, dù ®o¸n thÞ trêng. - Bíc 3: Vïng gi¸ vµ c¸c møc gi¸ dù kiÕn. - Bíc 4: Lùa chän gi¸ tèi ®a. - Bíc 5: X¸c ®Þnh c¬ cÊu gi¸. - Bíc 6: B¸o gi¸ cho kh¸ch hµng. Nghiªn cøu gi¸ c¶ ®îc coi lµ vÊn ®Ò chiÕn lîc v× nã ¶nh hëng trùc tiÕp tíi søc tiªu thô vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. §Þnh gi¸ ®óng sÏ ®em l¹i th¾ng lîi cho nhµ xuÊt khÈu, tr¸nh cho hä nh÷ng rñi ro vµ thua lç. e) Thanh to¸n trong th¬ng m¹i quèc tÕ: Thanh to¸n quèc tÕ lµ mét kh©u rÊt quan träng trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸. HiÖu qu¶ kinh tÕ trong kinh doanh xuÊt khÈu phÇn Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 9 Khoa th¬ng m¹i Vò thÞ thuý Quúnh nhiÒu nhê vµo sù lùa chän ph¬ng thøc thanh to¸n. Thanh to¸n lµ bíc ®¶m b¶o cho ngêi xuÊt khÈu thu ®îc tiÒn vµ ngêi nhËp khÈu nhËn ®îc hµng. Thanh to¸n quèc tÕ cã thÓ hiÓu ®ã lµ viÖc chi tr¶ nh÷ng kho¶n tiÒn tÖ, tÝn dông cã liªn quan ®Õn viÖc xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ ®· ®îc tho¶ thuËn trong hîp ®ång kinh tÕ. Trong xuÊt khÈu hµng ho¸ viÖc thanh to¸n ph¶i xem xÐt ®Õn c¸c vÊn ®Ò: - TiÒn tÖ trong thanh to¸n quèc tÕ: ViÖc sö dông tiÒn tÖ nµo ®îc hai bªn tho¶ thuËn vµ ®îc ghi râ trong hîp ®ång. §ång tiÒn ®îc chän thêng lµ tiÒn tÖ cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi cao vµ æn ®Þnh. Ngoµi ra cßn cÇn ph¶i x¸c ®Þnh tû gi¸ dïng trong thanh to¸n vµ thêi ®iÓm x¸c ®Þnh tû gi¸ ®Ó tr¸nh ®îc nh÷ng rñi ro vµ tranh chÊp cã thÓ x¶y ra sau nµy. - §Þa ®iÓm thanh to¸n: Cã thÓ ë níc ngêi nhËp khÈu hoÆc ë níc ngêi xuÊt khÈu hoÆc ë níc thø ba. Nhng trong thùc tÕ viÖc x¸c ®Þnh ®Þa ®iÓm thanh to¸n lµ do sù so s¸nh lùc lîng gi÷a hai bªn quyÕt ®Þnh, ®ång thêi còng cßn thÊy r»ng dïng ®ång tiÒn thanh to¸n cña níc nµo th× ®Þa ®iÓm thanh to¸n th¬ng ë níc Êy. - Thêi h¹n thanh to¸n: Trong thanh to¸n quèc tÕ, ®iÒu kiÖn thêi h¹n thanh to¸n trong c¸c nghiÖp vô ngo¹i th¬ng lµ phøc t¹p h¬n c¶, thêng theo c¸c c¸ch sau: thanh to¸n tríc khi giao hµng( CBD ), thanh to¸n khi giao hµng( COD ), thanh to¸n ngay sau khi giao bé chøng tõ( CAD ), thanh to¸n sau khi giao hµng… tuú thuéc vµo mèi quan hÖ lµm ¨n gi÷a c¸c bªn vµ ®iÒu kiÖn cña ngêi b¸n còng nh ngêi mua mµ cã thÓ chän mét trong c¸c c¸ch ®ã hay còng cã thÓ vËn dông kÕt hîp c¸c kiÓu thanh to¸n ®ã. - Ph¬ng thøc thanh to¸n: tøc lµ chØ ngêi b¸n dïng c¸ch nµo ®Ó thu tiÒn vÒ, ngêi mua dïng c¸ch nµo ®Ó tr¶ tiÒn. Trong bu«n b¸n, ngêi ta cã thÓ lùa chän nhiÒu ph¬ng thøc thanh to¸n kh¸c nhau ®Ó thu tiÒn vÒ hoÆc tr¶ tiÒn, nhng xÐt cho cïng viÖc lùa chän ph¬ng thøc nµo còng ®Òu xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña ngêi b¸n lµ thu tiÒn nhanh, ®Çy ®ñ, ®óng vµ yªu cÇu cña ngêi mua lµ nhËp hµng ®óng sè lîng, chÊt lîng, ®óng h¹n. C¸c ph¬ng thøc thanh to¸n thêng dïng trong ngo¹i th¬ng gåm: + Ph¬ng thøc chuyÓn tiÒn: lµ ph¬ng thøc mµ trong ®ã kh¸ch hµng( ngêi tr¶ tiÒn )yªu cÇu ng©n hµng cña m×nh chuyÓn mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho mét ngêi kh¸c( ngêi hëng lîi )ë mét ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh b»ng ph¬ng tiÖn chuyÓn tiÒn do kh¸ch hµng yªu cÇu. Cã thÓ chuyÓn tiÒn b»ng ®iÖn, b»ng th… Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 10 Khoa th¬ng m¹i Vò thÞ thuý Quúnh + Ph¬ng thøc ghi sæ: Ngêi b¸n më mét tµi kho¶n( hoÆc mét quyÓn sæ ) ®Ó ghi nî ngêi mua sau khi ngêi b¸n ®· hoµn thµnh giao hµng hay dÞch vô, ®Õn tõng ®Þnh kú( th¸ng, quý, n¨m) ngêi