Tài liệu Xây_dựng_thtt hstc

Một số biện pháp xây dựng "Trường học thân thiện, học sinh tích cực" A. PHẦN MỞ ĐẦU Trường học là cái nôi đầu tiên cho mỗi học sinh bắt đầu cuộc sống và lao động. Trong nhà trường, học sinh cần phải tiếp thu những tri thức khoa học một cách có hệ thồng, những kỷ năng, kỹ xảo cần thiết để hoàn thành và hphats triển những phảm chất tốt đẹp của con người mới. Môi trường giáo dục luôn có tác động lớn đến sự hình thành nhân cách con người thông qua các mối quan hệ xã hội đa dạng. Trong nhiều thập kỷ qua, phần lớn các trường Tiểu học hiện nay vẫn tồn tại phương pháp giảng dạy và giáo dục mang tính áp đặt, gò bó, chưa thực sự quan tâm lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của học sinh. Việc đánh giá, sửa sai học sinh còn có những biểu hiện khắt khe, thiếu dân chủ. Học sinh còn những khiếm khuyết về nhân cách: rụt rè, thụ động, thiếu tự tin vào bản thân, không dám đề đạt ý kiến, không mạnh dạn thể hiện khả năng, … Trước tình hình trên đòi hỏi trường tiểu học phải chọn lựa con đường, cách thức giáo dục phù hợp, để chuẩn bị thật tốt cho các em thành những công dân tương lai có đạo đức, trí tuệ và thể lực tốt. Một trong các con đường đó là phải xây dựng cho được môi trường thân thiện trong trường tiểu học. Đó là hệ thống các hoàn cảnh, điều kiện để tập thể học sinh quan hệ với cộng đồng một cách cởi mở, tích cực, cần thiết cho việc hình thành và phát triển nhân cách học sinh theo các mục tiêu giáo dục của trường tiểu học. Trường tiểu học số 2 An Thủy được thành lập từ nă 1998, năm học 1998-1999 trường được Bộ GD&ĐT công nhận trường TH đạt chuẩn Quốc gia mức độ 1. Cơ sở vật chất nhà trường được xây dựng đúng quy cách và có khá đầy đủ các phòng chức năng. Cảnh quan sư phạm được tu bổ hằng năm. chất lượng giảng dạy và các hoạt động giáo dục của nhà trường được Phòng GD&ĐT đánh giá cao. Trường luôn đạt Tập thể lao động tiên tiến và Tập thể lao động xuất sắc. Tuy nhiên, đối chiếu với hai mục tiêu, 5 yêu cầu và 5 nội dung của phong trào " xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực", trường Tiểu học số 2 An Thủy thấy nhiều điểm còn bất cập. Do vậy, sau khi học tập quán triệt các văn bản của ngành, tôi đã chọn đề tài: Một số biện pháp để xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực. 1 Trường Tiểu học số 2 An Thủy Một số biện pháp xây dựng "Trường học thân thiện, học sinh tích cực" B. PHẦN NỘI DUNG I. Cơ sở lý luận và thực tiễn: 1. Cơ sở lý luận: Năm học 2008 – 2009 là năm học đầu tiên trong các trường phổ thông triển khai thực hiện Chỉ thị số 40/2008/CT-BGDĐT ngày 22/7/2008 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc phát động phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” giai đoạn 2008 – 2013. Kế hoạch 307/KH-BGDĐT ngày 22/7/2008 của Bộ GD & ĐT về triển khai phong trào thi đua “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong các trường phổ thông năm học 2008 – 2009 và giai đoạn 2008 – 2013. Kế hoạch liên ngành 7575/KHLN/BGDĐT-BVHTTDL-TƯĐTN ngày 19/8/2008 giữa Bộ Giáo dục & Đào tạo, Bộ Văn hóa Thể thao & Du lịch; Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh về triển khai phong trào thi đua “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” giai đoạn 2008 – 2013. Các văn bản của ngành, của địa phương chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức thực hiện cuộc vận động. Như chúng ta đã biết: trường học thân thiện đó là trường học đảm bảo cho tất cả các trẻ em được học tập trong môi trường an toàn về thể chất, vững chắc về tinh thần và được phát triển lành mạnh về tâm lí, được giáo dục về tính trung thực trong học tập và thi cử; người thầy giáo là yếu tố quan trọng nhất trong việc đem đến hiệu quả và sự tham gia của học sinh trong học tập; khả năng riêng biệt của từng học sinh được phát hiện, khuyến khích và hỗ trợ cùng với việc xây dựng văn hoá nhà trường, văn hoá giảng dạy và phương pháp lấy việc học và người học làm trọng tâm; trường học tự vận động một cách chủ động, sáng tạo để có được sự ủng hộ, tham gia và cộng tác của gia đình học sinh và cộng đồng; nhà trường tham gia tích cực vào việc gìn giữ và phát huy những giá trị Văn hoá Xã hội của mỗi Địa phương. 