Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Xây dựng và hoàn thiện cơ cấu tổ chức bộ máy doanh nghiệp, phân xưởng, tổ sản xu...

Tài liệu Xây dựng và hoàn thiện cơ cấu tổ chức bộ máy doanh nghiệp, phân xưởng, tổ sản xuất ở công ty cầu 7 thăng long

.PDF
89
66
63

Mô tả:

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Lêi më ®Çu Ngµy nay trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n-íc, c¸c doanh nghiÖp ®Æc biÖt quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh, ph¶i tù quyÕt ®Þnh tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu thô s¶n phÈm. V× thÕ doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc qu¶n lý sao cho phï hîp ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong c¬ chÕ thÞ tr-êng ®Çy biÕn ®éng vµ phøc t¹p. X©y dùng vµ hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý kh«ng ph¶i lµ mét viÖc lµm ®¬n gi¶n mµ nã ®ßi hái ph¶i cã sù nghiªn cøu khoa häc. C«ng t¸c nµy nÕu cã sù sai lÖch kh«ng hîp lý sÏ dÉn ®Õn sù suy b¹i cña doanh nghiÖp. Bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp ®-îc coi lµ mét bé phËn ®Çu n·o cho sù ra ®êi nh÷ng ®-êng lèi chñ tr-¬ng, chiÕn l-îc, s¸ch l-îc ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Do ®ã viÖc ph©n tÝch vµ xem xÐt c¸c vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c x©y dùng vµ hoµn thiÖn bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò cÊp b¸ch cÇn thiÕt trong nÒn kinh tÕ hiÖn nay cña c¸c doanh nghiÖp n-íc ta. Lµ mét sinh viªn khoa qu¶n trÞ kinh doanh, ®-îc tiÕp thu nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ kinh tÕ kÕt hîp víi qu¸ tr×nh nghiªn cøu thùc tÕ em thÊy: tæ chøc bé m¸y qu¶n lý mµ hîp lý, phï hîp víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp th× nã gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu c¬ b¶n cña doanh nghiÖp. ChÝnh v× lý do ®ã mµ em ®± chän ®Ò t¯i: “X©y dùng vµ hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y doanh nghiÖp, ph©n x-ëng, tæ s¶n xuÊt ë c«ng ty cÇu 7 Th¨ng Long” l¯m luËn v¨n cña m×nh. KÕt cÊu luËn v¨n ngoµi lêi më ®Çu vµ kÕt luËn, luËn v¨n ®i s©u vµo ba vÊn ®Ò chÝnh sau: PhÇn thø nhÊt: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ x©y dùng vµ hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y trong doanh nghiÖp. PhÇn thø hai: Thùc tr¹ng vÒ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý ë c«ng ty cÇu 7 Th¨ng Long. PhÇn thø ba: Mét sè biÖn ph¸p c¬ b¶n nh»m cñng cè vµ hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý ë c«ng ty cÇu 7 Th¨ng Long. 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Do tr×nh ®é lý luËn vµ kinh nghiÖm thùc tÕ cßn h¹n chÕ, luËn v¨n tèt nghiÖp cña em ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. V× vËy em rÊt mong ®-îc sù gióp ®ì gãp ý phª b×nh cña c«ng ty vµ thÇy c« ®Ó luËn v¨n thu ®-îc kÕt qu¶ cao. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n . 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 PhÇn thø nhÊt Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ x©y dùng vµ hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y trong doanh nghiÖp I - Mét sè quan niÖm c¬ b¶n vÒ qu¶n lý doanh nghiÖp: 1. Kh¸i niÖm qu¶n lý Qu¶n lý lµ sù t¸c ®éng cña chñ thÓ qu¶n lý lªn ®èi t-îng qu¶n lý nh»m ®¹t ®-îc môc tiªu ®Ò ra trong ®iÒu kiÖn biÕn ®éng cña m«i tr-êng. Nãi ®Õn qu¶n lý lµ nãi ®Õn ho¹t ®éng chñ quan cã ý thøc, cã tÝnh n¨ng ®éng linh ho¹t cña con ng-êi, cña tËp thÓ. Qu¶n lý mét doanh nghiÖp lµ qu¸ tr×nh vËn dông nh÷ng quy luËt kinh tÕ, quy luËt tù nhiªn trong viÖc lùa chän vµ x¸c ®Þnh nh÷ng biÖn ph¸p ( kinh tÕ - chÝnh trÞ - x· héi - tæ chøc - kü thuËt) ®Ó t¸c ®éng ®Õn tËp thÓ ng-êi lao ®éng vµ th«ng qua hä t¸c ®éng ®Õn c¸c yÕu tè vËt chÊt cña s¶n xuÊt kinh doanh. Qu¶n lý ®-îc hiÓu theo nghÜa chung nhÊt lµ: Sù t¸c ®éng liªn tôc cã tæ chøc cã h-íng ®Ých cña chñ thÓ qu¶n lý lªn ®èi t-îng qu¶n lý nh»m duy tr× tÝnh tråi cña hÖ thèng, nh»m ®-a hÖ thèng ®Õn môc tiªu mét c¸ch tèt nhÊt trong ®iÒu kiÖn m«i tr-êng lu«n biÕn ®éng. Víi bÊt kú quan niÖm nµo th× môc ®Ých cña qu¶n lý còng ph¶i ®¹t ®-îc: - S¶n xuÊt kinh doanh cã l·i. - §Ò ra c¸c