Tài liệu Xdcb

Ch¬ng 1 ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n vµ c¬ së ®Ó tæ chøc thùc hiÖn qu¶n lý chi ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n ®èi víi ngµnh thuû lîi 1.Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n: 1.1Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n: 1.1.1Kh¸i niÖm ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n: §Çu t x©y dùng c¬ b¶n lµ qu¸ tr×nh sö dông c¸c nguån lùc vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ t¸i s¶n xuÊt më réng tµi s¶n cè ®Þnh, nh»m tõng bíc t¨ng cêng vµ hoµn thiÖn c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho nÒn kinh tÕ. 1.1.2.Kh¸i niÖm vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n: Vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n thuéc ng©n s¸ch nhµ níc lµ vèn cña ng©n s¸ch nhµ níc ®îc c©n ®èi trong dù to¸n ng©n s¸ch nhµ níc hµng n¨m tõ c¸c nguån thu trong níc, níc ngoµi (bao gåm vay níc ngoµi cña chÝnh phñ vµ vèn viÖn trî cña níc ngoµi cho chÝnh phñ, c¸c cÊp chÝnh quyÒn vµ c¸c c¬ quan nhµ níc) ®Ó cÊp ph¸t vµ cho vay u ®·i vÒ ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n. 1.1.2.1 Vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n cña ng©n s¸ch Nhµ níc ®îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån sau: + Mét phÇn tÝch luü trong níc tõ thuÕ, phÝ, lÖ phÝ + Vèn viÖn trî theo dù ¸n cña chÝnh phñ, c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ, c¸c tæ chøc liªn hîp quèc vµ c¸c tæ chøc Quèc TÕ kh¸c. + Vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA) cña tæ chøc Quèc tÕ vµ c¸c ChÝnh phñ hç trî cho ChÝnh phñ ViÖt Nam. + Vèn thu håi nî cña ng©n s¸ch ®· cho vay u ®·i c¸c n¨m tríc + Vèn vay cña ChÝnh phñ díi c¸c h×nh thøc tr¸i phiÕu kho b¹c nhµ níc ph¸t hµnh theo quyÕt ®Þnh cña ChÝnh phñ + Vèn thu tõ tiÒn giao quyÒn sö dông ®Êt theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ + Vèn thu tõ tiÒn b¸n, cho thuª tµi s¶n thuéc së h÷u Nhµ níc 1.1.3 Kh¸i niÖm chi ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n cña Ng©n s¸ch Nhµ níc: Chi ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n cña NSNN lµ qu¸ tr×nh sö dông mét phÇn vèn tiÒn tÖ ®· ®îc tËp trung vµo NSNN nh»m thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ t¸i LuËn v¨n tèt nghiÖp s¶n xuÊt më réng tµi s¶n cè ®Þnh, tõng bíc t¨ng cêng hoµn thiÖn c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cho nÒn kinh tÕ . 1.1.3.1. Ph©n lo¹i chi ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n : Thø nhÊt: dùa theo tÝnh chÊt t¸i s¶n xuÊt tµi s¶n cè ®Þnh, chi ®Çu t XDCB cho ngµnh thuû lîi ®îc chia thµnh: - Chi ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh thuû lîi míi: §©y lµ kho¶n chi ®Ó x©y dùng míi c¸c c«ng tr×nh thuû lîi, së thuû lîi, viÖn nghiªn cøu, trung t©m khoa häc míi ... Kho¶n chi nµy ®ßi hái vèn ®Çu t lín, thêi gian x©y dùng kÐo dµi. Do ®ã Nhµ níc ph¶i xem xÐt ®Çu t vµo nh÷ng c«ng tr×nh, dù ¸n mang tÝnh chÊt cÊp b¸ch, träng ®iÓm, chÊm døt t×nh tr¹ng ®Çu t ph©n t¸n dµn tr¶i. Kho¶n chi nµy cÇn ®îc quan t©m h¬n c¶ trong chi ®Çu t XDCB cho ngµnh thuû lîi - Chi ®Çu t c¶i t¹o, më réng, n©ng cÊp c¸c c«ng tr×nh thuû lîi, tr¹m b¬m. Kho¶n chi nµy do thêi gian sö dông l©u dµi nªn c¸c c«ng tr×nh thuû lîi thêng lµ ®· xuèng cÊp, do thiªn tai, ®Þch ho¹ g©y ra, trong khi ®ã nhu cÇu sö dông l¹i kh«ng ngõng t¨ng lªn. §ßi hái ph¶i ®Çu t ®Ó n©ng cÊp, më réng vµ c¶i t¹o l¹i. HiÖn nay c¸c kho¶n chi nµy vÉn gi÷ mét vÞ trÝ quan träng, ®¶m b¶o tiÕt kiÖm mµ ®¸p øng ®îc mét sè nhu cÇu ®¸ng kÓ Thø hai: Dùa vµo c¬ cÊu c«ng nghÖ cña vèn ®Çu t, chi ®Çut XDCB cho ngµnh thuû lîi ®îc ph©n thµnh: - Chi x©y l¾p: lµ c¸c kho¶n chi ®Ó x©y dùng, l¾p ®¹t c¸c thiÕt bÞ vµo vÞ trÝ nh trong thiÕt kÕ. Tuy nhiªn, ngµnh thuû lîi lµ ngµnh phi s¶n xuÊt nªn chi phÝ l¾p ®Æt chiÕm tû lÖ Ýt. Do vËy, chi vÒ x©y l¾p cña ngµnh thuû lîi chñ yÕu lµ chi phÝ vÒ x©y dùng - Chi vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ: Lµ kho¶n chi ®Ó mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô cho ngµnh thuû lîi nh c¸c m¸y b¬m, m¸y tÝnh, dông cô söa ch÷a ... §èi víi c¸c kho¶n chi nµy chØ chiÕm mét phÇn nhá trong tæng chi ®Çu t XDCB. - Chi vÒ XDCB kh¸c: lµ c¸c kho¶n chi cã liªn quan ®Õn tÊt c¶ qóa tr×nh x©y dùng nh viÖc kiÓm tra, kiÓm so¸t ®Ó lµm luËn chøng kinh tÕ kü thuËt vµ c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn viÖc chuÈn bÞ mÆt b»ng thi c«ng, chi phÝ th¸o dì vËt kiÕn §ç ViÖt Hïng - Líp D36 - 01A 2 LuËn v¨n tèt nghiÖp tróc, chi phÝ ®Òn bï hoa mµu ®Êt ®ai di chuyÓn nhµ cöa ... kho¶n chi nµy chiÕm tû träng nhá nhng rÊt cÇn thiÕt. 