Tài liệu Vị trí, tiềm năng biển việt nam và chính sách hợp tác quốc tế về biển trong giai đoạn hiện nay

®¹i häc quèc gia Hµ Néi tr-êng ®¹i häc khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n *************************** nguyÔn thanh minh vÞ trÝ, tiÒm n¨ng biÓn ViÖt Nam vµ chÝnh s¸ch hîp t¸c quèc tÕ vÒ biÓn trong giai ®o¹n hiÖn nay Chuyªn ngµnh : Quan hÖ quèc tÕ M· sè : 60.31.40 luËn v¨n th¹c sü ngµnh quèc tÕ häc GI¸O VI£N h-íng dÉn khoa häc: TS. Chu ®øc dòng Hà Nội – 2010 1 lêi më ®Çu 1. Lý do lùa chän ®Ò tµi Tæng diÖn tÝch bÒ mÆt tr¸i ®Êt kho¶ng 500 triÖu km2, trong khi ®ã ®Êt liÒn chØ chiÕm ®é kho¶ng 130 triÖu km2, tøc lµ 1/4, cßn biÓn vµ ®¹i d-¬ng chiÕm kho¶ng 360 triÖu km2, tøc lµ kho¶ng 3/4. Nãi c¸ch kh¸c biÓn vµ ®¹i d-¬ng lín gÊp 3 lÇn ®Êt liÒn. VÒ ®é s©u, chç s©u nhÊt v-ît qu¸ 10.000 mÐt cßn b×nh qu©n kho¶ng 3.800 mÐt. VÒ thÓ tÝch, ®Êt liÒn chØ t-¬ng ®-¬ng víi 1/18 cña vâ tr¸i ®Êt. BiÓn vµ ®¹i d-¬ng chøa mét l-îng rÊt lín tµi nguyªn thiªn nhiªn, nã võa ®a d¹ng vµ phong phó ®ång thêi biÓn vµ ®¹i d-¬ng ®-îc xem lµ tuyÕn ®-êng giao th«ng quan träng vÒ chiÕn l-îc mµ c¸c quèc gia kh«ng cÇn ph¶i ®Çu t- chi phÝ nhiÒu. §èi víi c¸c quèc gia trong khu vùc BiÓn §«ng nãi riªng vµ c¸c quèc gia ven biÓn trªn thÕ giíi nãi chung biÓn cã vÞ trÝ chiÕn l-îc hÕt søc quan träng trong viÖc b¶o vÖ chñ quyÒn vµ toµn vÑn l·nh thæ cña quèc gia, tõ ®ã cã thÓ cho chóng ta thÊy r»ng biÓn vµ ®¹i d-¬ng cã ý nghÜa rÊt to lín ®èi víi nh©n lo¹i trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ còng nh- gãp phÇn g×n gi÷ chñ quyÒn an ninh cña c¸c quèc gia. Víi sè liÖu cô thÓ ®ã còng cho chóng ta thÊy r»ng biÓn vµ ®¹i d-¬ng chiÕm vÞ trÝ, vai trß quan träng trong ®êi sèng cña nh©n lo¹i, chÝnh v× lÏ ®ã mµ viÖc khai th¸c vµ sö dông biÓn trong bèi c¶nh héi nhËp thÕ giíi s©u réng trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ vÊn ®Ò ®-îc c¸c quèc gia ven biÓn tËp trung chó ý quan t©m hµng ®Çu trong qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch quèc gia. H¬n n÷a trong qu¸ tr×nh khai th¸c vµ sö dông biÓn vµ ®¹i d-¬ng cßn liªn quan ®Õn lîi Ých cña mçi quèc gia dï cã biÓn hay kh«ng cã biÓn, ®Æc biÖt lµ vÊn ®Ò ph©n chia biªn giíi trªn biÓn gi÷a c¸c quèc gia h÷u quan rÊt phøc t¹p v× lîi Ých cña mçi n-íc ®ßi hái mçi quèc gia liªn quan ph¶i t«n träng luËt ph¸p vµ thùc tiÔn quèc tÕ ®Æc biÖt lµ C«ng -íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982, nh»m gi¶i quyÕt mäi tranh chÊp chñ quyÒn trªn biÓn th«ng qua con ®-êng ®µm ph¸n, hoµ b×nh t×m kiÕm nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch hîp ®¶m b¶o c¸c bªn cïng cã lîi trªn nguyªn t¾c c«ng b»ng. 2 John Kennedy, Tæng thèng Mü tr-íc ®©y ®· gäi ®¹i d-¬ng lµ “vò trô bªn trong”, c¸i “vò trô bªn trong” nµy tuy vÞ trÝ n»m trªn tr¸i ®Êt, nh-ng chóng ta hiÓu rÊt Ýt vÒ nã gièng nh- ®èi víi “vò trô bªn ngoµi”. §©y lµ luËn ®iÓm cho chóng ta thÊy r»ng rÊt nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi ®Æc biÖt lµ c¸c quèc gia ven biÓn ch-a chó träng ®Õn lîi Ých cña biÓn trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ cña m×nh vµ ch-a cã nhiÒu nghiªn cøu vÒ khoa häc biÓn thiÕt thùc ®Ó ®em l¹i lîi Ých cho nh©n lo¹i. Ngay cho ®Õn ngµy h«m nay, chóng ta míi hoµn thµnh c«ng t¸c ®iÒu tra b-íc ®Çu ch-a tíi 20% vïng n-íc s©u vµ kh«ng qu¸ 5% vïng biÓn ven bê. Tuy nhiªn bÒ mÆt tr¸i ®Êt phÇn lín lµ n-íc, nh-ng t- t-ëng, hµnh vi vµ cuéc sèng cña nh©n lo¹i vÉn lÊy ®Êt liÒn lµm c¬ së. §èi víi biÓn c¶ mªnh m«ng bao quanh ®Êt liÒn, chóng ta hÇu nh- vÉn l¹ lÉm. ChØ míi gÇn ®©y, nhËn biÕt cña nh©n lo¹i ®èi víi biÓn vµ ®¹i d-¬ng míi b¾t ®Çu cã nh÷ng thay ®æi quan träng. ViÖc ký kÕt C«ng -íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982 thÓ hiÖn mèi quan hÖ gi÷a ng-êi víi biÓn vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c quèc gia h÷u quan ®-îc coi lµ cã hiÖu lùc tõ ngµy 16 th¸ng 11 n¨m 1994, ®ã lµ mét mèc quan träng trong lÞch sö LuËt biÓn, vµ còng lµ mét thµnh tùu phi th-êng cña Liªn hîp quèc. BiÓn vµ ®¹i d-¬ng lµ tµi s¶n chung cña nh©n lo¹i vµ còng lµ nguån gèc sù sèng trªn tr¸i ®Êt. Lµm thÕ nµo ®Ó khai th¸c biÓn vµ ®¹i d-¬ng mét c¸ch hiÖu qu¶ trong m«i tr-êng hoµ b×nh kh«ng tiÕng sóng, ®iÒu ®ã ®· trë thµnh tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi chung cña toµn nh©n lo¹i. §Ó ®¹t tíi lý t-ëng ®ã, ngµy 19 th¸ng 12 n¨m 1994 §¹i héi ®ång kho¸ 49 cña Liªn hîp quèc ®· th«ng qua nghÞ quyÕt lÊy n¨m 1998 lµ “N¨m biÓn vµ ®¹i d-¬ng quèc tÕ”. NhiÒu nhµ nghiªn cøu cho r»ng thÕ kû XXI nµy lµ mét “ThÕ kû biÓn vµ ®¹i d­¬ng” (Oceanic Century), bëi cïng víi tèc ®é t¨ng tr-ëng kinh tÕ vµ d©n sè hiÖn nay, nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn, nhÊt lµ tµi nguyªn kh«ng t¸i t¹o ®-îc trªn ®Êt liÒn sÏ bÞ c¹n kiÖt sau vµi ba thËp kû tíi. Trong bèi c¶nh ®ã, c¸c n-íc cã biÓn, ®Æc biÖt lµ c¸c n-íc lín ®Òu v-¬n ra biÓn, x©y dùng chiÕn l-îc biÓn, t¨ng c-êng tiÒm lùc mäi mÆt ®Ó khai th¸c vµ khèng chÕ biÓn. Thêi gian tíi tÇm quan träng cña biÓn vµ ®¹i d-¬ng ®èi víi ®êi sèng nh©n lo¹i sÏ ngµy cµng t¨ng, rÊt nhiÒu vÊn ®Ò khã kh¨n cña t-¬ng lai ®Òu ph¶i cÇn ®Õn biÓn vµ ®¹i d-¬ng ®Ó t×m ®¸p ¸n. Tèt, xÊu, phóc, häa ®èi víi tiÒn ®å cña thÕ giíi, ®¹i d-¬ng cã thÓ lµ mét nh©n tè cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh. BiÓn