Nhóm 3 kinh ế3 hoṭc quản ly
Lời nói đầu
Tối đa hóa lợi nhuận là mục tiêu hàng đầu của các nhà quản ly trong lĩnh
vực kinh doanh của doanh nghiệp. Xác định đúng được phương thức tối đa hóa lợi
nhuận sẽ cung cấp cho doanh nghiệp những phương hướng và mục tiêu đúng đắn,
tạo vị thế cho các doanh nghiệp trên thị trường. Tối đa hóa lợi nhuận của doanh
nghiệp được xây dựng trên cơ sở phân tích và dự đoán cầu giúp cho doanh nghiệp
có được những thông tin tổng quát về môi trường kinh doanh bên ngoài cũng như
nội lực của doanh nghiệp. Các doanh nghiệp đứng trước nhiệm vụ xác định giá cả
của các hàng hóa, dịch vụ của mình cung ứng trên thị trường việc xác định và dự
báo cầu có y nghĩa quan trọng đối với doanh nghiệp vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến
doanh số và lợi nhuận. Đặc biệt trong thị trường độc quyền nhóm,chỉ có một số ít
hãng sản xuất phần lớn hoặc tất cả sản lượng, quyết định của một hãng sẽ ảnh
hưởng đến quyết định của các hãng khác trên thị trường.
Đề tài “Xây dựng mô hình về độc quyền nhóm và cách thức việc ra
quyết định quản lý của tâ ̣p đoàn viên thông Viettel nhằm mục tiêu tối đa hóa
lợi nhuận ở Việt Nam” nghiên cứu về ly luận và thực tiễn về mục tiêu tối đa hóa
lợi nhuận của các thị trường độc quyền nhóm ở Việt Nam, mà cụ thể là Viettel.
Trước hết đề tài nghiên cứu hệ thống cơ sở ly luận về các phương thức tối đa hóa
lợi nhuận của các hãng độc quyền nhóm, các phương pháp ước lượng và dự đoán
cầu. Tiếp theo đề tài nghiên cứu đánh giá hoạt động kinh doanh của Viettel, nghiên
cứu các nhân tố ảnh hưởng đến các quyết định tối đa hóa lợi nhuận của các nhà
quản ly Viettel giai đoạn 2000 -2010, áp dụng phần mềm EVIEWS để ước lượng
và dự đoán về lợi nhuận và doanh thu của hãng. Trên cơ sở ước lượng và dự báo
cầu cùng với mục tiêu và phương hướng kinh doanh của hãng giai đoạn 2000
-2010 nhóm thực hiện sẽ nêu ra một số giải pháp và kiến nghị nhằm mục tiêu nâng
cao chất lượng trong các phương thức tối đa hóa lợi nhuận của Viettel.
Nhóm 3 kinh ế3 hoṭc quản ly
Lời cảm ơn
Để hoàn thành đề tài nầy, nhóm thực hiện đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt
tình của ban lãnh đạo và các phòng trong công ty Viettel, đặc biệt là phòng kế toán
và phòng kinh doanh. Nhóm đã được sự hướng dẫn nhiệt tình của công ty, có điều
kiện tìm kiếm được các số liệu trên thực tiễn
Nhóm lựa chọn tên đề tài là: “Lựa chọn và xây dựng một mô hình về độc
quyền nhóm tập đoàn viễn thông và chỉ ra cách thức việc ra quyết định quản ly của
một hãng nhằm mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận ở Việt Nam” việc nghiên cứu không
tránh khỏi những thiếu sót, nhóm thực hiện mong nhận được sự giúp đỡ, đóng góp
y kiến để nhóm hoàn thành tốt đề tài.
Nhóm thực hiện xin chân thành cám ơn các thầy cô của trường đại học
Thương Mại, các thầy cô trong khoa Kinh tế Thương Mại, và đặc biệt là thạc sĩ
Ninh Thị Hoàng Lan đã tận tình hướng dẫn nhóm trong suốt qua trình thực hiện đề
tài của nhóm.
Hà Nội, ngày tháng 11 năm 2011
Nhóm thực hiện
Nhóm 3 kinh ế3 hoṭc quản ly
Mục lục
Danh mục ảng iiêu
Lời nói đầu................................................................................................................1
Lời cảm ơn.................................................................................................................2
Chương 1: Tổng quan nghiên cứu đề tài...................................................................5
1.1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu..............................................................5
1.2. Xác lập và tuyên bố vấn đề nghiên cứu..........................................................6
1.3. Các mục tiêu nghiên cứu................................................................................6
1.4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...................................................................7
1.5 Kết cấu đề tài...................................................................................................7
Chương 2: Tóm lược mm ̣t số vấn đề l lul ̣n cơ bản của chủ đề nghiên cứu.............8
2.1.Một số định nghĩa,khái niệm cơ bản:..............................................................8
2.2.Mm ̣t số l thuyết của vấn đề nghiên cứu..........................................................9
2.3.Tổng quan tình hình khách thể nghiên cứu, đề tài của mình có gì mhi hơn sể
vhi những đề tài trưhc.........................................................................................14
2.4. Phln định nm ̣i dung vấn đề nghiên cứu của đề tài.......................................15
Chương 3: Phương pháp nghiên cứu và kết quả phln tích thức trạng nghiên cứu.
