Tài liệu Xây dựng chiến lược kinh doanh tại công ty tnhh mtv cơ khí 25 giai đoạn 2015 2020

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ ------------------------- NGUYỄN MẠNH TOÀN XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH MTV CƠ KHÍ 25 GIAI ĐOẠN 2015 - 2020 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH Hà Nội - 2015 Ket-noi.com kho tai lieu mien phi ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ ------------------------- NGUYỄN MẠNH TOÀN XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH MTV CƠ KHÍ 25 GIAI ĐOẠN 2015 - 2020 Chuyên ngành : Quản trị kinh doanh Mã số: 60 34 01 02 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS HOÀNG VĂN BẰNG XÁC NHẬN CỦA CÁN BỘ HƯỚNG DẪN XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ CHẤM LUẬN VĂN PGS.TS Hoàng Văn Bằng PGS.TS Hoàng Văn Hải Hà Nội - 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các thông tin và kết quả nghiên cứu trong luận văn là do tôi tự tìm hiểu, đúc kết và phân tích một cách trung thực, phù hợp với tình hình thực tế. Hà Nội, ngày 28 tháng 8 năm 2015 Học viên Nguyễn Mạnh Toàn Ket-noi.com kho tai lieu mien phi LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành được công trình nghiên cứu này , ngoài sự nỗ lực của bản thân, tác giả còn nhận được sự giúp đ ỡ rất lớn từ PGS.TS Hoàng Văn Bằng, người đã luôn quan tâm , trách nhiệm và nhiệt tình hướng dẫn , giúp đỡ, động viên tác giả trong quá trình thực hiện nghiên cứu của min ̀ h . Tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành tới PGS.TS Hoàng Văn Bằng. Tác giả cũng xin trân trọng cảm ơn các thầy , cô trong Khoa Quản trị Kinh doanh, Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội, các đồng nghiệp tại phòng Kế hoạch - Kinh doanh và ban lãnh đạo công ty TNHH MTV Cơ khí 25 đã giúp đỡ, tạo điều kiện cho tác giả trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu luận văn của mình. Để đạt được những k ết quả nghiên cứu tố t hơn trong tương lai , tác giả rất mong tiế p tu ̣c nh ận được sự hướng dẫn, giúp đỡ của các nhà chuyên môn, các thầy cô trong Khoa Quản trị Kinh doanh, Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội về phương pháp luận, cách thức tiếp cận khoa học và hợp lý. Xin trân trọng cảm ơn! MỤC LỤC Trang DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT………………………………. i DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU…………………………………. ii DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ…………………………………….. iii PHẦN MỞ ĐẦU…………………………………………………... 1 CHƢƠNG 1 : CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHIẾN LƢỢC KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP.……………………………. 4 1.1. Khái niệm về chiến lƣợc kinh doanh.……………………… 4 1.2. Đặc trƣng của chiến lƣợc kinh doanh.…………………….. 6 1.3. Một số công trình nghiên cứu về chiến lƣợc kinh doanh… 7 1.4. Quy trình xây dựng chiến lƣợc kinh doanh………………. 10 1.4.1. Xác định sứ mệnh, tầm hình của doanh nghiệp…………….. 11 1.4.2. Phân tích môi trường bên ngoài doanh nghiệp……………. 14 1.4.2.1. Phân tích môi trường vĩ mô – Mô hình PEST…………… 14 1.4.2.2. Phân tích môi trường ngành…………………………… 18 1.4.2.3. Tổng hợp, đánh giá môi trường bên ngoài doanh nghiệp... 21 1.4.3. Phân tích mô hình bên trong doanh nghiệp………………….. 22 1.4.3.1. Phân tích chuỗi giá trị của doanh nghiệp………………… 22 1.4.3.2. Tổng hợp, đánh giá môi trường bên trong doanh nghiệp… 25 1.4.4. Xây dựng và lựa chọn chiến lược……………………………. 26 1.4.4.1. Ma trận tổng hợp SWOT…………………………………. 26 1.4.4.2. Phân tích ma trận SWOT………………………………… 28 1.4.4.3. Xây dựng các chiến lược kinh doanh…………………….. 30 1.4.4.4. Lựa chọn chiến lược kinh doanh…………………………. 31 CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU……………….. 34 Quy trình nghiên cứu………………………………………. 34 2.1 Ket-noi.com kho tai lieu mien phi 2.1.1. Xác định vấn đề cần nghiên cứu……………………………... 34 2.1.2. Tìm hiểu cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu………………. 35 2.1.3. Xác định mục tiêu nghiên cứu……………………………….. 35 2.1.4. Thu thập dữ liệu nghiên cứu.………………………………… 35 2.1.5. Nghiên cứu định tính………………………………………… 35 2.1.6. Phân tích SWOT…………………………………………….. 36 2.1.7. Đánh giá và đề xuất giải pháp………………………………... 36 Phƣơng pháp nghiên cứu…………………………………... 36 1.2.1. Phương pháp hệ thống hóa…………………………………... 36 1.2.2. Phương pháp phân tích và tổng hợp…………………………. 36 1.2.3. Phương pháp quy nạp, diễn dịch…………………………….. 36 Phƣơng pháp phân tích, xây dựng chiến lƣợc…………….. 37 2.3.1. Mô hình PEST……..………………………………………… 37 2.3.2. Mô hình năm lực lượng cạnh tranh………………………….. 37 2.3.3. Mô hình chuỗi giá trị………………………………………… 37 2.2 2.3 2.3.4. Phương pháp tổng hợp phân tích môi trường bên trong và bên ngoài doanh nghiệp…………………………………………….. 37 2.3.5. Phương pháp ma trận SWOT………………………………... 38 2.3.6. Phương pháp trọng số………………………………………... 38 Địa điểm nghiên cứu………………………………………... 38 2.4.1. Nghiên cứu thực tế…………………………………………... 38 2.4.2. Nghiên cứu tại bàn…………………………………………... 38 Nguồn dữ liệu……………………………………………….. 38 2.5.1. Dữ liệu thứ cấp………………………………………………. 38 2.5.2. Dữ liệu sơ cấp………………………………………………... 39 2.4. 2.5. CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC KINH DOANH CỦA CÔNG TY TNHH MTV CƠ KHÍ 25…… 40 3.1. Giới thiệu về công ty TNHH MTV Cơ khí 25 – Tổng cục CNQP……………………………………………………….. 40 3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển………………………….. 40 3.1.2. Ngành nghề kinh doanh……………………………………… 41 3.1.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy hoạt động…………………………… 42 3.1.4. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty giai đoạn 2012 - 2014.………………………………………………….. 3.2. Phân tích môi trƣờng bên ngoài của công ty TNHH MTV Cơ khí 25……………………………………………………. 47 48 3.2.1. Phân tích môi trường vĩ mô Công ty Cơ khí 25……………… 49 3.2.1.1. Phân tích ảnh hưởng của các yếu tố chính trị - pháp lý….. 49 3.2.1.2. Phân tích ảnh hưởng của môi trường kinh tế…………….. 50 3.2.1.3. Phân tích ảnh hưởng của các yếu tố văn hóa xã hội……... 55 3.2.1.4. Phân tích ảnh hưởng của sự thay đổi công nghệ…………. 57 3.2.2. Phân tích môi trường ngành Công ty Cơ khí 25…………....... 58 3.2.2.1. Phân tích đối thủ cạnh tranh hiện có……………………... 58 3.2.2.2. Phân tích các đối thủ tiềm ẩn…………………………….. 62 3.2.2.3. Phân tích áp lực của nhà cung ứng……………………….. 63 3.2.2.4. Phân tích áp lực của khách hàng…………………………. 64 3.2.2.5. Phân tích áp lực của sản phẩm mới thay thế…………… 65 3.2.3. Tổng hợp, đánh giá môi trường bên ngoài Công ty Cơ khí 25 65 3.3. Phân tích môi trƣờng bên trong của Công ty TNHH MTV Cơ khí 25 …………................................................................ 67 3.3.1. Phân tích các hoạt động sơ cấp………………………………. 67 3.3.2. Phân tích các hoạt động hỗ trợ………………………………. 70 3.3.3. Tổng hợp, đánh giá môi trường bên trong Công ty Cơ khí 25. 74 3.4. Xây dựng mô hình SWOT của công ty TNHH MTV Cơ Ket-noi.com kho tai lieu mien phi khí 25………………………………………………………... 75 CHƢƠNG 4: ĐỀ XUẤT CHIẾN LƢỢC KINH DOANH CHO CÔNG TY TNHH MTV CƠ KHÍ 25 GIAI ĐOẠN 2015 - 2020.. 77 Đề xuất chiến lƣợc kinh doanh của Công ty Cơ khí 25…... 77 4.1.1. Tầm hình……………………………………………………... 77 4.1.2. Sứ mệnh……………………………………………………… 77 4.1.3. Các mục tiêu giai đoạn 2015 - 2020…………………………. 77 4.1 4.1.4. Đề xuất chiến lược kinh doanh cho Công ty TNHH MTV Cơ khí 25 giai đoạn 2015 - 2020……………………………………….. 77 4.1.5. Lựa chọn chiến lược kinh doanh cho Công ty TNHH MTV Cơ khí 25 giai đoạn 2015 - 2020…………………………………… 82 Một số kiến nghị để thực hiện chiến lƣợc kinh doanh…… 84 4.2.1. Sử dụng hợp lý nguồn nhân lực……………………………… 84 4.2.2. Nâng cao chất lượng sắp xếp, tổ chức sản xuất……………… 85 4.2 4.2.3. Khai thác, nâng cao hiệu suất sử dụng trang thiết bị công nghệ hiện có, từng bước đổi mới trang thiết bị hiện đại……………. 86 4.2.4. Cân đối, sử dụng hiệu quả các chi phí sản xuất……………… 86 4.2.5. Duy trì mối quan hệ với khách hàng truyền thống. Tăng 87 cường khả năng đàm phán, mở rộng phạm vi đơn hàng…………… KẾT LUẬN………………………………………………………... 88 TÀI LIỆU THAM KHẢO………………………………………… 89 PHỤ LỤC………………………………………………………….. 91 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT 1 2 Từ viết tắt TNHH MTV Nội dung đầy đủ Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên i Ket-noi.com kho tai lieu mien phi DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU STT Bảng 1 1.1 2 1.2 3 4 1.3 1.4 5 3.1 6 3.2 7 3.3 8 3.4 9 3.5 10 3.6 11 12 3.7 3.8 13 3.9 14 15 16 3.10 4.1 4.2 17 4.3 Nội dung Trang Bảng đánh giá các tác động của cơ hội và thách thức 21 đối với doanh nghiệp Bảng đánh giá các tác động của điểm mạnh, điểm yếu 25 đối với doanh nghiệp Ma trận SWOT để hình thành chiến lược 29 Bảng Ma trận định lượng với các tiêu chí GREAT 32 Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh năm 201247 2014 của Công ty Cơ khí 25 Tốc độ tăng tổng sản phẩm trong nước 6 tháng các 51 năm 2013, 2014 và 2015 Tốc độ lạm phát của Việt Nam giai đoạn 2011-2014 52 Sản lượng xuất khẩu các loại máy cưa của Công ty Cơ khí 25 so với các đối thủ cạnh tranh từ năm 2012 – 60 2014 Giá trị xuất khẩu các loại máy cưa của Công ty Cơ khí 60 25 so với các đối thủ cạnh tranh từ năm 2012 - 2014 Bảng tổng hợp các yếu tố bên ngoài của Công ty Cơ 66 khí 25 Các máy móc, thiết bị hiện có của Công ty Cơ khí 25 70 Cơ cấu nhân lực của Công ty Cơ khí 25 72 Bảng tổng hợp các yếu tố bên trong của Công ty Cơ 74 khí 25 Mô hình SWOT của Công ty Cơ khí 25 75 Ma trận phân tích SWOT của Công ty Cơ khí 25 78 Các trọng số lựa chọn chiến lược kinh doanh 82 Kết quả lựa chọn chiến lược kinh doanh theo phương 83 pháp trọng số ii DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ STT 1 2 3 4 5 6 Hình 1.1 1.2 1.3 1.4 2.1 3.1 Nội dung Quy trình xây dựng chiến lược kinh doanh Những yếu tố tác động đến chiến lược kinh doanh Các yếu tố của môi trường ngành Sơ đồ chuỗi giá trị của doanh nghiệp Quy trình nghiên cứu luận văn Sơ đồ tổ chức bộ máy của Công ty Cơ khí 25 iii Trang 11 14 18 23 34 42 Ket-noi.com kho tai lieu mien phi PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Nền kinh tế Việt Nam đang hội nhập với nền kinh tế Thế giới, môi trường kinh doanh của các doanh nghiệp trong nước ngày càng được mở rộng. Trong môi trường ngày càng cạnh tranh quyết liệt, tiềm ẩn nhiều rủi ro, muốn đứng vững trên thị trường, có lợi nhuận thì doanh nghiệp cần phải xây dựng một chiến lược phát triển lâu dài và bền vững. Các doanh nghiệp cần xây dựng một lộ trình phát triển, dựa vào các lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp mà phát triển các sản phẩm thế mạnh của mình, tránh việc phát triển đa phương hướng, không có tính tập trung dễ xảy ra tình trạng đuối thế so với các đối thủ cạnh tranh. Do vậy, để làm được điều này, không những các nhà quản trị phải có một tầm nhìn tốt mà còn phải có tư duy chiến lược rõ ràng để đẩy doanh nghiệp đi lên. Với lợi thế từ một công ty nhà nước trực thuộc Bộ Quốc Phòng, công ty TNHH một thành viên Cơ khí 25 đã không ngừng phát triển về mọi mặt. Một mặt tích cực lao động sản xuất để hoàn thành các nhiệm vụ, chỉ tiêu của nhà nước. Mặt khác tích cực tham gia mở rộng sản xuất kinh doanh với các đối tác trong nước và nước ngoài. Nhờ đó mà thương hiệu “Cơ khí 25” đã và đang là một đối tác uy tín trong lĩnh vực cơ khí nước ta. Vấn đề bắt đầu từ một vài năm trở lại đây, nền kinh tế thế giới suy giảm kéo theo nền kinh tế trong nước tụt dốc theo, nhiều doanh nghiệp nối nhau trên bờ phá sản hoặc hoạt động mang tính cầm chừng. Kinh tế trong nước khó khăn, nhà nước buộc phải cắt giảm chi tiêu. Phần nào trong đó có cả chỉ tiêu sản xuất quốc phòng, điều này vô hình chung đã làm công ty Cơ khí 25 lâm vào tình trạng khó khăn trầm trọng. Cán bộ công nhân viên công ty đã quen với việc tập trung cho sản xuất quốc phòng, nay bỗng nhiên thiếu công ăn việc làm, điều này khéo theo nhiều cán bộ trụ cột, thợ tay nghề cao rời bỏ công ty để tìm một công việc khác ổn định hơn. Để tìm cách khắc phục điều này, ban lãnh đạo công ty đã cố gắng tìm một số mặt hàng kinh tế đưa về sản xuất, tạm thời giải quyết một phần công việc cho người lao động. Tuy nhiên do chưa quen với hội nhập nền kinh tế thị trường nên điều này tỏ ra vô cùng 1 khó khăn. Rõ ràng, công ty đang rất cần một hướng đi mới để duy trì sự phát triển của doanh nghiệp. Xuất phát từ lý do trên, đề tài “Xây dựng chiến lƣợc kinh doanh cho công ty TNHH MTV Cơ khí 25 giai đoạn 2015 - 2020” là vấn đề hết sức cần thiết. Đề tài được nghiên cứu trên cơ sở ứng dụng các lý thuyết về quản trị chiến lược vào vấn đề thực tiễn của công ty, do vậy đây là đề tài hoàn toàn phù hợp với chuyên ngành Quản trị kinh doanh. 2. Mục đích và nhiệm vụ ngiên cứu Mục đích nghiên cứu Luận văn được thực hiện với mục đích đề xuất chiến lược kinh doanh phù hợp trong môi trường kinh doanh của công ty TNHH MTV Cơ khí 25 giai đoạn 2015 – 2020 . Luận văn sẽ chỉ ra được các điểm mạnh, điểm yếu, từ đó phát hiện các cơ hội và thách thức của doanh nghiệp. Qua đó đề xuất với Lãnh đạo công ty chiến lược kinh doanh, và những điều chỉnh phù hợp để cải thiện hoạt động sản xuất kinh doanh hiện tại của doanh nghiệp và thực hiện các mục tiêu phát triển xa hơn nữa. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu về chiến lược kinh doanh và các bước để xây dựng một chiến lược kinh doanh cho doanh nghiệp. - Nghiên cứu về năng lực cạnh tranh và môi trường bên ngoài của doanh nghiệp, từ đó nhìn nhận được điểm mạnh, điểm yếu để đưa ra các giải pháp chiến lược phù hợp. Việc nghiên cứu về năng lực cạnh tranh sẽ cho ta thấy khả năng từ bên trong của doanh nghiệp; nghiên cứu về môi trường bên ngoài sẽ cho thấy những cơ hội và nguy cơ tác động từ bên ngoài vào doanh nghiệp. - Phân tích chiến lược theo mô hình SWOT, từ đó đề xuất chiến lược kinh doanh giai đoạn 2015 - 2020 theo lợi thế của doanh nghiệp. Đề xuất các giải pháp và khiến nghị cho doanh nghiệp. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: 2 Ket-noi.com kho tai lieu mien phi Các yếu tố môi trường bên trong và bên ngoài ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh tại Công ty TNHH một thành viên Cơ khí 25. Phạm vi nghiên cứu: - Lĩnh vực nghiên cứu: Xây dựng chiến lược kinh doanh. - Nội dung nghiên cứu : Đề xuất chiến lược kinh doanh cho Công ty TNHH MTV Cơ khí 25 giai đoạn 2015 - 2020. - Không gian nghiên cứu: Phạm vi trong nước, các ngành nghề liên quan đến lĩnh vực sản xuất kinh doanh của Công ty TNHH một thành viên Cơ khí 25. - Thời gian khảo sát nghiên cứu: Các số liệu thu thập từ năm 2012 – 2014 và định hướng 2015 – 2020. 4. Đóng góp của Luận văn Sự phát triển và biến động liên tục của nền kinh tế trong và ngoài nước đã gây nhiều ảnh hưởng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty TNHH MTV Cơ khí 25. Với chiến lược “dẫn đầu về chi phí” được đề xuất từ luận văn sẽ là một cơ sở khoa học thực tiễn để doanh nghiệp tổ chức và thực hiện chiến lược nằm đạt được mục tiêu kỳ vọng. Trên cơ sở thực hiện chiến lược, doanh nghiệp sẽ có sức cạnh tranh tốt hơn so với các đối thủ, qua đó khẳng định vị thế của mình trong nền sản xuất công nghiệp nước nhà. 5. Cấu trúc của Luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục các tài liệu tham khảo, Luận văn được kết cấu như sau: Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận. Chương 2: Phương pháp nghiên cứu. Chương 3: Thực trạng xây dựng chiến lược kinh doanh của Công ty TNHH MTV Cơ khí 25. Chương 4: Đề xuất chiến lược kinh doanh cho Công ty TNHH MTV Cơ khí 25 giai đoạn 2015 - 2020. 3 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP 1.1. Khái niệm về chiến lƣợc kinh doanh Từ giữa thế kỷ 20, thuật ngữ “chiến lược” đã được sử dụng phổ biến trong lĩnh vực kinh tế cả ở bình diện vĩ mô cũng như vi mô. Ở bình diện quản lý vĩ mô, “chiến lược” được dùng để chỉ những kế hoạch phát triển dài hạn, toàn diện, cơ bản về những định hướng chính của ngành, lĩnh vực hay vùng lãnh thổ. Đó là những chiến lược phát triển thuộc quản lý vĩ mô. Ở bình diện quản lý vi mô, các chiến lược cũng nhằm tới sự phát triển nhưng gắn chặt với ý nghĩa kinh doanh. Cho nên ở các doanh nghiệp, người ta thường nói đến các “chiến lược kinh doanh” của doanh nghiệp. Trong kinh doanh, nguồn lực của doanh nghiệp bao giờ cũng hữu hạn, môi trường kinh doanh lại luôn biến động, trong lúc đó một doanh nghiệp lại phải đối mặt với nhiều nhà cạnh tranh. Kinh doanh trên thương trường cũng chẳng khác gì chiến đấu trên chiến trường. Từ đó nghệ thuật điều hành kinh doanh ở nhiều khía cạnh nào đó tương tự như trong quân sự. Từ đó khái niệm về “chiến lược kinh doanh” ra đời với những quan niệm như sau: - Theo Chandler định nghĩa chiến lược như là “Việc xác định các mục tiêu, mục đích cơ bản dài hạn của doanh nghiệp và việc áp dụng một chuỗi các hành động cũng như việc phân bổ các nguồn lực cần thiết để thực hiện mục tiêu này” (Nguồn: Chandler, A, 1962. Straegy and Structure. Cambrige, Massacchsettes. MIT Press). - Theo James.B.Quinn: “Chiến lược là một dạng thức hoặc một kế hoạch tích hợp các mục tiêu chính, các chính sách và một chuỗi hành động thành một tổng thể kết dính chặt chẽ với nhau” (Nguồn: Quinn, J.,B, 1980. Strategies for Change: Logical Incrementalism. Homewood, Illinois, Irwin). - Theo Johnson và Sholes định nghĩa chiến lược trong điều kiện môi trường có nhiều những thay đổi nhanh chóng: “Chiến lược là định hướng và phạm vi của một 4 Ket-noi.com kho tai lieu mien phi tổ chức về dài hạn nhằm giành lợi thế cạnh tranh cho tổ chức thông qua việc định dạng các nguồn lực của nó trong môi trường thanh đổi, để đáp ứng nhu cầu thị trường và thỏa mãn mong đợi của các bên hữu quan” (Nguồn: Johnson, G., Scholes, K, 1999. Exploring Corporete Strategy, 5th Ed. Prentice Hall Europe). - Ngoài những cách tiếp cận truyền thống như trên, Kenneth Andrews còn định nghĩa theo cách tiếp cận mới như sau: “Chiến lược kinh doanh là kế hoạch kiểm soát và sử dụng nguồn lực, tài sản và tài chính nhằm mục đích nâng cao và bảo đảm những quyền lợi thiết yếu của mình” (Nguồn: Kenneth R. Andrews, 1987. The concept of corporate strategy, 3th Ed, Homewood, Illinois, Irwin). Qua một số ý tưởng và quan niệm đã được trình bày, ta thấy “chiến lược” là một khái niệm khá trừu tượng, các quan niệm nêu trên không hoàn toàn giống nhau, không đồng nhất. Thực ra khái niệm “chiến lược” chỉ tồn tại trong đầu óc, trong suy nghĩ của ai đó có quan tâm đến chiến lược, đó là những phát minh, sáng tạo của những Nhà chiến lược về cách thức hành động của doanh nghiệp trong tương lai sao cho có thể giành được lợi thế trên thị trường, đạt được những mục tiêu cơ bản và quan trọng nhất tạo đà cho sự phát triển vững chắc, không ngừng của doanh nghiệp trong tương lai. Để dễ hình dung hơn định nghĩa và các quan niệm trên, có thể cụ thể hoá như sau: - Chiến lược là một kế hoạch, trong đó phải bao gồm: a. Những mục tiêu cơ bản, dài hạn (3 năm, 5 năm, 10 năm, ...), chỉ rõ những định hướng phát triển của doanh nghiệp trong tương lai. b. Các quyết định về những biện pháp chủ yếu để đạt được những mục tiêu đó. c. Những chính sách lớn, quan trọng nhằm thu hút các nguồn lực, phân bổ và sử dụng tối ưu các nguồn lực đó. - Tất cả những nội dung trên phải được xây dựng trong khuôn khổ môi trường cạnh tranh sôi động và những biến cố bên ngoài đã được dự đoán trước. - Tính định hướng của chiến lược nhằm đảm bảo cho doanh nghiệp phát triển liên tục, vững chắc trong môi trường kinh doanh thường xuyên biến động. 5 - Các quyết định chiến lược nhất thiết phải được đưa ra từ cấp lãnh đạo cao nhất của doanh nghiệp mới có thể đảm bảo tính chuẩn xác của các quyết định dài hạn (về sản phẩm, thị trường, đầu tư, đào tạo, ...), sự bí mật về thông tin và cạnh tranh trên thị trường. - Chiến lược luôn có tư tưởng tấn công để giành ưu thế trên thị trường. Chiến lược phải được hoạch định và thực thi trên cơ sở nhận thức đúng đắn các cơ hội kinh doanh và nhận thức được lợi thế so sánh của doanh nghiệp so với các đối thủ mới có thể thu được thành công lớn nhất trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. 1.2. Đặc trƣng của chiến lƣợc kinh doanh Chiến lược kinh doanh hay bất kỳ phạm trù nào cũng đều có những đặc trưng riêng để phân biệt nó với các phạm trù, sự vật, hiện tượng khác. Mặc dù có nhiều cách tiếp cận chiến lược kinh doanh và phát triển doanh nghiệp khác nhau nhưng các đặc trưng cơ bản của chiến lược lại được quan niệm gần như đồng nhất với nhau. Ở phạm vi chiến lược phát triển toàn doanh nghiệp, chiến lược có các đặc trưng cơ bản sau: - Chiến lược kinh doanh thường được xác định cho một thời kỳ tương đối dài và xác định rõ những mục tiêu cơ bản, những phương hướng kinh doanh cần đạt tới trong từng thời kỳ và được quán triệt một cách đầy đủ trong tất cả các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhằm đảm bảo cho doanh nghiệp phát triển liên tục và bền vững trong môi trường kinh doanh đầy biến động. Tính định hướng của chiến lược nhằm đảm bảo cho doanh nghiệp phát triển liên tục và vững chắc trong môi trường kinh doanh thường xuyên biến động. - Chiến lược kinh doanh chỉ phác thảo những phương hướng hoạt động của doanh nghiệp trong dài hạn, khung hoạt động của doanh nghiệp trong tương lai. Nó chỉ mang tính định hướng còn trong thực tiễn hoạt động kinh doanh đòi hỏi phải kết hợp mục tiêu chiến lược với mục tiêu kinh tế, xem xét tính hợp lý và điều chỉnh cho phù hợp với môi trường và điều kiện kinh doanh để đảm bảo hiểu quả kinh doanh và khắc phục sự sai lệch do tính định hướng của chiến lược gây ra. 6 Ket-noi.com kho tai lieu mien phi - Chiến lược kinh doanh được xây dựng trên cơ sở các lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp để đảm bảo huy động tối đa và kết hợp tốt với việc khai thác và sử dụng các nguồn lực (nhân lực, tài sản lực cả hữu hình và vô hình), năng lực cốt lõi của doanh nghiệp trong hiện tại và tương lai nhằm phát huy những lợi thế, nắm bắt cơ hội để giành ưu thé trong cạnh tranh. - Chiến lược kinh doanh luôn mang tư tưởng tiến công thành thắng lợi trong cạnh trạnh. Chiến lược kinh doanh được hình thành và thực hiện trên cơ sở phát hiện và tận dụng các cơ hội kinh doanh, các lợi thế so sánh của doanh nghiệp nhằm đạt hiệu quả kinh doanh cao. - Mọi quyết định chiến lược quan trọng trong quá trình xây dựng tổ chức thực hiện, đánh giá và điều chỉnh chiến lược đều được tập trung vào nhóm quản trị viên cấp cao. Để đảm bảo tính chuẩn xác của các quyết định dài hạn, sự bí mật thông tin trong cạnh tranh. Tóm lại, chiến lược có vai trò và ý nghĩa quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp, nó giúp cho doanh nghiệp nhận thấy rõ mục đích hướng đi của mình, làm cơ sở cho mọi cơ sở hành động cụ thể, tạo ra những chiến lược kinh doanh tốt hơn thông qua việc sử dụng phương pháp tiếp cận hệ thống, tạo cơ sở tăng sự liên kết vằ gắn bó của nhân viên quản trị trong việc thực hiện mục tiêu doanh nghiệp. Doanh nghiệp không có chiến lược được ví như người đi biển không có la bàn. (Nguồn: PGS. TS. Lê Thế Giới và cộng sự, 2009. Quản trị chiến lược. Hà Nội: NXB Thống kê). 1.3. Một số công trình nghiên cứu về chiến lƣợc kinh doanh Xây dựng chiến lược kinh doanh là một vấn đề hết sức quan trọng với mỗi doanh nghiệp, nó định hướng hoạt động, làm cơ sở để triển khai các kế hoạch kinh doanh. Tuy nhiên không phải chiến lược kinh doanh nào cũng mang lại hiệu quả tối ưu cho doanh nghiệp, vì vậy tác giả đã tìm hiểu, tham khảo một số tề tài về lĩnh vực tương tự tại các doanh nghiệp trong nước hoặc cùng ngành và các đề tài về quản trị kinh doanh nói chung viết về doanh nghiệp. Đây sẽ là những tài liệu hữu ích cho việc hoàn thành luận văn này. Các luận văn được tác giả tham khảo gồm: 7 - Xây dựng chiến lược kinh doanh cho Công ty CP Bia Sài Gòn – Miền trung. Lê Thị Ngọc Oanh, trường Đại học Đà Nẵng, Luận văn thạc sĩ, 2012; Trong luận văn này, dựa trên cơ sở lý luận chung về chiến lược kinh doanh cấp đơn vị, tác giả luận văn đã phân tích được môi trường kinh doanh của ngành bia, thực trạng công tác xây dựng chiến lược kinh doanh và các đặc điểm về thị trường để từ đó xây dựng được chiến lược kinh doanh phù hợp đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh bia tại công ty CP Bia Sài Gòn chi nhánh Miền Trung. Luận văn cơ bản đã áp dụng được những phương pháp phân tích chiến lược trong hoạt động sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp, từ đó làm cơ sở để phát triển chiến lược kinh doanh. - Xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực cho Xí nghiệp dịch vụ và Cho thuê văn phòng – Công ty CP Ford Thăng Long. Phạm Quỳnh Sơn, Khoa Quốc tế Đại học Quốc Gia Hà Nội, Luận văn thạc sĩ, 2012; Luận văn của tác giả Phạm Quỳnh Sơn đã phân tích được thực trạng và tình hình sử dụng và phát triển nguồn nhân lực tại xí nghiệp dịch vụ và cho thuê văn phòng – Công ty CP Ford Thăng Long trong những năm qua, đồng thời xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực cho xí nghiệp đến năm 2015, bám sát nhiệm vụ sản xuất kinh doanh mà công ty giao, đồng thời đảm bảo sự phù hợp với yêu cầu phát triển trong thời kỳ hội nhập và xu hướng kinh tế tất yếu của doanh nghiệp. - Hoạch định chiến lược kinh doanh cho Công ty TNHH Tàu dịch vụ dầu khí giai đoạn 2010-2015. Lê Vũ Hùng, trường Đại học Bách Khoa Hà Nội, Luận văn thạc sỹ, 2009; Dựa vào yếu tố hội nhập kinh tế quốc tế và sự cạnh tranh gay gắt từ các doanh nghiệp nước ngoài tại thị trường Việt Nam mà các doanh nghiệp nhà nước phải có sự hoạch định chiến lược kinh doanh đúng đắn và phù hợp để có thể đững vững và phát triển trong giai đoạn này. Luận văn phân tích các yêu tố môi trường bên trong, bên ngoài ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, từ đó rút ra được những điểm mạnh, điểm yếu, những cơ hội, thách thức cho công ty. Trong bài, tác giả đã sử dụng lồng ghép nhiều phương pháp phân tích chiến lược như ma trận SWOT, mô hình PEST, mô hình năm lực lượng cạnh tranh, ... để hình 8 Ket-noi.com kho tai lieu mien phi thành các chiến lược kinh doanh nhằm phát huy các thế mạnh, tận dụng các cơ hội cùng như hạn chế các nguy cơ, khắc phục điểm yếu của doanh nghiệp. - Các giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty TNHH MTV Cơ khí 25. Phạm Quý Tuyển, Học viện Kỹ thuật Quân sự, 2014; Đây là một trong số những luận văn khá thành công viết về doanh nghiệp mà tác giả đang nghiên cứu. Trong giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế, các doanh nghiệp nhà nước cũng như các doanh nghiệp khác trong nền kinh tế, cũng phải đấu tranh để duy trì sự phát triển của doanh nghiệp. Trong bối cảnh đó, tác giả Phạm Quý Tuyển đã xây dựng khá thành công đề tài nâng cao năng lực cạnh tranh của công ty Cơ khí 25. Luận văn đã phân tích tổng quan môi trường cạnh tranh của doanh nghiệp, rút ra được những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hôi, và thách thức của doanh nghiệp trong môi trường cạnh tranh để từ đó đề xuất một số giải pháp phù hợp cho doanh nghiệp. Tuy nhiên việc phân tích, xây dựng năng lực cạnh tranh còn bao hàm cả yếu tố quốc phòng, do vậy sự cạnh tranh thật sự trong môi trường kinh tế chưa rõ nét. Do vậy các hướng giải pháp chưa thực sự tập trung vào mảng cạnh tranh trong môi trường kinh tế. - Xây dựng chiến lược phát triển Công ty TNHH MTV Cơ khí 25 – Tổng cục công nghiệp quốc phòng trong những năm tiếp theo và tầm nhìn đến năm 2020. Nguyễn Xuân Hùng, Học viện Kỹ thuật Quân sự, 2013; Cũng tương tự luận văn trên, luận văn của tác giả Nguyễn Xuân Hùng cũng là một trong những luận văn khá viết về công ty Cơ khí 25. Luận văn đã xây dựng và đề xuất được chiến lược phát triển của doanh nghiệp trong giai đoạn nghiên cứu và tầm nhìn phát triển đến năm 2020. Tác giả luận văn đã sử dụng nhiều công cụ phân tích chiến lược để xây dựng chiến lược phát triển dựa trên nhiều yếu tố của doanh nghiệp như phương pháp phân tích số liệu, phương pháp tổng hợp, phương pháp phân tích chiến lược,.... Tuy nhiên các chiến lược được đưa ra có sự dàn trải trên nhiều mặt công tác như kinh doanh, sản xuất, tài chính, nhân lực,... Các yếu tố đánh giá dựa trên các mặt về mảng quốc phòng của doanh nghiệp do vậy cũng chưa thực sự tập trung về chiến lược kinh doanh trong môi trường kinh tế. 9