1.1.3.2.Ph¹m vi sö dông vèn ng©n s¸ch Nhµ níc cho cÊp ph¸t ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n Vèn cña ng©n s¸ch nhµ níc chØ ®îc cÊp ph¸t cho c¸c dù ¸n ®Çu t thuéc ®èi tîng sö dông vèn ng©n s¸ch Nhµ níc theo quy ®Þnh cña luËt ng©n s¸ch Nhµ níc vµ quy chÕ qu¶n lý ®Çu t vµ x©y dùng. Cô thÓ vèn ng©n s¸ch nhµ níc chØ ®îc cÊp ph¸t cho c¸c ®èi tîng sau: - C¸c dù ¸n kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi, quèc phßng an ninh kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi vèn vµ ®îc qu¶n lý sö dông theo ph©n cÊp vÒ chi ng©n s¸ch Nhµ níc cho ®Çu t ph¸t triÓn . - Hç trî c¸c dù ¸n cña c¸c doanh nghiÖp ®Çu t vµo c¸c lÜnh vùc cÇn cã sù tham gia cña Nhµ níc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt - Chi cho c«ng t¸c ®iÒu tra, kh¶o s¸t, lËp c¸c dù ¸n quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vïng, l·nh thæ, quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ vµ n«ng th«n khi ®îc Thñ tíng ChÝnh phñ cho phÐp - C¸c doanh nghiÖp Nhµ níc ®îc sö dông vèn khÊu hao c¬ b¶n vµ c¸c kho¶n thu cña Nhµ níc ®Ó l¹i ®Ó ®Çu t (®Çu t më réng, trang bÞ l¹i kü thuËt) Tãm l¹i, chi ®Çu t XDCB cña NSNN ®ã lµ nh÷ng kho¶n chi lín cña nhµ níc ®Çu t vµo viÖc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ x· héi kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi vèn trùc tiÕp vµ nã ®îc thùc hiÖn b»ng chÕ ®é cÊp ph¸t kh«ng hoµn tr¶ tõ ng©n s¸ch Nhµ níc. Chi ®Çu t XDCB lµ mét kho¶n chi trong chi ®Çu t ph¸t triÓn vµ hiÖn nay chi ®Çu t ph¸t triÓn chiÕm kho¶ng 20% tæng chi NSNN(67% GDP). HiÖn nay quan ®iÓm cña §¶ng ta lµ kh«ng sö dông tiÒn ®i vay cho tiªu dïng mµ chØ dïng vµo môc ®Ých ®Çu t ph¸t triÓn vµ ph¶i cã kÕ ho¹ch thu håi vèn vay vµ chñ ®éng tr¶ nî khi ®Õn h¹n, ®ång thêi tríc khi ®Çu t cÇn ph¶i nghiªn cøu kü nh»m ®¼m b¶o mçi ®ång vèn ®Çu t bá ra ®Òu mang l¹i hiÖu qu¶ cao. 1.2.Tr×nh tù ®Çu t x©y dùng cña mét dù ¸n: *Kh¸i niÖm: §ç ViÖt Hïng - Líp D36 - 01A 3 LuËn v¨n tèt nghiÖp Tr×nh tù ®Çu t vµ x©y dùng lµ thø tù theo thêi gian tiÕn hµnh nh÷ng c«ng viÖc cña qu¸ tr×nh ®Çu t ®Ó nh»m ®¹t ®îc môc tiªu ®Çu t. *C¸c giai ®o¹n cña tr×nh tù ®Çu t vµ x©y dùng: Theo chÕ ®é hiÖn hµnh th× tr×nh tù ®Çu t vµ x©y dùng ®îc chia lµm 3giai ®o¹n: - ChuÈn bÞ ®Çu t - Thùc hiÖn ®Çu t - KÕt thóc x©y dùng, ®a c«ng tr×nh vµo khai th¸c sö dông 1.2.1.Giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t : Giai ®o¹n nµy ®îc b¾t ®Çu tõ khi nghiªn cøu sù cÇn thiÕt ®Çu t cho ®Õn khi cã quyÕt ®Þnh ®Çu t cña cÊp cã thÈm quyÒn. Néi dung cña giai ®o¹n nµy bao gåm: - Nghiªn cøu vÒ sù cÇn thiÕt ph¶i ®Çu t vµ qui m« ®Çu t - TiÕn hµnh tiÕp xóc th¨m dß thÞ trêng trong níc hoÆc níc ngoµi níc ®Ó t×m nguån cung øng vËt t thiÕt bÞ hoÆc tiªu thô s¶n phÈm. Xem xÐt kh¶ n¨ng cã thÓ huy ®éng c¸c nguån vèn ®Ó ®Çu t vµ lùa chän c¸c h×nh thøc ®Çu t - TiÕn hµnh ®iÒu tra kh¶o s¸t vµ chän ®Þa ®iÓm x©y dùng - LËp dù ¸n ®Çu t - - Göi hå s¬ dù ¸n vµ v¨n b¶n tr×nh ®Õn ngêi cã thÈm quyÒn quyÕt ®inh ®Çu t, tæ chøc cho vay vèn ®Çu t vµ c¬ quan thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t. Nh vËy giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t lµ lµ c¬ së ®Ó thùc hiÖn c¸c néi dung tiÕp theo cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t, vµ kÕt thóc x©y dùng ®a dù ¸n vµo khai th¸c sö dông, ®©y còng lµ giai ®o¹n quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña c«ng cuéc ®Çu t trong t¬ng lai 1.2.2.Giai ®o¹n thùc hiÖn ®Çu t: Giai ®o¹n nµy ®îc b¾t ®Çu tõ khi cã quyÕt ®Þnh ®Çu t, c«ng tr×nh ®îc ghi vµo trong kÕ ho¹ch chuÈn bÞ thùc hiÖn ®Çu t cho ®Õn khi x©y dùng xong toµn bé c«ng tr×nh. Néi dung cña giai ®o¹n nµy: - Xin giao ®Êt hoÆc thuª ®Êt theo quy ®Þnh cña Nhµ níc §ç ViÖt Hïng - Líp D36 - 01A 4 LuËn v¨n tèt nghiÖp - ChuÈn bÞ mÆt b»ng x©y dùng - Tæ chøc tuyÓn chän t vÊn kh¶o s¸t thiÕt kÕ, t vÊn gi¸m ®Þnh kü thuËt chÊt lîng c«ng tr×nh - ThÈm ®Þnh thiÕt kÕ, tæng dù to¸n c«ng tr×nh: TÊt c¶ c¸c dù ¸n ®Çu t x©y dùng thuéc mäi nguån vèn vµ thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu ph¶i ®îc c¬ quan chuyªn m«n thÈm ®Þnh thiÕt kÕ tríc khi x©y dùng. Néi dung thÈm ®Þnh trªn mét sè mÆt: sù tu©n thñ c¸c tiªu chuÈn, qui ph¹m trong thiÕt kÕ kiÕn tróc, c«ng nghÖ, kÕt cÊu … - Tæ chøc ®Êu thÇu mua s¾m thiÕt bÞ, thi c«ng x©y l¾p - Xin giÊy phÐp x©y dùng: TÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh x©y dùng míi, c¶i t¹o söa ch÷a, thay ®æi chøc n¨ng hoÆc môc ®Ých sö dông ph¶i xin giÊy phÐp x©y dùng - KÝ kÕt hîp ®ång víi c¸c nhµ thÇu ®Ó thùc hiÖn dù ¸n - Thi c«ng x©y l¾p c«ng tr×nh - Theo dâi kiÓm tra viÖc thùc hiÖn hîp ®ång - QuyÕt to¸n vèn ®Çu t x©y dùng sau khi hoµn thµnh x©y l¾p ®a dù ¸n vµo khai th¸c sö dông: ViÖc quyÕt to¸n vèn ®Çu t x©y dùng ®îc tiÕn hµnh hµng n¨m trong thêi gian x©y dùng. Khi dù ¸n hoµn thµnh th× chñ ®Çu t ph¶i b¸o c¸o quyÕt to¸n vèn ®Çu t cho c¬ quan cÊp ph¸t hoÆc cho vay vèn vµ c¬ quan quyÕt ®Þnh ®Çu t. khi quyÕt to¸n ph¶i qui ®æi vèn ®Çu t ®· thùc hiÖn vÒ mÆt b»ng gi¸ trÞ thêi ®iÓm bµn giao ®a vµo vËn hµnh 1.2.3. KÕt thóc x©y dùng ®a dù ¸n vµo khai th¸c sö dông. Giai ®o¹n nµy ®îc b¾t ®Çu tõ khi c«ng tr×nh x©y dùng xong toµn bé, vËn hµnh ®¹t th«ng sè ®Ò ra trong dù ¸n ®Õn khi thanh lý dù ¸n. Néi dung cña giai ®o¹n nµy bao gåm: - Bµn giao c«ng tr×nh - Thùc hiÖn viÖc kÕt thóc x©y dùng c«ng tr×nh - VËn hµnh c«ng tr×nh vµ híng dÉn sö dông c«ng tr×nh - B¶o hµnh c«ng tr×nh - QuyÕt to¸n vèn ®Çu t §ç ViÖt Hïng - Líp D36 - 01A 5 LuËn v¨n tèt nghiÖp - Phª duyÖt quyÕt to¸n 2. Vai trß cña ngµnh Thuû lîi ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ ë níc ta 2.1.Kh¸i niÖm: Theo thèng kª ®iÒu tra ngµy 1/4/1999 d©n sè níc ta lµ 76.324.753 ngêi trong ®ã cã 37.519.754 nam (chiÕm 49,2%)vµ 38.804.999 n÷ (chiÕm 50,8%). Sè ngêi sèng ë n«ng th«n lµ 58.407.770(chiÕm 76,5%) vµ ë thµnh thÞ lµ 17.916.983 ngêi (chiÕm 23,5%) víi tû lÖ t¨ng d©n sè b×nh qu©n lµ 2,1% tõ n¨m 1979-1989 vµ lµ 1,7% tõ n¨m 1989-1999. HiÖn nay vÊn ®Ò ph¸t triÓn n«ng th«n ®©ng lµ mèi quan t©m hµng ®Çu ë c¸c níc trªn thÕ giíi nãi chung vµ ë ViÖt Nam nãi riªng còng nh thu hót ®îc sù chó ý cña nhiÒu nhµ khoa häc. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn toµn diÖn, ®¸p øng ®îc yªu cÇu trong ®êi sèng cña nh©n d©n, ®ßi hái n«ng th«n ph¶i cã mét c¬ së h¹ tÇng ®¶m b¶o, mµ tríc hÕt lµ thuû lîi - mét lÜnh vùc c¬ b¶n cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh. Thuû lîi ®¸p øng c¸c yªu cÇu vÒ níc mét trong nh÷ng ®iÒu kÖn tiªn quyÕt ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn cuéc sèng còng nh c¸c lo¹i h×nh s¶n xuÊt. §ång thêi thuû lîi gãp phÇn kh«ng nhá cho sù nghiÖp ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ®Êt níc, kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng c¶ vÒ kinh tÕ vµ v¨n ho¸ - x· héi . C¸c nguån níc trong thiªn nhiªn (níc mÆt ,níc ngÇm) vµ ma ph©n bè kh«ng ®Òu theo thêi gian, kh«ng gian. MÆt kh¸c yªu cÇu vÒ níc gi÷a c¸c vïng còng rÊt kh¸c nhau, theo mïa, theo th¸ng, thËm chÝ theo giê trong ngµy . Nh vËy cã thÓ nãi : Thuû lîi lµ biÖn ph¸p ®iÒu hoµ gi÷a yªu cÇu vÒ níc víi lîng níc ®Õn cña thiªn nhiªn trong khu vùc; ®ã còng lµ sù tæng hîp c¸c biÖn ph¸p nh»m khai th¸c, sö dông vµ b¶o vÖ c¸c nguån níc, ®ång thêi h¹n chÕ nh÷ng thiÖt h¹i do níc cã thÓ g©y ra. 2.2. Vai trß cña Thuû lîi ®èi víi viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc ta 2.2.1.Nh÷ng ¶nh hëng tÝch cùc: NÒn kinh tÕ cña ®Êt níc ta lµ nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp, ®éc canh lóa níc. V× vËy nÒn kinh tÕ níc ta phô thuéc rÊt nhiÒu vµo thiªn nhiªn, nÕu nh th¬i tiÕt khÝ hËu thuËn lîi th× ®ã lµ m«i trêng thuËn lîi ®Ó n«ng nghiÖp ph¸t triÓn nhng khi gÆp nh÷ng thêi kú mµ thiªn tai kh¾c nghiÖt nh h¹n h¸n, b·o lôt th× sÏ g©y ¶nh h- §ç ViÖt Hïng - Líp D36 - 01A 6 LuËn v¨n tèt nghiÖp ëng nghiªm träng ®èi víi ®êi sèng cña nh©n d©n ta ®Æc biÖt ®èi víi sù ph¸t triÓn cña c©y lóa, bëi v× lóa lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu quan träng cña níc ta. V× vËy mµ hÖ thèng thuû lîi cã vai trß t¸c ®éng rÊt lín ®èi víi nÒn kinh tÕ cña ®Êt níc ta nh: - T¨ng diÖn tÝch canh t¸c còng nh më ra kh¶ n¨ng t¨ng vô nhê chñ ®éng vÒ níc, gãp phÇn tÝch cùc cho c«ng t¸c c¶i t¹o ®Êt. Nhê cã hÖ thèng thuû lîi mµ cã thÓ cung cÊp níc cho nh÷ng khu vùc bÞ h¹n chÕ vÒ níc tíi tiªu cho n«ng nghiÖp ®ång thêi kh¾c phôc ®îc t×nh tr¹ng khi thiÕu ma kÐo dµi vµ g©y ra hiÖn tîng mÊt mïa mµ tríc ®©y t×nh tr¹ng nµy lµ phæ biÕn. MÆt kh¸c nhê cã hÖ thèng thuû lîi cung cÊp ®ñ níc cho ®ång ruéng tõ ®ã t¹o ra kh¶ n¨ng t¨ng vô, v× hÖ sè quay vßng sö dông ®Êt t¨ng tõ 1,3 lªn ®Õn 2-2,2 lÇn ®Æc biÖt cã n¬i t¨ng lªn ®Õn 2,4-2,7 lÇn. Nhê cã níc tíi chñ ®éng nhiÒu vïng ®· s¶n xuÊt ®îc 4 vô. Tríc ®©y do hÖ thèng thuû lîi ë níc ta cha ph¸t triÓn th× lóa chØ cã hai vô trong mét n¨m. Do hÖ thèng thuû lîi ph¸t triÓn h¬n tríc nªn thu ho¹ch trªn 1 ha ®· ®¹t tíi 60-80 triÖu ®ång, trong khi nÕu trång lóa 2 vô chØ ®¹t trªn díi 10 triÖu ®ång. HiÖn nay do cã sù quan t©m ®Çu t mét c¸ch thÝch ®¸ng cña §¶ng vµ Nhµ níc tõ ®ã t¹o cho ngµnh thuû lîi cã sù ph¸t triÓn ®¸ng kÓ vµ gãp phÇn vµo vÊn ®Ò xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ®ång thêi còng t¹o ra mét lîng lóa xuÊt khÈu lín vµ hiÖn nay níc ta ®ang ®øng hµng thø hai trªn thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu g¹o…Ngoµi ra, nhê cã hÖ thèng thuû lîi còng gãp phÇn vµo viÖc chèng hiÖn tîng sa m¹c ho¸ . - T¨ng n¨ng xuÊt c©y trång, t¹o ®iÒu kiÖn thay ®æi c¬ cÊu n«ng nghiÖp, gièng loµi c©y trång, vËt nu«i, lµm t¨ng gi¸ trÞ tæng s¶n lîng cña khu vùc - C¶i thiÖn chÊt lîng m«i trêng vµ ®iÒu kiÖn sèng cña nh©n d©n nhÊt lµ nh÷ng vïng khã kh¨n vÒ nguån níc, t¹o ra c¶nh quan míi - Thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kh¸c nh c«ng nghiÖp, thuû s¶n, du lÞch ... - T¹o c«ng ¨n viÖc lµm, gãp phÇn n©ng cao thu nhËp cho nh©n d©n, gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò x· héi, khu vùc do thiÕu viÖc lµm, do thu nhËp thÊp. Tõ ®ã gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n còng nh gãp phÇn æn ®Þnh vÒ kinh tÕ vµ chÝnh trÞ trong c¶ níc §ç ViÖt Hïng - Líp D36 - 01A 7 LuËn v¨n tèt nghiÖp - Thuû lîi gãp phÇn vµo viÖc chèng lò lôt do x©y dùng c¸c c«ng tr×nh ®ª ®iÒu ... tõ ®ã b¶o vÖ cuéc sèng b×nh yªn cña nh©n d©n vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho hä t¨ng gia s¶n xuÊt . Tãm l¹i thuû lîi cã vai trß v« cïng quan träng trong cuéc sèng cña nh©n d©n nã gãp phÇn vµo viÖc æn ®Þnh kinh tÕ vµ chÝnh trÞ tuy nã kh«ng mang l¹i lîi nhuËn mét c¸ch trùc tiÕp nhng nã còng mang l¹i nh÷ng nguån lîi gi¸n