.................................................................................................................................20
3.1. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................20
3.2. Tổng quan về thị trường viễn thmng di động của Viettel và nhln tố
ảnhhưởng đến vấn đề nghiên cứu........................................................................22
3.3 Kết quả tổng hợp kiến đánh giá của các chuyên gia..................................26
3.4 Kết quả phln tích về tl ̣p đểàn Viettel...........................................................26
3.4.1 Mô hình doanh thu viễn thông của tâ ̣p đoàn Viettel..............................27
3.4.2 Cách thức việc ra quyết định quản ly của tâ ̣p đoàn viễn thông Viettel. .29
Chương 4: Các kết lul ̣n và đề ̀uất vhi vấn đề nghiên cứu.....................................32
Nhóm 3 kinh ế3 hoṭc quản ly
4.1 Các kết lul ̣n và phát hiêṇ qua việc nghiên cứu tình hình hểạt động của cmng
ty..........................................................................................................................32
4.2 Dự báể triển vọng phát triển.........................................................................33
4.3 Các đề ̀uất và kiến nghị vhi vấn đề nghiên cứu...........................................33
TÀI LIỆU THMM KH̉O.......................................................................................34
Nhóm 3 kinh ế3 hoṭc quản ly
Chương 1: Tổng quan nghiên cứu đề tài.
1.1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Tập đoàn Viễn thông Quân đội (Viettel) là doanh nghiệp kinh tế quốc phòng
100% vốn nhà nước, chịu trách nhiệm kế thừa các quyền, nghĩa vụ pháp ly và lợi
ích hợp pháp của Tổng Công ty Viễn thông Quân đội. Tập đoàn Viễn thông Quân
đội (Viettel) do Bộ Quốc phòng thực hiện quyền chủ sở hữu và là một doanh
nghiệp quân đội kinh doanh trong lĩnh vực bưu chính - viễn thông và công nghệ
thông tin. Với một slogan "Hãy nói theo cách của bạn” viettel đang dần khẳng định
vị thế độc quyền của hãng trên thị trường viễn thông
Mặc dù chỉ là một tập đoàn còn trẻ nhất trên thị trường viễn thông của Việt
Nam, nhưng Viettel lại có doanh thu đứng thứ 4 và lợi nhuận đứng thứ ba trong
tổng số 8 tập đoàn kinh tế nhà nước. Doanh nghiệp cũng là mô hình thí điểm đầu
tiên tập đoàn trực thuộc Bộ chủ quản (các tập đoàn khác trực thuộc Chính phủ).
Sau 9 năm kinh doanh dịch vụ viễn thông, vốn chủ sở hữu của Viettel tăng gần
10.000 lần (từ 2,3 tỷ đồng lên 22.000 tỷ đồng). 10 năm trước, Viettel xây dựng
đường cáp quang 1M khá khó khăn vì chỉ có 2 sợi quang để sử dụng. Đến nay, tập
đoàn đã có một mạng truyền dẫn cáp quang dài 100.000 km với 4 đường trục, phủ
sâu xuống 100% huyện trên đất liền và đang phấn đấu phủ đến 100% xã.
Viettel được bình chọn là một trong 20 mạng di động có tốc độ phát triển
nhanh nhất thế giới. Cách làm này cũng được Viettel áp dụng thành công trong quá
trình lập hồ sơ thi tuyển và triển khai mạng 3G. Ngoài ra, Viettel cũng là nhà cung
cấp dịch vụ viễn thông phủ sóng ở cả 3 nước Đông Dương và tiếp tục phát triển ra
các nước châu Á, châu Phi và Mỹ Latin.
Một năm trước, tập đoàn thành lập trung tâm phần mềm. Đến nay, Viettel đã
tự sản xuất hầu hết các sản phẩm phần mềm chuyên dụng khai thác và vận hành
mạng viễn thông, các phần mềm quản ly doanh nghiệp. Cũng trong năm đó, Viettel
trở thành thành viên Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU).
Chỉ là một tập đoàn non trẻ nhất trong ngành viễn thông xong không thể phủ
nhận được những thành tựu mà Viettel đã làm được, các nhà quản ly của Viettel đã
làm những gì để có thể cạnh tranh với rất nhiều hãng viễn thông khác mà vẫn giữ
vững được thế độc quyền của hãng trên thị trường, và các phương thức kiếm lợi
Nhóm 3 kinh ế3 hoṭc quản ly
nhuận của các nhà quản ly để đưa Viettel lên vị trí cao nhất về doanh thu của các
doanh nghiệp ở Việt Nam.
1.2. Xác lập và tuyên bố vấn đề nghiên cứu
Từ cơ sở trên nhóm tôi quyết định thực hiện đề tài: “Lựa chọn và xây dựng
một mô hình về độc quyền nhóm tập đoàn viễn thông và chỉ ra cách thức việc ra
quyết định quản ly của một hãng nhằm mục tiêu tối đa hóa lợi nhuậnở Việt Nam”.