2. Cơ sở thực tiễn: Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực chính là sự cụ thể hóa của yêu cầu “ Dạy tốt, học tốt” mà chúng ta đã tiến hành thực hiện trước đây, tuy nhiên trong hoàn cảnh hiện nay dạy tốt không chỉ là hoạt động của các cá nhân giáo viên, mà còn là hoạt động của tập thể thầy cô, là sự tham gia của gia đình, đoàn thể vào quá trình sư phạm, là tạo môi trường thân thiện cho các em. Dạy tốt không chỉ là nói cho các em nghe, chỉ cho các em làm mà còn là tạo điều kiện để các em nói, để các em tự đề xuất việc mình cần làm và tự làm . Dạy tốt không chỉ có các thầy cô là người dạy, mà chính các em, qua các hoạt động tích cực trong học tập, hoạt động tập thể, hoạt động xã hội 2 Trường Tiểu học số 2 An Thủy Một số biện pháp xây dựng "Trường học thân thiện, học sinh tích cực" mà tự giúp nhau trưởng thành, tự rèn luyện. Các em không chỉ là đối tượng cần được giáo dục mà thông qua hoạt động tích cực của các em, các em chính là những người nuôi dưỡng và phổ biến văn hóa dân tộc, truyền thống cách mạng của đất nước. Phát động phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” sẽ là cơ sở quan trọng để nhà trường đẩy mạnh phong trào thi đua, nâng cao chất lượng đào tạo. Để nâng cao thật sự chất lượng giáo dục thì không thể để học sinh học tập trong một môi trường thiếu thốn về cơ sở vật chất trang thiết bị, điều kiện về vệ sinh môi trường, các vấn đề về nội dung và phương pháp giảng dạy chưa được đổi mới phù hợp, các mối quan hệ trong học tập sinh hoạt chưa thật sự thân thiện, chưa đáp ứng được yêu cầu về phát triển tâm lý, sở thích và các điều kiện khác để các em yêu thích đến trường. Mối quan hệ giữa gia đình, nhà trường và xã hội thiếu chặt chẽ. Người dân vẫn còn ý thức trông chờ, ỷ lại vào sự đầu tư của nhà nước. Nhận thức của bộ phận nhân dân về việc học của con em mình còn mơ hồ và khoán trắng cho nhà trường. Tôi mạnh dạn đưa ra ba nội dung chỉ đạo xây dựng "trường học thân thiện học sinh tích cực" đã và đang áp dụng tại trường Tiểu học số 2 An Thủy trong thời gian qua đó là: - Xây dựng trường, lớp xanh, sạch, đẹp, an toàn; - Tổ chức các hoạt động tập thể vui tươi, lành mạnh; - Nâng cao hiệu quả dạy và học; II. Một số biện pháp chỉ đạo xây dựng "Trường học thân thiện, học sinh tích cực" 1. Công tác tuyên truyền- chỉ đạo : Các hoạt động của nhà trường đều phải gắn kết, phối hợp các ban ngành, đoàn thể của Địa phương. Vì vậy, tranh thủ mọi điều kiện nhà trường đã tuyên truyền nội dung phong trào tới các Ban ngành đoàn thể của Địa phương và tham mưu với Đảng uỷ, Chính quyền địa phương. Nội dung tuyên truyền đã cụ thể nhiều nội dung và thông qua ba câu khẩu hiệu:“Mỗi ngày đến trường là một niềm vui”, “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, “Non sông Việt Nam … là nhờ công học tập của các em” được treo phía trước 3 dãy phòng của các điểm trường. Trường còn làm mới bảng tên trường và treo pa nô ảnh Bác Hồ với thiếu nhi kèm theo nội dung 5 điều Bác Hồ dạy. Đối với nhà trường, việc làm đầu tiên là triển khai cụ thể mục đích, yêu cầu của chỉ thị “Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực” đến toàn thể cán bộ giáo viên nhân viên, phụ huynh và học sinh của trường. Sau đó xây dựng kế hoạch thực hiện 3 Trường Tiểu học số 2 An Thủy Một số biện pháp xây dựng "Trường học thân thiện, học sinh tích cực" trên cơ sở các hướng dẫn và kế hoạch của Sở, phòng Giáo dục và Đào tạo phù hợp với tình hình thực tế tại đơn vị. Thành lập Ban chỉ đạo thực hiện phong trào, trong đó Nhà trường tuyển chọn đội tuyên truyền đến tận Ban đại diện cha mẹ học sinh. Đây là những tổ chức mà tôi rất hy vọng sẽ cùng với nhà trường giải quyết được nhiều vấn đề cần thiết đặc biệt là hỗ trợ về cơ sở vật chất cho nhà trường. Để phong trào mang tính khả thi và có hiệu quả tốt, ngay từ đầu năm học 2010 -2011 tôi đã tham mưu cho Hiệu trưởng tổ chức cho 100% cán bộ, giáo viên và toàn trường ký cam kết thực hiện phong trào này. Mỗi cá nhân đều tự xây dựng kế hoạch và tự thực hiện có đánh giá kết quả hàng tháng. Đồng thời triển khai phong trào này tới toàn thể phụ huynh học sinh, bởi phụ huynh là lực lượng không thể thiếu đối với công tác giáo dục của nhà trường. Dựa vào nội dung kế hoạch và nội dung đăng ký tôi chỉ đạo giáo viên các lớp tiến hành xây dựng lớp học thân thiện cho lớp mình chủ nhiệm. Hàng