mua tr¶ tiÒn cho ngêi b¸n. + Ph¬ng thøc nhê thu: Ngêi b¸n sau khi hoµn thµnh nghÜa vô giao hµng hoÆc cung øng mét dÞch vô cho kh¸ch hµng th× uû th¸c cho ng©n hµng cña m×nh thu hé sè tiÒn ë ngêi mua trªn c¬ së hèi phiÕu cña ngêi b¸n lËp ra. Nhê thu cã hai lo¹i lµ nhê thu phiÕu tr¬n vµ nhê thu kÌm chøng tõ. + Ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ: lµ mét sù tho¶ thuËn, trong ®ã mét ng©n hµng( ng©n hµng më th tÝn dông )theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng( ngêi yªu cÇu më th tÝn dông )sÏ tr¶ mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho mét ngêi kh¸c( ngêi hëng lîi sè tiÒn cña th tÝn dông )hoÆc chÊp nhËn hèi phiÕu do ngêi nµy ký ph¸t trong ph¹m vi sè tiÒn ®ã khi ngêi nµy xuÊt tr×nh cho ng©n hµng mét bé chøng tõ thanh to¸n phï hîp víi nh÷ng quy ®Þnh ®Ò ra trong th tÝn dông. + Ph¬ng thøc th uû th¸c mua( Authority to purchase, viÕt t¾t lµ A/P ) + Th ®¶m b¶o tr¶ tiÒn( Letter of Guarantee-L/G ) + Thanh to¸n qua tµi kho¶n treo ë níc ngoµi(Escrow Account) 1.2 LËp ph¬ng ¸n kinh doanh Trªn c¬ së nh÷ng kÕt qu¶ thu ®îc trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu thÞ trêng, ®¬n vÞ kinh doanh lËp ph¬ng ¸n kinh doanh cho m×nh. Ph¬ng ¸n nµy lµ kÕ ho¹ch ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nh»m ®¹t tíi nh÷ng môc tiªu x¸c ®Þnh trong kinh doanh. ViÖc x©y dùng ph¬ng ¸n nµy bao gåm: + §¸nh gi¸ t×nh h×nh thÞ trêng vµ th¬ng nh©n, ph¸c ho¹ bøc tranh tæng qu¸t vÒ ho¹t ®éng kinh doanh vµ nh÷ng thuËn lîi khã kh¨n. + Lùa chän mÆt hµng, thêi c¬, ®iÒu kiÖn vµ ph¬ng thøc kinh doanh. Sù lùa chän nµy ph¶i cã tÝnh thuyÕt phôc trªn c¬ së ph©n tÝch t×nh h×nh cã liªn quan. + §Ò ra môc tiªu cô thÓ: khèi lîng, gi¸ b¸n, thÞ trêng xuÊt khÈu. §Ò ra vµ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu ®ã. Nh÷ng biÖn ph¸p nµy bao gåm : ®Çu t vµo c¶i tiÕn bao b×, ký kÕt hîp ®ång kinh tÕ, qu¶ng c¸o, tham gia héi chî quèc tÕ, më réng ®¹i lý… + S¬ bé ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc kinh doanh th«ng qua c¸c chØ tiªu chñ yÕu nh: Tû suÊt ngo¹i tÖ, thêi gian hoµn vèn, tû suÊt doanh lîi, ®iÓm hoµ vèn… Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 11 Khoa th¬ng m¹i Vò thÞ thuý Quúnh 1.3 Nguån hµng cho xuÊt khÈu Nguån hµng xuÊt khÈu lµ toµn bé hµng ho¸ cña mét c«ng ty hoÆc mét ®Þa ph¬ng, mét vïng hoÆc toµn bé ®Êt níc cã kh¶ n¨ng vµ b¶o ®¶m ®iÒu kiÖn xuÊt khÈu ®îc. Khi nãi ®Õn nguån hµng cho xuÊt khÈu ph¶i g¾n víi mét ®Þa danh cô thÓ, kh«ng thÓ nãi ®Õn mét nguån hµng chung chung, kh«ng ph¶i lµ cña ai, cã ®¶m b¶o chÊt lîng quèc tÕ hay kh«ng. Do vËy, kh«ng ph¶i toµn bé khèi lîng hµng ho¸ cña mét ®¬n vÞ, mét c«ng ty, mét ®Þa ph¬ng, mét vïng ®Òu lµ nguån hµng cho xuÊt khÈu mµ chØ mét phÇn hµng ho¸ ®¹t tiªu chuÈn chÊt lîng xuÊt khÈu míi lµ nguån hµng cho xuÊt khÈu. Mét nguån hµng xuÊt khÈu m¹nh lµ rÊt quan träng ®èi víi doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu v× nã gãp phÇn ®¸p øng kÞp thêi, chÝnh x¸c nhu cÇu thÞ trêng, thùc hiÖn ®óng hîp ®ång víi chÊt lîng tèt. V× vËy, c«ng viÖc t¹o nguån hµng cho xuÊt khÈu lµ mét c«ng viÖc rÊt quan träng ®èi víi mçi doanh nghiÖp. §Ó t¹o nguån hµng cho xuÊt khÈu, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ®Çu t trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp cho s¶n xuÊt, cã thÓ lµ thu gom hoÆc cã thÓ ký kÕt hîp ®ång mua víi c¸c ch©n hµng, c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt. Tuú