vµ ®¹i d-¬ng cã vai trß quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn vµ an ninh cña c¸c n-íc cã biÓn nãi riªng vµ cña thÕ giíi nãi chung. C¸c quèc 3 gia cã biÓn lu«n v-¬n ra biÓn, ®Ó khai th¸c vµ ph¸t huy tiÒm n¨ng cña biÓn nh»m môc ®Ých ph¸t triÓn kinh tÕ, kh¼ng ®Þnh chñ quyÒn vµ vÞ thÕ cña m×nh. Tµi nguyªn biÓn vµ lîi thÕ do biÓn mang l¹i høa hÑn nhiÒu triÓn väng to lín ®èi víi c¸c quèc gia cã biÓn. Víi sù t¨ng tr-ëng kinh tÕ vµ d©n sè hiÖn nay, nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn, nhÊt lµ tµi nguyªn kh«ng t¸i t¹o ®-îc trªn ®Êt liÒn ®ang ®-îc khai th¸c víi quy m« vµ tèc ®é ngµy cµng cao, sÏ bÞ c¹n kiÖt trong vµi ba thËp kû tíi cña thÕ kû XXI, trong khi ®ã, biÓn vµ ®¹i d-¬ng chøa ®ùng nguån tµi nguyªn rÊt dåi dµo vµ phong phó. V× vËy, c¸c quèc gia vµ vïng l·nh thæ cã biÓn ®· vµ ®ang tiÕn hµnh x©y dùng chiÕn l-îc biÓn, t¨ng c-êng tiÒm lùc mäi mÆt ®Ó khai th¸c biÓn. HiÖn nay, ®· cã nhiÒu quèc gia cã xu h-íng b¶o tån tµi nguyªn trªn ®Êt liÒn vµ vïng biÓn thuéc chñ quyÒn quèc gia, trong khi v-¬n ra ®iÒu tra, khai th¸c tµi nguyªn trªn ®¹i d-¬ng, ®iÒu ®ã chøng tá c¸c quèc gia nµy ®· nhËn thøc ®-îc sù c¹n kiÖt cña nguån tµi nguyªn trªn ®Êt liÒn. §èi víi ViÖt Nam, biÓn, ®¶o lµ mét bé phËn cÊu thµnh ph¹m vi chñ quyÒn thiªng liªng cña Tæ quèc, cïng víi ®Êt liÒn t¹o ra m«i tr-êng sinh tån vµ ph¸t triÓn. LÊn biÓn ®Ó dùng n-íc vµ th«ng qua biÓn ®Ó gi÷ n-íc lµ mét nÐt ®éc ®¸o cña b¶n s¾c v¨n ho¸ ViÖt Nam. BiÓn ®¶o n-íc ta cã nh÷ng -u thÕ vµ vÞ trÝ chiÕn l-îc ®Æc biÖt quan träng ®èi víi khu vùc vµ trªn thÕ giíi. ViÖc x©y dùng, qu¶n lý, ph¸t triÓn vµ b¶o vÖ quyÒn lîi biÓn lµ vÊn ®Ò cã ý nghÜa chiÕn l-îc ®èi víi viÖc g×n gi÷ toµn vÑn chñ quyÒn quèc gia, gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n-íc trong thêi kú më réng quan hÖ ®èi ngo¹i vµ héi nhËp quèc tÕ. ViÖt Nam lµ mét b¸n ®¶o n»m bªn bê BiÓn §«ng (B§) vïng biÓn cã vÞ trÝ chiÕn l-îc quan träng ®èi víi c¸c n-íc trong khu vùc vµ toµn thÕ giíi. §©y lµ tuyÕn hµng h¶i chñ yÕu th«ng th-¬ng gi÷a Ên §é d-¬ng víi Th¸i B×nh D-¬ng. HÇu hÕt c¸c n-íc trong khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D-¬ng ®Òu cã c¸c ho¹t ®éng hµng h¶i th-¬ng m¹i m¹nh mÏ trªn khu vùc BiÓn §«ng. B§ cßn lµ n¬i chøa ®ùng nhiÒu nguån tµi nguyªn, ®Æc biÖt lµ nguån dÇu má vµ khÝ ®èt. Víi nguån tµi nguyªn phong phó vµ ®a d¹ng, ngµy nay biÓn cã vai trß ngµy cµng lín ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn cña c¸c quèc gia ven biÓn nãi chung vµ ®èi víi ViÖt Nam nãi riªng. §èi víi ViÖt Nam, vïng biÓn ViÖt Nam trong B§ cã nguån tµi nguyªn rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, nªn ngµy nay biÓn cã vai trß ngµy cµng quan träng ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn ®Êt n-íc vµ b¶o vÖ Tæ quèc x· héi chñ nghÜa ®ång thêi biÓn còng chiÕm vÞ trÝ hÕt søc 4 quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ vµ héi nhËp quèc tÕ. Nh÷ng mèi quan hÖ quèc tÕ song ph-¬ng vµ ®a ph-¬ng cã tiÕn triÓn tèt ®Ñp hay kh«ng gi÷a c¸c quèc gia trong khu vùc B§ nãi riªng vµ trªn thÕ giíi nãi chung cßn phô thuéc vµo viÖc ph©n ®Þnh biªn giíi trªn biÓn. Nã võa lµ nh©n tè ®Ó c¸c quèc gia tiÕp xóc vµ hiÓu nhau h¬n nh-ng còng võa lµ nh©n tè chøa ®ùng nhiÒu m©u thuÉn g©y bÊt æn nÕu c¸c quèc gia trong khu vùc B§ kh«ng t«n träng luËt ph¸p quèc tÕ vµ ®¬n ph-¬ng dïng vò lùc ®Ó gi¶i ®Ó quyÕt tranh chÊp. Gi÷ v÷ng m«i tr-êng hßa b×nh trong khu vùc B§ kh«ng nh÷ng cã ý nghÜa quan träng ®èi víi ViÖt Nam vµ c¸c quèc gia trong khu vùc B§ mµ cßn cã vai trß quan träng ®èi víi tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi trong thêi gian nµy còng nh- mai sau, v× ®©y lµ mét trong nh÷ng vïng biÓn cã tuyÕn giao th-¬ng hµng h¶i quan träng nhÊt cña thÕ giíi. Trong lóc ®ang t×m kiÕm mét gi¶i ph¸p thÝch hîp ®Ó ph©n ®Þnh biÓn c¸c quèc gia cÇn chó träng hîp t¸c ph¸t triÓn kinh tÕ, phèi hîp b¶o vÖ m«i tr-êng, tuÇn tra chung ®Ó lµm gi¶m bít sù c¨ng th¼ng kh«ng cÇn thiÕt. YÕu tè kinh tÕ cã thÓ lµm gi¶m bít t×nh h×nh c¨ng th¼ng vÒ duy tr× lùc l-îng qu©n sù ë B§, hîp t¸c hßa b×nh tr¸nh ®èi ®Çu qu©n sù lµ yªu cÇu bøc thiÕt ®èi víi ViÖt Nam vµ c¸c n-íc trong khu vùc B§. ViÖt Nam lµ mét quèc gia ven biÓn cã tiÒm n¨ng tµi nguyªn biÓn to lín, biÓn ®· ®-îc §¶ng vµ Nhµ n-íc ta ®Æt vµo vÞ trÝ chiÕn l-îc quan träng c¶ vÒ kinh tÕ lÉn an ninh quèc phßng. Trong nh÷ng n¨m qua, §¶ng vµ Nhµ n-íc ta ®· cã mét sè nghÞ quyÕt, chÝnh s¸ch vÒ c¸c lÜnh vùc liªn quan ®Õn biÓn. §Æc biÖt lµ NghÞ quyÕt cña Héi nghÞ Trung -¬ng 4 kho¸ X vÒ chiÕn l-îc biÓn ViÖt Nam ®Õn n¨m 2020. Kinh tÕ biÓn vµ khu vùc ven biÓn ®ang chiÕm tû träng ngµy cµng lín trong nÒn kinh tÕ n-íc ta. Trong giai ®o¹n ph¸t triÓn míi, xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng cña nÒn kinh tÕ g¾n víi b¶o vÖ chñ quyÒn, quyÒn chñ quyÒn quèc gia ®èi víi biÓn, ®¶o, vïng trêi cña Tæ quèc, ®ßi hái n-íc ta cÇn cã chiÕn l-îc biÓn toµn diÖn, nh»m ph¸t huy m¹nh mÏ h¬n n÷a vai trß cña biÓn ®èi víi sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc. VÊn ®Ò ®µm ph¸n víi c¸c quèc gia h÷u quan trong khu vùc ®Ó ph©n ®Þnh ranh giíi trªn biÓn cã tÝnh chÊt æn ®Þnh l©u dµi, hßa b×nh vµ phï hîp víi luËt ph¸p quèc tÕ lµ vÊn ®Ò khã kh¨n, ®ßi hái chóng ta ph¶i lu«n lu«n tØnh t¸o