tháng có tổ chức sơ kết và đề ra nội dung thực hiện cho tháng tới lồng ghép trong các buổi họp chuyên môn, họp Hội đồng sư phạm. Mỗi học kỳ trường đều có tổ chức kiểm tra chuyên đề ít nhất 1 lần/ lớp. Trên cơ sở làm tốt công tác tuyên truyền về việc thực hiện phong trào này, tôi đi sâu vào thực hiện một số nội dung là xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp và tổ chức các hoạt động tập thể lành mạnh và nâng cao hiệu quả dạy và học. 2. Xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp an toàn 2.1 Công tác chỉ đạo: Xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp là một trong những tiêu chí cần xây dựng. Vì vậy, ngay từ đầu năm thực hiện phong trào tôi đã có kế hoạch cụ thể về công tác này. Trước hết phải xác định mục tiêu rõ ràng để giáo viên và học sinh thực hiện: Xây dựng kế hoạch chung cả năm học đồng thời xây dựng kế hoạch cho từng tháng; Chỉ đạo cụ thể từng nội dung phù hợp với từng bộ phận rõ ràng đồng thời kiểm tra- giám sát- tư vấn - thúc đẩy kịp thời qua hàng tháng, hàng kì. Phân công cụ thể cho từng thành viên trong ban chỉ đạo, từng thời gian thực hiện phải tổ chức sơ kết rút kinh nghiệm cho thời gian tiếp theo. 2.2 Tổ chức thực hiện: a. Đối với lực lượng ngoài nhà trường: 4 Trường Tiểu học số 2 An Thủy Một số biện pháp xây dựng "Trường học thân thiện, học sinh tích cực" Ngay từ đầu năm học, dựa trên các văn bản chỉ đạo của ngành, chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức thảo luận thống nhất trình lên Đảng ủy, Chính quyền địa phương xin chủ trương thực hiện. Vì đây là một nội dung tuy không mới nhưng muốn có tính đột phá thì phải được sự thống nhất của Chính quyền địa phương mới có tính pháp lí. Tôi đã làm tốt công tác tham mưu kêu gọi sự ủng hộ về vật chất cũng như tinh thần từ các tổ chức đoàn thể, trong đó Ban đại diện phụ huynh đóng vai trò nòng cốt trong việc quyên góp kinh phí, nhân lực, ngày công để xây dựng cơ sở vật chất, cảnh quan khuôn viên cho nhà trường. b. Lực lượng nòng cốt trong nhà trường: Tập trung chỉ đạo thực hiện: - Giữ vệ sinh khuôn viên trường, vệ sinh nguồn nước, hệ thống thoát nước tạo nên cảnh quan môi trường đẹp mắt hơn. - Trồng thêm nhiều cây xanh bóng mát trong sân trường; bố trí và trồng mới các bồn hoa chậu cây cảnh ngay trước khi bước vào năm học mới và sau lũ lụt. Tổ chức quét sơn lại cửa, cổng và cầu thang, lớp học ngay từ đầu năm. - Vệ sinh phòng học: đủ ánh sáng, thoáng mát, bàn ghế đúng qui cách, đủ chỗ ngồi, trang trí bảng thân thiện hợp lý. - Tổ chức cho các lớp bố trí sắp xếp và trưng bày sản phẩm phù hợp với tâm sinh lí lứa tuổi của các em. - Tổ chức thi lớp học đẹp ngày từ đầu năm học, điểm thi được cộng bởi sự thay đổi của hàng tháng. Cuối năm học tổng kết và xếp loại thi đua. - Phối hợp với Tổng phụ trách Đội và cán bộ phụ trách công tác y tế có biện pháp an toàn trong mọi hoạt động của trường. - Tổ chức cho học sinh tích cực tham gia giữ vệ sinh các công trình công cộng, nhà trường, lớp học và giữ vệ sinh cá nhân. Các tiêu chí trên nhà trường đã đưa vào các tiêu chuẩn thi đua của các lớp, phát huy tính tự quản tự giác của học sinh trong việc xây dựng môi trường sạch đẹp của nhà trường. Đối với các đoàn thể: Tham mưu với Chi bộ chỉ đạo các đoàn thể tổ chức xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện cuộc vận động coi đây là một nội dung Chính trị của mỗi đoàn thể, đưa nội dung vào đánh giá thi đua trong đoàn thể. Đoàn Thanh niên tổ chức ngày tình nguyện trồng cây xanh tạo bóng mát quanh sân thể dục, 5 Trường Tiểu học số 2 An Thủy Một số biện pháp xây dựng "Trường học thân thiện, học sinh tích cực" Công đoàn đảm nhận công tác trồng và chăm sóc các bồn hoa lớn. - Kết quả đạt được: Các lớp học khang trang, sạch đẹp. Mỗi lớp đều có ít nhất hai chậu cây cảnh trước lớp, bồn hoa ngoài lớp chăm sóc tươi tốt. 100% lớp đăng kí thi lớp học đẹp. Các lớp đều có đủ ánh sáng, thoáng mát, bàn ghế đúng kích cỡ cho HS ngồi học. Ngay từ đầu năm học nhà trường đã xin chủ trường UBND xã và phối hợp với Ban đại diện cha mẹ học sinh quyên góp sức người, sức của để xây dựng, bổ sung cơ sở vật chất cho nhà trường. Kết quả của đợt vận động đạt: 37.000.000 đ (Ba mươi bảy triệu đồng ) từ phụ huynh,. 