theo ®Æc ®iÓm cña ngµnh hµng mµ ngêi ta cã thÓ tù s¶n xuÊt hoÆc ký hîp ®ång mua kÕt hîp víi viÖc híng dÉn kü thuËt. C«ng t¸c thu mua t¹o nguån hµng cho xuÊt khÈu bao gåm c¸c c«ng ®o¹n: - Nghiªn cøu nguån hµng xuÊt khÈu: lµ nghiªn cøu kh¶ n¨ng cung cÊp hµng xuÊt khÈu trªn thÞ trêng nh thÕ nµo? Kh¶ n¨ng cung cÊp hµng ®îc x¸c ®Þnh bëi nguån hµng thùc tÕ vµ nguån hµng tiÒm n¨ng. Nguån hµng thùc tÕ lµ nguån hµng ®· cã vµ ®ang s½n sµng ®a vµo lu th«ng. Víi nguån hµng nµy chØ cÇn thu mua, ph©n lo¹i, bao gãi lµ cã thÓ xuÊt khÈu ®îc. Ngu«ng hµng tiÒm n¨ng lµ nguån hµng cha xuÊt hiÖn, nã cã thÓ xuÊt hiÖn hoÆc kh«ng xuÊt hiÖn trªn thÞ trêng. §èi víi nguån hµng nµy c¸c doanh nghiÖp ngo¹i th¬ng ph¶i cã ®Çu t, cã ®¬n hµng, cã hîp ®ång kinh tÕ…th× ngêi s¶n xuÊt míi tiÕn hµnh s¶n xuÊt. Nghiªn cøu nguån hµng xuÊt khÈu lµ nh»m x¸c ®Þnh chñng lo¹i mÆt hµng, kÝch cì, mÉu m·, c«ng dông, chÊt lîng, gi¸ c¶, thêi vô, nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cña tõng lo¹i mÆt hµng. MÆt kh¸c, nghiªn cøu nguån hµng ph¶i x¸c ®Þnh ®îc gi¸ c¶ trong níc cña hµng ho¸ so víi gia c¶ quèc tÕ. Sau khi ®· tÝnh ®ñ chi phÝ vµo gi¸ thu mua nh chi phÝ thu mua hµng, vËn chuyÓn, bao gãi, ph©n lo¹i th× lîi nhuËnthu vÒ lµ bao nhiªu. Cuèi cïng, viÖc nghiªn cøu nguån hµng ph¶i n¾m ®îc chÝnh s¸ch qu¶n lý cña Nhµ níc vÒ mÆt hµng ®ã. MÆt hµng ®ã cã ®îc phÐp xuÊt khÈu hoÆc cã Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 12 Khoa th¬ng m¹i Vò thÞ thuý Quúnh chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch xuÊt khÈu hay kh«ng. Trong thùc tÕ c¸c chÝnh s¸ch nµy cã thÓ thay ®æi do vËy, c«ng t¸c dù b¸o cã ý nghÜa hÕt søc quan träng. - Tæ chøc hÖ thèng thu mua hµng cho xuÊt khÈu HÖ thèng thu mua bao gåm m¹ng líi c¸c ®¹i lý, hÖ thèng kho hµng ë c¸c ®Þa ph¬ng, c¸c khu vùc cã mÆt hµng thu mua. HÖ thèng thu mua ph¶i g¾n víi c¸c ph¬ng ¸n vËn chuyÓn hµng ho¸, víi ®iÒu kiÖn giao th«ng cña c¸c ®Þa ph¬ng. Sù phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a thu mua vµ vËn chuyÓn lµ c¬ së ®¶m b¶o tiÕn ®é thu mua vµ chÊt lîng hµng ho¸. - Ký kÕt hîp ®ång: Th«ng thêng, c¸c doanh nghiÖp ngo¹i th¬ng b»ng c¸c ho¹t ®éng marketing cña m×nh t×m ®îc ®èi t¸c níc ngoµi cã nhu cÇu vÒ mét mÆt hµng nµo ®ã mµ trong níc cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt ®îc råi ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu víi hä sau ®ã míi giao dÞch ký hîp ®ång víi c¸c nhµ s¶n xuÊt, c¸c ch©n hµng ®Ó thùc hiÖn hîp ®ång ngo¹i th¬ng. Hai hîp ®ång nµy cã nhiÒu ®iÒu kho¶n gièng nhau, hîp ®ång ngo¹i th¬ng lµ c¬ së cho hîp ®ång thu mua t¹o nguån. Tuy nhiªn trong bu«n b¸n quèc tÕ kh«ng ph¶i lóc nµo c¸c doanh nghiÖp còng t×m ®îc kh¸ch hµng tríc råi míi tiÕn hµnh thu mua t¹o nguån nªn c¸c doanh nghiÖp cã thÓ chñ ®éng thu mua theo kÕ ho¹ch, ®ång thêi tiÕn hµnh t×m kiÕm b¹n hµng ®Ó tiªu thô hµng ho¸. - Xóc tiÕn khai th¸c nguån hµng xuÊt khÈu: Sau khi ký kÕt hîp ®ång víi c¸c ch©n hµng vµ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt, doanh nghiÖp ngo¹i thîng ph¶i lËp kÕ ho¹ch thu mua, tiÕn hµnh s¾p xÕp c¸c phÇn viÖc ph¶i lµm vµ chØ ®¹o c¸c bé phËn thùc hiÖn kÕ ho¹ch. - TiÕp nhËn, b¶o qu¶n vµ giao hµng cho xuÊt khÈu: PhÇn lín c¸c hµng ho¸ tríc khi xuÊt khÈu ®Òu ph¶i tr¶i qua mét sè kho ®Ó ph©n lo¹i, ®ãng gãi hoÆc ®îi lµm c¸c thñ tôc xuÊt khÈu. B¶o qu¶n hµng ho¸ nh»m gi÷ g×n hµng ho¸ ®ñ vÒ sè lîng, chÊt lîng vµ gi¶m thiÓu