tiÕp nh viÖc ph¸t triÓn ngµnh nµy th× kÐo theo rÊt nhiÒu ngµnh kh¸c ph¸t triÓn theo. Tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn vµ gãp phÇn vµo viÖc ®Èy m¹nh c«ng cuéc CNH-H§H ®Êt níc. 3 2.2.2.Nh÷ng ¶nh hëng tiªu cùc : - MÊt ®Êt do sù chiÕm chç cña hÖ thèng c«ng tr×nh, kªnh m¬ng hoÆc do ngËp óng khi x©y dùng hå chøa, ®Ëp d©ng lªn. - ¶nh hëng ®Õn vi khÝ hËu khu vùc, lµm thay ®æi ®iÒu kiÖn sèng cña ngêi, ®éng thùc vËt trong vïng, cã thÓ xuÊt hiÖn c¸c loµi l¹, lµm ¶nh hëng tíi c©n b»ng sinh th¸i khu vùc vµ søc khoÎ céng ®ång - Lµm thay ®æi ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt, ®Þa chÊt thuû v¨n g©y ¶nh hëng tíi thîng, h¹ lu hÖ thèng, hoÆc cã thÓ g©y bÊt lîi ®èi víi m«i trêng ®Êt, níc trong khu vùc - Trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp lµm thay ®æi c¶nh quan khu vùc, ¶nh hëng tíi lÞch sö v¨n ho¸ trong vïng 3. C¸c yÕu tè ¶nh hëng tíi c«ng t¸c thuû lîi : Sù ph¸t triÓn cña thuû lîi ë c¸c quèc gia trªn thÕ giíi kh«ng ®ång ®Òu mµ phô thuéc vµo rÊt nhiÒu nh©n tè kh¸c nhau. NÕu xem xÐt mét c¸ch tæng qu¸t th× cã thÓ thÊy nã phô thuéc vµo c¸c yÕu tè c¬ b¶n sau : - §iÒu kiÖn tù nhiªn cña quèc gia - TËp qu¸n s¶n xuÊt, c¬ cÊu c©y trång còng nh nhu cÇu vÒ níc - Møc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ khoa häc kü thuËt 4. Néi dung b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi c¸c dù ¸n thuû lîi : §ç ViÖt Hïng - Líp D36 - 01A 8 LuËn v¨n tèt nghiÖp B¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi dù ¸n thuû lîi lµ hå s¬ ph¸p lý ®¶m b¶o r»ng c«ng tr×nh ®· héi ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn tèi u vµ hiÖn thùc ®Ó cã thÓ tiÕn hµnh ®Çu t x©y dùng . §©y lµ yªu cÇu b¾t buéc vµ v× thÕ ®ßi hái nghiªn cøu kh¶ thi ph¶i: - Tu©n thñ luËt tµi nguyªn níc vµ c¸c nghÞ ®Þnh, quy ®Þnh kÌm theo - Phï hîp quy ho¹ch tæng thÓ vµ quy ho¹ch chuyªn ngµnh cña khu vùc - T¬ng øng víi tr×nh ®é khoa häc - c«ng nghÖ trong x©y dùng vµ qu¶n lý kinh tÕ - Cã gi¶i ph¸p xö lý hËu qu¶ c¸c ¶nh hëng tíi x· héi vµ m«i trêng - C¸c tµi liÖu ®iÒu tra tÝnh to¸n ph¶i theo tiªu chuÈn hiÖn hµnh, ®ñ tin cËy 1.C¸c v¨n b¶n ph¸p lý cÇn thiÕt : §Ó xem xÐt phª duyÖt, nh÷ng hå s¬ sau lµ cÇn thiÕt: - Tê tr×nh cña UBND ®Þa ph¬ng xin ®Çu t dô ¸n - TrÝch lîc c¸c quy ho¹ch, nghiªn cøu ®· ®îc duyÖt - C¸c v¨n b¶n cã liªn quan ®Õn dù ¸n cña c¸c ngµnh 2.C¸c b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi: Bao gåm : + B¸o c¸o tæng hîp chi tiÕt cã ®ñ biÓu ®å, b¶n vÏ minh ho¹ + B¸o c¸o tãm lîc c¸c biÓu ®å, b¶n vÏ chñ yÕu kÌm theo 3.C¸c chuyªn ®Ò, b¶ng biÓu trong phô lôc: + B¸o c¸o thuû v¨n + B¸o c¸o ®Þa h×nh + B¸o c¸o ®Þa chÊt, ®Þa chÊt thuû v¨n thæ nhìng + NhiÖm vô dù ¸n: thuû ®iÖn thuû n«ng, phôc vô c¸c ngµnh kh¸c … +ThiÕt kÕ s¬ bé + ThiÕt kÕ thi c«ng vµ dù to¸n + ThiÕt kÕ tæ chøc vµ qu¶n lý khai th¸c + §Òn bï, di d©n t¸i ®Þnh c ,b¶o vÖ m«i trêng + §¸nh gi¸ hiªu qu¶ kinh tÕ dù ¸n + §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña m«i trêng cña dù ¸n vµ biÖn ph¸p xö lý §ç ViÖt Hïng - Líp D36 - 01A 9 LuËn v¨n tèt nghiÖp 5. Sù cÇn thiÕt ph¶i t¨ng cêng viÖc qu¶n lý chi ®Çu t XDCB tõ NSNN cho ngµnh thuû lîi. Tõ khi ®Êt níc ta chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng th× yªu cÇu vÒ qu¶n lý chi cho ®Çu t XDCB còng cã sù thay ®æi nh»m phï hîp víi nÒn kinh tÕ míi. HiÖn nay ë bÊt cø quèc gia nµo trªn thÕ giíi th× yªu cÇu vÒ qu¶n lý tµi chÝnh nãi chung vµ yªu cÇu vÒ viÖc qu¶n lý mét c¸ch chÆt chÏ c¸c kho¶n chi ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n ®èi víi ngµnh thuû lîi nãi riªng ph¶i ®¶m b¶o ®óng môc ®Ých, ®óng kÕ ho¹ch, ®óng ®Þnh møc, tiÕt kiÖm vµ sö dông nguån vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ lµ hÕt søc quan träng.Tuy nhiªn viÖc qu¶n lý c¸c kho¶n chi kh«ng bÞ thÊt tho¸t lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc nan gi¶i bëi v× trong thùc tÕ hiÖn tîng tham «, tham nhòng th× vÉn kh«ng thÓ lo¹i bá ®îc hÕt .V× vËy mµ viÖc t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý chi ®Çu t XDCB tõ NSNN cho ngµnh thuû lîi ë níc ta hiÖn nay xuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý do sau: Thø nhÊt: XuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng cña c«ng t¸c qu¶n lý vèn ®Çu t XDCB: HiÖn nay c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh ë níc ta cã nhiÒu thay ®æi nh»m ®¸p øng víi yªu cÇu thùc tiÔn cña níc ta hiÖn nay khi mµ ®Êt níc ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ truêng .Tuy nhiªn c¬ chÕ qu¶n lý vèn ®Çu t XDCB tríc ®©y trë nªn kÐm hiÖu qu¶ vµ kh«ng cßn phï hîp víi t×nh h×nh míi do vËy mµ ¶nh hëng lín ®Õn viÖc sö dông kinh phÝ cña ng©n s¸ch nhµ níc. V× vËy mµ nhµ níc ®· ban hµnh nghÞ ®Þnh sè 52 cña ChÝnh phñ nay bæ xung nghÞ ®Þnh sè 12 cña ChÝnh phñ vÒ viÖc ban hµnh Quy chÕ Qu¶n lý ®Çu t vµ x©y dùng nh»m qu¶n lý mét c¸ch chÆt chÏ h¬n c¸c kho¶n chi cña Nhµ níc cho ®Çu t vµ x©y dùng MÆt kh¸c do c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý tµi chÝnh chång chÐo nhiÒu khi hiÖu qu¶ qu¶n lý kh«ng cao. Ngoµi ra