3. Tổ chức các hoạt động tập thể lành mạnh: Các hoạt động tập thể lành mạnh giúp xây dựng mối quan hệ tốt giữa thầy và trò; trò và trò; giúp học sinh có kĩ năng ứng xử hợp lí các tình huống trong cuộc sống, rèn luyện kĩ năng ứng xử văn hoá, kĩ năng làm việc và học tập theo nhóm, có ý thức rèn luyện và bảo vệ sức khỏe, chung sống hòa bình, phòng ngừa bạo lực và các tệ nạn xã hội. Khuyến khích và định hướng một số hoạt động tập thể phù hợp với lứa tuổi học sinh tiểu học . Đối với giáo viên chủ nhiệm: - Cô trò cùng thảo luận để xây dựng nội quy lớp học để tổ chức thực hiện. - Quyên góp báo để bao bọc sách vở cho những bạn có hoàn cảnh khó khăn. - Giáo viên chủ nhiệm đến tận nhà hướng dẫn học sinh vệ sinh cá nhân, giúp học sinh một số kĩ năng tự phục vụ bản thân như: Trang trí góc học tập, xây dựng thời gian biểu,... - Tổ chức các hoạt động văn nghệ thể thao, đọc báo thiếu nhi, ... một cách thiết thực để tham gia các hội thi cấp trường và giao lưu giữa các lớp với nhau… - Tổ chức các trò chơi dân gian và các hoạt động vui chơi giải trí tích cực khác phù hợp với lứa tuổi như: Nhảy dây, kéo co, nhảy bao bố, que chuyền, ô ăn quan… thông qua sinh hoạt giữa giờ và buổi sinh hoạt ngoại khóa chiều thứ tư hàng tuần. - Tổ chức thi đua dưới hình thức đôi bạn cùng tiến giúp đỡ những học sinh còn nhút nhát hoặc những học sinh thiếu tự tin trong học tập và hoạt động tập thể. - Tổ chức cho các em giới thiệu về bản thân, gia đình và những sở thích, mơ ước của mình …. - Tổ chức cho các em trồng cây, chăm sóc bồn hoa trước cửa lớp thi đua với các lớp khác. 6 Trường Tiểu học số 2 An Thủy Một số biện pháp xây dựng "Trường học thân thiện, học sinh tích cực" - Thường xuyên giáo dục kỹ năng sống, thói quen hành vi đạo đức chuẩn mực, thói quen giữ vệ sinh trường lớp cho học sinh qua từng tiết dạy, các tiết sinh hoạt lớp, sinh hoạt tập thể. - Cô trò cùng nhau lau chùi ( sàn nhà, bàn ghế, tủ, cửa, trần nhà …) trang trí lớp phù hợp, đúng qui định. - Giáo dục học sinh giữ vệ sinh cá nhân, sử dụng bảo quản tốt bàn ghế, dụng cụ học tập, khu vệ sinh, bồn nước rửa… không chơi những trò chơi nguy hiểm, ăn uống hợp vệ sinh, thực hiện nghiêm túc luật giao thông khi đi trên đường… Đối với tổ chức Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh: Các hoạt động được tổ chức thông qua Hội thi được thực hiện vào các tháng và giao cho Tổng phụ trách Đội đánh giá, báo cáo trước mỗi buổi họp Hội đồng. - Tổ chức các hoạt động ngoài giờ múa hát tập thể, học các tiết ngoại khóa để rèn kỹ năng bảo vệ sức khoẻ, chống tai nạn giao thông, phòng chống đuối nước, trèo cây… thông qua hình thức chơi mà học. - Nâng cao chất lượng hoạt động Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh: Các em tìm hiểu về Đội, các di tích, phong tục tập quán ở địa phương như thăm viếng bia liệt sĩ, nhà tưởng niệm nhân ngày thương binh- liệt sĩ và ngày 22/12 hàng năm… - Có kế hoạch, chuẩn bị chu đáo và tổ chức tốt các hoạt động trong năm học như: thể dục giữa giờ, múa hát giữa giờ, Hội khoẻ Phù Đổng, Hội thi tiếng hát dân ca học sinh, thi vẽ tranh, viết chữ đẹp, nghi thức Đội, phát thanh măng non, vui trung thu…tạo sân chơi lành mạnh, bổ ích, giúp học sinh có điều kiện thể hiện năng khiếu cá nhân, các em phấn khởi vui tươi yêu thích đến trường. - Hướng dẫn và khuyến khích học sinh thường xuyên tham gia các trò chơi dân gian như “ Ô ăn quan”, “ đá cầu”, “ Cờ vua”, “ Kéo co”, “ Nhảy bao” lồng ghép trong các tiết học thể dục chính khoá, sinh hoạt ngoại khoá, chơi với bạn ở nhà…. - Tổ chức Hội thi trò chơi dân gian cấp trường 2 lần/ năm. - Tổ chức giao lưu thể thao, trò chơi dân gian giữa các khối lớp… - Tổ chức Học sinh lớp 4-5 sinh hoạt với các em học sinh lớp 1-2-3. - Tổ chức thi Nghi thức Đội cấp trường. - Tổ chức lễ kết nạp đội viên mới. - Tổ chức cho HS thi chỉ huy đội giỏi cấp trường. - Tổ chức quyên góp “ Quỹ vì học sinh nghèo” giúp đỡ những học sinh khó khăn với số tiền gần 3 000 000 đ. 7 Trường Tiểu học số 2 An Thủy Một số biện pháp xây dựng "Trường học thân thiện, học sinh tích cực" - Nhà trường đã xây dựng được trường, lớp xanh, sạch, đẹp, an toàn. Các hoạt động tập thể không chỉ mang lại không khí vui tươi lành mạnh, rèn luyện kỹ năng ứng xử giao tiếp cho các em mà còn đạt được nhiều thành tích đáng khích lệ xứng đáng là một trường chất