Đề tài : “Xây dựng mô hình về độc quyền nhóm và cách thức việc ra quyết
định quản ly của tâ ̣p đoàn viễn thông Viettel nhằm mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận ở
Việt Nam” sẽ tập trung giải quyết các vấn đề sau:
Đề tài khái quát những cơ sở ly luận về các doanh nghiệp có sức mạnh thị
trường (độc quyền), hãng đã có những quyết định và cách thức như thế nào để tối
đa hóa lợi nhuận
Đề tài nghiên cứu về sức mạnh độc quyền Viettel. Sử dụng mô hình kinh tế
lượng để ước lượng cầu về doanh thu, lợi nhuận của Viettel trên thị trường viễn
thông, từ đó tìm ra được phương thức tối đa hóa lợi nhuận của hãng.
Từ số liệu nghiên cứu phân tích đánh giá, thông qua các y kiến của chuyên
gia, so sánh đối chiếu với các hãng khác
Đưa ra kết luận về phương thức tối đa hóa lợi nhuận mà hãng thu được và
tổn thất về các quyết định đó.
Dự đoán về triển vọng của hãng ở tương lai
1.3. Các mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu ly luận: khái quát ly luận về các hãng trên thị trường độc quyền
nhóm đã tối đa hóa lợi nhuận như thế nào, ước lượng và dự báo về lợi nhuận của
hang
Mục tiêu thực tiễn: đề tài đánh giá về các phương thức tối đa hóa lợi nhuận
của hãng Viettel trên thị trường viễn thông. Vận dụng các kiến thức đã học, ứng
dụng các phần mềm kinh tế lượng như EVIEW để ước lượng về doanh thu của
hãng năm 2000 – 2010.
Từ các kết quả phân tích được đề tài sẽ đưa ra nêu ra những thành công mà
hãng có được,vị trí mà hãng trên thị trường viễn thông ở Việt Nam và các hạn chế
Nhóm 3 kinh ế3 hoṭc quản ly
của việc ra quyết định tối đa hóa lợi nhuận, nguyên nhân và các phương hướng
khắc phục các hạn
Và cuối cùng là đưa ra các giải pháp, kiến nghị của doanh nghiệp với nhà
nước bộ ban ngành có liên quan.
1.4 Đối tượng và pham vi nghiên cứu
- Đối tượng: hãng VIETTEL, đề tài tập trung vào nghiên cứu thực trạng tối
đa lợi nhuận của hãng trên thị trường viễn thông ở Hà Nội
- Thời gian : đề tài tiến hành ước lượng về doanh thu của hãng từ năm 2000
đến năm 2010
1.5 Kết cấu đề tài
Ngoài phần tóm lược, mục lục, lời cảm ơn, lời cam kết, danh mục tài liệu
tham khỏa, danh mục bảng biểu, danh mục sơ đồ hình vẽ, danh mục các từ viết tắt
và các phần phụ lục, đề tài được chia thành 4 phần
Chương I: Tổng quan nghiên cứu đề tài
Chương II: Tóm lược một số vấn đề lý luận cơ ản của đề tài nghiên
cứu
Chương III: Phương pháp nghiên cứu và các kết quả phân tích thực
trạng vấn đề nghiên cứu
Chương IV: Các kết luận và đề xuất với vấn đề nghiên cứu
Nhóm 3 kinh ế3 hoṭc quản ly
Chương 2: Tóm lược mmṭ số vấn đề ly luu ̣n cơ bản của
chủ đề nghiên cứu
2.1.Một số định nghĩa,khái niệm cơ bản:
Khái niệm về độc quyền nhóm:
Xét từ phía người bán, thị trường độc quyền nhóm là dạng thị trường mà
trên đó chỉ có một nhóm nhỏ doanh nghiệp cùng hoạt động. Tuy không phải là một
doanh nghiệp duy nhất độc chiếm thị trường, doanh nghiệp độc quyền nhóm
thường có quy mô tương đối lớn so với quy mô chung của thị trường.Kết quả là
hành động của một nhà cung ứng sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận của tất cả các nhà
cung ứng khác. Nghĩa là các doanh nghiệp độc quyền nhóm phụ thuộc vào nhau
theo cách mà các doanh nghiệp cạnh tranh không có. Điều này cho phép nó có một
quyền lực thị trường hay khả năng chi phối giá đáng kể.
Cấu trúc thị trường độc quyền nhóm:
Trường hợp cạnh tranh hoàn hảo và độc quyền minh họa cho những y tưởng
quan trọng về cơ chế vận hành của thị trường. Tuy nhiên, phần lớn thị trường trong
nền kinh tế có các yếu tố của các cấu trúc trên, do đó không thể mô tả chúng đầy
đủ chỉ bằng một trong hai trường hợp này. Doanh nghiệp điển hình trong nền kinh
tế phải đối mặt với cạnh tranh, nhưng cạnh tranh không mạnh đến mức làm cho nó
trở thành người chấp nhận giá . Doanh nghiệp điển hình có sức mạnh thị trường ở
một mức độ nào đó, nhưng sức mạnh thị trường của nó không lớn đến mức nó có
thể được mô tả chính xác là doanh nghiệp độc quyền . Hay nói cách khác, doanh
nghiệp điển hình trong nền kinh tế của chúng ta có tính cạnh tranh không hoàn
hảo.Có hai dạng thị trường cạnh tranh không hoàn hảo độc quyền nhóm và cạnh
tranh độc quyền Hình 1 tóm tắt lại bốn dạng cấu trúc thị trường. Câu hỏi đầu tiên là
có bao nhiêu doanh nghiệp trên thị trường. Nếu chỉ có một doanh nghiệp thì đó là
thị trường độc quyền. Nếu chỉ có vài doanh nghiệp, thì đó là thị trường độc quyền
nhóm. Nếu có nhiều doanh nghiệp, thì chúng ta cần đặt thêm một câu hỏi nữa: các
doanh nghiệp bán sản phẩm giống hệt nhau hay khác biệt? Nếu các doanh nghiệp
này bán sản phẩm khác biệt thì đó là thị trường cạnh tranh độc quyền. Nếu nhiều
doanh nghiệp bán sản phẩm giống hệt nhau thì đó là thị trường cạnh tranh hoàn
hảo.
