Tài liệu Vốn trong dn

viªn ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc sinh Lêi më ®Çu §Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh theo ph¸p luËt, thùc hiÖn môc tiªu s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp lµ sinh lîi vµ ph¸t triÓn, bÊt kú DN nµo còng cÇn cã mét lîng vèn tèi thiÓu nhÊt ®Þnh. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh tõ gãc ®é tµi chÝnh còng lµ qu¸ tr×nh ph©n phèi ®Ó t¹o lËp vµ sö dông vèn cña doanh nghiÖp nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, trong qu¸ tr×nh ®ã, lu«n diÔn ra sù chuyÓn ho¸ biÕn ®æi liªn tôc cña c¸c nguån tµi chÝnh. Muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong m«i trêng c¹nh tranh gay g¾t vµ khèc liÖt nh hiÖn nay, mçi doanh nghiÖp ph¶i cã mét n¨ng lùc tµi chÝnh nhÊt ®Þnh. NghÜa lµ ph¶i cã mét sè vèn kinh doanh cÇn thiÕt (biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña tµi s¶n kinh doanh) ®Ó mua s¾m, m¸y mãc, trang thiÕt bÞ, x©y dùng nhµ xëng, mua vËt t, tiÒn mÆt, nh©n lùc, th«ng tin, uy tÝn cña doanh nghiÖp ®îc sö dông cho môc ®Ých s¶n xuÊt kinh doanh.TÊt c¶ tµi s¶n nµy cña doanh nghiÖp ®Òu ®îc trang tr¶i b»ng nh÷ng nguån vèn mµ doanh nghiÖp huy ®éng ®îc.Nãi mét c¸ch kh¸c,nguån vèn cña doanh nghiÖp lµ nguån h×nh thµnh tµi s¶n hiÖn cã cña doanh nghiÖp . Trong c¬ chÕ tµi chÝnh hiÖn nay,toµn bé nguån vèn cña DN ®îc h×nh thµnh tõ 2 nguån: -Nguån nî ph¶i tr¶. -Nguån vèn chñ së h÷u. Nî ph¶i tr¶ lµ nh÷ng nguån vèn sö dông t¹m thêi ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh vay,vµ thanh to¸n gi÷a DN vµ c¸c DN kh¸c,gi÷a c¸ nh©n trong vµ ngoµi DN,nh vay,nî... Nguån vèn chñ së h÷u lµ nguån vèn sö dông l©u dµi(cßn gäi lµ vèn tù cã).QuyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n tuú thuéc vµo chÕ ®é së h÷u víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. ë ®©y, em kh«ng cã tham väng ®i s©u t×m hiÓu nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc nµy cña tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp mµ chØ ®Ò cËp nã ¸p dông cho c¸c C«ng sinh viªn thùc hiÖn:trÞnh thÞ lý 16365-46 líp 46 kt1 , mssv 1 viªn ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc sinh ty x©y l¾p nhµ níc , doanh nghiÖp mµ vèn ban ®Çu ho¹t ®éng do nhµ níc cÊp, tøc nhµ níc lµ chñ së h÷u vèn vµ mang nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng, ®Æc trng cña c¸c doanh nghiÖp x©y dùng, kh¸c víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng th¬ng m¹i vµ dÞch vô, c«ng nghiÖp kh¸c. Nghiªn cøu vµ lùa chän nh÷ng qu¸ tr×nh tæ chøc ®óng ®¾n cho doanh nghiÖp, tæ chøc thùc hiÖn nh÷ng quy ®Þnh ®ã nh»m ®¹t ®îc môc tiªu ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, ®ã lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn, kh«ng ngõng t¨ng gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng. Dùa vµo nh÷ng vÊn ®Ò nµy, chuyªn ®Ò cña em gåm 3 phÇn : PhÇn mét : I, Kh¸i niÖm vÒ vèn vµ sù cÇn thiÕt ph¶i nghiªn cøu viÖc sö dông vèn cã hiÖu qu¶ II, Vai trß cña vèn ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, III, HiÖu qu¶ sö dông vèn lµ g×, ý nghÜa cña viÖc sö dông vèn cã hiÖu qu¶, chØ tiªu ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn trong doanh nghiÖp th«ng qua chØ tiªu hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng(VL§) vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh(VC§). u , nhîc ®iÓm vµ ý nghÜa cña chóng PhÇn hai: I, Mét sè nhËn xÐt chung vÒ t×nh h×nh SD vèn t¹i c¸c c«ng ty x©y l¾p : +§Æc ®iÓm chung. +VÞ trÝ, tÇm quan träng. +NhiÖm vô cña c«ng ty x©y l¾p trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi trong níc vµ ngoµi níc trong thêi ®¹i míi. II, Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn trong c«ng ty x©y l¾p ¸p dông trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay. PhÇn kÕt luËn : Do kiÕn thøc thùc tÕ vµ hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ , em rÊt mong sù gãp ý cña thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó em cã thÓ cã c¸ch nh×n s©u s¾c h¬n, thùc tÕ h¬n, gióp cho em tiÕp nhËn kiÕn thøc cña chuyªn ngµnh m×nh thuËn lîi vµ ¸p dông tèt trong c«ng viÖc sau nµy . Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù híng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o gi¸o viªn chñ nhiÖm NguyÔn Quèc Tr©n cïng víi sù gi¶ng d¹y tËn tÞnh cña c¸c thÇy c« gi¸o trong bé m«n kinh tÕ . sinh viªn thùc hiÖn:trÞnh thÞ lý 16365-46 líp 46 kt1 , mssv 2 viªn sinh viªn thùc hiÖn:trÞnh thÞ lý 16365-46 ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc sinh líp 46 kt1 , mssv 3 viªn ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc sinh PhÇn mét I, Kh¸i niÖm vÒ vèn , vai trß cña vèn víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp 1. Kh¸i niÖm : Theo nghÜa chung nhÊt, vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña c¸c lo¹i tµi s¶n cña DN tån t¹i díi c¸c h×nh thøc kh¸c nhau ®îc sö dông vµo môc ®Ých s¶n xuÊt kinh doanh sinh lîi cho doanh nghiÖp . §ã lµ nguån nguyªn vËt liÖu, tµi s¶n cè ®Þnh s¶n xuÊt, nh©n lùc, th«ng tin, uy tÝn cña doanh nghiÖp, ®îc sö dông cho môc ®Ých ®Ó sinh lîi cho doanh nghiÖp . Vèn kh¸c víi tiÒn vµ c¸c lo¹i hµng ho¸ tiªu dïng kh¸c, tiÒn tiªu dïng trong lu th«ng díi h×nh thøc mua b¸n trao ®æi, c¸c vËt phÈm tiªu dïng nªn kh«ng ®îc gäi lµ vèn. C¸c hµng ho¸ ®îc sö dông cho tiªu dïng còng kh«ng ph¶i lµ vèn. 2 .Ph©n lo¹i vèn : -Theo ý nghÜa cña vèn , vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y dùng gåm : +Vèn ph¸p ®Þnh : lµ vèn tèi thiÓu ph¶i cã ®Ó thµnh lËp doanh nghiÖp do ph¸p luËt quy ®Þnh . +Vèn ®iÒu lÖ : lµ sè vèn ghi trong ®iÒu lÖ cho tõng lo¹i nghÒ cña doanh nghiÖp khi thµnh lËp, khi bè c¸o thµnh lËp do c¸c chñ së h÷u gãp. +Vèn huy ®éng : lµ sè vèn do doanh nghiÖp (nhµ níc) huy ®éng díi c¸c h×nh thøc nh ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, nhËn vèn liªn kÕt,vay c¸c tæ chøc c¸ nh©n ®Ó kinh doanh . -Theo tÝnh chÊt ho¹t ®éng, vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y dùng gåm : +Vèn ë d¹ng hiÖn vËt +Vèn ë d¹ng tiÒn +Vèn ë d¹ng kh¸c (ng©n phiÕu, nh·n hiÖu, th«ng tin ...) -Theo tÝnh chÊt ho¹t ®éng vµ nghÜa hÑp th× sè vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y dùng bao gåm hai bé phËn chÝnh:vèn cè ®Þnh vµ vèn lu ®éng. 2.1. Vèn cè ®Þnh (VC§) : sinh viªn thùc hiÖn:trÞnh thÞ lý 16365-46 líp 46 kt1 , mssv 4 viªn ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc sinh §Ó ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh , c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã vèn. Víi doanh nghiÖp x©y dùng, vèn dïng vµo s¶n xuÊt kinh doanh gäi lµ vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y dùng. Theo nghÜa réng, vèn cña doanh nghiÖp bao gåm tÊt c¶ c¸c yÕu tè phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nh vèn cè ®Þnh, vèn lu ®éng, nh©n lùc, th«ng tin, c¸c bÝ quyÕt c«ng nghÖ. Cã thÓ nãi, vèn lµ tµi nguyªn cña doanh nghiÖp.Vèn trong doanh nghiÖp ®îc chia lµm hai lo¹i lµ vèn cè ®Þnh vµ vèn lu ®éng. 2.1.1.Kh¸i niÖm VC§ Lµ mét bé phËn cña vèn s¶n xuÊt, lµ sè vèn øng tríc ®Ó mua s¾m, x©y dùng c¸c tµi s¶n cè ®Þnh nªn quy m« vèn cè ®Þnh lín hay bÐ hoµn toµn phô thuéc vµo quy m« cña tµi s¶n cè ®Þnh. Ngîc l¹i, quy m« cña tµi s¶n cè ®Þnh doanh nghiÖp x©y dùng l¹i phô thuéc ®Æc thï lo¹i h×nh s¶n xuÊt, tÝnh chÊt cña d©y truyÒn c«ng nghÖ vµ tr×nh ®é trang bÞ kü thuËt cña doanh nghiÖp. Trong ngµnh x©y dùng, quy m« vèn cè ®Þnh cña c¸c doanh nghiÖp rÊt kh¸c nhau nªn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ trong ®iÒu kiÖn khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn th× doanh nghiÖp nµo cã vèn cè ®Þnh lín thêng cã quy m« vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt lín, kinh tÕ hiÖn ®¹i. Víi mét nguån vèn x©y dùng t×m ra c¸ch sö dông ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ tèi u lµ môc tiªu mµ doanh nghiÖp nµo còng t×m c¸ch ®¹t ®Õn. Vèn cè ®Þnh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña tµi s¶n cè ®Þnh. V× vËy, ®Æc ®iÓm cña vèn cè ®Þnh phô thuéc ®Æc ®iÓm cña tµi s¶n cè ®Þnh. §ã lµ: - Vèn cè ®Þnh tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh doanh - Khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. VÒ sè lîng (sè tµi s¶n cè ®Þnh) kh«ng ®æi, nhng vÒ mÆt gi¸ trÞ, vèn cè ®Þnh ®îc dÞch chuyÓn dÇn vµo trong gi¸ thµnh s¶n phÈm mµ VC§ ®ã s¶n xuÊt ra. Th«ng qua h×nh thøc khÊu hao mßn tµi s¶n C§, gi¸ trÞ dÞch chuyÓn dÇn ®ã t¬ng øng víi møc ®é hao mßn thùc tÕ cña tµi s¶n C§. Nguån vèn cè ®Þnh trong doanh nghiÖp nhµ níc: Trong nÒn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng nh hiÖn nay. ë níc ta th× nguån vèn cè ®Þnh cña c¸c doanh nghiÖp x©y dùng còng rÊt ®a d¹ng, cã thÓ kÓ tíi : - Nguån vèn do chñ së h÷u lµ nhµ níc ®Çu t ban ®Çu khi thµnh lËp. - Nguån vèn cÊp ph¸t bæ xung tõ ng©n s¸ch. - Nguån vèn do ®îc biÕu, ®îc tÆng. - Nguån vèn tõ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, vèn vay. sinh viªn thùc hiÖn:trÞnh thÞ lý 16365-46 líp 46 kt1 , mssv 5 viªn ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc sinh 2.1.2.Ph©n lo¹i VC§ : C¸ch ph©n lo¹i vµ nhËn biÕt VC§ còng lµ c¸ch ph©n lo¹i vµ nhËn biÕt TSC§ v× VC§ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña TSC§ . a- Ph©n lo¹i theo tÝnh chÊt TSC§ : * Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh: Lµ bé phËn t liÖu s¶n xuÊt gi÷ chøc n¨ng lµ t liÖu lao ®éng cã h×nh th¸i vËt chÊt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tõng ®¬n vÞ tµi s¶n cã kÕt cÊu ®éc lËp vµ lµ mét hÖ thèng gåm nhiÒu bé phËn tµi s¶n cã kÕt cÊu ®éc lËp. Chóng cã gi¸ trÞ lín, thêi gian sö dông l©u dµi, tham gia nhiÒu lÇn vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nhng vÉn gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu. VÒ mÆt gi¸ trÞ, tµi s¶n cè ®Þnh chuyÓn dÇn gi¸ trÞ cña chóng vµo trong gi¸ trÞ sö dông mµ chóng s¶n xuÊt ra. Th«ng qua h×nh thøc khÊu hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh. Do vËy, gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh bÞ gi¶m dÇn tïy theo møc hao mßn cña chóng. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh gåm: - Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc . - M¸y mãc, thiÕt bÞ. - Ph¬ng tiÖn vËn t¶i, truyÒn dÉn c¸p ®iÖn, níc th«ng tin ... §Ó sö dông vèn cè ®Þnh cã hiÖu qu¶, kh«ng nhÊt thiÕt doanh nghiÖp ph¶i trang bÞ ®Çy ®ñ c¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh, tuú tõng kh¶ n¨ng vµ trêng hîp, nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh chØ cÇn thiÕt cho doanh nghiÖp trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh nµo ®ã. Doanh nghiÖp cã thÓ ký hîp ®ång thuª tµi s¶n cè ®Þnh. Ngîc l¹i cã nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh, doanh nghiÖp cã thÓ cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c thuª theo thêi h¹n ®i thuª, viÖc thuª tµi s¶n cè ®Þnh ®îc chia thµnh hai h×nh thøc : -Thuª dµi h¹n -Thuª ng¾n h¹n *Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh : lµ nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt (kh«ng nh×n thÊy, còng kh«ng sê thÊy) thÓ hiÖn mét lîng gi¸ trÞ ®· ®îc ®Çu t, trong ®ã lµ lîi Ých cña c¸c nguån cã tÝnh kinh tÕ mµ gi¸ trÞ cña chóng xuÊt ph¸t tõ c¸c ®Æc quyÒn cña doanh nghiÖp. Chóng cã liªn quan nhiÒu ®Õn chu kú s¶n xuÊt (nh cho phÐp liªn quan ®Õn ®Êt sö dông, quyÒn ph¸t hµnh, b»ng ph¸t minh, s¸ng chÕ, b¶n quyÒn t¸c gi¶, ...). Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh gåm : -Cho phÐp thµnh lËp doanh nghiÖp (®iÒu tra, kh¶o s¸t, lËp dù ¸n, ...) chuÈn bÞ s¶n xuÊt kinh doanh. sinh viªn thùc hiÖn:trÞnh thÞ lý 16365-46 líp 46 kt1 , mssv 6 viªn ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc sinh -Gi¸ trÞ ph¸t minh, s¸ng chÕ ... -Cho phÐp lîi thuÕ th¬ng m¹i (vÞ trÝ, uy tÝn cña doanh nghiÖp ...) mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ khi thµnh lËp hay s¸t nhËp ...vµ tµi s¶n cè ®Þnh kh¸c nh quyÒn ®Æc, quyÒn thuª nhµ, ®éc quyÒn s¶n xuÊt kinh doanh. b- Ph©n lo¹i theo chøc n¨ng, t¸c dông cña tµi s¶n cè ®Þnh : -Tµi s¶n cè ®Þnh trùc tiÕp s¶n xuÊt, thi c«ng x©y l¾p (nhµ cöa, c«ng tr×nh, ph¬ng tiÖn vËn t¶i m¸y mãc, thiÕt bÞ c¬ giíi ...) -Tµi s¶n cè ®Þnh gi¸n tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p : kh«ng trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt mµ chØ cã t¸c dông phôc vô trong lÜnh vùc gi¸n tiÕp nhng kh«ng thÓ thiÕu chóng bao gåm nhµ tiÕp kh¸ch, thiÕt bÞ giao th«ng c«ng céng ... 2.1.3C¸ch nhËn biÕt VC§ : TSC§ h÷u h×nh ph¶i tho· m·n ®ång thêi bèn tiªu chuÈn díi ®©y : +Ch¾c ch¾n thu ®îc lîi Ých KT trong t¬ng lai tõ viÖc sö dông tµi s¶n ®ã. +Nguyªn gi¸ TS ®ã ph¶i ®îc x¸c ®Þnh mét c¸ch tin cËy. +Gi¸ trÞ ®ñ lín tõ 10 triÖu ®ång ViÖt Nam trë lªn. +Thêi gian sö dông ®ñ lín, tõ mét n¨m trë lªn. Nh÷ng kho¶n chi phÝ kh«ng ®ång thêi tho¶ m·n c¶ 4 tÝnh chÊt nªu trªn th× ®îc h¹ch to¸n trùc tiÕp hoÆc ®îc ph©n bæ dÇn vµo CPKD cña DN . TSC§ v« h×nh lµ chi phÝ trong giai ®o¹n triÓn khai ®îc t¹o ra tõ néi bé DN nÕu tho¶ m·n 7 ®iÒu kiÖn sau : -TÝnh kh¶ thi vÒ mÆt kü thuËt ®¶m b¶o cho viÖc hoµn thµnh vµ ®a TS v« h×nh vµo sö dông theo dù tÝnh hoÆc ®Ó b¸n -DN dù ®Þnh hoµn thµnh TS v« h×nh ®Ó sö dông hoÆc b¸n -DN cã kh¶ n¨ng sö dông hoÆc b¸n TS v« h×nh ®ã. -TS v« h×nh ®ã ph¶i t¹o ra ®îc lîi Ých kinh tÕ trong t¬ng lai -Cã ®Çy ®ñ c¸c nguån lùc vÒ kü thuËt, tµi chÝnh vµ c¸c nguån lùc kh¸c ®Ó hoµn tÊt c¸c giai ®o¹n triÓn khai, b¸n hoÆc sö dông TS v« h×nh ®ã -Cã kh¶ n¨ng x¸c ®Þnh mét c¸ch ch¾c ch¾n toµn bé chi phÝ trong giai ®o¹n triÓn khai ®Ó t¹o ra TS v« h×nh ®ã -§ñ tÝnh chÊt vÒ thêi gian sö dông vµ gi¸ trÞ theo Q§ cho TSC§ v« h×nh Q§ cña BTC,sè 206/2003/Q§-BTC: HiÖn nay, nhµ níc trao quyÒn ®Çy ®ñ cho gi¸m ®èc vµ tËp thÓ lao ®éng cña xÝ nghiÖp, nhµ níc chØ qu¶n lý tæng thÓ tµi s¶n cè ®Þnh mµ kh«ng qu¶n lý trùc sinh viªn thùc hiÖn:trÞnh thÞ lý 16365-46 líp 46 kt1 , mssv 7 viªn ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc sinh tiÕp tõng ®èi tîng, tõng danh ®iÓm tµi s¶n cè ®Þnh. Nhµ níc chØ yªu cÇu xÝ nghiÖp kh«ng lµm gi¶m tæng thÓ, xÝ nghiÖp cã quyÒn mua s¾m trao ®æi, cho thuª, cho vay mét phÇn tµi s¶n cè ®Þnh cña m×nh, miÔn lµ tæng thÓ gi¸ trÞ chung vµ n¨ng lùc cña xÝ nghiÖp ngµy cµng t¨ng ... C¬ së míi nµy t¹o ®iÒu kiÖn cho xÝ nghiÖp ph¸t huy cao