lượng được nâng lên. Kết quả đạt được: - Kết quả cuối năm có 100% số học sinh trường thực hiện đầy đủ 5 nhiệm vụ học sinh, không có học sinh vi phạm bị kỷ luật. Kết quả tổ chức sơ kết 3 năm phong trào thi đua “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” năm học 2010- 2011 có 7 giáo viên được biểu dương, đề nghị khen thưởng 02 giáo viên và 01 tập thể lớp có nhiều thành tích và sáng kiến hay trong việc hưởng ứng tích cực phong trào xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực. Năm học 2010-2011 không có học sinh bỏ học. 4. Nâng cao hiệu quả dạy và học: Thực hiện cuộc vận động : “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục” và “ Mỗi thầy, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”. Chú trọng và đẩy mạnh chủ đề năm học “ Đổi mới công tác quản lí, nâng cao chất lượng giáo dục” tôi tập trung một số biện pháp sau: a. Đối với nhà trường: Xây dựng các kế hoạch về chuyên môn, chú trọng đến bồi dưỡng đội ngũ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. Ngay từ đầu năm học công tác kiểm tra, đánh giá được coi trọng. Hiệu trưởng và phó hiệu trưởng trực tiếp đi kiểm tra chất lượng đọc của tất cả các lớp để nắm rõ chất lượng thật của các em để có sự chỉ đạo, tư vấn thúc đẩy kịp thời đối với việc giải quyết chất lượng học sinh yếu. Bồi dưỡng và hưỡng dẫn giáo viên xây dựng kế hoạch phụ đạo học sinh yếu. Tổ chức nhiều chuyên đề để định hướng, thống nhất phương pháp và hình thức tổ chức dạy học. Yêu cầu giáo viên tự đăng kí nội dung bồi dưỡng về chuyên môn- nghiệp vụ cho bản thân. Sau mỗi lần tổ chức, Ban giám hiệu tiến hành kiểm tra việc áp dụng các chuyên đề đó vào giáo dục và giảng dạy để đánh giá giáo viên từ đó có sự chỉ đạo trong thời gian tiếp theo. Nội dung này được lồng ghép trong kế hoạch kiểm tra nội bộ và kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ của nhà trường. Chủ động tổ chức các hội thi, yêu cầu tất cả giáo viên cùng tham gia. Kết quả các hội thi được chuyên môn theo dõi đánh giá thi đua hàng tháng và lưu trữ để đánh giá chuẩn nghề nghiệp Giáo viên tiểu học cuối năm. 8 Trường Tiểu học số 2 An Thủy Một số biện pháp xây dựng "Trường học thân thiện, học sinh tích cực" Về đổi mới nội dung và phương pháp sinh hoạt chuyên môn: Tập trung vào các nội dung vướng mắc như việc phân hóa đối tượng học sinh trong 1 tiết dạy, việc xác định mục tiêu cho từng tiết, việc định lượng thời gian cho mỗi bài, mỗi tiết học. Đổi mới việc ra đề kiểm tra phù hợp với trình độ học sinh nhưng phải đảm bảo chuẩn kiến thức, kĩ năng đã được quy định. Đổi mới việc kiểm tra đánh giá học sinh từ Quyết định 30 sang Thông tư 32 cũng như cách ghi điểm, vào học bạ… Đổi mới phương pháp Giáo dục đạo đức và công tác chủ nhiệm; đẩy mạnh chất lượng mối quan hệ giữa các môi trường Giáo dục: Gia đình, nhà trường xã hội… b. Đối với giáo viên : - Công tác giảng dạy : Nắm vững phương pháp và nghiệp vụ giảng dạy. Hiểu và thực hiện đúng qui định kiểm tra, đánh giá, xếp loại học sinh ( theo Thông tư 32 của Bộ Gáo dục và Đào tạo). Hưởng ứng các chuyên đề, hội thảo do nhà trường và ngành tổ chức đồng thời vận dụng vào việc dạy học và giáo dục học sinh một cách linh hoạt. Động viên giáo viên tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy, dạy học theo chuẩn kiến thức kỹ năng, hướng dẫn học sinh phương pháp tự học. Tổ chức cho học sinh học tập theo nhóm ở trường cũng như ở nhà. Chỉ đạo Giáo viên phân loại đối tượng học sinh và xây dựng kế hoạch bồi dưỡng học sinh giỏi và phụ đạo học sinh yếu. Nội dung này được kiểm tra, đánh giá, thúc đẩy gắn với hoạt động chuyên môn… Tạo bầu không khí thân thiện giữa thầy và trò, khuyến khích sự chuyên cần, tích cực, chủ động, sáng tạo, ý thức vươn lên của học sinh; Giáo viên tạo góc sản phẩm đep, hộp thư điều em muốn nói… để học sinh thi đua lập các thành tích trưng bày trong lớp.Với các chuyên mục nói trên, học sinh được giới thiệu các sản phẩm của mình về thủ công, mĩ thuật, viết chữ đẹp, bài văn hay, nốt nhạc đẹp, ... nhằm phát huy tính mạnh dạn, khả năng của sáng tạo của học sinh. Chuyên mục “Việt Nam - đất nước, con người”, “danh lam thắng cảnh" " di tích lịch sử" hay các trò chơi dân gian, làng nghề truyền thống địa phương” giúp học sinh hiểu biết thêm về lịch sử và địa lý