biÖn ph¸p g¾n chÆt gi÷a quyÒn lîi víi tr¸ch nhiÖm ng-êi lao ®éng l¹i víi nhau. - X©y dùng ®-îc c¬ chÕ ®Ó chuyÓn ho¸ ®-îc c¸c h×nh thøc së h÷u tõ c¸c -u thÕ kh¸c nhau thµnh h×nh thøc së h÷u cña chÝnh b¶n th©n m×nh. 2. C¸c chøc n¨ng vµ lÜnh vùc qu¶n lý doanh nghiÖp: 2.1. Kh¸i niÖm vµ c¸ch ph©n lo¹i chøc n¨ng qu¶n lý doanh nghiÖp: Ho¹t ®éng cña mét doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu néi dung vµ nhiÒu c¸ch tiÕp cËn, nh-ng xÐt cho cïng cÇn thiÕt ph¶i quy n¹p vÊn ®Ò qu¶n lý vµo 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nh÷ng ho¹t ®éng nhÊt ®Þnh mµ kh¶ dÜ c¸c nhµ thùc tiÔn còng nh- giíi khoa häc cã thÓ t×m kiÕm ®Ó cã tiÕng nãi chung - ho¹t ®éng qu¶n lý ®ã ®-îc gäi lµ c¸c chøc n¨ng qu¶n lý. Cã thÓ ®Þnh nghÜa chøc n¨ng qu¶n lý lµ nh÷ng ho¹t ®éng riªng biÖt cña lao ®éng qu¶n lý, thÓ hiÖn nh÷ng ph-¬ng h-íng t¸c ®éng cña chñ thÓ qu¶n lý ®Õn ®èi t-îng qu¶n lý. Cã hai c¸ch ph©n lo¹i chøc n¨ng qu¶n lý nh- sau: * Theo néi dung qu¸ tr×nh qu¶n lý th× chøc n¨ng qu¶n lý doanh nghiÖp bao gåm: - Chøc n¨ng dù kiÕn: doanh nghiÖp chØ thu ®-îc kÕt qu¶ khi nã ®-îc h-íng dÉn bëi mét ch-¬ng tr×nh ho¹t ®éng, mét kÕ ho¹ch nhÊt ®Þnh nh»m x¸c ®Þnh râ: s¶n xuÊt, kinh doanh c¸i g×? b¸n cho ai? s¶n xuÊt kinh doanh b»ng c¸ch nµo, víi nguån tµi chÝnh nµo? - Chøc n¨ng tæ chøc: Nh»m s¾p xÕp, tæ chøc, tËn dông mäi nguån lùc trong néi bé, thùc hiÖn nhiÖm vô bæ nhiÖm c¸c chøc vô qu¶n lý. Tæ chøc doanh nghiÖp tøc lµ trang bÞ nh÷ng g× cÇn cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp: vèn, m¸y mãc, nh©n viªn, nguyªn vËt liÖu... ®Ó ®¹t ®-îc môc tiªu ®Ò ra. - Chøa n¨ng phèi hîp: Nh»m ®¶m b¶o kÕt hîp c¸c mÆt ho¹t ®éng t¹o sù hµi hoµ c©n ®èi tèi -u trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Tøc lµ ®Æt c¸c bé phËn kh¸c nhau cña doanh nghiÖp vµo ®óng vÞ trÝ thÝch hîp vµ ®¶m b¶o vËn hµnh nhÞp nhµng. §iÒu hoµ tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c c«ng viÖc thùc hiÖn mét c¸ch ¨n khíp t¹o hiÖu qu¶ cao. - Chøc n¨ng chØ huy: Chøc n¨ng nµy nh»m thóc ®Èy bé m¸y ho¹t ®éng, gi¶i quyÕt c¸c khã kh¨n v-íng m¾c. §©y lµ chøc n¨ng quan träng, ph¶i n¾m ®-îc c¸c lý thuyÕt, kÕt hîp víi kinh nghiÖm thùc tÕ ®Ó ra quyÕt ®Þnh. - Chøc n¨ng kiÓm tra: KiÓm tra thùc chÊt lµ duyÖt l¹i xem tÊt c¶ cã ®-îc tiÕn hµnh phï hîp ch-¬ng tr×nh ®· phï hîp víi nh÷ng mÖnh lÖnh ®· ban bè vµ nh÷ng nguyªn lý ®· thõa nhËn. * Theo mèi quan hÖ trùc tiÕp víi ho¹t ®éng lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh th× chøc n¨ng qu¶n lý doanh nghiÖp bao gåm: 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - Chøc n¨ng kÕ ho¹ch ho¸, ®iÒu ®é s¶n xuÊt: gåm nh÷ng c«ng viÖc cã liªn quan ®Õn x¸c ®Þnh chiÕn l-îc chung vµ chiÕn l-îc s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, x©y dùng kÕ ho¹ch dµi h¹n vµ hµng n¨m lËp tiÕn ®é s¶n xuÊt vµ c«ng t¸c ®iªï ®é s¶n xuÊt. - Chøc n¨ng th-¬ng m¹i: gåm c¸c c«ng viÖc thuéc c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i nh- khai th¸c, mua vËt t- kü thuËt, nghiªn cøu thÞ tr-êng, ký hîp ®ång kinh tÕ, tæ chøc tiªu thô s¶n phÈm... - Chøc n¨ng h¹ch to¸n: gåm h¹ch to¸n kÕ to¸n vµ thèng kª, c«ng t¸c ghi chÐp ban ®Çu, th«ng tin kinh tÕ néi bé doanh nghiÖp vµ gi÷a doanh nghiÖp víi c¬ quan cÊp trªn. - Chøc n¨ng kiÓm tra vµ ph©n tÝch: trªn c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng nh- kiÓm tra kü thuËt vµ chÊt l-îng s¶n phÈm, kiÓm tra vµ ph©n tÝch kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. - Chøc n¨ng qu¶n lý nh©n sù: Bao gåm c«ng t¸c tuyÓn dông, bè trÝ, ®µo tao, båi d-ìng, khen th-ëng, kû luËt, ®Þnh møc lao ®éng, tiÒn l-¬ng, tiÒn th-ëng ®èi víi doanh nghiÖp. - Chøc n¨ng qu¶n lý tµi chÝnh: Bao gåm c«ng t¸c t¹o vèn, qu¶n lý c¸c lo¹i vèn vµ quü cña doanh nghiÖp, c«ng t¸c tÝn dông, nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn vµ chÊp hµnh c¸c quy ®Þnh tµi chÝnh cña nhµ n-íc. - Chøc n¨ng kü thuËt c«ng nghÖ: Bao gåm tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc trang thiÕt bÞ, ph-¬ng tiÖn ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. - Chøc n¨ng ®Çu t-. - Chøc n¨ng hµnh chÝnh ph¸p chÕ. - Chøc n¨ng an ninh b¶o vÖ. - Chøc n¨ng tæ chøc tèt ®êi sèng tËp thÓ vµ c¸c ho¹t ®éng x· héi nh- tæ chøc viÖc ¨n ë, ®i l¹i cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, ho¹t ®éng v¨n ho¸, thÓ thao vµ c¸c ho¹t ®éng x· héi kh¸c. - Chøc n¨ng s¶n xuÊt: ®iÒu phèi c¸c mÆt hµng s¶n xuÊt cña c¸c ph©n x-ëng. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng qu¶n lý cã nghÜa lµ x©y dùng mét bé m¸y qu¶n lý sao cho võa ®¶m b¶o ®Çy ®ñ c¸c chøc n¨ng trªn võa thÝch hîp víi c¸c ®Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp. 2.2. Kh¸i niÖm vµ c¸c ph©n lo¹i lÜnh vùc qu¶n lý doanh nghiÖp: LÜnh vùc qu¶n lý trong doanh nghiÖp ®-îc hiÓu nh- c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý khi ®-îc s¾p xÕp trong mét bé phËn nµo ®ã, ë c¸c bé phËn nµy cã ng-êi chØ huy vµ liªn quan ®Õn viÖc ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý, LÜnh vùc qu¶n lý ®-îc ph©n ®Þnh phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè nh-: truyÒn thèng qu¶n lý, c¸c yÕu tè x· héi vµ c¬ chÕ kinh tÕ, quy m« còng nh®Æc ®iÓm kinh tÕ - kü thuËt cña doanh nghiÖp. Nã g¾n liÒn víi mçi quèc gia, mçi vïng cô thÓ vµ sù tiÕn bé vÒ nhËn thøc trong khoa häc qu¶n lý. C¸ch ph©n lo¹i c¸c lÜnh vùc qu¶n lý trong doanh nghiÖp nh- sau: * LÜnh vùc vËt t- bao gåm c¸c nhiÖm vô: - Ph¸t hiÖn nhu cÇu vËt t-. - TÝnh to¸n vËt t- tån kho. - Mua s¾m vËt t-. - NhËp kho vµ b¶o qu¶n. - CÊp ph¸t vËt t-. * LÜnh vùc s¶n xuÊt bao gåm c¸c nhiÖm vô: - H¹ch to¸n ch-¬ng tr×nh - X©y dùng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt. - §iÒu khiÓn qu¸ tr×nh chÕ biÕn. - KiÓm tra chÊt l-îng. - Gi÷ g×n b¶n quyÒn, kiÓu d¸ng... vµ ph¸t minh s¸ng chÕ cña mäi thµnh viªn. * LÜnh vùc marketing gåm c¸c nhiÖm vô: - Thu thËp c¸c th«ng tin vÒ thÞ tr-êng. 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - Ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch s¶n phÈm. - Ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch gi¸ c¶. - Ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph©n phèi. - Ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch hç trî tiªu dïng. * LÜnh vùc nh©n sù gåm c¸c nhiÖm vô: - LËp kÕ ho¹ch nh©n sù. - TuyÓn dông nh©n sù. - Bè trÝ nh©n sù. - §¸nh gi¸ nh©n sù. - Ph¸t triÓn nh©n viªn. - Thï lao. - Qu¶n lý nh©n sù th«ng qua hç trî d÷ liÖu nh©n sù, qua thèng kª ho¹t ®éng cña c¸c nh©n viªn vµ hç trî ®êi sèng. * LÜnh vùc tµi chÝnh vµ kÕ to¸n: - LÜnh vùc tµi chÝnh: + T¹o vèn. + Sö dông vèn. + Qu¶n lý vèn. - LÜnh vùc kÕ to¸n: + KÕ to¸n sæ s¸ch. + TÝnh to¸n chi phÝ - kÕt qu¶. + X©y dùng c¸c b¶ng c©n ®èi. + TÝnh to¸n lç l·i. + C¸c nhiÖm vô kh¸c nh-: thÈm ®Þnh kÕ ho¹ch, thèng kª, kiÓm tra viÖc tÝnh to¸n, b¶o hiÓm, thuÕ. 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 * LÜnh vùc nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn gåm c¸c nhiÖm vô: - Thùc hiÖn nghiªn cøu c¬ b¶n. - Nghiªn cøu øng dông. - §-a c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo ¸p dông. - ThÈm ®Þnh hiÖu qu¶ c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt ®-îc ¸p dông. * LÜnh vùc tæ chøc gåm c¸c nhiÖm vô: - Tæ chøc c¸c dù ¸n. - Ph¸t triÓn vµ c¶i tiÕn bé m¸y tæ chøc cho doanh nghiÖp. - Tæ chøc tiÕn tr×nh ho¹t ®éng toµn bé doanh nghiÖp. * LÜnh vùc th«ng tin gåm c¸c nhiÖm vô: - X©y dùng kÕ ho¹ch vµ c¸c th«ng tin liªn quan cho doanh nghiÖp. - Chän läc vµ xö lý c¸c th«ng tin. - KiÓm tra th«ng tin vµ gi¸m s¸t c¸c th«ng tin. * LÜnh vùc hµnh chÝnh ph¸p chÕ vµ c¸c dÞch vô chung: - Thùc hiÖn c¸c mèi quan hÖ ph¸p lý trong vµ ngoµi doanh nghiÖp. - Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng quÇn chóng trong doanh nghiÖp. - C¸c ho¹t ®éng hµnh chÝnh vµ phóc lîi doanh nghiÖp. Sù ph©n lo¹i theo lÜnh vùc qu¶n lý nh»m chØ ra tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cÇn ph¶i tæ chøc thùc hiÖn qu¶n trih trong mét doanh nghiÖp. Lµ c¨n cø ®Ó thiÕt lËp bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp ®Ó tuyÓn dông, bè trÝ vµ sö dông c¸c qu¶n trÞ viªn. Lµ c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ vµ ph©n tÝch ho¹t ®éng trong toang bé m¸y qu¶n lý, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng qu¶n lý trªn ph¹m vi toµn