Tài liệu Xây dựng- quy hoạch phát triển hàng nông sản xuất khẩu việt nam

Më ®Çu Sù vËn ®éng kh«ng ngõng nÒn kinh tÕ thÕ giíi víi sù ph¸t triÓn ngµy cµng m¹nh mÏ cña khoa häc kü thuËt, s¶n phÈm hµng ho¸ nhiÒu, c¸c nhu cÇu trao ®æi hµng ho¸, tiªu dïng nguyªn nhiªn vËt liÖu, c«ng nghÖ tiªn tiÕn... ph¸t triÓn víi quy m« vµ tèc ®é ngµy cµng lín ®· gãp phÇn thóc ®Èy xu thÕ toµn cÇu ho¸ khu vùc vµ thÕ giíi ph¸t triÓn nhanh vµ m¹nh. Lóc nµy ho¹t ®éng xuÊt khÈu trë nªn v« cïng quan träng trong ho¹t ®éng th-¬ng m¹i ®èi víi bÊt kú mét quèc gia nµo trªn thÕ giíi. §èi víi ViÖt Nam, ®ang b-íc vµo giai ®o¹n ®Èy m¹nh C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc trong bèi c¶nh thÕ giíi cã nhiÒu thuËn lîi: c¸c tæ chøc kinh tÕ th-¬ng m¹i khu vùc vµ thÕ giíi ra ®êi vµ ®ang ho¹t ®éng cã hiÖu qña, n-íc ta ®· gia nhËp vµo ASEAN, AFTA, vµ ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµo WTO th× ho¹t ®éng xuÊt khÈu thùc sù cã ý nghÜa chiÕn l-îc trong sù nghiÖp x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. §©y 1 lµ tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c ®Ó thùc hiÖn th¾ng lîi môc tiªu C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc. Tuy nhiªn, do n-íc ta héi nhËp kinh tÕ trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ ®Êt n-íc ch-a ph¸t triÓn nªn c©n ph¶i cã chiÕn lù¬c kinh tÕ phï hîp víi tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn. Tõ ®Æc ®iÓm cã nÒn kinh tÕ cña mét n-íc n«ng nghiÖp víi d©n sè chñ yÕu tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, ViÖt Nam ®· x¸c ®Þnh n«ng s¶n lµ mét mÆt hµng xuÊt khÈu quan träng nh»m t¹o nguån thu ban ®Çu rÊt cÇn thiÕt cho ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n-íc, ®©y lµ mÆt hµng ®-îc Nhµ n-íc hÕt søc chó träng trong c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu cña m×nh. ChÝnh v× vËy, §¶ng vµ Nhµ n-íc ®· t¹o nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi khuyÕn khÝch sù ph¸t triÓn cña lÜnh vùc hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu. Trªn lÜnh vùc xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n, n-íc ta ®· ®¹t ®-îc mét sè thµnh c«ng, song bªn c¹nh nh÷ng thµnh c«ng ®ã vÉn cßn tån t¹i nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh cÇn ph¶i kh¾c phôc ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu n«ng s¶n cña ViÖt nam.Víi mong muèn ®-îc hiÓu râ h¬n vÒ t×nh h×nh hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu 2 ViÖt Nam nh÷ng