Việt Nam, các anh hùng liệt sĩ, những người có công lớn với đất nước. Thường xuyên giới thiệu “người tốt- việc tốt” giúp học sinh hiểu biết và thân thiện nhau hơn. 20 phút tự quản ôn 9 Trường Tiểu học số 2 An Thủy Một số biện pháp xây dựng "Trường học thân thiện, học sinh tích cực" luyện kiến thức đầu buổi giúp học sinh chủ động trong học tập. Chuyên mục "điều em muốn nói” tạo điều kiện cho học sinh mạnh dạn nói lên những suy nghĩ của mình về thầy cô, về bạn bè, về các mối quan hệ hàng ngày, góp phần thực hiện tốt hơn quyền trẻ em. - Tinh thần tự học và sáng tạo : Chuyên đề tự học: Mỗi giáo viên ít nhất có một chuyên đề tự học/ tháng và một sáng kiến kinh nghiệm/ năm, phục vụ thiết thực cho công tác giảng dạy và quản lý, giáo dục học sinh. Chuyên đề tự học hoặc sáng kiến kinh nghiệm phải thực tiễn, có tính ứng dụng cao và được thiết lập trong hồ sơ tích lũy chuyên môn của giáo viên. Xây dựng kế hoạch tự bồi dưỡng và đề nghị được bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn, vận dụng vào quá trình dạy- học. Mỗi giáo viên tự xây dựng kế hoạch tự bồi dưỡng và đề nghị nhà trường – tổ khối bồi dưỡng những mặt còn hạn chế, lập kế hoạch bồi dưỡng cho thời gian tiếp theo. c. Đối với học sinh : Đẩy mạnh chất lượng góc học tập, sự phối hợp của giáo viên chủ nhiệm với phụ huynh quản lý giờ học của con em ở nhà và trao đổi thường xuyên việc học của học sinh tại lớp để đề ra các biện pháp giáo dục đạt hiệu quả. Tổ chức cho các em nhận xét, đánh giá nhau trong quá trình học tập nhằm học tập ưu điểm của nhau và khắc phục những hạn chế còn mắc phải. Xác định động cơ và tinh thần, thái độ học tập đúng đắn nhằm phát huy tính tích cực và chủ động trong học tập của học sinh. Tích cực đổi mới phương pháp học tập. Giáo viên chủ nhiệm tổ chức cho những học sinh học khá, giỏi trao đổi kinh nghiệm học tập với bạn cùng lớp. Khuyến khích học sinh đề xuất sáng kiến và cùng với các thầy cô giáo thực hiện các giải pháp để việc dạy và học có hiệu quả ngày càng cao. Tạo kiện kiện cho học sinh trình bày những suy nghĩ của mình trước tập thể để hạn chế sự tự ti, mặc cảm, tham gia tích cực vào các hoạt động ngoại khóa do nhà trường tổ chức. d. Đối với cán bộ quản lý và nhân viên: Nêu cao tinh thần, thái độ phục vụ và tạo bầu không khí thân thiện trong quan hệ với học sinh. Không ngừng học tập nâng cao trình độ phục vụ giảng dạy và học tập. 10 Trường Tiểu học số 2 An Thủy Một số biện pháp xây dựng "Trường học thân thiện, học sinh tích cực" Đi đầu gương mẫu trong thực hiện hệ thống quản lý của nhà trường. e. Kết quả đạt được: Trong năm đã tổ chức được chín chuyên đề về đổi mới PPDH và giáo dục học sinh. Thông qua các chuyên đề đã thống nhất PPDH hình thức tổ chức dạy học phù hợp với đối tượng học sinh và mỗi chuyên đề được nhân rộng trong các khối lớp một cách linh hoạt, sáng tạo. Đặc biệt quan tâm tới việc phân hóa đối tượng học sinh, việc soạn giảng, việc kiểm tra đánh giá học sinh theo các văn bản, việc viết sáng kiến kinh nghiệm…Các hoạt động chuyện môn không nhằm bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ Nhà giáo. Từ những nhà giáo còn rất hạn chế về chuyên môn, qua thời gian bồi dưỡng, tư vấn hiện nay cơ bản giáo viên đã nắm cơ bản nội dung, phương pháp dạy học phù hợp với từng đối tượng học sinh. IV. KẾT QUẢ : Thời gian phát động phong trào “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” đã qua ba năm học, về cơ bản đội ngũ giáo viên, nhân viên và học sinh trong nhà trường đã có sự hiểu biết cơ bản về mô hình trường thân thiện -mô hình của trường đạt chuẩn Quốc gia. Từ đó, mọi người có quan điểm, thái độ, hành động đúng đắn đối với trách nhiệm của mình. - Tổ chức triển khai thực hiện các chỉ thị, hướng dẫn của Ngành về phong trào thi đua xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực với những bước đi thích hợp, bằng những việc làm cụ thể, có tính sáng tạo, phù hợp với điều kiện, đặc điểm của Trường, của địa phương. - Phong trào đã được tuyên truyền và triển khai sâu rộng từ trường học đến gia đình và toàn xã hội, tạo được sự đồng tình ủng hộ của cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể, nhân dân, cha mẹ học sinh, giáo viên và học sinh. - Thực hiện nội dung “tổ chức các hoạt động tập thể vui tươi lành mạnh”, đã tổ chức tốt và thường xuyên các hoạt động văn nghệ, thể thao, các hội thi thu hút đông đảo học sinh tham gia. Bước đầu đã đưa được một số trò chơi dân gian vào giờ chơi của học sinh ở trường, ở nhà, làm cho không khí giờ chơi mang tính tập thể hơn, vui hơn, thân thiện hơn. - Thực hiện nội dung “dạy và học có hiệu quả, phù hợp với đặc điểm lứa tuổi của học sinh ở mỗi địa phương, giúp các em tự tin trong học tập”, đội ngũ giáo viên đã tiếp tục thực hiện phương pháp dạy học tích cực, khuyến khích học sinh phát biểu ý 11 Trường Tiểu học số 2 An Thủy Một số biện pháp xây dựng "Trường học thân thiện, học sinh tích cực" kiến, nêu thắc mắc, chủ động tham gia các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Thái độ của giáo viên trong giờ lên lớp, trong công tác chủ nhiệm đã có sự gần gũi, thân thiện, thương yêu và tôn trọng học sinh hơn trước. Các hiện tượng quát mắng học sinh, trách phạt khi học sinh phạm lỗi đã được hạn chế ở mức thấp nhất. - Thực hiện nội dung “xây dựng trường lớp, xanh, sạch, đẹp và an toàn”, Trường đã vận động kinh phí để xây bồn hoa, trồng cỏ sân thể dục, sửa lại cổng trường, làm mới bảng tên trường, bổ sung cây xanh, trang trí pa nô, khẩu hiệu và làm bảng tên cho tất cả các lớp học. - Những việc làm có hiệu quả để xây dựng THTT-HSTC của trường trong năm học đã được hầu hết cha mẹ học sinh và 100% giáo viên của trường đồng tình. - 100% học sinh được hỏi đã trả lời là thích các trò chơi dân gian, thích đến trường vì trường rất vui. - 100% học sinh thích đi học vì thích cô giáo, lớp học đẹp và được học trong nhóm cùng bạn. Đối chiếu với các mục tiêu của phong trào “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, bằng những việc làm tích cực đã từng bước huy động sức mạnh tổng hợp của các lực lượng trong và ngoài nhà trường để góp phần xây dựng môi trường giáo dục ngày càng an toàn, thân thiện, phù hợp với điều kiện của địa phương, bước đầu hình thành, phát huy tính chủ động, tích cực, sự sáng tạo của học sinh trong học tập và trong các hoạt động xã hội. Kết quả: Về chất lượng giáo dục: Học kỳ I Cuối kỳ II Tiếng Việt Toán Tiếng Việt Toán Khối K- G HS yếu K- G HS yếu K- G HS yếu K- G HS yếu 1 8.97 0 8.97 12.82 8.97 0 8.97 0 2 18.67 0 16 30.67 18.67 0 16 0 3 21.43 0 18.57 24.29 21.43 0 18.57 0 4 24.39 0,1 29.27 10.98 24.39 0,1 29.27 0,1 5 14.75 0 14.75 4.92 14.75 0 14.75 0 TT 17.76 0,3 17.76 16.94 17.76 0,3 17.76 0,3 Một kết quả đáng ghi nhận nhất là tỉ lệ HS yếu từ đầu năm của nhà trường: ... em đến giữa kì II đã giảm đáng kể chỉ còn em, cuối năm học 2010-2011 còn 01 em (KT). Các tổ chức đoàn thể: Liên đội xếp loại: Vững mạnh xuất sắc 12 Trường Tiểu học số 2 An Thủy Một số biện pháp xây dựng "Trường học thân thiện, học sinh tích cực" Công đoàn: Vững mạnh xuất sắc; Không có tình trạng học sinh bỏ học; Các hội thi cấp trường: + Thi lớp học đẹp: Có 14 lớp tham gia: đạt 14 giải . + Thi viết chữ đẹp: Học sinh có: 38 em tham gia; đạt giải 15 em; + Thi Giáo viên giỏi cấp trường: đạt 5 đ/c Tham gia đầy đủ các hội thi cấp trường huyện + Thi HS giỏi lớp 5: có 5 em đạt giải cấp huyện. + Duy trì danh hiệu GV dạy giỏi cấp huyện 8 đ/c, cấp tỉnh 01 đ/c. Với những gì mà chúng tôi đã làm được, có thể vận dụng những biện pháp này để thực hiện “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” đối với các trường tiểu học trong Huyện. V. BÀI HỌC KINH NGHIỆM “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” là một việc làm đúng đắn, phù hợp với xu thế phát triển giáo dục. Đây là việc làm rất khó khăn, phức tạp, đòi hỏi sự kiên trì của cán bộ, GV và HS toàn trường. Phong trào có tính xã hội rộng rãi nên phải làm tốt công tác tuyên truyền, tạo được sự đồng tình ủng hộ của chính quyền, các đoàn thể, và phải thu hút đông đảo giáo viên, học sinh tham gia. Phong trào có 5 yêu cầu và 5 nội dung liên quan đến nhiều hoạt động giáo dục trong trường nên phải căn cứ điều kiện của trường để xác định nội dung nào tham gia trước, nội dung nào sau; mức độ yêu cầu trong từng năm như thế nào, … để tránh quá tải, làm ảnh hưởng đến các hoạt động giảng dạy và giáo dục khác của trường. Dù khó khăn đến đâu, nhà trường cũng cần tổ chức các hoạt động xây dựng kĩ năng sống cho học sinh; xây dựng quan hệ thầy trò trở nên thân thiện, tốt đẹp hơn. - Phải giải quyết tốt khâu nhận thức của giáo viên về phong trào này để giáo viên có sự tự giác trong thực hiện. - Công tác chỉ đạo phải toàn diện và xuyên suốt, hường xuyên kiểm tra- giám sát- tư vấn - thúc đẩy đối với bộ phận và cá nhân được phân công . - Xây dựng bổ sung cơ sở vật chất trang thiết bị, tạo dựng nề nếp, khuôn viên, môi trường sạch, đẹp thân thiện phải đi đôi với việc có ý thức tốt trong việc khai thác sử dụng có hiệu quả, bảo quản, bổ sung thường xuyên việc giáo dục thói quen, hành vi tốt cho học sinh là việc làm rất cần thiết. 