Tài liệu Xây dựng website hỗ trợ quản lý kinh doanh thuốc thú y và thủy sản trên mạng internet

Đồ án tốt nghiệp GVHD:TS Lưu Ngọc Quang Đề tài: “Xây dựng Website hỗ trợ quản lý kinh doanh thuốc thú y và thủy sản trên mạng internet” Web site kinh doanh thuốc thú y và thủy sản. SVTH: Nguyễn Đăng Trình 1 Đồ án tốt nghiệp GVHD:TS Lưu Ngọc Quang Phần I. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ GIỚI THIỆU MỘT SỐ CÔNG CỤ LẬP TRÌNH Chương I. TỔNG QUAN VỀ INTERNET I.1. INTERNET I.1.1. TÌM HIỂU SƠ LƯỢC VỀ INTERNET Internet là một mạng máy tính có phạm vi toàn cầu bao gồm nhiều mạng nhỏ cũng như các máy tính riêng lẻ được kết nối với nhau để có thể liên lạc và trao đổi thông tin. Thông qua mạng Internet bạn có thể viết thư, đọc báo, xem bản tin, giải trí, tra cứu... Đặc biệt từ năm 1993 trở đi, mạng Internet không chỉ cho phép chuyển tải thông tin nhanh chóng mà còn giúp cung cấp thông tin, nó cũng là diễn đàn và là thư viện toàn cầu đầu tiên. Các thông tin được đặt rải rác trên toàn cầu có thể truyền thông được với nhau nhờ một thiết bị là Modem và đường dây điện thoại. Ngày nay, số lượng người truy cập vào mạng Internet trên toàn thế giới đang ngày càng tăng lên nhanh chóng. Qua đó có thể thấy rằng Internet đã đưa chúng ta vào thế giới có tầm nhìn rộng hơn. Hệ điều hành UNIX là hệ phát triển mạnh với rất nhiều công cụ hỗ trợ và đảm bảo các phần mềm ứng dụng có thể chuyển qua lại trên các họ máy tính khác nhau (máy mini, máy tính lớn và máy vi tính). Bên cạnh là hệ điều hành UNIX BSD còn cung cấp nhiều thủ tục Internet cơ bản, đưa ra khái niệm Socket và cho phép chương trình ứng dụng thâm nhập vào Internet một cách dễ dàng. Internet có thể tạm hiểu là liên mạng gồm các máy tính nối với nhau theo một nghi thức và một số thủ tục chung gọi là TCP/IP (Transmission Control Protocol /Internet Protocol). Thủ tục và nghi thức này trước kia đã được thiết lập và phát triển cho một đề án nghiên cứu của Bộ Quốc Phòng Mỹ với mục đích liên lạc giữa các máy tính nối đơn lẻ và các mạng máy tính với nhau mà không phụ thuộc vào các hãng cung cấp máy tính. Sự liên lạc này vẫn được bảo đảm liên tục ngay cả trong trường hợp có nút trong mạng không hoạt động. Trên quan điểm Client/Server thì có thể xem Internet như là mạng của các mạng của các Server, có thể truy xuất bởi hàng triệu Client. Việc chuyển và nhận thông tin trên Internet được thực hiện bằng nghi thức TCP/IP. Nghi thức này gồm hai thành phần là Internet Protocol (IP) và Transmission Control Protocol (TCP). IP cắt nhỏ và đóng gói thông tin chuyển qua mạng, khi đến máy nhận thì thông tin đó sẽ được ráp nối lại. TCP bảo đảm cho sự chính xác của thông tin được truyền đi cũng như của thông tin được ráp nối lại, đồng thời TCP cũng sẽ yêu cầu truyền lại thông tin thất lạc hay hư hỏng. Tùy theo thông tin lưu trữ và mục đích phục vụ mà các Server trên Web site kinh doanh thuốc thú y và thủy sản. SVTH: Nguyễn Đăng Trình 2 Đồ án tốt nghiệp GVHD:TS Lưu Ngọc Quang Internet sẽ được phân chia thành các loại khác nhau như Web Server, Email Server hay FTP Server. Mỗi loại server sẽ được tối ưu hóa theo mục đích sử dụng. Web site kinh doanh thuốc thú y và thủy sản. SVTH: Nguyễn Đăng Trình 3 GVHD:TS Lưu Ngọc Quang Đồ án tốt nghiệp Theo quan điểm người sử dụng, Internet trông như là bao gồm một tập hợp các chương trình ứng dụng, sử dụng những cơ sở hạ tầng của mạng để truyền tải những công việc thông tin liên lạc. Chúng ta dùng thuật ngữ "Interoperability" để chỉ khả năng những hệ máy tính nhiều chủng loại hợp tác lại với nhau để giải quyết vấn đề. Hầu hết người sử dụng truy cập Internet thực hiện công việc đơn giản là chạy các chương trình ứng dụng trên một máy tính nào đó gọi là máy Client mà không cần hiểu loại máy tính đang được truy xuất (Server), kỹ thuật TCP/IP, cấu trúc hạ tầng mạng hay Internet ngay cả con đường truyền dữ liệu đi qua để đến được đích của nó.Chỉ có những người lập trình mạng cần xem TCP/IP như là một mạng và cần hiểu một vài chi tiết kỹ thuật. Hình 1: Liên lạc trên Internet I.1.2. INTERNET BẮT NGUỒN TỪ ĐÂU? Internet bắt đầu từ đầu năm 1969 dưới cái tên là ARPANET (Advanced Research Projects Agency) còn gọi là ARPA. Nó thuộc bộ quốc phòng Mỹ. Đầu tiên nó chỉ có 4 máy được thiết kế để minh họa khả năng xây dựng mạng bằng cách dùng máy tính nằm rải rác trong một vùng rộng. Vào năm 1972, khi ARPANET được trình bày công khai đã được 50 trường đại học và các viện nghiên cứu nối kết vào. Mục tiêu của ARPANET là nghiên cứu hệ thống máy tính cho các mục đích quân sự. Mạng này thiết kế chỉ cho phép các văn thư lưu hành từ máy tính này đến máy tính khác. Đối với chính phủ và quân đội, máy tính đã có những công dụng rõ ràng và sâu rộng. Tuy nhiên, một trong những mối bận tâm chính yếu là tính tin cậy vì nó có liên quan đến vấn đề sinh tử. Kế hoạch ARPANET đã đưa ra nhiều đường nối giữa các máy tính. Điều quan trọng nhất là các máy tính có thể gởi các văn thư bởi bất kỳ con đường khả dụng nào, thay vì chỉ qua một con đường cố định. Đây chính là nơi mà vấn đề về giao thức đã xuất hiện. Web site kinh doanh thuốc thú y và thủy sản. SVTH: Nguyễn Đăng Trình 4 GVHD:TS Lưu Ngọc Quang Đồ án tốt nghiệp I.1.3. GIAO THỨC Giao thức hay còn gọi là nghi thức là các phương tiện để làm cho sự thông tin trở nên khả hữu. Đầu tiên ARPANET đã đưa ra giao thức Host-to-Host Protocol, nhưng giao thức này không đáng tin cậy và nó chỉ giới hạn trong một số máy. Vào cuối năm 1970, một số mạng đã xuất hiện như mạng UUCP đã nối được hàng trăm máy rồi hàng ngàn máy. Vào cuối năm 1980 mạng NSFNET của National Science Foundation được phát triển để nối 5 trung tâm siêu máy tính của nó. Đây là một mạng hấp dẫn cho tất cả các nhà nghiên cứu và các viện đại học cũng như các viện nghiên cứu. Năm 1972, bắt đầu thế hệ thứ hai của giao thức mạng, đã làm phát sinh ra một nhóm giao thức được gọi là Transmission Control Protocol/ Internet Protocol viết tắt là TCP/IP. Năm 1983, TCP/IP là bộ giao thức cho ARPANET, TCP/IP đã trở thành một trong những giao thức mạng được dùng rộng rãi nhất. Sau cùng tất cả các mạng được tài trợ bởi cá nhân hay xã hội: mạng ARPANET, MILNET, UUCP, BITNET, CSNET và NASA Science Internet đã liên kết trong một mạng khu vực NSFNET và ARPANET giải tán và ngày càng có nhiều mạng khác thêm vào... Ngày nay để thực hiện việc truyền thông qua mạng phải thông qua trình duyệt Web và ta cũng cần một giao thức để thực hiện công việc này. Mặc dù hiện nay cũng đang có rất nhiều giao thức để truyền thông tin nhưng nhìn chung có hai giao thức thường được các lập trình viên sử dụng đó là: TCP/IP (IP: là giao thức Internet, TCP: giao thức truyền tải) và giao thức UDP (giao thức gói dữ liệu người dùng). Giao thức TCP/IP: Application Layer Telnet, FPT, SMTP, DNS Transport Layer TCP/IP, UDP Network Layer IP Physical Layer EthernetX.25, Token Ring Hình 2: Mô hình mạng TCP/IP. TCP/IP là một giao thức hướng kết nối (connection) thiết lập một kết nối truyền thông giữa địa chỉ cổng IP. Liên kết này đảm bảo việc truyền dữ liệu trên mạng là không mất thông tin từ máy nguồn đến máy đích, các gói dữ liệu đến đích phải tuân theo đúng thứ tự đã được gởi và các máy tính chạy trên mạng Internet truyền thông với nhau dùng Web site kinh doanh thuốc thú y và thủy sản. SVTH: Nguyễn Đăng Trình 5 Đồ án tốt nghiệp GVHD:TS Lưu Ngọc Quang các Protocol TCP, UDP. Do đó ta sử dụng mô hình mạng TCP/IP gồm bốn lớp được mô tả bằng hình 2.  Application layer: chứa các ứng dụng mạng. Lớp này tương ứng với hai lớp trên cùng (application và presentation layer) của mô hình OSI.  Transport layer: cung cấp các dịch vụ truyền nhận dữ liệu giữa các quá trình với nhau. Các quá trình này có thể trao đổi thông tin với nhau thông qua địa chỉ của máy tính gửi/nhận và cổng thông tin. Cấp này tương ứng với hai cấp kế tiếp (session và transport layer) của mô hình OSI.  Network layer: đảm nhận việc xác định, tìm đường và phân phối các gói thông tin với địa chỉ đích. Network layer trong mô hình TCP/IP tương ứng với hai lớp network và data link của mô hình OSI.  Physical layer: sử dụng các giao tiếp chuẩn hiện có như Enthernet, Tokenring,... để phục vụ cho việc gởi và nhận dữ liệu. Các máy tính trên mạng liên lạc với nhau bằng địa chỉ IP. Để gởi gói dữ liệu từ máy nguồn tới máy đích, nó phải có một số cách nhận diện những máy này. Trên mạng được nhận dạng bằng cách dùng một hay nhiều địa chỉ IP. Một máy tính có thể có nhiều hơn một địa chỉ IP nếu nó có nhiều hơn một Card mạng. Các địa chỉ IP là một số 32 bit rất khó nhớ để giải quyết việc này các nhà quản lý mạng đã chọn một hệ thống tên vùng (DNS) để quản lý. Các địa chỉ IP được duy trì bởi một hệ thống máy phục vụ tên vùng. Các máy phục vụ này có khả năng tìm kiếm địa chỉ IP tương ứng với tên vùng. Tuy nhiên liên lạc qua lại giữa các máy tính chỉ là một vấn đề truyền thông tin trên mạng. Để một chương trình ứng dụng như Mail, Chat, E-mail liên lạc với một ứng dụng khác như máy Server phục vụ thì máy Server này phải có cách gửi dữ liệu đến các chương trình riêng bên trong một máy tính. Địa chỉ cổng là địa chỉ 16 bit nằm bên trong một máy tính thường kết hợp với một giao thức đặc biệt như TCP/IP, UDP. Một máy Server phải cài đặt chương trình ứng dụng phục vụ lắng nghe các yêu cầu đến. Trong việc truyền nhận thông tin dựa trên TCP/IP, một ứng dụng thiết lập một connection với một ứng dụng khác bằng cách gắn một socket cho mỗi port number. Do đó sẽ không thể có hai ứng dụng dùng chung một port. Bộ protocol TCP/IP bao gồm:  TCP (Transmission Control Protocol): đây là loại protocol có cầu nối connection oriented) cung cấp khả năng truyền dòng dữ liệu không lỗi, 2 chiều (full duplex) cho các quá trình cho người sử dụng.  UDP(User Datagram Protocol): loại protocol không thiết lập cầu nối (connectionless) cho các quá trình của user. Không giống như TCP, nó không đảm bảo dữ liệu khi truyền đi có đến nơi chính xác hay không.  ICMP (Internet Control Message Protocol): protocol xử lý lỗi và điều khiển thông tin giữa các gateway và các host.  IP (Internet Protocol): IP là protocol cung cấp dịch vụ phân phối các package cho TCP, UDP và ICMP.  ARP (Address Resolution Protocol): Protocol ánh xạ 1 địa chỉ Internet thành địa chỉ phần cứng(MAC address). Web site kinh doanh thuốc thú y và thủy sản. SVTH: Nguyễn Đăng Trình 6 GVHD:TS Lưu Ngọc Quang Đồ án tốt nghiệp  RAPR(Address Resolution Protocol): Protocol ánh xạ một địa chỉ phần cứng thành địa chỉ IP. Mạng Internet sử dụng giao thức TCP/IP: TCP/IP được thiết kế để có thể kết nối các thiết bị máy tính khác nhau, là ngôn ngữ chung để các hệ máy tính khác nhau có thể trao đổi, liên lạc, chuẩn này được sử dụng rộng rãi trong hầu hết các hệ thống máy tính bởi những đặc điểm ưu việt của nó và chức năng phụ trợ có thể cài đặt thêm vào. Mạng Internet bao gồm rất nhiều kênh kết nối khác nhau mà các gói dữ liệu sẽ được lưu chuyển trên đó, các kênh được giao tiếp với nhau bằng chuẩn TCP/IP. Nhờ đó tất cả các máy tính trên mạng Internet có thể kết nối với nhau. Ngoài ra TCP cung cấp khả năng truyền không lỗi từng gói dữ liệu gởi đi đến máy nhận, giao thức này phải có trách nhiệm thông báo và kiểm tra xem dữ liệu có đến đủ hay chưa, có lỗi hay không có lỗi. Trước khi chuyển dữ liệu bao giờ cũng có việc thiết lập kênh truyền giữa hai máy. Do phải duy trì mối kết nối và kiểm tra dữ liệu nên sử dụng TCP phải đòi hỏi chiếm thêm một số tài nguyên và cách lập trình cho giao thức này hơi khó (phải thực hiện các bước kiểm tra dữ liệu theo yêu cầu của TCP). Truyền dữ liệu theo giao thức TCP thường áp dụng cho các dịch vụ như truyền tập tin, các dịch vụ trực tuyến trên Internet đòi hỏi có độ chính xác cao. Server Client Start App Create the server socket Create the socket Connect attempt Accept New Connection Acquire Stream and Conduct Conversation Exchange data Acquire Stream and Conduct Conversation Close Stream and Socket Disconnect Start App Close Stream and Socket no Continue? yes Hình 3: Mô hình kết nối TCP/IP Web site kinh doanh thuốc thú y và thủy sản. SVTH: Nguyễn Đăng Trình 7 GVHD:TS Lưu Ngọc Quang Đồ án tốt nghiệp Địa chỉ IP: Để có thể thực hiện truyền tin giữa các máy tính trên mạng, mỗi máy trên mạng Internet đều có một tên riêng và một địa chỉ dạng số tương ứng gọi là địa chỉ IP. Tên được thiết kế để giúp cho việc truy cập được dễ dàng cho người sử dụng. Địa chỉ IP dùng cho các máy tính và các thiết bị mạng liên lạc với nhau. Tất cả các máy trong hệ thống mạng (LAN, WAN, Internet) đều có ít nhất 2 địa chỉ: địa chỉ vật lý và địa chỉ Internet. Ðịa chỉ vật lý còn được gọi là Ethernet address là một dãy bit gồm 48 bit được gán bởi các nhà sản xuất, địa chỉ này được biểu diễn dưới dạng số thập lục phân (hecxa). Như thế mỗi card mạng (interface card) có một địa chỉ duy nhất địa chỉ này được quy định từ nhà sản xuất card mạng. Tuy nhiên địa chỉ vật lý không thể hiện khả năng xác định vị trí của hệ thống trên mạng. Ðể giải quyết vấn đề đó người ta đưa ra địa chỉ IP(IP Address). Ðịa chỉ IP phải là duy nhất trên mạng và có một dạng thống nhất, mỗi địa chỉ IP gồm có 4 byte và có 2 thành phần: địa chỉ đường mạng (Network ID) và địa chỉ host (Host ID). Class ID Network ID Host ID 32 bits(4 byte) Địa chỉ IP Phân loại địa chỉ IP: Có tất cả 5 lớp địa chỉ IP nhưng hiện nay có 3 lớp được sử dụng là lớp A, B, và C.  Lớp A: Dùng cho hệ thống mạng có số lượng địa chỉ host rất lớn, số lượng này có thể lên đến 16 triệu địa chỉ host. Ðể có thể nhận biết địa chỉ thuộc lớp nào người ta căn cứ vào bit đầu tiên trong phần network ID  Lớp B: Dùng cho hệ thống mạng trung bình số lượng Host ID lên đến khoảng 65 ngàn. Ðịa chỉ lớp B được nhận biết qua bit đầu tiên trong phần Network ID bit đầu tiên có giá trị 1. Phần Network ID có 16 bit và phần Host ID có 16 bit.  Lớp C: Ðịa chỉ lớp C dùng cho mạng nhỏ có số lượng máy không vượt quá 254 máy. Có thể nhận biết địa chỉ lớp C thông qua 2 bit đầu tiên trong phần Network ID, hai bit này được bật lên 1. I.1.4. CÁC DỊCH VỤ KẾT NỐI ĐẾN INTERNET Muốn truy nhập Internet bạn phải đăng ký kết nối. Có nhiều phương pháp để có thể đăng ký kết nối. Ba phương pháp phổ biến nhất hiện nay là: Dịch vụ trực tuyến, nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) và truy cập trực tuyến. a. Dịch vụ trực tuyến (online service) Là một doanh nghiệp: như AOL, CompuServe, Microsoft Network (MSN),...cung cấp nhiều dịch vụ truyền thông, trong đó có truy cập Internet. Khi sử dụng dịch vụ trực tuyến, bạn chạy chương trình kết nối của họ để đăng nhập dịch vụ do họ cung cấp, đến lúc Web site kinh doanh thuốc thú y và thủy sản. SVTH: Nguyễn Đăng Trình 8 GVHD:TS Lưu Ngọc Quang Đồ án tốt nghiệp kết nối để chạy Internet Explorer. Dịch vụ trực tuyến thu cước phí hàng tháng (chưa áp dụng cho người ở Việt Nam). b. Nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) Là một công ty nhỏ hơn, chuyên dụng hơn, cung cấp tùy chọn không nhiều bằng dịch vụ trực tuyến. ISP cho phép truy nhập Internet theo giờ với cước phí thấp hoặc truy cập không giới hạn với cước phí cao hơn. Họ còn cấp cho khách một tài khoản E-mail. Ở Việt Nam hiện có ba dịch vụ ISP đang hoạt động: VNN, FTP và NetNam. c. Truy nhập trực tuyến (direct access) Khả dụng ở nhiều học viện giáo dục hoặc công ty lớn. Thay vì sử dụng Modem, những tổ chức này thuê bao một đường truyền chuyên dụng để cung cấp truy nhập Internet 24/24 giờ. I.2. CÁC DỊCH VỤ THÔNG TIN TRÊN INTERNET I.2.1. DỊCH VỤ MIỀN (DNS: Domain Name System) Việc định danh các phần tử của liên mạng bằng các con số như trong địa chỉ IP rõ ràng là không làm cho người sử dụng hài lòng, bởi chúng khó nhớ, dễ nhầm lẫn. Vì thế người ta đã xây dựng hệ thống đặt tên (name) cho các phần tử của Internet, cho phép người sử dụng chỉ cần nhớ đến các tên chứ không cần nhớ đến các địa chỉ IP nữa. Ta có thể biết thêm thông tin cách hoạt động của dịch vụ này thông qua RFC 1035. Hệ thống này được gọi là DNS (Domain Name System). Ðây là một phương pháp quản lý các tên bằng cách giao trách nhiệm phân cấp cho các nhóm tên. Mỗi cấp trong hệ thống được gọi là một miền (domain), các miền được tách nhau bởi dấu chấm. Số lượng domain trong một tên có thể thay đổi nhưng thường