c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch nhiÒu khi kh«ng chÆt chÏ còng t¹o ra c¸c kÏ hë trong qu¶n lý vèn ®Çu t, trong khi ®ã nguån vèn dïng cho chi ®Çu t XDCB nhiÒu khi lµ nguån vèn ®i vay, cã thÓ lµ vay trong níc hoÆc vay níc ngoµi v× ®Êt níc ta cßn nghÌo mµ kh¶ n¨ng thu th× kh«ng thÓ ®¸p øng cho nhu cÇu chi v× vËy mµ yªu cÇu sö dông nguån vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ lµ rÊt cÇn thiÕt §èi víi c¸c ®¬n vÞ sö NSNN cho ®Çu t XDCB th× thiÕu chñ ®éng trong viÖc sö dông kinh phÝ ®îc cÊp do cha n¾m s¸t ®îc thùc tÕ nhu cÇu chi tiªu, nhiÒu ®¬n §ç ViÖt Hïng - Líp D36 - 01A 10 LuËn v¨n tèt nghiÖp vÞ ®· dïng mäi c¸ch ®Ó sö dông hÕt kinh phÝ ®îc cÊp vµ hä kh«ng quan t©m ®Õn viÖc chi ®óng ®Þnh møc, ®¬n gi¸, ®îc duyÖt… Thø hai: xuÊt ph¸t tõ vai trß cña c«ng t¸c qu¶n lý vèn ®Çu t XDCB ®èi víi ngµnh thuû lîi Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c qu¶n lý vèn ®Çu t XDCB nãi chung vµ ®èi víi ngµnh thuû lîi nãi riªng th× cã ý nghÜa quan träng trong viÖc thùc hµnh tiÕt kiÖm. §Ó tõ ®ã tËp chung mäi nguån lùc tµi chÝnh ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, æn ®Þnh vµ lµnh m¹nh nÒn kinh tÕ quèc gia, chèng c¸c hiÖn tîng tiªu cùc, l·ng phÝ, gãp phÇn æn ®Þnh tiÒn tÖ vµ kiÒm chÕ l¹m ph¸t Ngoµi ra thùc hiÖn c«ng t¸c nµy cßn ®¶m b¶o cho c¸c c«ng tr×nh thuû lîi cña nhµ níc ®îc ®¸p øng ®Çy ®ñ nguån vèn vµ sö dông nguån vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ®Ó hoµn thµnh tiÕn ®é thi c«ng c«ng tr×nh theo ®óng kÕ ho¹ch, n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan tµi chÝnh, c¬ quan cÊp ph¸t còng nh c¸c chñ ®Çu t trong qu¸ tr×nh ®Çu t x©y dùng Th«ng qua c«ng t¸c qu¶n lý mét c¸ch chÆt chÏ th× còng h¹n chÕ ®îc nh÷ng tiªu cùc trong qu¸ tr×nh thi c«ng c«ng tr×nh. Tõ ®ã còng thÊy ®îc nh÷ng mÆt cßn yÕu kÐm trong c«ng t¸c qu¶n lý ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng biÖn ph¸p hoÆc nh÷ng chÝnh s¸ch ®Ó bæ xung kÞp thêi nh»m lµm hoµn thiÖn h¬n c«ng t¸c qu¶n lý . Thø ba : XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña c¸c c«ng tr×nh ngµnh thuû lîi: Nh»m ®¶m b¶o cho chÊt lîng cña c«ng tr×nh thuû lîi th× cÇn ph¶i t¨ng cßng c«ng t¸c qu¶n lý bëi v× ngµnh thuû lîi cã ý nghÜa rÊt quan träng cho s¶n xuÊt nh tíi tiªu, hÖ thèng tho¸t níc, tho¸t lò…§Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c c«ng tr×nh ®ª ®iÒu. NÕu c«ng tr×nh ®ª ®iÒu kh«ng lµm tèt, lµm theo ®óng kÕ ho¹ch ®îc duyÖt …th× khi cã lò cã thÓ g©y ra hËu qu¶ nghiªm träng.V× vËy mµ cÇn ph¶i t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý vèn ®Çu t XDCB tõ NSNN ®èi víi ngµnh thuû lîi, viÖc t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý nµy võa nh»m ®¶m b¶o ®ång vèn ®îc sö dông ®óng môc ®Ých l¹i võa ®¶m b¶o ®îc chÊt lîng c«ng tr×nh nh thiÕt kÕ ®· ®îc duyÖt. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý do trªn mµ viÖc hoµn thiÖn, ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý NSNN nãi chung vµ viÖc t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý vèn ®Çu t XDCB tõ NSNN cho ngµnh thuû lîi nãi riªng lµ hÕt søc cÇn thiÕt. MÆt kh¸c viÖc qu¶n lý vèn ®Çu §ç ViÖt Hïng - Líp D36 - 01A 11 LuËn v¨n tèt nghiÖp t XDCB tõ NSNN ®èi víi ngµnh thuû lîi mét c¸ch cã hiÖu qu¶ th× sÏ n©ng cao ®îc tr¸ch nhiÖm còng nh ph¸t huy ®îc vai trß cña c¸c cÊp c¸c ngµnh c¸c ®¬n vÞ cã liªn quan ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý, sö dông NSNN vµ vèn vay cña nhµ níc, tõ ®ã gãp phÇn lËp l¹i kû c¬ng tµi chÝnh cña ®Êt níc 6. Nguyªn t¾c qu¶n lý cÊp ph¸t vèn ®Çu t XDCB : 6.1. §iÒu kiÖn cÊp ph¸t vèn ®Çu t XDCB : §Ó ®¶m b¶o cho c«ng t¸c XDCB tiÕn hµnh ®óng tr×nh tù, ®¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c cÊp ph¸t vèn ®Çu t XDCB, c¸c dù ¸n ®Çu t thuéc ®èi tîng cÊp ph¸t cña Ng©n s¸ch nhµ níc muèn ®îc cÊp ph¸t vèn ®Çu t XDCB ph¶i cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau : Thø nhÊt: ph¶i cã ®Çy ®ñ thñ tôc ®Çu t vµ x©y dùng . Thñ tôc ®Çu t vµ x©y dùng lµ nh÷ng quyÕt ®Þnh v¨n b¶n ... cña cÊp cã thÈm quyÒn cho phÐp ®îc ®Çu t dù ¸n theo ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc. Nã lµ kÕt qu¶ cña c¸c bíc chÊp hµnh tr×nh tù ®Çu t vµ x©y dùng. ChØ khi nµo hoµn tÊt c¸c thñ tôc ®Çu t vµ x©y dùng nh quyÕt ®Þnh cña cÊp cã thÈm quyÒn cho phÐp tiÕn hµnh c«ng t¸c chuÈn bÞ ®Çu t, b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi vµ quyÕt ®Þnh ®Çu t cña cÊp cã thÈm quyÒn, thiÕt kÕ dù to¸n ®îc duyÖt …th× dù ¸n míi ®îc phÐp ghi vµo kÕ ®Çu t XDCB vµ míi ®îc phÐp cÊp ph¸t vèn theo kÕ ho¹ch, thiÕt kÕ dù to¸n ®îc duyÖt Thø hai: C«ng tr×nh ®Çu t ph¶i ®îc ghi vµo kÕ ho¹ch vèn ®Çu t XDCB n¨m . Khi c«ng tr×nh ®îc ghi vµo kÕ ho¹ch ®Çu t nghÜa lµ dù ¸n ®· ®îc tÝnh to¸n vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ mang l¹i cho nÒn kinh tÕ quèc d©n, tÝnh to¸n vÒ ph¬ng ¸n ®Çu t vÒ nguån vèn ®Çu t vµ ®· c©n ®èi ®îc kh¶ n¨ng cung cÊp nguyªn vËt liÖu, kh¶ n¨ng thi c«ng dù ¸n. ChØ khi nµo dù ¸n ®îc ghi trong kÕ ho¹ch ®Çu t XDCB míi ®¶m b¶o vÒ mÆt thñ tôc ®Çu t, x©y dùng vµ míi cã nguån vèn cña NSNN ®¶m b¶o cho viÖc cÊp ph¸t vèn ®Çu t XDCB ®îc thùc hiÖn §ç ViÖt Hïng - Líp D36 - 01A 12 LuËn v¨n tèt nghiÖp Thø ba: ph¶i cã ban qu¶n lý c«ng tr×nh ®îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh cña cÊp cã thÈm quyÒn C¸c c«ng tr×nh ®Çu t cÇn thiÕt ph¶i cã bé phËn qu¶n lý dù ¸n ®Ó thùc hiÖn c¸c thñ tôc ®Çu t vµ x©y dùng; ®Ó qu¶n lý sö dông vµ quyÕt to¸n vèn ®Çu t cña dù ¸n, ®Ó kiÓm tra gi¸m s¸t qu¸ tr×nh ®Çu t x©y dùng dù ¸n, ®¶m b¶o sö dông vèn ®óng kÕ ho¹ch vµ cã hiÖu qu¶. V× vËy chØ khi cã ban qu¶n lý dù ¸n ®îc thµnh lËp th× c¸c quan hÖ vÒ ph©n cÊp thanh to¸n míi ®îc thùc hiÖn, nªn ®¶m b¶o ®óng chÕ ®é Nhµ níc quy ®Þnh Thø t : §· tæ chøc ®Êu thÇu tuyÓn chän t vÊn mua s¾m vËt t thiÕt bÞ, x©y l¾p theo quy ®Þnh cña chÕ ®é ®Êu thÇu (trõ nh÷ng dù ¸n ®îc phÐp chØ ®Þnh thÇu) §Ó thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t, c¸c ban qu¶n lý dù ¸n, chñ ®Çu t ph¶i tuyÓn chän thÇu ®Ó thùc hiÖn thi c«ng x©y l¾p, mua s¾m vËt t thiÕt bÞ theo yªu cÇu ®Çu t cña dù ¸n. Trong c¬ chÕ thÞ trêng viÖc ®Êu thÇu ®Ó tuyÓn chän thÇu lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Môc ®Ých cña viÖc tæ chøc ®Êu thÇu lµ ®Ó chän ®îc nh÷ng ®¬n vÞ thi c«ng x©y l¾p cã tr×nh ®é qu¶n lý tèt, tæ chøc thi c«ng nhanh hîp lý ®¶m b¶o chÊt lîng vµ gi¸ thµnh hîp lý. Sau khi ®· chän thÇu c¸c ®¬n vÞ chñ ®Çu t ph¶i kÝ kÕt hîp ®ång thi c«ng vÒ mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ; c¸c chñ ®Çu t theo dâi qu¶n lý vµ tæ chøc thanh to¸n cho c¸c ®¬n vÞ nhËn thÇu theo nh÷ng ®iÒu ®· kÝ kÕt trong hîp ®ång. V× vËy nÕu kh«ng cã ®Êu thÇu ®Ó chän thÇu thi c«ng th× viÖc x©y dùng dù ¸n kh«ng thÓ ®îc thùc hiÖn vµ viÖc cÊp vèn ®Çu t kh«ng thÓ cã Thø n¨m: C¸c c«ng tr×nh ®Çu t chØ ®îc cÊp ph¸t khi cã khèi lîng c¬ b¶n hoµn thµnh ®ñ ®iÒu kiÖn ®îc cÊp vèn thanh to¸n hoÆc ®ñ ®iÒu kiÖn ®îc cÊp vèn t¹m øng S¶n phÈm XDCB do c¸c ®¬n vÞ thi c«ng x©y l¾p (®¬n vÞ tróng thÇu hoÆc chØ ®Þnh thÇu) thùc hiÖn th«ng qua qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y l¾p theo hîp ®ång ®Æt hµng cña c¸c chñ ®Çu t (chñ c«ng tr×nh). ChÝnh v× vËy khi nµo cã khèi lîng x©y dùng c¬ b¶n hoµn thµnh (s¶n phÈm XDCB hoµn thµnh - Bé phËn c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, c«ng tr×nh hoµn thµnh cña ®¬n vÞ x©y l¾p bµn giao theo ®óng nh÷ng ®iÒu ®· ghi trong hîp ®ång (®· ®îc nghiÖm §ç ViÖt Hïng - Líp D36 - 01A 13 LuËn v¨n tèt nghiÖp thu - cã trong kÕ ho¹ch thiÕt kÕ, dù to¸n) th× chñ ®Çu t míi ®îc thanh to¸n cho khèi lîng hoµn thµnh ®ã . §èi víi viÖc mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ vµ ®èi víi phÇn thi c«ng x©y l¾p ®Êu thÇu, ®Ó ®¶m b¶o nhu cÇu vèn cho viÖc mua s¾m thiÕt bÞ, dù tr÷ vËt t ... th× c¸c ®¬n vÞ mua s¾m thi c«ng ®îc t¹m øng tríc (cÊp ph¸t t¹m øng) nhng ph¶i ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn cña t¹m øng ®· quy ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o sö dông vèn ®óng môc ®Ých vµ cã hiÖu qu¶ 6.2. Nguyªn t¾c qu¶n lý cÊp ph¸t vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n §Ó ®¶m b¶o tÝnh kÕ ho¹ch vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cao cña vèn ®Çu t, ®ång thêi ®¶m b¶o phï hîp víi sù vËn ®éng cña vèn ®Çu t th× viÖc cÊp vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng nguyªn t¾c sau : Thø nhÊt: CÊp ph¸t vèn ®Çu t XDCB ph¶i trªn c¬ së thùc hiÖn nghiªm chØnh tr×nh tù ®Çu t vµ x©y dùng, ®¶m b¶o ®Çy ®ñ c¸c c¸c tµi liÖu thiÕt kÕ, dù to¸n Tr×nh tù ®Çu t vµ x©y dùng bao gåm 3 giai ®o¹n : + ChuÈn bÞ ®Çu t + Thùc hiªn ®Çu t + KÕt thóc x©y dùng ®a c«ng tr×nh vµo khai th¸c sö dông Mçi giai ®o¹n cña tr×nh tù thÓ hiÖn kÕt qu¶ cña viÖc thùc hiÖn chñ tr¬ng, kÕ ho¹ch ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n theo kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ ë tuõng thêi kú ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc - Giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t lµ giai ®o¹n thÓ hiÖn chñ tr¬ng ®Çu t. Sù cÇn thiÕt ®Çu t dù ¸n, lËp dù ¸n ®Çu t (dù ¸n tiÒn kh¶ thi, dù ¸n kh¶ thi) xÐt duyÖt vµ quyÕt ®Þnh ®Çu t dù ¸n lµ nh÷ng néi dung cña c«ng viÖc chuÈn bÞ ®Çu t. ChØ khi cã quyÕt ®Þnh ®Çu t dù ¸n ®îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt th× dù ¸n míi ®îc ghi vµo trong kÕ ho¹ch ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n cña nhµ níc vµ míi ®îc cÊp ph¸t vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n - Giai ®o¹n thùc hiÖn ®Çu t : lµ giai ®o¹n thùc hiÖn nh÷ng c«ng t¸c chuÈn bÞ x©y dùng vµ thùc hiÖn c«ng t¸c ®©u t x©y dùng dù ¸n. Trong giai ®o¹n nµy c¸c tµi liÖu vÒ thiÕt kÕ dù to¸n, hîp ®ång thi c«ng…® îc hoµn thµnh. ChÊt lîng lËp §ç ViÖt Hïng - Líp D36 - 01A 14 LuËn v¨n tèt nghiÖp duyÖt còng nh ®¶m b¶o cung cÊp kÞp thêi c¸c tµi liÖu thiÕt kÕ dù to¸n cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh trong trong viÖc sö dông hîp lý vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n. Trªn c¬ së nh÷ng tµi liÖu thiÕt kÕ dù to¸n ®îc duyÖt th× viÖc thi c«ng x©y l¾p c«ng tr×nh míi ®îc thùc hiÖn vµ vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n míi ®îc chi ra cho viÖc thùc hiÖn c¸c khèi lîng x©y l¾p ®ã - Giai ®o¹n kÕt thóc x©y dùng ®a c«ng tr×nh vµo khai th¸c vµ sö dông: lµ giai ®o¹n kh¸nh thµnh nghiÖm thu bµn giao vµ quyÕt to¸n vèn ®Çu t. Sè thùc chi cÊp ph¸t vèn ®Çu t cho dù ¸n chØ ®îc thùc hiÖn ®óng theo b¸o c¸o quyÕt to¸n vèn ®Çu t ®îc duyÖt . Tõ nh÷ng ®iÒu ph©n tÝch trªn cho thÊy mét trong nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña cÊp ph¸t vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n lµ ph¶i ®¶m b¶o c¸c tµi liÖu thiÕt kÕ dù to¸n, tu©n thñ ®óng tr×nh tù ®Çu t vµ x©y dùng. ChØ cã ®¶m b¶o nguyªn t¾c nµy th× tiÒn vèn cÊp ra míi ®óng kÕ ho¹ch, cã hiÖu qu¶ theo ®óng chñ tr¬ng ®Çu t x©y dùng cña Nhµ níc Thø hai : ViÖc cÊp ph¸t vèn ®Çu t XDCB ph¶i ®¶m b¶o ®óng môc ®Ých ®óng kÕ ho¹ch . Thø ba: ViÖc cÊp ph¸t vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n chØ ®îc thùc hiÖn theo møc ®é thùc tÕ hoµn thµnh kÕ ho¹ch, trong ph¹m vi gi¸ dù to¸n ®îc duyÖt. Thø t: ViÖc cÊp vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n ®îc thùc hiªn b»ng 2 ph¬ng ph¸p: cÊp ph¸t kh«ng hoµn tr¶ vµ cho vay cã hoµn tr¶ Thø n¨m: CÊp ph¸t vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n ph¶i thùc hiÖn kiÓm tra b»ng ®ång tiÒn ®èi víi viÖc sö dông ®óng môc ®Ých cã hiÖu qu¶ vèn ®Çu t . 6.3. H×nh thøc cÊp ph¸t thanh to¸n: CÊp ph¸t, thanh to¸n vèn ®Çu t XDCB bao gåm 2 kh©u: - CÊp ph¸t vµ thu håi t¹m øng - Thanh to¸n khèi lîng hoµn thµnh 6.3.1. CÊp ph¸t t¹m øng nh»m ®¶m b¶o vèn cho c¸c ®¬n vÞ trong viÖc thùc hiÖn thi c«ng, x©y l¾p, mau s¾m thiÕt bÞ, thuª t vÊ, ®Òn bï gi¶i phãmh mÆt b»ng. Khi §ç ViÖt Hïng - Líp D36 - 01A 15 LuËn v¨n tèt nghiÖp cha cã khèi lîng hoµn thµnh vÒ nh÷ng c«ng viÖc nµy t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn ®îc kÕ ho¹ch ®Çu t c¬ b¶n vµ hoµn thµnh dù ¸n ®óng kú h¹n. 6.3.2. CÊp ph¸t khèi lîng x©y dùng c¬ b¶n hoµn thµnh lµ néi dung chÝnh cña cÊp ph¸t vèn ®Çu t XDCB. V× lóc nµy tiÒn vèn míi thùc sù ®îc cÊp ra cho viÖc thùc hiÖn ®Çu t x©y dùng dù ¸n, lµ kh©u cã t¸c dông quyÕt®Þnh ®¶m b¶o cÊp ph¸t ®óng thiÕt kÕ, ®óng kÕho¹ch vµ dù to¸n ®îc duyÖt. Trong qu¸ tr×nh cÊp ph¸t thanh to¸n cÇn phèi hîp víi c¸c ngµnh chñ qu¶n, t¨ng cêng kiÓm tra gi¸m s¸t ®Ó qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t cã hiÖu qu¶ h¬n. * C«ng t¸c quyÕt to¸n vèn ®Çu t XDCB: QuyÕt to¸nvèn ®Çu t lµ toµn bé chi phÝ h¬p ph¸p ®· thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh ®Çu t ®Ó ®a dù ¸n vµo khai th¸c sö dông. Chi phÝ hîp ph¸p lµ chi phÝ theo ®óng hîp ®ång ®· ký kÕt vµ thiÕt kÕ dù to¸n ®îc phª duyÖt, b¶o ®¶m ®óng tiªu chuÈn, ®Þnh møc, ®¬n gi¸, chÕ ®é tµi chÝnh - kÕ to¸n vµ nh÷ng quy ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ níc cã liªn quan. QuyÕt to¸n vèn ®Çu t trong giíi h¹n tæng møc nÕu cã. QuyÕt to¸n vèn ®Çu t XDCB cho ngµnh thuû lîi lµ kh©u c«ng viÖc cuèi cïng trong c¶ qu¸ tr×nh qu¶n lý chi ng©n s¸ch ®Çu t XDCB cho ngµnh thuû lîi. Nã lµ quy tr×nh kiÓm tra rµ so¸t chØnh lý l¹i sè liÖu ®· ®îc ph¶n ¸nh sau mét kú h¹ch to¸n vµ t×n h×nh chÊp hµnh dù to¸n chi nh»m ph©n tÝch kÕt qu¶ thùc hiÖn dù to¸n chi ®Çu t ®Ó rót ra kinh nghiÖm, bµi häc cÇn thiÕt trong thùc hiÖn chi vµ qu¶n lý chi ®Çu t ë kú sau. §ç ViÖt Hïng - Líp D36 - 01A 16 LuËn v¨n tèt nghiÖp Ch¬ng 2: Ch¬ng II thùc tr¹ng cña viÖc qu¶n lý vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n ®èi víi ngµnh thuû lîi trong thêi gian qua 1. Kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh thuû lîi ë níc ta hiÖn nay: ViÖt nam cã 2360 con s«ng, trong ®ã cã 9 hÖ thèng s«ng lín cã diÖn tÝch lu vùc trªn 10.000km2. Tæng lîng níc mÆt trung b×nh hµng n¨m 835 tû m3, trong ®ã cã 313 tû m3 s¶n sinh trªn l·nh thæ vµ 522 tû m3 tõ l·nh thæ c¸c níc kh¸c ®æ vµo. Tµi nguyªn níc díi ®Êt cã tr÷ lîng ®éng thiªn nhiªn toµn l·nh thæ kho¶ng 1.500m3/s. Nguån tµi nguyªn níc tho¹t nh×n dêng nh ®îc u ®·i, nhng so víi c¸c níc trªn thÕ giíi th× lîng níc s¶n sinh trong níc vµo lo¹i trung b×nh thÊp (4200m3/ngêi) Trong nh÷ng n¨m qua Nhµ níc vµ nh©n d©n ta ®· ®Çu t x©y dùng nhiÒu c«ng tr×nh thuû lîi. Theo tµi liÖu ®iÒu tra c¶ níc ®· cã 8625 c«ng tr×nh c¸c lo¹i, trong ®ã cã 743 hå chøa lo¹i võa vµ lín (cha kÓ hµng ngh×n hå ®Ëp nhá ), 1017 ®Ëp d©ng, 4712 cèng tíi tiªu lo¹i võa vµ lín, gÇn 200 tr¹m b¬m ®iÖn c¸c lo¹i. Tæng gi¸ trÞ ®Çu t theo trÞ gi¸ hiÖn t¹i íc tÝnh trªn 100.000 tû ®ång (cha kÓ 5700 km ®ª s«ng, 2000 km ®ª biÓn cïng víi hÖ thèng cèng vµ hµng ngh×n km bê bao chèng lò ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long). Sè vèn vèn ®Çu t nµy ®· ®a diÖn tÝch ®îc thuû lîi ho¸ t»ng tõ 4 triÖu ha n¨m 1980 ®Õn 5 triÖu ha vµo n¨m 1990 vµ 6 triÖu ha vµo n¨m 2000. Tuy nhiªn kh¶ n¨ng ng¨n chÆn nh÷ng thiÖt h¹i do b·o lò g©y ra rÊt kÐm, v× vËy mét vïng ®Êt n«ng nghiÖp vÉn n»m trong t×nh tr¹ng bÞ ngËp mÆn. §ç ViÖt Hïng - Líp D36 - 01A 17 LuËn v¨n tèt nghiÖp TÝnh ®Õn ®Çu n¨m 1996 c¸c hÖ thèng thuû lîi ë níc ta míi chØ phôc vô tíi ®îc cho 5,6 triÖu ha gieo trång lóa (kho¶ng h¬n 3 triÖu ha ®Êt canh t¸c/tæng diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp kho¶ng 7 triÖu ha), 60 v¹n ha rau mµu vµ c©y c«ng nghiÖp, tiªu óng cho 92 v¹n ha vµ c¶i t¹o 70 v¹n ha ®Êt ven biÓn. Hµng n¨m thuû lîi cßn cung cÊp h¬n 2 tû m3 níc cho c«ng nghiÖp, d©n dông thuû s¶n ...Tµi s¶n cè ®Þnh cña c¸c hÖ thèng thuû lîi íc tÝnh kho¶ng h¬n 20.000 tû ®ång (theo thêi gi¸ n¨m 1992). Phôc vô cho sù nghiÖp ph¸t triÓn thuû lîi ë níc ta tríc ®©y cã bé Thuû lîi, nay lµ ngµnh thuû lîi thuéc bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n. §Õn nay ngµnh Thuû lîi ®· cã ®ñ n¨ng lùc ®Ó hoµn chØnh c¸c kh©u tõ Quy ho¹ch, Kh¶o s¸t thiÕt kÕ, thi c«ng vµ qu¶n lý khai th¸c c¸c hÖ thèng thuû lîi, kÓ c¶ c¸c c«ng tr×nh vµ hÖ thèng lín, phøc t¹p, ngang tÇm víi tr×nh ®é khoa häc cña thÕ giíi. Tham gia vµo c«ng t¸c thuû lîi, cßn cã sù ®ãng gãp kh«ng nhá cña c¸c ngµnh kh¸c nh X©y dùng, §iÖn lùc... §èi víi vïng ®ång b»ng, trung du phÝa b¾c c¸c hÖ thèng thuû lîi ®· cÊp níc tíi tiªu (chñ ®éng hoÆc t¹o nguån), t¹o ®iÒu kiÖn cho n«ng d©n s¶n xuÊt trªn phÇn lín diÖn tÝch canh t¸c. §ång b»ng B¾c bé ®· cã kho¶ng 84% ®Êt n«ng nghiÖp ®îc thuû lîi ho¸, ®a hÖ sè sö dông ®Êt lªn xÊp xØ 2 lÇn. MÆc dï nh÷ng hÖ thèng thuû lîi nµy do x©y dùng ®· l©u, c«ng t¸c duy tu b¶o dìng trong nh÷ng n¨m qua cßn nhiÒu khã kh¨n nªn chÊt lîng còng nh hiÖu qu¶ phôc vô cha cao . ë ®ång b»ng phÝa nam, ®Æc biÖt t¹i c¸c tØnh ®ång b»ng s«ng Cöu Long, t×nh h×nh thuû lîi cßn rÊt nhiÒu h¹n chÕ. T¹i c¸c tØnh nµy hÖ thèng thuû lîi vÉn thiÕu vµ cha ®ång bé, ngËp lôt thêng xuyªn x¶y ra, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp v× thÕ nªn bÞ ®éng, phô thuéc nhiÒu vµo thiªn nhiªn 2. Quy tr×nh qu¶n lý thanh to¸n vèn ®Çu t XDCB ®èi víi ngµnh Thuû lîi t¹i Vô §Çu t . 2.1. Quy tr×nh chung : 2.1.1. Ho¹t ®éng ®Çu t tu©n thñ theo mét quy tr×nh v× vËy còng ph¶i tu©n theo mét chu tr×nh cña dù ¸n - Trong qu¸ tr×nh thanh to¸n cã nhiÒu v¨n b¶n ®Çu t ®Ó chøng minh vµ thô lý hå s¬, phï hîp víi tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ §ç ViÖt Hïng - Líp D36 - 01A 18 LuËn v¨n tèt nghiÖp - Tríc khi cÊp ph¸t ph¶i kiÓm tra tÝnh ph¸p lý: + TÝnh hîp ph¸p + VÒ gi¸ trÞ ph¶i phï hîp víi tõng thêi kú + §Ò xuÊt gi¸ trÞ cÊp ph¸t 2.1.2.Quy tr×nh qu¶n lý theo kÕ ho¹ch: - Thô lý hå s¬ - KiÓm tra toµn bé hå s¬ ph¸p lý cña dù ¸n + QuyÕt ®Þnh b»ng v¨n b¶n quy ho¹ch + QuyÕt ®Þnh giao nhiÖm chñ nhiÖm ®Çu t ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc + Dù ¸n ®îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt vÒ néi dung - V¨n b¶n chØ ®Þnh thÇu - Hîp ®ång giao nhËn thÇu - ThÈm tra vÒ gi¸ trÞ thùc hiÖn quy ho¹ch + KiÓm tra tÝnh ph¸p lý cña néi dung thùc hiÖn quy ho¹ch + KiÓm tra vÒ mÆt khèi lîng thùc tÕ vµ kÕ ho¹ch ®îc duyÖt + X¸c ®Þnh khèi lîng thùc tÕ cña c«ng viÖc thùc hiÖn * C¨n cø vµo kÕt qu¶ cña hai néi dung trªn ®Ò xuÊt cÊp ph¸t thanh to¸n cho chñ ®Çu t 2.1.3.Quy tr×nh qu¶n lý dù ¸n * Qu¶n lý ë giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t - KiÓm tra chñ tr¬ng ®Çu t + QuyÕt ®Þnh ®Çu t + QuyÕt ®Þnh tróng thÇu + Hîp ®ång kinh tÕ + Biªn b¶n nghiÖm thu tµi liÖu + QuyÕt ®Þnh dù ¸n ®Çu t - KiÓm tra vÒ mÆt gi¸ trÞ hîp ®ång - KiÓm tra vÒ mÆt ph¸p lý - C¸c biªn b¶n nghiÖm thu vµ kh¶o s¸t kü thuËt + X¸c ®Þnh khèi lîng + X¸c ®Þnh gi¸ trÞ C¨n cø hå s¬ ph¸p lý ®· kiÓm tra ®Ò xuÊt cÊp ph¸t thanh to¸n §ç ViÖt Hïng - Líp D36 - 01A 19 LuËn v¨n tèt nghiÖp * Qu¶n lý ë giai ®o¹n thùc hiÖn ®Çu t - Ph¸p lý : hîp ®ång kinh tÕ,thiÕt kÕ ,biªn b¶n bµn giao nghiÖm thu thiÕt kÕ - Khèi lîng :x¸c ®Þnh khèi lîng thùc hiÖn ,quy tr×nh thiÕt kÕ ,biªn b¶n ph¸t sinh, biªn b¶n bµn giao - VÒ gi¸ trÞ: c¨n cø vµo khèi lîng thùc hiÖn, ®¬n gi¸ ®Ò xuÊt thanh to¸n * Giai ®o¹n thùc hiÖn dù ¸n - VÒ ph¸p lý : + Hå s¬ mêi thÇu + QuyÕt ®Þnh tróng thÇu - Khèi lîng x©y l¾p + C¨n cø vµo khèi lîng nhµ thÇu ®· thùc hiÖn, biªn b¶n ph¸t sinh, x¸c ®Þnh khèi lîng thùc hiÖn C¨n cø khèi lîng thùc hiÖn vµ ®¸nh gi¸ ®Ó ®Ò xuÊt thanh to¸n * VÒ thiÕt bÞ : c¨n cø vµo hîp ®ång cung cÊp thiÕt bÞ gi÷a nhµ thÇu vµ chñ ®Çu t víi khèi lîng thùc hiÖn ®Ó ®Ò xuÊt thanh to¸n víi chñ ®Çu t * Giai ®o¹n kÕt thóc - X¸c ®Þnh chi phÝ kh¸c cña dù ¸n + NghiÖm thu kh¸nh thµnh bµn giao, ch¹y thö + Chi ban qu¶n lý, ®Ò xuÊt biÖn ph¸p cÊp ph¸t thanh to¸n cho ®¬n vÞ 3. Thùc tr¹ng cña viÖc qu¶n lý chi ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n tõ ng©n s¸ch nhµ níc cho ngµnh Thuû lîi trong thêi gian qua: 3.1. Thùc tr¹ng hÖ thèng thuû lîi ë níc ta hiÖn nay: Do c¸c c«ng ty qu¶n lý thuû n«ng ph¶i tr¶ nh÷ng chi phÝ c¬ b¶n nh l¬ng, hµnh chÝnh, tiÒn ®iÖn, nªn thiÕu tiÒn vËn hµnh b¶o dìng dÉn ®Õn viÖc duy tu kÐm vµ sö dông díi møc c«ng suÊt hiÖn cã. MÆt kh¸c chÊt lîng c«ng tr×nh rÊt thÊp, cã n¬i võa x©y dùng ®· bÞ ph¸ huû do lò quÐt vµ do c¸c t¸c ®éng kh¸c cña thêi tiÕt, khÝ hËu, bÞ båi lÊp, huû liÖt. Mét sè c«ng tr×nh x©y dùng xong kh«ng cã níc ph¶i trê níc trêi. Míi kho¶ng 40% x· nghÌo ®· cã c«ng tr×nh thuû lîi. Thuû lîi ë c¸c vïng nghÌo x· nghÌo cßn chËm ph¸t triÓn, mét mÆt do nhµ níc cha ®ñ søc ®Çu t vèn vµo c¸c vïng nµy v× qu¸ tèn kÐm, mÆt kh¸c do s¶n xuÊt cha ph¸t triÓn, c¸c §ç ViÖt Hïng - Líp D36 - 01A 20