c¸c hao hôt mÊt m¸t cho hµng xuÊt khÈu. Giao hµng lµ kh©u cuèi cïng, khi giao hµng cÇn quan t©m tíi quy c¸ch thñ tôc giao hµng vµ ph¶i cã ®Çy ®ñ giÊy tê, ho¸ ®¬n hîp lÖ. 1.4 §µm ph¸n ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång: a) C¸c h×nh thøc ®µm ph¸n §µm ph¸n lµ viÖc bµn b¹c trao ®æi víi nhau vÒ c¸c ®iÒu kiÖn mua b¸n gi÷a c¸c nhµ doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu ®Ó ®i ®Õn ký kÕt hîp ®ång. Thêng cã c¸c h×nh thøc sau: §µm ph¸n qua th tÝn: ngµy nay viÖc sö dông h×nh thøc nµy vÉn lµ phæ biÕn ®Ó giao dÞch gi÷a c¸c nhµ ®iÒu kiÖn xuÊt khÈu. Nh÷ng cuéc tiÕp xóc ban ®Çu thêng qua th tÝn. Ngay c¶ sau nµy khi hai bªn ®· cã ®iÒu kiÖn gÆp gì trùc tiÕp th× viÖc duy tr× quan hÖ còng ph¶i qua th tÝn. Sö dông th tÝn ®Ó giao dÞch Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 13 Khoa th¬ng m¹i Vò thÞ thuý Quúnh ®µm ph¸n ph¶i lu«n nhí r»ng th lµ sø gi¶ cña m×nh ®Õn víi kh¸ch hµng bëi vËy, viÕt th, göi th cÇn thÓ hiÖn tÝnh lÞch sù, chÝnh x¸c, khÈn tr¬ng. §µm ph¸n qua ®iÖn tho¹i: b»ng h×nh thøc nµy sÏ gi¶m bít thêi gian, gióp cho c¸c nhµ kinh doanh tiÕn hµnh ®µm ph¸n khÈn tr¬ng, kÞp thêi c¬. Nhng trao ®æi qua ®iÖn tho¹i kh«ng cã g× lµm b»ng chøng cho nh÷ng tho¶ thuËn, quyÕt ®Þnh nªn sau khi trao ®æi b»ng ®iÖn tho¹i cÇn cã thñ tôc x¸c nhËn néi dung ®· ®µm ph¸n. §µm ph¸n b»ng c¸ch gÆp gì trùc tiÕp: §©y lµ h×nh thøc cÈn thËn, cã t¸c dông ®Èy nhanh tèc ®é gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò mµ c¸c bªn cïng quan t©m tuy nhiªn ph¬ng ph¸p nµy rÊt tèn kÐm. C¸c bíc tiÕn hµnh ®µm ph¸n: + Bíc 1: Chµo hµng( ph¸t gi¸ )lµ lêi ®Ò nghÞ ký kÕt hîp ®ång tõ phÝa ngêi b¸n ®a ra. Trong bu«n b¸n th× chµo hµng lµ viÖc ngêi xuÊt khÈu thÓ hiÖn rã ý ®Þnh b¸n hµng cña m×nh. Tuú vµo lo¹i ®¬n chµo hµng nµo mµ chóng cã tÝnh chÊt ph¸p lý khac nhau. + Bíc 2: Hoµn gi¸ lµ mét ®Ò nghÞ míi do bªn nhËn chµo hµng ®a ra sau khi ®· nhËn ®îc ®¬n chµo hµng cña bªn kia nhng kh«ng chÊp nhËn hoµn toµn gi¸ chµo hµng. Khi hoµn gi¸ th× coi nh chµo hµng tríc ®ã bÞ huû bá. Trong kinh doanh quèc tÕ, mçi lÇn giao dÞch thêng ph¶i qua nhiÒu lÇn hoµn gi¸ míi ®i ®Õn kÕt thóc. + Bíc 3: ChÊp nhËn lµ sù ®ång ý hoµn toµn tÊt c¶ mäi ®iÒu kiÖn chµo hµng mµ phÝa bªn kia ®a ra, khi ®ã tiÕn hµnh ký kÕt hîp ®ång. + Bíc 4: X¸c nhËn: sau khi hai bªn ®· tho¶ thuËn víi nhau vÒ ®iÒu kiÖn giao dÞch th× ghi l¹i tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®· tho¶ thuËn göi cho bªn kia. §ã lµ v¨n b¶n cã ch÷ ký cña c¶ hai bªn. b) Hîp ®ång kinh tÕ vÒ xuÊt khÈu hµng ho¸: Sau khi c¸c bªn mua vµ b¸n tiÕn hµnh giao dÞch, ®µm ph¸n cã kÕt qu¶ th× ®i ®Õn lËp vµ ký kÕt hîp ®ång. Hîp ®ång cã quy ®Þnh râ rµng vµ ®Çy ®ñ quyÒn h¹n vµ nghÜa vô cña c¸c bªn tham gia. Hîp ®ång thÓ hiÖn b»ng v¨n b¶n lµ h×nh thøc b¾t buéc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña níc ta. §©y lµ h×nh thøc tèt nhÊt ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña c¶ hai bªn vµ tr¸nh ®îc nh÷ng biÓu hiÖn kh«ng ®ång nhÊt trong ng«n tõ hay quan niÖm v× c¸c ®èi t¸c tham gia thuéc c¸c quèc tÞch kh¸c nhau. C¸c ®iÓm cÇn lu ý khi ký kÕt hîp ®ång: - Hîp ®ång cÇn tr×nh bµy râ rµng, s¸ng sña, néi dung ph¶i ph¶n ¸nh ®óng, ®Çy ®ñ c¸c vÊn ®Ò ®· tho¶ thuËn. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 14 Khoa th¬ng m¹i Vò thÞ thuý Quúnh - Ng«n ng÷ dïng trong hîp ®ång lµ thø ng«n ng÷ phæ biÕn mµ hai bªn cïng th«ng th¹o. - Chñ thÓ ký kÕt hîp ®ång ph¶i lµ ngêi cã ®ñ thÈm quyÒn ký kÕt. - Hîp ®ång nªn ®Ò cËp ®Çy ®ñ c¸c vÊn ®Ò vÒ khiÕu n¹i, träng tµi ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp nÕu cã tr¸nh t×nh tr¹ng tranh chÊp kiÖn tông kÐo dµi. c) Thùc hiÖn hîp ®ång: Sau khi hîp ®ång ®· ®îc ký kÕt th× ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh xuÊt khÈu ph¶i thùc hiÖn theo c¸c quy ®Þnh ®· ký kÕt trong hîp ®ång, tiÕn hµnh s¾p xÕp nh÷ng phÇn viÖc ph¶i lµm, ghi thµnh b¶ng theo dâi tiÕn ®é thùc hiÖn hîp ®ång, ghi l¹i nh÷ng diÔn biÕn kÞp thêi, nh÷ng v¨n b¶n ph¸t ®i vµ nhËn ®îc ®Ó xö lý vµ gi¶i quyÕt cô thÓ. §ång thêi ph¶i ®¶m b¶o ®îc quyÒn lîi quèc gia vµ lîi Ých kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tr×nh tù thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu nh sau: Ký kÕt H§XK Lµm thñ tôc h¶i quan Giao hµng lªn tµu KiÓm tra L/C Xin giÊy phÐp XK KiÓm nghiÖm hµng ho¸ Mua b¶o hiÓm Lµm thñ tôc thanh to¸n ChuÈn bÞ hµng ho¸ Uû th¸c thuª tµu Gi¶i quyÕt khiÕu n¹i 2. C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi c«ng t¸c xuÊt khÈu: Mçi doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ trêng dÒu cã mét m«i trêng kinh doanh nhÊt ®Þnh. M«i trêng kinh doanh cã thÓ t¹o ra nh÷ng thuËn lîi cho doanh nghiÖp tån t¹i vµ ph¸t triÓn, ®ång thêi nã còng ¶nh hëng xÊu ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ kinh doanh xuÊt khÈu tham gia kinh doanh th¬ng m¹i quèc tÕ cho nªn m«i trêng kinh doanh phøc t¹p h¬n nhiÒu so víi m«i trêng trong níc. Do ®ã, cã thÓ nãi ngoµi yÕu tè chñ quan lµ tr×nh Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 15 Khoa th¬ng m¹i Vò thÞ thuý Quúnh ®é cña ngêi tham gia kinh doanh xuÊt khÈu th× c¸c yÕu tè kh¸c ¶nh hëng tíi c«ng t¸c xuÊt khÈu chñ yÕu lµ c¸c yÕu tè thuéc vÒ m«i trêng kinh doanh. Díi ®©y lµ mét sè nh©n tè t¸c ®éng chñ yÕu: 2.1 C¸c c«ng cô vµ chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«: MÆc dï th¬ng m¹i quèc tÕ nãi chung ®em l¹i nh÷ng lîi Ých to lín, nhng v× nhiÒu lý do kh¸c nhau nªn hÇu hÕt c¸c quèc gia ®Òu cã nh÷ng chÝnh s¸ch th¬ng m¹i riªng ®Ó thÓ hiÖn ý trÝ vµ môc tiªu cña nhµ níc ®ã trong viÖc can thiÖp vµ ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng th¬ng m¹i quèc tÕ cã liªn quan ®Õn nÒn kinh tÕ quèc gia. §Ó nÒn kinh tÕ quèc d©n vËn hµnh cã hiÖu qu¶ th× mét chÝnh s¸ch th¬ng m¹i thÝch hîp lµ sù cÇn thiÕt. Trong lÜnh vùc xuÊt khÈu nh÷ng c«ng cô, chÝnh s¸ch chñ yÕu thêng ®îc nhµ níc sö dông ®Ó ®iÒu tiÕt, qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng nµy lµ: 2.1.1ThuÕ quan Trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu thuÕ quan lµ lo¹i thuÕ ®¸nh vµo tõng ®¬n vÞ hµng xuÊt khÈu so víi møc gi¸ quèc tÕ nªn ®em l¹i bÊt lîi cho c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh xuÊt khÈu v× nã sÏ lµm t¨ng gi¸ thµnh xuÊt khÈu, lµm gi¶m søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ xuÊt khÈu. Do ®ã víi môc tiªu nh»m ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hÇu hÕt c¸c mÆt hµng thuéc diÖn khuyÕn khÝch xuÊt khÈu ®Òu cã thuÕ xuÊt rÊt thÊp hoÆc b»ng kh«ng. MÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ lµ mÆt hµng ®îc khuyÕn khÝch xuÊt khÈu nªn cã thuÕ suÊt xuÊt khÈu b»ng kh«ng. 2.1.2 C¸c c«ng cô phi thuÕ quan H¹n ng¹ch( quota ) ®îc hiÓu lµ quy ®Þnh cña Nhµ níc vÒ sè lîng cao nhÊt cña mét mÆt hµng hoÆc mét nhãm mÆt hµng ®îc phÐp xuÊt khÈu sang mét thÞ trêng nhÊt ®Þnh trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh th«ng qua h×nh thøc cÊp giÊy phÐp. Môc ®Ých cña viÖc sö dông c«ng cô h¹n ng¹ch xuÊt khÈu lµ nh»m qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu cã hiÖu qu¶ vµ ®iÒu chØnh c¸c lo¹i hµng ho¸ xuÊt khÈu. H¬n thÕ n÷a cã thÓ b¶o hé nÒn s¶n xuÊt trong níc, b¶o vÖ tµi nguyªn vµ c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n. Trong khi thuÕ quan rÊt linh ho¹t, mÒm dÎo th× quota l¹i mang tÝnh cøng nh¾c, cè ®Þnh lîng hµng ho¸ xuÊt khÈu. ViÖc sö dông h¹n ng¹ch xuÊt khÈu mét mÆt kh«ng mang l¹i thu nhËp cho ChÝnh phñ nh thuÕ quan, mÆt kh¸c h¹n ng¹ch cã thÓ biÕn mét doanh nghiÖp trong níc thµnh mét nhµ xuÊt khÈu ®éc quyÒn cã thÓ ®Þnh møc gi¸ cao hay thÊp nh»m thu lîi nhuËn lín nhÊt. H¹n ng¹ch xuÊt khÈu ®îc quy ®Þnh theo mÆt hµng, theo níc vµ theo Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 16 Khoa th¬ng m¹i Vò thÞ thuý Quúnh thêi gian nhÊt ®Þnh. ë ViÖt Nam hiÖn nay h¹n ng¹ch xuÊt khÈu chØ quy ®Þnh ®èi víi mÆt hµng g¹o. Tiªu chuÈn chÊt lîng s¶n phÈm: C¸c quèc gia ®Æt ra nh÷ng tiªu chuÈn vÒ chÊt lîng hµng ho¸ hay vÒ c¸c th«ng sè kü thuËt quy ®Þnh cho hµng ho¸ xuÊt khÈu hay nhËp khÈu. GiÊy phÐp xuÊt khÈu: Nhµ níc cÊp giÊy phÐp xuÊt khÈu cho c¸c doanh nghiÖp r¸nh viÖc xuÊt khÈu lung tung… 2.1.3 Trî cÊp xuÊt khÈu: lµ nh÷ng u ®·i tµi chÝnh mµ Nhµ níc dµnh cho ngêi xuÊt khÈu khi hä b¸n ®îc hµng ho¸ ra thÞ trêng níc ngoµi. Môc ®Ých cña sù trî cÊp xuÊt khÈu lµ gióp cho nhµ xuÊt khÈu t¨ng thu nhËp, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ xuÊt khÈu vµ do ®ã ®Èy m¹nh ®îc xuÊt khÈu. Cã hai lo¹i trî cÊp xuÊt khÈu: gi¸n tiÕp vµ trùc tiÕp. - Trî cÊp xuÊt khÈu trùc tiÕp nh: ¸p dông thuÕ xuÊt u ®·i ®èi víi hµng xuÊt khÈu, miÔn hoÆc gi¶m thuÕ ®èi víi c¸c nhµ xuÊt khÈu ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu… Cho c¸c nhµ xuÊt khÈu ® îc hëng c¸c gi¸ u ®·i c¸c ®Çu vµo s¶n xuÊt nh ®iÖn, níc, vËn t¶i, th«ng tin liªn l¹c, trî gi¸ xuÊt khÈu. - Trî cÊp xuÊt khÈu gi¸n tiÕp nh: dïng ng©n s¸ch Nhµ níc ®Ó giíi thiÖu, triÓn l·m, qu¶ng c¸o, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c giao dÞch xuÊt khÈu hoÆc Nhµ níc gióp ®ì kü thuËt vµ ®µo t¹o chuyªn gia. Møc ®é trî cÊp phô thuéc vµo: chÝnh s¸ch cña Nhµ níc ®èi víi tõng mÆt hµng vµ møc ®é c¹nh tranh trªn thÞ trêng. Trî cÊp xuÊt khÈu trùc tiÕp cã xu híng bÞ thu hÑp do sù ®Êu tranh gi÷a c¸c ChÝnh phñ cã quan hÖ bu«n b¸n víi nhau. Ngîc l¹i, trî cÊp gi¸n tiÕp cã xu híng t¨ng lªn vµ thêng ®îc che dÊu. 2.1.4 Tû gi¸ vµ c¸c chÝnh s¸ch ®ßn bÈy cã liªn quan nh»m ®Èy m¹nh xuÊt khÈu: §©y lµ nh©n tè ¶nh hëng s©u s¾c ®Õn quy m« vµ c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu. Mét chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i thuËn lîi cho xuÊt khÈu lµ chÝnh s¸ch duy tr× tû gi¸ t¬ng ®èi æn ®Þnh vµ ë møc thÊp. Kinh nghiÖm cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn thùc hiÖn chiÕn lîc xuÊt khÈu( s¶n xuÊt híng vÒ xuÊt khÈu )còng nh ë ViÖt Nam trong thêi gian qua lµ ph¶i tiÕn hµnh ph¸ gi¸ thêng kú ®Ó ®¹t ®îc møc tû gi¸ c©n b»ng ®îc thÞ trêng chÊp nhËn vµ sau ®ã duy tr× tû gi¸ t¬ng quan víi chi phÝ vµ gi¸ c¶ ®ang bÞ l¹m ph¸t trong níc. Bªn c¹nh ®ã, nÕu ChÝnh phñ muèn c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh híng ra thÞ trêng thÕ giíi th× ph¶i gi¶m bít søc hÊp dÉn t¬ng ®èi cña viÖc s¶n xuÊt cho thÞ trêng néi ®Þa. §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i gi¶m thuÕ quan cã tÝnh