Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ tại các ngân hàng thương mại ở việt nam...

Tài liệu Xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ tại các ngân hàng thương mại ở việt nam

.PDF
44
86
90

Mô tả:

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Lêi më ®Çu Trong nh÷ng n¨m qua, hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam ®· ®èi míi mét c¸ch c¨n b¶n vÒ m« h×nh tæ chøc, c¬ chÕ ®iÒu hµnh vµ nghiÖp vô … Cã thÓ nãi ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng ®· cã nh÷ng ®ãng gãp ®¸ng kÓ trong sù nghiÖp ®æi míi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n-íc. Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®-îc, hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam béc lé nh÷ng yÕu kÐm trong ®iÒu hµnh vµ ho¹t ®éng nghiÖp vô, ®Æc biÖt lµ viÖc qu¶n lý ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng Th-¬ng m¹i víi c¸c lo¹i h×nh së h÷u kh¸c nhau. Nh÷ng yÕu kÐm ®ã lµ khã tr¸nh khái khi c¸c lý thuyÕt còng nh- kinh nghiÖm vÒ qu¶n lý c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i trong qu¸ tr×nh chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ë n-íc ta ch-a ®-îc nghiªn cøu ®Çy ®ñ. Ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng lµ lo¹i h×nh kinh doanh cã rÊt nhiÒu rñi ro, dÔ bÞ tæn th-¬ng khi cã gian lËn vµ sai sãt, viÖc b¶o ®¶m an toµn trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th-¬ng m¹i kh«ng nh÷ng ®-îc c¸c nhµ kinh doanh ng©n hµng quan t©m mµ cßn lµ mèi quan t©m cña ng-êi göi tiÒn, cña c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n-íc, cña toµn x· héi vÒ sù ph¸ s¶n cña mét ng©n hµng cã thÓ g©y nªn ®æ vì d©y chuyÒn trong hÖ thèng tµi chÝnh – ng©n hµng, ¶nh h-ëng rÊt lín ®èi víi toµn bé nÒn kinh tÕ. §Ó ng¨n ngõa nh÷ng tæn thÊt vµ c¸c rñi ro cã thÓ x¶y ra trong qu¸ tr×nh ho¹t ®«ng kinh doanh ng©n hµng, ngoµi c¸c biÖn ph¸p thanh tra, kiÓm tra, gi¸m s¸t cña c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n-íc, tr-íc hÕt ®ßi hái ng©n hµng th-¬ng m¹i ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu. Mµ biÖn ph¸p quan träng nhÊt lµ ng©n hµng th-¬ng m¹i ph¶i thiÕt lËp ®-îc hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ cã hiÖu qu¶. ý thøc ®-îc tÇm quan träng cña viÖc thiÕt lËp hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé trong c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i ë ViÖt Nam t«i ®· quyÕt ®Þnh lùa chän ®Ò t¯i: “ X©y dùng hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé t¹i c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ë ViÖt Nam” ®Ó mong t×m hiÓu thªm vÒ hÖ thèng ng©n hµng th-¬ng m¹i ë ViÖt Nam. Theo ®ã, ®Ò ¸n ®-îc x©y dùng ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn cßn gåm 3 ch-¬ng: 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - Ch-¬ng I: C¬ së lý luËn vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. - Ch-¬ng II: X©y dùng hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé trong c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i ë ViÖt Nam. - Ch-¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé nãi chung vµ cña bé phËn kiÓm to¸n néi bé nãi riªng t¹i c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i ViÖt Nam. §Ó hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy em ®· nhËn ®-îc sù h-íng dÉn, chØ b¶o tËn t×nh cña C« gi¸o NguyÔn ThÞ Hång Thuý. MÆt kh¸c do kiÕn thøc cßn h¹n chÕ, bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, em rÊt mong ®-îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c b¹n vµ nh÷ng ng-êi quan t©m ®Ó hoµn thiÖn ®Ò ¸n nµy. 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ch-¬ng I C¬ së lý luËn vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé I. HÖ thèng kiÓm so¸t néi bé vµ vai trß cña kiÓm to¸n néi bé trong kiÓm tra kiÓm so¸t. 1.1. Kh¸i niÖm vÒ kiÓm so¸t néi bé. 1.1.1. Kh¸i niÖm KiÓm tra, kiÓm so¸t lu«n lµ mét chøc n¨ng quan träng cña qu¶n lý vµ ®-îc thùc hiÖn bëi mét c«ng cô chÝnh yÕu lµ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña ®¬n vÞ. ViÖc x¸c lËp vµ duy tr× m«t hÖ thèng kÕ to¸n thÝch hîp, kÕt hîp víi quy chÕ kiÓm so¸t néi bé kh¸c ®Ó më réng kinh doanh vµ më réng lo¹i h×nh kinh doanh thuéc tr¸ch nhiÖm qu¶n lý cña c¸c nhµ l·nh ®¹o doanh nghiÖp. C¸c nhµ qu¶n lý cÇn cung cÊp cho c¸c cæ ®«ng(hoÆc ChÝnh phñ) mét sù b¶o ®¶m thÝch hîp vÒ c«ng viÖc kinh doanh ®-îc kiÓm so¸t chÝnh ®¸ng. §ång thêi, bé phËn qu¶n lý cßn cã tr¸ch nhiÖm cung cÊp cho c¸c cæ ®«ng, ChÝnh phñ vµ nh÷ng ng-êi ®Çu t- tiÒm tµng(ng©n hµng, chñ ®Çu t-, ng-êi liªn doanh....) nh÷ng th«ng tin tµi chÝnh trªn c¬ së hîp thêi. Mét hÖ thèng bao gåm rÊt nhiÒu chÕ ®é vµ thÓ thøc ®Æc thï ®-îc thiÕt kÓ ®Ó cung cÊp cho c¸c nhµ qu¶n lý sù b¶o ®¶m hîp lý lµ c¸c môc tiªu vµ môc ®Ých quan träng ®èi víi doanh nghiÖp. Nh÷ng chÕ ®é vµ thÓ thøc nµy ®-îc gäi lµ c¸c qu¸ tr×nh kiÓm so¸t, vµ kÕt hîp l¹i h×nh thµnh nªn c¬ cÊu kiÓm so¸t néi bé cña doanh nghiÖp. Nh- vËy hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé lµ toµn bé c¸c chÝnh s¸ch, c¸c thñ tôc kiÓm so¸t do ®¬n vÞ thiÕt lËp vµ duy tr× nh»m ®iÒu hµnh toµn bé c¸c ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ ®¶m b¶o c¸c môc tiªu sau: - B¶o vÖ tµi s¶n vµ sæ s¸ch kÕ to¸n. - B¶o ®¶m ®é tin cËy cña c¸c th«ng tin. - B¶o ®¶m duy tr× vµ kiÓm tra viÖc tu©n thñ c¸c quy ®Þnh ph¸p lý, cac chÝnh s¸ch cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ. - B¶o ®¶m hiÖu qu¶ ho¹t ®éng vµ hiÖu n¨ng qu¶n lý. 