c¶nh gi¸c, kh«ng m¾c m-u cña ®èi ph-¬ng, kiªn ®Þnh gi¶i quyÕt mäi tranh chÊp th«ng qua th-¬ng l-îng hßa b×nh. ChØ cã gi÷ v÷ng m«i tr-êng hßa b×nh ë khu vùc B§, ViÖt Nam míi cã thÓ ph¸t huy ®-îc tiÒm n¨ng kinh tÕ biÓn vèn cã cña m×nh, kh«ng chØ ®èi víi ViÖt Nam mµ c¸c quèc gia kh¸c trong khu vùc B§ còng vËy. Khai th¸c biÓn ë n-íc ta còng lµ mét trong nh÷ng nghÒ truyÒn thèng tuy 5 cßn l¹c hËu, kh¶ n¨ng qu¶n lý biÓn cßn yÕu, ®iÒu ®ã ®ßi hái chóng ta ph¶i thùc hiÖn mét chÝnh s¸ch linh ho¹t vÒ biÓn ®ã lµ më réng hîp t¸c quèc tÕ vÒ biÓn, tËp trung -u tiªn c¸c dù ¸n liªn quan ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn, nghiªn cøu khoa häc biÓn. Tuy vËy nÕu c¸c n-íc trong khu vùc B§ chó träng vµo hîp t¸c nghiªn cøu khoa häc vÒ biÓn, tËp trung vµo chiÕn l-îc ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn th× ®iÒu ®ã gãp phÇn lµm gi¶m bít t×nh h×nh c¨ng th¼ng ë khu vùc B§ vµ mÆt kh¸c nã còng phï hîp víi xu h-íng chÝnh cña thÕ giíi hiÖn nay ®ã lµ chuyÓn tõ ®èi ®Çu sang ®èi tho¹i, tõ biÖt lËp sang hîp t¸c, c¸c quèc gia ngµy cµng -u tiªn cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ víi sù gia t¨ng c¸c h×nh thøc hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ nh- trao ®æi th-¬ng m¹i, hîp t¸c ®Çu t-, chuyÓn giao khoa häc - c«ng nghÖ… Sù dung hßa lîi Ých, sù vËn dông c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp, hîp t¸c víi nhau ®Ó cã lîi nhiÒu h¬n lµ mét trong nh÷ng ph-¬ng ch©m phæ biÕn trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò quèc tÕ trong bèi c¶nh thÕ giíi hiÖn nay. V× thÕ, gièng nh- c¸c n-íc trong khu vùc, ViÖt Nam ®ang ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu vÊn ®Ò vÒ ph©n ®Þnh biªn giíi trªn biÓn, nªn viÖc khai th¸c tiÒm n¨ng cña biÓn ®Ó gãp phÇn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ch-a ®-îc kh¶ quan. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh lµ hiÓu biÕt vÒ b¶n chÊt vÊn ®Ò ph©n ®Þnh biÓn vµ nhËn thøc vÒ tµi nguyªn biÓn cßn rÊt yÕu. Trong bèi c¶nh kinh tÕ thêi më cöa, nhu cÇu khai th¸c vµ sö dông tµi nguyªn biÓn ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa t¨ng râ rÖt ®ã lµ nh÷ng lý do c¬ b¶n ®Ó t¸c gi¶ chän ®Ò tµi nghiªn cøu. 2. T×nh h×nh nghiªn cøu ®Ò tµi ë ViÖt Nam vµ thÕ giíi a. Trong n-íc VÊn ®Ò vÞ trÝ, tiÒm n¨ng biÓn ViÖt Nam vµ chÝnh s¸ch hîp t¸c quèc tÕ vÒ biÓn trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ mét vÊn ®Ò míi vµ nh¹y c¶m, nã g¾n liÒn víi an ninh chñ quyÒn quèc gia vµ vÞ thÕ cña ViÖt Nam trong héi nhËp quèc tÕ, ®iÒu ®ã ®· trë thµnh mét chñ ®Ò thu hót sù quan t©m cña nhiÒu häc gi¶ nghiªn cøu trong vµ ngoµi n-íc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nh-ng cho ®Õn nay, ch-a cã nhiÒu c«ng tr×nh, bµi viÕt cña c¸c t¸c gi¶ trong vµ ngoµi n-íc nghiªn cøu chuyªn s©u vÒ vÊn ®Ò nµy. Cuéc Héi th¶o Khoa häc vÒ BiÓn §«ng lÇn thø nhÊt t¹i Hµ Néi do Häc viÖn Quan hÖ Quèc tÕ Bé Ngo¹i giao tæ chøc ngµy 18 th¸ng 3 n¨m 2009 vµ Héi th¶o khoa häc quèc tÕ vÒ BiÓn §«ng “T¨ng c­êng hîp t¸c v× an ninh khu vùc” tõ ngµy 26 ®Õn ngµy 27 th¸ng 11 do Häc viÖn Quan hÖ Quèc tÕ vµ Héi LuËt gia ViÖt Nam phèi hîp tæ chøc; Mét sè t¸c gi¶ tiªu biÓu ®Çy t©m huyÕt nghiªn cøu vÒ qu¸ tr×nh 6 ph©n ®Þnh biÓn nh- TS. NguyÔn Hång Thao, nghiªn cøu vÒ tµi nguyªn vµ m«i tr-êng biÓn cã PGS.TS NguyÔn Chu Håi, nghiªn cøu vÒ kinh tÕ biÓn cã PGS. TSKH Vâ §¹i L-îc,v.v… V× vËy, h¬n bao giê hÕt trong giai ®o¹n hiÖn nay viÖc nghiªn cøu ®Ó lµm s¸ng tá vai trß cña biÓn ViÖt Nam trong bèi c¶nh héi nhËp quèc tÕ, tõ ®ã ®Ò ra chÝnh s¸ch vÒ biÓn vµ hîp t¸c quèc tÕ cho phï hîp víi xu thÕ quèc tÕ lÊy biÓn lµm ®iÓm tùa cho ph¸t triÓn kinh tÕ lµ yªu cÇu cÊp thiÕt. Cho ®Õn nay, trong n-íc ®· cã nhiÒu nghiªn cøu ®Ò cËp ®Õn c¸c khÝa c¹nh kh¸c nhau cña vÊn ®Ò (ph©n tÝch an ninh kinh tÕ biÓn, chiÕn l-îc ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn, vai trß cña kinh tÕ biÓn trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®Êt n-íc, ph-¬ng thøc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp cô thÓ ë B§ gi÷a ViÖt Nam víi c¸c n-íc trong khu vùc). Tuy nhiªn, hÇu hÕt c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu nªu trªn ®Òu chØ tËp trung ph©n tÝch d-íi gãc ®é ph¸p lý hoÆc kü thuËt thuÇn tóy ch-a ®i s©u vµo nghiªn cøu mét c¸ch tæng thÓ h¬n d-íi gãc ®é héi nhËp quèc tÕ. VÊn ®Ò vÞ trÝ, tiÒm n¨ng biÓn ViÖt Nam vµ chÝnh s¸ch hîp t¸c quèc tÕ vÒ biÓn trong bèi c¶nh hiÖn nay ch-a ®-îc ®i s©u nghiªn cøu. b. N-íc ngoµi T×nh h×nh nghiªn cøu vÒ khu vùc B§ gåm cã c¸c chuyªn gia næi tiÕng cña c¸c n-íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi tiªu biÓu gåm cã mét sè t¸c gi¶ sau: (1) “Ph-¬ng ¸n gi¶i quyÕt tranh chÊp l·nh thæ ë Tr-êng Sa”, cña t¸c gi¶ TS. B.A.Hamzah, Tæng gi¸m ®èc ViÖn c¸c vÊn ®Ò biÓn cña Malaysia. (2) “QuÇn ®¶o Tr-êng Sa - mét c«ng viªn”, cña Mc Manus, lµ mét nhµ khoa häc cao cÊp thuéc Trung t©m quèc tÕ qu¶n lý c¸c nguån tµi nguyªn thñy sinh cã trô së t¹i Philippines. (3) “Nh÷ng diÔn biÕn gÇn ®©y ë BiÓn §«ng - HÖ lôy ®èi víi hßa b×nh, æn ®Þnh vµ hîp t¸c khu vùc” cña T-íng Daniel Schaeffer, chuyªn gia t- vÊn kinh doanh Quèc tÕ, Cùu tïy viªn Qu©n sù Ph¸p ë Th¸i Lan, ViÖt Nam vµ Trung Quèc. (4) “LiÖu cã thÓ gi¶i quyÕt ®-îc c¸c tranh chÊp chñ quyÒn vµ ph©n ®Þnh trªn biÓn ®èi