chÊt b¶o Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 17 Khoa th¬ng m¹i Vò thÞ thuý Quúnh hé ®èi víi c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ®îc u ®·i vµ tr¸nh quy ®Þnh h¹n ng¹ch sè lîng nhËp khÈu, c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh thêng ®Çu t vµo lÜnh vùc cã lîi nhuËn s¶n xuÊt thay thÕ nhËp khÈu ph¶i gi÷ ë møc ®é phï hîp víi lîi nhuËn xuÊt khÈu. §iÒu nµy cã nghÜa lµ b¶o hé b»ng thuÕ quan kh«ng ®îc cao h¬n møc trî cÊp xuÊt khÈu vµ còng ph¶i thÊp nhÊt ®èi víi c¸c mÆt hµng. Muèn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ th× chÝnh s¸ch ®Èy m¹nh xuÊt khÈu ph¶i duy tr× gi¸ c¶ t¬ng ®èi cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt trong níc ë møc ®é ph¶n ¸nh sù khan hiÕm cña chóng. Nguyªn t¾c c¬ b¶n lµ xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng sö dông nhiÒu nhÊt yÕu tè sxcã s½n cña nÒn kinh tÕ. §Ó ®¶m b¶o cho c¸c doanh nghiÖp thuéc bÊt cø thµnh phÇn kinh tÕ nµo cña nÒn kinh tÕ quyÕt ®Þnh ®Çu t hay s¶n xuÊt phï hîp víi nguyªn t¾c ®ã th× gi¸ c¶ t¬ng ®èi hä tr¶ cho lao ®éng, vèn, ®Êt ®ai kh«ng ®îc qu¸ chªnh lÖch víi gi¸ ®îc h×nh thµnh bëi nh÷ng lùc lîng thÞ trêng c¹nh tranh trªn c¬ së quan hÖ cung cÇu c¸c nguån lùc ®ã. 2.1.5 ChÝnh s¸ch ®èi víi c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ vµ c¸n c©n th¬ng m¹i: Trong ho¹t ®éng th¬ng m¹i quèc tÕ gi÷ v÷ng ®îc c¸n c©n thanh to¸n vµ c¸n c©n th¬ng m¹i cã ý nghÜa cùc kú quan träng gãp phÇn cungr cè nÒn ®éc lËp vµ t¨ng trëng kinh tÕ nhanh. Tuy nhiªn ®Ó gi÷ cã c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ c©n b»ng kh«ng cã nghÜa lµ h¹n chÕ nhËp khÈu, cÊm nhËp khÈu hoÆc vay vèn. C©n b»ng theo kiÓu ®ã lµ c©n b»ng tiªu cùc. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ Nhµ níc ph¶i cã chÝnh s¸ch thÝch hîp ®Ó khuyÕn khÝch c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n tham gia lµm hµng xuÊt khÈu víi chÊt lîng cao, ®ñ søc c¹nh tranh víi thÞ trêng quèc tÕ. Song song víi viÖc ®ã lµ më réng quy m« xuÊt khÈu lµ ®a d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu teong ®ã chó träng ®Õn nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc. Cã nh vËy, quèc gia míi cã thÓ gi¶m dÇn nhËp siªu, tiÕn tíi c©n b»ng xuÊt nhËp khÈu. Nh vËy, v« h×nh chung viÖc gi÷ c©n b»ng c¸n c©n thanh to¸n vµ c¸n c©n th¬ng m¹i ®· chøa ®ùng nh÷ng yÕu tè thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña mét quèc gia. 2. C¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ: Trong ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ, c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ cã t¸c ®éng vµ ¶nh hëng cùc kú m¹nh mÏ. §èi víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu còng vËy,, khi xuÊt khÈu hµng ho¸ sang mét níc nµo ®ã tøc lµ ®a hµng ho¸ th©m nhËp vµo mét thÞ trêng quèc gia kh¸c, ngêi xuÊt khÈu thêng ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng rµo c¶n nh thuÕ thu nhËp hay sù ph©n biÖt ®èi sö víi c¸ nhµ kinh doanh níc ngoµi, c¸c tiªu chuÈn s¶n phÈm mang tÝnh chÊt ph©n biÖt ®èi sö víi hµng níc ngoµi… vµ ®Æc biÖt lµ h¹n ng¹ch nhËp khÈu. C¸c rµo c¶n nµy lµ Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 18 Khoa th¬ng m¹i Vò thÞ thuý Quúnh chÆt chÏ hay níi láng phô thuéc chñ yÕu vµo quan hÖ kinh tÕ song ph¬ng gi÷a níc xuÊt khÈu vµ níc nhËp khÈu. Trong khi ®ã, víi xu híng toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ nh hiÖn nay nhiÒu