quy ho¹ch vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn mÆt hµng n¯y m¯ em ®± ®¨ng ký ®Ò t¯i tiÓu luËn: “X©y dùng- quy ho¹ch ph¸t triÓn hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam “. Néi dung 1. Mét vµi nÐt c¬ b¶n vÒ thÞ tr-êng hµng n«ng s¶n thÕ giíi vµ vÞ thÕ cña hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam trong thÞ tr-êng nµy. 1.1.Kh¸i niÖm ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ vai trß cña ho¹t ®éng nµy: XuÊt khÈu lµ viÖc b¸n hµng (hoÆc dÞch vô) cho n-íc ngoµi trªn c¬ së dïng tiÒn tÖ lµm ph-¬ng tiÖn thanh to¸n theo nguyªn t¾c ngang gi¸. TiÒn tÖ ë ®©y cã thÓ lµ ngo¹i tÖ ®èi víi Ýt nhÊt mét bªn trong mèi quan hÖ nµy. §©y lµ h×nh thøc c¬ b¶n 3 cña ho¹t ®éng ngo¹i th-¬ng ®· xuÊt hiÖn tõ rÊt l©u vµ ngµy cµng ph¸t triÓn. Ho¹t ®éng nµy diÔn ra trªn mäi lÜnh vùc, trong mäi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt hµng tiªu dông cho ®Õn m¸y mãc thiÕt bÞ, t- liÖu s¶n xuÊt vµ c¶ c«ng nghÖ kü thuËt cao. Dï ë lÜnh vùc nµo th× ho¹t ®éng xuÊt khÈu còng ®Òu nh»m môc ®Ých mang l¹i lîi nhuËn cho c¸c quèc gia tham gia. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu diÔn ra trªn mét ph¹m vi rÊt réng, c¶ vÒ kh«ng gian lÉn thêi gian. Víi môc ®Ých cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ khai th¸c ®-îc lîi thÕ cña tõng quèc gia trong ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, viÖc trao ®æi hµng ho¸ mang l¹i lîi Ých cho c¸c quèc gia do ®ã c¸c quèc gia ®Òu tÝch cùc tham gia më réng ho¹t ®éng nµy vµ xuÊt khÈu ngµy cµng ®ãng mét vai trß quan träng trong xu thÕ quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi hiÖn nay ®èi víi mçi quèc gia. Nã sÏ t¹o ra mét nguån vèn quan träng tõ nguån thu cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu. T¹o c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp tham gia vµo c¸c cuéc c¹nh tranh vÒ gi¸, chÊt l-îng, h×nh thøc hµng ho¸ trªn thÞ tr-êng thÕ giíi. ChÝnh ®iÒu ®ã ®· lµm cho c¸c doanh 4 nghiÖp kh«ng ngõng ph¸t triÓn mét c¸ch tèt h¬n. Bªn c¹nh ®ã, ho¹t ®éng nµy cßn t¹o c¬ héi cho c¸c quèc gia nãi chung vµ tõng doanh nghiÖp nãi riªng më réng quan hÖ bu«n b¸n víi nhiÒu ®èi t¸c n-íc ngoµi, tõ ®ã ng-êi lao ®éng sÏ cã c¬ héi ®Ó cã thÓ n©ng cao n¨ng lùc chuyªn m«n cña m×nh, tiÕp thu häc hái nh÷ng kinh nghiÖm qu¶n lý s¶n xuÊt, c«ng nghÖ kü thuËt cña ®èi t¸c ... §èi víi n-íc ta th× ho¹t ®éng xuÊt khÈu vÉn lu«n ®-îc quan t©m vµ coi träng, nhÊt lµ mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu. 1.2. Mét vµi nÐt kh¸i qu¸t vÒ thÞ tr-êng hµng n«ng s¶n thÕ giíi MÆt hµng n«ng s¶n lµ nh÷ng hµng ho¸ thiÕt yÕu ®èi víi ®êi sèng nh©n d©n cña c¸c n-íc trªn thÕ giíi, ®©y lµ mÆt hµng ®¶m b¶o cho sù tån t¹i vµ n©ng cao cuéc sèng cña mçi con ng-êi. MÆt kh¸c ®©y cßn lµ mÆt hµng ®em l¹i gi¸ trÞ kim ng¹ch 5 xuÊt khÈu t-¬ng ®èi lín trong tõng kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ lµ môc tiªu ®Ó gãp phÇn thóc ®Èy tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ. Bëi ®©y lµ mÆt hµng mang tÝnh thêi vô, do vËy thÞ tr-êng hµng n«ng s¶n thÕ giíi lu«n lu«n bÞ biÕn ®éng bëi cung cÇu, gi¸ c¶ ... ch¼ng h¹n nh- s¶n l-îng g¹o s¶n xuÊt trªn thÕ giíi, trong nh÷ng n¨m 1990 tíi n¨m 1997 ®¹t møc trªn 560 triÖu tÊn, song s¶n l-îng xuÊt khÈu chØ biÕn ®éng trong giíi h¹n tõ 13 – 15 triÖu tÊn/n¨m. MÊy n¨m gÇn ®©y do thêi tiÕt thuËn lîi nªn mét sè mÆt hµng ®¹t n¨ng suÊt rÊt cao nh-: g¹o, cµ phª, h¹t ®iÒu ... trong khi ®ã nhu cÇu l¹i æn ®Þnh vµ nÕu cã t¨ng th× l¹i kh«ng ®¸ng kÓ nªn dÉn ®Õn gi¸ c¶ c¸c mÆt hµng cã xu h-íng gi¶m râ rÖt. VÝ dô nh- mÆt hµng g¹o, cã mét sè n-íc tham gia xuÊt khÈu mÆt hµng nay: Th¸i Lan, ViÖt Nam, Mü, Malaysia ... Cã thÓ nãi tõ n¨m 1991 ®Õn nay, thÞ tr-êng g¹o thÕ giíi lu«n nhén nhÞp, nhu cÇu t¨ng, gi¸ t¨ng. NhiÒu dù b¸o cho rµng trong dµi h¹n tiªu thô g¹o cña thÕ giíi sÏ vÉn tiÕp tôc t¨ng, v-ît sù gia t¨ng cña nguån cung 6 Cïng víi nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cña thÞ tr-êng hµng n«ng s¶n thÕ giíi th× t×nh h×nh s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n hµng n«ng s¶n phô thuéc kh«ng chØ vµo nhu cÇu chung cña thÞ tr-êng mµ nã cßn phô thuéc vµo vµo nhu cÇu vµ ®iÒu kiÖn thanh to¸n cña tõng quèc gia nhËp khÈu lµ chÝnh. Ch¼ng h¹n nh- mÆt hµng l¹c, c¸c n-íc nhËp khÈu chñ yÕu yªu cÇu chÊt l-îng theo tiªu chuÈn quèc tÕ. Nh-ng cã mét vµi thÞ tr-êng nhËp khÈu l¹c víi chÊt l-îng theo sù chÊp nhËn cña thÞ tr-êng trong n-íc nhSingapore, Indonesia. Hay nh- mÆt hµng cµ phª cã thÓ theo tiªu chuÈn Arcebica hoÆc Robusta. Do m¨t hµng n«ng s¶n lµ mÆt hµng cã tÝnh chiÕn l-îc, do vËy trong thÞ tr-êng hµng n«ng s¶n thÕ giíi, ®¹i bé phËn bu«n b¸n hµng n«ng s¶n ®-îc thùc hiÖn th«ng qua hiÖp ®Þnh gi÷a c¸c nhµ n-íc mang tÝnh dµi h¹n. Cã thÓ thÊy r»ng trong xu thÕ quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi hiÖn nay, thÞ tr-êng hµng n«ng s¶n thÕ giíi lµ mét thÞ tr-êng ®Çy tiÒm n¨ng vµ høa hÑn nh÷ng kho¶n thu lín nÕu ta biÕt