víi c¸c ®¶o ë BiÓn §«ng” cña Gi¸o s- Stein Tonnesson, ViÖn nghiªn cøu hßa b×nh Quèc tÕ, Oslo (PRIO), Na-uy. (5) “BiÓn §«ng: Ch¼ng lÏ cø thô ®éng ngåi chê lµn giã m¸t” cña Gi¸o sGeoffrey Till, Trung t©m Corbett, §¹i häc Kings, Lu©n-®«n, vµ ch-¬ng tr×nh an ninh Hµng h¶i, RSIS, Singapore. (6) “Nh÷ng diÔn biÕn gÇn ®©y ë BiÓn §«ng: HÖ lôy ®èi víi hßa b×nh, æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn ë khu vùc” cña Gi¸o s- Carlyle A.Thayer Häc viÖn Quèc phßng Australia. (7) “Tranh chÊp BiÓn §«ng sÏ ®i tíi ®©u?” cña t¸c gi¶ Mark J. Valencia, chuyªn gia ph©n tÝch chÝnh s¸ch biÓn, Kaneohe, Hawaii.v.v… 7 Trong b¶n luËn v¨n nµy, ng-êi viÕt nghiªn cøu ®Ò tµi: "VÞ trÝ, tiÒm n¨ng biÓn ViÖt Nam vµ chÝnh s¸ch hîp t¸c quèc tÕ vÒ biÓn trong giai ®o¹n hiÖn nay" víi hy väng gãp phÇn ®-a ra lêi gi¶i thÝch tháa ®¸ng ®èi víi c¸c vÊn ®Ò trªn d-íi gãc ®é tæng thÓ h¬n gãc ®é héi nhËp quèc tÕ. 3. Môc tiªu nghiªn cøu ®Ò tµi Môc tiªu c¬ b¶n cña luËn v¨n lµ nh»m lµm s¸ng tá vÞ trÝ vµ tiÒm n¨ng cña biÓn ViÖt Nam d-íi gãc ®é ®Þa kinh tÕ vµ ®Þa chÝnh trÞ vµ c¬ së ph¸p lý quèc tÕ vµ quèc gia ®Ó kh¼ng ®Þnh chñ quyÒn cña c¸c vïng biÓn ViÖt Nam phï hîp víi thùc tiÔn luËt ph¸p quèc tÕ ®ång thêi ®iÒu ®ã cÇn ®-îc c¸c quèc gia trong khu vùc vµ céng ®ång quèc tÕ thõa nhËn. §©y cã thÓ ®-îc xem lµ c¬ së cho qu¸ tr×nh ph©n ®Þnh biÓn gi÷a ViÖt Nam víi c¸c n-íc trong khu vùc, chÝnh s¸ch hîp t¸c quèc tÕ trong bèi c¶nh héi nhËp quèc tÕ hiÖn nay, ®ång thêi ph©n tÝch c«ng t¸c ®èi ngo¹i vÒ biÓn cña §¶ng vµ Nhµ n-íc ta thÓ hiÖn ®-êng lèi ®èi ngo¹i hoµ b×nh, hîp t¸c trong qu¸ tr×nh ph©n ®Þnh biÓn víi c¸c n-íc h÷u quan vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn ViÖt Nam. §Ó thùc hiÖn môc tiªu nµy, t¸c gi¶ ®Æt ra nhiÖm vô chÝnh nh- sau: Tr-íc hÕt, ®ã lµ viÖc x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña biÓn ViÖt Nam d-íi gãc ®é vÞ trÝ ®Þa kinh tÕ vµ ®Þa chÝnh trÞ. §iÒu c¬ b¶n nhÊt lµ lµm râ c¬ së ph¸p lý quèc tÕ vµ quèc gia ®Ó x¸c lËp c¸c vïng biÓn thuéc chñ quyÒn vµ quyÒn chñ quyÒn cña ViÖt Nam phï hîp víi thùc tiÔn luËt ph¸p quèc tÕ ®ång thêi lµm c¬ së ph¸p lý cho viÖc ®µm ph¸n ph©n ®Þnh biÓn gi÷a ViÖt Nam víi c¸c n-íc trong khu vùc cã liªn quan ®Õn biªn giíi trªn biÓn trong thêi gian tíi. TiÕp theo, lµ viÖc ph©n tÝch tiÒm n¨ng cña biÓn ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn héi nhËp quèc tÕ giai ®o¹n hiÖn nay, ®ång thêi ph©n tÝch vai trß cña kinh tÕ biÓn trong ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n-íc vµ gãp phÇn gi÷ v÷ng an ninh quèc phßng. Qua ®ã ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ nh»m lµm s¸ng tá chÝnh s¸ch vÒ biÓn cña §¶ng vµ Nhµ n-íc ta trong bèi c¶nh héi nhËp quèc tÕ. Cuèi cïng, ®¸nh gi¸, ph©n tÝch chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i vµ hîp t¸c quèc tÕ vÒ biÓn trong bèi c¶nh héi nhËp quèc tÕ giai ®o¹n hiÖn nay, nhËn ®Þnh vÒ triÓn väng kinh tÕ biÓn ViÖt Nam trong thêi gian tíi vµ ®-a ra mét sè khuyÕn nghÞ. 8 4. §èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu ®Ò tµi VÒ ®èi t-îng, nghiªn cøu chñ yÕu tËp trung ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÞ trÝ, tiÒm n¨ng cña vïng biÓn ViÖt Nam trong bèi c¶nh héi nhËp quèc tÕ hiÖn nay, ®ång thêi ph©n tÝch lµm s¸ng tá chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i, hîp t¸c quèc tÕ cña §¶ng vµ Nhµ n-íc vÒ biÓn. VÊn ®Ò tranh chÊp chñ quyÒn vÒ hai quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr-êng Sa cña ViÖt Nam sÏ kh«ng ®-îc ®i s©u vµo ph©n tÝch chi tiÕt trong nghiªn cøu nµy v× ®ã lµ vÊn ®Ò tranh chÊp ®a ph-¬ng ngoµi ViÖt Nam vµ Trung Quèc, cßn cã sù tham gia cña nhiÒu quèc gia kh¸c trong khu vùc. MÆt kh¸c ®©y lµ vÊn ®Ò cßn ph¶i mÊt nhiÒu thêi gian ®Ó c¸c quèc gia h÷u quan t×m ra mét gi¶i ph¸p thÝch hîp nh»m gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ph©n ®Þnh biÓn trªn nguyªn t¾c b×nh ®¼ng, hßa b×nh vµ phï hîp víi LuËt ph¸p quèc tÕ. Nh-ng t¸c gi¶ ®i s©u ph©n tÝch c¬ së ph¸p lý cña hai quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr-êng Sa lµ hoµn toµn thuéc chñ quyÒn cña ViÖt Nam. Nghiªn cøu còng kh«ng ®i s©u ph©n tÝch c¸c ngµnh kinh tÕ biÓn nh-: C«ng nghiÖp dÇu khÝ, ngµnh Hµng h¶i, ngµnh §ãng tµu ViÖt Nam trong thêi kú héi nhËp mµ chØ tËp trung vµo viÖc ®¸nh gi¸ vai trß cña kinh tÕ biÓn nãi chung trong bèi c¶nh héi nhËp vµ ph¸t triÓn ®Êt n-íc, ®Æc biÖt lµ vai trß cña biÓn trong vÊn ®Ò b¶o ®¶m an ninh chñ quyÒn cña quèc gia tõ ®ã ®Ò ra chÝnh s¸ch, chñ tr-¬ng hîp lý ®Ó tËn dông vÞ trÝ vµ tiÒm n¨ng cña biÓn vµo qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n-íc. Coi sù ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn lµ yÕu tè hµng ®Çu trong qu¸ tr×nh ®Ò ra chÝnh s¸ch v-¬n ra biÓn, hîp t¸c quèc tÕ vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn, nghiªn cøu khoa häc biÓn, phßng chèng « nhiÔm m«i tr-êng biÓn, tuÇn tra chung trong khu vùc B§ lµ gi¶i ph¸p thÝch hîp ®Ó lµm gi¶m bít nguy c¬ xung ®ét vò trang, ®iÒu ®ã võa gãp phÇn g×n gi÷ nÒn hoµ b×nh trong khu vùc vµ thÕ giíi. Mçi quèc gia cÇn coi hîp t¸c lµ biÖn ph¸p phßng thñ tõ xa vµ tèi -u v× ®iÒu ®ã cßn liªn quan ®Õn ®éc lËp chñ quyÒn vµ toµn vÑn l·nh thæ cña m×nh. Ph¹m vi nghiªn cøu: VÒ thêi gian, ®Ò tµi tËp trung nghiªn cøu chÝnh s¸ch ®æi míi vµ héi nhËp quèc tÕ ®· ®-îc ®Ò ra tõ §¹i héi VI th¸ng 12 n¨m 1986 cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam vµ "ChiÕn l-îc biÓn ViÖt Nam ®Õn n¨m 2020" ®-îc ®Ò ra tõ Héi nghÞ lÇn thø 4 Ban ChÊp hµnh Trung -¬ng §¶ng khãa X th«ng qua n¨m 2007. 