doanh nghiÖp. Tãm l¹i, ph©n lo¹i theo chøc n¨ng vµ ph©n lo¹i theo lÜnh vùc cã mèi quan hÖ trùc tiÕp, h÷u c¬ víi nhau, kh«ng g¹t bá nhau, cã quan träng c¶ vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn. II - C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y doanh nghiÖp: 1. Thùc chÊt, vai trß cña c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y trong doanh nghiÖp 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 1.1. Thùc chÊt cña c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y trong doanh nghiÖp Lµ tæng hîp c¸c bé phËn kh¸c nhau cã mèi liªn hÖ phô thuéc lÉn nhau ®-îc chuyªn m«n ho¸ vµ cã nh÷ng tr¸ch nhiÖm quyÒn h¹n nhÊt ®Þnh ®-îc bè trÝ theo nhiÒu cÊp nhiÒu kh©u kh¸c nhau ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng qu¶n lý vµ phôc vô môc ®Ých chung ®· x¸c ®Þnh cña doanh nghiÖp. C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý lµ h×nh thøc ph©n c«ng lao ®éng trong lÜnh vùc qu¶n lý, nã t¸c ®éng ®Õn qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña hÖ thèng qu¶n lý. C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý mét mÆt ph¶n ¸nh c¬ cÊu s¶n xuÊt, mÆt kh¸c nã t¸c ®éng tÝch cùc trë l¹i viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ chØ cã gi¸ trÞ æn ®Þnh t-¬ng ®èi vµ còng cã vßng ®êi cña nã. X©y dùng cho doanh nghiÖp mét c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y ®Ó cã thÓ gäi lµ hoµn thiÖn vµ hîp lý lµ viÖc rÊt ®¸ng quan t©m. ChÝnh v× vËy mµ nh÷ng nhµ l·nh ®¹o giái ph¶i biÕt t×m kÕ ho¹ch cho t-¬ng lai. X©y dùng ®-îc mét c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y råi cßn ph¶i biÕt nghÜ ®Õn viÖc hoµn thiÖn nã sao cho phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña x· héi vµ thêi ®¹i. Muèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp cã hiÖu qu¶ th× viÖc hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y doanh nghiÖp, ph©n x-ëng, tæ s¶n xuÊt lµ mét vÊn ®Ò quan träng, xuyªn suèt qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. 1.2. Vai trß cña tæ chøc bé m¸y qu¶n lý ®èi víi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp: Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cña sù sèng cßn cña c¸c doanh nghiÖp nh»m gióp cho mäi ng-êi, mäi thµnh viªn trong bé m¸y phèi hîp lµm viÖc víi nhau mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh c¸c môc tiªu kÕ ho¹ch ®· ®Ò ra. - ThiÕu mét c¬ cÊu tæ chøc hîp lý sÏ g©y ra nhiÒu vÊn ®Ò khã kh¨n, phøc t¹p cho c«ng t¸c qu¶n lý. C¸c giíi cã thÈm quyÒn trong lÜnh vùc qu¶n lý ®Òu cã hai nhËn ®Þnh chung ®ã lµ: + Kho¶ng tõ 75% ®Õn 80% c¸c vÊn ®Ò khã kh¨n phøc t¹p g©y ra trong c«ng t¸c qu¶n lý gi¶i quyÕt b¾t nguån tõ nh÷ng nh-îc ®iÓm cña c«ng t¸c tæ chøc. 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 + Nh÷ng phÝ ph¹m lo ng¹i nhÊt lµ nh÷ng phÝ ph¹m vÒ tinh thÇn lµm viÖc vµ n¨ng lùc cña nh©n viªn do tæ chøc kÐm cái mµ ra. PhÇn lín nh÷ng khuyÕt ®iÓm m¾c ph¶i trong doanh nghiÖp, ph©n x-ëng, tæ s¶n xuÊt lµ do ng-êi ta coi th-êng c«ng t¸c tæ chøc. - X©y dùng mét c¬ cÊu tæ chøc hîp lý lµ mét viÖc lµm quan träng bËc nhÊt cña qu¶n trÞ viªn ®Ó thùc thi nhiÖm vô qu¶n trÞ cã hiÖu qña, gãp phÇn quan träng thùc hiÖn môc tiªu cña doanh nghiÖp ®Ò ra. - C«ng t¸c tæ chøc hiÖu qu¶ gióp thùc hiÖn triÖt ®Ó viÖc ¸p dông khoa häc kü thuËt vµo ho¹t ®ång qu¶n trÞ, gióp cho viÖc khuyÕn khÝch sö dông víi tÝnh chÊt lµ con ng-êi ph¸t triÓn toµn diÖn, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù më réng, ®a d¹ng ho¸ tæ chøc vµ n©ng cao tÝnh ®éc lËp vµ s¸ng t¹o cña nhµ qu¶n trÞ. V× vËy, chøc n¨ng tæ chøc lµ cèt lâi cña quy tr×nh qu¶n trÞ. Thùc chÊt cña tæ chøc bé m¸y lµ tiÕn hµnh ph©n c«ng lao ®éng mét c¸ch hîp lý ®Ó khai th¸c tèi ®a lùc l-îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt nh»m ®¹t n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ qu¶n trÞ cao. 2. Nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n ®èi víi c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y doanh nghiÖp Mçi mét c«ng viÖc, mçi mét vÊn ®Ò dï lín hay bÐ, dï ®¬n gi¶n hay phøc t¹p ®Òu ®ßi hái ph¶i ®¹t ®-îc nh÷ng yªu cÇu cÇn thiÕt ®Æt ra, cã nh- thÕ nh÷ng c«ng viÖc míi ®¹t hiÖu qu¶ cao. §Æc biÖt ë ®©y viÖc x©y dùng vµ hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý lµ mét vÊn ®Ò v« cïng phøc t¹p . Nã ®ßi hái rÊt lín vÒ nhiÒu mÆt mµ nh÷ng mÆt ®ã, nh÷ng yªu cÇu ®ã b¾t buéc ph¶i ®¹t ®-îc trong c¬ chÕ thÞ tr-êng hiÖn nay. Nh÷ng yªu cÇu ®ã lµ: Mét lµ, ph¶i ®¶m b¶o hoµn thµnh nh÷ng nhiÖm vô cña doanh nghiÖp, ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ, toµn diÖn c¸c chøc n¨ng qu¶n lý doanh nghiÖp. Hai lµ, ph¶i ®¶m b¶o thùc hiÖn nghiªm tóc chÕ ®é mét thñ tr-ëng, chÕ ®é tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n trªn c¬ së b¶o ®¶m vµ ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña tËp thÎ lao ®éng trong doanh nghiÖp. Ba lµ, ph¶i phï hîp víi quy m« s¶n xuÊt, thÝch øng víi nh÷ng ®Æc ®iÓm kinh tÕ vµ kü thuËt cña doanh nghiÖp. 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Bèn lµ, ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu võa tinh gi¶m l¹i võa v÷ng m¹nh trong bé m¸y qu¶n lý. ViÖc tiÕn hµnh chÕ ®é mét thñ tr-ëng lµ mét tÊt yÕu bëi v× xuÊt ph¸t tõ tÝnh biÖn chøng gi÷a tËp trung vµ d©n chñ trªn c¬ së ph¸t huy d©n chñ ®èi víi mäi ng-êi, cÇn tËp trung thèng nhÊt qu¶n lý vµo mét ®Çu mèi, vµo mét ng-êi. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu vµ tÝnh chÊt cña nÒn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp chÝnh x¸c tõ nh÷ng quyÕt ®Þnh, tõ mèi quan hÖ trong ph©n c«ng lao ®éng x· héi, ph©n c«ng lao ®éng chuyªn m«n ho¸ ngµy cµng s©u s¾c tÊt yÕu dÉn ®Õn hîp t¸c ho¸ lao ®éng vµ bÊt kú mét sù trôc trÆc nµo trong hîp t¸c s¶n xuÊt còng dÉn ®Õn ®×nh trÖ s¶n xuÊt, gi¶m hiÖu qu¶. V× vËy bÊt kú mét sù hîp t¸c nµo còng ph¶i cã ng-êi chØ huy thèng nhÊt. Trong c¬ chÕ tæ chøc bé m¸y cã c¸c chøc danh thñ tr-ëng, vÞ trÝ, mèi quan hÖ trong c¸c chøc danh nµy. VÞ trÝ tõng chøc danh Ph¹m vi ph¸t huy t¸c dông Ng-êi gióp viÖc T T Ng-êi d-íi quyÒn STT Chøc danh thñ tr-ëng 1 Gi¸m ®èc Thñ tr-ëng Toµn cao nhÊt Doanh nghiÖp 2 Qu¶n ®èc T T cÊp cao Toµn bé C¸c phã Mäi ng-êi trong nhÊt trong px ph©n x-ëng qu¶n ®èc px. 3. §èc c«ng T T cÊp cao Toµn ca lµm Kh«ng nhÊt trong ca viÖc lµm viÖc Mäi ng-êi trong ca lµm viÖc 4 Tæ tr-ëng c«ng t¸c T T cÊp cao Toµn tæ nhÊt trong tæ mäi ng-êi trong tæ 5 Thñ tr-ëng c¸c phßng T T cÊp cao toµn phßng Phã phßng Mäi ng-êi trong (ban) chøc n¨ng nhÊt trong (ban) (ban) phßng (ban) phßng (ban) bé c¸c phã mäi ng-êi trong gi¸m ®ãc doanh nghiÖp Tæ phã Thñ tr-ëng cÊp d-íi ph¶i phôc tïng nghiªm chØnh mÖnh lÖnh cña thñ tr-ëng c Êp trªn, tr-íc hÕt lµ thñ tr-ëng cÊp trªn trùc tiÕp. Thñ tr-ëng tõng bé phËn cã toµn quyÒn quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò thuéc ph¹m vi ®¬n vÞ m×nh qu¶n lý, chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc gi¸m ®èc vÒ c¸c mÆt ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ m×nh phô tr¸ch. Thñ tr-ëng mçi cÊp cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn nghiªm chØnh néi quy ho¹t ®éng ë tõng cÊp ®· ®-îc quyÕt ®Þnh vÒ chøc n¨ng, quyÒn h¹n, nhiÖm vô, mèi quan hÖ c«ng t¸c. TÊt c¶ c¸c cÊp phã ®Òu lµ nh÷ng ng-êi gióp viÖc cho cÊp tr-ëng ë tõng cÊp t-¬ng ®-¬ng vµ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc thñ tr-ëng 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 cÊp trªn trùc tiÕp cña m×nh, mäi ng-êi trong tõng bé phËn lµ nh÷ng ng-êi thõa hµnh cña thñ tr-ëng cÊp trªn tr-íc hÕt lµ cña thñ tr-ëng cÊp t-¬ng ®-¬ng vµ ph¶i phôc tïng nghiªm chØnh mÖnh lÖnh cña thñ tr-ëng. Gi¸m ®èc lµ thñ tr-ëng cÊp trªn vµ lµ thñ tr-ëng cÊp cao nhÊt trong doanh nghiÖp, chÞu hoµn toµn tr¸ch nhiÖm vÒ mäi mÆt ho¹t ®éng kinh doanh, kinh tÕ , chÝnh trÞ, x· héi trong doanh nghiÖp tr-íc tËp thÓ nh÷ng ng-êi lao ®éng vµ tr-íc chñ së h÷u doanh nghiÖp, mäi ng-êi trong doanh nghiÖp ph¶i phôc tïng nghiªm chØnh mÖnh lÖnh cña gi¸m ®èc. 3. Mét sè ph-¬ng ph¸p h×nh thµnh bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp 3.1. Ph-¬ng ph¸p t-¬ng tù Ph-¬ng ph¸p nµy lµ mét ph-¬ng ph¸p h×nh thµnh c¬ cÊu tæ chøc dùa vµo viÖc thõa kÕ nh÷ng kinh nghiÖm thµnh c«ng vµ g¹t bá nh÷ng yÕu tè bÊt hîp lý cña c¸c c¬ cÊu tæ chøc cã tr-íc nµy cã nh÷ng yÕu tè t-¬ng tù víi c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý s¾p h×nh thµnh . ¦u ®iÓm næi bËt nhÊt cña ph-¬ng ph¸pnµy lµ: qu¸ tr×nh h×nh thµnh c¬ cÊu nhanh, chi phÝ bá ra Ýt, thõa kÕ nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u cña qu¸ kh-. Nh×n chung ®©y lµ ph-¬ng ph¸p ®· ®-îc ¸p dông phæ biÕn réng r·i ë nhiÒu n¬i. 3.2. Ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch theo yÕu tè §©y lµ ph-¬ng p¸p khoa häc ®-îc ¸p dông réng r·i cho mäi cÊp, mäi ®èi t-îng qu¶n trÞ. Ph-¬ng ph¸p nµy ®-îc chia ra ba giai ®o¹n nh- sau: - Giai ®o¹n ®Çu lµ: x©y dùng s¬ ®å c¬ cÊu tæng qu¸t vµ x¸c ®Þnh nh÷ng kÕt luËn cã tÝnh chÊt nguyªn t¾c cña c¬ cÊu. - Giai ®o¹n hai lµ: x¸c ®Þnh c¸c thµnh phÇn cho c¸c bé phËn c¬ cÊu vµ x¸c ®Þnh mèi liªn hÖ gi÷a c¸c bé phËn. - Giai ®o¹n ba lµ: x¸c ®Þnh c¸c ®Æc tr-ng cña c¸c yÕu tè trong c¬ cÊu nhchøc n¨ng , nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ quy ®Þnh ho¹t ®éng cña c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý. ë giai ®o¹n nµy th-êng x¶y ra hai tr-êng hîp sau: + Tr-êng hîp thø nhÊt: §èi víi viÖc hoµn thiÖn c¸c c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý ®ang ho¹t ®éng viÖc hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc qu¶n trÞ ®-îc b¾t ®Çu b»ng c¸ch nghiªn cøu kü l-ìng c¬ cÊu hiÖn t¹i vµ tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nã theo nh÷ng c¨n cø nhÊt ®Þnh. Tõ ®ã chØ râ mèi quan hÖ phô thuéc cña tõng phßng ban, bé phËn vµ c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n mµ nã ph¶i thùc hiÖn. + Tr-êng hîp thø hai: h×nh thµnh c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ míi. Trong tr-êng hîp nµy chóng ta ph¶i tiÕn hµnh theo ba b-íc. B-íc 1 : Dùa vµo nh÷ng tµi liÖu ban ®Çu, nh÷ng v¨n b¶n h-íng dÉn cña c¬ quan qu¶n lý vÜ m«, nh÷ng quy ®Þnh cã tÝnh chÊt luËt ph¸p ®Ó x©y dùng s¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc qu¶n trÞ tæng qu¸t vµ x¸c ®Þnh nh÷ng ®Æc tr-ng c¬ b¶n nhÊt cña c¬ cÊu tæ chøc nµy. Nh- vËy b-íc 1 lµ nh»m gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt ®Þnh tÝnh ®èi víi c¬ cÊu tæ chøc qu¶n trÞ. B-íc 2: X¸c ®Þnh thµnh phÇn, c¸c phßng ban, bé phËn cña c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y vµ x¸c lËp c¸c mèi quan hÖ gi÷a c¸c phßng ban bé phËn Êy. §iÒu quan träng nhÊt lµ tËp hîp vµ ph©n tÝch c¸c dÊu hiÖu ¶nh h-ëng ®Õn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý. B-íc 3: Ph©n phèi vµ cô thÓ ho¸ c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô quyÒn h¹n, quyÕt ®Þnh sè l-îng c¸n bé, nh©n viªn trong tõng bé phËn, trong c¬ cÊu tæ chøc qu¶n trÞ. Tõ ®ã x©y dùng ®iÒu lÖ, thñ tôc, quy t¾c, lÒ lèi lµm viÖc nh»m ®¶m b¶o bé m¸y qu¶n trÞ ®¹t hiÖu qu¶ cao. 4. C¸c h×nh thøc c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý doanh nghiÖp Cïng víi sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña s¶n xuÊt, ®Ó phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ nhÊt ®Þnh ®· h×nh thµnh nh÷ng kiÓu c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý kh¸c nhau. Mçi mét kiÓu, mét h×nh thøc ®Òu chøa ®ùng nh÷ng ®Æc ®iÓm, nh÷ng -u ®iÓm , nh-îc ®iÓm vµ ®-îc ¸p dông trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ nhÊt ®Þnh. 4.1. C¬ cÊu qu¶n lý trùc tuyÕn (theo ®-êng th¼ng) L·nh ®¹o doanh nghiÖp L·nh ®¹o trùc tuyÕn a1 a2 ... L·nh ®¹o tuyÕn II an b1 13 b2 ... bn Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 S¬ ®å c¬ cÊu trùc tuyÕn. Trong ®ã a1, a2, an, b1, b2, bn... ng-êi thùc hiÖn trong c¸c bé phËn. §©y lµ c¬ cÊu tæ chøc ®¬n gi¶n nhÊt, toµn bé vÊn ®Ò ®-îc gi¶i quyÕt theo mét kªnh liªn hÖ ®-êng th¼ng. Mét ng-êi l·nh ®¹o doanh nghiÖp thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c chøc n¨ng qu¶n lý vµ chÞu hoµn toµn tr¸ch nhiÖm vÒ hÖ thèng do m×nh phô tr¸ch. Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm ®ã, c¬ cÊu nµy t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn chÕ ®é mét thñ tr-ëng, mÖnh lÖnh ®-îc thi hµnh nhanh vµ mçi cÊp d-íi chØ chÞu thùc hiÖn mÖnh lÖnh cña mét cÊp trªn trùc tiÕp. Tuy nhiªn c¬ cÊu tæ chøc nµy còng cã nh÷ng nh-îc ®iÓm: Nã ®ßi hái ng-êi l·nh ®¹o cÇn ph¶i cã kiÕn thøc toµn diÖn, tæng hîp, h¹n chÕ viÖc sö dông c¸c chuyªn gia cã tr×nh ®é cao vÒ tõng mÆt qu¶n trÞ. Khi cÇn phèi hîp, hîp t¸c c«ng viÖc gi÷a hai ®¬n vÞ hai, hai c¸ nh©n ngang quyÒn thuéc c¸c tuyÕn kh¸c nhau th× viÖc b¸o c¸o, th«ng tin ph¶i ®i ®-êng vßng theo kªnh liªn hÖ ®· quy ®Þnh. Do nh÷ng -u nh-îc ®iÓm trªn nªn chØ ¸p dông c¬ cÊu nµy cho mét tæ s¶n xuÊt hoÆc lµ ph©n x-ëng nhá. 4.2. C¬ cÊu trùc tuyÕn tham m-u Thùc chÊt ®©y lµ c¬ cÊu trùc tuyÕn më réng v× thÕ nã cã ®Æc ®iÓm nh- lµ c¬ cÊu trùc tuyÕn nh-ng mçi cÊp l·nh ®¹o ®· cã thªm bé phËn tham m-u gióp viÖc, bé phËn tham m-u cã thÓ lµ mét ®¬n vÞ hoÆc mét nhãm c¸c chuyªn gia hoÆc mét nhãm ng-êi. C¬ cÊu nµy vÉn dÔ dµng thùc hiÖn chÕ ®é mét thñ tr-ëng, bªn c¹nh ®ã ®· biÖt khai th¸c tµi n¨ng cña c¸c chuyªn gia gióp viÖc. Tuy nhiªn vÉn cßn cã nh-îc ®iÓm lµ l·nh ®¹o mÊt nhiÒu thêi gian ®Ó lµm viÖc víi tham m-u lµm cho thêi gian lµm viÖc víi ®èi t-îng bÞ qu¶n lý Ýt ®i, 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 dÉn ®Õn tèc ®é ra quyÕt ®Þnh chËm. C¬ cÊu nµy th-êng ¸p dông ë ph¹m vi ph©n x-ëng. 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 L·nh ®¹o doanh nghiÖp L·nh ®¹o tuyÕn I a1 a2 Tham m-u Tham m-u L·nh ®¹o tuyÕn I ... an b1 b2 Tham m-u ... bn S¬ ®å c¬ cÊu trùc tuyÕn tham m-u 4.3. C¬ cÊu chøc n¨ng: §Æc ®iÓm cña c¬ cÊu nµy lµ nhiÖm vô qu¶n lý ®-îc ph©n chia cho c¸c ®¬n vÞ riªng biÖt ®Ó cïng tham gia qu¶n lý, mçi ®¬n vÞ ®-îc chuyªn m«n ho¸ thùc hiÖn mét chøc n¨ng, h×nh thµnh nh÷ng ng-êi l·nh ®¹o chøc n¨ng vµ hä cã quyÒn ra lÖnh. ¦u ®iÓm cña c¬ cÊu nµy. Cho phÐp chuyªn m«n ho¸ qu¶n lý theo chøc n¨ng mét c¸ch s©u s¾c, tËn dông ®-îc tµi n¨ng cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng vµ gi¶m bít ®-îc cho l·nh ®¹o chung. Nh-îc ®iÓm: khã duy tr× kû luËt kiÓm tra vµ phèi hîp, khã x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm vµ g©y phøc t¹p trong mèi quan hÖ . §©y lµ m« h×nh th-êng ®-îc nhiÒu ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh ¸p dông. L·nh ®¹o doanh nghiÖp L·nh ®¹o chøc n¨ng A 1 L·nh ®¹o chøc n¨ng A .................. n C¸c cÊp d-íi 2 S¬ ®å c¬ cÊu chøc n¨ng 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 4.4. C¬ cÊu trùc tuyÕn - chøc n¨ng: §Ó kh¾c phôc c¸c nh-îc ®iÓm cña c¬ cÊu trùc tuyÕn vµ c¬ cÊu chøc n¨ng, hiÖn nay c¬ cÊu liªn hîp (trùc tuyÕn - chøc n¨ng ) th-êng dïng cho doanh nghiÖp mµ nhiÖm vô qu¶n lý ®-îc ph©n thµnh c¸c chøc n¨ng chuyªn m«n. ¦u ®iÓm cña c¬ cÊu lµ vÉn thùc hiÖn chÕ ®é mét thñ tr-ëng mµ vÉn khai th¸c ®-îc tµi n¨ng cña c¬ quan chøc n¨ng. T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c chuyªn gia ®ãng gãp vµ sù ®ãng gãp ®ã cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn nã còng cã nh÷ng nh-îc ®iÓm lµ nÕu kh«ng râ quyÒn h¹n th× sÏ g©y nªn hçn ®én nh- m« h×nh chøc n¨ng. T¹o ra xu h-íng tËp trung ®èi víi nhµ qu¶n lý cÊp cao, c¬ cÊu nµy trong thùc tÕ kh«ng bao giê tån t¹i mét c¸ch nguyªn vÑn mµ th-êng xuyªn bÞ vi ph¹m v×: - Xu h-íng cã sù t¨ng tr-ëng cña c¸c ®¬n vÞ chøc n¨ng: ®èi víi c¸c ®¬n vÞ trùc tuyÕn. - Trªn thùc tÕ c¸c quyÕt ®Þnh ®Òu do tham m-u. Ng-êi ta khuyÕn c¸o c¸c ®¬n vÞ, c«ng ty, xÝ nghiÖp nªn ¸p dông m« h×nh trùc tuyÕn - chøc n¨ng nh-ng ph¶i cã néi quy ®©y ®ñ ®Ó tr¸nh xu h-íng trë l¹i m« h×nh chøc n¨ng. L·nh ®¹o doanh nghiÖp L·nh ®¹o tuyÕn I 1 L·nh ®¹o chøc n¨ng A L·nh ®¹o chøc n¨ng B 2 Tham m-u L·nh ®¹o tuyÕn II 1 S¬ ®å c¬ cÊu trùc tuyÕn - chøc n¨ng. 17 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 4.5. C¬ cÊu chÝnh thøc vµ kh«ng chÝnh thøc C¬ cÊu tæ chøc doanh nghiÖp cßn ®-îc chia thµnh c¬ cÊu chÝnh thøc vµ kh«ng chÝnh thøc. a. C¬ cÊu chÝnh thøc: C¬ cÊu nay g¾n liÒn víi c¬ cÊu vai trß nhiÖm vô h-íng ®Ých trong mét doanh nghiÖp ®-îc tæ chøc mét c¸ch chÝnh thøc. Khi nãi r»ng tæ chøc lµ “chÝnh thøc” ho¯n to¯n ch¼ng cã ®iÒu g× lµ cøng nh¾c hay qu¸ h¹n chÕ trong c¸ch diÔn ®¹t nµy. NÕu mét ng-êi qu¶n lý cã ý ®Þnh tæ chøc thËt tèt, c¬ cÊu ®ã ph¶i t¹o ra mét m«i tr-êng ë ®ã viÖc thùc hiÖn cña tõng c¸ nh©n, c¶ trong hiÖn t¹i vµ t-¬ng lai, ph¶i ®ãng gãp cã hiÖu qu¶ nhÊt vµo c¸c môc tiªu cña tËp thÓ; chø kh«ng p¶i hä dµnh phÇn nhá trÝ ãc vµ søc lùc