có nhiều nhất là 5 domain. Domain có dạng tổng quát là local-part@domain-name. trong đó : + Local-part thường là tên của một người sử dụng hay nhóm người sử dụng do người quản lý mạng nội bộ qui định. + Còn domain-name được gán bởi các Trung tâm thông tin mạng (NIC) các cấp. Domain cấp cao nhất là cấp quốc gia, mỗi quốc gia được gán một tên miền riêng biệt gồm hai chữ cái. Ví dụ vn (Việt Nam), us (Mỹ), ca (Canada), fr (Pháp), v.v...Trong từng quốc gia lại được chia thành 6 domain cao nhất và tiếp tục đi xuống các cấp thấp hơn. Domain gov edu com mil org net Phạm vi sử dụng các tổ chức chính phủ (phi quân sự) các cơ sở giáo dục các tổ chức kinh doanh, thương mại các tổ chức quân sự các tổ chức khác các tài nguyên mạng Web site kinh doanh thuốc thú y và thủy sản. SVTH: Nguyễn Đăng Trình 9 GVHD:TS Lưu Ngọc Quang Đồ án tốt nghiệp I.2.2. ĐĂNG NHẬP TỪ XA (TELNET) Là một chương trình dùng giao thức Telnet. Nó là một phần của bộ giao thức TCP/IP. Nó cho phép người sử dụng từ một trạm làm việc của mình có thể đăng nhập vào một mạng ở xa qua mạng và làm việc với hệ thống y như một trạm cuối, nói trực tiếp với trạm ở xa đó. Telnet là một giao thức tương đối đơn giản so với các chương trình phỏng tạo của trạm cuối phức tạp hiện nay. Máy tính ở xa, còn được gọi là Telnet, sẽ chấp nhận nối kết Telnet từ một máy tính trên một hệ thống TCP/IP. Bởi vì Internet là một mạng TCP/IP, Telnet sẽ làm việc một cách hài hoà giữa các máy tính nối đến nó nếu như dịch vụ Telnet được cài đặt trên máy tính của bạn. Các thành phần Telnet và Server thỏa thuận trong cách mà chúng sẽ dùng kết nối. Vì thế mặc dù các hệ thống không cùng loại chúng vẫn tìm thấy một ngôn ngữ chung. Telnet cũng có những giới hạn của nó, nếu lưu thông trên mạng kết nối từ xa có thể khiến cho sự cập nhật từ màn hình trở nên chậm hơn. Telnet thường dùng cho các mục đích công cộng và thương mại, cho phép những người dùng ở xa tìm kiếm các cơ sở dữ liệu lớn, phức tạp và nó cũng là nguồn tài nguyên có giá trị trong giáo dục giúp cho việc nghiên cứu của bạn trở nên hấp dẫn hơn. Ðể khởi động Telnet, từ trạm làm việc của mình người sử dụng chỉ việc gõ: telnet I.2.3. TRUYỀN TỆP (FTP: File Transfer Protocol) Là dịch vụ truyền tập tin (tệp) trên Internet. FTP cho phép dịch chuyển tập tin từ trạm này sang trạm khác, bất kể trạm đó ở đâu và sử dụng hệ điều hành gì, chỉ cần chúng đều được nối với Internet và có cài đặt FTP. FTP là một chương trình phức tạp vì có nhiều cách khác nhau để xử lý tập tin và cấu trúc tập tin và cũng có nhiều cách lưu trữ tập tin khác nhau. Để khởi tạo FTP từ trạm làm việc của mình người sử dụng chỉ gõ: FTP FTP sẽ thiết lập liên kết các trạm xa và bạn sẽ đăng nhập vào hệ thống (login/password). Vì FTP cho phép truyền tập tin theo cả hai chiều. Để chuyển tập tin của mình đến trạm ở xa dùng lệnh put và ngược lại dùng lệnh get để lấy thông tin về. Ngoài ra trong một số trường hợp nó có thể đổi tên, tạo, xoá thư mục….FTP Client sử dụng dịch vụ để lấy (get) các tập tin từ FTP Server về máy của mình (download) hoặc gởi (put) các tập tin lên FTP server (upload). ftp>put source-file destination-file ftp>get source-file destinationFTP theo nghĩa tiếng việt là nghi thức truyền tập tin giữa các máy tính này đến máy tính khác thông qua mạng. Nếu như nghi thức TCP/IP gồm có các lớp Application, TCP, IP, Network, Datalink và Physical thì FTP thuộc lớp ứng dụng (Application). WWW là một dịch vụ hấp dẫn, nó thay thế hầu hết những chức năng của FTP. Tuy nhiên chỉ có FTP mới cho phép sao chép tập tin từ máy tính Client đến Server. Nếu một Web site kinh doanh thuốc thú y và thủy sản. SVTH: Nguyễn Đăng Trình 10 GVHD:TS Lưu Ngọc Quang Đồ án tốt nghiệp người dùng từ xa muốn làm điều này thì chắc chắn họ phải dùng FTP. Những loại tập tin có thể truyền được bằng FTP rất phong phú, từ các tập tin tư liệu (Document) cho đến các tập tin Multimedia như tập tin hình ảnh, âm thanh. I.2.4. THƯ ĐIỆN TỬ (Electronic Mail) Là dịch vụ được sử dụng nhiều nhất và có hiệu quả nhất. Người gởi chỉ cần soạn thảo thư (giống như soạn thảo văn bản). Khai báo địa chỉ E-mail của người nhận trên Internet rồi thực hiện một số thao tác theo mẫu hướng dẫn. Bức thư điện được chuyển đi và cuối cùng lưu trữ trong máy của người nhận. Người nhận cũng chỉ thực hiện một số thao tác đơn giản để lấy thư, đọc thư và nếu cần thì cho in ra. Cách liên lạc này thuận tiện hơn nhiều so với gởi thư thông thường qua bức điện hoặc Fax, lại rẻ và nhanh hơn. Cách thực hiện việc chuyển thư không cần phải kết nối trực tiếp với nhau để chuyển thư, thư có thể được chuyển từ máy này đến máy khác cho tới máy đích. Giao thức truyền thống sử dụng cho hệ thống thư điện tử của Internet là SMTP (Simple Mail Transfer Protocol). Cơ chế hoạt động của thư điện tử (E-mail): Trạm E-mail 1 Trạm E-mail 2 Trạm E-mail N SMTP SMTP SMTP POP3 Service POP3 POP3 E-mail Client E-mail Client E-mail Client Hình 4: Sơ đồ hoạt động của mạng E-mail Giao thức SMTP (Single Message Transfer Protocol) đặt tả trong hai chuẩn là trong RFC 822 (định nghĩa cấu trúc của thư ) và RFC 821(đặt tả giao thức trao đổi thư giữa hai mạng). Là giao thức cơ bản để chuyển thư giữa các máy Client, SMTP có một bộ gởi thư, một bộ nhận thư và một tập hợp lệnh dùng để gởi thư từ người gởi đến người nhận. Cứ mỗi trạm E-mail thường bao gồm hai dịch vụ: POP3 (Post Office Protocol Version 3) có nhiệm vụ nhận/trả thư từ/tới e-mail client và dịch vụ SMTP (Simple E-mail Transfer Protocol) có nhiệm vụ nhận/phân phối thư từ/đến POP3 đồng thời trao đổi thư với các trạm e-mail trung gian. Mỗi người dùng đều phải kết nối với một E-mail Server gần nhất (đóng vai trò bưu cục địa phương) phải có một tên (E-mail account) trên một trạm E-mail và sử dụng chương trình E-mail client (ví dụ như Eudora, Netscape...). Sau khi soạn thảo xong thư và Web site kinh doanh thuốc thú y và thủy sản. SVTH: Nguyễn Đăng Trình 11 Đồ án tốt nghiệp GVHD:TS Lưu Ngọc Quang đề rõ địa chỉ đích (người nhận) rồi gửi thư tới E-mail Server của mình. E-mail Server này có nhiệm vụ sẽ tự động kiểm tra và định hướng chuyển thư tới đích hoặc chuyển thư tới một E-mail Server trung gian khác. Thư chuyển tới E-mail Server của người nhận và được lưu ở đó. Đến khi người nhận thiết lập tới một cuộc kết nối tới E-mai Server đó thì thư sẽ chuyển về máy người nhận, nếu không thì thư vẩn tiếp tục giữ lại ở Server đảm bảo không bị mất. Phần khác của ứng dụng thư điện tử là cho phép người sử dụng đính kèm (attachments) theo thư một tập tin bất kỳ (có thể dạng nhị phân chẳng hạn chương trình chạy). E-mail đã và đang hết sức thành công đến nỗi những người sử dụng Internet phục vụ dùng nó đối với hầu hết các trao đổi của họ. Một lý do làm E-mail Internet phổ biến là vì việc thiết kế nó rất cẩn thận: giao thức làm cho việc "phát thư" có độ tin cậy cao. Không chỉ hệ thống thư tín trên máy của người gởi tương tác trực tiếp trên máy của người nhận mà giao thức còn đặt tả một thông điệp không thể bị xoá bởi người gởi cho đến khi người nhận đã thật sự có một phiên bản của thông điệp trên bộ lưu trữ (đĩa cứng chẳng hạn) của họ. Như vậy để gởi/nhận thư người sử dụng chỉ cần quan tâm tới cách sử dụng chương trình E-mail Client. Hiện nay có nhiều chương trình E-mail Client như Microsoft Outlook Express, Eudora Pro, Peagasus mail,.... I.2.5. TÌM KIẾM TỆP (Archie) Phát triển tại đại học McGill ở Canada, Archie là một loại thư viện khổng lồ sẽ tự động và đều đặn tạo ra một số lớn các thông tin gởi đến máy chủ trên Internet và lập chỉ mục các tập tin của chúng để tạo ra một cơ sở dữ liệu duy nhất có thể tìm kiếm được. CSDL này còn là mục lục của dữ liệu danh mục, một sự biên dịch các tập tin có sẵn trên mọi máy chủ. Archie quét qua các máy chủ Internet một cách thường xuyên, và CSDL này thường xuyên được cập nhật. Thực sự thì Archie không phải là một hệ thống độc lập, thay vì vậy nó là một nhóm các máy chủ. Mỗi máy chủ Archie đáp ứng cho sự tra hỏi các máy chủ Internet của chính nó để tạo nên cơ sở dữ liệu cho chính nó. I.2.6. GOPHER Hệ thống Gopher phát triển bởi đại học Minnesota và được miễn phí cho các hoạt động phi lợi nhuận. Gopher có thể được dùng trên một số hệ thống máy tính như: UNIX, DOS, Microsoft Windows, Macintosh, OS/2...Phần mềm Client chạy trên máy tính của bạn có thể chạy trên bất kỳ máy nào của Gopher. Với Gopher bạn có thể đi xuyên qua Internet và đi đến những nơi mà không có người dùng nào đã từng đi đến, cách mà nó thực hiện bởi tổng hợp các công cụ Internet như: Telnet, FTP để khi bạn tìm ra một đề mục tương quan đến những gì bạn đang tìm kiếm, bạn có thể đi trực tiếp đến nó mà không cần một trình tiện ích, hãy nhập vào địa chỉ của mục tiêu việc tìm kiếm....Gopher sẽ lấy tất cả điều này cho bạn. Web site kinh doanh thuốc thú y và thủy sản. SVTH: Nguyễn Đăng Trình 12 Đồ án tốt nghiệp GVHD:TS Lưu Ngọc Quang I.2.7. TÌM KIẾM THÔNG TIN THEO CHỈ SỐ (WAIS) WAIS - Wide Area Information Server: nó là một trong những chương trình đầu tiên dựa vào tiêu chuẩn Z39.50( tiêu chuẩn của American National Standard). Nó là hệ thống đầu tiên dùng tiêu chuẩn này, nó trở thành một dạng thức tìm kiếm phổ biến, WAIS có thể nối đến bất kỳ CSDL hoặc máy Client có dùng Z39.50. WAIS cho phép truy tìm kiếm và truy nhập thông tin trên mạng mà không cần biết chúng đang thực sự nằm ở đâu. WAIS cung hoạt động theo mô hình client/server. Ngoài ra còn có WAIS Indexer thực hiện việc cập nhật dữ liệu mới, sắp xếp theo chỉ số để tiện tìm kiếm. Nó không chỉ cho phép hiển thị tập tin văn bản mà còn những tập tin đồ họa. Nó là nguồn quan trọng giúp cho các nguồn thông tin trên Internet có thể truy xuất được. I.2.8. TÌM KIẾM THÔNG TIN DỰA TRÊN SIÊU VĂN BẢN (WWW: World Wide Web) Là dịch vụ thông tin mới nhất và hấp dẫn nhất trên Internet. Nó ra đời năm 1989 và ngày nay nó cấu thành phần lớn nhất của Internet hiện nay dựa trên kỹ thuật biểu diễn thông tin gọi là siêu văn bản, trong đó các từ được chọn trong văn bản có thể được mở rộng bất cứ lúc nào để cung cấp đầy đủ hơn thông tin về từ đó. Sự mở rộng ở đây theo nghĩa là chúng có thể liên kết tới các tài liệu khác: văn bản, hình ảnh, âm thanh hay hỗn hợp các loại….có chứa thông tin bổ sung. Nói cách khác World Wide Web là phần đồ họa của Internet. Lúc đầu, Internet là hệ thống truyền thông dựa trên văn bản, việc liên kết với những site khác có nghĩa là phải gõ những địa chỉ mã hóa với độ chính xác 100%. Công nghệ World Wide Web xuất hiện như là một vị cứu tinh. Khả năng đặt hình ảnh lên Web Site bất ngờ làm cho thông tin trên Web trở nên hấp dẫn hơn, lôi cuốn hơn. Ngoài ra HTTP (Hypertext Transfer Protocol) cho phép trang Web kết nối với nhau qua các siêu liên kết (hyperlink). Nhờ vậy mà người dùng dễ dàng "nhảy" qua các Web site nằm ở hai đầu trái đất, World Wide Web chỉ là một phần cấu thành nên Internet ngoài ra còn có rất nhiều thành phần khác như: E-mail, Gopher, Telnet, Usenet... Web site là gì? Web hình thành từ hàng triệu Web site trên Internet. Web site là tập hợp trang Web do cá nhân hoặc công ty đăng ký hiển thị trên Web. Một Web site tiêu biểu thường gồm nhiều trang Web, bắt đầu bằng trang chủ (home page), liệt kê nội dung của Site. Một Web site tiêu biểu còn chứa siêu liên kết dẫn đến những trang Web còn lại trong phạm vi site và đến các web site khác. Các Web site có thể chỉ gồm một trang do cá nhân tạo thành hoặc là một sản phẩm của công ty và chứa vài trăm trang. Mỗi trang Web có một địa chỉ Internet không trùng lặp gọi là URL (Uniform Resource Locator). Bạn có thể tạo một Web site bằng HTML (Hypertext Markup Language), DHTML, XML... HTML là ngôn ngữ lập trình cho phép mọi máy tính kết nối với Web để truy cập và xem trang Web, định hướng di chuyển qua chúng bằng siêu liên kết. Web site được các máy tính - gọi là máy phục vụ Web (Web Server) - gởi lên Web. Máy phục vụ và máy tính cho phép các máy khách truy cập trên mạng. Máy phục vụ thường chia sẻ tập tin với máy khách nào đăng nhập nó. Máy phục vụ Web sử dụng phần mềm máy phục vụ HTTP Web site kinh doanh thuốc thú y và thủy sản. SVTH: Nguyễn Đăng Trình 13 Đồ án tốt nghiệp GVHD:TS Lưu Ngọc Quang để cung cấp tài liệu HTML khi nhận được yêu cầu từ chương trình trên máy khách kết nối với Web, chẳng hạn như trình duyệt Web. Trình duyệt Web (Web Brower) là chương trình cho phép bạn định vị, yêu cầu và hiển thị tài liệu trên World Wide Web. Cơ chế hoạt động của Web server  Máy server Web dùng giao thức HTTP để lấy tài nguyên Web xác định thông qua URL. HTTP là một giao thức mức ứng dụng được thiết kế sao cho truy cập tài nguyên Web nhanh chóng và hiệu quả. Giao thức này dựa vào mô hình request-reponse. Dịch vụ Web xây dựng theo mô hình client/server, trong đó Web browser đóng vai trò là Client gởi các yêu cầu dưới dạng URL đến Web server. Web server trả lời bằng cách trả về một trang HTML (Hypertext Markup Language).  Trang HTML có thể là một trang tĩnh, tức là nội dung của nó đã có dạng xác định và được lưu trên Web site hoặc một trang Web động (nội dung không xác định trước) mà Server tạo ra tại thời điểm Client yêu cầu để trả lời cho yêu cầu của Client hoặc một trang liệt kê các tập tin và thư mục trên Web site.  Mỗi trang trênIntranet hoặc trên Internet có một URL (Uniform Resource Location) duy nhất định vị chúng. Web browser yêu cầu một trang bằng cách gửi một URL đến một Web server. Web server sẽ dùng các thông tin trong URL để định vị và tổ chức một trang HTML để gửi về cho Web browser.  Một chuỗi URL nói chung có dạng sau: :/// Trong đó:  Tiền tố chỉ ra giao thức được sử dụng cho dịch vụ. Ví dụ giao thức HTTP (Hypertext Transport Protocol) được dùng cho dịch vụ Web, giao thức FTP, gopher,...  là tên DNS (Domain Name System) của máy Web server.  là đường dẫn đến thông tin được yêu cầu trên Server.  Web server sẽ trả một trang HTML về cho Web browser, các trang HTML thuộc một trong 3 kiểu sau:  Trang Web tĩnh (Static webpage): là những trang HTML được chuẩn bị sẵn. Web server chỉ đơn giản là lấy trang này gởi về cho Web browser mà không gọi thi hành một chương trình hay một script nào khác. Người dùng yêu cầu một trang Web tĩnh bằng cách nhập vào một chuỗi URL hoặc click chuột vào một siêu liên kết trỏ tới URL.  Trang Web động (Dynamic web page): là những trang Web được tạo ra tại thời điểm Client gửi yêu cầu để đáp ứng yêu cầu của người sử dụng máy Server có thể sẽ gọi chạy một chương trình khác, sử dụng các API của Server, các ngôn ngữ kịch bản CGI script, query cơ sở dữ liệu ... tùy theo các thông tin mà Web browser cung cấp.  Danh sách liệt kê (Directory listing): Nếu user gửi yêu cầu mà không mô tả một tập tin cụ thể, thì có thể tạo một trang mặc nhiên cho Web site hay cho một thư mục hoặc cấu hình Server cho phép duyệt thư mục. Nếu sử dụng trang HTML mặc nhiên cho thư mục thì trang này sẽ được gửi cho Web browser, còn nếu không có thì một Directory listing (phiên bản HTML của Windows Explorer hay File Manager chạy trên trình duyệt) được Web site kinh doanh thuốc thú y và thủy sản. SVTH: Nguyễn Đăng Trình 14 Đồ án tốt nghiệp GVHD:TS Lưu Ngọc Quang trả về cho người sử dụng dưới dạng một trang HTML, trong đó mỗi tập tin và thư mục thể hiện như một siêu liên kết. Sau đó người sử dụng có thể nhảy đến một file bất kỳ bằng cách click vào siêu liên kết tương ứng trong Directory listing. I.2.9. DỊCH VỤ CHAT Chat là tài nguyên được mọi người sử dụng trên Internet ưa chuộng nhất. Nó cho phép bạn thiết lập các cuộc đối thoại thông qua máy vi tính với người dùng khác trên Internet. Sau khi bạn đã thiết lập được hệ thống này, những gì bạn gõ trên máy tính của bạn gần như tức thời được gởi đến máy tính kia và ngược lại. Những cuộc trao đổi thông qua chương trình Chat là sự đối thoại giữa hai người với nhau thông qua ngôn ngữ viết nên sẽ chậm hơn so với đối thoại trực tiếp bằng lời nói nhưng có lợi ích nhất là với những người không cùng ngôn ngữ vì gõ-đọc dễ hơn nghe-nói và trong một số trường hợp khác thì gõ (viết) dễ hơn là nói. I.2.10. INTERNET PHONE Internet phone là một dịch vụ mới được phát triển tại Việt Nam, nó cho phép người dùng máy tính có kết nối Internet và được trang bị card âm thanh, microphone để đàm thoại với người dùng máy điện thoại ở bất cứ nơi đâu. Web site kinh doanh thuốc thú y và thủy sản. SVTH: Nguyễn Đăng Trình 15 Đồ án tốt nghiệp GVHD:TS Lưu Ngọc Quang Chương II. TÌM HIỂU CƠ SỞ DỮ LIỆU ORACLE II.1. TỔNG QUAN VỀ ORACLE II.1.1. ORACLE LÀ GÌ? Oracle là một hệ quản trị cơ sở dữ liệu quan hệ client/server. Để đi sâu vào nghiên cứu cơ sở dữ liệu Oracle cần có một số khái niệm cơ bản về hệ quản trị cơ sở dữ liệu quan hệ. 1. Hệ quản trị cơ sở dữ liệu quan hệ. (RDBMS Relation Database Management system) Mỗi cơ sở dữ liệu quan hệ là một tập hợp dữ liệu được tổ chức trong những bảng hai chiều có quan hệ với nhau. Mỗi bảng bao gồm các cột có tên và các hàng. Mỗi cột là một thuộc tính của quan hệ, mỗi hàng là một bộ (tuple) các giá trị của những thuộc tính của quan hệ. Một RDBMS có nhiêm vụ:  Lưu trữ và tạo dữ liệu sẵn có trong các bảng.  Duy trì quan hệ giữa các bảng trong cơ sở dữ liệu.  Bảo đảm tích hợp dữ liệu bằng cách tạo các qui tắc quản lý giá trị dữ liệu.  Khôi phục mọi dữ liệu trong trường hợp hệ thống có sự cố. 2. Kiến trúc client / server - Client là một thành phần của hệ thống yêu cầu dịch vụ hoặc tài nguyên từ những thành phần hệ thống khác. - Server là một thành phần của hệ thống cung cấp dịch vụ hoặc tài nguyên cho những thành phần hệ thống khác. 3. Các yếu tố của một client / server data based system  Server: Một tập hợp các mục dữ liệu và đối tượng trợ giúp được tổ chức và trình bày để thuận tiện phục vụ như: tìm kiếm, sắp thứ tự, khôi phục, cập nhật và phân tích dữ liệu. CSDL bao gồm bộ nhớ dữ liệu vật lý và các dịch vụ CSDL. Mọi dữ liệu đều được truy cập qua hệ phục vụ, không bao giờ được truy xuất trực tiếp.  Client: Một chương trình có thể tác động qua lại với con người hoặc một quá trình tự động. Nó bao gồm tất cả những phần mềm có liên quan đến server, yêu cầu dữ liệu từ CSDL hoặc gửi dữ liệu đến CSDL. Truyền nhận giữa client và server:  Sự truyền nhận này phụ thuộc nhiều vào client và server thực thi như thế nào. Mọi sự thực thi hệ thống CSDL đều thuộc một trong ba loại sau: Web site kinh doanh thuốc thú y và thủy sản. SVTH: Nguyễn Đăng Trình 16 GVHD:TS Lưu Ngọc Quang Đồ án tốt nghiệp  File_based system: Các hệ thống này dùng ứng dụng truy xuất trực tiếp các file dữ liệu trên một đĩa cứng cục bộ hoặc một hệ phục vụ file mạng. Các hệ thống này thực hiện các dịch vụ CSDL và truyền nhận logic như một phần của ứng dụng client. Trong việc thực thi này, ứng dụng client đóng vai trò client và vai trò hệ phục vụ.  Host_based system: Hệ thống này thường dùng trong các mainframe và mini_computer. Những hệ thống này thực thi tất cả hoặc hầu hết dịch vụ CSDL và chức năng của client trên một máy tính trung tâm lớn. Người dùng xem và tác động đến ứng dụng client bằng cách dùng một thiết bị đầu cuối từ xa. Truyền nhận giữa client và CSDL thực thi thực hiện trên một host computer và host computer đóng vai trò của client và server.  Client / server system: Hệ thống này được thiết kế từ dịch vụ CSDL riêng lẻ đến client bằng cách cho phép truyền nhận giữa chúng là mở và linh hoạt hơn.  Dịch vụ CSDL được thực thi trên một máy tính mạnh, cho phép quản trị tập trung, bảo mật và dùng chung tài nguyên. Do đó, hệ phục vụ trong client / server là CSDL và hệ phục vụ của chính nó. Những ứng dụng client được thực thi trên các nền khác nhau bằng cách dùng nhiều công cụ khác nhau. Quá trình này cho phép linh hoạt hơn và các ứng dụng của người sử dụng có tính chất rất cao. Hiện nay, nhiều tổ chức kết hợp sử dụng cả ba hệ thống này. Ưu, nhược điểm của chúng có thể được tóm tắt qua bảng sau: Đặc điểm Giá cả Độ tin cậy Tính bảo mật Phát triển ứng dụng CSDL Quản trị tập trung Giao diện với người sử dụng Sử dụng mạng Vendor look_in File_based Host_based Đắt Cao Tốt Phải có nhân viên Đòi hỏi kỷ năng lành nghề Trung bình(~ 50MB) Rất lớn(hàng GB) Minimal Excellent Client / Server Biến động Từ trung bình đến tốt Từ trung bình đến tốt Phải có nhân viên lành nghề Rất lớn (hàng GB) Excellent Rất linh hoạt Không linh hoạt Linh hoạt Không hiệu quả Từ thấp đến trung bình Hiệu quả Có thể hiệu quả Cao Trung bình Rẻ Kém Kém 4. SQL SQL (Structured Query Language) - Ngôn ngữ truy vấn có cấu trúc là phương tiện chính để làm việc với cơ sở dữ liệu Oracle. Web site kinh doanh thuốc thú y và thủy sản. SVTH: Nguyễn Đăng Trình 17 Đồ án tốt nghiệp GVHD:TS Lưu Ngọc Quang 5. PL/SQL Trong Oracle có một ngôn ngữ đặc biệt cho phép kết hợp ngôn ngữ thủ tục truyền thống với sự truy xuất các đối tượng cơ sở dữ liệu thông qua ngôn ngữ SQL, đó là ngôn ngữ PL/SQL. II.1.2. MỘT SỐ CÔNG CỤ CỦA ORACLE Oracle cung cấp cho các nhà lập trình rất nhiều công cụ lập trình phát triển ứng dụng liên quan đến cơ sở dữ liệu và phát triển Internet. Trong phiên bản Oracle 8i có khoảng 150 công cụ chạy trên các môi trường hệ điều hành khác nhau, các công cụ hỗ trợ giao tiếp cho các CSDL từ xa, phát triển ứng dụng CSDL từ xa thông qua môi trường Internet,…Một số công cụ dùng để phát triển thông dụng nhất như: Oracle8i Enterprise Edition 8i. SQL * Plus 8.0: Một phần mềm giao tiếp kiểu dòng lệnh, cho phép tương tác với Oracle thông qua hai ngôn ngữ SQL và PL/SQL. Oracle Net8 : Một phần mềm kết nối CSDL dùng để cung cấp các thông tin CSDL xác thực, tối ưu trên mọi thủ tục mạng thông dụng. Oracle Enterprise Manager: Một phần mềm có giao diện rất tốt hỗ trợ cho việc quản lý các đối tượng của cơ sở dữ liệu Oracle. Develper 6.0, Developer/2000, Jdeveloper for Oracle 8i: gồm Oracle Form Builder, Oracle Report Builder, Oracle Procedure Builder, Oracle Project Builder được tích hợp vào môi trường phát triển. Designer 2000: phát triển các ứng dụng Oracle. Power Object: cung cấp môi trường phát triển ứng dụng nhanh với các đặc trưng kéo thả và quản lý CSDL. Oracle Names: Tạo các liên kết CSDL chứa các thông tin nút mạng trên một mạng bằng cách sử dụng từ điển toàn cục chung Oracle Names. Multi-protocol Interchange: cung cấp một nhu cầu giao tiếp trên các thủ tục khác biệt bằng cách gửi thông điệp SQL* Net từ thủ tục này sang thủ tục khác. Oracle Network Manager: Quản lý cấu hình và quản lý mạng CSDL phân tán được thực hiện dễ dàng với Network Manager. Network Manager được sử dụng không chỉ để quản lý từ điển Oracle Names mà còn tạo ra các file cấu hình cho các thành phần Client/Server của SQL*Net và định nghĩa cho các đường kết nối cho các nút MultiProtocol Interchange. Web site kinh doanh thuốc thú y và thủy sản. SVTH: Nguyễn Đăng Trình 18 Đồ án tốt nghiệp GVHD:TS Lưu Ngọc Quang II.2. GIỚI THIỆU VỀ CƠ SỞ DỮ LIỆU ORACLE II.2.1. LỚP VẬT LÝ VÀ LỚP LOGIC CỦA CSDL ORACLE CSDL Oracle gồm có hai lớp: lớp vật lý và lớp logic. a. Lớp vật lý  Lớp vật lý của CSDL Oracle là một số tập tin nằm trên đĩa. Vị trí vật lý của những tập tin này không liên quan đến chức năng của CSDL nhưng có thể liên quan đến hiệu năng của CSDL. Dữ liệu trong những tập tin này thường được truy xuất bởi các công cụ của Oracle thông qua ngôn ngữ truy vấn có cấu trúc SQL.  Lớp vật lý bao gồm ba loại tập tin: các tập tin dữ liệu (data file), các tập tin điều khiển (control file) và các tập tin phuc hồi (Redo log files).  Data files: đây là các tập tin quan trọng nhất trong ba loại tập tin và là nơi chứa dữ liệu thật sự của CSDL. Các tập tin dữ liệu có kích thước lớn từ vài megabytes đến hàng gigabytes. Chúng lưu trữ các thông tin chứa trong CSDL. Một CSDL nhỏ có thể có vài tập tin dữ liệu và có hàng trăm tập tin dữ liệu cho những CSDL lớn. Phân bố lưu trữ thông tin trên nhiều tập tin dữ liệu có thể làm tăng hiệu năng cho CSDL. Số tập tin dữ liệu có thể được giới hạn bằng tham số MAXDATAFILES khi tạo ra một CSDL mới.  Control files: một CSDL cần có một hay nhiều tập tin điều khiển, các tập tin điều khiển lưu trữ thông tin cấu trúc của CSDL.  Redo log files: là các tập tin được sử dụng để lưu giữ các thông tin ban đầu và toàn bộ quá trình thay đổi của CSDL sau khi nó được tạo ra, phục vụ cho mục đích phục hồi lại CSDL trong trường hợp hệ thống bị sự cố. b. Lớp logic Lớp logic của Oracle gồm các nguyên tố sau:  Một hay nhiều không gian bảng (tablespace).  Các schame cơ sở dữ liệu gồm các đối tượng như table, view, index, cluster, stored procedure, trigger, sequence, …  Mỗi schame CSDL thuộc sở hữu một user được xác định bởi một username và password duy nhất đối với CSDL. Sau khi đăng nhập vào CSDL với username và password hợp lệ user có thể thao tác trên CSDL với quyền được cấp phát cho user đó ở cấp độ nào. Không gian bảng là một khái niệm trừu tượng, vậy không gian bảng có liên quan như thế nào đến CSDL và các tập tin dữ liệu. II.2.2. TABLESPACE VÀ CÁC TẬP TIN DỮ LIỆU CSDL được chia thành một hay nhiều mẩu logic gọi là không gian bảng (tablespace). Một tablespace bao gồm một hay nhiều tập tin dữ liệu vật lý, việc phân bố Web site kinh doanh thuốc thú y và thủy sản. SVTH: Nguyễn Đăng Trình 19 Đồ án tốt nghiệp GVHD:TS Lưu Ngọc Quang nhiều hơn một tập tin dữ liệu trên một tablespace, có thể phân bổ dữ liệu trên nhiều đĩa vật lý khác nhau để phân tán truy xuất vào ra và cải thiện khả năng thi hành. Khi tạo ra một CSDL, Oracle tự động tạo ra một tablespace SYSTEM, tablespace này là nơi chứa tự điển dữ liệu. Tự điển dữ liệu chứa thông tin về các table, index, cluster,…Tablespace SYSTEM là vị trí mặc định của tất cả các đối tượng khi một CSDL được tạo ra. Thông thường, người ta tạo nhiều tablespace để phân hóa các đối tượng khác nhau của CSDL đồng thời dành riêng tablespace SYSTEM cho từ điển dữ liệu, đây cũng là một phương pháp hữu hiệu để bảo đảm cơ sở dữ liệu luôn khỏe mạnh. Có thể mở rộng không gian một CSDL theo 3 cách sau: Thêm một tập tin dữ liệu vào một tablespace. Cú pháp: ALTER TABLESPACE TABLESPACE_NAME ADD DATAFILE ‘DATAFILE.ORA’; Thêm một tablespace mới. Cú pháp: CREATE TABLESPACE TABLESPACE_NAME DATAFILE ‘DATAFILE.ORA’; Tăng kích thước tập tin dữ liệu. ALTER DATABASE DATAFILE ‘DATAFILE.ORA’ AUTOEXTENT ON NEXT MIN_NUMBER MB MAXSIZE MAX_NUMBER MB; Kích thước của tablespace là tổng kích thước của các tập tin dữ liệu tạo nên tablespace và kích thước của CSDL là tổng kích thước của các tablespace trong CSDL đó. II.2.3. SCHAME CƠ SỞ DỮ LIỆU Một schame CSDL là một tập hợp các cấu trúc logic các đối tượng hay schame objects. Schame objects này bao gồm tables, indexes, clusters, views, stored procedures, database triggers and sequences. 1. Table Một bảng là một đơn vị cơ sở lưu trữ vật lý trong CSDL Oracle, mà nó bao gồm một tên bảng và các hàng, các cột của dữ liệu trong đó mỗi cột có một kiểu dữ liệu với chiều dài xác định cho cột đó. a) Tạo Table Cú pháp: CREATE TABLE tênbảng (tên_cột kiểu_dữ_liệu(độdài) [,…n]); - Tạo ràng buộc khóa chính cho bảng: Cú pháp: CONSTRAINT PRIMARY KEY ; - Tạo ràng buộc khóa ngoại cho bảng: Web site kinh doanh thuốc thú y và thủy sản. SVTH: Nguyễn Đăng Trình 20