liªn minh kinh tÕ ë møc ®é kh¸c nhau ®îc h×nh thµnh, nhiÒu hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i song ph¬ng, ®a ph¬ng gi÷a c¸c níc c¸c khèi kinh tÕ còng ®· ®îc ký kÕt víi môc tiªu lµ gi¶m bít thuÕ quan gi÷a c¸c níc tham gia, gi¶m gi¸ c¶ vµ thóc ®Èy ho¹t ®éng th¬ng m¹i trong khu vùc vµ toµn thÕ giíi. NÕu mét quèc gia tham gia vµo liªn minh kinh tÕ vµ nh÷ng hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i Êy th× ®ã sÏ lµ t¸c nh©n tÝch cùc ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña mét quèc gia. B»ng kh«ng chÝnh nã sÏ trë thµnh rµo c¶n ®èi víi viÖc tham nhËp thÞ trêng níc ngoµi cña hµng ho¸ níc ®ã. Tãm l¹i, cã ®îc nh÷ng mèi quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ më réng, bÒn v÷ng vµ tèt ®Ñp sÏ t¹o tiÒn ®Ò thuËn lîi cho viÖc ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña mét quèc gia. §Ó lµm ®îc ®iÒu ®ã c¸c quèc gia cÇn t¨ng cêng tham gia vµo c¸c liªn minh kinh tÕ khu vùc còng nh quèc tÕ vµ ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i song ph¬ng còng nh ®a ph¬ng víi c¸c quèc gia kh¸c. 2.3 C¸c yÕu tè khoa häc c«ng nghÖ Víi sù ph¸t triÓn nh vò b·o cña khoa häc c«ng nghÖ trong thêi gian qua, nhiÒu c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®· ra ®êi t¹o ra c¸c c¬ héi, nhng còng g©y nªn nh÷ng nguy c¬ ®èi víi tÊt c¶ c¸c ngµnh nghÒ nãi chung vµ c¸c ®¬n vÞ kinh doanh hµng xuÊt khÈu nãi riªng. §èi víi c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt hµng xuÊt nhËp khÈu, viÖc nghiªn cøu vµ ®a vµo øng dông c¸c c«ng nghÖ míi, c¸c thµnh tùu míi cña khoa häc kü thuËt sÏ gióp c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt t¹o ra ®îc nhiÒu s¶n phÈm h¬n víi chÊt lîng cao h¬n, gi¸ thµnh rÎ h¬n, hîp thÞ hiÕu tiªu dïng h¬n. Nhê ®ã mµ søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm ®îc n©ng cao vµ lîi nhuËn thu ®îc còng cao h¬n. Bªn c¹nh ®ã, khoa häc c«ng nghÖ cßn t¸c ®éng tíi c¸c lÜnh vùc nh vËn t¶i hµng ho¸, b¶o qu¶n hµng ho¸, ng©n hµng tµi chÝnh… lµm cho c¸c lÜnh vùc nµy ngµy cµng ®îc më réng vµ ph¸t triÓn gãp phÇn thóc ®Èy xuÊt khÈu. H¬n n÷a, ngµy nay víi sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin, th¬ng m¹i ®iÖn tö ®· gióp xo¸ bá sù ng¨n c¸ch vÒ l·nh thæ, vÒ thêi gian nªn c¸c giao dÞch th¬ng m¹i diÔn ra rÊt nhanh chãng, thuËn lîi vµ bít tèn kÐm. 2.5 §iÒu kiÖn chÝnh trÞ, x· h«i vµ qu©n sù Sù æn ®Þnh hay bÊt æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, x· héi còng lµ nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng lín ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.HÖ thèng chÝnh trÞ vµ c¸c quan ®iÓm vÒ chÝnh trÞ, x· héi suy cho cïng ®Òu trùc tiÕp t¸c ®éng ®Õn ph¹m vi, lÜnh vùc hay mÆt hµng, ®èi t¸c kinh doanh. Ch¼ng h¹n c¸c cuéc xung ®ét lín nhá vÒ qu©n sù trong néi bé quèc gia vµ gi÷a c¸c quèc gia sÏ dÉn ®Õn sù thay ®æi lín vÒ c¸c mÆt hµng s¶n xuÊt. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 19 Khoa th¬ng m¹i Vò thÞ thuý Quúnh Cô thÓ lµ xung ®ét qu©n sù ®· ph¸ vì nh÷ng quan hÖ kinh doanh truyÒn thèng, lµm thay ®æi hÖ thèng vËn t¶i vµ chuyÓn híng s¶n xuÊt tiªu dïng sang phôc vô chiÕn tranh. ChÝnh viÖc chuyÓn snag phôc vô chiÕn tranh ®· lµm gi¸n ®o¹n ho¹t ®éng xuÊt khÈu do c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt thay ®æi vµ quan hÖ gi÷a c¸c quèc gia bÞ xÊu ®i dÇn dÇn t¹o nªn hµng rµo v« h×nh ng¨n c¶n ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 20