Nhóm 3 kinh ế3 hoṭc quản ly
Hình 1. Bốn dạng cấu trúc thị trường.
Các nhà kinh tế nghiên cứu tổ chức ngành chia thị trường thành bốn loại:
độc quyền, độc quyền nhóm, cạnh tranh độc quyền và cạnh tranh hoàn hảo.
Tất nhiên, thực tế không bao giờ rõ ràng như ly thuyết. Trong một số trường
hợp, có thể thấy khó khăn trong việc dùng cấu trúc nào để mô tả tốt nhất một thị
trường. Ví dụ không có một con số thần kỳ nào để phân biệt “một ít” và “nhiều”
khi đếm số doanh nghiệp.Tương tự như vậy, không có cách chắc chắn nào để quyết
định xem sản phẩm là phân biệt hay giống hệt nhau.Khi phân tích thị trường trong
thực tế, mọi nhà kinh tế đều phải nhớ các bài học về cấu trúcthị trường và áp dụng
bài học đó nếu chúng tỏ ra thích hợp.
2.2.Mm ̣t số ly thuyết của vấn đề nghiên cứu
Phân tích các đặc điểm thị trường độc quyền nhóm:
+
Trên thị trường độc quyền nhóm chỉ có một vài doanh nghiệp sản xuất
và cung ứng phần lớn hàng hóa và dịch vụ cho thị trường. Các nhà độc quyền
nhóm có lợi nhất nếu hợp tác được với nhau và hành động như nhà độc quyền - sản
xuất số lượng nhỏ và bán hàng hóa với giá cao hơn chi phí cận biên. Nhưng vì mỗi
nhà độc quyền nhóm chỉ quan tâm đến lợi nhuận của mình, nên tồn tại những động
lực mạnh mẽ ngăn cản một nhóm doanh nghiệp duy trì vị thế độc quyền
+
Sản phẩm của các doanh nghiệp trên thị trường độc quyền nhóm có
thể giống hệt hoặc gần như giống hệt nhau (những sản phẩm được tiêu chuẩn hóa
như thép, hóa chất…), song cũng có thể khác biệt nhau (như ô tô, máy tính, dịch
vụ hàng không…). Tính đồng nhất hay khác biệt của sản phẩm không phải là
những tính chất đặc thù của thị trường này.Sự khác biệt trong các sản phẩm của
Nhóm 3 kinh ế3 hoṭc quản ly
doanh nghiệp độc quyền nhóm được chính các doanh nghiệp này tạo ra nhằm mục
đích áp đặt mức giá khác biệt cho sản phẩm của mình
+
Rào cản cho việc gia nhập ngành rất lớn. Các rào cản này có thể xuất
phát từ những nguyên nhân tự nhiên, khách quan như: do nắm giữ bằng phát minh
hoặc do qui mô kinh tế trong một số ngành có thể làm cho sự tồn tại của nhiều nhà
sản xuất trên thị trường là không có lợi; hay các rào cản này là do những nguyên
nhân chủ quan từ những hành động chiến lược để ngăn chặn sự gia nhập của các
doanh nghiệp mới.
+
Các doanh nghiệp độc quyền nhóm phụ thuộc lẫn nhau về việc định
giá cho sản phẩm, mỗi khi ra quyết định về sản lượng, giá cả hay các quyết định
kinh doanh có liên quan khác, mỗi doanh nghiệp đều phải cân nhắc xem quyết định
của mình có ảnh hưởng gì đến các quyết định của các đối thủ, khiến cho các đối
thủ phản ứng như thế nào. Trong trường hợp này, việc luôn luôn phải tính đến
hành vi của các đối thủ làm cho quá trình ra quyết định của các doanh nghiệp trở
nên khó khăn và phụ thuộc vào nhau.Tính phụ thuộc lẫn nhau của các doanh
nghiệp là đặc điểm nổi bật của thị trường độc quyền nhóm. Nó xuất phát từ quy mô
tương đối lớn của mỗi doanh nghiệp trong điều kiện số lượng doanh nghiệp hạn
chế.
Phân tích đường cầu,đường cung,chi phí biến đổi bình quân,tổng chi phí
bình quân để từ đó tìm ra điểm tối đa hóa lợi nhuận,điểm đóng cửa,điểm hòa vốn..
của hãng độc quyền:
+
Hãng độc quyền trong ngắn hạn
Hãng độc quyền giống độc quyền theo nhiều khía cạnh. Do sản phẩm của nó
khác sản phẩm của các doanh nghiệp khác, nên nó phải đối mặt với đường cầu dốc
xuống. Như vậy, hãng độc quyền tuân theo nguyên tắc của nhà độc quyền để tối
đa hóa lợi nhuận: Nó chọn mức sản lượng mà tại đó doanh thu cận biên bằng chi
phí cận biên và sử dụng đường cầu để tìm ra mức giá tương ứng với sản lượng đó.