hiÖu xuÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh, ®ång thêi gi¶m bít thñ tôc trong c«ng viÖc thay ®æi tµi s¶n cè ®Þnh ®Ó n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt cho ®¬n vÞ c¬ së. 2.2. Vèn lu ®éng (VL§): 2.2.1. Kh¸i niÖmVL§: Vèn lu ®éng lµ tiÒn øng vµo tµi s¶n lu ®éng (ph©n chia mua s¾m, tµi s¶n lu ®éng b»ng vèn lu ®éng) Lµ mét bé phËn cña vèn s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp x©y dùng mµ h×nh th¸i vËt chÊt cña nã chñ yÕu thuéc vÒ ®èi tîng lao ®éng. Vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp x©y dùng lµ toµn bé sè vèn mµ doanh nghiÖp ph¶i øng ra nh»m tho¶ m·n nhu cÇu dù tr÷ nguyªn vËt liÖu trong giai ®o¹n s¶n xuÊt vµ nhu cÇu lu th«ng. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, vèn lu ®éng lu«n biÕn ®æi tõ h×nh th¸i tiÒn tÖ sang h×nh th¸i hiÖn vËt råi trë vÒ h×nh th¸i tiÒn tÖ ®Ó thùc hiÖn mét vßng chu chuyÓn. Sau mçi vßng chu chuyÓn, vèn lu ®éng sÏ ®îc thu håi toµn bé díi h×nh thøc tiÒn tÖ. Vßng chu chuyÓn (hay chu kú - vßng lu chuyÓn) cña vèn lu ®éng lµ kho¶ng thêi gian cÇn thiÕt ®Ó vèn lu ®éng biÕn ®æi t h×nh th¸i tiÒn tÖ sang h×nh th¸i hiÖn vËt råi trë l¹i h×nh th¸i tiÒn tÖ. Sù biÕn ®æi cña vèn cã tÝnh chÊt tuÇn hoµn, nh vËy gäi lµ chu chuyÓn cña vèn. Vßng chu chuyÓn vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp x©y dùng ®îc biÓu thÞ b»ng c«ng thøc : T... H ... SX ... TP... T’ Vßng chu chuyÓn nµy gåm 3 giai ®o¹n : +Doanh nghiÖp dïng tiÒn ®Ó mua s¾m nguyªn, nhiªn vËt liÖu, phô tïng thay thÕ ... dù tr÷ trong kho cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt (tiÒn tÖ ®Õn hiÖn vËt) +Giai ®o¹n trùc tiÕp s¶n xuÊt. Doanh nghiÖp suÊt c¸c nguyªn vËt liÖu trong kho dù tr÷ cña ®¬n vÞ ®Ó ®a vµo s¶n xuÊt thi c«ng x©y l¾p. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sinh viªn thùc hiÖn:trÞnh thÞ lý 16365-46 líp 46 kt1 , mssv 8 viªn ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc sinh díi t¸c ®éng cña ngêi lao ®éng th«ng qua t liÖu lao ®éng ®· biÕn nguyªn, nhiªn vËt liÖu... thµnh c¸c s¶n phÈm hoµn chØnh(thµnh phÈm) Vèn lu ®éng trong giai ®o¹n nµy chÝnh lµ gi¸ trÞ c¸c s¶n phÈm ®· hoµn chØnh vµ mét sè s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o dë dang, c¸c b¸n thµnh phÈm. Thêi gian vèn lu ®éng dõng l¹i trong giai ®o¹n s¶n xuÊt gäi lµ thêi gian s¶n xuÊt. +KÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Doanh nghiÖp tiÕn hµnh bµn giao, thanh to¸n khèi lîng s¶n phÈm ®Ó thu tiÒn vÒ. Trong giai ®o¹n nµy, vèn lu ®éng tõ h×nh th¸i hµng ho¸ vÒ h×nh th¸i tiÒn tÖ. Thêi gian vèn lu ®éng dõng l¹i trong lu th«ng gäi lµ thêi gian lu th«ng. Tæng thêi gian dù tr÷ s¶n xuÊt, thêi gian s¶n xuÊt , thêi gian lu th«ng gäi lµ chu kú cña vèn lu ®éng. 2.2.2 Thµnh phÇnVL§: §Ó qu¶n lý vµ sö dông cã hiÖu qña cÇn ph©n lo¹i vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp x©y dùng theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau phï hîp yªu cÇu qu¶n lý. * C¨n cø vµo nguån h×nh thµnh vèn lu ®éng : +Vèn lu ®éng tù cã: h×nh thµnh tõ khi thµnh lËp doanh nghiÖp, do nhµ níc cÊp mét lÇn ban ®Çu khi doanh nghiÖp míi bíc vµo ho¹t ®éng vµ sÏ ®iÒu chØnh vèn ®ã khi cã sù biÕn ®æi mÆt gi¸ (doanh nghiÖp nhµ níc) +Vèn lu ®éng coi nh tù cã : lµ nguån vèn néi bé mµ doanh nghiÖp x©y dùng cã thÓ lîi dông ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt nh tiÒn l¬ng, phÝ tæn tiÒn thuÕ ph¶i tr¶, ph¶i nép nhng cha ®Õn ngµy ph¶i tr¶, ph¶i nép phÝ tæn trÝch tríc. +Vèn lu ®éng ®i vay : lµ sè vèn lu ®éng doanh nghiÖp vay cña c¸ nh©n, tËp thÓ nh»m ®¸p øng nhu cÇu vÒ dù tr÷, nhu cÇu thêng xuyªn, nhu cÇu thanh to¸n cña ®¬n vÞ. *C¨n cø vµo h×nh th¸i vËt chÊt : -Vèn lu ®éng n»m trong kh©u dù tr÷ s¶n xuÊt : lµ biÓu hiÖn cña c¸c nguyªn, nhiªn, vËt liÖu chÝnh, b¸n thµnh phÈm, cÊu kiÖn x©y dùng, vËt liÖu, phô tïng thay thÕ, vËt liÖu dïng s¬n, m¹, xµ phßng... -Vèn lu ®éng n»m trong kh©u s¶n xuÊt : lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña c¸c s¶n phÈm dë dang (c¸c s¶n phÈm cha bµn giao cho chñ ®Çu t, chÝnh phñ chê ph©n bæ ...). -Vèn lu ®éng n»m trong kh©u lu th«ng : biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña c¸c thµnh phÈm chê tiªu thô hµng ho¸ mua ngoµi, vèn trong thanh to¸n, c¸c kho¶n vèn ng¾n h¹n, c¸c kho¶n vèn thÕ chÊp ... *C¨n cø vµo h×nh th¸i biÓu hiÖn : sinh viªn thùc hiÖn:trÞnh thÞ lý 16365-46 líp 46 kt1 , mssv 9 viªn ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc sinh +VËt t, hµng ho¸ : biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña c¸c tµi s¶n lu ®éng, tµi s¶n lu th«ng cã h×nh th¸i hiÖn vËt cô thÓ (nguyªn vËt liÖu,b¸n thµnh phÈm...). -Vèn b»ng tiÒn : lµ c¸c kho¶n vèn b»ng tiÒn cña doanh nghiÖp nh : tiÒn mÆt tån quü, tiÒn göi ng©n hµng ... vèn trong thanh to¸n, tiÒn t¹m øng ... *C¨n cø vµo quan hÖ së h÷u : +Vèn chñ së h÷u : lµ sè vèn lu ®éng mµ doanh nghiÖp hoµn toµn cã ®Çy ®ñ c¸c quyÒn së h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t, phôc vô nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh +Nî ph¶i tr¶ : lµ kho¶n vèn lu ®éng ®îc h×nh thµnh do nhu cÇu s¶n xuÊt mµ doanh nghiÖp ®· vay cña ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông, c¸c tæ chøc tµi chÝnh, c¸c c¸ nh©n, tæ chøc kinh tÕ vay th«ng qua ph¸t hµnh tÝn phiÕu, cæ phiÕu ... *C¨n cø vµo nguån h×nh thµnh : +Vèn ®iÒu lÖ : lµ sè vèn trong ®iÒu lÖ khi thµnh lËp doanh nghiÖp vµ ph¶i ®îc bæ xung khi ®îc giao nhiÖm vô bæ xung (vèn tù cã), ®ã chÝnh lµ tiÒn ng©n s¸ch nhµ níc cÊp vµ coi nh nguån ng©n s¸ch nhµ níc vèn viÖn trî, tÆng, biÕu ... +Vèn huy ®éng : lµ sè vèn mµ doanh nghiÖp huy ®éng díi c¸c h×nh thøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, nhËn vèn gãp liªn doanh, liªn kÕt theo quy dÞnh cña ph¸p luËt. Vèn nµy phôc vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. +Nguån vèn tù bæ xung : lµ nguån vèn doanh nghiÖp trÝch tõ lîi nhuËn ®Ó bæ xung vµo vèn nh»m t¨ng quy m« s¶n xuÊt. 2.2.3KÕt cÊu VL§ : KÕt cÊu vèn lu ®éng lµ tû träng tõng lo¹i vèn so víi tæng sè vèn lu ®éng qua kÕt cÊu vèn lu ®éng, thÊy ®îc t×nh h×nh ph©n bæ vèn lu ®éng vµ sö dông mçi kho¶n trong mçi chu kú quay cña vèn. Tõ ®ã biÕt ®îc träng ®iÓm qu¶n lý vèn lu ®éng trong tõng doanh nghiÖp x©y dùng . *KÕt cÊu vèn lu ®éng phô thuéc vµo c¸c nh©n tè : -Nh©n tè vÒ mÆt s¶n xuÊt : +Víi doanh nghiÖp x©y dùng : lµ vèn nguyªn liÖu kÕt cÊu, b¸n thµnh phÈm ... +Chu kú s¶n xuÊt (trong c«ng tr×nh x©y dùng dµi) kÕt cÊu vèn x©y dùng cao (thêi gian dµi, vèn lín). +§iÒu kiÖn s¶n xuÊt (tiÕn hµnh ngoµi trêi, chi phÝ phô lín, vËn chuyÓn nhiÒu ...). sinh viªn thùc hiÖn:trÞnh thÞ lý 16365-46 líp 46 kt1 , mssv 10 viªn ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc sinh -Nh©n tè vÒ mÆt cung cÊp: Tæng nguyªn vËt liÖu, b¸n thµnh phÈm lín, (rÊt lín) cung cÊp vËt t kü thuËt kÞp thêi vµ ®ång bé theo tiÕn ®é ¶nh hëng lín ®Õn thêi gian x©y dùng dÉn ®Õn ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn kÕt cÊu vèn lu ®éng -Nh©n tè phô thuéc qu¸ tr×nh lu th«ng, lµ khi kÕt cÊu x©y dùng xong, kÕt cÊu vèn lu ®éng phô thuéc h×nh thøc nghiÖm thu, chÕ ®é thanh quÕt to¸n ... II Vai trß cña vèn ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp: VÒ ph¸p luËt: Mçi doanh nghiÖp khi muèn thµnh lËp th× ®iÒu kiÖn ®Çu tiªn doanh nghiÖp ®ã ph¶i cã mét lîng vèn nhÊt ®Þnh (lîng vèn tèi thiÓu mµ ph¸p luËt quy ®Þnh cho tõng lo¹i doanh nghiÖp). Vèn cã thÓ ®îc xem lµ mét c¬ së quan träng nhÊt ®Ó ®¶m b¶o cho sù tån t¹i t c¸ch ph¸p luËt cña doanh nghiÖp tríc ph¸p luËt. VÒ kinh tÕ : bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo muèn t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn ®Òu cÇn cã vèn. Vèn lµ yÕu tè quan träng hµng ®Çu trong chiÕn lîc ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña tõng doanh nghiÖp. Mét doanh nghiÖp muèn ®øng v÷ng trªn thÞ trêng th× doanh nghiÖp ®ã ph¶i cã mét lîng vèn nhÊt ®Þnh, lîng vèn ®ã kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp diÔn ra liªn tôc mµ cßn ph¶i dïng ®Ó c¶i tiÕn m¸y mãc thiÕt bÞ, hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ. Môc ®Ých cuèi cïng cña doanh nghiÖp lµ t×m kiÕm lîi nhuËn. Lîi nhuËn lµ kho¶n tiÒn chªnh lÖch gi÷a thu nhËp vµ chi phÝ doanh nghiÖp bá ra ®Ó ®¹t ®îc thu nhËp ®ã tõ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp ®ã ®a l¹i. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¸c doanh nghiÖp kh«ng chØ tån t¹i ®¬n thuÇn mµ cßn cã sù c¹nh tranh gay g¾t víi nhau. NÕu thiÕu vèn sÏ dÉn ®Õn n¨ng xuÊt lao ®éng thÊp, thu nhËp thÊp, doanh nghiÖp sÏ cµng tôt lïi v× vßng quay cña vèn cµng ng¾n l¹i th× quy m« cña doanh nghiÖp cµng co l¹i. -Bªn c¹nh ®ã, mçi doanh nghiÖp cã mét lîng vèn t¬ng ®èi th× doanh nghiÖp sÏ chñ ®éng h¬n trong viÖc lùa chän nh÷ng phÇn s¶n xuÊt kinh doanh hîp lý, hiÖu qu¶, ®¶m b¶o an toµn tæ chøc, hiÖu qu¶ vèn n©ng cao, huy ®éng tµi trî dÔ dµng, kh¶ n¨ng thanh to¸n ®¶m b¶o, cã ®ñ tiÒm lùc kh¾c phôc khã kh¨n vµ mét sè rñi ro trong kinh doanh. -Vèn Êy lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh doanh nghiÖp nªn më réng hay thu hÑp ph¹m vi ho¹t ®éng cña m×nh.ThËt vËy, khi ®ång vèn cña doanh nghiÖp cµng sinh s«i n¶y në, th× doanh nghiÖp sÏ m¹nh d¹n më réng ph¹m vi ho¹t ®éng vµo c¸c tiÒm n¨ng mµ tríc ®ã doanh nghiÖp cha cã ®iÒu kiÖn th©m nhËp vµ ngîc l¹i sinh viªn thùc hiÖn:trÞnh thÞ lý 16365-46 líp 46 kt1 , mssv 11 viªn ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc sinh khi ®ång vèn bÞ h¹n chÕ th× doanh nghiÖp nªn tËp trung vµo mét sè ho¹t ®éng mµ doanh nghiÖp cã lîi thÕ trªn thÞ trêng. §èi víi c¸c DN tiÕp nhËn vèn níc ngoµi, ngoµi viÖc SD vèn nµy, hä cßn cã thÓ tiÕp thu ®îc nh÷ng kinh nghiÖm qu¶n lý còng nh kü n¨ng, kü s¶o vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, th«ng tin cËp nhËt h»ng ngµy. H¬n n÷a, hä cßn cã thÓ rót ng¾n thêi gian tÝch luü vèn ban ®Çu vµ thu mét phÇn lîi nhuËn cña c¸c c«ng ty níc ngoµi. Trong doanh nghiÖp, vèn lµ c¬ së ®Ó mua s¾m c¸c trang thiÕt bÞ, m¸y mãc, nhµ xëng, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng. Ngoµi ra, vèn cßn ®îc sö dông trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi nh»m duy tr× tiÒm lùc s¼n cã vµ t¹o tiÒm lùc lín h¬n cho s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô. Vèn, víi ®Æc trng cña nã lµ ph¶i vËn ®éng ®Ó sinh lêi, do vËy, mét khi ®· tån t¹i ®îc trªn thÞ trêng th× doanh nghiÖp ®ã ph¶i ngµy cµng ph¸t triÓn, tøc lµ ®ång vèn cña doanh nghiÖp ngµy cµng t¨ng theo thêi gian s¶n xuÊt kinh doanh. III. C¸c chØ tiªu, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp: 1 . Kh¸i niÖm vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn: BÊt kú mét ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nµo, ®Òu mong muèn ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ h÷u Ých nµo ®ã. KÕt qu¶ ®¹t ®îc trong kinh doanh míi chØ ®¸p øng phÇn nµo yªu cÇu cña c¸ nh©n vµ x· héi. Tuy nhiªn, kÕt qu¶ ®ã ®îc t¹o ra ë møc nµo lµ vÊn ®Ò ph¶i xem xÐt v× nã ph¶n ¸nh chÊt lîng cña ho¹t ®éng t¹o nªn kÕt qu¶ ®ã. HiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp bao gåm hai bé phËn:hiÖu qu¶ x· héi vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ. +HiÖu qu¶ x· héi: lµ ®¹i lîng ph¶n ¸nh møc ®é thùc hiÖn c¸c môc tiªu x· héi cña doanh nghiÖp vµ møc ®é ¶nh hëng cña c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®îc cña doanh nghiÖp ®Õn x· héi vµ m«i trêng. +HiÖu qña kinh tÕ: lµ hiÖu qu¶ chØ sÐt trªn ph¬ng diÖn kinh tÕ cña ho¹t ®éng kinh doanh. Nã m« t¶ mèi t¬ng quan gi÷a lîi Ých kinh tÕ mµ doanh nghiÖp ®¹t ®îc víi chi phÝ ®· bá ra ®Ó ®¹t ®îc lîi Ých ®ã. Thùc chÊt cña hiÖu qña kinh tÕ lµ thùc hiÖn yªu cÇu cña quy luËt tiÕt kiÖm thêi gian. Nã biÓu hiÖn tr×nh ®é sö dông c¸c nguån lùc cña doanh nghiÖp ®Ó thùc hiÖn môc tiªu x¸c ®Þnh. Nã quy ®Þnh ®éng lùc ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n sinh viªn thùc hiÖn:trÞnh thÞ lý 16365-46 líp 46 kt1 , mssv 12 viªn ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc sinh xuÊt. T¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn v¨n minh x· héi vµ n©ng cao ®êi sèng cña loµi ngêi qua mäi thêi ®¹i. Tãm l¹i, hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ ph¹m trï kh¸ch quan ph¶n ¸nh tr×nh ®é vµ n¨ng lùc qu¶n lý, biÖn ph¸p tæ chøc s¶n xuÊt ®¶m b¶o thùc hiÖn cã kÕt qña cao nh÷ng nhiÖm vô kinh tÕ mµ x· héi ®Æt ra trong tõng thêi kú víi chi phÝ nhá nhÊt, (tèi ®a ho¸ lîi Ých, tèi thiÓu ho¸ lîng vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp, thu lîi nhuËn cao, hoµn vèn nhanh). HiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp lµ quan hÖ gi÷a ®Çu ra vµ ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh kinh doanh hay cô thÓ lµ quan hÖ gi÷a toµn bé kÕt qu¶ kinh doanh víi toµn bé chi phÝ cña qu¸ tr×nh kinh doanh ®ã. Tuy nhiªn, hiÖu qu¶ sö dông vèn kh«ng chØ thÓ hiÖn ®¬n thuÇn ë kÕt qu¶ kinh doanh vµ chi phÝ kinh doanh, mµ nã cßn thÓ hiÖn ë nhiÒu mÆt chØ tiªu vÒ kinh tÕ thanh to¸n, sè vßng quay cña vèn. §Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch toµn diÖn vÒ hiÖu qña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®ång thêi ph¶i xem xÐt nh÷ng khã kh¨n, thuËn lîi còng nh c¸c lîi thÕm, nguy c¬ tiÒm tµng cña doanh nghiÖp trong t¬ng lai. 2. C¸c chØ tiªu ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖu qña sö dông vèn kinh doanh t¹i doanh nghiÖp: 2.1 C¸c chØ tiªu chung dïng ®Ó ®¸nh gi¸ HQSD vèn kinh doanh nãi chung : Môc ®Ých cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu híng tíi hiÖu qu¶ kinh tÕ trªn c¬ së khai th¸c vµ sö dông triÖt ®Ó mäi nguån lùc s¼n cã. Khai th¸c vµ sö dông c¸c tiÒm lùc vÒ vèn sÏ hoµn thµnh nªn hiÖu qu¶ thùc sù cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c chØ tiªu gåm: +Søc s¶n xuÊt cña vèn kinh doanh: Dt(Dtt) Søc s¶n xuÊt cña vèn KD = Vbq Trong ®ã : Dt : doanh thu trong kú Dtt: doanh thu thuÇn kú Vbq: sè vèn b×nh qu©n trong kú sinh viªn thùc hiÖn:trÞnh thÞ lý 16365-46 líp 46 kt1 , mssv 13 ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc sinh viªn V®+ Vc víi Vbq = 2 V1/2+V2+....+Vn/2 hoÆc Vbq= n-1 (tÝnh nÕu cã sè liÖu tõng th¸ng). ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh søc kinh doanh cña vèn, nghÜa lµ cø mçi ®ång vèn kinh doanh sö dông trong kú th× doanh nghiÖp nhËn ®îc bao nhiªu ®ång doanh thu(Dt). ChØ tiªu nµy cµng lín cã nghÜa lµ hiÖu suÊt sö dông vèn cµng cao. ¦u ®iÓm : ®¬n gi¶n , dÔ sö dông. Nhîc ®iÓm : nÕu chØ xem xÐt S mµ kh«ng ®¸nh gi¸ Dt,Vbq th× ®«i lóc sÏ thiÕu chÝnh x¸c, ®¸nh gi¸ lÖch l¹c. *Søc sinh lîi cña vèn kinh doanh: Lnt(l·i gép) Sln = Vbq ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh søc sinh lîi cña mét ®ång vèn kinh doanh.Cø mét ®ång vèn kinh doanh sö dông trong kú ®em l¹i mÊy ®ång lîi nhuËn (l·i gép). ChØ tiªu nµy cµng cã lín v× : -So víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c kh¶ n¨ng sinh lîi cña doanh nghiÖp cµng cao -So víi c¸c thêi kú tríc hiÖu qña kinh doanh cµng t¨ng lªn. ¦u ®iÓm : Gièng chØ tiªu søc SX , cã thÓ so s¸nh c¸c doanh nghiÖp vµ hiÖu qu¶ doanh nghiÖp trong tõng thêi kú. Nhîc ®iÓm : V× ph¶i so s¸nh nªn mang tÝnh t¬ng ®èi vµ phô thuéc ®èi tîng so s¸nh, thêi gian so s¸nh. 2.2 ChØ tiªu ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông VC§ cña doanh nghiÖp: *§¸nh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh theo chØ tiªu hiÖn vËt: Dùa vµo c¸c ph¬ng ph¸p thÝ nghiÖm x¸c ®Þnh hiÖn tr¹ng kinh tÕ cña tµi s¶n cè ®Þnh vµ so víi tiªu chuÈn hao mßn cho phÐp. Quan s¸t trùc quan, dùa trªn kinh nghiÖm thùc tÕ, cã hai c¸ch ®¸nh gi¸ : sinh viªn thùc hiÖn:trÞnh thÞ lý 16365-46 líp 46 kt1 , mssv 14 viªn ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc sinh -§¸nh gi¸ c¸c bé phËn riªng rÏ cña tµi s¶n cè ®Þnh. Dùa trªn hÖ chØ tiªu nh : +§é mµi mßn (so s¸nh víi ®é mµi mßn cho phÐp) +Tuæi thä (so víi quy ®Þnh) . +T×nh tr¹ng vÕt nøt, ®é æn ®Þnh, ®é chÞu löa ... -§¸nh gi¸ tæng thÓ t×nh tr¹ng hao mßn kü thuËt. §¸nh gi¸ t×nh tr¹ng hao mßn cña tõng m¸y, ... cÇn ®é chÝnh x¸c cao , cã : +Ph¬ng ph¸p tÝnh b×nh qu©n +Ph¬ng ph¸p dïng chØ tiªu hao mßn thùc tÕ vµ hao mßn tµi chÝnh C¬ së ®¸nh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh theo chØ tiªu hiÖn vËt lµ c¸c b¶n kiÓm kª tµi s¶n cè ®Þnh kú vµ tõng thêi ®iÓm cïng víi lý lÞch cña tõng tµi s¶n cè ®Þnh. *§¸nh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh theo chØ tiªu gi¸ trÞ: -Theo nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh Gng= Go + Cl® + C®k + CcsH§H Lµ ®¸nh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh theo nguyªn gi¸ mua s¾m ban ®Çu, lµ toµn bé chi phÝ thùc tÕ b»ng tiÒn b¹c ®· chi ra ®Ó cã ®îc tµi s¶n cè ®Þnh t¹i thêi ®iÓm ®a tµi s¶n cè ®Þnh vµo sö dông. ¦u ®iÓm : §¬n gi¶n, dÔ lËp, gi÷ v÷ng ®îc mÆt b»ng, nªn viÖc ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh qua c¸c n¨m ®îc dÔ dµng . Nhîc ®iÓm : Bá qua sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶, kh«ng b¸m s¸t thÞ trêng, kh«ng phï hîp thùc tÕ kinh doanh kh«ng b¶o toµn ®îc vèn (nhÊt lµ th«ng qua khÊu hao). -Theo nguyªn gi¸ ®· khÊu trõ hao mßn : Gcl= Gng - Ai Mcb x n nÕu khÊu hao ®Òu : Ai = x Gng 100 Mcb lµ møc khÊu hao c¬ b¶n Ai: lµ tæng sè tiÒn KH tõ khi sö dông. n lµ sè n¨m sö dông. ph¬ng ph¸p nµy u ®iÓm h¬n ph¬ng ph¸p trªn v× s¸t víi thùc tÕ . *§¸nh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh theo gi¸ ®¸nh l¹i: sinh viªn thùc hiÖn:trÞnh thÞ lý 16365-46 líp 46 kt1 , mssv 15 viªn ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc sinh Gi¸ trÞ theo ®¸nh gi¸ l¹i lµ nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh ®îc ®em ®¸nh gi¸ l¹i theo mÆt b»ng gi¸ hiÖn hµnh t¹i thêi ®iÓm ®¸nh gi¸ víi cïng lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh Êy ë thÞ trêng míi nguyªn. Do tiÕn bé khoa häc kü thuËt, gi¸ ®¸nh l¹i tµi s¶n thêng thÊp h¬n gi¸ trÞ ban ®Çu. Tuy nhiªn, trong trêng hîp cã biÕn ®éng gi¸ c¶, tû gi¸ hèi ®o¸i ... th× gi¸ ®¸nh l¹i cã thÓ cao h¬n ban ®Çu cña tµi s¶n cè ®Þnh. Tuú tõng trêng hîp cô thÓ mµ doanh nghiÖp cã thÓ ®iÒu chØnh møc khÊu hao theo tû lÖ thÝch hîp. 2.2.3 , Hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh: Hao mßn lµ sù gi¶m dÇn gi¸ trÞ cña tµi s¶n cè ®Þnh. Cã hai h×nh thøc hao mßn lµ hao mßn h÷u h×nh vµ hao mßn v« h×nh. *Hao mßn h÷u h×nh: Lµ d¹ng hao mßn vËt chÊt dÉn ®Õn sù gi¶m sót vÒ chÊt lîng vµ tÝnh n¨ng kinh tÕ ban ®Çu cña tµi s¶n cè ®Þnh. Tµi s¶n cè ®Þnh bÞ hao mßn h÷u h×nh dÉn tíi cuèi cïng tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng sö dông ®îc n÷a. -T¸c h¹i cña hao mßn h÷u h×nh : + ChÊt lîng sö dông gi¶m (n¨ng suÊt,chÊt lîng gi¶m, hao phÝ nguyªn vËt liÖu t¨ng). + Tèn kÐm chi phÝ s÷a ch÷a, b¶o dìng. +Ph¶i ngõng s¶n xuÊt do kh«ng ®¶m b¶o an toµn khi vËn hµnh. -Nguyªn nh©n : +YÕu tè vÒ chÕ t¹o, x©y l¾p : chÊt lîng ®å ¸n thiÕt kÕ, chÊt lîng nguyªn vËt liÖu, tr×nh ®é chÕ t¹o ... +YÕu tè vÒ qu¸ tr×nh sö dông : ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña tµi s¶n cè ®Þnh, trong nhµ hay ngoµi trêi, møc ®é sö dông, chÕ ®é lµm viÖc, tr×nh ®é sö dông +YÕu tè phô thuéc ®iÒu kiÖn tù nhiªn : M«i trêng