tËn dông nh÷ng c¬ héi mµ nã mang l¹i 7 1.3 . VÞ thÕ hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam trong thÞ tr-êng nµy Lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chiÕn l-îc, hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam cã tèc ®é t¨ng tr-ëng kh¸ nhanh, nhiÒu mÆt hµng cã tèc ®é cao vµ ®· v-¬n lªn ®øng vÞ trÝ cao trong sè c¸c n-íc tham gia xuÊt khÈu trªn thÕ giíi.Cïng víi sù t¨ng lªn vÒ sè l-îng th× chÊt l-îng hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu nh÷ng n¨m qua còng cã sù c¶i thiÖn râ rÖt. Ngoµi nh÷ng thÞ tr-êng truyÒn thèng nh- thÞ tr-êng Nga vµ c¸c n-íc §«ng ¢u tr-íc ®©y, nay hµng n«ng s¶n ViÖt Nam ®· cã mÆt ë hÇu kh¾p c¸c ch©u lôc, b¾t ®Çu x©m nhËp vµo mét sè thÞ tr-êng khã tÝnh nh- EU, NhËt B¶n... vµ ®ang x©y dùng ®-îc mèi quan hÖ liªn doanh liªn kÕt l©u dµi víi mét sè c¬ së chÕ biÕn n«ng s¶n næi tiÕng thÕ giíi. N¨m 1997, ViÖt Nam xuÊt khÈu víi 106 n-íc th× nay ®· t¨ng lªn 130 n-íc trong ®ã 10 b¹n hµng lín nhÊt chiÕm tØ träng trªn d-íi 75% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng n¨m cña 8 ViÖt Nam lµ NhËt B¶n, Singapo, §µi Loan, Trung Quèc, Hång K«ng, Hµn Quèc, céng hoµ Liªn Bang §øc, Thuþ SÜ, MÜ.... hiÖn nay NhËt B¶n lµ thÞ tr-êng nhËp khÈu lín nhÊt ViÖt Nam. Dù kiÕn trong nh÷ng n¨m tiÕp theo th× mét sè mÆt hµng chñ lùc cña ViÖt Nam sÏ xuÊt sang mét sè thÞ tr-êng chÝnh sau: - G¹o: chñ yÕu lµ ch©u ¸, Nam Phi, ch©u Phi, T©y ¢u - L¹c nh©n: §«ng Nam ¸, T©y ¢u, §«ng ¢u... §èi víi thÞ tr-êng Mü, trong n¨m 2003 hµng n«ng s¶n ViÖt Nam xuÊt khÈu sang thÞ tr-êng Mü ®¹t kho¶ng 1 tû USD, cao nhÊt tõ tr-íc ®Õn nay. HiÖn nay gi¸ c¸c mÆt hµng n«ng s¶n cña ViÖt Nam xuÊt sang Mü tiÕp tôc thuËn lîi. Gi¸ cµ phª, h¹t ®iÒu, tiªu, chÌ, cao su ®Òu cao h¬n cïng kú n¨m 2002. §Õn thêi ®iÓm nµy xuÊt khÈu h¹t ®iÒu cña ViÖt Nam vµo Mü ®· t¨ng 43.7%, cµ phª t¨ng 29%, h¹t tiªu 25.7%, cao su 50%... Trong thÞ tr-êng hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu cña n-íc ta kh«ng thÓ kh«ng nh¾c ®Õn thÞ tr-êng EU. §©y ®ang lµ khu vùc thÞ tr-êng xuÊt khÈu lín thø ba cña ViÖt Nam. 9 Mét sè mÆt hµng n«ng l©m s¶n chñ yÕu cña ta xuÊt sang thÞ tr-êng nµy: ( §¬n vÞ triÖu USD ) MÆt hµng 1991 1992 1993 G¹o 103 111 69 Cµ phª 10 18 33 H¹t ®iÒu kh« 3 4 6 H¹t tiªu 4 6 11 Mét lîi thÕ ®¸ng quan t©m cña hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam ë thÞ tr-êng nµy ®ã lµ mét sè mÆt hµng n«ng s¶n sÏ ®­îc liªn minh Ch©u ¢u( EU) xÕp v¯o danh môc nhãm h¯ng “ kh«ng nh³y c°m”. Theo ®ã c²c mÆt h¯ng nµy ®-îc h-ëng thuÕ xuÊt 0%. Tuy cßn gÆp nh÷ng khã kh¨n nh- sù c¹nh tranh gay g¾t cña mét sè mÆt hµng cña mét sè n-íc ch©u ¸ (Trung Quèc, Th¸i Lan, Malaysia) nh-ng mét sè mÆt hµng chñ lùc nh- g¹o... 10 ®· ®øng v÷ng trªn thÞ tr-êng thÕ giíi. MÆt hµng g¹o cña n-íc ta ®øng thø hai thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ gi¸ g¹o b×nh qu©n cña ViÖt Nam còng t¨ng b×nh qu©n lµ 269 USD/tÊn ( 1994 - 1998) vµ kho¶ng c¸ch gi÷a gi¸ g¹o cña n-íc ta vµ Th¸i Lan còng gi¶m xuèng 20 - 25 USD/tÊn. L-îng g¹o xuÊt khÈu vµ kim ng¹ch N¨m L-îng g¹o ( ngh×n Kim ng¹ch ( tÊn) USD) 1991 1016 229.875 1992 1953 405.132 1993 1649 335.651 1994 1962 820.861 1995 2025 538.838 1996 3047 868.417 1997 3682 891.342 1998 3793 1006.000 1999 4200 955.000 11  26.177 Hoµ vµo sù s«i ®éng chung cña thÞ tr-êng hµng n«ng s¶n thÕ giíi, trong nh÷ng n¨m qua, hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ®· vµ ®ang tõng b-íc kh¼ng ®Þnh m×nh b»ng sù t¨ng lªn vÒ c¶ chÊt vµ l-îng víi tèc ®é kh¸ nhanh. ChÝnh v× vËy hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu cña n-íc ta cÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ nh÷ng ®iÓm m¹nh ®Ó ph¸t huy vµ kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i tiªu cùc tíi mÆt hµng xuÊt khÈu chiÕn l-îc cña ®Êt n-íc nµy. 2.Thùc tr¹ng hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y 2.1. ¦u ®iÓm  NhiÒu hµng ho¸ n«ng s¶n xuÊt khÈu cña ta cã chÊt l-îng tèt, ®-îc thÞ tr-êng ®¸nh gi¸ cao mµ gi¸ thµnh l¹i rÎ h¬n so víi s¶n phÈm cïng lo¹i  Do n-íc ta cã khÝ hËu nhiÖt ®íi Èm thÝch hîp cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nªn hµng n«ng s¶n cña n-íc ta cã chÊt l-îng t-¬i, ngon. Ngoµi ra cßn an toµn do chóng ta sö dông cã 12 chõng mùc, ®óng tiªu chuÈn quy ®Þnh, kh«ng l¹m dông qu¸ møc nh- mét sè n-íc xuÊt khÈu kh¸c nh÷ng lo¹i thuèc kÝch thÝch, b¶o qu¶n ®«i khi g©y h¹i cho søc khoÎ  Bªn c¹nh ®ã, do hiÖn nay nhiÒu quèc gia tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n ¸p dông nhiÒu c«ng nghÖ míi nh- thùc phÈm biÕn ®æi gen g©y t©m lý bÊt æn tíi ng-êi tiªu dïng nªn s¶n phÈm n«ng s¶n cña chóng ta kh«ng sö dông nh÷ng c«ng nghÖ ®ã ®· t¹o ra sù yªn t©m tíi ng-êi tiªu dïng. MÆc dï vËy hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu cña chóng ta còng vÉn cßn cã nh÷ng nh-îc ®iÓm, g©y ra nh÷ng t¸c ®éng xÊu tíi s¶n phÈm n«ng s¶n xuÊt khÈu vµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng hãa n«ng s¶n. 2.2. Nh-îc ®iÓm vµ nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i ®ã  Do nÒn kinh tÕ n-íc ta cßn nghÌo nªn mÆt hµng n«ng s¶n mÆc dï cã mét vÞ trÝ quan träng nh- vËy trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu nh-ng vÉn ch-a ®-îc chó träng vÒ vèn vµ c«ng 13 nghÖ chÕ biÕn nªn 70% - 80% l-îng xuÊt khÈu mÆt hµng nµy ch-a phong phó ®a d¹ng, chñ yÕu lµ ë d¹ng th«, d¹ng nguyªn liÖu hoÆc míi chØ qua s¬ chÕ nªn hiÖu qu¶ kinh tÕ kh«ng cao, gi¸ trÞ xuÊt khÈu thÊp.  C«ng t¸c thu mua gom s¶n phÈm n«ng s¶n xuÊt khÈu ch-a tèt dÉn ®Õn t×nh tr¹ng kh«ng ®¶m b¶o chÊt l-îng cña hµng hãa, gi¶m gi¸ trÞ hµng ho¸. §©y chÝnh lµ do c«ng t¸c kiÓm tra hµng ho¸, chÊt l-îng hµng ho¸ t¹i ®iÓm thu mua ch-a ®-îc thùc hiÖn nghiªm tóc, thªm vµo ®ã c«ng nghÖ s¬ chÕ, b¶o qu¶n hµng ho¸ sau thu ho¹ch, sau khi mua vµ l-u kho ch-a ®-îc ®Çu t- thÝch ®¸ng. Kh«ng chØ vËy, qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hµng ho¸ còng ch-a ®-îc gi¸m s¸t chÆt chÏ ... chÝnh nh÷ng ®iÒu nµy còng lµm gi¶m phÈm chÊt cña hµng n«ng s¶n ®Æc biÖt lµ trong ®iÒu kiÖn thêi tiÕt nãng Èm lµ ®iÒu kiÖn lý t-ëng cho c¸c lo¹i nÊm mèc, s©u bÖnh, vi sinh vËt ph¸t triÓn m¹nh nh- ë n-íc ta. 14  Hµng ho¸ n«ng s¶n cña ta do vÉn s¶n xuÊt víi tÝnh thñ c«ng, tr×nh ®é kü thuËt s¶n xuÊt ch-a cao, vÉn phô thuéc nhiÒu vµo tÝnh thêi vô, ®iÒu kiÖn tù nhiªn, ®Êt ®ai, ch-a thùc sù chñ ®éng trong viÖc ®iÒu chØnh c¬ cÊu trång trät, ch¨n nu«i... nªn n¨ng suÊt vµ chÊt l-îng hµng n«ng s¶n cña ta ch-a cao, mét sè lo¹i n«ng s¶n cßn cã phÈm chÊt kÐm, kh«ng cã tÝnh c¹nh tranh víi nh÷ng hµng hãa cïng lo¹i cña c¸c n-íc xuÊt khÈu kh¸c, gi¸ c¶ hµng ho¸ thÊp.  Ngoµi ra hµng ho¸ n«ng s¶n xuÊt khÈu cña chóng ta bao b×, mÉu m· cßn l¹c hËu, thiÕu hÊp dÉn, ch-a ®¶m b¶o tÝnh kü thuËt còng lµ mét nh-îc ®iÓm lµm gi¶m gi¸ trÞ cña hµng ho¸.  Kh«ng chØ vËy, mét vÊn ®Ò tån t¹i hiÖn nay ®èi víi hµng n«ng s°n ViÖt Nam ®ã chÝnh l¯ vÊn ®Ò “ th­¬ng hiÖu cho h¯ng n«ng s°n”. PhÇn lín h¯ng n«ng s°n xuÊt khÈu cña chóng ta ®Òu ch-a x©y dùng ®-îc mét th-¬ng hiÖu s¶n phÈm cã uy tÝn, chÊt l-îng vµ mang tÝnh phæ biÕn trong thÞ 15 tr-êng hµng n«ng s¶n thÕ giíi vµ cßn ngay ë trong n-íc. §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©u lµm gi¶m tÝnh c¹nh tranh cña hµng ho¸ ViÖt Nam, bá lì nhiÒu c¬ héi tham gia vµo thÞ tr-êng hµng n«ng s¶n thÕ giíi.  Bªn c¹nh ®Êy, c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr-êng, dù b¸o nhu cÇu cßn yÕu nªn nhiÒu n¬i s¶n phÈm bÞ ø ®äng, kh«ng b¸n ®-îc hoÆc gi¸ b¸n rÊt thÊp. Sù thiÕu th«ng tin cïng víi nh÷ng tån t¹i trªn cßn lµ nguyªn nh©n lµm cho kh¶ n¨ng th©m nhËp cña hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam vµo nh÷ng thÞ tr-êng khã tÝnh ch-a cao. §©y lµ tån t¹i chung cña nhiÒu doanh nghiÖp ViÖt Nam tham gia ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n. ThiÕu th«ng tin vÒ t×nh h×nh cung cÇu hµng n«ng s¶n, sù biÕn ®éng gi¸ c¶, vÒ ®èi thñ c¹nh tranh ... dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thua thiÖt trong xuÊt khÈu. Cïng víi nh÷ng nh-îc ®iÓm trªn cßn cã mét sè t×nh tr¹ng nh-: khÈu tæ chøc thu mua hµng ho¸ n«ng s¶n diÔn ra ch-a hîp lý, nghiªm tóc, kh«ng æn ®Þnh ... lµm cho viÖc thu mua vµ chÕ biÕn hµng n«ng s¶n ph©n t¸n, kh«ng thèng nhÊt, dÉn ®Õn 16 mÊt uy tÝn, vµ ph¸ vì quan hÖ bu«n b¸n l©u dµi ®èi víi b¹n hµng truyÒn thèng. Thªm vµo ®ã lµ sù c¹nh tranh gay g¾t trong viÖc mua nguyªn liÖu vµ b¸n s¶n phÈm ®· vµ ®ang lµm cho mét sè doanh nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n xuÊt khÈu thua lç trÇm träng. Quy m« cña c¸c thÞ tr-îng xuÊt khÈu cßn nhá lÎ, phÇn t¸n .... Trªn ®©y lµ mét sè nh÷ng -u ®iÓm - nh-îc ®iÓm c¬ b¶n cïng nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i tiªu cùc cña hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam. NÕu nh- chóng ta kh«ng biÕt ph¸t huy nh÷ng -u ®iÓm vèn cã, kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i ®ã th× hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam khã cã thÓ c¹nh tranh víi c¸c n-íc tham gia xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n kh¸c, ®¸nh mÊt ®i thÕ m¹nh cña mét n-íc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, lµm m©t ®i mét nguån thu lín ®èi víi ng©n s¸ch Nhµ n-íc, ¶nh h-ëng xÊu tíi nÒn kinh tÕ vµ ®-êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ cña n-íc ta. ChÝnh v× vËy, trong thêi gian tíi, ViÖt Nam cÇn ph¶i x©y dùng ®-îc nh÷ng chÝnh s¸ch ®óng ®¾n, phï hîp nh»m ph¸t huy nh÷ng kÕt 17 qu¶ ®· ®¹t ®-îc, kh¾c phôc tån t¹i ®Ó khai th¸c tèi ®a thÕ m¹nh trong s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n cña m×nh. 3. Nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i vµ x©y dùng quy ho¹ch, ph¸t triÓn hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu ë ViÖt Nam 3.1. Nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ò xuÊt mang tÝnh cô thÓ tr-íc m¾t Tuy kh«ng thÓ ngay mét lóc gi¶i quyÕt ®-îc tÊt c¶ nh÷ng tån t¹i trªn song chóng ta vÉn cã thÓ kh¾c phôc tr-íc mét sè tån t¹i b»ng mét sè nh÷ng gi¶i ph¸p mang tÝnh cô thÓ tr-íc m¾t nh-: - T¨ng c-êng ®Çu t- vµo c«ng t¸c chÕ biÕn, b¶o qu¶n hµng n«ng s¶n c¶ vÒ vèn vµ kü thuËt. §Æc biÖt chóng ta cÇn ph¶i ®Çu t- ngay vµo kh©u nu«i trång tr-íc thu ho¹ch tíi tõng vïng, tõng hé ®Ó ®¶m b¶o chÊt l-îng ®Çu vµo cho s¶n phÈm cña chóng ta (h-íng dÉn c¸c kü thuËt nu«i trång, ch¨m sãc, b¶o qu¶n ...). Bªn c¹nh ®ã ¸p dông c¸c c«ng nghÖ chÕ biÕn, b¶o qu¶n tiÕn tiÕn, phï hîp víi quy m« s¶n 18 phÈm vµ ®¶m b¶o ®-îc chÊt l-îng, tiªu chuÈn quy ®Þnh cña hµng ho¸ n«ng s¶n thÕ giíi. - §a d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng n«ng s¶n n«ng s¶n xuÊt khÈu, më réng thÞ tr-êng xuÊt khÈu bªn c¹nh viÖc duy nh÷ng mÆt hµng truyÒn thèng t¹i c¸c thÞ tr-êng truyÒn thèng. - Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c thu mua hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu b»ng c¸ch + ThiÕt lËp ®-îc m¹ng l-íi thu mua hµng n«ng s¶n ngay t¹i ®Þa ph-¬ng ®Ó nguån hµng æn ®Þnh, th-êng xuyªn, h×nh thµnh nªn b¹n hµng truyÒn thèng. + Tæ chøc gi¸m s¸t qu¸ tr×nh thu mua nghiªm ngÆt, chÝnh x¸c. + Qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hµng ho¸ ph¶i ®-îc thùc hiÖn cÈn thËn bëi mÆt hµng n«ng s¶n lµ mét träng nh÷ng mÆt hµng dÔ bÞ t¸c ®éng bªn ngoµi ¶nh h-ëng. + Qóa tr×nh l-u kho, b¶o qu¶n hµng ho¸ sau khi thu mua, chÕ biÕn ph¶i thùc hiÖn ®¶m b¶o tÝnh kü thuËt, phï hîp víi nh÷ng tiªu chuÈn chung. 19 - Bªn c¹nh ®ã ®Ó n©ng cao tÝnh c¹nh tranh tÝnh c¹nh tranh cho hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam th× chóng ta cßn cÇn ph¶i x©y dùng ®-îc nh÷ng th-¬ng hiÖu hµng ho¸ cã gi¸ trÞ quèc tÕ cao, c¶i tiÕn bao b×, n©ng cao mÉu m· s¶n phÈm thu hót sù chó ý quan t©m cña thÞ tr-êng. - Thµnh lËp mét hoÆc nhiÒu tæ chøc xuÊt khÈu n«ng s¶n ®Ó t¹o ra ®-îc mét tiÕng nãi chung thèng nhÊt cã uy tÝn, träng l-îng ®Ó b¶o ®¶m quyÒn lîi cho hµng n«ng s¶n ViÖt Nam. §ång thêi tæ chøc ®ã sÏ ®øng ra gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò tranh chÊp hoÆc r¾c rèi chung... - Chóng ta còng cè g¾ng tÝch cùc tham gia c¸c héi chî triÓn l·m, tr-ng bµy vµ giíi thiÖu s¶n phÈm. Tranh thñ triÖt ®Ó c¸c c¬ héi tiÕp xóc t×m hiÓu thu thËp thÞ tr-êng ®Ó tõ ®ã t×m ®-îc ®-¬c cho hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam nh÷ng c¬ héi më réng vµ ph¸t triÓn míi. - Liªn doanh liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp n-íc ngoµi cïng ngµnh, c¸c nhµ ph©n phèi lín ®Ó tranh thñ c«ng nghÖ kü 20