9 5. C¬ së lý luËn vµ ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu Trong qu¸ tr×nh triÓn khai thùc hiÖn ®Ò tµi, luËn v¨n dùa trªn c¬ së lý luËn vÒ chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ chñ nghÜa duy vËt lÞch sö, lý thuyÕt vÒ quan hÖ quèc tÕ vµ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i vÒ biÓn cña ViÖt Nam trong bèi c¶nh héi nhËp quèc tÕ hiÖn nay. Trªn c¬ së c¸c nguån tµi liÖu s-u tÇm ®-îc ®Ó thùc hiÖn luËn v¨n nµy t¸c gi¶ cè g¾ng tr×nh bµy theo ph-¬ng ph¸p logic, kÕt hîp víi ph-¬ng ph¸p lÞch sö, ph-¬ng ph¸p so s¸nh, ph-¬ng ph¸p hÖ thèng, trªn c¬ së c¸c ph-¬ng ph¸p luËn cña chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ duy vËt lÞch sö nh»m ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vµ nhËn ®Þnh vÒ vÞ trÝ, tiÒm n¨ng cña biÓn ViÖt Nam vµ chÝnh s¸ch hîp t¸c quèc tÕ vÒ biÓn trong bèi c¶nh héi nhËp quèc tÕ giai ®o¹n hiÖn nay. LuËn v¨n sö dông nh÷ng ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu c¬ b¶n cña ngµnh khoa häc x· héi nãi chung, ngµnh quèc tÕ häc nãi riªng. §Ò tµi nghiªn cøu lµ mét vÊn ®Ò trong ngµnh nghiªn cøu quèc tÕ, mét bé phËn trong ngµnh khoa häc x· héi, nªn ph-¬ng ph¸p lÞch sö vµ ph-¬ng ph¸p logic lµ hai ph-¬ng ph¸p chñ yÕu cña luËn v¨n. C¸c ph-¬ng ph¸p kh¸c nh- so s¸nh, ®èi chiÕu, thèng kª, ph©n tÝch vµ tæng hîp ®-îc sö dông nh- lµ c¸c ph-¬ng ph¸p bæ trî cÇn thiÕt cho hai ph-¬ng ph¸p chñ yÕu nªu trªn. 6. §iÓm míi vµ dù kiÕn ®ãng gãp cña ®Ò tµi Trªn c¬ së ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ mét c¸ch hÖ thèng vÞ trÝ, tiÒm n¨ng biÓn ViÖt Nam vµ chÝnh s¸ch hîp t¸c quèc tÕ vÒ biÓn trong giai ®o¹n hiÖn nay, luËn v¨n hy väng sÏ gãp phÇn t¹o ra c¬ së ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch hîp t¸c quèc tÕ vÒ biÓn cña ViÖt Nam trong bèi c¶nh héi nhËp quèc tÕ hiÖn nay. §èi víi nhiÖm vô b¶o vÖ v÷ng ch¾c chñ quyÒn vµ an ninh trªn biÓn, tr-íc hÕt, ®èi víi c¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph-¬ng cÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña m×nh ®èi víi nhiÖm vô b¶o vÖ v÷ng ch¾c chñ quyÒn vïng biÓn, ®¶o cña Tæ quèc. Bªn c¹nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn ph¶i g¾n chÆt víi b¶o ®¶m quèc phßng, an ninh; x©y dùng thÕ trËn quèc phßng toµn d©n, an ninh nh©n d©n g¾n víi tæ chøc d©n c-, tæ chøc s¶n xuÊt vµ khai th¸c biÓn. §¶ng vµ Nhµ n-íc cÇn sím thùc hiÖn chÝnh s¸ch d©n sù ho¸ trªn biÓn, ®¶o g¾n víi tæ chøc d©n c-, tæ chøc s¶n xuÊt khai th¸c biÓn. §ång thêi, Nhµ n-íc cÇn quan t©m sím cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®Æc biÖt ®Ó khuyÕn khÝch m¹nh mÏ nh©n d©n ra ®Þnh c- æn ®Þnh trªn ®¶o vµ lµm ¨n dµi ngay trªn biÓn trong 10 ®iÒu kiÖn thêi tiÕt thuËn lîi. ThÝ ®iÓm x©y dùng c¸c khu quèc phßng - kinh tÕ t¹i c¸c ®¶o, quÇn ®¶o Tr-êng Sa, vïng biÓn, ®¶o ë §«ng B¾c. H¬n n÷a, cÇn x¸c ®Þnh râ nh÷ng khu vùc dµnh riªng cho nhiÖm vô quèc phßng, cßn l¹i cho phÐp vµ khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ s¶n xuÊt, kinh doanh. §èi víi c«ng t¸c ®èi ngo¹i vµ hîp t¸c quèc tÕ vÒ biÓn, trong bèi c¶nh hiÖn nay, ViÖt Nam cÇn thùc hiÖn tèt ®-êng lèi ®èi ngo¹i réng më, t¨ng c-êng hîp t¸c víi c¸c n-íc cã nÒn khoa häc nghiªn cøu vÒ biÓn, cã thÕ m¹nh vÒ khai th¸c tµi nguyªn biÓn vµ nghiªn cøu khoa häc biÓn, vv... §Ó khai th¸c cã hiÖu qu¶ vÒ tµi nguyªn biÓn ViÖt Nam phôc vô cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam vµ sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc. §èi víi c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n-íc liªn quan ®Õn biÓn, c¬ quan qu¶n lý Nhµ n-íc cÇn tæng hîp c¸c nghiªn cøu khoa häc, ®Ò xuÊt qu¶n lý thèng nhÊt vÒ biÓn. §ång thêi sím x©y dùng vµ ban hµnh hÖ thèng ph¸p luËt vÒ biÓn mét c¸ch ®Çy ®ñ, cñng cè thªm c¬ së ph¸p lý cho viÖc x¸c lËp chñ quyÒn, quyÒn chñ quyÒn, quyÒn qu¶n lý, khai th¸c vµ b¶o vÖ chñ quyÒn, quyÒn chñ quyÒn trªn c¸c vïng biÓn, ®¶o. LuËn v¨n cã thÓ ®-îc sö dông lµm tµi liÖu tham kh¶o cho viÖc nghiªn cøu, gi¶ng d¹y vµ häc tËp cña c¸n bé, chiÕn sÜ trong c¸c Vïng C¶nh s¸t biÓn trùc thuéc Côc C¶nh s¸t biÓn ViÖt Nam vµ cho nh÷ng ai quan t©m tíi vÊn ®Ò nµy. Trong luËn v¨n t¸c gi¶ ®· nªu lªn mét sè quan ®iÓm míi liªn quan ®Õn nhiÖm vô b¶o vÖ chñ quyÒn vµ an ninh trªn biÓn cña ViÖt Nam hiÖn nay. Lu©n v¨n ®· ®Ò cËp ®Õn nh÷ng c¸ch thøc h÷u hiÖu nh»m lµm gi¶m nguy c¬ xung ®ét vò trang, cïng sù tin cËy, ¶nh h-ëng lÉn nhau, trong ®ã tiÕp tôc ®i ®Õn gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò bÊt ®ång trong ph©n ®Þnh biÓn hiÖn nay vµ s¾p tíi. LuËn v¨n còng ®· nªu lªn vµ ph©n tÝch vÊn ®Ò thèng nhÊt trong quy ho¹ch qu¶n lý vµ khai th¸c biÓn. 7. KÕt cÊu cña luËn v¨n Ngoµi phÇn Më ®Çu, KÕt luËn, Phô lôc vµ Tµi liÖu tham kh¶o, luËn v¨n gåm 3 ch-¬ng: 11 Ch-¬ng 1: VÞ trÝ cña biÓn ViÖt Nam vµ viÖc ph©n ®Þnh trªn biÓn gi÷a ViÖt Nam víi c¸c n-íc trong khu vùc. Trong ch-¬ng nµy, t¸c gi¶ tr×nh bµy kh¸i qu¸t vÒ BiÓn §«ng vµ tËp trung ph©n tÝch vÞ trÝ ®Þa kinh tÕ vµ ®Þa chÝnh trÞ cña biÓn ViÖt Nam trong BiÓn §«ng. §ång thêi lµm s¸ng tá c¬ së ph¸p lý ®Ó x¸c lËp c¸c vïng biÓn cña ViÖt Nam, mÆt kh¸c t¸c gi¶ kh¸i qu¸t l¹i qu¸ tr×nh ph©n ®Þnh trªn biÓn gi÷a ViÖt Nam víi c¸c n-íc trong khu vùc BiÓn §«ng. Trªn thùc tÕ xÐt toµn bé khu vùc BiÓn §«ng, vÊn ®Ò ho¹ch ®Þnh ranh giíi biÓn cßn nhiÒu phøc t¹p vµ nh¹y c¶m. Trë ng¹i vµ th¸ch thøc lín nhÊt ®èi víi triÓn väng vµ c¸c gi¶i ph¸p ph©n ®Þnh chÝnh lµ viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp chñ quyÒn trªn hai quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr-êng Sa cña ViÖt Nam. VÊn ®Ò tranh chÊp gi÷a hai quÇn ®¶o Tr-êng Sa vµ Hoµng Sa cña ViÖt Nam sÏ kh«ng ®-îc ph©n tÝch chi tiÕt ë ch-¬ng nµy, song t¸c gi¶ tr×nh bµy mét c¸ch hÖ thèng vÒ c¬ së ph¸p lý ®Ó x¸c ®Þnh chñ quyÒn cña ViÖt Nam ®èi víi hai quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr-êng Sa. Ch-¬ng 2: TiÒm n¨ng biÓn ViÖt Nam vµ chÝnh s¸ch vÒ BiÓn trong bèi c¶nh héi nhËp quèc tÕ hiÖn nay. Trong ch-¬ng nµy t¸c gi¶ tr×nh bµy chi tiÕt nh÷ng tiÒm n¨ng cña biÓn ViÖt Nam, ®ã còng lµ nh©n tè c¬ b¶n ®èi víi vÊn ®Ò héi nhËp quèc tÕ, ®ång thêi ®¸nh gi¸ vai trß cña kinh tÕ biÓn trong bèi c¶nh héi nhËp vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n-íc, tõ ®ã ph©n tÝch chÝnh s¸ch vÒ biÓn cña ViÖt Nam trong bèi c¶nh quèc tÕ hãa vµ khu vùc hãa. ë ch-¬ng nµy t¸c gi¶ tËp trung vµo viÖc ®¸nh gi¸ vai trß cña kinh tÕ biÓn nãi chung trong bèi c¶nh héi nhËp vµ ph¸t triÓn ®Êt n-íc ®Æc biÖt lµ vai trß cña biÓn trong vÊn ®Ò b¶o ®¶m an ninh chñ quyÒn cña quèc gia ®Ó tõ ®ã ®Ò ra chñ tr-¬ng, chÝnh s¸ch hîp lý, ®ång thêi tËn dông ®-îc lîi thÕ vÒ vÞ trÝ, tiÒm n¨ng cña biÓn vµo qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n-íc. Ch-¬ng 3: Hîp t¸c quèc tÕ vÒ biÓn vµ triÓn väng kinh tÕ biÓn ViÖt Nam trong thêi gian tíi. Trong ch-¬ng nµy t¸c gi¶ tËp trung ph©n tÝch s©u chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i vµ hîp t¸c quèc tÕ vÒ biÓn cña ViÖt Nam trong bèi c¶nh héi nhËp quèc tÕ hiÖn nay, ®ång thêi ®¸nh gi¸ vÒ triÓn väng kinh tÕ biÓn ViÖt Nam trong thêi gian tíi, ®Ó tõ ®ã ®-a ra mét sè khuyÕn nghÞ vÒ chÝnh s¸ch ®èi víi viÖc b¶o vÖ chñ quyÒn vïng biÓn, ®¶o vµ vïng trêi, khai th¸c tiÒm n¨ng cña biÓn, c«ng t¸c ®èi ngo¹i vµ hîp t¸c quèc tÕ vÒ biÓn, c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n-íc liªn quan ®Õn biÓn. 12 VÞ trÝ, tiÒm n¨ng cña biÓn ®èi víi nh©n lo¹i nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng ®ãng vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ vµ héi nhËp quèc tÕ lµ vÊn ®Ò ®-îc -u tiªn hµng ®Çu trong viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. ViÖc ®¸nh gi¸ ®óng vÞ trÝ, tiÒm n¨ng cña biÓn trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n-íc vµ héi nhËp quèc tÕ cã ý nghÜa hÕt søc quan träng ®èi víi an ninh chñ quyÒn cña mçi quèc gia. VÊn ®Ò nµy cÇn ®-îc tËp trung nghiªn cøu vµ khai th¸c thªm. Do thêi gian vµ tr×nh ®é cña ng-êi viÕt cã h¹n nªn luËn v¨n nµy kh«ng tr¸nh khái khiÕm khuyÕt. T¸c gi¶ kÝnh mong nhËn ®-îc sù phª b×nh, gãp ý cña c¸c thÇy c«, c¸c nhµ nghiªn cøu, c¸c ®ång nghiÖp vµ b¹n ®äc. 13 Ch-¬ng 1: VÞ trÝ cña biÓn ViÖt Nam vµ viÖc ph©n ®Þnh trªn biÓn gi÷a ViÖt Nam víi c¸c n-íc trong khu vùc 1.1. VÞ trÝ cña biÓn ViÖt Nam trong BiÓn §«ng 1.1.1. Kh¸i qu¸t chung vÒ BiÓn §«ng PhÝa t©y cña BiÓn §«ng ®-îc bao bäc bëi lôc ®Þa Ch©u ¸ vµ bê biÓn phÝa ®«ng b¸n ®¶o Melaka, phÝa ®«ng bëi ®¶o §µi Loan, Philippines vµ ®¶o Kalimantan. Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n sau ®©y sÏ t¹o nªn vÞ trÝ chiÕn l-îc cña B§. §©y lµ biÓn nöa kÝn ®-îc bao bäc bëi 9 quèc gia vµ 1 vïng l·nh thæ lµ ViÖt Nam, Trung Quèc, Philippines, Malaysia, Brunei, Indonesia, Th¸i Lan, Cambodia, Singapore vµ §µi Loan. Qua ®ã cho chóng ta thÊy r»ng B§ cã nhiÒu quèc gia bao bäc nhÊt chØ ®øng sau §Þa Trung H¶i. Theo -íc tÝnh B§ cã ¶nh h-ëng trùc tiÕp tíi cuéc sèng cña kho¶ng 300 triÖu d©n cña c¸c n-íc vµ vïng l·nh thæ nµy. BiÓn §«ng lµ biÓn lín nhÊt trong s¸u biÓn lín cña thÕ giíi. DiÖn tÝch cña B§ kho¶ng 3,5 triÖu km2. BiÓn tr¶i réng trong ph¹m vi vÜ tuyÕn 30N - 260N vµ trong ph¹m vi kinh tuyÕn 1000E - 1210E, réng gÊp 8 lÇn biÓn §en vµ gÊp 1,2 lÇn §Þa Trung H¶i, ®é s©u trung b×nh kho¶ng 1.140m, khèi l-îng n-íc vµo kho¶ng 3.928 triÖu km3. §-êng trôc dµi nhÊt cña B§ kÐo dµi theo h-íng ®«ng b¾c - t©y nam, tÝnh tõ ®-êng ranh giíi phÝa b¾c ®Õn ®-êng ranh giíi phÝa nam kho¶ng 3.520 km. N¬i réng nhÊt cña B§ kh«ng qu¸ 600 h¶i lý (gÇn 1.200 km2) {55.tr.16}. BiÓn §«ng lµ mét trong nh÷ng biÓn nöa kÝn thuéc lo¹i lín nhÊt thÕ giíi, cã vÞ trÝ chiÕn l-îc quan träng vµ lµ ®Çu nót cña hµng lo¹t tuyÕn ®-êng hµng h¶i nhén nhÞp nèi liÒn Ên §é D-¬ng vµ Th¸i B×nh D-¬ng. H¬n n÷a, B§ së h÷u mét m«i tr-êng biÓn ®a d¹ng, tµi nguyªn thuû h¶i s¶n phong phó vµ c¸c nguån tµi nguyªn phi sinh vËt kh¸c, ®Æc biÖt tiÒm n¨ng vÒ dÇu má vµ khÝ ®èt. §©y lµ biÓn duy nhÊt nèi liÒn hai ®¹i d-¬ng lµ Ên §é D-¬ng vµ Th¸i B×nh D-¬ng, lµ khu vùc cã c¸c ®-êng biÓn nhén nhÞp thø hai trªn thÕ giíi. Ngoµi eo biÓn §µi Loan réng kho¶ng 100 h¶i lý, con ®-êng chÝnh nèi Th¸i B×nh D-¬ng vµ B§ lµ qua eo biÓn Pasi n»m 14 gi÷a Philippines vµ §µi Loan cã ®é s©u nhá nhÊt lµ 1.800m. VÒ phÝa t©y, B§ th«ng víi Ên §é D-¬ng qua eo biÓn Melaka. N¬i hÑp nhÊt cña eo biÓn nµy réng kho¶ng 17 h¶i lý, s©u kho¶ng 30m. VÒ phÝa ®«ng cã thÓ ®i qua eo biÓn s©u Mondoro ®Ó ®Õn biÓn Sulu. N»m trong sè m-êi tuyÕn ®-êng biÓn th«ng th-¬ng lín nhÊt trªn thÕ giíi liªn quan ®Õn B§, bao gåm tõ tuyÕn ®-êng tõ T©y ¢u, B¾c Mü qua §Þa Trung H¶i, Kªnh ®µo Sue, Trung §«ng ®Õn Ên §é, §«ng ¸ - Australia, New Zealand, tuyÕn ®-êng B¾c Th¸i B×nh D-¬ng tõ T©y B¾c Mü ®Õn §«ng ¸ vµ §«ng Nam ¸, tuyÕn ®-êng tõ §«ng ¸ ®i qua Kªnh ®µo Panama ®Ó ®Õn §«ng B¾c Mü vµ vïng Caribª, tuyÕn ®-êng tõ §«ng ¸ ®Õn Australia vµ New Zealand, vµ cuèi cïng lµ tuyÕn ®-êng tõ §«ng ¸ ®i Trung §«ng. NhiÒu n-íc vµ vïng l·nh thæ ë khu vùc §«ng ¸ cã nÒn kinh tÕ phô thuéc sèng cßn vµo c¸c tuyÕn ®-êng biÓn nµy nh- NhËt B¶n, Hµn Quèc, §µi Loan, Singapore. Kho¶ng 70% dÇu má nhËp khÈu cña NhËt B¶n vµ Hµn Quèc tõ Trung §«ng ®i qua B§, vµ mét khèi l-îng hµng ho¸ lín t-¬ng ®-¬ng ph¶i quay trë l¹i ®Ó c©n b»ng c¸n c©n bu«n b¸n. HÇu hÕt c¸c n-íc trong khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D-¬ng ®Òu cã c¸c ho¹t ®éng th-¬ng m¹i hµng h¶i rÊt m¹nh mÏ. Mçi ngµy cã kho¶ng 150-200 tµu c¸c lo¹i qua l¹i B§, trong ®ã cã nh÷ng tµu cã träng t¶i kho¶ng 30.000 tÊn trë lªn. Trong khu vùc §«ng Nam ¸, B§ cã kho¶ng 536 c¶ng biÓn, trong ®ã cã 5 c¶ng lín, 11 c¶ng trung b×nh, 73 c¶ng nhá, cßn l¹i lµ 487 c¶ng rÊt nhá. C¸c c¶ng quan träng ë khu vùc lµ Manila, Singapore, Kelang vµ Penang (Malaysia), Tanjung Priok (Indonesia), H¶i Phßng vµ Sµi Gßn (ViÖt Nam), Cao Hïng (§µi Loan), Tr¹m Giang (Trung Quèc), B¨ng Kèc (Th¸i Lan), Hång K«ng. Víi nhÞp ®é t¨ng tr-ëng kinh tÕ b×nh qu©n trªn 7% n¨m, khu vùc §«ng Nam ¸ ®ang chê ®îi viÖc t¨ng khèi l-îng vËn chuyÓn hµng ho¸ qua B§ lªn gÊp hai lÇn trong ®Çu thÕ kû XXI. §©y lµ mét thuËn lîi, ®ång thêi còng lµ mét th¸ch thøc cña khu vùc. NÕu x¶y ra xung ®ét, c¸c tµu thuyÒn kh«ng ®i qua B§ mµ ph¶i ®i vßng qua Indonesia vµ Th¸i B×nh D-¬ng, g©y tèn kÐm vµ mÊt nhiÒu thêi gian h¬n. C¸c cuéc xung ®ét kÐo dµi cã thÓ g©y ¸ch t¾c tuyÕn vËn t¶i ®-êng biÓn quan träng cña NhËt B¶n, g©y x¸o trén s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, kÕt qu¶ lµ ®Èy nÒn kinh tÕ r¬i vµo suy tho¸i. BiÓn §«ng lµ biÓn duy nhÊt trªn thÕ giíi cã hai quèc gia quÇn ®¶o lín nhÊt thÕ giíi lµ Indonesia vµ Philippines, hai quÇn ®¶o lín n»m gi÷a biÓn lµ Hoµng Sa vµ Tr-êng Sa vµ hai vÞnh lín ¨n s©u vµo ®Êt liÒn lµ VÞnh B¾c Bé vµ VÞnh Th¸i Lan. VÞnh B¾c Bé n»m ë phÝa t©y b¾c B§, do bê biÓn vµ ®¶o cña hai n-íc ViÖt Nam vµ Trung Quèc bao bäc cã diÖn tÝch vµo kho¶ng 124.500 km2, tr¶i réng trong ph¹m vi vÜ tuyÕn 15 17006'N - 21055'N vµ kinh tuyÕn 105036'E - 109055'E. VÞnh cã chu vi kho¶ng 1.950 km, chiÒu dµi h-íng b¾c-nam kho¶ng 496 km, n¬i réng nhÊt kho¶ng 314 km. PhÇn vÞnh phÝa ViÖt Nam cã kho¶ng gÇn 2.300 hßn ®¶o lín nhá, ®Æc biÖt cã ®¶o B¹ch Long Vü n»m ë gÇn gi÷a VÞnh cã diÖn tÝch kho¶ng 2,5 km2, c¸ch bê biÓn ViÖt Nam kho¶ng 110 km. VÞnh B¾c Bé cã hai cöa th«ng víi bªn ngoµi, cöa phÝa nam réng kho¶ng 110 km, cöa phÝa ®«ng b¾c qua eo biÓn Quúnh Ch©u, n¬i hÑp nhÊt réng kho¶ng 18 km. VÞnh B¾c Bé t-¬ng ®èi n«ng, ®é s©u trung b×nh vµo kho¶ng 40 - 50 m. §¸y VÞnh t-¬ng ®èi b»ng ph¼ng, ®é dèc tho¶i vµ cã mét m¸ng s©u trªn 70 m ch¹y vßng quanh s¸t ®¶o H¶i Nam. VÞnh Th¸i Lan n»m ë phÝa t©y nam B§, do bê biÓn cña ViÖt Nam, Cambodia, Th¸i Lan vµ Mailaysia bao bäc, cã diÖn tÝch kho¶ng 293.000 km2, chu vi kho¶ng 2.300 km, chiÒu dµi vÞnh kho¶ng 628 km. VÞnh Th¸i Lan còng lµ mét vÞnh n«ng, ®é s©u lín nhÊt gi÷a vÞnh vµo kho¶ng 80 m, ë cöa vÞnh kho¶ng 60 m. §©y lµ mét biÓn r×a lôc ®Þa, song l¹i mang nh÷ng nÐt ®Æc tr-ng cña ®¹i d-¬ng. B§ nhËn n-íc cña c¸c hÖ thèng s«ng lín: S«ng Ch©u Giang (Trung Quèc), hÖ thèng s«ng Hång, Cöu Long (ViÖt Nam), s«ng Chao Phraya (Th¸i Lan), ®ång thêi g¾n bã víi c¸c ®¹i d-¬ng vµ biÓn l©n cËn b»ng c¸c eo biÓn, trao ®æi n-íc trùc tiÕp víi Th¸i B×nh D-¬ng. Theo ®é s©u, trong B§ h×nh thµnh hai khu vùc: Khu vùc biÓn s©u (hay thung lòng biÓn) n»m ë phÝa ®«ng b¾c, diÖn tÝch 1,745 triÖu km2, chiÕm 49,8% toµn vïng biÓn; Khu vùc biÓn n«ng lµ thÒm lôc ®Þa réng lín, chiÕm mét diÖn tÝch 1, 755 triÖu km2 hay 50,2% diÖn tÝch toµn vïng biÓn. Khu vùc biÓn s©u cã ®é s©u tèi ®a ®Õn 5.016 m, t¸ch biÖt víi Palawan (Philippines) vµ mét b×nh nguyªn s©u th¼m cã trung t©m t¹i ®é s©u kho¶ng 4.300 m. ThÒm lôc ®Þa bao gåm r×a lôc ®Þa kÐo dµi tõ eo biÓn §µi Loan qua vÞnh B¾c Bé, thÒm Sunda réng lín n»m ë phÝa t©y nam B§, trong ®ã cã vÞnh Th¸i Lan, vïng biÓn Nam Bé vµ vïng thÒm hÑp ë phÝa t©y c¸c ®¶o, lÇn l-ît c¸ch bê §µi Loan 11 km, Philippines 18 km, Palawan 55 km vµ Borneo 93 km. Tho¹t ®Çu lµ thÒm kh«ng réng l¾m, men theo bê Nam Trung Quèc, khi ®Õn gÇn ®¶o H¶i Nam th× më réng, chiÕm toµn bé VÞnh B¾c Bé vµ vïng ngoµi kh¬i cña vÞnh phÝa nam. Tr-íc bê biÓn miÒn Trung, thÒm tiÕn s¸t vµo bê, chØ cßn c¸ch Héi An chõng 80 km. Cµng ®i xuèng, thÒm cµng th¾t l¹i, mÐp ngoµi cña nã ®· lÊn vµo tr-íc mòi NÐ 20 km. Sau ®ã thÒm lôc ®Þa l¹i më réng, «m lÊy toµn bé VÞnh Th¸i Lan, biÓn Nam Bé vµ biÓn Sunda. PhÇn kÒ víi thÒm lôc ®Þa phÝa t©y ®-îc cÊu t¹o bëi c¸c bËc thÒm cña dèc lôc ®Þa vµ ®Æc tr-ng bëi sù cã mÆt cña c¸c ¸m tiªu san h« vµ c¸c thung lòng. Nh÷ng ¸m tiªu san h« næi tiÕng n»m trong ë c¸c bËc thÒm Pratas, Helen vµ Hoµng Sa. PhÇn phÝa 16 ®«ng B§ cã thÒm lôc ®Þa hÑp råi ®Õn dèc lôc ®Þa vµ c¸c hè