Nhóm 3 kinh ế3 hoṭc quản ly
Nhóm 3 kinh ế3 hoṭc quản ly
Hình 2. Hãng độc quyền trểng ngắn hạn.
Giống như độc quyền, hãng độc quyền tối đa hóa lợi nhuận bằng cách sản
xuất mức sản lượng mà tại đó doanh thu cận biên bằng chi phí cận biên. Doanh
nghiệp trong phần (a) có lợi nhuận vì tại mức sản lượng này, giá cao hơn chi phí
bình quân. Doanh nghiệp trong phần (b) bị thua lỗ vìtại mức sản lượng này, giá
thấp hơn chi phí bình quân.Hình 1 vẽ đường chi phí, đường cầu và đường doanh
thu cận biên của hai doanh nghiệp điểnhình, ở trong các ngành cạnh tranh độc
quyền khác nhau. Trong cả hai phần của hình vẽ này,mức sản lượng tối đa hóa lợi
nhuận là mức mà tại đó đường doanh thu cận biên cắt đường chi phí cận biên. Hai
phần trong hình vẽ này cho thấy các kết cục khác nhau về lợi nhuận của doanh
nghiệp. Trong phần (a), do giá cao hơn chi phí bình quân, nên doanh nghiệp thu
được lợi nhuận. Trong phần (b), giá thấp hơn chi phí bình quân. Trong trường hợp
này,doanhnghiệp bị thua lỗ và điều tốt nhất mà nó có thể làm được là tối thiểu hóa
mức thua lỗ.Tất cả những điều này đều quen thuộc với chúng ta. Hãng cạnh tranh
độc quyền lựa chọn mức giá và sản lượng giống như nhà độc quyền. Trong ngắn
hạn, hai loại cấu trúc thị trường này giống nhau.
+ Hãng độc quyền trong dài hạn
Các tình huống mô tả trong hình 1 không kéo dài. Khi doanh nghiệp đang có
lợi nhuận, như trong phần (a), các doanh nghiệp mới có động cơ gia nhập thị
trường. Sự gia nhập này làm tăng số lượng sản phẩm mà người tiêu dùng có thể lựa
chọn, do đó làm giảm cầu của mỗi doanh nghiệp đang tồn tại trên thị trường. Nói
một cách khác, lợi nhuận khuyến khích sự gia nhập và sự gia nhập làm đường cầu
của các doanh nghiệp hiện có dịch chuyển sang trái. Do cầu của các doanh nghiệp
hiện có giảm, nên họ thu được ít lợi nhuận hơn.
Ngược lại, khi đang bị thua lỗ như trong phần (b), các doanh nghiệp trong
thị trường có động cơ rời khỏi ngành. Do một số doanh nghiệp rời bỏ thị trường,
nên người tiêu dùng có ít sản phẩm hơn để lựa chọn. Sự giảm bớt số lượng doanh
nghiệp có tác dụng mở rộng cầu đối với các doanh nghiệp còn lại trên thị trường.
Nói cách khác, sự thua lỗ khuyến khích các doanh nghiệp rời bỏ thị trường và sự
rời bỏ làm dịch chuyển đường cầu của các doanh nghiệp còn lại trong ngành sang
phải. Do cầu của các doanh nghiệp còn lại tăng, nên số doanh nghiệp có lợi nhuận
ngày càng tăng (tức sự thua lỗ giảm). Quá trình gia nhập và rời bỏ ngành tiếp diễn
cho đến khi các doanh nghiệp trên thị trường kiếm được lợi nhuận kinh tế bằng 0.
Hình 2 mô tả điểm cân bằng dài hạn. Một khi thị trường đạt được điểm cân bằng
này, các doanh nghiệp mới không có động cơ gia nhập, còn các doanh nghiệp hiện
có không có động cơ rời bỏ thị trường. Cần chú y rằng đường cầu trong hình vẽ
vừa chạm vào đường chi phí bình quân. Về mặt toán học, chúng ta nói rằng hai
Nhóm 3 kinh ế3 hoṭc quản ly
đường này tiếp tuyếnvới nhau. Chúng phải tiếp xúc với nhau khi sự gia nhập và rời
bỏ ngành đẩy lợi nhuận kinh tế đến 0. Do lợi nhuận trên từng đơn vị hàng hóa bằng
mức chênh lệch giữa giá (xác định trên đường cầu) và chi phí bình quân, nên lợi
nhuận tối đa chỉ bằng 0 nếu hai đường này chỉ chạm vào nhau, chứ không cắt nhau.
Hình 3. Hãng cạnh tranh độc quyền trểng dài hạn.
- Các nhà kinh tế nói chung dựa vào mô hình ly thuyết trò chơi để dự tính
kết quả trên thị trường độc quyền nhóm. Ly thuyết trò chơi có giải thích hành vi
chiến lược bằng việc xem xét sự thưởng phạt đi cùng với những sự lựa chọn thay
thế của mỗi người tham dự "trò chơi". Một tình huống có thể xảy ra có thể được
phân tích bằng ly thuyết trò chơi là liệu mỗi công ty trong hai công ty độc quyền
nhóm sẽ duy trì giá cao hay giá thấp. Trong một hoàn cảnh như vậy, mức lợi nhuận
kết hợp cao nhất có thể nhận được tại mức giá cao do công ty đưa ra. Tuy nhiên,
công ty có thể tăng lợi nhuận bằng việc đưa ra giá thấp nếu công ty kia tiếp tục tính
mức giá cao. Nếu cả hai công ty tính mức giá thấp, lợi nhuận kết hợp thấp hơn
mức lợi nhuận kết hợp nếu cả hai công ty tính mức giá cao.Những người tham gia
vào trò chơi đối mặt với một sự lựa chọn tương đối đơn giản khi tồn tại một chiến
lượcđộc quyền. Một chiến lược độc quyền là một chiến lược mang lại phần tiền
thưởng cao nhất cho mỗi cá nhân với mỗi hành động có thể xảy ra của đối thủ của
Nhóm 3 kinh ế3 hoṭc quản ly
họ. Trong quyết định giá độc quyền được miêu tả ở trên, chiến lược độc quyền đưa
ra một mức giá thấp hơn. Để hiểu điều này, giả sử bạn đang đưa ra quyết định này
và không biết công ty kia sẽ làm gì. Nếu công ty kia tính giá cao, bạn có thể nhận
được lợi nhuận lớn nhất bằng việc giảm giá của công ty này. Nói cách khác, nếu
công ty kia tính giá thấp, chiến lược tốt nhất với bạn là lại tính giá thấp (nếu bạn
tính giá cao khi công ty kia tính giá thấp, bạn sẽ chịu tổn thất lớn). Trong trường
hợp này, nếu trò chơi này chỉ được chơi một lần, mỗi công ty sẽ dự tính tính mức
giá thấp cho dù thậm chí lợi nhuận kết hợp của họ sẽ cao hơn nếu cả hai đều tính
giá cao. Dù vậy, nếu sự cấu kết là có thể (và bị ép buộc) cả hai công ty có thể tính
giá cao.
2.3.Tổng quan t̀nh h̀nh khách thê nghiên cứu, đề tài của m̀nh có g̀ mới hơn so với
những đề tài trước
Tổng quan tình hình khách thể nghiên cứu
-Đề tài đã đưa ra cơ sở cho việc xác định,chọn lựa mô hình độc quyền
nhóm,giúp những người tham gia nghiên cứu bộ môn kinh tế học quản ly vận dụng
để xây dựng mô hình độc quyền nhóm,phân tích đường cầu,đường cung,chi phí
biến đổi bình quân,tổng chi phí bình quân để tìm ra điểm tối đa hóa lợi nhuận,điểm
đóng cửa,điểm hòa vốn.. của hãng độc quyền một cách dễ dàng,nhanh chóng
-Đề tài đã đề cập và nêu lên được sự cần thiết của vấn đề nghiên cứu và giới
hạn được phạm vi nghiên cứu phù hợp với điều kiện thị trường thực tế.Để có thể
trở thành một nhà kinh tế học quản ly tài giỏi thì các chủ thể phải có được những
kiến thức về kinh tế và thông tin đầy đủ về sự biến động của thị trường để từ đó
đưa ra những mô hình kinh tế và quyết định phù hợp.
-Đề tài đã khảo sát tình hình nghiên cứu và sử dụng,phân tích bảng dữ liệu
tổng hợp về giá cước điện thoại của Viettell trong những năm gần đây.Xây dựng
mô hình thi trường độc quyền nhóm,phân tích các biểu đổ cùng với việc sưu tầm
số liệu giúp làm rõ tình hình giá cước điện thoại của Việt Nam hiện nay.
-Thực hiện một số ví dụ tính toán về giá cước điện thoại của Viettell,công
thức,các bước tính toán và bảng biểu cụ thể từ lúc thu thập xử ly số liệu cho đến
khi hoàn thiện kết quả tính toán,đây là một nội dung rất cần thiết và có y nghĩa rất
cao giúp cho việc đưa kết quả của đề tài ứng dụng vào thực tế thuận lợi,toàn bộ nội
dung đề tài sẽ là một tài liệu tham khảo tốt cho những người làm công tác quản ly
kinh tế sau này
Nhóm 3 kinh ế3 hoṭc quản ly
2.4. Phun định nm ̣i dung vấn đề nghiên cứu của đề tài
-Xây dựng một mô hình về độc quyền nhóm:
Cũng giống như bất kỳ một doanh nghiệp nào, doanh nghiệp độc quyền
nhóm ưu tiên cho mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận, tức sản xuất ở mức sản lượng có
MR = MC.Trong thị trường độc quyền nhóm, các doanh nghiệp tin tưởng rằng khi
họ thực hiện chiến lược giảm giá để tăng thị phần thì lập tức các doanh nghiệp
khác cũng sẽ thực hiện chiến lược giảm giá theo vì các doanh nghiệp khác biết
rằng nếu không làm như vậy họ sẽ bị mất thị phần trên thị trường. Đồng thời, họ
cũng tin rằng nếu họ thực hiện một chiến lược tăng giá thì các doanh nghiệp khác
sẽ không tăng giá theo vì những doanh nghiệp này biết rằng tăng giá là dại dột và
thị phần sẽ rơi vào tay của doanh nghiệp khác. Như vậy, đối với các doanh nghiệp
trong thị trường độc quyền nhóm, họ phải đối diện với một đường cầu gãy khúc.