cho doanh nghiÖp , cßn phÇn lín ®Ó lµm thªm cho mét doanh nghiÖp kh¸c. b. C¬ cÊu kh«ng chÝnh thøc: Lµ toµn bé nh÷ng cuéc tiÕp xóc c¸ nh©n, sù t¸c ®éng qua l¹i c¸ nh©n còng nh- sù t¸c ®éng theo nhãm c¸n bé, c«ng nh©n viªn nmgoµi ph¹m vi c¬ cÊu ®· ®-îc phª chuÈn cña doanh nghiÖp. C¬ cÊu kh«ng chÝnh thøc cã vai trß to lín trong thùc tiÔn qu¶n lý. Nã kh«ng ®Þnh h×nh vµ hay thay ®æi, lu«n lu«n tån t¹i song song víi c¬ cÊu kh«ng chÝnh thøc, cã t¸c ®éng nhÊt ®Þnh vµ ®«i khi rÊt ®¸ng kÓ ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp v×: - C¸ nh©n c¸c chñ doanh nghiÖp cã nhiÒu mèi quan hÖ, hä kh«ng chØ lµ ng-êi thùc hiÖn nghiªm tóc cÇn mÉn nghÜa vô cña m×nh do quy chÕ tæ chøc, tiªu chuÈn nghiÖp vô theo chøc danh quy ®Þnh mµ hä cßn c¶m thÊy nh÷ng nhu cÇu tuy kh«ng liªn quan ®Õn c«ng cô nh-ng l¹i liªn quan, ¶nh h-ëng ®Õn th¸i ®é ®èi víi c¸ nh©n, ®èi víi con ng-êi tõ phÝa nh÷ng ®ång nghiÖp, nh÷ng ng-êi cÊp d-íi. - ViÖc thùc hiÖn tiªu chuÈn nghiÖp vô theo chøc danh quy ®Þnh, viÖc hoµn thµnh nhiÖm vô th-êng gÆp khã kh¨n, nÕu chØ tu©n theo nh÷ng thñ tôc vµ thÓ lÖ ®· quy ®Þnh chÝnh thøc. Bëi v×, c¬ cÊu kh«ng chÝnh thøc kh«ng ph¶i lóc nµo còng cã thÓ cho biÕt nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt, ®Æc biÖt khi xuÊt hiÖn nh÷ng ®iÒu kiÖn, nh÷ng t×nh huèng mµ ch-a thÓ tÝnh tr-íc ®-îc ®Ó thÓ hiÖn mét c¸ch chi tiÕt trong c¸c thñ tôc ®· quy ®Þnh. Trong nh÷ng tr-êng hîp nh18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 vËy, cÇn cã sù hç trî cña c¸c cuéc tiÕp xóc c¸ nh©n, lµm quen víi c¸c c¸n bé qu¶n lý vÜ m« vµ c¸c bé qu¶n trÞ cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c. Th«ng qua ®ã, c¬ cÊu kh«ng chÝnh thøc sÏ bæ sung cho c¬ cÊu chÝnh thøc, gãp phÇn lµm cô thÓ ho¸ thªm nh÷ng mÖnh lÖnh cßn qu¸ chung chung. - Sù tån t¹i kh¸ch quan cña c¬ cÊu kh«ng chÝnh thøc cßn lµ dÊu hiÖu chØ ra chç yÕu vµ tr×nh ®é ch-a hoµn thiÖn cña c¬ cÊu chÝnh thøc. C¬ cÊu kh«ng chÝnh thøc lµ mét trong nh÷ng yÕu tè ®ßi hái ng-êi l·nh ®¹o doanh nghiÖp ph¶i cã mét nghÖ thuËt ®Æc biÖt. Ng-êi l·nh ®¹o cÇn ph¶i th-êng xuyªn c¬ cÊu kh«ng chÝnh thøc, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn nh÷ng xu h-íng hç trî ®Ó ®¹t ®-îc nh÷ng môc ®Ých cña doanh nghiÖp. 4.6 C¬ cÊu tæ chøc phi h×nh thøc: Ph-¬ng thøc nµy lµ ph-¬ng thøc tæ chøc qu¶n lý hiÖn d¹i nhÊt hiÖn nay, lµ tæ chøc bé m¸y qu¶n lý theo 5 nguyªn t¾c ®ã lµ: Tæ chøc bé qu¶n lý sao cho bé m¸y ®ã cã kh¶ n¨ng tù thÝch nghi, tù ®iÒu chØnh, tù bæ sung, tù ®µo th¶i vµ tù ®æi míi. HiÖn nay nhiÒu doanh nghiÖp ë n-íc ta ®· h×nh thµnh c¬ cÊu tæ chøc phi h×nh thøc nghÜa lµ bé m¸y doanh nghiÖp cã c¶ nh÷ng bé phËn vµ c¸ nh©n n»m ngoµi doanh nghiÖp, nh»m thu hót ®-îc nhiÒu chÊt x¸m vµ thu hót ®-îc nh÷ng th«ng tin tõ bªn ngoµi. Sau ®©y lµ mét vµi m« h×nh bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp: - M« h×nh bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp quy m« nhá Gi¸m ®èc Phã gi¸m ®èc Phßng Kinh doanh Phßng Tµi chÝnh KÕ to¸n Phßng Néi chÝnh 19 Phßng §iÒu hµnh s¶n xuÊt Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - M« h×nh qu¶n lý doanh nghiÖp quy m« võa Gi¸m ®èc Phã G§ Kinh doanh Phã G§ Kinh doanh Phã G§ Kinh doanh Phßng Kinh doanh Phßng Kinh doanh Phßng Kinh doanh Phßng Hµnh chÝnh ®êi sèng Phßng Hµnh chÝnh ®êi sèng Phßng Hµnh chÝnh ®êi sèng - M« h×nh bé m¸y doanh nghiÖp n«ng nghiÖp nhµ n-íc Gi¸m ®èc Phã gi¸m ®èc KÕ to¸n tr-ëng, tæ tµi vô C¸c trî lý 5. C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn viÖc x©y dùng vµ hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý: Cã thÓ thµnh hai nhãm nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý: 5.1. Nhãm nh©n tè thuéc ®èi t-îng qu¶n lý: - T×nh tr¹ng vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. - TÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp còng nh- chñng lo¹i s¶n phÈm, quy m« s¶n xuÊt, lo¹i h×nh s¶n xuÊt. C¸c nh©n tè trªn ®Òu ¶nh h-ëng ®Õn thµnh phÇn vµ néi dung cña nh÷ng chøc n¨ng qu¶n lý vµ th«ng qua chóng mµ ¶nh h-ëng ®Õn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña doanh nghiÖp. 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan