-1-
BỘ GIÁO VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG
KHOA KINH TẾ
–&—
PHAN THỊ THANH TÂM
XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC KINH DOANH
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THỦY SẢN
584 NHA TRANG
Chuyên ngành
: QUẢN TRỊ KINH DOANH
Lớp
: 44QTKD
MSSV
: 44D4306
Giáo viên hướng dẫn : TS. NGUYỄN THỊ KIM ANH
Nha Trang, tháng 12 năm 2006
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
-2-
LÔØI NOÙI ÑAÀU
Trong boái caûnh nöôùc ta ñang chuyeån sang neàn kinh teá thò tröôøng,
cuøng vôùi söï hoäi nhaäp vaøo neàn kinh teá khu vöïc vaø theá giôùi, söï caïnh tranh
giöõa caùc doanh nghieäp ngaøy caøng gay gaét. Haàu heát caùc doanh nghieäp
phaûi ñoái maët vôùi moâi tröôøng kinh doanh ngaøy caøng bieán ñoäng, phöùc taïp
vaø nhieàu ruûi ro. Trong boái caûnh ñoù, moät doanh nghieäp muoán toàn taïi vaø
ñöùng vöõng treân thöông tröôøng thì phaûi xaây döïng cho mình moät höôùng ñi
ñuùng ñaén, caùc doanh nghieäp phaûi vaän duïng trieät ñeå moïi nguoàn löïc cuûa
mình vaøo quaù trình hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh.
Cheá bieán thuyû saûn laø moät ngaønh kinh doanh toàn taïi ñaõ khaù laâu vaø
luoân ñöôïc chính phuû öu tieân phaùt trieån, hôn nöõa nöôùc maém laø moät saûn
phaåm tieâu duøng thieát yeáu vaø moïi doanh nghieäp ñeàu coù theå saûn xuaát deã
daøng. Vì vaäy, coâng ty phaûi thöïc söï naêng ñoäng ñeå phuø hôïp vôùi xu theá thò
tröôøng hieän nay. Vaán ñeà ñaët ra cho coâng ty coå phaàn Cheá bieán Thuyû saûn
584 Nha Trang laø laøm theá naøo ñeå coù ñöôïc moät chieán löôïc saûn xuaát kinh
doanh ñuùng ñaén coù theå giuùp coâng ty vöôït leân söï caïnh tranh ngaøy caøng
khoác lieät cuûa thöông tröôøng, ñeå taïo ñieàu kieän cho coâng ty kinh doanh
beàn vöõng treân thò tröôøng.
Ñöôïc söï ñoàng yù cuûa Khoa Kinh teá vaø Ban laõnh ñaïo coâng ty, em ñaõ
thöïc hieän ñeà taøi: “XAÂY DÖÏNG CHIEÁN LÖÔÏC KINH DOANH TAÏI
COÂNG TY COÅ PHAÀN THUYÛ SAÛN 584 NHA TRANG.”
* Noäi dung cuûa ñeà taøi: goàm boán chöông
Chöông I: Cô sôû lyù luaän veà chieán löôïc kinh doanh.
Chöông II: Tình hình hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty coå phaàn
Thuyû saûn 584 Nha Trang.
Chöông III: Hoaøn thieän chieán löôïc kinh doanh cuûa coâng ty coå phaàn
Thuyû saûn 584 Nha Trang.
Chöông IV: Moät soá bieän phaùp nhaèm thöïc hieän hieäu quaû caùc phöông
aùn chieán löôïc ñaõ ñeà xuaát.
* Muïc ñích nghieân cöùu cuûa ñeà taøi:
Nghieân cöùu ñeà taøi naøy vôùi muïc ñích cuûng coá nhöõng kieán thöùc ñaõ
ñöôïc hoïc ôû tröôøng, böôùc ñaàu laøm quen vôùi coâng taùc nghieân cöùu hoa hoïc,
ñaëc bieät veà lónh vöïc quaûn trò chieán löôïc trong moät doanh nghieäp. Töø ñoù
vaän duïng nhöõng lyù luaän veà chieán löôïc saûn xuaát kinh doanh vaø quaûn trò
chieán löôïc, tieán haønh phaân tích thöïc traïng vaø ñeà xuaát moät soá chieán löôïc
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
-3-
saûn xuaát kinh doanh maët haøng nöôùc maém môùi mang tính khaû thi, ñaùp
öùng muïc tieâu phaùt trieån cuûa coâng ty coå phaàn Thuyû saûn 584 Nha Trang.
* Nhöõng ñoùng goùp cuûa ñeà taøi:
- Heä thoáng hoùa cô sôû lyù luaän coù lieân quan ñeán vieäc xaây döïng chieán
löôïc saûn xuaát kinh doanh cuûa moät doanh nghieäp trong neàn kinh teá thò
tröôøng.
- Ñaùnh giaù thöïc traïng hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh vaø thöïc traïng
coâng taùc quaûn trò chieán löôïc cuûa coâng ty trong thôøi gian qua, qua ñoù phaùt
hieän nhöõng haïn cheá ñeå coù bieän phaùp khaéc phuïc trong thôøi gian tôùi.
- Heä thoáng hoùa caùc yeáu toá thuoäc moâi tröôøng saûn xuaát kinh doanh coù
aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh maët haøng nöôùc maém cuûa
coâng ty trong thôøi gian qua.
- Keát hôïp göõa lyù luaän vaø thöïc tieãn saûn xuaát kinh doanh cuûa coâng ty,
ñeà taøi ñi saâu vaøo coâng taùc hoaøn thieän chieán löôïc saûn xuaát kinh doanh
maët haøng nöôùc maém taïi coâng ty trong thôøi gian tôùi.
* Phöông phaùp nghieân cöùu cuûa ñeà taøi:
- Phöông phaùp ñieàu tra, thoáng keâ.
- Phöông phaùp khaûo saùt thöïc teá.
- Phöông phaùp heä thoáng.
Do thôøi gian thöïc taäp coù haïn vaø kinh nghieäm thöïc teá coøn ít neân quaù
trình nghieân cöùu khoâng theå khoâng coù thieáu soùt. Raát mong ñöôïc söï ñoùng
goùp yù kieán cuûa quyù thaày coâ, Ban laõnh ñaïo coâng ty cuøng caùc baïn sinh
vieân.
Cuoái cuøng, moät laàn nöõa em xin ñöôïc baøy toû loøng bieát ôn ñeán söï giuùp
ñôõ taän tình cuûa Ban Giaùm ñoác, caùc phoøng ban cuûa coâng ty, taäp theå caùc
thaày coâ Khoa Kinh teá cuøng caùc baïn sinh vieân ñaõ giuùp ñôõ em hoaøn thaønh
baùo caùo naøy.
Em xin toû loøng bieát ôn saâu saéc ñeán coâ NGUYEÃN THÒ KIM ANH,
ngöôøi ñaõ höôùng daãn raát taän tình ñeå em hoaøn thaønh toát ñeà taøi naøy.
Nha Trang, thaùng 11 naêm 2006
Sinh vieân thöïc hieän
PHAN THÒ THANH TAÂM
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
-4-
CHÖÔNG I
CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ CHIEÁN
LÖÔÏC KINH DOANH
I.
ÑAÏI CÖÔNG VEÀ CHIEÁN LÖÔÏC VAØ CHÍNH SAÙCH KINH DOANH
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
-5-
I.1 Khaùi nieäm, taàm quan troïng vaø lôïi ích cuûa chieán löôïc vaø chính
saùch kinh doanh
I.1.1
Caùc khaùi nieäm veà chieán löôïc vaø chính saùch kinh doanh
Hieän nay, phaàn lôùn caùc doanh nghieäp phaûi tröïc dieän vôùi moâi tröôøng
kinh doanh ngaøy caøng bieán ñoäng, phöùc taïp vaø coù nhieàu ruûi ro. Tröôùc
ñaây, thöïc söï laø nhieàu doanh nghieäp ñaõ töøng thaønh coâng do taäp trung haàu
nhö toaøn boä caùc noã löïc quaûn lyù vaøo vieäc kieán giaûi caùc chöùc naêng hoaït
ñoäng noäi boä vaø do thöïc hieän caùc coâng vieäc haøng ngaøy cuûa mình moät
caùch hieäu quaû nhaát. Maëc duø hieäu quaû hoaït ñoäng noäi boä coøn raát quan
troïng, song vieäc laøm cho doanh nghieäp thích nghi vôùi nhöõng thay ñoåi veà
ñieàu kieän moâi tröôøng ñaõ trôû thaønh yeáu toá heát söùc caàn thieát ñeå ñaûm baûo
thaønh coâng.
Söï phaùt trieån cuûa caùc quan nieäm chieán löôïc tieán trieån theo thôøi gian.
Vaøo ñaàu theá kæ XX, muïc tieâu vaø cô sôû ñieån hình cuûa caùc toå chöùc kinh
doanh chæ laø moät soá yù kieán veà thò tröôøng vaø laøm sao ñeå caïnh tranh trong
ñoù mang tính tröïc giaùc. Khi caùc thò tröôøng ñòa phöông ñaõ baõo hoøa, caùc
doanh nghieäp thaáy raèng caàn phaûi môû roäng phaïm vi ñòa lyù hoaït ñoäng ñeå
ñaûm baûo cho doanh nghieäp lôùn maïnh. Chieán löôïc ñaõ ñöôïc chính thöùc
hình thaønh ôû giai ñoaïn naøy.
Tuy nhieân, tình hình thay ñoåi sau theá chieán thöù hai khi ña soá caùc
coâng ty ñaõ ña daïng hoùa vaøo nhieàu ngaønh; ñoàng thôøi phaùt trieån maïnh meõ
ra thò tröôøng nöôùc ngoaøi. Veà phöông dieän toå chöùc, cô caáu chöùc naêng ñôn
giaûn khoâng theå ñaûm baûo cho hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp ñaõ ngaøy
caøng trôû neân phöùc taïp neân noù ñöôïc thay theá baèng cô caáu phöùc hôïp. Töø
thaäp nieân 1970, söï taäp trung, söï ña daïng hoùa vaø söï lôùn maïnh cuûa nhieàu
coâng ty ñaõ cho ra ñôøi nhieàu coâng ty ña quoác gia vôùi nhieàu caáp trong heä
thoáng quaûn trò toång quaùt. Trong caùc coâng ty naøy, quan nieäm chieán löôïc
bao goàm hai chieán löôïc taùch bieät nhöng coù söï töông quan vôùi nhau.
- Loaïi 1: Chieán löôïc coâng ty traû lôøi cho caâu hoûi “Chuùng ta seõ caïnh tranh
trong ngaønh naøo?”
- Loaïi 2: Chieán löôïc chöùc naêng vôùi caâu hoûi “Chuùng ta caïnh tranh vôùi
doanh nghieäp naøo?”
Ngaøy nay coù raát nhieàu taùc giaû ñeà caäp ñeán chieán löôïc vôùi nhieàu ñònh
nghóa khaùc nhau; ñoù laø do caùch tieáp caän khaùc nhau trong quaù trình
nghieân cöùu. Theo töø ñieån Webster’s New World thì “Chieán löôïc laø khoa
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
-6-
hoïc veà hoaïch ñònh vaø ñieàu chænh caùc chieán löôïc quaân söï”. Coøn theo
William trong giaùo trình “Bussiness Policy and Strategic Management”
thì oâng cho raèng “Chieán löôïc laø moät khoa hoïc mang tính thoáng nhaát,
toaøn dieän vaø tính phöùc hôïp, ñöôïc thieát keá ñeå ñaûm baûo raèng caùc muïc tieâu
cô baûn cuûa doanh nghieäp ñaõ ñöôïc thöïc hieän” . Theo Alfred Chandelr thì
“Chieán löôïc bao haøm vieäc aán ñònh caùc muïc tieâu cô baûn daøi haïn cuûa
doanh nghieäp, ñoàng thôøi löïa choïn caùch thöùc tieán haønh vaø phaân boá caùc
nguoàn taøi nguyeân thieát yeáu ñeå thöïc hieän caùc muïc tieâu aáy”.
Cho duø ñònh nghóa nhö theá naøo thì chung quy laïi: “Chieán löôïc kinh
doanh laø nhöõng caùch thöùc maø nhôø ñoù nhöõng muïc tieâu daøi haïn coù theå thöïc
hieän ñöôïc”.
Quaûn lyù chieán löôïc laø quaù trình nghieân cöùu caùc moâi tröôøng hieän taïi
vaø töông lai hoaïch ñònh caùc muïc tieâu cuûa toå chöùc, xaây döïng, thöïc hieän
vaø kieåm tra thöïc hieän caùc quyeát ñònh nhaèm ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu ñoù
trong moâi tröôøng hieän taïi cuõng nhö töông lai.
Neáu chieán löôïc laø phöông chaâm ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu daøi haïn thì
chính saùch kinh doanh ñöôïc xem laø moät phöông tieän ñeå ñaït ñöôïc muïc
tieâu ñoù. Chính saùch bao goàm nhöõng höôùng daãn, quy ñònh, nhöõng phöông
thöùc ñöôïc laäp ra ñeå phuï giuùp cho nhöõng noã löïc nhaèm ñaït ñöôïc nhöõng
muïc tieâu ñeà ra. Nhöõng chính saùch naøy coøn giuùp cho vieäc ñöa ra caùc
quyeát ñònh, vaïch ra nhöõng tình huoáng seõ xaûy ra thöôøng xuyeân hay xaûy ra
theo ñònh kyø. Caùc chính saùch cho pheùp phoái hôïp trong caùc boä phaän cuõng
nhö trong noäi töøng boä phaän.
I.1.2
Taâàm quan troïng vaø lôïi ích cuûa chieán löôïc vaø chính saùch kinh doanh
Trong thöïc teá kinh doanh, coù nhöõng toå chöùc doanh nghieäp raát thaønh
coâng, moät soá thaønh coâng trung bình; moät soá khaùc laïi hoaøn toaøn thaát baïi.
Ñoù laø do trong daøi haïn nhöõng toå chöùc naøo ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu xaõ hoäi
moät caùch coù hieäu quaû vaø hieäu naêng nhaát môùi soáng coøn, coù nghóa laø cung
caáp cho xaõ hoäi nhöõng tieän ích vôùi giaù ñuû ñeå traû phí toån saûn xuaát ra tieän
ích ñoù. Hay noùi caùch khaùc, caùc doanh nghieäp chæ soáng coøn khi hoaït ñoäng
saûn xuaát kinh doanh mang laïi lôïi nhuaän. Trong ñieàu kieän hieän nay, caùc
doanh nghieäp ñang trôû neân lôùn hôn veà quy moâ vaø phaïm vi hoaït ñoäng.
Chuùng caøng ngaøy phaûi ñoái phoù vôùi söï phöùc taïp gia taêng cuûa moâi tröôøng
cuøng vôùi söï caïnh tranh gay gaét giöõa caùc toå chöùc vì söï toàn taïi cuûa chính
mình.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
-7-
Chính trong ñieàu kieän bieán ñoäng cuûa moâi tröôøng kinh doanh hieän
nay, hôn bao giôø heát chæ coù moät ñieàu maø caùc coâng ty bieát chaéc chaén ñoù
laø söï thay ñoåi. Chieán löôïc kinh doanh nhö laø moät höôùng ñi, moät höôùng ñi
giuùp caùc toå chöùc naøy vöôït qua soùng gioù trong thöông tröôøng, vöôn tôùi
moät töông lai baèng chính noã löïc cuûa chuùng. Nhöng neáu doanh nghieäp
khoâng coù chieán löôïc kinh doanh hoaëc chieán löôïc kinh doanh sai laàm thì
caùi nhaän ñöôïc chaéc chaén laø söï thaát baïi cuûa doanh nghieäp ñoù.
Vieäc hoaïch ñònh chieán löôïc vaø chính saùch kinh doanh laø moät vieäc raát
höõu ích ñoái vôùi baát kyø moät doanh nghieäp naøo muoán laøm aên coù hieäu quaû
vaø thu ñöôïc nhieàu lôïi nhuaän. Cuï theå laø:
- Chieán löôïc vaø chính saùch kinh doanh giuùp cho doanh nghieäp thaáy roõ
höôùng ñi cuûa mình trong töông lai ñeå caùc nhaø quaûn trò xem xeùt vaø ra
quyeát ñònh toå chöùc ñang ñi theo höôùng naøo vaø khi naøo thì ñaït tôùi muïc
tieâu cuï theå nhaát ñònh.
- Giuùp nhaø quaûn trò thaáy roõ cô hoäi vaø nguy cô xaûy ra trong kinh doanh
hieän taïi vaø töông lai ñeå phaân tích, ñaùnh giaù, döï baùo caùc ñieàu kieän moâi
tröôøng trong töông lai, taän duïng cô hoäi, giaûm thieåu nguy cô, ñöa doanh
nghieäp vöôït qua khoù khaên, trôû ngaïi ñeå giaønh thaéng lôïi.
- Giuùp doanh nghieäp taïo ra nhöõng chieán löôïc kinh doanh toát hôn thoâng
qua phöông phaùp tieáp caän heä thoáng, taïo cô sôû ñeå taêng söï lieân keát vaø söï
gaén boù cuûa nhaân vieân, quaûn trò vieân trong vieïc thöïc hieän muïc tieâu doanh
nghieäp.
- Chieán löôïc vaø chính saùch kinh doanh giuùp taêng doanh soá baùn ra, taêng
naêng suaát lao ñoäng, taêng hieäu quaû quaûn trò traùnh ñöôïc ruûi ro veà taøi chính,
taêng khaû naêng phoøng ngöøa, ngaên chaën caùc vaán ñeà khoù khaên cuûa coâng ty.
- Chieán löôïc kinh doanh giuùp cho nhaø quaûn trò coù ñöôïc caùi nhìn khaùch
quan veà vaán ñeà quaûn trò. Noù cho pheùp töï nhaän thaáy öu tieân vaø taän duïng
cô hoäi; töø ñoù giuùp nhaø quaûn trò coù nhöõng quyeát ñònh chính yeáu trong vieäc
hoã trôï caùc muïc tieâu ñaõ thieát laäp.
I.2
Caùc chieán löôïc kinh doanh cuûa coâng ty
I.2.1
Xeùt theo phaïm vi cuûa chieán löôïc
Chieán löôïc ñöôïc tieán haønh taïi nhieàu caáp khaùc nhau trong moät toå
chöùc. Tuy nhieân, ta coù theå chia chieán löôïc theo ba caáp sau:
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
-8-
- Chieán löôïc caáp coâng ty: Xaùc ñònh ngaønh kinh doanh hoaëc caùc ngaønh
kinh doanh maø doanh nghieäp ñang vaø seõ phaûi tieán haønh. Taïi moãi ngaønh
kinh doanh, xeùt ñaëc tröng, ñeàø ra caùc chính saùch phaùt trieån vaø nhöõng
traùch nhieäm ñoái vôùi coäng ñoàng cuûa doanh nghieäp. Chieán löôïc coâng ty
phaûi ñeà ra ñöôïc höôùng phaùt trieån cho caùc ñôn vò kinh doanh ñôn ngaønh
cuõng nhö ña ngaønh. Caùc ñôn vò kinh doanh ñôn ngaønh giôùi haïn lónh vöïc
kinh doanh cuûa hoï trong moät ngaønh coâng nghieäp hoaëc thöông nghieäp
chính. Caùc ñôn vò kinh doanh ña ngaønh hoaït ñoäâng trong hai ngaønh trôû
leân, vì vaäy hoï gaëp phaûi moät nhieäm vuï phöùc taïp hôn laø quyeát ñònh tieáp
tuïc caùc ngaønh hieän ñang kinh doanh, ñaùnh giaù caùc khaû naêng cuûa ngaønh
môùi vaø quyeát ñònh moãi ñôn vò nghieäp vuï ñaõ löïa choïn caàn phaûi tieán haønh
nhö theá naøo.
- Chieán löôïc caáp cô sôû kinh doanh: Xaùc ñònh töøng cô sôû coù theå hoaøn
thaønh chöùc naêng, nhieäm vuï cuûa mình nhö theá naøo (vaø vì vaäy goùp phaàn
hoaøn thaønh chieán löôïc coâng ty) trong lónh vöïc cuûa mình. Chieán löôïc caáp
cô sôû kinh doanh cuõng caàn ñöôïc ñeà ra ñoái vôùi caùc ñôn vò kinh doanh ñôn
ngaønh vaø ñoái vôùi moãi cô sôû trong caùc ñôn vò kinh doanh ña ngaønh. Phaûi
laøm roõ ñòa vò tham gia caïnh tranh nhö theá naøo vaø lôïi theá caïnh tranh kyø
voïng cuûa ñôn vò nhö theá naøo. Chieán löôïc caáp cô sôû kinh doanh coù möùc
ñoä quan troïng nhö nhau ñoái vôùi caùc ñôn vò kinh doanh ñôn ngaønh vaø töøng
doanh nghieäp rieâng bieät trong caùc ñôn vò kinh doanh ña ngaønh.
- Chieán löôïc caáp boä phaän chöùc naêng: Taäp trung hoã trôï cho chieán löôïc
coâng ty vaø chieán löôïc caáp cô sôû kinh doanh. Noù döïa treân toå hôïp caùc
chieán löôïc khaùc nhau ôû caáp boä phaän chöùc naêng. Moãi chieán löôïc caáp cô
sôû caàn töông thích vôùi chieán löôïc caáp coâng ty vaø chieán löôïc cuûa caùc cô
sôû khaùc cuûa coâng ty.
I.2.2
Caên cöù vaøo höôùng tieáp caän thò tröôøng
- Nhoùm 1: Chieán löôïc taäp trung giaûi quyeát moät vaán ñeà then choát, khoâng
daøn traûi nguoàn löïc maø taäp trung cho nhöõng nguoàn löïc coù yù nghóa quyeát
ñònh ñoái vôùi saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp.
- Nhoùm 2: Chieán löôïc döïa treân söï phaân tích so saùnh caân ñoái caùc lôïi theá
cuûa doanh nghieäp naøy vôùi doanh nghieäp khaùc cuøng loaïi saûn xuaát kinh
doanh, töø ñoù tìm ñieåm maïnh cho mình ñeå kinh doanh.
- Nhoùm 3: Chieán löôïc saùng taïo taán coâng khaùm phaù caùc saûn phaåm dòch vuï
môùi, nhìn thaúng vaán ñeà.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
-9-
- Nhoùm 4: Chieán löôïc khai phaù caùc khaû naêng coù theå coù cuûa moâi tröôøng
bao quanh ñeå tìm yeáu toá then choát.
I.2.3
Caên cöù vaøo taàm quan troïng cuûa chieán löôïc
Neáu caên cöù vaøo taàm quan troïng cuûa chieán löôïc thì coøn coù caùc loaïi
chieán löôïc sau:
- Caùc chieán löôïc kinh doanh ñaëc thuø: bao goàm keát hôïp veà phía tröôùc, keát
hôïp veà phía sau, keát hôïp theo chieàu ngang, thaâm nhaäp thò tröôøng, phaùt
trieån thò tröôøng, phaùt trieån saûn phaåm, ña daïng hoùa ñoàng taâm, ña daïng
hoùa keát hôïp khoái, ña daïng hoùa hoaït ñoäng theo chieàu ngang, lieân doanh,
thu heïp hoaït ñoäng, caét boû bôùt hoaït ñoäng, thanh lyù, …
- Caùc chieán löôïc kinh doanh keát hôïp trong thöïc teá: bao goàm caùc chieán
löôïc keát hôïp veà phía tröôùc, keát hôïp veà phía sau, keát hôïp theo chieàu
ngang, keát hôïp theo chieàu doïc.
- Caùc chieán löôïc chuyeân saâu trong thöïc tieãn: bao goàm thaâm nhaäp vaøo thò
tröôøng, phaùt trieån thò tröôøng, phaùt trieån saûn phaåm.
- Caùc chieán löôïc môû roäng trong thöïc tieãn: ña daïng hoùa ñoàng taâm, ña
daïng hoùa theo chieàu ngang, ña daïng hoùa hoaït ñoäng kieåu hoãn hôïp.
Ngoaøi ra coøn coù caùc chieán löôïc khaùc nhö lieân doanh, thu heïp bôùt
hoaït ñoäng, thanh lyù vaø chieán löôïc hoãn hôïp.
II. QUAÙ TRÌNH HÌNH THAØNH CHIEÁN LÖÔÏC ÔÛ MOÄT DOANH
NGHIEÄP
Quy trình hình thaønh chieán löôïc coù theå coi nhö moät quy trình giaûi
quyeát caùc vaán ñeà lieân quan tôùi hoaïch ñònh chieán löôïc coâng ty. Ngaøy nay,
quy trình hình thaønh chieán löôïc thöôøng ñöôïc söû duïng trong caùc coâng ty
ñöôïc vaän haønh theo moâ hình sau:
Phaân tích moâi tröôøng
Xaùc ñònh chöùc naêng,
nhieäm vuï vaø muïc tieâu
Phaân tích vaø löïa choïn
chieán löôïc
Thöïc hieän chieán löôïc
Ñaùnh giaù vaø kieåm tra
chieán löôïc
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
-10-
Sô ñoà 1.1: Moâ hình hình thaønh chieán löôïc
Sau ñaây chuùng ta seõ ñi saâu nghieân cöùu töøng böôùc trong quaù trình
hình thaønh chieán löôïc ôû moät doanh nghieäp.
II.1
Phaân tích caùc yeáu toá moâi tröôøng ñeå nhaän bieát caùc cô hoäi, nguy
cô, ñieåm maïnh, ñieåm yeáu
Moâi tröôøng laø caùc yeáu toá taùc ñoäng ñeán doanh nghieäp, aûnh höôûng tích
cöïc ñeán hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh, ñeán chieán löôïc kinh doanh cuûa
doanh nghieäp. Nhaø quaûn trò phaûi nhaän thöùc ñaày ñuû vaø chính xaùc caùc yeáu
toá moâi tröôøng ñeå soaïn thaûo chieán löôïc kinh doanh. Moâi tröôøng khoâng
phaûi laø baát bieán maø ñaày bieán ñoäng. Moät soá yeáu toá cuûa moâi tröôøng thay
ñoåi coù theå döï baùo tröôùc, moät soá khaùc thì khoâng theå döï ñoaùn tröôùc. Coù
nhöõng yeáu toá trong moät thôøi gian raát daøi môùi thay ñoåi (nhö söï thay ñoåi
veà daân soá); coù nhöõng yeáu toá thay ñoåi raát nhanh, chæ trong moät thôøi gian
ngaén (nhö saùng kieán veà coâng ngheä). Chieán löôïc cuûa coâng ty cuõng nhö
caùc ñoái thuû caïnh tranh luoân bò aûnh höôûng caûu caùc yeáu toá moâi tröôøng vaø
chính baûn thaân caùc chieán löôïc cuûa ñoái thuû caïnh tranh cuõng laø moät yeáu toá
taùc ñoäng leân doanh nghieäp. Trong tröôøng hôïp ñoù thì nhöõng thay ñoåi ñoù laø
keát quaû cuûa chieán löôïc cuûa coâng ty hay coâng ty ñaõ kieåm soaùt ñöôïc moät
boä phaän cuûa moâi tröôøng.
Moâi tröôøng toång quaùt maø toå chöùc gaëp phaûi coù theå chia thaønh ba möùc
ñoä: moâi tröôøng vó moâ, moâi tröôøng taùc nghieäp vaø moâi tröôøng noäi boä vaø söï
töông quan giöõa chuùng ñöôïc theå hieän nhö sau:
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
-11Moâi tröôøng vó moâ
1. Caùc yeáu toá kinh teá
2. Caùc yeáu toá chính phuû vaø chính trò
3. Caùc yeáu toá xaõ hoäi
4. Caùc yeáu toá töï nhieân
5. Caùc yeáu toá coâng ngheä
6. Yeáu toá toaøn caàu
Moâi tröôøng taùc nghieäp
1. Caùc ñoái thuû caïnh tranh
2. Khaùch haøng
3. Caùc nhaø cung öùng
4. Caùc ñoái thuû caïnh tranh tieàm aån
5. Saûn phaåm thay theá
Moâi tröôøng beân trong
1. Nguoàn nhaân löïc
2. Saûn xuaát
3. Nghieân cöùu vaø phaùt trieån
4. Taøi chính, keá toaùn
5. Hoaït ñoäng Marketing
6. Vaên hoaù coâng ty
Sô ñoà 1.2: Moái quan heä giöõa caùc caáp ñoä moâi tröôøng
II.1.1
Caùc yeáu toá moâi tröôøng vó moâ
Moâi tröôøng vó moâ bao goàm caùc yeáu toá naèm beân ngoaøi cuûa doanh
nghieäp maø doanh nghieäp khoâng theå kieåm soaùt ñöôïc nhöng chuùng laïi aûnh
höôûng ñeán moâi tröôøng taùc nghieäp, moâi tröôøng noäi boä vaø taïo ra cô hoäi
cuõng nhö nguy cô cho doanh nghieäp.
Caùc yeáu toá moâi tröôøng vó moâ bao goàm:
- Caùc yeáu toá kinh teá
Ñaây laø yeáu toá coù aûnh höôûng voâ cuøng to lôùn vaø khaù nhaïy caûm ñoái vôùi
caùc doanh nghieäp. Caùc yeáu toá kinh teá quyeát ñònh söùc maïnh chung vaø söï
thònh vöôïng cuûa neàn kinh teá. Noù aûnh höôûng ñeán khaû naêng kieám lôøi cuûa
doanh nghieäp. Coù boán nhaân toá trong yeáu toá kinh teá; ñoù laø: toác ñoä taêng
tröôûng kinh teá, laõi suaát ngaân haøng, tyû giaù hoái ñoaùi vaø tyû leä laïm phaùt. Noù
höôùng daãn môû roäng nhu caàu tieâu duøng cuûa ngöôøi tieâu duøng, xu höôùng
phaùt trieån cuûa neàn kinh teá, mang laïi söï caïnh tranh laønh maïnh cho ngaønh.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
-12-
Moãi nhaân toá kinh teá coù theå laø cô hoäi hoaëc nguy cô cuûa moãi doanh
nghieäp.
- Yeáu toá chính trò - phaùp luaät
Yeáu toá chính trò , phaùp luaät coù aûnh höôûng to lôùn ñeán hoaït ñoäng cuûa
doanh nghieäp. Chuùng coù theå taïo ra cô hoäi, trôû ngaïi thaäm chí laø ruûi ro thaät
söï cho doanh nghieäp. Vì vaäy, doanh nghieäp caàn phaûi naém cho ñöôïc
nhöõng quan ñieåm, nhöõng quy ñònh, nhöõng chöông trình chæ tieâu cuûa
Chính phuû nhö laø: caùc chính saùch veà thueá, veà xuaát nhaäp khaåu, chính saùch
baûo veä moâi tröôøng, luaät lao ñoäng, …
- Yeáu toá vaên hoaù xaõ hoäi
Trong chieán löôïc trung vaø daøi haïn coù theå ñaây laø loaïi nhaân toá thay
ñoåi lôùn nhaát. Chuùng bao goàm toác ñoä taêng tröôûng daân soá, phong caùch
soáng, söï dòch chuyeån daân soá, vai troø cuûa nöõ giôùi taïi nôi laøm vieäc vaø gia
ñình, … Nhöõng thay ñoåi cuûa yeáu toá xaõ hoäi taïo ra cô hoäi vaø nguy cô cho
doanh nghieäp.
Yeáu toá vaên hoaù cuõng taùc ñoäng, chi phoái haønh vi öùng xöû cuûa ngöôøi
tieâu duøng, chi phoái haønh vi mua cuûa khaùch haøng. Vaø trình ñoä daân trí
ngaøy caøng cao ñaõ, ñang vaø seõ laø moät thaùch thöùc ñoái vôùi caùc nhaø saûn
xuaát.
- Yeáu toá ñieàu kieän töï nhieân
Taùc ñoäng cuûa ñieàu kieän töï nhieân ñoái vôùi caùc quyeát saùch trong kinh
doanh töø laâu ñaõ ñöôïc caùc doanh nghieäp thöøa nhaän. Hieän nay, moâi tröôøng
soáng cuûa con ngöôøi ñang bò oâ nhieãm, taøi nguyeân coù saün trong töï nhieân
ñang ngaøy caøng caïn kieät. Caùc nhaø saûn xuaát kinh doanh söû duïng taøi
nguyeân keùm hieäu quaû gaây söï laõng phí traàm troïng. Vaán ñeà laøm theá naøo
ñeå söû duïng hieäu quaû caùc yeáu toá töï nhieân ñang ñaët ra vaø taùc ñoäng ñeán
chieán löôïc cuûa caùc doanh nghieäp. Tuy nhieân, cho ñeán nay, vieäc duy trì
moâi tröôøng töï nhieân haàu nhö chöa hoaøn toaøn ñöôïc ñeà caäp trong chieán
löôïc saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp Vieät Nam.
- Yeáu toá coâng ngheä
Ít coù ngaønh coâng nghieäp vaø doanh nghieäp naøo laïi khoâng phuï thuoäc
vaøo cô sôû coâng ngheä ngaøy caøng tinh vi. Coâng ngheä caøng hieän ñaïi caøng
cho pheùp saûn xuaát haøng hoaù phuø hôïp vôùi nhu caàu hieän taïi. Nhieàu coâng
ngheä tieân tieán lieân tieáp ra ñôøi taïo ra caùc cô hoäi cuõng nhö nguy cô ñoái vôùi
taát caû caùc ngaønh coâng nghieäp vaø caùc doanh nghieäp nhaát ñònh. Cô hoäi laø
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
-13-
taïo ra saûn phaåm môùi coù söùc caïnh tranh cao, nguy cô laø coù theå laøm cho
saûn phaåm cuûa doanh nghieäp bò laïc haäu moät caùch tröïc tieáp hay giaùn tieáp.
Caùc coâng ngheä môùi ñoù xuaát hieän töø beân trong caùc ngaønh coâng nghieäp
ñang hoaït ñoäng; töø ñoù ñoøi hoûi caùc nhaø chieán löôïc phaûi thöôøng xuyeân
quan taâm ñeán söï thay ñoåi cuõng nhö nhöõng ñaàu tö cho tieán boä coâng ngheä.
- Yeáu toá toaøn caàu
Khu vöïc hoaù vaø toaøn caàu hoaù ñaõ, ñang vaø seõ laø moät xu höôùng taát
yeáu maø moïi doanh nghieäp, moïi ngaønh, moïi chính phuû phaûi tính ñeán. Caùc
nhaø chieán löôïc ñaõ goïi ñieàu naøy döôùi caùi teân “theá giôùi laø ngoâi nhaø
chung”. Yeáu toá toaøn caàu taïo ra nhöõng xô hoäi vaø thaùch thöùc vôùi caùc
doanh nghieäp nhöng moâi tröôøng kinh doanh quoác teá seõ phöùc taïp hôn,
caïnh tranh hôn theo quan ñieåm cuûa nhöõng khaùc bieät veà vaên hoaù - xaõ hoäi,
theå cheá, chính saùch vaø kinh teá, …
II.1.2
Nghieân cöùu caùc yeáu toá cuûa moâi tröôøng taùc nghieäp
Michael Porter, taùc giaû cuoán “Chieán löôïc caïnh tranh”, xaùc nhaän
raèng moät doanh nghieäp caàn quan taâm nhaát ñeán söï caïnh tranh khoác lieät
trong chính ngaønh cuûa mình. Caùc yeáu toá trong ngaønh laø caùc yeáu toá ngoaïi
caûnh ñoái vôùi doanh nghieäp, quyeát ñònh tính chaát vaø möùc ñoä caïnh tranh
trong ngaønh kinh doanh ñoù. Coù naêm yeáu toá cô baûn, ñoù laø: ñoái thuû caïnh
tranh, khaùch haøng, nhaø cung öùng, caùc ñoái thuû caïnh tranh tieàm aån vaø saûn
phaåm thay theá. Moái quan heä giöõa caùc yeáu toá naøy ñöôïc phaûn aùnh nhö sau:
Caùc ñoái thuû caïnh tranh tieàm aån
Nguy cô coù caùc ñoái thuû caïnh tranh môùi
Ñoái thuû caïnh tranh trong ngaønh
Khaû naêng eùp giaù cuûa
nhaø cung caáp
Khaû naêng eùp giaù cuûa
ngöôøi mua
Nhaø cung
caáp
Khaùch
haøng
Söï caïnh tranh giöõa caùc haõng hieän
coù trong ngaønh
Nguy cô do caùc saûn phaåm vaø dòch vuï thay theá
Saûn phaåm thay
theá
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
-14-
Sô ñoà 1.3: Moâ hình 5 löïc löôïng caïnh tranh cuûa M.Porter
- Caùc ñoái thuû caïnh tranh
Hoaït ñoäng trong neàn kinh teá thò tröôøng taát yeáu xuaát hieän caïnh tranh.
Trong caïnh tranh, coù doanh nghieäp vì coù lôïi theá so saùnh hôn doanh
nghieäp khaùc veà giaù caû, veà phaân phoái, veà khuyeán maõi, … neân baùn ñöôïc
haøng, ngaøy caøng môû roäng quy moâ. Coù doanh nghieäp seõ thua vì khoâng
baùn ñöôïc haøng, do ñoù saûn xuaát kinh doanh bò thu heïp. Vì vaäy, söï hieåu
bieát veà caùc ñoái thuû caïnh tranh coù moâït yù nghóa quan troïng ñoái vôùi doanh
nghieäp. Doanh nghieäp caàn phaân tích töøng ñoái thuû caïnh tranh ñeå naém baét,
hieåu ñöôïc caùc bieän phaùp phaûn öùng, haønh ñoäng maø hoï coù theå thoâng qua.
Töø ñoù, nhaø quaûn trò coù theå ñöa ra caùc chieán löôïc, chieán thuaät caïnh tranh
ñuùng ñaén vaø hôïp lyù nhaèm phaùt trieån doanh nghieäp.
- Khaùch haøng
Khaùch haøng laø moät boä phaän khoâng theå taùch rôøi moâi tröôøng caïnh
tranh. Söï tín nhieäm ñoù ñaït ñöôïc do doanh nghieäp bieát thoûa maõn toát hôn
nhu caàu, thò hieáu cuûa khaùch haøng so vôùi caùc ñoái thuû caïnh tranh.
Trong moái quan heä vôùi khaùch haøng, doanh nghieäp thöôøng phaûi ñoái
phoù vôùi aùp löïc maëc caû töø phía khaùch haøng. Ñoù laø vieäc khaùch haøng ñoøi
hoûi doanh nghieäp phaûi giaûm giaù, chaát löôïng saûn phaåm - dòch vuï cao hôn,
yeâu caàu dòch vuï haäu maõi phaûi hoaøn haûo, … Vì vaäy, trong nhöõng tröôøng
hôïp khaùch haøng maïnh hôn doanh nghieäp thì ñoù laø nguy cô; ngöôïc laïi seõ
laø cô hoäi cho doanh nghieäp. Tuy nhieân, trong neàn kinh teá thò tröôøng, söï
phuï thuoäc cuûa doanh nghieäp ñoái vôùi khaùch haøng laø khaù lôùn; do vaäy seõ
raát khoù khaên trong vieäc taïo ra öu theá lôùn ñoái vôùi khaùch haøng. Doanh
nghieäp caàn phaûi xaây döïng chính saùch khaùch haøng caân ñoái vaø phuø hôïp vôùi
chieán löôïc phaùt trieån cuûa mình.
- Caùc nhaø cung caáp
Nhaø cung caáp laø nhöõng ngöôøi cung öùng caùc yeáu toá ñaàu vaøo cho quaù
trình saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp nhö nhaø cung caáp nguyeân
vaät lieäu, voán, söùc lao ñoäng, … Nhaø cung caáp coù theå ñöôïc coi laø moät aùp
löïc ñe doïa khi hoï coù khaû naêng taêng giaù baùn ñaàu vaøo hoaëc giaûm chaát
löôïng cuûa caùc saûn phaåm, dòch vuï maø hoï cung caáp; qua ñoù laøm giaûm khaû
naêng kieám lôøi cuûa doanh nghieäp. Treân moät phöông dieän naøo ñoù, söï ñe
doïa ñoù taïo ra söï phuï thuoäc ít nhieàu ñoái vôùi caùc doanh nghieäp.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
-15-
- Ñoái thuû caïnh tranh tieàm aån
Caùc ñoái thuû caïnh tranh tieàm aån laø caùc doanh nghieäp hieän taïi chöa
caïnh tranh trong cuøng moät ngaønh saûn xuaát, nhöng coù khaû naêng caïnh
tranh neáu hoï löïa choïn vaø quyeát ñònh gia nhaäp ngaønh. Ñaây laø ñe doïa cho
caùc doanh nghieäp hieän taïi. Caùc doanh nghieäp hieän taïi coá gaéng ngaên caûn
caùc ñoái thuû caïnh tranh tieàm aån muoán gia nhaäp ngaønh bôûi vì, caøng nhieàu
doanh nghieäp coù trong ngaønh thì caïnh tranh seõ caøng khoác lieät hôn, thò
tröôøng vaø lôïi nhuaän seõ bò chia seû, vò trí cuûa doanh nghieäp seõ bò thay ñoåi.
Möùc ñoä thuaän lôïi, khoù khaên cho vieäc gia nhaäp ngaønh cuûa caùc ñoái thuû
caïnh tranh tieàm aån phuï thuoäc phaàn lôùn vaøo haøng raøo loái vaøo cuûa moät
ngaønh. Noù bao goàm nhöõng öu theá tuyeät ñoái veà chi phí, khaùc bieät hoaù saûn
phaåm, kinh teá quy moâ, keânh phaân phoái chuû yeáu ñaõ ñöôïc thieát laäp, phaûn
öùng laïi cuûa caùc doanh nghieäp trong ngaønh.
- Saûn phaåm thay theá
Nhöõng saûn phaåm thay theá laø nhöõng saûn phaåm maø hình daùng beân
ngoaøi coù theå khaùc nhau, nhöng coù theå thoûa maõn ñöôïc nhu caàu töông töï
nhöõng saûn phaåm khaùc. Theo M.Porter, “Nhöõng saûn phaåm, dòch vuï thay
theá laøm haïn cheá tieàm naêng lôïi nhuaän cuûa ngaønh do möùc giaù cao nhaát bò
khoáng cheá”. ÔÛ thò tröôøng maø chi phí chuyeån ñoåi sang saûn phaåm khaùc
thaáp thì nhöõng saûn phaåm, dòch vuï thay theá seõ ñaït ñöôïc keát quaû toát. Söï ñe
doïa cuûa caùc saûn phaåm thay theá ñoøi hoûi doanh nghieäp phaûi coù söï phaân
tích, theo doõi thöôøng xuyeân nhöõng tieán boä kyõ thuaät - coâng ngheä, trong ñoù
lieân quan tröïc tieáp laø ñoåi môùi coâng ngheä, ñoåi môùi saûn phaåm.
¯ Ma traän ñaùnh giaù caùc yeáu toá moâi tröôøng beân ngoaøi EFE (EFE Matrix
- External Factor Evaluation Matrix)
Ma traän naøy naøy giuùp chuùng ta toùm taét vaø ñaùnh giaù taàm aûnh höôûng
cuûa caùc taùc löïc ngoaïi vi ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp.
Ñeå laäp ñöôïc ma traän naøy, tröôùc heát ta laäp baûng toång hôïp moâi tröôøng
kinh doanh. Hình thöùc cô baûn cuûa baûng toång hôïp moâi tröôøng ñöôïc trình
baøy trong baûng sau:
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
-16-
Baûng 1.1: Baûng toång hôïp moâi tröôøng kinh doanh
1
2
3
Möùc ñoä quan
Taùc ñoäng ñoái
troïng cuûa
Caùc yeáu toá
vôùi doanh
caùc yeáu toá
moâi tröôøng
nghieäp
ñoái vôùi
ngaønh
Lieät keâ caùc
yeáu toá moâi
tröôøng cô
baûn vaø caùc
thaønh
toá
cuûa chuùng
Phaân
loaïi
möùc ñoä quan
troïng töông
ñoái cuûa moãi
yeáu toá
4
5
Tính chaát
taùc ñoäng
Ñieåm
Phaân loaïi möùc
ñoä taùc ñoäng
cuûa moãi yeáu
toá ñoái vôùi
doanh nghieäp
Moâ taû tính Nhaân trò soá
chaát
taùc coät 2 (möùc ñoä
ñoäng
quan troïng)
(+): Cô hoäi vôùi coät 3 (möùc
ñoä taùc ñoäng)
(-): Ñe doïa vaø ñaët daáu (+)
3: Cao
3: Nhieàu
hoaëc daáu (-)
2:
Trung 2: Trung bình
vaøo keát quaû
bình
1: Ít
thu ñöôïc
1: Thaáp
0: Khoâng taùc
ñoäng
Töø baûng treân, neáu coù nhieàu yeáu toá coù soá ñieåm “+” vaø soá ñieåm “-”
cao thì phaûi löu yù ñeán caùc yeáu toá ñoù tröôùc nhaát, bôûi leõ ñoù laø cô hoäi (+) vaø
nguy cô (-) chính ñoái vôùi doanh nghieäp.
Sau khi ñaõ xaùc ñònh ñöôïc caùc cô hoäi vaø nguy cô chính ñoái vôùi söï
thaønh coâng cuûa doanh nghieäp, ta xaây döïng ma traän ñaùnh giaù caùc yeáu toá
moâi tröôøng beân ngoaøi EFE.
Xaây döïng ma traän EFE phaûi traûi qua 5 böôùc nhö sau:
- Böôùc 1: Lieät keâ caùc yeáu toá moâi tröôøng quan troïng aûnh höôûng ñeán söï
thaønh coâng cuûa doanh nghieäp (bao goàm töø 10 - 20 yeáu toá).
- Böôùc 2: Xaùc ñònh möùc ñoä quan troïng baèng caùch phaân loaïi töø 0.00 (laø
khoâng quan troïng) ñeán 1.00 (laø raát quan troïng) cho moät yeáu toá.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
-17-
- Böôùc 3: Xaùc ñònh heä soá töø 1 ñeán 4 cho caùc yeáu toá. Caùch xaùc ñònh naøy
döïa vaøo hieäu quaû cuûa chieán löôïc hieän taïi ñoái vôùi caùc yeáu toá cuûa moâi
tröôøng kinh doanh. Trong ñoù:
4: Phaûn öùng maïnh nhaát
3: Phaûn öùng treân trung bình
2: Phaûn öùng ôû möùc trung bình
1: Phaûn öùng döôùi möùc trung bình
- Böôùc 4: Tính ñieåm cho töøng yeáu toá baèng caùch laáy heä soá nhaân vôùi möùc
ñoä quan troïng cuûa moãi nhaân toá.
- Böôùc 5: Tính toång ñieåm cho toaøn boä caùc yeáu toá trong ma traän EFE.
+ Neáu toång ñieåm baèng 4 theå hieän chieán löôïc hieän taïi phaûn öùng toát
nhaát vôùi caùc yeáu toá moâi tröôøng.
+ Neáu toång ñieåm baèng 2.5 theå hieän chieán löôïc hieän taïi phaûn öùng ôû
möùc trung bình.
+ Neáu toång ñieåm baèng 1 theå hieän chieán löôïc hieän taïi phaûn öùng keùm
vôùi caùc yeáu toá moâi tröôøng.
II.1.3
Caùc yeáu toá beân trong cuûa doanh nghieäp
Caùc yeáu toá beân trong doanh nghieäp bao goàm taát caû caùc yeáu toá vaø heä
thoáng beân trong cuûa doanh nghieäp. Caùc doanh nghieäp caàn coá gaéng phaân
tích moät caùch caën keõ caùc yeáu toá noäi boä ñoù nhaèm xaùc ñònh roõ caùc öu ñieåm
vaø nhöôïc ñieåm cuûa mình. Treân cô sôû ñoù, doanh nghieäp coù theå ñöa ra caùc
bieän phaùp nhaèm giaûm bôùt nhöôïc ñieåm vaø phaùt huy öu ñieåm ñeå ñaït ñöôïc
lôïi theá toái ña. Caùc yeáu toá noäi boä chuû yeáu bao goàm:
- Caùc yeáu toá lieân quan ñeán nhaân söï: Nhaân coâng coù vai troø heát söùc quan
troïng ñoái vôùi söï thaønh coâng cuûa moät doanh nghieäp. Con ngöôøi cung caáp
döõ lieäu ñaàu vaøo ñeå hoaïch ñònh muïc tieâu, phaân tích boái caûnh moâi tröôøng,
löïa choïn thöïc hieän vaø kieåm tra caùc chieán löôïc cuûa doanh nghieäp. Duø
chieán löôïc, chính saùch, keá hoaïch coù ñuùng ñaén ñeán möùc ñoä naøo ñi nöõa thì
cuõng khoâng mang laïi hieäu quaû neáu khoâng coù nhöõng con ngöôøi laøm vieäc
coù hieäu quaû.
- Yeáu toá nghieân cöùu vaø phaùt trieån: Chaát löôïng cuûa caùc noã löïc nghieân
cöùu, phaùt trieån cuûa doanh nghieäp coù theå giiuùp cho doanh nghieäp giöõ
vöõng vò trí ñi ñaàu trong ngaønh hoaëc laøm ngöôïc laïi, laøm cho doanh nghieäp
tuït haäu so vôùi caùc doanh nghieäp ñaàu ngaønh trong caùc lónh vöïc nhö phaùt
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
-18-
trieån saûn phaåm môùi, chaát löôïng saûn phaåm, kieåm soaùt giaù thaønh vaø coâng ngheä
saûn xuaát.
- Yeáu toá saûn xuaát: Saûn xuaát laø lónh vöïc hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp gaén
lieàn vôùi vieäc taïo ra saûn phaåm. Ñaây laø moät trong nhöõng hoaït ñoäng chính
yeáu cuûa doanh nghieäp vaø coù aûnh höôûng maïnh ñeán söï thaønh coâng cuûa
doanh nghieäp.
- Yeáu toá taøi chính, keá toaùn: Taøi chính coù aûnh höôûng saâu roäng trong toaøn
doanh nghieäp. Boä phaän taøi chính cung caáp cho taát caû caùc lónh vöïc khaùc
thoâng tin roäng raõi thoâng qua heä thoáng keá toaùn, soå saùch bình thöôøng, ñoàng
thôøi coù moái töông taùc tröïc tieáp ñeán caùc lónh vöïc khaùc.
- Yeáu toá Marketing: Boä phaän Marketing bao goàm vieäc phaân tích, laäp keá
hoaïch, thöïc hieän vaø kieåm tra caùc chöông trình, trong ñoù ñaët troïng taâm
vaøo vieäc duy trì caùc moái quan heä vaø trao ñoåi vôùi khaùch haøng theo
nguyeân taéc ñoâi beân cuøng coù lôïi.
- Vaên hoùa cuûa doanh nghieäp: Moãi doanh nghieäp ñeàu coù moät vaên hoùa, neà
neáp toå chöùc rieâng ñònh höôùng cho phaàn lôùn coâng vieäc trong doanh
nghieäp. Noù laø nhöôïc ñieåm gaây caûn trôû cho vieäc hoaïch ñònh vaø thöïc hieän
chieán löôïc hoaëc laø öu ñieåm thuùc ñaåy caùc hoaït ñoäng. Doanh nghieäp coù
vaên hoùa , neà neáp maïnh, tích cöïc coù nhieàu cô hoäi ñeå thaønh coâng hôn so
vôùi caùc doanh nghieäp coù neàn neáp yeáu keùm.
¯ Xaây döïng ma traän ñaùnh giaù caùc yeáu toá moâi tröôøng noäi boä IFE (IFE
Matrix - Internal Factor Evaluation Matrix)
Cuõng töông töï nhö xaây döïng ma traän EFE, coâng vieäc ñaàu tieân ta
laäp baûng toång hôïp moâi tröôøng noäi boä ñeå tìm ra caùc ñieåm maïnh, ñieåm
yeáu chính taùc ñoäng ñeán söï thaønh coâng hay thaát baïi cuûa doanh nghieäp.
Baûng 1.2: Baûng toång hôïp moâi tröôøng noäi boä
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
-19-
1
Caùc yeáu toá
moâi tröôøng
noäi boä
Lieät keâ caùc
yeáu toá moâi
tröôøng noäi boä
cô baûn vaø
caùc thaønh toá
cuûa chuùng
2
Möùc ñoä
quan troïng
cuûa caùc yeáu
toá ñoái vôùi
ngaønh
Phaân
loaïi
möùc
ñoä
quan troïng
töông
ñoái
cuûa moãi yeáu
toá
3: Cao
2:
Trung
bình
1: Thaáp
3
Taùc ñoäng ñoái
vôùi doanh
nghieäp
4
Tính chaát taùc
ñoäng
5
Ñieåm
Phaân loaïi möùc
ñoä taùc ñoäng
cuûa moãi yeáu
toá ñoái vôùi
doanh nghieäp
3: Nhieàu
2: Trung bình
1: Ít
0: Khoâng taùc
ñoäng
Moâ taû tính
chaát taùc ñoäng
(+):
Ñieåm
maïnh
(-): Ñieåm yeáu
Nhaân trò soá
coät 2 (möùc
ñoä
quan
troïng)
vôùi
coät 3 (möùc
ñoä taùc ñoäng)
vaø ñaët daáu
(+) hoaëc daáu
(-) vaøo keát
quaû thu ñöôïc
Töø baûng treân, neáu coù nhieàu yeáu toá coù soá ñieåm “+” vaø soá ñieåm “-”
cao thì phaûi löu yù ñeán caùc yeáu toá naøy tröôùc nhaát, bôùi ñoù laø ñieåm maïnh
(+) vaø ñieåm yeáu (-) chính ñoái vôùi doanh nghieäp.
Xaây döïng ma traän IFE goàm 5 böôùc nhö sau:
- Böôùc 1: Lieät keâ caùc yeáu toá noäi boä cuûa doanh nghieäp bao goàm caû ñieåm
maïnh vaø ñieåm yeáu (thöôøng ít nhaát laø 10 yeáu toá).
- Böôùc 2: AÁn ñònh taàm quan troïng baèng caùch phaân loaïi töø 0.00 (laø khoâng
quan troïng) ñeán 1.00 (laø raát quan troïng) cho moãi yeáu toá. Taàm quan troïng
töông ñoái cuûa caùc yeáu toá naøy ñoái vôùi söï thaønh coâng cuûa doanh nghieäp
trong ngaønh.
- Böôùc 3: Xaùc ñònh heä soá töø 1 - 4 cho moãi yeáu toá, trong ñoù:
1: Ñieåm yeáu lôùn nhaát
2: Ñieåm yeáu nhoû nhaát
3: Ñieåm maïnh nhoû nhaát
4: Ñieåm maïnh lôùn nhaát
- Böôùc 4: Tính ñieåm cho töøng yeáu toá baèng caùch laáy taàm quan troïng nhaân
vôùi heä soá cuûa töøng yeáu toá.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
-20-
- Böôùc 5: Tính toång ñieåm cho toaøn boä caùc yeáu toá. Toång ñieåm theå hieän
doanh nghieäp maïnh hay yeáu.
Ñieåm 1: Doanh nghieäp ñang yeáu
Ñieåm 2.5: Doanh nghieäp ñang ôû möùc trung bình
Ñieåm 4: Doanh nghieäp maïnh ôû caùc yeáu toá noäi boä
Toùm laïi, chieán löôïc kinh doanh laø keá hoaïch saûn xuaát kinh doanh daøi
haïn cuûa doanh nghieäp nhaèm xaùc ñònh muïc tieâu maø doanh nghieäp phaûi
ñaït ñöôïc trong töông lai, xaùc ñònh con ñöôøng ñeå ñi tôùi muïc tieâu ñoù vaø
caùc phöông tieän ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu ñoù. Ñeå xaùc ñònh ñöôïc muïc
tieâu treân ñoøi hoûi caùc nhaø quaûn trò phaûi thaáu hieåu caùc moâi tröôøng vó moâ,
moâi tröôøng noäi boä, moâi tröôøng taùc nghieäp.
Doanh nghieäp naøo cuõng chòu söï taùc ñoäng cuûa caùc moâi tröôøng treân.
Tuy nhieân, moãi doanh nghieäp cuï theå khaùc nhau neân möùc ñoä taùc ñoäng
cuûa caùc yeáu toá moâi tröôøng cuõng khaùc nhau. Vieäc phaân tích kyõ löôõng caùc
yeáu toá moâi tröôøng cho pheùp nhaø quaûn trò doanh nghieäp nhaän bieát ñöôïc cô
hoäi saûn xuaát kinh doanh ñöa doanh nghieäp tieán leân, ñoàng thôøi nhaän bieát
nguy cô ñeå giaûm ruûi ro trong saûn xuaát kinh doanh.
II.1.4
Caùc yeáu toá moâi tröôøng quoác teá
Söï thay ñoåi ngoaïi caûnh quoác teá coù theå daãn ñeán khaû naêng môû roäng
hoaëc thu heïp thò tröôøng ñoái vôùi doanh nghieäp. Nhöõng naêm gaàn ñaây, caùc
nöôùc ñang phaùt trieån ñaõ taïo cô hoäi cho caùc nöôùc phaùt trieån baùn caùc thieát
bò vaø coâng ngheä saûn xuaát hieän ñaïi; nhöng ñoàng thôøi ôû chính caùc nöôùc
phaùt trieån aáy cuõng phaûi chaáp nhaän nguy cô ñe doaï cuûa haøng hoùa giaù reû
töø caùc nöôùc ñang phaùt trieån ñöa vaøo daãn ñeán söï caïnh tranh quyeát lieät ñoái
vôùi caùc doanh nghieäp cuûa caùc nöôùc ñang phaùt trieån naøy.
Moät baèng chöùng cuûa söï aûnh höôûng quoác teá daãn ñeán hoaït ñoäng cuûa
caùc doanh nghieäp nöôùc ta, ñaëc bieät laø lónh vöïc deät may, töø ñaàu nhöõng
naêm 90 ñeán nay laø raát roõ neùt. Do caûi caùch heä thoáng kinh teá dieãn ra ôû caùc
nöôùc XHCN ôû Ñoâng AÂu vaø Lieân Xoâ tröôùc ñaây ñaõ taïo ra cô hoäi xuaát khaåu
haøng hoaù lôùn chöa töøng coù cho caùc doanh nghieäp deät - may vaø giaøy da
Vieät Nam. Ñoàng thôøi keøm theo noù laø haøng loaït caùc doanh nghieäp cung
caáp dòch vuï trong lónh vöïc naøy cuõng phaùt trieån raát maïnh meõ.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
- Xem thêm -