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 1.1.2. Vai trß cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. §èi víi c«ng t¸c kiÓm to¸n, C¬ quan KiÓm to¸n Nhµ n-íc ®· ban hµnh hÖ thèng chuÈn mùc kiÓm to¸n nh¯ n­íc. Theo chuÈn mùc thùc h¯nh thø 5 “khi x¸c ®Þnh ph¹m vi, thêi gian, néi dung ph-¬ng ph¸p kiÓm to¸n, kiÓm to¸n viªn (KTV) ph¶i nghiªn cøu ®Èy ®ñ vÒ hÖ thèng KSNB cña ®¬n vÞ ®-îc kiÓm to¸n”. Thùc hiÖn chuÈn mùc nµy gióp KTV ®¸nh gi¸ ®é tin cËy cña hÖ thèng KSNB phôc vô cho viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch vµ thu thËp b»ng chøng kiÓm to¸n thÝch hîp. Trong thùc tÕ, ho¹t ®éng cña hÖ thèng KSNB cã mÆt ë hÇu hÕt c¸c yÕu tè quan träng liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh kiÓm to¸n. NÕu kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ hÖ thèng KSNB ho¹t ®éng tèt vµ cã ®é tin cËy cao th× cã thÓ thu hÑp ph¹m vi, néi dung, khèi l-îng c«ng viÖc kiÓm to¸n vµ tiÕt kiÖm chi phÝ kiÓm to¸n. MÆt kh¸c ®¸nh gi¸ kh«ng ®óng vÒ t×nh h×nh, ®é tin cËy cña hÖ thèng KSNB th× KTV cã thÓ sÏ bá sãt nh÷ng néi dung träng yÕu vµ kh«ng tr¸nh khái rñi ro kiÓm to¸n. Do vËy, viÖc KTV cã sù hiÒu biÕt vµ biÕt c¸ch ®¸nh gi¸ hÖ thèng KSNB cã ý nghÜa rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n. 1.2.C¸c néi dung cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. C¸ch tiÕp cËn chung ®Ó nghiªn cøu KSNB lµ ®¹t ®-îc sù hiÒu biÕt vÒ hÖ thèng KSNB gåm 4 néi dung:(1)M«i tr-êng kiÓm so¸t (2) HÖ thèng kÕ to¸n (3) Ho¹t ®éng kiÓm so¸t (4)Gi¸m s¸t ®éc lËp ho¹t ®éng kiÓm so¸t. M«i tr-êng kiÓm so¸t (MTKS): Lµ th¸i ®é, kh¶ n¨ng, sù nhËn biÕt vµ c¸c ho¹t ®éng cña ng-êi qu¶n lý, c¸c chÝnh s¸ch, thñ tôc kiÓm so¸t, tÝnh trung thùc vµ gi¸ trÞ ®¹o ®øc, c¬ cÊu tæ chøc, sù ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm, ph©n chia quyÒn lùc, chÝnh s¸ch vÒ nh©n sù. MTKS lµ thµnh phÇn quan träng nhÊt trong bèn thµnh phÇn cña hÖ thèng KSNB, nÕu thiÕu MTKS h÷u hiÖu th× ch¾c ch¾n hÖ thèng KSNB sÏ kh«ng cã hiÖu qu¶, kÓ c¶ khi ba thµnh phÇn kh¸c cña hÖ thèng KSNB cã chÊt l-îng tèt. HiÖu qu¶ cña hÖ thèng KSNB lu«n phô thuéc vµo quan ®iÓm cña ng-êi qu¶n lý cao cÊp. NÕu ng-êi qu¶n lý cao nhÊt coi träng c«ng viÖc kiÓm to¸n th× c¸c nh©n viªn trong ®¬n vÞ sÏ tu©n thñ nghiªm tóc vµ thËn träng quy chÕ qu¶n lý cña ®¬n vÞ ®· ®-îc x©y dùng vµ ng-îc l¹i. Do vËy kÕt qu¶ ®¸nh gÝa vÒ MTKS nãi chung vµ quan ®iÓm cña ng-êi l·nh ®¹o nãi riªng cã ¶nh h-ëng lín 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ®Õn d¸nh gÝa toµn bé hÖ thèng KSNB. KTV ph¶i nhËn biÕt ®-îc tõng néi dung, yÕu tè cña MTKS ®-îc thiÕt lËp vµ thùc hiÖn theo c¸c ph-¬ng ph¸p sau: CËp nhËt vµ ®¸nh gi¸ ®óng møc tµi liÖu ( b¸o c¸o kh¶o s¸t, b¸o c¸o kiÓm to¸n ) vµ kinh nghiÖm cña c¸c KTV ®· thùc hiÖn kiÓm to¸n tr-íc ®ã. Bëi v× hÖ thèng vµ c«ng viÖc kiÓm so¸t th-êng kh«ng thay ®æi liªn tôc, th«ng tin nµy cã thÓ ®-îc cËp nhËt vµ ®-îc ¸p dông phï hîp cho c«ng viÖc kiÓm to¸n nh÷ng n¨m tiÕp theo. TiÕn hµnh trao ®æi, pháng vÊn ng-êi qu¶n lý cÊp cao vµ c¸c nh©n viªn qu¶n lý cña ®¬n vÞ ®-îc kiÓm to¸n vÒ c¸c néi dung cña KSNB. Néi dung trao ®æi cÇn ®-îc chuÈn bÞ chu ®¸o, cã thÓ d-íi d¹ng c¸c néi dung hoÆc b»ng c©u hái tr¶ lêi “cã”, “kh«ng”, “hoÆc kh«ng sö dông”. CÇn ®Æc biÖt chó ý ®Õn c¸c néi dung: - §èi víi th¸i ®é cña ng-êi qu¶n lý: ThÓ hiÖn bëi qu¸ tr×nh ®µo t¹o vµ viÖc n¾m b¾t c¸c néi dung kiÓm so¸t. nÕu nh÷ng ng-êi qu¶n lý cao cÊp ®-îc ®µo t¹o chÝnh quy, ®óng chuyªn ngµnh, kÕt qu¶ pháng vÊn cho thÊy hä hiÒu biÕt c«ng viÖc kiÓm so¸t cïng víi hÖ thèng chÝnh s¸ch thñ tôc kiÓm so¸t ®-îc ban hµnh ®Çy ®ñ, ®ã lµ biÓu hiÖn cña ng-êi qu¶n lý cã n¨ng l-c, quan t©m vµ coi träng c«ng t¸c kiÓm so¸t th× hÖ thèng KSNB ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. - TÝnh trung thùc vµ gi¸ trÞ ®¹o ®øc: Th«ng qua viÖc ®èi chiÕu kÕt qu¶ trao ®æi víi ng-êi qu¶n lý cÊp cao vµ kÕt qu¶ trao ®æi víi c¸c nh©n viªn kÕt hîp nh-ngx xem xÐt, quan s¸t kh¸c ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh trung thùc vµ ®¹o ®øc cña ng-êi l·nh ®¹o ®¬n vi. §©y lµ yÕu tè rÊt quan träng ¶nh h-ëng ®Õn hµnh vi øng xö, tÝnh trung thùc cña nh©n viªn trong c«ng viÖc vµ ®é tin cËy cña c¸c th«ng tin thu thËp ®-îc còng nh- ®é tin cËy cña hÖ thèng KSNB vµ b¸o c¸o tµi chÝnh. - ChÝnh s¸ch vÒ nh©n sù: Mét chÝnh s¸ch ®èi ®·i, th¨ng chøc vµ ®µo t¹o tèt sÏ ®¶m b¶o cho c¸c ho¹t ®éng kiÓm so¸t ®-îc thùc hiÖn nghiªm tóc vµ cã hiÖu lùc. - Thu thËp, nghiªn cøu c¸c tµi liÖu, ghi chÐp cã liªn quan ®Õn MTKS : gåm c¸c chÝnh s¸ch, quy chÕ, thñ tôc vÒ KSNB ®-îc thiÕt lËp: nh- quy ®Þnh vÒ quy tr×nh, thñ tôc, quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn trong qu¶n lý thu chi, sö dông vµ b¶o qu¶n tµi s¶n... Mét hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch, quy chÕ, thñ tôc vÒ KSNB ®Çy ®ñ lµ biÒu hiÖn cña mét MTKS cã hiÖu lùc. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Quan s¸t: KTV cã thÓ lùa chon mét sè c«ng viÖc kiÓm so¸t xuyªn suèt mäi ho¹t ®éng cña ®¬n vô ®Ó quan s¸t thùc tÕ, vÝ dô: nghiÖp vô mua vËt t-, tõ khi lËp kÕ ho¹ch, phª duyÖt, thùc hiÖn, thñ tôc kiÓm tra chÊt l-îng hµng nhËp kho, b¶o qu¶n vµ xuÊt dïng. Tæng hîp dÓ qu¶ cña bèn ph-¬ng ph¸p trªn sÏ cho phÐp KTV sù hiÒu biÕt ®Çy ®ñ vÒ MTKS néi bé cña ®¬n vÞ ®-îc kiÓm to¸n. HÖ thèng kÕ to¸n: Thùc hiÖn nghiªm tóc c«ng t¸c kÕ t¸on ®ã chÝnh lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ph¸t huy ®-îc t¸c dông tù kiÎm tra cña kÕ to¸n. Nghiªn cøu hÖ thèng kÕ to¸n cµn xem xÐt viÖc chÊp hµnh quy ®Þnh cña Nhµ n-íc ë c¸c néi dung: chøng tõ kÕ to¸n, tµi kho¶n kÕ to¸n, sæ kÕ to¸n, b¸o c¸o kÕ to¸n vµ qu¸ tr×nh kiÓm tra kÕ to¸n. T-¬ng tù nh- ph-¬ng ph¸p ®Ó nhËn biÕt m«i tr-êng kiÓm so¸t. Tuú ®iÒu kiÖn cô thÓ KTV cã thÓ sö dông mét sè hoÆc tÊt c¶ ph-¬ng ph¸p ®· nªu ë trªn ®Ó xem xÕt, x¸c ®Þnh:(1)c¸c nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu cña ®¬n vÞ; (2)c¸c nghiÖp vô vÒ kinh tÕ nµy ®-îc b¾t ®Çu nh- thÕ nµo;(3)hiÖn ®-îc ghi vµo nh÷ng sæ s¸ch kÕ to¸n nµo vµ b¶n chÊt cña chóng lµ g×; (4) c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ®-îc sö lý nh- thÕ nµo tõ khi b¾t ®Çu cho ®Õn khi hoµn thµnh; (5) qu¸ tr×nh lËp c¸c b¸o c¸o cña kÕ to¸n. Th«ng th-êng viÖc nghiªn cøu nµy ®-îc thùc hiÖn b»ng c¸ch theo dâi mét sè nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu xuyªn suèt ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ. B»ng chøng thu thËp ®-îc tõ viÖc t×m hiÓu nghiªn cøu tµi liÖu sÏ cã ®é tin cËy cao. Ho¹t ®éng kiÓm so¸t: Ho¹t ®éng kiÓm so¸t lµ nh÷ng chÝnh s¸ch vµ thñ tôc ®Ó ®¶m b¶o nh÷ng ho¹t ®éng cÇn thiÕt sÏ ®-îc thiÕt lËp vµ thùc hiÖn nh»m ®¹t ®ùoc c¸c kÕ ho¹ch, môc tiªu ®· ®Ó ra. Cã ba lo¹i ho¹t ®éng kiÓm so¸t c¬ b¶n sau:(1)Sù c¸ch ly thÝch hîp vÒ tr¸ch nhiÖm, (2) sù ph©n chia quyÒn lùc ®óng d¾n trong qu¶n lý vµ ho¹t ®éng, (3)b¶o qu¶n tµi s¶n tµi liÖu, sæ s¸ch vµ gi÷ bÝ mËt c¸c th«ng tin. Sù c¸ch ly thÝch hîp vÒ tr¸ch nhiÖm (tr-íc ®©y ta th-êng gäi lµ bÊt n¨ng kiªm nhiÖm) lµ viÖc ph©n chia nhiÖm vô ®¶m b¶o t¸ch rêi viÖc thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc mµ nÕu cïng mét ng-êi lµm dÔ x¶y ra nh÷ng sai sãt vµ gian lËn v× m-u lîi c¸ nh©n. 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 + C¸ch ly viÖc b¶o qu¶n tµi s¶n víi kÕ to¸n, nh- thñ quü ph¶i t¸ch rêi kÕ to¸n thanh to¸n. + C¸ch ly quyÒn phª chuÈn c¸c nghiÖp vô víi viÖc b¶o qu¶n tµi s¶n cã liªn quan. VÝ dô kÐ to¸n tr-ëng ph¶i t¸ch rêi viÖc gi÷ kho hµng ho¸. + C¸ch ly tr¸ch nhiÖm ®iÒu hµnh víi tr¸ch nhiÖm ghi sæ nh-: qu¸ tr×nh ghi sæ t¹i c¸c ph©n x-ëng th-êng giao cho mét bé phËn riªng biÖt thuéc quyÒn kÕ to¸n tr-ëng. - Sù ph©n chia quyÒn lùc ®óng ®¾n trong qu¶n lý vµ ho¹t ®éng: Ho¹t ®éng kiÓm so¸t chØ cã nÒ nÕp khi quyÒn phª chuÈn c¸c nghiÖp cô kinh tÕ ph¶i ®-îc quy ®Þnh râ rµng. VÝ dô: viÖc b¸n hµng ph¶i cã b¶ng gi¸ cè ®Þnh ®-îc niªm yÕt, quy ®Þnh giíi h¹n d- nî cña kh¸ch hµng... - B¶o qu¶n tµi s¶n, tµi liÖu sæ s¸ch vµ gi÷ bÝ mËt c¸c th«ng tin. B¶o vÖ vµ qu¶n lý tµi s¶n, tµi liÖu sæ s¸ch sÏ gi÷ bÝ mËt c¸c th«ng tin lµ nh÷ng néi dung quan träng cña c«ng viÖc kiÓm so¸t. Mét hÖ thèng kiÓm so¸t tèt ph¶i cã c¸c néi dung, biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó b¶o vÖ an toµn, qu¶n lý khoa häc tµi s¶n vµ nh÷ng ghi chÐp, nh- n¬i c¸t tr÷ an toµn, quy chÕ vÒ sö dông... Gi¸m s¸t ®éc lËp ho¹t ®éng kiÓm so¸t: Lµ sù xem xÐt l¹i cÈn thËn vµ liªn tôc hoÆc theo giai ®o¹n ba néi dung trªn cña hÖ thèng KSNB . §Ó ho¹t ®éng nµy cã hiÖu qu¶ ®ßi hái nã ph¶i déc lËp víi c¸c ho¹t ®éng kiÓm so¸t. Nhu cÇu gi¸m s¸t nµy ph¸t sinh do c¬ cÊu kiÓm so¸t néi bé cã khuynh h-íng thay ®æi qua thêi gian, nh©n viªn cã kh¶ n¨ng quªn hoÆc v« ý kh«ng tu©n theo c¸c thñ tôc kiÓm so¸t, hoÆc trë nªn cÈu th¶ vµ gian lËn trõ khi cã ng-êi gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn cña hä. ViÖc gi¸m s¸t ®éc l©p ho¹t ®éng ®¶m b¶o c«ng viÖc kiÓm so¸t ®ang d-îc tiÕn hµnh theo ®óng quy ®Þnh vµ cã môc ®Ých; cã thÓ h¹n chÕ ®-îc rñi ro vµ thay ®æi bæ sung kÞp thêi nh÷ng khiÕm khuyÕt cña hÖ thèng KSNB thÝch hîp víi sù thay ®æi häat ®éng cña ®¬n vÞ theo ®iÒu kiÖn cô thÓ. §èi víi nh÷ng c«ng ty lín ho¹t ®éng gi¸m s¸t do phßng kiÓm to¸n néi bé thùc hiÖn. ViÖc nhËn biÕt ho¹t ®éng kiÓm so¸t vµ gi¸m s¸t ®éc lËp ho¹t ®éng kiÓm so¸t cã thÓ sö dông c¸c ph-¬ng ph¸p nhËn biÕt MTKS ®· tr×nh bµy ë trªn. Khi ®· cã ®-îc sù hiÓu biÕt vÒ hÖ thèng KSNB cña ®¬n vÞ tõ c¸c b»ng chøng thu thËp ®-îc.KTV tiÕn hµnh d¸nh gi¸ nh÷ng mÆt m¹nh, yÕu kÐm, hiÖu 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 qu¶ ho¹t ®éng vµ ®é tin cËy cña hÖ thèng KSNB . Nh÷ng yÕu kÐm ®-îc nhËn ra chÝnh lµ sù thiÕu hôt ho¹t ®éng kiÓm so¸t phï hîp mµ cã thÓ dÉn tíi sai lÖch th«ng tin cã liªn quan träng b¸o c¸o tµi chÝnh. Cã bèn b-íc tiÕp cËn cã thÓ sö dông ®Ó nhËn thøc ®-îc nh÷ng yÕu kÐm quan träng.(1)KTV tr-íc tiªn cÇn ph¶i biÕt nh÷ng h×nh thøc kiÓm so¸t nµo ®ang tån t¹i; mÊu chèt thiÕu hôt; (3) (2) nh÷ng ho¹t ®éng kiÓm so¸t hËu qu¶ cã thÓ ®em l¹i do thiÕu ho¹t ®éng kiÓm so¸t quan träng, møc ®é quan träng cña yÕu kÐm;(4) xem xÐt liÖu cã c¸c biÖn ph¸p bæ sung ®Ó bï l¹i sù yÕu kÐm. Khi nhËn ra ®-îc yÕu kÐm cña kiÓm so¸t cã thÓ ®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm tra ë c¸c møc ®é thÊp, trung b×nh, hoÆc cao cho tõng néi dung kiÓm to¸n. Tõ ®ã cã thÓ x¸c ®Þnh träng yÕu kiÓm to¸n, lµ n¬i rñi ro kiÓm so¸t ®-îc ®¸nh gÝa lµ cao vµ c¸c sai sãt, gian lËn cã nhiÒu kh¶ n¨ng x¶y ra. ViÖc nghiªn cøu hÖ thèng KSNB thùc hiÖn tuú thuéc vµo quy m« cña ®¬n vÞ ®-îc kiÓm to¸n. §èi víi nh÷ng ®¬n vÞ nhá, viÖc thiªt lËp mét hÖ thèng KSNB ®Çy ®ñ lµ tèn kÐm vµ kh«ng hiÖu qu¶. Do vËy KTV chØ nªn nhËn biÕt mét sè néi dung cña hÖ thèng KSNB ®ñ ®Ó x¸c ®Þnh b¸o c¸o tµi chÝnh cã thÓ kiÓm to¸n ®-îc hay kh«ng. ViÖc thùc hiÖn kiÓm to¸n trªn ph¶i dùa c¬ së ®¸nh gi¸ ®Çy ®ñ møc ®é rñi ro kiÓm so¸t. MÆt kh¸c, tuú vµo néi dung vµ lo¹i h×nh kiÓm to¸n mµ nghiªn cøu hÖ thèng KSNB ë mét møc ®é vµ ph-¬ng ph¸p phï hîp. Kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i dïng c¶ bèn ph-¬ng ph¸p cho mäi tr-êng hîp. Tuy nhiªn, ®¸nh gi¸ hÖ thèng KSNB ph¶i ®-îc thùc hiÖn c¶ trong giai ®o¹n kh¶o s¸t vµ tiÕn hµnh kiÓm to¸n. Nghiªn cøu ®Çy ®ñ hÖ thèng KSNB cña ®¬n vÞ ®-îc kتm to¸n ®Ó phôc vô cho viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch kiÓm to¸n phï hîp lµ vÊn ®Ò rÊt khã; song ®Ó cã mét b¸o c¸o kh¶o s¸t vµ kÕt qu¶ kiÓm to¸n ®¶m b¶o chÊt l-îng nhÊt thiÕt ph¶i thùc hiÖn tèt c«ng viÖc nµy, qua ®ã míi cã thÓ gióp ®¬n vÞ ®-îc kiÓm to¸n hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý vµ n©ng cao hiÖu qu¶ trong c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. 1.3. VÞ trÝ cña kiÓm to¸n néi bé trong kiÓm tra, kiÓm so¸t néi bé. HÖ thèng kiÓm so¸t néi bé trong mét doanh nghiÖp th-êng ®-îc xem gåm 4 yÕu tè cÊu thµnh nªn ®ã lµ: M«i tr-êng kiÓm so¸t, hÖ thèng kÕ to¸n, thñ tôc kiÓm so¸t vµ gi¸m s¸t ®éc lËp ho¹t ®éng kiÓm so¸t. 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 KiÓm to¸n néi bé lµ mét nh©n tè c¬ b¶n trong MTKS . KiÓm to¸n néi b« thùc hiÖn viÖc kiÓm tra, gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ th-êng xuyªn vÒ ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ bao gåm c¶ ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé th«ng qua viÖc kiÓm tra ho¹t ®éng vµ kiÓm to¸n tu©n thñ. Tõ ®ã, bé phËn nµy sÏ gióp cho ®¬n vÞ cã nh÷ng th«ng tin kÞp thêi, x¸c thùc vÒ ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ vµ chÊt l-îng cña c¸c thñ tôc kiÓm so¸t nh»m ®iÒu chØnh, bæ sung c¸c thñ tôc thÝch hîp vµ cã hiÖu lùc h¬n. Bªn c¹nh vai trß cña m×nh trong MTKS cña ®¬n vÞ, kiÓm to¸n néi bé cßn cã thÓ gãp phÇn lµm gi¶m chi phÝ kiÓm to¸n thuª ngoµi b»ng c¸ch trùc tiÕp cung cÊp sù gióp ®ì cho c¸c kiÓm to¸n viªn ®éc lËp. NÕu kiÓm to¸n viªn bªn ngoµi cã ®ñ b»ng chøng, chøng minh cho tÝnh kh¸ch quan, chÝnh trùc vµ n¨ng lùc cña kiÓm to¸n viªn néi bé th× kiÓm to¸n viªn bªn ngoµi dùa trªn c«ng viÖc cña kiÓm to¸n viªn n«Þ bé theo nhiÒu c¸ch. Nh- vËy, kiÓm to¸n néi bé lµ mét phÇn trong hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. H¬n thÕ n÷a, theo chøc n¨ng cña m×nh kiÓm to¸n néi bé cßn gãp phÇn hoµn thiÖn hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé th«ng qua viÖc thùc hiÖn kiÓm to¸n ho¹t ®éng vµ kiÓm to¸n tu©n thñ, lµm lµnh m¹nh ho¸ vµ hiÖu qña ho¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. II. KiÓm to¸n néi bé. 1.1. B¶n chÊt cña kiÓm to¸n néi bé: ThuËt ng÷ ”KiÓm to¸n” thùc sù míi xuÊt hiÖn vµ ®-îc sö dông ë ViÖt Nam tõ nh÷ng n¨m ®Çu cña thËp kû 90. Trªn thÕ giíi thuËt ng÷ kiÓm to¸n ®· cã tõ l©u, tõ khi xuÊt hiÖn nhu cÇu x¸c ®Þnh tÝnh trung thùc, ®é tin cËy cña c¸c th«ng tin b¸o c¸o tµi chÝnh, kÕ to¸n vµ thùc tr¹ng tµi s¶n cña mét chñ thÓ trong quan hÖ kinh tÕ. KiÓm to¸n gåm nhiÒu lo¹i h×nh kh¸c nhau. NÕu c¨n cø vµo chñ thÓ kiÓm to¸n(mét tiªu thøc ph©n lo¹i phæ biÕn)th× kiÓm to¸n bao gåm: kiÓm to¸n ®éc lËp, kiÓm to¸n nhµ n-íc, kiÓm to¸n néi bé. C¸c lo¹i h×nh kiÓm to¸n nµy kh¸c nhau vÒ chøc n¨ng, tÝnh chÊt, ®Þa vÞ ph¸p lý, ph¹m vi vµ hoµn toµn kh«ng thÓ thay thÕ cho nhau. Trong ®ã kiÓm to¸n néi bé lµ lo¹i kiÓm to¸n do c¸c kiÓm to¸n viªn néi bé ë c¸c n-íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng cho thÊy kiÓm to¸n néi bé lµ mét nghÒ 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nghiÖp míi mÎ. Tuy lóc ®Çu kiÓm to¸n néi bé mang tÝnh chÊt kh«ng chuyªn, kh«ng tån t¹i ë c¸c doanh nghiÖp hoÆc ®-îc coi nh- mét phÇn cña kiÓm to¸n ®éc lËp, nh-ng vÒ sau nã ®· trë thµnh mét nghÒ cã tÝnh chuyªn nghiÖp. KiÓm to¸n néi bé lµ mét bé phËn ®éc lËp ®-îc thiÕt lËp trong ®¬n vÞ tiÕn hµnh c«ng viÖc kiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ c¸c ho¹t ®éng phôc vô yªu cÇu qu¶n trÞ néi bé ®¬n vÞ. Theo c¸c chuÈn mùc thùc hµnh kiÓm to¸n néi bé do ViÖn kiÓm to¸n néi bé Hoa Kú ban h¯nh n¨m 1978, “kiÓm to¸n néi bé lµ mét chøc n¨ng ®¸nh gi¸ ®éc lËp ®-îc thiÕt kÕ trong mét tæ chøc ®Ó kiÓm tra, ®¸nh gi¸ c¸c ho¹t ®éng cña tæ chøc nh- lµ mét ho¹t ®éng phôc vô cho mét tæ chøc”. Môc tiªu cña kiÓm to¸n néi bé lµ gióp ®ì c¸c thµnh viªn cña tæ chøc mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Theo Liªn ®oµn kÕ to¸n Qu«c tÕ (IFAC), kiÓm to¸n néi bé lµ ”mét ho¹t ®éng ®-îc ®¸nh gi¸ ®-îc lËp ra trong mét doanh nghiÖp nh- lµ mét lo¹i dÞch vô cho doanh nghiÖp ®ã, cã chøc n¨ng kiÓm tra, ®¸nh gi¸ vµ gi¸m s¸t thÝch hîp vµ hiÖu qu¶ cña hÖ thèng kÕ to¸n vµ kiÓm so¸t néi bé”. Khi mét tæ chøc ®Æt ra kÕ ho¹ch ë t©t c¶ c¸c vÞ trÝ vµ thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch ë ®ã qua c¸c nghiÖp vô, th× tæ chøc ®ã ph¶i lµm mét sè viÖc ®Ó theo dâi c¸c nghiÖp vô nh»m ®¶m b¶o ®¹t ®-îc c¸c môc tiªu ®· ®Þnh. Nh÷ng viÖc lµm tiÕp theo sau ®ã cã thÓ hiÓu l¯ “kiÓm so¸t”. Chøc n¨ng kiÓm to¸n néi bé tù nã còng lµ mét lo¹i kiÓm so¸t ®-îc sö dông. Tuy nhiªn, còng cã nhiÒu lo¹i kiÓm so¸t kh¸c vµ vai trß ®Æc biÖt cña kiÓm to¸n viªn néi bé võa ph¶i hiÓu b¶n th©n vai trß cña m×nh lµ mét kiÓm so¸t, võa ph¶i hiÒu b¶n chÊt vµ ph¹m vi cña nh÷ng lo¹i kiÓm so¸t kh¸c. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã cã nghÜa r»ng, kiÓm to¸n viªn néi bé- nh÷ng ng-êi lµm tèt c«ng viÖc cña hä, ®· trë thµnh chuyªn gia trong lÜnh vùc lµm cho viÖc thiÕt kÕ vµ thùc hiÖn c¸c d¹ng kiÓm so¸t trë nªn tèt nhÊt cã thÓ ®-îc. Kü n¨ng thµnh th¹o nµy bao gåm sù hiÓu biÕt mèi t-¬ng quan gi÷a c¸c d¹ng kiÓm so¸t vµ sù ®an xen tèt nhÊt cã thÓ, theo nhiÒu kiÓu gi÷a chóng víi nhau trong toµn bé hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. Nh- vËy lµ qua c¸i cöa tæ chøc vµ gióp ®ì tèi ®a cho tæ chøc. KiÓm to¸n viªn néi bé kh«ng thÓ s¸nh ngang- chø ch-a nãi lµ v-ît- kü n¨ng tinh th«ng nghiÖp vô kü thuËt liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng mu«n vÎ cña tæ chøc. Nh-ng kiÓm to¸n viªn néi bé cã thÓ gióp nh÷ng ng-êi cã tr¸ch nhiÖm ®¹t 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 kÕt qu¶ tèt h¬n b»ng viÖc x¸c minh c«ng viÖc kiÓm so¸t hiÖn cã vµ nªu ra c¨n cø c¶i tiÕn nh÷ng c«ng viÖc kiÓm so¸t ®ã. 1.2.Chøc n¨ng, nhiÖm vô chñ yÕu vµ quyÒn h¹n cña kiÓm to¸n néi bé. 1.2.1.Chøc n¨ng cña kiÓm to¸n néi bé. KiÓm to¸n néi bé h×nh thµnh do nhu cÇu qu¶n lý nªn chøc n¨ng cña nã còng tr¶i qua qu¸ tr×nh ph¸t triÓn tõ thÊp tíi cao cïng víi khoa häc qu¶n lý kinh tÕ, tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm qu¶n lý cña c¸c nhµ l·nh ®¹o doanh nghiÖp. MÆc dï theo kinh nghiÖm cña c¸c n-íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ph¸t triÓn, chøc n¨ng cña kiÓm to¸n néi bé hiÖn ®¹i lµ ®¸nh gi¸ ®éc lËp hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé, nh-ng chøc n¨ng truyÒn thèng cña kiÓm to¸n néi bé lµ xem xÐt, ®¸nh gi¸ ®é tin cËy, thèng nhÊt cña c¸c th«ng tin tµi chÝnh, ®¸nh gi¸ viÖc sö dông tiÕt kiÖm, h÷u hiÖu vèn vµ tµi s¶n cña doanh nghiÖp. ChÝnh v× thÕ, viÖc quy ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô cho kiÓm to¸n néi bé cÇn ph¶i xem xÐt phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng quèc gia, tõng khu vùc kinh tÕ, tõng ngµnh vµ tõng ®¬n vÞ cô thÓ. 1.2.2.NhiÖm vô cña kiÓm to¸n néi bé. VÒ c¬ b¶n nhiÖm vô cña kiÓm to¸n néi bé bao gåm c¸c nhiÖm vô sau: - KiÓm tra tÝnh hîp ph¸p, hîp lÖ cña c¸c chøng tõ, tµi liÖu, sè liÖu kÕ to¸n, viÖc chÊp hµnh chÕ ®é, thÓ lÖ kÕ to¸n tµi chÝnh cña nhµ n-íc, kiÓm tra viÖc tu©n thñ c¸c chÝnh s¸ch, c¸c quy ®Þnh, c¸c kÕ ho¹ch vµ c¸c thñ tôc hiÖn hµnh. - KiÓm tra tÝnh trung thùc vµ ®é tin cËy cña th«ng tin trong ®ã chñ yÕu lµ kiÓm tra vµ x¸c ®Þnh møc ®é trung thùc, hîp lý cña c¸c b¸o c¸o quyÕt to¸n do kÕ to¸n vµ c¸c bé phËn kh¸c trong doanh nghiÖp lËp ra. KiÓm to¸n viªn néi bé ph¶i kiÓm tra tÝnh trung thùc vµ ®é tin cËy cña th«ng tin kh«ng chØ cña b¶n th©n c¸c th«ng tin tµi chÝnh mµ c¶ c¸c ho¹t ®éng vµ ph-¬ng tiÖn ®-îc sö dông ®Ó x¸c minh, ®o ®¹c, ph©n lo¹i vµ b¸o c¸o c¸c th«ng tin ®ã. ViÖc kiÓm tra hÖ thèng th«ng tin nµy lµ c¬ së ®Ó kh¼ng ®Þnh c¸c sæ s¸ch trªn b¸o c¸o tµi chÝnh chøa ®ùng c¸c th«ng tin chÝnh x¸c, kÞp thêi vµ h÷u Ých. - KiÓm tra viÖc tu©n thñ c¸c môc tiªu ®Ó ra ®èi víi c¸c ch-¬ng tr×nh hay c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô. KiÓm tra x¸c nhËn gi¸ trÞ vèn gãp cña doanh nghiÖp vµ c¸c ®èi t¸c tham gia liªn doanh víi doanh nghiÖp. KiÓm tra x¸c minh tÝnh trung 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 thùc, hîp lý, ®Çy ®ñ cña sè liÖu kÕ to¸n vµ b¸o c¸o quyÕt to¸n cña ®¬n vÞ liªn doanh. - KiÓm tra c¸c ph-¬ng tiÖn b¶o ®¶m an toµn cho tµi s¶n. KiÓm tra tÝnh hiÖu qu¶ vµ ph¸p lý cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé trong ®ã cã hÖ thèng kÕ to¸n. Gi¸m s¸t sù ho¹t ®éng vµ tham gia hoµn thiÖn chóng. - §¸nh gÝa viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c nguån lùc. - ThÈm tra c¸c thñ tôc kiÓm so¸t ®Ó x¸c ®Þnh tÝnh thÝch hîp vµ -u viÖt cña nã. KiÓm tra tÝnh hiÖu qu¶ vµ tÝnh ph¸p lý cña quy chÕ kiÓm so¸t néi bé, ®ång thêi cã kiÕn nghÞ hoµn thiÖn c¸c quy chÕ nµy. - C¸c nhiÖm vô ®Æc biÖt kh¸c: ngoµi c¸c nhiÖm vô chÝnh trªn, kiÓm to¸n néi bé cã thÓ ®-îc giao bÊt cø nhiÖm vô g× mµ cã Ých cho Ban gi¸m ®èc ch¼ng h¹n nh-: ®iÒu tra vÒ c¸ nh©n, ®¹i diÖn cho Ban gi¸m ®èc hoÆc gi¸m s¸t trong c¸c tho¶ thuËn, tham gia vµo c¸c ch-¬ng tr×nh ®µo t¹o ®¬n vÞ. Th«ng qua viÖc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô trªn, kiÓm to¸n néi bé cã tr¸ch nhiÖm h-íng dÉn nghiÖp vô cho c¸n bé kÕ to¸n vµ c¸c c¸n bé nghiÖp vô kh¸c cã liªn quan, ®Ó xuÊt c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý, xö lý vÒ tµi chÝnh kÕ to¸n vµ c¸c néi dung xö lý kh¸c. 1.2.3. QuyÒn h¹n cña kiÓm to¸n néi bé. Do ®Æc tr-ng cña kiÓm to¸n néi bé lµ thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô chñ yÕu nªu trªn, cho nªn kiÓm to¸n néi bé cã nh÷ng quyÒn h¹n riªng ®Ó ®¶m b¶o môc ®Ých ho¹t ®éng. KiÓm to¸n néi bé cã quyÒn: - KiÓm to¸n néi bé ®éc lËp víi c¸c bé phËn kh¸c trong doanh nghiÖp, ®éc lËp vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô trong ph¹m vi khu«n khæ ph¸p luËt vµ c¸c chuÈn mùc, ph-¬ng ph¸p nghiÖp vô chuyªn m«n. - Cã quyÒn yªu cÇu c¸c bé phËn vµ c¸c c¸ nh©n cã liªn quan cung cÊp ®Çy ®ñ, kÞp thêi c¸c tµi liÖu vÒ kÕ to¸n, tµi chÝnh vµ c¸c tµi liÖu kh¸c cã liªn quan tíi néi dung ®-îc kiÓm to¸n. - Cã quyÒn ®èi chiÕu x¸c minh c¸c th«ng tin kinh tÕ cã liªn quan tíi ®èi t-îng ®-îc kiÓm to¸n ë trong vµ ngoµi doanh nghiÖp. 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - Cã quyÒn kiÕn nghÞ víi chñ thÓ ®-îc kiÓm to¸n cã biÖn ph¸p söa ch÷a sai ph¹m vµ cã quyÒn ghi kiÕn nghÞ cña m×nh vµo b¸o c¸o kiÓm to¸n . - §Ó xuÊt víi l·nh ®¹o doanh nghiÖp nh÷ng kiÕn nghÞ vµ biÖn ph¸p vÒ qu¶n lý. §ã lµ mét sè quyÒn h¹n c¬ b¶n cña kiÓm to¸n néi bé, bªn c¹nh ®ã tuú thuéc vµo tõng doanh nghiÖp, tõng ®iÒu kiÖn mµ kiÓm to¸n néi bé cã thÓ cã thªm c¸c quyÒn kh¸c. 1.3. Néi dung ph¹m vi ho¹t ®éng vµ c¸c lo¹i h×nh kiÓm to¸n néi bé. 1.3.1.§èi t-îng ph¹m vi ho¹t ®éng cña kiÓm to¸n néi bé. TÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ, kÓ c¶ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi ®Òu ph¶i tæ chøc c«ng t¸c kiÓm to¸n néi bé phï hîp víi quy m«, yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Tr-íc m¾t, quy ®Þnh b¾t buéc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n-íc, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c Tæng c«ng ty. Tuy nhiªn, Nhµ n-íc còng khuyÕn khÝch, h-íng dÉn thùc hiÖn c«ng t¸c kiÓm to¸n néi bé ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c trong nÒn kinh tÕ. 1.3.2. Ph¹m vi ho¹t ®éng cña kiÓm to¸n néi bé. “MiÒn x¸c ®Þnh” ho¹t ®éng cña kiÓm to¸n néi bé kh¸ réng lín. ThËt vËy, ®Ó ®¹t ®-îc môc tiªu chung nhÊt cña ho¹t ®éng kiÓm to¸n néi bé, c¸c kiÓm to¸n viªn ph¶i tham gia vµo c¸c qu¸ tr×nh trong mäi ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ hay tæ chøc kinh tÕ, kiÓm to¸n viªn néi bé ph¶i ®¶m b¶o tÊt c¶ lo¹i c«ng viÖc mµ kh«ng mét lo¹i h×nh kiÓm to¸n ®¬n lÎ nµo cã thÓ ®¸p øng ®-îc. Nh÷ng chøc n¨ng cña ho¹t ®éng kiÓm to¸n sÏ ®-a kiÓm to¸n viªn víi tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc trong doanh nghiÖp. C¸c lÜnh vùc cô thÓ ®Ó ®¸nh gÝa vµ kiÓm to¸n trong ph¹m vi ho¹t ®éng cña kiÓm to¸n néi bé lµ:bao gåm c¶ KiÓm to¸n ho¹t ®éng, kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh, kiÓm to¸n tu©n thñ, trong ®ã träng t©m lµ kiÓm to¸n tu©n thñ. 1.3.3.C¸c lo¹i h×nh kiÓm to¸n néi bé. - Theo ph©n lo¹i chung hiÖn nay, ho¹t ®éng kiÓm to¸n cã 3 lo¹i h×nh: KiÓm to¸n ho¹t ®éng, kiÓm to¸n tu©n thñ vµ kiÓm to¸n tµi chÝnh. 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - Dùa vµo thêi gian tiÕn hµnh cuéc kiÓm to¸n, cã c¸c lo¹i h×nh kiÓm to¸n : KiÓm to¸n tr-íc qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, kiÓm to¸n trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vµ kiÓm to¸n sau qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. - Dùa vµo c«ng viÖc cô thÓ cña ho¹t ®éng kiÓm to¸n, c¸c lo¹i h×nh kiÓm to¸n ®-îc chia thµnh: KiÓm to¸n bé phËn,kiÓm to¸n chøc n¨ng, kiÓm to¸n c¸c ho¹t ®éng qu¶n trÞ, kiÓm to¸n ®iÒu hµnh, kiÓm to¸n toµn diÖn. - Dùa vµo chu kú cña kiÓm to¸n, cã thÓ cã c¸c lo¹i h×nh kiÓm to¸n sau: KiÓm to¸n th-êng xuyªn vµ kiÓm to¸n ®Þnh kú. 1.4. Tæ chøc hÖ thèng kiÓm to¸n néi bé. 1.4.1.Nguyªn t¾c, nhiÖm vô cña tæ chøc bé m¸y kiÓm to¸n néi bé. Bé m¸y kiÓm to¸n bao gåm con ng-êi vµ c¸c ph-¬ng tiÖn chøa ®ùng c¸c yÕu tè cÊu thµnh cña kiÓm to¸n ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng cña kiÓm to¸n. Tæ chøc bé m¸y kiÓm to¸n chÝnh lµ viÖc t¹o ra c¸c mèi liªn hÖ gi÷a c¸c yÕu tè cÊu thµnh kiÓm to¸n, gi÷a c¸c ph©n hÖ trong hÖ thèng kiÓm to¸n vµ chÝnh gi÷a b¶n th©n cña hÖ thèng kiÓm to¸n víi c¸c yÕu tè kh¸c trong méi tr-êng ho¹t ®éng cña kiÓm to¸n. ChÝnh tõ viÖc tæ chøc bé m¸y kiÓm to¸n mµ c¸c mèi liªn hÖ ®-îc duy tr× ®¶m b¶o cho hÖ thèng thùc hiÖn tèt chøc n¨ng x¸c minh vµ bµy tá ý kiÕn. * Tæ chøc bé m¸y kiÓm to¸n néi bé ph¶i ®¶m b¶o: - TÝnh khoa häc: tæ chøc bé m¸y kiÓm to¸n néi bé ph¶i phï hîp víi nguyªn lý chung cña lý thuyÕt kiÓm to¸n.Tuú theo ®Æc ®iÓm tæ chøc cña doanh nghiÖp lµ tæ chøc theo ph-¬ng ph¸p chøc n¨ng hay trùc tuyÕn tham m-u mµ ®-a ra m« h×nh tæ chøc bé m¸y kiÓm to¸n néi bé cho phï hîp. - TÝnh nghÖ thuËt: tæ chøc bé m¸y kiÓm to¸n néi bé ph¶i chó ý tíi nh©n tè con ng-êi. - §iÒu quan träng trong tæ chøc kiÓm to¸n néi bé lµ ph¶i x¸c ®Þnh quy m« cña doanh nghiÖp: doanh nghiÖp cã thùc sù cÇn bé m¸y kiÓm to¸n néi bé hay kh«ng, quy m« cña doanh nghiÖp nh- thÕ th× bé m¸y kiÓm to¸n néi bé nªn cã quy m« nh- thÕ nµo th× thÝch hîp... 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - Tuú theo c¬ cÊu cña doanh nghiÖp nh- thÕ nµo mµ tæ chøc kiÓm to¸n néi bé cho phï hîp sao cho ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt, tèn chi phÝ Ýt nhÊt. - Tæ chøc bé m¸y kiÓm to¸n néi bé ph¶i qu¸n triÖt nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ: tËp trung d©n chñ thÝch øng víi tõng bé phËn kiÓm to¸n . - HÖ thèng bé m¸y kiÓm to¸n néi bé bao gåm c¸c mèi liªn hÖ trong vµ ngoµi kh¸c nhau vµ ph¶i phï hîp víi nguyªn lý chung cña lý thuyÕt tæ chøc vµ quy luËt biÖn chøng vÒ mèi liªn hÖ. * §Ó tæ chøc bé m¸y kiÓm to¸n néi bé th× cÇn ph¶i thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô sau: - Ph¶i x¸c ®Þnh kiÓu m« h×nh tæ chøc phï hîp víi ®Æc ®iÓm,c¬ cÊu tæ chøc cña doanh nghiÖp. - X¸c ®Þnh kiÓu liªn hÖ trong tõng m« h×nh. - X©y dùng mèi liªn hÖ gi÷a c¸c yÕu tè c¬ b¶n cÊu thµnh nªn hÖ thèng kiÓm to¸n néi bé víi kiÓm to¸n viªn. §ã lµ nh÷ng nguyªn t¾c vµ nhiÖm vô cÇn ph¶i tu©n thñ khi tiÕn hµnh tæ chøc bé m¸y kiÓm to¸n néi bé. 1.4.2. M« h×nh tæ chøc: Bé m¸y kiÓm to¸n néi bé gåm: tr-ëng phßng kiÓm to¸n néi bé, phã tr-áng phßng kiÓm to¸n néi bé(nÕu cã), nhãm tr-ëng kiÓm to¸n néi bé vµ kiÓm to¸n viªn néi bé. Sè l-îng kiÓm to¸n viªn néi bé phô thuéc vµo quy m« kinh doanh, ®Þa bµn ho¹t ®éng, sè l-îng c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn, tÝnh chÊt phøc t¹p cña c«ng viÖc, yªu cÇu qu¶n lý kinh doanh vµ tr×nh ®é, n¨ng lùc nghÒ nghiÖp cña kiÓm to¸n viªn . ë c¸c tËp ®oµn s¶n xuÊt ( Tæng c«ng ty, liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp...) ph¶i tæ chøc phßng(ban) kiÓm to¸n néi bé cã ®ñ lùc l-îng vµ n¨ng lùc ®Ó kiÓm to¸n trong ®¬n vÞ vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn. Bé phËn kiÓm to¸n néi bé ®-îc tæ chøc ®éc lËp víi c¸c bé phËn qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh kinh doanh trong doanh nghiÖp ( kÓ c¶ phßng kÕ to¸n- tµi chÝnh); chÞu sù chØ ®¹o vµ l·nh ®¹o trùc tiÕp cña (Tæng) Gi¸m ®èc doanh nghiÖp . 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Theo yªu cÇu cña bé phËn kiÓm to¸n néi bé, ( Tæng) Gi¸m ®èc cã thÓ cö chuyªn gia thuéc c¸c lÜnh vùc chuyªn m«n kh¸c trong doanh nghiÖp, hoÆc thuª chuyªn gia bªn ngoµi( nÕu cÇn thiÕt) tham gia mét sè néi dung hoÆc toµn bé mét cuéc kiÓm to¸n . §øng ®Çu phßng (ban) kiÓm to¸n néi bé lµ tr-ëng phßng( hoÆc tr-ëng ban) kiÓm to¸n néi bé doanh nghiÖp . ë doanh nghiÖp Nhµ n-íc, Tr-ëng phßng (hoÆc tr-ëng ban) kiÓm to¸n néi bé do (Tæng) Gi¸m ®èc b»ng v¨n b¶n cña Tæng côc, Côc qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n nhµ n-íc t¹i doanh nghiÖp (Bé tµi chÝnh), Tr-ëng phßng kiÓm to¸n néi bé lµ ng-êi ký, chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc (Tæng) gi¸m ®èc vµ tr-íc ph¸p luËt vÒ b¸o c¸o kiÓm to¸n néi bé . Tr-ëng phßng kiÓm to¸n néi bé cã nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n: 1. Chñ ®éng x©y dùng kÕ ho¹ch vµ lËp ch-¬ng tr×nh kiÓm to¸n hµng n¨m. Tæ chøc c¸c cuéc kiÓm to¸n trong néi bé doanh nghiÖp theo nhiÖm vô kÕ ho¹ch vµ ch-¬ng tr×nh kiÓm to¸n ®· ®-îc( Tæng ) Gi¸m ®èc phª duyÖt. 2. Qu¶n lý, bè trÝ, ph©n c«ng c«ng viÖc cho kiÓm to¸n viªn vµ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®µo t¹o vµ huÊn luyÖn kiÓm to¸n viªn , ®¶m b¶o kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é vµ n¨ng lùc c«ng t¸c cña kiÓm to¸n viªn vµ bé m¸y kiÓm to¸n néi bé. 3. §Ò xuÊt víi ( Tæng) Gi¸m ®èc vÒ viÖc ®Ó b¹t, bæ nhiÖm, khen th-ëng, kû luËt ®èi víi kiÓm to¸n viªn néi bé. 4. §Ó nghÞ tr-ng tËp kiÓm to¸n viªn ë c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn hoÆc chuyªn viªn c¸c bé phËn kh¸c liªn quan trong doanh nghiÖp ®Ó thùc hiÖn c¸c cuéc kiÓm to¸n khi cÇn thiÕt. 5. KiÕn nghÞ c¸c thay ®æi vÒ chÝnh s¸ch, ®-êng lèi nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh . 6. Khi ph¸t hiÖn cã hiÖn t-äng vi ph¹m ph¸p luËt hoÆc nh÷ng quyÕt ®Þnh tr¸i víi chñ tr-¬ng, chÝnh s¸ch, chÕ ®é ph¶i cã tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o c¸c cÊp cã thÈm quyÒn ®-a ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt kÞp thêi. 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 M« h×nh: KiÓm to¸n néi bé trùc thuéc (Tæng ) Gi¸m ®èc cña doanh nghiÖp Héi ®ång qu¶n trÞ (H§QT) Tæng gi¸m ®èc (Gi¸m ®èc) Bé phËn kiÓm to¸n néi bé C¸n bé qu¶n lý cÊp trung gian C¸n bé qu¶n lý cÊp doanh nghiÖp Chó thÝch: Quan hÖ trùc thuéc: Quan hÖ kiÓm tra: Luång th«ng tin ph¶n håi: C¸ch tæ chøc theo m« h×nh nµy phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tiÔn cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n-íc trong giai ®o¹n hiÖn nay. Tuy nhiªn ®Ó kiÓm to¸n néi bé thùc sù cã hiÖu qu¶ th× ng-êi ®øng ®Çu bé phËn kiÓm to¸n néi bé ph¶i ®-îc quyÒn tù do b¸o c¸o kÕt qu¶ kiÓm to¸n víi Ban kiÓm so¸t cña Héi ®ång qu¶n trÞ (nÕu doanh nghiÖp cã Héi ®ång qu¶n trÞ) Nh- vËy, qua viÖc ph©n tÝch nh÷ng chøc n¨ng, ®Æc ®iÓm cña kiÓm to¸n néi bé th× viÖc h×nh thµnh kiÓm to¸n néi bé trong c¸c doanh nghiÖp trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ph¸t triÓn ®a chiÒu, c¹nh tranh gay g¾t lµ mét ®iÒu cÇn thiÕt ®Ó n©ng cao tÝnh ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ cña c¸c doanh nghiÖp, chØ ra c¸c vÊn ®Ò, c¸c h-íng ®Ó hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch, hÖ thèng kÕ to¸n trong doanh nghiÖp, ®ång thêi tuú theo mçi nhu cÇu tù th©n, mçi ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh cña c¸c doanh nghiÖp mµ cã c¬ cÊu tæ chøc kiÓm to¸n vµ kiÕn nghÞ chiÕn l-îc cho c¸c nhµ qu¶n trÞ trong qu¸ tr×nh l·nh ®¹o doanh nghiÖp ë c¶ tÇm vÜ m« vµ vi m«. ë ViÖt Nam hiÖn nay, vÊn ®Ò kiÓm to¸n néi bé cßn míi mÎ nªn cÇn quan t©m tr-íc hÕt ®Õn viÖc x©y dùng ®éi ngò kiÓm to¸n viªn néi bé, ®Æc biÖt trong qu¸ tr×nh c¶i tiÕn qu¶n lý Nhµ n-íc vµ Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n-íc. Ngay ë c¸c ®¬n vÞ quèc doanh còng ph¶i t¸ch biÖt chøc n¨ng kiÓm to¸n ra khái chøc n¨ng tæ chøc kÕ to¸n, tµi chÝnh cña kÕ to¸n tr-ëng. 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ch-¬ng II X©y dùng hÖ thèng kiÓm so¸t néi b« trong c¸c ng©n hµng th-¬ng maÞ ë ViÖt Nam. I. T×m hiÓu kh¸i qu¸t vÒ ng©n hµng th-¬ng m¹i. 1.1. Kh¸i qu¸t chung. Ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng ng©n hµng tæ chøc tµi chÝnh quan träng nhÊt cña nÒn kinh tÕ. Ng©n hµng lµ ng-êi cho vay chñ yÕu ®èi víi hµng triÖu hé tiªu dïng ( c¸ nh©n, hé gia ®×nh) vµ vãi hÇu hÕt c¸c c¬ quan chÝnh quyÒn ®i¹ ph-¬ng ( thµnh phè, tØnh...).H¬n n÷a, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhá ë ®Þa ph-¬ng, tõ ng-êi b¸n rau qu¶ cho tíi ng-êi kinh doanh « t«, ng©n hµng lµ tæ chøc cung cÊp tÝn dông c¬ b¶n phôc vô cho viÖc mua hµng ho¸ dù tr÷ hoÆc mua « t« tr-ng bµy. Khi doanh nghiÖp vµ ng-êi tiÖu dïng ph¶i thanh to¸n cho c¸c kho¶n mua hµng ho¸ vµ dÞch vô hä th-êng dïng ph¶i thanh to¸n cho c¸c kho¶n mua hµng ho¸ vµ dÞch vô hä th-êng sö dông sÐc, thÎ tÝn dông hay tµi kho¶n ®iÖn tö. Vµ khi cÇn th«ng tin tµi chÝnh hay cÇn lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh, hä th-êng t×m ®Õn ng©n hµng ®Ó nhËn ®-îc lêi t- vÊn. Trªn toµn thÕ giíi, ng©n hµng lµ lo¹i h×nh tæ chøc trung gian tµi chÝnh cung cÊp c¸c kho¶n tÝn dông tr¶ gãp cho ng-êi tiªu dïng víi quy m« lín nhÊt. Trong mäi thêi kú, ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng thµnh viªn qua träng nhÊt trªn thÞ tr-êng tÝn phiÕu vµ tr¸i phiÕu do chÝnh quyÒn ®Þa ph-¬ng ph¸t hµnh ®Ó tµi trî cho c¸c c«ng tr×nh c«ng céng, tõ nh÷ng héi tr-êng, s©n bãng ®¸ cho ®Õn s©n bay vµ ®-êng cao tèc. Ng©n hµng còng lµ mét träng tæ chøc tµi chÝnh cung cÊp vèn l-u ®éng quan träng nhÊt cho c¸c doanh nghiÖp vµ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ng©n hµng ®· t¨ng c-êng më réng cho vay dµi h¹n ®æi míi hay mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ míi. Víi tÊt c¶ nh÷ng lÝ do ®ã vµ h¬n thÕ n÷a, ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng tæ chøc trung gian tµi chÝnh quan träng nhÊt cña x· héi. Ng©n hµng lµ lo¹i h×nh tæ chøc tµi chÝnh cung cÊp mét danh môc c¸c dÞch vô tµi chÝnh ®a d¹ng nhÊt- ®Æc biÖt lµ tÝn dông, tiÕt kiÖm vµ dÞch vô thanh to¸n18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 vµ thùc hiÖn nhiÒu chøc n¨ng tµi chÝnh nhÊt so víi bÊt kú mét tµi chÝnh kinh doanh nµo trong nÒn kinh tÕ. 1.2.Vai trß vµ chøc n¨ng c¬ b¶n cña ng©n hµng. S¬ ®å : Nh÷ng chøc n¨ng c¬ b¶n cña ng©n hµng ®a n¨ng ngµy nay Chøc n¨ng uû th¸c Chøc n¨ng tÝn dông Chøc n¨ng lËp kÕ ho¹ch ®Çu t- Chøc n¨ng b¶o hiÓm Chøc n¨ng m«i giíi Chøc n¨ng ng©n hµng ®Çu t- vµ b¶o l·nh Ng©n hµng hiÖn ®¹i Chøc n¨ng qu¶n lý tiÒn mÆt Chøc n¨ng thanh to¸n Chøc n¨ng tiÕt kiÖm *) Vai trß cña ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ. Trong khi nhiÒu ng-êi tin r»ng c¸c ng©n hµng chØ ®ãng mét vai trß rÊt nhá trong nÒn kinh tÕ – nhËn tiÒn göi vµ cho vay- th× trªn thùc tÕ hiÖn ®· ph¶i thùc hiÖn nhiÒu vai trß míi ®Ó cã thùc hiÖn ®Ó duy tr× kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ ®¸p øng nhu cÇu cña x· héi. c¸c ng©n hµng ngµy nay cã nh÷ng vai trß c¬ b¶n sau: Vai trß trung gian: chuyÓn c¸c kho¶n tiÕt kiÖm, chñ yÕu tõ hé gia ®×nh, c¸c thµnh phÇn kh¸c ®Ó ®Çu t- vµo nhµ cöa, thiÕt bÞ vµ c¸c tµi s¶n kh¸c. Vai trß thanh to¸n: thay mÆt kh¸ch hµng thùc hiÖn thanh to¸n cho viÖc mua hµng ho¸, dÞch vô ( nh- b»ng c¸ch ph¸t hµnh vµ bï trõ sÐc, cung cÊp m¹ng l-íi thanh to¸n ®iÖn tö , kÕt nèi c¸c quÜ vµ ph©n phèi tiÒn giÊy). Vai trß ng-êi b¶o l·nh: Cam kÕt tr¶ nî cho kh¸ch hµng khi kh¸ch hµng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n ( ch¼ng h¹n nh- ph¸t hµnh th- tÝn dông). 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Vai trß ®¹i lý: thay mÆt kh¸ch hµng qu¶n lý vµ b¶o vÖ tµi s¶n cña hä, ph¸t hµnh hoÆc chuéc l¹i chøng kho¸n( th-êng ®-îc thùc hiÖn t¹i phßng uû th¸c). Vai trß thùc hiÖn chÝnh s¸ch: thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ cña chÝnh phñ, gãp phÇn ®iÒu tiÕt sù t¨ng tr-ëng kinh tÕ vµ theo ®uæi c¸c môc tiªu x· héi. 2.1. Sù cÇn thiÕt cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé t¹i c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i viÖt nam. Ng©n hµng th-¬ng m¹i vµ nh÷ng trung gian tµi chÝnh, nãi chung còng gièng nh- nh÷ng doanh nghiÖp kh¸c trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng: chóng ®Òu ®-îc tæ chøc ra ®Ó kinh doanh kiÕm lîi cho m×nh vµ cho chñ nî. §Ó ho¹t ®éng kinh doanh c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i ph¶i cã vèn vµ ph¶i b¶o toµn, ph¸t triÓn vèn cña m×nh. Trong tæng sè nguån vèn cña c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i , nguån vèn huy ®éng chiÕm mét tû träng lín, xu h-íng ho¹t ®éng lu«n ®-îc më réng theo nhiÒu h-íng : huy ®éng vèn t¨ng ®Ó më réng cho vay vµ ®Çu t-. Kh¸c víi c¸c doanh nghiÖp b×nh th-êng, ng©n hµng th-¬ng m¹i lµ mét lo¹i h×nh doanh nghiÖp ®Æc biÖt, ho¹t ®éng kinh doanh trong lÜnh vùc tiÒn tÖ tÝn dông thanh to¸n, liªn quan ®Õn toµn bé nÒn kinh tÕ. Tuy ho¹t ®éng ng©n hµng hiÖn nay, bao gåm nhiÒu lo¹i nguån vèn nh-ng tùu trung l¹i ®©y lµ lo¹i h×nh kinh doanh tiÒn tÖ, tÝn dông cña mét hÖ thèng trung gian, tµi chÝnh ®Æc biÖt quan träng trong nÒn kinh tÕ, dùa trªn c¬ së thu hót tiÒn cña kh¸ch hµng (d-íi h×nh thøc nhËn tiÒn göi, huy ®éng b»ng tr¸i phiÕu, kú phiÕu, vµ ®i vay..), víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vµ sö dông sè tiÒn ®ã ®Ó cho vay, ®Çu t- vµ c¸c nguån vèn thanh to¸n. nh- vËy ng©n hµng th-¬ng m¹i tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô cña m×nh th«ng qua viÖc, sö dông kh«ng chØ b»ng nguån vèn tù cã mµ chñ yÕu b»ng nguån vèn huy ®éng vña kh¸ch hµng. NÕu ng©n hµng th-¬ng m¹i kh«ng thu héi ®-îc sè nî vay mµ hä ®· cho vay ra, th× kh«ng nh÷ng hä bÞ mÊt nguån vèn tù cã cña b¶n th©n, mµ cßn cã nguy c¬ kh«ng thÓ hoµn tr¶ ®-îc sè tiÒn ®· huy ®éng cña kh¸ch hµng. Trong ho¹t ®éng ng©n hµng th-¬ng m¹i tæn thÊt trong kinh doanh lµ mét tÊt yÕu, khã tr¸nh khái. ViÖc ®¶m b¶o an toµn vèn tiÒn göi cña kh¸ch hµng vµ ®¶m b¶o an toµn vèn ®Çu t- kh«ng nh÷ng ®-îc c¸c nhµ kinh doanh tiÒn tÖ quan t©m ®Æc biÖt mµ cßn lµ mèi quan t©m cña toµn x· héi. v× vËy, 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan