Tài liệu Văn hóa giao tiếp kinh doanh 3 miền việt nam

Giao Tiếp Kinh Doanh TS.Nguyễn Thế Hùng I. Văn hóa Giao tiếp Kinh Doanh ở Việt Nam 1. Giao tiếp trong kinh doanh là gì ? Giao tiếp vốn là một hoạt động thiết yếu của con người. Đặc biệt, trong lĩnh vực kinh doanh, giao tiếp đóng vai trò quan trọng, có thể quyết định sự thành công hay thất bại của một doanh nghiệp. Do vậy, để đạt được thành công trong cuộc sống và nhất là trong lĩnh vực kinh doanh, người ta phải chú trọng đến vấn đề giao tiếp. Giao tiếp trong kinh doanh là quá trình và hoạt động thiết lập, chuyển tải, duy trì và phát triển mối quan hệ giữa người với người trong kinh doanh. Giao tiếp đóng vai trò quan trọng trong kinh doanh và nhiều khi mang tính quyết định trong thành công của một thương vụ lớn. Không đơn thuần chỉ là nói cho hay, giao tiếp còn bao gồm rất nhiều khía cạnh từ ngoại hình, phong thái đến cách xử sự trong nhiều tình huống và nhiều đối tượng khác nhau. Nói cho hay, cử chỉ thu hút, phong thái đĩnh đạc và còn rất nhiều phẩm chất khác để cấu thành một con người giỏi giao tiếp. Giao tiếp trong kinh doanh - Một vấn đề tưởng như đơn giản nhưng lại hết sức phức tạp và quan trọng. Tại sao chúng ta lại phải quan tâm đến những điều rất tế nhị đó khi muốn thực hiện thành công bất kỳ công việc nào? 8b34c0b77818239c87fe0b6a01ddbdde.doc Page 1 Giao Tiếp Kinh Doanh TS.Nguyễn Thế Hùng Giao tiếp, xử sự đúng đắn trong kinh doanh sẽ tạo điều kiện dễ dàng cho các doanh nhân và giúp họ hiểu được ngôn ngữ này và sử dụng nó hiệu quả.Vì vậy để có thể giao tiếp trong kinh doanh một cách thành công nhất thì chúng ta cần phải nắm vững các văn hóa giao tiếp cơ bản, những phương thức ứng xử trong kinh doanh và các nguyên tắc trong nghệ thuật giao tiếp để đạt được một hiệu ứng cao nhất công việc. 2. Một số nét văn hóa ứng xử và nguyên tắc giao tiếp trong kinh doanh 2.1. Một số văn hóa ứng xử trong kinh doanh Văn hóa giao tiếp trong kinh doanh có ý nghĩa cực kỳ quan trọng bởi vì nó có thể đem đến các cơ hội kinh doanh trong tương lai, không được quá cứng nhắc, khiếm nhã sẽ tự mất đi cơ hội và công việc kinh doanh của mình. Thông điệp mà một phép ứng xử giao tiếp trong kinh doanh tạo ra đó là sự tôn trọng. Khi bạn thực sự lắng nghe và đối xử tốt với một ai đó bạn sẽ hiểu được điều gì họ đang suy nghĩ và quan tâm. Và ngược lại, phía bên kia cũng sẽ tỏ ra tôn trọng ý kiến và cảm xúc của bạn. Không những thế người đối diện cũng sẽ cảm thấy thư thái hơn khi nói chuyện với một người biết phép Xử sự. Họ sẽ giao tiếp cởi mở hơn, và thực tế họ có thể tiết lộ thêm thông tin cho bạn. Điều này là vô cùng quý giá trong Kinh doanh. Tôn trọng không gian của người khác Cách chúng ta sử dụng khoảng không là thứ ngôn ngữ im lặng diễn tả sự tôn trọng của ta đối với đồng nghiệp. Chẳng hạn như chỉ một tiếng gõ cửa khi vào phòng cũng là cách tỏ ra tôn trọng người khác và được lời mời thân thiện, hay không nên nói chuyện quá lớn tiếng ở nơi công cộng. Vì vậy, đối với không gian công cộng hoặc không gian riêng, hãy luôn luôn chú ý đến xung quanh để biết người khác cần gì. Đó là phép Xử sự đơn giản, một nét văn hóa giao tiếp cơ bản nhưng đúng mực trong Kinh doanh. Tôn trọng suy nghĩ và quan điểm của người khác Một nét văn hóa trong kinh doanh là không nên ngắt lời người khác khi họ đang đối thoại, vì đó là một hành động không nên làm, nó có thể dẫn đến việc thất bại trong cơ hội kinh doanh. Hãy lắng nghe họ nếu muốn họ sẽ lắng nghe mình sau đó. Trong khi 8b34c0b77818239c87fe0b6a01ddbdde.doc Page 2 Giao Tiếp Kinh Doanh TS.Nguyễn Thế Hùng nghe bạn có thể nhắc lại thông tin bên kia cung cấp và thêm vào đó ý kiến của riêng bạn, họ sẽ hiểu được rằng bạn thực sự đang lắng nghe và biết bạn hiểu phép cư xử. Ứng xử tùy từng môi trường xã hội cụ thể Trong các tình huống khác nhau ta phải có phải xử sự khác nhau. Đặc biệt là đối với những cách thức đã gần như trở thành tiêu chuẩn. Theo chuyên gia Ed Aasvik, một trong những nhân tố chủ yếu để đạt được cách thức xử sự đúng đắn trong kinh doanh đó là phải hiểu được rằng: Cái gì là chấp nhận được (thậm chí là tốt) trong môi trường này nhưng lại có thể là thô lỗ hoặc vô lễ trong môi trường khác. Ví dụ: Chúng ta có thể vỗ vai, đùa với nhau vui vẻ, thân thiện ở ngoài đời nhưng không được ở những nơi kinh doanh lịch sự. Ăn mặc luộm thuộm có thể chấp nhận được khi vào công viên nhưng không phải ở nơi làm việc. Đó là những cách thức, những kinh nghiệm trong kinh doanh, tuy không thể chi tiết và toàn bộ những "manners" có thể gặp phải trong Kinh doanh, nhưng đây là cái nhìn tổng quát và tương đối chuẩn được áp dụng rất rộng rãi trên toàn thế giới. 2.2 Các nguyên tắc giao tiếp trong kinh doanh Bên cạnh các phương thức ứng xử trong giao tiếp thì còn một điều cực kì quan trọng trong kinh doanh mà bất cứ một doanh nghiệp nào cũng phải quan tâm nếu muốn kinh doanh đạt hiệu quả cao đó là phải biết nguyên tắc trong giao tiếp kinh doanh. Tuy nhiên không có một nguyên tắc nào là bất biến cả, mà phải tuỳ vào từng trường hợp cụ thể để có cách giải quyết phù hợp nhất. Trong phần dưới đây là một số nguyên tắc thường dùng trong giao tiếp kinh doanh: Lắng nghe Lắng nghe ý kiến của người khác để cải thiện dịch vụ trong tương lai. Khi bạn thực sự lắng nghe khách hàng, thì họ sẽ cảm thấy thật sự dễ chịu, thoải mái và tin tưởng chúng ta hơn. Lắng nghe tạo cho khách thấy họ được tôn trọng, đánh giá cao và được 8b34c0b77818239c87fe0b6a01ddbdde.doc Page 3 Giao Tiếp Kinh Doanh TS.Nguyễn Thế Hùng quan tâm. Có như vậy thì khách hàng sẽ đến với ta nhiều hơn và doanh nghiệp sẽ hoạt động tốt hơn. Nhớ tên khách hàng Việc xưng hô bằng tên riêng trong cuộc nói chuyện với khách hàng sẽ cho thấy bạn nhìn nhận họ với tư cách một cá nhân nói riêng chứ không phải đối tượng khách hàng chung chung, qua đó thể hiện sự tôn trọng của bạn với khách hàng. Tạo bầu không khí trở nên nhẹ nhàng, thân thiện hơn. Tuy nhiên, bạn đừng sử dụng tên riêng của khách hàng một cách quá thường xuyên, hãy sử dụng vào lúc đầu và lúc kết thúc cuộc hội thoại. Nụ cười từ trái tim của bạn. Một nụ cười chân thật sẽ khiến khách hàng cảm thấy họ được chào đón, an tâm hơn và để lại trong lòng khách hàng một cảm giác nồng ấm. Hãy cho khách hàng biết, họ là người quan trọng Họ biết rằng công ty bạn có rất nhiều khách hàng khác nhau nhưng họ chỉ thực sự yêu quí nó nếu bạn khiến họ cảm thấy mình thực sự quan trọng với bạn. Không nên tỏ ra sẵn sàng tranh luận, cướp lời, khẳng định hơn thiệt với khách hàng khi xảy ra những điều phàn nàn của khách. Việc cần thiết, và là nhiệm vụ của bạn là phải lắng nghe, cảm ơn và tìm cách khắc phục thiếu sót ngay sau đó nếu có thể. Coi trọng ý kiến của khách hàng, đừng bao giờ nói họ lầm lẫn. Hãy để cho họ nói thoả thích những cái mà họ muốn nói. Tôn trọng khách hàng Luôn cười nói thật tâm chứ không đón khách bằng thái độ lạnh nhạt. Giải đáp đầy đủ thắc mắc, khiếu nại của họ chứ không phải làm lơ. Hãy luôn luôn phải giữ thể diện cho khách hàng. Không phân biệt đối xử với khách hàng. Quan tâm thực sự đến khách hàng. Bạn muốn mang lại niềm vui cho khách hàng, chứ không phải bạn cho khách hàng một cái gì đó. Cần nhã nhặn tìm hướng giải quyết linh hoạt trong chừng mực có thể. 8b34c0b77818239c87fe0b6a01ddbdde.doc Page 4 Giao Tiếp Kinh Doanh TS.Nguyễn Thế Hùng Không để khách hàng thất vọng. 81% khách hàng từ bỏ nếu họ cảm thấy rằng đối phương không có thiện chí giúp đỡ hoặc không chú ý đến nhu cầu của khách hàng. Giúp đỡ khách hàng nhiệt tình Dù chỉ là giúp đỡ khách mang hàng ra xe hay đơn giản là mở cửa giúp người đang mang hàng nặng trên tay thì một thông điệp rõ ràng đó là bạn sẵn sàng giúp đỡ họ và ấn tượng này sẽ hằn sâu vào tâm trí khách hàng. Và tất nhiên, nó sẽ khiến họ quay trở lại với bạn vào lần sau. Thông tin cho khách các dịch vụ khác mà khách quan tâm nếu bạn có thể. Kiên định quan điểm Không nên gió chiều nào che chiều ấy mà cần phải học cách nói lời của chính mình. Nhưng cũng không được phản bác quan điểm của người khác mà đề xuất các phương án giải quyết hợp lý. Đừng thích tranh biện Cần bình tĩnh nói, tránh biến cuộc nói chuyện thành cuộc thi hùng biện. Hiểu rõ thông điệp của người nói Nên gợi lại hoặc tổng hợp lại những gì người khác nói để chắc chắn mình đang hiểu được vấn đề. Hãy nhắc lại những gì bạn cho rằng mình đang nghe được và hỏi ‘Tôi có hiểu đúng bạn không nhỉ?’ Nếu bạn thấy mình bị động chạm bởi những gì người khác vừa nói thì hãy nói như vậy, sau đó hãy hỏi thêm để hiểu rõ vấn đề: ” Có thể tôi không hiểu đúng ý bạn và đã cảm thấy bị xúc phạm bởi điều bạn vừa nói. Tôi cho rằng những gì bạn vừa nói có nghĩa là XXX; có đúng ý bạn là như vậy không?” Khuyên người khác Đừng đưa ra lời khuyên trừ phi người ta hỏi bạn. Điều này có thể sẽ rất khó thực hiện, nhất là khi chúng ta thấy rõ rằng ý tưởng của mình sẽ có lợi cho người đó. Thay vì nói ”Bạn nên làm thế này”, bạn nên sử dụng một số cách nói khác thể hiện rõ sự tôn trọng của mình, ví dụ như ”một cách khá khả thi là..” hoặc ” có một cách đã giúp tôi trong 8b34c0b77818239c87fe0b6a01ddbdde.doc Page 5 Giao Tiếp Kinh Doanh TS.Nguyễn Thế Hùng trường hợp tương tự như thế này là X. Nếu bạn nghĩ nó sẽ giúp ích được cho bạn thì tôi rất vui lòng chia sẻ với bạn điều đó". Hãy cố hiểu người khác Tìm ra một điểm tương đồng thay vì chỉ chăm chăm vào sự khác biệt giữa bạn và người khác. Điều gì có thể khiến cả hai người cùng thích thú (ví dụ như việc gỡ rối một vấn đề nào đó)? Một cách để bắt đầu khám phá ra điểm tương đồng chính là việc chia sẻ các dự định thầm kín của mình - ví dụ như bạn có thể nói: "Dự định của tôi khi chia sẻ với bạn về điều này chính là để giúp bạn thành công trong dự án này" 3. Văn hóa giao tiếp của người Việt Nam Xét về thái độ đối với việc giao tiếp, có thể thấy đặc điểm của người Việt Nam là vừa thích giao tiếp, lại vừa rất rụt rè. Người Việt Nam rất coi trọng việc giữ gìn các mối quan hệ tốt với mọi thành viên trong cộng đồng, chính tính cộng đồng này là nguyên nhân khiến người Việt Nam rất thích giao tiếp. Việc thích giao tiếp này thể hiện chủ yếu ở hai đặc điểm: 8b34c0b77818239c87fe0b6a01ddbdde.doc Page 6 Giao Tiếp Kinh Doanh TS.Nguyễn Thế Hùng Từ góc độ của chủ thể giao tiếp thì người Việt Nam có tính thích thăm viếng. Đó là biểu hiện của tình cảm, tình nghĩa, làm cho các mối quan hệ được thắt chặt thêm. Với đối tượng giao tiếp thì người Việt Nam có tính hiếu khách. Khi khách đến nhà, dù quen hay lạ, thân hay sơ, người Việt dù nghèo khó đến đâu cũng cố gắng tiếp đón chu đáo và tiếp đãi rất thịnh tình. Đồng thời với việc thích giao tiếp, thì người Việt Nam lại rất rụt rè. Nó bắt nguồn từ hai đặc tính cơ bản của làng xã Việt Nam là tính cộng đồng và tính tự trị. Tuy nhiên chúng không hề mâu thuẫn với nhau mà thể hiện sự linh hoạt trong ứng xử của người Việt Nam trong các môi trường khác nhau. Xét về quan hệ giao tiếp, văn hóa nông nghiệp với đặc điểm trọng tình đã dẫn người Việt Nam tới chỗ lấy tình cảm làm nguyên tắc ứng xử, luôn coi trọng tình cảm hơn mọi thứ trên đời. Do tính cộng đồng nên người Việt Nam thấy phải có trách nhiệm quan tâm đến người khác, mà muốn quan tâm thì phải biết rõ hoàn cảnh, do đó họ quen quan sát, đánh giá, tìm hiểu,… Tính cộng đồng còn khiến người Việt Nam, dưới góc độ chủ thể giao tiếp, có đặc điểm là trọng danh dự. Chính vì quá coi trọng dnah dự nên người Việt Nam mắc bệnh sĩ diện. Lối sống trọng danh dự này dẫn đến cơ chế tạo tin đồn, tạo nên dư luận như một thứ vũ khí lợi hại bậc nhất của cộng đồng để duy trì sự ổn định của làng xã. Về cách thức giao tiếp, người Việt Nam ưa sự tế nhị, ý tứ và trọng sự hòa thuận. Tính tế nhị khiến cho người Việt Nam có thói quen giao tiếp “vòng vo tam quốc”, không bao giờ mở đầu tực tiếp, đi thẳng vào đề như người phương Tây. Lối giao tiếp ưa tế nhị, ý tứ là sản phẩm của lối sống trọng tình và lối tư duy trong các mối quan hệ. Nó tạo nên thói quen đắn đo cân nhắc kỹ càng khi nói năng và nhường nhịn nhau trong giao tiếp. Người Việt có hệ thống nghi thức lời nói rất phong phú. Trước hết, đó là sự phong phú của hệ thống xưng hô, nó có các đặc điểm: tính thân mật hóa, tính cộng đồng hóa cao và tính tôn ti kỹ lưỡng. 8b34c0b77818239c87fe0b6a01ddbdde.doc Page 7 Giao Tiếp Kinh Doanh TS.Nguyễn Thế Hùng Nghi thức trong cách nói lịch sự cũng rất phong phú. Do truyền thống tình cảm và linh hoạt nên người Việt Nam cũng có cách cảm ơn, xin lỗi rất khác nhau tùy theo từng hoàn cảnh. Và các lời chào cũng được phân biệt kỹ theo quan hệ xã hội và theo sắc thái tình cảm riêng. II. Đặc Trưng Văn Hóa Giao Tiếp Kinh Doanh Ba Miền 1. Văn Hóa Giao Tiếp Kinh Doanh Miền Bắc: Ở Hà Nội, bạn sẽ không tin vào tai mình khi vào cửa hàng mà được ai đó nói lời cảm ơn. Bởi người Hà Nội luôn sẵn sàng tâm thế bị “mắng mỏ” khi ra đường. Cũng bởi ở miền Bắc nói chung và Hà Nội nói riêng, thói quen văn hóa - lịch sử đã để lại một quan điểm cho rằng làm nghề phục vụ là hạ cấp. Ở Hà Nội, thậm chí có những người đi ô tô, áo quần sành điệu có khi ví lại mỏng dính. Người Hà Nội thích ăn mặc có gu riêng, chứng tỏ bản thân hơn người khác. Nhà nghiên cứu lịch sử Nguyễn Đình Đầu lý giải các câu chuyện trên rằng bởi Hà Nội là một đô thị mang tính hướng nội, nép mình nhờ sự bảo vệ của sông Hồng. Do Hà Nội bảo thủ nên không dễ dàng chấp nhận cái mới, rất gắn bó với những sản phẩm đã được thị trường khẳng định. Ở đây môi trường là yếu tố quyết định, anh có thể tài giỏi, nhưng cái anh có thể là thay đổi bản thân thích ứng với môi trường, chứ anh không thể nào thay đổi được môi trường. Việc đi du học cũng giống như vậy, hãy thay đổi bản thân phát triển đến mức tốt nhất có thể ở trong môi trường cũ rồi hãy nghĩ tới chuyện thay đổi môi trường (ra nước ngoài học tập). Từ đây dẫn đến nguyên nhân thứ 2. Sự thích ứng nhanh và tính căn cơ của người miền Bắc. Vì môi trường mở và thoáng cũng đồng nghĩa với áp lực cạnh tranh lớn. Ra Bắc thì "dịch vụ" là át chủ bài. Ở Bắc rất quen thuộc cảnh "kem đứng, cháo quát, phở xếp hàng", có thể nói doanh nghiệp nơi đây có 1 văn hoá dịch vụ phụng sự khách hàng còn yếu kém. Những trường hợp thành công của doanh nhân Nam ra Bắc có thể kể tới Phở 24 của Lý Quý Trung, siêu thị Nguyễn Kim - Best Carings ... 8b34c0b77818239c87fe0b6a01ddbdde.doc Page 8 Giao Tiếp Kinh Doanh TS.Nguyễn Thế Hùng Nói về tố chất, người miền Bắc mang đậm cốt cách của kẻ sĩ. Một giai đoạn dài của lịch sử, đất Hà Thành không phải để buôn bán. Vùng giao thương nằm ở khu vực Phố Hiến, Hải Phòng, Nam Định …. Đất Hà Thành là đất của người dân trọng nền khoa cử, học thức, trọng những thứ tao nhã về tinh thần và tri thức. Từ phong cách đến cái ăn, cái mặc, thú chơi đều ngấm chất như vậy. Nếu như ngày nay chúng ta lấy thước đo là sự tài trí trong kinh thương để thể hiện đẳng cấp thì lúc trước, ở mảnh đất này, học thức là thứ để mỗi người kẻ sĩ có một cái “kiêu ngầm”. Ấy là dân Bắc Kỳ. Vùng ven đất kinh thành, dân cư buôn bán giao thương cũng không nhiều. Đất Bắc là vùng nông nghiệp lúa nước. Những kẻ chợ chỉ gói gọn trong giao thương những vật dụng sinh hoạt phục vụ nông nghiệp và sinh sống thông thường. Vùng buôn bán của Phố Hiến, Hải Phòng, Nam Định phần nhiều cũng không phục vụ thị trường trong nước mà chủ yếu là xuất khẩu. Nhân sự: Tổ chức các khóa huấn luyện chính qui hơn, "hoành tráng" hơn về các vấn đề cũng vĩ mô hơn. Giáo viên nói hay hơn. Lý luận phải khúc triết hùng hồn. Giáo viên phải mặc đồ nghiêm chỉnh, veston đàng hoàng. Giữ ý tứ không nói chuyện về chính trị không thì đụng các con ông cháu cha. Phòng nhân sự không khảo sát gì cả, giám đốc nhân sự quyết định học gì thì học đó, học vào lúc sản xuất rảnh rỗi nhất. Nhân sự hay bị ép nhận con ông này, cháu ông kia và không thể từ chối được. Bán hàng: Khách hàng quan tâm đến họ được chiết khấu bao nhiêu %, nhân viên bán hàng phải biết xưng hô đúng cách, nhũn nhặn. Mối quan hệ rất quan trọng. Nếu đã tạo được mối quan hệ vững chắc thì yên tâm khách hàng ít khi nào kiểm tra hàng cẩn thận khi nhận. Có sai biệt chút ít với đơn đặt hàng cũng nhận. Chỉ cần phát triển những mặt hàng có sẵn, thị trường ít có nhu cầu phát triển mặt hàng mới. Bộ phận R&D chẳng có nhiều việc để làm. Không nhận đơn hàng nhỏ vì chẳng bõ công. Người Miền Bắc thích dùng hàng mới lạ, độc, càng giá trị càng tốt (thậm chí càng đắt thì càng thích). Những món hàng mới lạ thường được quan tâm thành phong trào. Còn nhớ ngày xưa, nhà nào cũng 8b34c0b77818239c87fe0b6a01ddbdde.doc Page 9 Giao Tiếp Kinh Doanh TS.Nguyễn Thế Hùng phải có máy khâu "5 con bướm" Trung Quốc, nồi cơm điện của Nga, xe mifa của Tiệp, xe Dream của Thái ... Ví dụ minh họa:  Ví dụ 1: Một Manager nước ngoài đến Việt Nam triển khai huấn luyện chăm sóc khách hàng và kỹ năng bán hàng cho nhân viên trung tâm thương mại. Tại Miền Nam, cũng có khá nhiều vấn đề, nhưng công việc thuận lợi, nhân viên nắm bắt tốt và cán bộ này hài lòng. Tại Miền Bắc, cán bộ này thất vọng vì cung cách phục vụ khách hàng của nhân viên. Mình nhận được sự phàn nàn như sau: Ý thức về chất lượng dịch vụ chăm sóc khách hàng của nhân viên miền bắc quá yếu. Nhân viên của tôi đã phản ứng rất mạnh mẽ và nhiều người trong số họ cho rằng; Họ là nhân viên bán hàng chứ ko phải là người giúp việc (Osin), dù có trả lương 6-10 triệu đồng thì họ cũng không chấp nhận làm; khi được hướng dẫn là mỗi nhân viên phải luôn coi khách hàng là thượng đế, phải cúi chào khách, thậm chí phải hướng dẫn khách tận tình vào nhà vệ sinh khi khách có nhu cầu, phải xả nước toilet giúp khách nếu cần thiết.  Ví dụ 2: Một Giám đốc Nhân sự Miền Nam đã tâm sự với mình về chân dung một Giám đốc Miền bắc như sau: - Thích chỉ tay sai khiến, và điều này thực sự ko thể chấp nhận được trong Nam. - Luôn đưa tài liệu bằng hai tay, trong khi thực sự chỉ cần đưa bằng một tay. "Tôi thích người ta đưa bằng một tay hơn là bằng hai tay, và hãy thể hiện bằng thành tích và kết quả". 2. Văn Hóa Giao Tiếp Kinh Doanh Miền Trung: Khắc hẳn với Người Miền Bắc, Người Miền trung những con người của vùng đất khắc nghiệt đầy nắng, mưa và gió, vốn tính chịu thường chịu khó cũng làm nên những nét rất riêng trong cách suy nghĩ, văn hóa cũng như giao tiếp kinh doanh so với các vùng khác trong cả nước. 8b34c0b77818239c87fe0b6a01ddbdde.doc Page 10 Giao Tiếp Kinh Doanh TS.Nguyễn Thế Hùng Trước những điều kiện không được thuận lợi cho lắm, tuy nhiên một số vùng vẫn có điều kiện thuận lợi hơn vì vậy họ hoà đồng với thiên nhiên, nương theo thiên nhiên để làm lợi cho mình.Với điều kiện khắc nghiệt của thiên nhiên họ chỉ còn cách và tìm cách hoà với thiên nhiên. Môi trường như thế đã tác động đến cách ứng xử của họ. Vì thế nét đặc sắc ở đây là sự cần cù, cần mẫn, kiên nhẫn để làm giàu cho mình. Nhưng trong thế cân bằng đó vẫn toát lên tinh thần hoà hợp và thích nghi đến thụ động và chịu đựng, chú trọng gìn giữ sự cân bằng đó. Bởi vì người miền Trung sinh sống chủ yếu bằng nghề trồng lúa nước. Do đó họ rất quý trọng người lao động, sức lao động và tình yêu lao động bởi vì của cải làm ra rất khó khăn trước những điều kiện tự nhiên như thế. Trong lao động người miền Trung ngoài những đặc tính là siêng năng, cần cù họ còn rất cẩn thận, họ ghét sự dối trá, cẩu thả. Tư tưởng chính là “ tích tiểu thành đại” hay “mưa dầm thấm lâu”. Mặc dù vậy họ chấp nhận và thích nghi với điều kiện nghèo khổ, đề cao tiết kiệm. Họ quen sống đạm bạc, họ dùng những thứ họ tự làm ra, “tự cung tự cấp” rất hiếm khi họ mua những thứ xa xỉ . Trong sản xuất họ dựa vào kinh nghiệm gia truyền là nhiều. Ngày nay họ cũng hoà nhập rất nhanh, do vậy điều kiện sống cũng được nâng cao từng ngày. Họ có một lối sống đề cao tính cộng đồng, vị thế và nhân cách cá nhân phụ thuộc chặt chẽ vào tập thể. Cách cư xư của họ cũng mang đậm nét truyền thống như là kính trọng người lớn tuổi và những người có địa vị xã hội cao. Đời sống tuân theo một nguyên tắc truyền thống, theo một chuẩn mực chung. Dựa vào đó mà đánh giá người có văn hoá hay không. Biểu hiện của lối sống cộng đồng ấy là: quan tâm giúp đỡ người khác, coi trọng tình cảm, đề cao tinh thần đoàn kết. Tuy không bằng người miền Bắc vì miền Bắc có lịch sư phong kiến lâu đời hơn nhưng người miền Trung có đời sống tình cảm không kém gì người miền Bắc. Ý thức sống hoà thuận, giữ gìn tình làng nghĩa xóm như vậy, giúp đỡ, người khác được coi là chuẩn mực sống, lương tâm, bổn phận, nhu cầu, lẽ sống, tình cảm sâu sắc là nghĩa vụ thiêng liêng của họ. Bởi vì đời sống tình cảm sâu sắc nên chữ “sĩ” đối với họ cũng được đề rất cao. Họ chú trọng giữ gìn vị thế và nhân cách ca nhân và nhân cách cộng đồng. Ngoài ra họ có một lối sống coi trọng cái tâm và đề cao nó, chữ tín, đạo hiếu và lễ nghĩa. Họ lấy quan hệ tình cảm để giải quyết các quan hệ khác. “Phép vua thua lệ làng”. Hiếu nghĩa được coi trọng trong đời sống gia đình, nó là một nhân cách bậc nhất. Nhìn chung thì lối sống của họ được cụ thể là: lòng trung thực, sự thủy chung, tính nhường nhịn, nhân nghĩa và lòng vị tha. Về giao tiếp: đặc điểm dễ thấy là họ thích giao tiếp, hiếu khách nhưng lại rất rụt rè. Họ thường xuyên đi thăm viếng. Nó là sự biểu hiện của tình cảm, tình nghĩa, có tác dụng thắt chặt thêm quan hệ. Trải qua một thời gian dài hình thành và phát triển, dải đất miền Trung mang một điều kiện về tự nhiên hết sức khắc nghiệt và chịu nhiều sự ảnh hưởng của các điều kiện khác nên ở đây sự hình thành con người về tính cách, tình cảm, lối sống, cách cư xử, quan hệ giao tiếp chúng ta thấy rõ được phần nào đặc trưng đó. Tuy 8b34c0b77818239c87fe0b6a01ddbdde.doc Page 11 Giao Tiếp Kinh Doanh TS.Nguyễn Thế Hùng nhiên, trong quá trình giao tiếp do ảnh hưởng văn hoá nông nghiệp nên họ lấy tình cảm làm nguyên tắc ứng xử. “Một bồ cái lí không bằng một tí cái tình”. Họ quen ưa tìm hiểu, quan sát và đánh giá đối tượng giao tiếp của mình. Họ rất trọng danh dự. Họ thường hay nói thẳng nhưng trọng sự hoà thuận. Một số tỉnh nhất làở Bắc Trung Bộ, họ ưa tế nhị và ý tứ hơn. Họ có nghi thức rất phong phú. Người miền Trung thường hay bộc lộ những suy nghĩ của họ trong giao tiếp. Mọi khúc mắc họ giải bày ngay nhưng ở một số vùng thì lại khác. Họ sống cũng có tôn ti trật tự rõ ràng. Nhìn chung trong lao động thì tâm lí “ăn chắc mặc bền” vẫn là chủ yếu. Họ không quá khắt khe như người miền Bắc, cũng không quá phóng khoáng như người miền Nam. Và có cái gì đó giống nhau trên suốt cả dải khúc ruột này ở nhiều địa phương. Ví dụ ngay cả như chuyện cái ang. Miền bắc có cái yến là 10 ký, miền nam có cái giạ là 20 ký, miền Trung có cái ang ...không ai biết là mấy ký ! Chỉ hay nó thường là 30 lon sữa bò, thật ra thì có nơi chỉ 26 lon, 28 lon, có nơi là 32 lon, 36 lon. Ngay bản thân cái lon cũng có lon đáy bằng, lon đáy lõm. Cách đong cũng có nơi đong gạt bằng miệng lon, co nơi lại đong vun đầy hết cỡ. Không phải chỉ chuyện cái ang đong gạo là cái thứ sát sườn hằng ngày đã rất không thống nhất, các thứ khác cũng vậy, hầu như chẳng có cái gì làm chuẩn. Nếu miền Bắc, miền Nam cái cân được sử dụng để cân từ rau hành đến cá, thịt thì ở miền Trung tất cả đều được định bằng mớ. Mớ cá nục là 12 con, không cần biết con lớn hay con nhỏ, chỉ đôi mắt "kinh nghiệm" mà định giá rồi trả. Con gà con vịt cũng vậy, không cân mà cầm trên tay nhắc nhắc mấy cái, bóp bóp cái lườn mà theo giá rồi trả. Thế mới có chuyện vui, một bà bán lươn không dùng cân mà đong lươn bằng lon. Đong một lon lươn đầy, lấy tay gạt ngang vẫn còn một cái đầu lươn ngóc lên. Gạt lần nữa cái đầu vẫn ngóc lên, bà bán lươn mới bảo: "Thôi , thêm cho chị cái đầu. Rẻ rồi đó !". Mấy cô dâu ngoài Bắc hoặc Nam về Trung, ban đầu than trời vì cách mua bán chẳng cần đo lường này. Riết rồi đến khi quen, thấy cái cân đâm lạ lạ, ngàn đồng hành lá mà cũng cân thì trông nó lạnh lùng quá, các bà các chị bảo thế. Không phải chỉ chuyện cân đong đo đếm người miền Trung có cái cách chẳng giống ai mà ngay chuyện mua bán kinh doanh "tiếp thị" của các bà, các chị, và cả các ông nữa, nó cũng chẳng giống ai. Một lần tôi dừng xe bên lề đường trước chợ để mua bó chè xanh. "Bà bán con bó chè xanh". Tôi lặp lại câu ấy ba lần bà già vẫn cứ tỉnh bơ nhìn mọi người qua lại. Một cô gái bán rau bên cạnh mới cười đứng dậy cầm bó chè đưa tôi rồi bảo, lần sau anh mua thì dựng xe bước vào. Đứng trên xe thế này bà cụ không ưng. Không phải chỉ mấy bà già không lấy chuyện đồng lời làm trọng, chỉ lấy chuyện bán mua làm vui, mua bán cũng phải có trên có dưới ; ngay cả một cửa hàng trên phố cũng một cái tính cách bất cần như vậy. Cách đây chừng hai năm, trên đường Phan Châu Trinh của thành phố Đà Nẵng, có một dãy phố chuyên kinh doanh việc in ấn. Mọi chuyện kinh doanh êm đẹp bỗng đâu một người trương lên tấm bảng "Đại hạ giá in thiệp mùa cưới". Vậy là hàng loạt cửa hàng khác cũng phải treo bảng "đại hạ giá" theo. Một chủ hàng dân Quảng Nam gốc hình như tức mình mới treo lên tấm bảng " Đại lên giá" ! Cái hay của vấn đề chính là cái chỗ cửa hàng "đại lên giá" ấy lại đắt khách hơn các cửa hàng "đại hạ giá" khác ! Sau khi lặp lại trật tự lề đường, tấm bảng ấy bị công an tịch thu mất chứ không chắc đến nay cũng vẫn còn. 8b34c0b77818239c87fe0b6a01ddbdde.doc Page 12 Giao Tiếp Kinh Doanh TS.Nguyễn Thế Hùng Còn nhiều lắm những chuyện trái khoáy như vậy ở vùng Quảng Nam. Ví dụ như chuyện bát đường đen, người quê gọi là đường táng. Bát đường đen thui vì chế biến bằng phương pháp rất thủ công, thủ công đến mức có lẽ hai ngàn năm trước cũng làm đường mía như thế chứ không thể lạc hậu hơn được. Thế mà người ta vẫn cứ giữ cách ép mía, nấu đường cũ kỹ ấy, mặc cho các phương pháp chế biến mía đường của người Quảng Ngãi ở sát nách đó đã vô cùng tinh xảo, cho ra hàng chục sản phẩm cao cấp như đường trắng, đường phèn… Kể ra hàng loạt các chuyện trái khoáy của người Quảng Nam như thế thật ra cũng dễ nhưng xâu chuỗi nó lại, khái quát nó lên nhằm nhắc nhở các doanh nghiệp khi đến làm ăn ở vùng này cần phải lận lưng làm vốn thì quả là khó. Đó là tính cách gì vậy ? Bảo thủ, lạc hậu ư ? Hỏng phải đâu, xin đừng quên đây là quê hương của phong trào Duy Tân, canh tân đất nước hồi đầu thế kỷ 20. Và đây cũng là quê hương của các cuộc phá rào làm khoán chui của những năm sau 1980 để đưa đến công cuộc đổi mới hiện nay. Đó là tính khí khái của các ông đồ miền Trung ư ? Có thể, cái làng ở miền Trung còn chặc chẽ lắm, miếng thịt làng bằng sàng thịt bếp, chính cái tôi cá nhân trong cộng đồng quan trọng hơn cái tôi cá nhân đích thực mà con người ta sẵn sàng nín nhịn, chịu thua thiệt để giữ gìn nó. Còn sự bảo thủ lạc hậu thì nói không vậy thôi chứ thật ra thì thế này, người miền Trung còn xa lạ lắm một nền văn minh giao tiếp sang trọng, quý tộc. Người miền Trung nói chúng chúa ghét chuyện mời mọc. Người Bắc thì cho đó là dòn giã, đon đả, người Nam thì cho đó là nhiệt thành, lôi cuốn và sự mời mọc thường đem lại kết quả. Người miền Trung thì thường bỏ qua cửa hàng, gian hàng nào mời mọc "dai như đỉa". Người miền Trung bảo: "Làm cho ai việc gì chớ bao giờ kể công. Ai chịu ơn cũng mong có ngày được trả. Người ta chưa trả mà đã vội nhắc, kể công một tiếng là đổ sông đổ biển hết đó, là bạn trở thành thù đó ". và: “Người Miền Trung tiếc thương từng đồng bạc Giữa nghĩa tình chẳng chút đắn đo Lúc đối mặt cần vung tay quá trán Chẳng hề chi hào phóng ra trò..” 2. Văn Hóa Giao Tiếp Kinh Doanh Miền Nam Mỗi vùng đất đều có những điều thú vị, mỗi nét, mỗi đặc trưng riêng kể cả trong văn hóa giao tiếp. Một nhà văn hóa đã từng khái quát rằng Người Bắc “bảo thủ” , ngại thay đổi, thường làm theo truyền thống và thói quen còn người miền Nam năng động mà vẫn ung dung thư thái, chân phương mà cởi mở, bộc trực mà dễ chịu. Người Sài Gòn luôn có tinh thần học hỏi, sự cần cù, nhanh nhạy và năng động trong kinh doanh . “Chịu chơi” theo kiểu dám làm dám chịu, không bao giờ chịu bó tay là đặc tính của cư dân Sài Gòn, từ những con người bình dị đến giới trí thức. 8b34c0b77818239c87fe0b6a01ddbdde.doc Page 13 Giao Tiếp Kinh Doanh TS.Nguyễn Thế Hùng TP. Hồ Chí Minh được xem là trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước, là “cửa ngõ” để Việt Nam bước ra thế giới. Nguồn kiều hối đổ về ngày càng nhiều, các dự án đầu tư nước ngoài có hàm lượng trí tuệ cao, như dự án của Intel, đang tạo điều kiện và làm nảy nở một tinh thần kinh doanh mới. Có thể nói, doanh nhân Sài Gòn hôm nay đã là những công dân toàn cầu, họ tự tin kết nối với thế giới, am hiểu thế giới, mạnh dạn khám phá nhiều ngành kinh doanh mới. Tinh thần học và tự học của doanh nhân Sài Gòn được nâng cao hơn bao giờ hết. Các lớp học về quản trị kinh doanh luôn đầy ắp học viên, kể cả những lớp học ban đêm. Các hội thảo, tọa đàm, các doanh nhân trẻ luôn chủ động đưa ra những câu hỏi xác đáng và sẵn sàng ngồi lại bất kể giờ nghỉ, để cùng mổ xẻ một vấn đề nào đó. Đấy là những điều không dễ thấy ở nơi khác Phong cách của người Sài Gòn so với cả nước không có gì khác lạ. Ở đâu trên nước Việt Nam mà người dân không hiếu khách, trọng nghĩa khinh tài, lanh lẹ, cần cù! Nhưng ở Sài Gòn, phong cách ấy thể hiện đậm nét, ở vài khía cạnh nào đó. Phong cách nào phải do trời đất ban cho, nhưng thành hình do hoàn cảnh bắt buộc con người phải thích ứng, hội nhập, bằng không thì dễ bị đào thải. Thích ứng để tồn tại, vươn lên. Hoàn cảnh do sinh hoạt kinh tế, với quy luật riêng. Người Sài Gòn cũng ưa nghe tin tức, hay còn gọi là tìm lượng thông tin, bởi vậy báo chí là món ăn cần thiết. Họ đọc báo để tìm hiểu tình hình chung, đặc biệt là tin tức liên quan đến công việc làm ăn hằng ngày của mình. Thiếu lượng thông tin, hóa ra lạc hậu, thất bại trong việc làm ăn, vì tình hình luôn biến động từng giờ, từng phút. Và cũng vì ngành này liên quan đến ngành khác, người ta phải đọc báo để kiểm tra cho đầy đủ. Ngồi quán cà phê đọc báo, chờ bạn bè, ai không đọc báo thì lắng nghe người đã đọc tóm lược giùm. Giao thiệp với bạn hè, tìm bạn mới, trao đổi nhau số điện thoại, danh thiếp, ăn uống lặt vặt, ai trả tiền cũng được, người tuy khác ngành nghề nhưng biết đâu sẽ giúp đỡ mình chuyện gì đó. Làm quen với anh phu xích lô, cũng là một dịp huống gì với một thương gia. Người đang thất nghiệp cũng có thể giúp đỡ ta khi có dịp. Làm dịch vụ mua bán lớn nhỏ cần sự sòng phẳng. Làm ăn vui vẻ, bất chấp đối tác của mình có quá khứ như thế nào, miễn là giữ chữ tín. Ai gặp khó khăn, có thể thất tín, nhưng phải khiêm tốn xin lỗi. Giận hờn để làm lành, với một tiệc nhỏ rồi bỏ qua, nhưng theo luật giang hồ là “bất quá tam”, nghĩa là đến lần thứ ba thì không khoan dung được. Ham thích du lịch, nhất là đi chùa chiền, miếu mạo theo sự đồn đại của bạn bè. Tư tưởng đa thần, cái gì cũng theo, cũng tin, để cầu mong phước đức. Kinh tế thị trường quả là sự rủi may, cho nên giàu thì không dám khinh lờn thần thánh, nghèo thì khấn vái để được gặp may mắn. Nét tích cực nhất của người Sài Gòn là làm điều từ thiện, theo cảm tính, dễ thương người. Luôn giúp người khuyết tật, nạn nhân bão lụt, thiên tai, theo quan niệm “không ai giàu ba họ, không ai khó ba đời”. Hiện nay, những phong cách trên của người Sài Gòn vẫn còn thể hiện khá rõ. Mặc dầu lúc giao thời với kinh tế thị trường, một số người trẻ tuổi có những biểu 8b34c0b77818239c87fe0b6a01ddbdde.doc Page 14 Giao Tiếp Kinh Doanh TS.Nguyễn Thế Hùng Nhãn hiệu cà phê Trung Nguyên khi bắt đầu ra mắt thị trường đã mời khách uống thử sản phẩm tại các trung tâm thành phố lớn. Người Sài Gòn uống thử rất nhiều, người Hà Nội uống ít hơn, người miền Trung gần như không uống. Một nhà văn hóa sau đó khái quát hóa rằng vì người miền Trung không bao giờ cho phép mình ăn uống “đầu đường xó chợ”. Người Bắc “bảo thủ” hơn, ngại thay đổi, thường làm theo truyền thống và thói quen. Họ nghĩ: “Ông tôi, bố tôi đều làm như vậy nên tôi cũng sẽ làm như vậy”. Người miền Nam năng động hơn cả. Nếu ra phố Sài Gòn, bạn thản nhiên khi thấy người bán hàng, nhân viên lễ tân cúi gập người chào thì ở Hà Nội, bạn không tin vào tai mình khi vào cửa hàng mà được ai đó nói lời cảm ơn. Bởi người Hà Nội luôn sẵn sàng tâm thế bị “mắng mỏ” khi ra đường. Cũng bởi ở miền Bắc nói chung và Hà Nội nói riêng, thói quen văn hóa - lịch sử đã để lại một quan điểm cho rằng làm nghề phục vụ là hạ cấp. “Khi không hiểu hiểu sâu về văn hóa, anh sẽ không làm kinh doanh tốt được”. Trong cuộc sống hằng ngày chúng ta thường xuyên phải giao tiếp với nhiều người, với nhiều đối tượng thuộc các tầng lớp khác nhau. Mỗi vùng đất đều có những điều thú vị, mỗi nét, mỗi đặc trưng riêng kể cả trong văn hóa giao tiếp. Người Miền Nam cũng vậy, họ có những đặc trưng như: Lòng Trung Thành Lòng trung thành đối với cấp trên và công ty được người miền Nam đánh giá như một phẩm chất cao quý. Trong các công ty, chấp hành kỷ luật và tôn trọng cấp trên cũng như tôn trọng những người thâm niên hơn là nền tảng cho các mối quan hệ. Trước khi thiết lập mối quan hệ với ai đó, họ cần biết được cấp bậc của người ấy để cư xử cho đúng phép tắc. Danh thiếp cung cấp những thông tin này, nên bạn phải trao danh thiếp của mình ngay khi chào hỏi lần đầu tiên. Danh thiếp phải được cho và nhận bằng hai tay. Họ luôn trông đợi tấm danh thiếp của mình được người khác xem và ngắm nghía ngay khi nhận. Trong suốt cuộc gặp gỡ, danh thiếp nên được để trên bàn. Sau khi gặp xong phải được trân trọng cho vào ví và không bao giờ được nhét trong túi quần sau. Sự hòa thuận Trong giao tiếp, người Miền Nam không muốn có sự đối đầu, họ tin tưởng vào sự thỏa hiệp và hòa giải. Họ tin tưởng tuyệt đối vào quyết định của tập thể, ưu tiên cho những quyết định có kết quả. Họ sẽ nói ra cảm xúc thật sự của họ bởi vì muốn duy trì sự hòa thuận. Tính bằng hữu trong kinh doanh thì quan trọng hơn cả tính logic, người Miền Nam cũng thường trò chuyện xã giao để thiết lập quan hệ với bạn trước khi bàn bạc công chuyện kinh doanh. 8b34c0b77818239c87fe0b6a01ddbdde.doc Page 15 Giao Tiếp Kinh Doanh TS.Nguyễn Thế Hùng Nghệ thuật chiêu đãi khách Ăn uống là thông lệ chung của các doanh nhân, sự tương tác của hai phía trong bữa tiệc còn quan trọng hơn cả thức ăn. Các buổi tiệc chiêu đãi thường vào buổi tối và có rất nhiều thức ăn và rượu, bia uống thoải mái, và đây là lúc họ nói lên cảm xúc thật của mình. Cương vị lãnh đạo và cấp bậc xã hội Người Miền Nam đánh giá cao sự đồng tâm hiệp lực, lãnh đạo là người ra quyết định sau cùng sau khi đã lắng nghe ý kiến của cấp dưới. Quyết định của lãnh đạo là đại diện của sự đồng tâm hiệp lực của tất cả mọi người. Giá trị của mỗi công ty là sự hòa thuận và tuân theo của từng thành viên và quyết định sau cùng phải được mọi người nghiêm túc chấp hành. Các cuộc gặp gỡ trong kinh doanh Với người Miền Nam có thể nói, chơi ra chơi, làm ra làm nên việc đùa cợt không được chấp nhận khi thương lượng và rất nghiêm túc trong công việc. Đùa giỡn thường là sau khi đã hoàn thành công việc hoặc sau giờ làm việc. Không ngạc nhiên khi ở Sài Gòn bạn gặp một anh có vẻ quê quê, đi xe cà tàng, áo quần xuề xòa nhưng thực tế lại là một đại gia. Ở Hà Nội, thậm chí có những người đi ô tô, áo quần sành điệu có khi ví lại mỏng dính. Người Hà Nội thích ăn mặc có gu riêng, chứng tỏ bản thân hơn người khác trong khi dân Sài Gòn mặc sao gọn gàng là được. Người Sài Gòn rất bộc trực và không khách sáo như người Hà Nội. Họ ít khi hỏi về gia đình bạn hay bạn kiếm được bao nhiêu tiền. Họ cũng không hay đánh giá bạn qua cái xe của bạn đi, điện thoại bạn đang dùng hay bộ quần áo bạn mặc mà họ đánh giá bạn qua cách bạn sống với mọi người ra sao. Giọng người Sài Gòn được xem là giọng chuẩn của miền Nam, cũng như giọng người Hà Nội được xem là giọng chuẩn của người miền Bắc. Không ai phủ nhận các cô gái Hà Nội nói chuyện rất hay, tự tin, lưu loát. Người Sài Gòn nói không nặng như người miền Trung, không nói như hát như con gái Huế, và giọng cũng không thanh như dân Hà Nội. Họ nói với cái kiểu sảng khoái của dân Nam bộ. Các cô gái nói giọng mềm mại, ngọt ngào, và cũng rất tự nhiên, vui vẻ. Người Huế hay dùng các từ đệm như “o, mô, ni, chừ, răng...”, người Sài Gòn hay dùng các từ đệm như “nghen, hen, hén, ta, ghê”. Hà Nội “buôn dưa lê” thì Sài Gòn là “tám”. Người Sài Gòn xưng “con” thay vì “cháu” như ở Hà Nội... TPHCM luôn là 1 thị trường mở và thông thoáng, chính vì vậy nó dễ dàng chấp nhận cái mới, dễ dàng tạo nhiều cơ hội cho các doanh nhân Bắc lập nghiệp nơi đây thành công. 8b34c0b77818239c87fe0b6a01ddbdde.doc Page 16 Giao Tiếp Kinh Doanh TS.Nguyễn Thế Hùng Để chiếm lĩnh và thành công tại thị trường Bắc - Nam, có 2 mục tiêu chìa khoá. Ra Bắc thì "dịch vụ" là át chủ bài. Ở Bắc rất quen thuộc cảnh "kem đứng, cháo quát, phở xếp hàng", có thể nói doanh nghiệp nơi đây có 1 văn hoá dịch vụ phụng sự khách hàng còn yếu kém. Những trường hợp thành công của doanh nhân Nam ra Bắc có thể kể tới Phở 24 của Lý Quý Trung, siêu thị Nguyễn Kim - Best Carings ... Vào Nam thì sự "mới lạ và khác biệt" là vũ khí do thị trường mang tính cạnh tranh rất cao nên nếu cần mới lạ và khác biệt. Cũng như người miền Nam đón nhận sản phẩm mới dễ dàng hơn, nhưng vì vậy mà sản phẩm cũng dễ dàng bị thải hồi nếu như nó không liên tục đổi mới. Ví dụ có thể kể đến lẩu nấm Ashima - một hình thức ẩm thực mới lạ - chính là 1 thương hiệu của doanh nhân miền Bắc. Đa số những trường hợp thành công của doanh nhân miền Bắc vô Nam là lập nghiệp, khởi sự doanh nghiệp mới. Còn đối với trường hợp thành công của doanh nhân miền Nam ra Bắc là khi đã có doanh nghiệp ổn định và vững vàng, tiếp tục Bắc tiến để chiếm lĩnh thị trường. Một lần nửa yếu tố môi trường lại thể hiện rất rõ. III.Kết Luận: Mỗi vùng đất đều có những điều thú vị... Sài Gòn đáng yêu thế với những con người hiếu khách, lanh lẹ, cần cù . Miền Bắc đó với một nền văn hóa Bắc bộ khép kín nhưng đến một lần không dễ quên. Còn Miền Trung nhọc nhằn sương gió với những con người siêng năng, cần cù, cẩn thận, ghét sự dối trá, cẩu thả,…Tất cả tạo nên những nét đặc trưng giao tiếp riêng cho từng vùng và vô hình chung tạo nên tổng quan 1 nền tảng văn hóa giao tiếp trong kinh doanh của Việt Nam. 8b34c0b77818239c87fe0b6a01ddbdde.doc Page 17 Giao Tiếp Kinh Doanh TS.Nguyễn Thế Hùng KẾT LUẬN Văn hóa giao tiếp trong kinh doanh là những giá trị lớn, nó có sức thuyết phục cao nhưng cũng là bức tường thành kiên cố nếu không biết cách vượt qua. Đòi hòi người làm kinh doanh lại càng phải hiểu sâu về văn hóa khách hàng của mình. Trên mảnh đất hình chữ S này, có bao nhiều điều khác biệt, nhưng trong mỗi vùng miền, mỗi con người và trong chính những người sinh ra ở một miền, lớn lên ở một miền và cuộc đời tạo ra cơ duyên sống ở nhiều vùng miền khác, luôn có sự pha trộn văn hóa trong nếp sống , trong kinh doanh như sự chuyển động không ngừng của dòng chảy cuộc sống. Chính vì vậy việc tìm hiểu về văn hóa giao tiếp trong kinh doanh của Việt Nam cũng như văn hóa giao tiếp đặc trưng của từng vùng miền giúp ta biết để có thể thành công trên nhiều phân khúc thị trường ở mọi miền đất nước thì các doanh nghiệp cần phải chú ý đúng mức cho việc giao tiếp đối với khách hàng, nhà cung cấp, đối tác kinh doanh… Văn hóa giao tiếp kinh doanh là nghệ thuật tạo nên mối quan hệ hài hòa trong các khác biệt . Tùy vào thói quen, cách xưng hô, cư xử, …… của từng vùng miền mà tạo nên những nét riêng cho giao tiếp của vùng miền. Nhà kinh doanh cần phải có sự linh hoạt và sự tìm hiểu về văn hóa giao tiếp của vùng miền mà mình muốn tiếp cận để có cách ứng xử trong giao tiếp cho phù hợp cho từng đối tượng và từng khu vực khác nhau. 8b34c0b77818239c87fe0b6a01ddbdde.doc Page 18