Giả sử doanh nghiệp đang sản xuất với sản lượng là Q 0 và định giá P0 cho mỗi đơn
vị sản lượng. Có thể coi trạng thái xuất phát này như một trạng thái cân bằng mà ở
đó các đối thủ không có phản ứng gì. Khi doanh nghiệp này tăng giá, vì các doanh
nghiệp khác không tăng giá theo nên lượng hàng mà doanh nghiệp có khả năng bán
được sụt giảm mạnh. Đường cầu đối diện với doanh nghiệp ở phần nằm phía trên
điểm xuất phát M, tương ứng với các mức giá cao hơn P0, co giãn mạnh theo giá.
Ngược lại, khi doanh nghiệp giảm giá, phản ứng của các đối thủ là giảm giá theo
khiến cho doanh nghiệp không có lợi thế gì để mở rộng thị phần. Với những mức
giá thấp hơn P0, doanh nghiệp vẫn có thể bán được lượng hàng nhiều hơn do hiệu
ứng giảm giá chung trên toàn bộ thị trường khiến những người tiêu dùng tăng
lượng cầu của mình. Tuy nhiên phản ứng của các doanh nghiệp khác làm cho
lượng hàng mà doanh nghiệp có thể bán được tăng lên không nhiều. Doanh nghiệp
đối diện với một phần đường cầu ít co giãn hơn ở phía dưới điểm A, tương ứng với
những mức giá thấp hơn P0. Đường cầu D mà doanh nghiệp đối diện bị gãy khúc ở
điểm A kéo theo sự ngắt quãng của đường doanh thu biên MR tại mức sản lượng
q0. Doanh thu biên đột ngột giảm xuống tại mức sản lượng qo khi đường cầu D thay
đổi độ dốc của mình và chuyển từ phần cầu co giãn sang phần cầu kém co giãn.
Với đường cầu gãy khúc như vậy, sản lượng q0 và mức giá P0 là tối ưu đối với
doanh nghiệp khi đường MC của nó nằm ở vị trí như trên đồ thị. Thậm chí, khi chi
phí của doanh nghiệp thay đổi, đường MC dịch chuyển song vẫn cắt đường MR ở
khoảng EF dọc theo trục thẳng đứng tại mức sản lượng q0, sản lượng này vẫn là
lựa chọn tối ưu của doanh nghiệp. Rõ ràng, mô hình đường cầu gãy khúc cho thấy,
trên thị trường độc quyền nhóm, các doanh nghiệp riêng biệt có xu hướng giữ ổn
định sản lượng và giá cả trong một giới hạn nhất định, bất chấp sự thay đổi của chi
phí. Đương nhiên, nếu chi phí thay đổi mạnh, khiến cho đường MC dịch
chuyển,chẳng hạn, thành MC1, doanh nghiệp sẽ buộc phải thay đổi sản lượng và
giá cả.
Nhóm 3 kinh ế3 hoṭc quản ly
Hình 4: Mm hình đường cầu gãy khúc.
Đường cầu D đối diện với doanh nghiệp gãy khúc ở điểm A làm cho đường
MR trở thành một đường đứt đoạn. Nếu sự dịch chuyển của đường MC chỉ khiến
nó cắt đường MR trong khoảng EF, doanh nghiệp sẽ không thay đổi mức giá cũng
như sản lượng đã chọn.
Mô hình đường cầu gãy khúc không giải thích mức giá P0 được hình thành
như thế nào. Nó chỉ cho chúng ta thấy tình thế khó khăn mà một doanh nghiệp độc
quyền nhóm riêng biệt mắc phải khi nó muốn thay đổi mức giá này. Bởi vậy, mức
giá xuất phát P0 có thể được coi là mức giá cấu kết, được sự chấp nhận chung của
các doanh nghiệp khác trên thị trường. Vì nó được hình thành trên cơ sở các thỏa
thuận, các doanh nghiệp đối thủ sẽ phản ứng theo kiểu trả đũa hay trừng phạt nếu
một doanh nghiệp riêng biệt muốn thay đổi mức giá này. Chỉ khi toàn bộ đường
cầu chung của thị trường hay chi phí chung của ngành thay đổi, mức giá cấu kết P0
mới thay đổi. Khi đó, đường cầu gãy khúc của mỗi doanh nghiệp riêng biệt sẽ dịch
chuyển vì điểm giá P0 đã thay đổi.
Cách thức ra quyết định để tối đa hóa lợi nhuận
+ Thực hiện chiến lược ưu thế
Chiến lược ưu thế là một chiến lược hay hành động manh lại kết cục tốt nhất
dù cho đối thủ có quết định làm gì đi chăng nữa.
Nhóm 3 kinh ế3 hoṭc quản ly
Khi tồn tại chiến lược ưu thế, một người có ly trí luôn áp dụng chiến lược ưu
thế. Dự đoán rằng nếu các đối thủ của mình cũng có các chiến lược ưu thế thì họ
cũng áp dụng chiến lược ưu thế đó.
+ Cân băng nash
Cân bằng nash là một tập hợp các hành động hay quyết định mà từ đó các
nhà quản ly chọn ra quyết định tốt nhất khi đối thủ của họ đưa ra hành động mà họ
dự đoán.
+ Các chiến lược bị lấn át
Các chiến lược bi lấn át là các chiến lược sẽ không bao giờ được chọn vì
luôn có chiến lược tốt hơn chúng.
Sự loại trừ liên tiếp các chiến lược bị lấn át: một tiến trình ra quyết định lặp
lại trong đó các chiến lược bị lấn át bị giảm thiểu để tạo ra một bảng lợi ích rút gọn
với ít quyết định hơn cho các nhà quản ly xem xét
Hãng Palace
Nếu hãng castle chọn giá cao thì palace sẽ không chọn giá cao vi như thế
hãng castle sẽ thu được $1000 bằng với hãng palace
Nhóm 3 kinh ế3 hoṭc quản ly
Nếu hãng castle chọn giá trung bình thì hãng palace sẽ không chọn cao vì
như thế hãng castle sẽ thu được $1100 mà hãng palace thu được $400
Nếu hãng castle chọn giá thấp thì hãng palace sẽ không chọn cao vì hãng
castle sẽ thu được $1200 mà hãng palace chỉ thu được $300
Hãng castle
Nếu hãng palace chọn giá cao thì hãng castle sẽ không chọn giá trung bình
Nếu hãng palace chọn giá trung bình thì hãng castle không chọn giá trung
bình vì như thế hãng palace và hãng castle sẽ đều thu được $800
Nếu hãng palace chọn giá thấp thì hãng castle sẽ không chọn giá trung bình
vì như thế hãng palace sẽ thu được $500 còn hãng castle chỉ thu được $450
Bảng lợi ích rút gọn
Hãng palace
Nếu hãng castle chọn giá cao thì hãng palace sẽ chọn giá thấp để thu được
$1200
Nếu hãng castle chọn giá thấp thì hãng palace sẽ chọn giá thấp để thu được
$400
Hãng castle
Nếu hãng palace chọn giá trung bình thì hãng castle sẽ chọn giá cao để thu
được $900
Nhóm 3 kinh ế3 hoṭc quản ly
Nếu hãng palace chọn giá thấp thì hãng castle sẽ chọn giá thấp để thu được
$500
+ Đường phản ứng tốt nhất
Đường phản ứng tốt nhất của một hãng cho thấy quyết định tốt nhất của
hang dựa trên quyết định mà hãng mong chờ đối thủ của mình sẽ thực hiện
Thường là quyết định tối đa hóa lợi nhuận
Cân bằng nash xảy ra khi các đường phản ứng tốt nhất của các hãng cắt
nhau.
+ Cây trò chơi
Cây trò chơi là một sơ đồ minh họa các quyết định của các hãng như các nút
quyết định với các nhánh vươn ra từ các nút
Mỗi nhánh đại diện cho mỗi hành động có thể được thực hiện ở các nút đó
Thứ tự các quyết địnhthường phát đầu từ trai qua phải cho đến khi có được
bảng lợi ích cuối cùng
Phương pháp quay ngược là một phương pháp để tìm cân bằng nash theo
một quyết định tuần tự bằng việc dự đoán các quyết địnhtương lai nhằm đưa ra các
quyết định hiện tại tốt nhất.
Khi đưa ra các quyết định tuần tự, nhà quản ly đưa ra quyết định tốt nhất cho
bản thân họ bằng cách sử dụng phương pháp quay ngược
Phương pháp này dẫn đến một con đường duy nhất và là quyết định cân
bằng nash:
Mỗi hãng thực hiện điều tốt nhất cho bản thân họ trong điều kiện các đói thủ
đã đưa ra quyết định tốt nhất cho họ.
Ví dụ
Nhóm 3 kinh ế3 hoṭc quản ly
Khi hãng castle chọn giá cao thì hãng palace sẽ chọn giá thấp để thu được
$1200.
Khi hãng castle chọn giá thấp thì hãng palace sẽ chọn giá thấp để thu được
$400
Như vậy hãng palace sẽ chọn giá thấp trong mọi trường hợp mặc cho hãng
kia có chọn mức giá nào đi chăng nữa
Chương 3: Phương pháp nghiên cứu và kết quả phun
tích thức trang nghiên cứu.
3.1. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp đánh giá sự hài lòng của khách hàng
Phương pháp thường thông dụng để xem xét sự hài lòng của khách hàng là
khung ly thuyết “Kỳ vọng - Xác nhận”. Theo Oliver (1980), ly thuyết “Kỳ vọng Xác nhận” bao gồm hai quá trình nhỏ có tác động độc lập đến sự hài lòng của
khách hàng: kỳ vọng về dịch vụ trước khi mua và cảm nhận về dịch vụ sau khi đã
trải nghiệm. Vận dụng ly thuyết này vào dịch vụ viễn thông di động, có thể hiểu sự
hài lòng của khách hàng là quá trình như sau: trước hết, khách hàng hình thành
trong suy nghĩ của mình những kỳ vọng về những yếu tố cấu thành nên chất lượng
dịch vụ mà nhà cung cấp có thể mang lại cho họ trước khi các khách hàng quyết
định mua. Sau đó, việc mua dịch vụ và sử dụng dịch vụ đóng góp vào niềm tin
- Xem thêm -