s©u. Vïng ®¸y biÓn phÝa t©y b¾c ®¶o Borneo nh- mét cao nguyªn gå ghÒ, nhiÒu ®¶o san h« nhän hoÆc bÞ b¹t ®Çu, n»m ë ®é s©u 1.500 - 2.000 m, rÊt nguy hiÓm cho tµu thuyÒn qua l¹i. Vïng trung t©m B§ lµ c¸c b×nh nguyªn th¼m, bÒ mÆt ®¸y t-¬ng ®èi b»ng ph¼ng, trõ ë gi÷a b×nh nguyªn xuÊt hiÖn mét sè ®¶o ngÇm, cã thÓ x-a kia lµ ®Ønh cña nói löa. Nh÷ng b×nh nguyªn nµy dèc thoai tho¶i, n»m ë ®é s©u tõ 3.400 - 4.200 m kÐo dµi theo h-íng ®«ng b¾c - t©y nam. Nh÷ng vïng s©u cña B§ ®-îc bao phñ bëi c¸c trÇm tÝch h¹t mÞn thuéc nhiÒu nguån gèc kh¸c nhau. §iÒu ®¸ng chó ý lµ ng-êi ta ®· ph¸t hiÖn ®-îc ë ®©y nhiÒu chÊt ®¸y chØ ®Æc tr-ng cho c¸c ®¹i d-¬ng nh- c¸c lo¹i bïn x¸m. ChÕ ®é thuû v¨n vµ khÝ hËu ë B§ ®Æc tr-ng bëi chÕ ®é giã mïa, vÒ mïa hÌ chñ yÕu lµ giã mïa t©y nam, vÒ mïa ®«ng kh«ng khÝ l¹nh di chuyÓn vÒ B§ t¹o thµnh giã mïa ®«ng b¾c. BiÓn §«ng chøa ®ùng nhiÒu nguån tµi nguyªn quý hiÕm, ®Æc biÖt lµ dÇu khÝ. §©y còng lµ mét trong nh÷ng nh©n tè dÉn ®Õn t×nh tr¹ng tranh chÊp vµ g©y ph¹m vi ¶nh h-ëng ë khu vùc B§, sè liÖu dÇu khÝ dù b¸o ë khu vùc B§. B¶ng 1. Ch-¬ng 1. TiÒm n¨ng dÇu khÝ cña c¸c bån tròng trong khu vùc BiÓn §«ng Khu vùc Bån tròng ThÒm Nam Trung Cöa s«ng Ch©u Quèc Giang Tr-êng dÇu khÝ Tr÷ l-îng 1.500 triÖu thïng VÞnh B¾c Bé 95 Nam H¶i Nam 210 Nam ViÖt Nam Mª C«ng B¹ch Hæ 878 Nam C«n S¬n Rång 500 §¹i Hïng 796 Rång Xanh 700 ThÒm Sunda T©y Natuna 80 Borneo Sarawak 9260 Philippines Palawan 490 17 Tæng tr÷ l-îng 14.171 TriÖu thïng Nguån: T.S NguyÔn Hång Thao”Nh÷ng ®iÒu cÇn biÕt vÒ luËt biÓn”, Nxb C«ng an nh©n d©n n¨m 1997 Tõ gãc ®é cña luËt biÓn, BiÓn §«ng lµ khu vùc ®Æc thï, chøa ®ùng tÊt c¶ c¸c yÕu tè liªn quan nh- quèc gia ven biÓn, quèc gia quÇn ®¶o, quèc gia kh«ng cã biÓn hay bÊt lîi vÒ mÆt ®Þa lý, c¸c vïng biÓn thuéc quyÒn tµi ph¸n quèc gia, vïng n-íc lÞch sö, vïng ®¸nh c¸, ph©n ®Þnh biÓn, nghiªn cøu khoa häc biÓn, chèng c-íp biÓn, an toµn hµng h¶i, t×m kiÕm, cøu n¹n. Sù xuÊt hiÖn cña kh¸i niÖm thÒm lôc ®Þa vµ vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ trong luËt biÓn hiÖn ®¹i ®· lµm cho hÇu hÕt B§ bÞ bao phñ bëi vïng biÓn thuéc chñ quyÒn vµ quyÒn tµi ph¸n quèc gia cña c¸c n-íc ven B§. KÕt qu¶ lµ nhiÒu n-íc tr-íc ®©y vèn c¸ch trë nay trë thµnh nh÷ng quèc gia cïng chia sÎ ®-êng biªn giíi trªn biÓn vµ khiÕn cho n¬i ®©y chøa ®ùng nhiÒu tranh chÊp biÓn, trong ®ã cã tranh chÊp thuéc lo¹i phøc t¹p vµ cã nhiÒu quèc gia liªn quan nhÊt thÕ giíi. M-êi trong sè 16 ®-êng biªn giíi biÓn ë khu vùc cßn ®ang trong t×nh tr¹ng tranh chÊp ch-a ®-îc gi¶i quyÕt, ch-a kÓ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn hai quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr-êng Sa cña ViÖt Nam. C¸c tranh chÊp trªn biÓn ë B§ kh«ng nh÷ng chØ ¶nh h-ëng ®Õn quan hÖ gi÷a c¸c n-íc cã liªn quan, mµ cßn ¶nh h-ëng ®Õn lîi Ých cña c¸c n-íc kh¸c, ®Õn hoµ b×nh, æn ®Þnh vµ sù hîp t¸c ph¸t triÓn cña khu vùc vµ thÕ giíi. BiÓn §«ng (trong ®ã cã vïng biÓn ViÖt Nam) cã vÞ trÝ ®Þa kinh tÕ vµ ®Þa chÝnh trÞ rÊt quan träng, nªn tõ l©u ®· lµ nh©n tè kh«ng thÓ thiÕu trong chiÕn l-îc ph¸t triÓn ®Êt n-íc kh«ng chØ ®èi víi c¸c n-íc xung quanh B§ mµ cßn cña mét sè c-êng quèc hµng h¶i kh¸c nh- Mü, Nga vµ NhËt B¶n. §ã còng lµ lý do quan träng dÉn ®Õn nh÷ng tranh chÊp vµ g©y ph¹m vi ¶nh h-ëng ë vïng biÓn nµy. HiÖn nay, cã ba vÊn ®Ò chÝnh liªn quan ®Õn tranh chÊp B§, ®ã lµ chñ quyÒn l·nh thæ ®èi víi hai quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr-êng Sa vµ quyÒn chñ quyÒn ®èi víi c¸c vïng biÓn. N¨m quèc gia vµ mét thùc thÓ, bao gåm ViÖt Nam, Trung Quèc, Malaysia, Philippines, Brunei vµ §µi Loan ®· ®-a ra yªu s¸ch ®èi víi toµn bé hoÆc mét phÇn cña quÇn ®¶o Tr-êng Sa. Mçi quèc gia ®Òu cã lËp luËn riªng cña m×nh nªn viÖc ®µm ph¸n hîp t¸c quèc tÕ ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp vÉn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ trë ng¹i. Riªng ®èi víi quÇn ®¶o Hoµng Sa lµ ®èi t-îng tranh chÊp song ph-¬ng cña ViÖt Nam vµ Trung Quèc. §ång 18 thêi viÖc ph©n ®Þnh B§ cßn phøc t¹p thªm bëi c¸c yªu s¸ch chång lÊn vÒ thÒm lôc ®Þa, vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ vµ “C¸c yªu s¸ch lÞch sö” kh¸c cña c¸c quèc gia ven biÓn ®iÒu nµy ®ßi hái c¸c quèc gia ph¶i t«n träng c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña luËt biÓn quèc tÕ hiÖn ®¹i vÒ ph©n ®Þnh biÓn. Bªn c¹nh c¸c tranh chÊp song ph-¬ng vµ ®a ph-¬ng kh¸c t¹i B§ mang tÝnh kü thuËt vµ c¬ b¶n ®· vµ sÏ ®-îc gi¶i quyÕt, tranh chÊp chñ quyÒn hai quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr-êng Sa lµ phøc t¹p vµ kÐo dµi nhÊt. Phøc t¹p do c¸c vÊn ®Ò vÒ chiÕn l-îc, ph¸p lý, kinh tÕ vµ sù chång chÐo vÒ lîi Ých, sù ®an xen gi÷a ®èi néi vµ ®èi ngo¹i cña c¸c quèc gia h÷u quan. Ngoµi c¸c yÕu tè vÒ chñ quyÒn, tinh thÇn d©n téc, vÞ trÝ ®Þa chiÕn l-îc, viÖc së h÷u hai quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr-êng Sa sÏ ¶nh h-ëng ®Õn viÖc ph©n ®Þnh c¸c vïng biÓn t¹i B§ vµ biªn giíi trªn biÓn gi÷a c¸c n-íc, vµ qua ®ã lµ c¸c quyÒn lîi to lín vÒ mÆt kinh tÕ nh-: N¨ng l-îng, thuû h¶i s¶n, hµng h¶i... C¸c tranh chÊp vÒ l·nh thæ vµ c¸c vïng biÓn mang tÝnh lÞch sö, ®· kÐo dµi qua ba thÕ kû, mçi thêi kú cã c¸c nh©n tè vµ diÔn biÕn míi vµ hiÖn nay c¸c h-íng gi¶i quyÕt vÉn cßn ®Ó ngá. 19 B¶n ®å BiÓn §«ng 20