sö dông, ®é Èm, kh«ng khÝ, c¸c yÕu tè ho¸ häc, vËt lý. *Hao mßn v« h×nh : lµ sù gi¶m gi¸ cña tµi s¶n cè ®Þnh theo thêi gian, -Nguyªn nh©n: do hai nguyªn nh©n -Tµi s¶n bÞ gi¶m gi¸ do n¨ng xuÊt lao ®éng ngµy cµng t¨ng dÉn ®Õn gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh cµng rÎ, tiÒn trÝch khÊu hao cha ®ñ thu håi vèn bá ra ban ®Çu -Tæn thÊt do tiÕp tôc sö dông tµi s¶n cè ®Þnh l¹c hËu vÒ mÆt kinh tÕ, hiÖu qu¶ kÐm, l·ng phÝ nguyªn vËt liÖu, lao ®éng cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. BiÖn ph¸p lµm gi¶m tæn thÊt hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh: sinh viªn thùc hiÖn:trÞnh thÞ lý 16365-46 líp 46 kt1 , mssv 16 ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc sinh viªn -N©ng cao tr×nh ®é sö dông tµi s¶n cè ®Þnh vÒ thêi gian vµ cêng ®é trong giíi h¹n kinh tÕ cho phÐp . -N©ng cao chÊt lîng, h¹ gi¸ thµnh chÕ t¹o, x©y l¾p. -HiÖn ®¹i ho¸ vµ hîp lý ho¸ tµi s¶n cè ®Þnh bÞ l¹c hËu vÒ mÆt kü thuËt . -TÝnh chÊt c«ng t¸c, b¶o qu¶n, gi÷ g×n vµ s÷a ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh. 3.2.4, KhÊu hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh: a)Kh¸i niÖm : khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh lµ sù chuyÓn dÇn gi¸ trÞ cña chóng vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm mµ chÝnh tµi s¶n cè ®Þnh ®ã s¶n xuÊt ra (th«ng qua h×nh thøc khÊu hao mßn) nh»m môc ®Ých tÝch luü tiÒn b¹c ®Ó cã thÓ kh«i phôc l¹i tµi s¶n cè ®Þnh ban ®Çu khi hÕt h¹n sö dông. Sù bï ®¾p l¹i gi¸ trÞ hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh trong gi¸ thµnh s¶n phÈm míi s¶n xuÊt ra mét c¸ch cã KH gäi lµ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh. Tk:TØ lÖ khÊu hao ë thêi ®iÓm t. Tkcb:TØ lÖ KH c¬ b¶n ë thêi ®iÓm t. Tkscl:TØ lÖ KH söa ch÷a lín ë thêi ®iÓm t. Ph¬ng ph¸p khÊu hao thêng dïng: Møc KH hµng n¨m Mcb= x 100% Tû lÖ KH b×nh qu©n(c¬ b¶n) Nguyªn gi¸ TSC§ KH hµng n¨m  Nguyª n gi¸ TSC§ Sè n¨m sö dông Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d gi¶m dÇn : Mn = NGn x T®c sinh viªn thùc hiÖn:trÞnh thÞ lý 16365-46 líp 46 kt1 , mssv 17 ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc sinh viªn trong ®ã: Mn: Møc khÊu hao n¨m thø n, NGn: Gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh tÝnh ®Õn ®Çu n¨m n. T®c : Tû lÖ ®iÒu chØnh . T®c=TcH trong ®ã : Mi : Møc khÊu hao n¨m thø i Tc : Tû lÖ khÊu hao ®êng th¼ng H : HÖ sè ®iÒu chØnh. +NÕu thêi gian khÊu hao ®Õn 4 n¨m th× H=1.5 +NÕu thêi gian khÊu hao tõ trªn 4 ®Õn 6 n¨m th× H=2 +NÕu thêi gian khÊu hao trªn 6 n¨m th× H=2.5 (theo phÇn ph¬ng ph¸p trÝch khÊu hao TSC§ ban hµnh kÌm theo Q§ sè 206/2003/Q§/BTC ngµy 12-12-2003) Giá trị còn lại của tài sản cố định Đặc điểm của tài sản cố định trong doanh nghiệp xây dựng là tham giahoàn toàn và nhiều lần vào quá trình sản xuất. Mỗi công trình tài sản cố định chỉ phục vụ một số thời gian nhất định. Để tính được giá trị phần hao mòn chuyển vao từng công trình xây dựng : cần xác định được tài sản cố định lúc bắt đầu đưa vào công trình và giá trị tài sản cố định lúc đưa tài sản cố định ra khỏi công trình. Nên đặt vấn đề xác định giá trị còn lại của tài sản cố định là một việc cần thiết cho mỗi công trình xây dựng và cho doanh nghiệp xây dựng. sinh viªn thùc hiÖn:trÞnh thÞ lý 16365-46 líp 46 kt1 , mssv 18 ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc sinh viªn Có thể biểu diễn theo đồ thị: G G0 Gi Gik Tsd T Gik : giá trị thuộc phần đã tính khấu hao Gi : giá trị còn lại Nếu kể đến giá trị đào thải ( giá trị thanh lý) G0 Gt Gi’ t Tsd T Gt : giá trị thanh lí  Giá trị cụ thể đánh giá tài sản cố định: sinh viªn thùc hiÖn:trÞnh thÞ lý 16365-46 líp 46 kt1 , mssv 19 ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc sinh viªn  Dt thuần Sức sản xuất của TSCĐ = Nguyên giá bq TSCĐ Chỉ tiêu nµy phản ánh 1 ®ång nguyªn gi¸ bq TSC§ ®em l¹i mÊy ®ång doanh thu LN thuần Sức sinh lợi của TSCĐ = Nguyên giá bq TSCĐ Chỉ tiêu này cho biết một đơn nguyên giá bình quân đem lại mấy đồng lợi nhuận N giá bq Suất hao phí của TSCĐ = Dt thuần Chỉ tiêu này cho thấy để có 1 đơn nguyên Dt thuần (lợi nhuận thuÇn thuần hoÆc giá trị tổng sản lượng) doanh nghiệp cần phải bỏ ra bao nhiêu đơn nguyên giá bình quân. Giá trị TSCĐ mới tăng trong kì HS đổi mới của TSCĐ = Giá trị TSCĐ có ở cuối kì 2.2 Các chỉ tiêu đánh giá HQSD vốn L§ của doanh nghiệp Vốn lưu động là biểu hiện bằng tiền của tài sản lưu động. Giá trị của nó chuyển hết một lần vào giá trị của sản phẩm. do đó vèn lu động được tài trợ một phần từ nguồn tài trợ dài hạn. Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn của DN a,HS kh¶ n¨ng thanh toán  Kh¶ n¨ng thanh toán: Tổng giá trị TSLĐ hiện có tại DN sinh viªn thùc hiÖn:trÞnh thÞ lý 16365-46 líp 46 kt1 , mssv 20