13 Trường Tiểu học số 2 An Thủy Một số biện pháp xây dựng "Trường học thân thiện, học sinh tích cực" - Cải tiến công tác quản lí các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thiết thực “rèn kĩ năng sống cho học sinh” bởi trong nhà trường không có hoạt động nào hình thành kĩ năng sống hiệu quả bằng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. - Giáo viên lên lớp cần hiểu và giảng dạy đúng quan điểm dạy học theo chuẩn kiến thức- kĩ năng. Phát huy tính tích cực của học sinh, kết hợp lồng ghép giáo dục vệ sinh cá nhân, bảo vệ môi trường bằng chính những hành vi việc làm thực tế hàng này ở trường, ở nhà. - Giáo viên chủ nhiệm cần xác định trọng tâm, chủ đề giáo dục lấy việc khen thưởng làm động lực, lấy việc xây dựng tinh thần tập thể làm sức mạnh cảm hoá các em. Điều này cần có sự hợp tác của tổ chức Đoàn, Đội trong nhà trường. Giáo viên tiểu học là người đặt nền móng cơ bản xây dựng các thế hệ học sinh. Vì vậy, với lương tâm và nhiệm vụ cao cả của nhà giáo hãy giúp các em hoàn thiện về kiến thức, kĩ năng và nhân cách để các em có thể tự tin bước vào tương lai. Chúng ta đừng tiếc những gì mình đã bỏ ra mà hãy nhìn vào thành quả của công việc để thấy điều mình làm là xứng đáng! Làm sao để sự “thân thiện” của nhà trường phải bắt đầu từ người làm công tác quản lý, sự tích cực của học sinh phải bắt đầu từ sự tận tâm của giáo viên C. KẾT LUẬN Ý nghĩa quan trọng nhất của việc xây dựng trường học thân thiện là tạo nên một môi trường giáo dục an toàn, bình đẳng, tạo được hứng thú cho học sinh trong học tập, góp phần đảm bảo quyền được học của học sinh, nâng cao chất lượng giáo dục trên cơ 14 Trường Tiểu học số 2 An Thủy Một số biện pháp xây dựng "Trường học thân thiện, học sinh tích cực" sở tập trung mọi nguồn lực của nhà trường vì người học. Thể hiện qua thái độ thân thiện trong cách dạy của người thầy và cách học của học sinh. Trong môi trường học thân thiện, các em sẽ cảm nhận được sự thoải mái, hứng thú khi việc học của mình vừa gắn với những kiến thức trong sách vở, vừa thông qua sự thâm nhập, trải nghiệm của chính bản thân mình trong các hoạt động ngoại khoá, trong các trò chơi dân gian, các hoạt động tập thể vui mà học. Như thế, chắc chắn rằng mỗi ngày đến trường của học sinh sẽ là một ngày vui thật sự. Để có một “Nhà trường thân thiện, học sinh tích cực” đúng nghĩa nếu chỉ chú trọng đưa vào các hoạt động vui chơi, các trò chơi dân gian, tìm hiểu và chăm sóc di tích lịch sử hay các hoạt động ngoại khoá khác thì chưa đủ. Điều các em cần là môi trường học tập thân thiện, phương pháp học tập và phương pháp giảng dạy thân thiện, các mối quan hệ thân thiện và những sự phục vụ thân thiện của nhà trường cho mọi hoạt động học tập, sinh hoạt và rèn luyện. Có như vậy các em mới thấy thật sự thoải mái và yêu mến trường như chính ngôi nhà thân yêu của mình. Việc xây dựng “Trường học thân thiện” để có một môi trường giáo dục tích cực, thu hút được học sinh và hệ quả tất yếu của nó sẽ là “học sinh tích cực”. Phong trào này chắc chắn sẽ còn khởi sắc sâu hơn, đậm hơn, có nhiều thành công hơn ở những năm học sau đối với trường tiểu học số 2 An Thủy nói riêng và các trường Tiểu học trong địa bàn huyện nói chung. Phong trào “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” là một việc làm còn mới và mang tính lâu dài đòi hỏi sự kiên trì, tinh thần khắc phục khó khăn và sự vận dụng linh hoạt các biện pháp để huy động tốt nhất các lực lượng xã hội cùng tham gia. Những việc đã nêu ra trong sáng kiến kinh nghiệm này là một đóng góp nhỏ, có thể chưa đạt được kết quả như mong muốn. Rất mong được các cấp quản lý giáo dục và các đồng nghiệp chân tình góp ý xây dựng. 15 Trường Tiểu học số 2 An Thủy