Tài liệu Vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong quản lý rủi ro tín dụng tại ngân hàng tmcp công thương việt nam chi nhánh đền hùng

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN THỊ DIỆU LINH VẬN DỤNG CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC TRONG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH ĐỀN HÙNG LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Ngành: Quản lý Kinh tế THÁI NGUYÊN, 2019 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN THỊ DIỆU LINH VẬN DỤNG CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC TRONG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH ĐỀN HÙNG Ngành: Quản lý Kinh tế Mã số: 8 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Giảng viên hướng dẫn: TS. NGUYỄN THỊ LAN ANH THÁI NGUYÊN, 2019 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam kết rằng tôi đã viết luận văn này một cách độc lập và không sử dụng các nguồn thông tin hay tài liệu tham khảo nào khác ngoài những tài liệu và thông tin đã được liệt kê trong danh mục tài liệu tham khảo trích dẫn của luận văn./. Thái Nguyên, tháng 02 năm 2019 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Diệu Linh ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện đề tài: “Vận dụng chính sách của Ngân hàng Nhà Nước trong quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Đền Hùng”, tôi đã nhận được sự quan tâm giúp đỡ của các thầy, cô giáo Khoa đào tạo sau đại học, Trường Đại học kinh tế và quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên; Ban Giám đốc, cán bộ Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng... Đặc biệt là sự tận tình hướng dẫn của cô giáo TS Nguyễn Thị Lan Anh; sự ủng hộ, động viên của gia đình và bè bạn. Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của các thầy cô giáo, các quý cơ quan, gia đình, bạn bè và đồng nghiệp. Sự giúp đỡ này đã cổ vũ và giúp tôi nhận thức, làm sáng tỏ thêm cả lý luận và thực tiễn về lĩnh vực mà luận văn nghiên cứu. Luận văn là quá trình nghiên cứu công phu, sự làm việc khoa học và nghiêm túc của bản thân, song do khả năng và trình độ có hạn nên không thể tránh khỏi những khiếm khuyết nhất định. Tôi mong nhận được sự quan tâm, đóng góp ý kiến của các thầy, cô giáo và những độc giả quan tâm đến đề tài này. Thái Nguyên, tháng 02 năm 2019 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Diệu Linh iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................ i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................. ii MỤC LỤC .................................................................................................. iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ......................................................... viii DANH MỤC CÁC BẢNG......................................................................... ix DANH MỤC CÁC HÌNH .......................................................................... xi MỞ ĐẦU .................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................ 3 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài .......................................... 4 4. Những đóng góp của luận văn ................................................................ 5 5. Kết cấu của đề tài .................................................................................... 5 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ VẬN DỤNG CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC TRONG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ......... 6 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý rủi ro tín dụng tại các NHTM ...................... 6 1.1.1. Một số Khái niệm liên quan .............................................................. 6 1.1.2. Nội dung quản lý rủi ro tín dụng ....................................................... 8 1.2. Vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong quản lý RRTD tại ngân hàng thương mại ............................................................................... 12 1.2.1. Vận dụng chính sách phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro ..... 12 1.2.2. Vận dụng chính sách chính sách cảnh báo rủi ro tín dụng ............. 12 1.2.3. Vận dụng chính sách chính sách về lãi suất cho vay ...................... 13 1.2.4. Vận dụng chính sách chính sách hạn mức tín dụng và tài sản bảo đảm ............................................................................................................ 13 iv 1.2.5. Vận dụng chính sách chính sách về công tác kiểm tra, giám sát hoạt động phát triển tín dụng ............................................................................ 13 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong quản lý rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại .......................... 14 1.3.1. Nguyên nhân khách quan ................................................................ 14 1.3.2. Nguyên nhân chủ quan .................................................................... 16 1.4. Cơ sở thực tiễn vận dụng chính sách quản lý rủi ro tín dụng của NHTM ....................................................................................................... 18 1.4.1. Kinh nghiệm của Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát triển Nông Thôn Việt Nam ................................................................................................... 18 1.4.2. Kinh nghiệm của Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam ........................................................................................................... 20 1.4.3. Bài học kinh nghiệm áp dụng cho Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng ................................................................. 22 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................... 22 2.1. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................ 23 2.2. Phương pháp nghiên cứu.................................................................... 23 2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ...................................................... 23 2.2.2. Phương pháp tổng hợp và xử lý số liệu .......................................... 27 2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin .................................................... 27 2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ............................................................. 28 2.3.1. Nhóm chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh của NHTM ....................................................................................................... 28 2.3.2. Nhóm các chỉ tiêu phản ánh vận dụng chính sách của NHNN trong quản lý rủi ro tín dụng ............................................................................... 30 Chương 3: THỰC TRẠNG VẬN DỤNG CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC TRONG QUẢN LÝ RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CN ĐỀN HÙNG..... 33 v 3.1. Tổng quan về Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Đền Hùng .................................................................................................. 33 3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển...................................................... 33 3.1.2. Đặc điểm cơ cấu tổ chức bộ máy .................................................... 34 3.1.3. Đặc điểm hoạt động kinh doanh ..................................................... 37 3.1.4. Một số kết quả hoạt động kinh doanh chính ................................... 39 3.2. Thực trạng quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng ................................................................. 46 3.2.1 Nhận diện rủi ro tín dụng ................................................................. 46 3.2.2. Đo lường rủi ro ................................................................................ 49 3.2.3. Kiểm soát rủi ro ............................................................................... 53 3.3. Thực trạng vận dụng chính sách của NHNN trong quản lý rủi ro tín dụng tại NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM Chi nhánh Đền Hùng .................................................................................................. 56 3.3.1. Một số chính sách của NHNN trong quản lý rủi ro tín dụng .......... 56 3.3.2. Thực trạng vận dụng các chính sách của ngân hàng nhà trong quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng .................................................................................................. 57 3.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến vận dụng chính sách của NHNN trong quản lý rủi ro tín dụng theo tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng........................................................................................ 74 3.4.1. Các yếu tố khách quan .................................................................... 74 3.4.2. Các yếu tố chủ quan ........................................................................ 76 3.5. Đánh giá chung về vận dụng chính sách của NHNN trong quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng .......................................................................................................... 81 3.5.1. Những thành tựu đạt được............................................................... 81 3.5.2. Những tồn tại và hạn chế ................................................................ 82 vi 3.5.3. Nguyên nhân ................................................................................... 83 Chương 4: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG VẬN DỤNG CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC TRONG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH ĐỀN HÙNG ..................................................................... 87 4.1. Định hướng về vận dụng chính sách của NHNN trong quản lý rủi ro tín dụng của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng .......................................................................................................... 87 4.1.1. Định hướng của NHNN trong tăng cường hoạt động quản lý rủi ro tín dụng giai đoạn 2018 - 2022 ................................................................. 87 4.1.2. Định hướng phát triển kinh doanh và tăng cường vận dụng chính sách của NHNN trong quản lý rủi ro tín dụng của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng giai đoạn 2018 - 2022 ............... 88 4.2. Giải pháp tăng cường vận dụng chính sách của Ngân hàng Nhà nước trong quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng.................................................................................. 90 4.2.1. Có chính sách phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro hợp lý..... 90 4.2.2. Nâng cao công tác cảnh báo rủi ro .................................................. 90 4.2.3. Nâng cao trình độ nghiệp vụ của Cán bộ tín dụng.......................... 91 4.2.4. Chú trọng công tác phân công công việc đối với các cán bộ quản lý rủi ro tín dụng. ........................................................................................... 93 4.2.5. Hoàn thiện công tác kiểm tra, giám sát thực hiện ........................... 94 4.3. Kiến nghị ............................................................................................ 95 4.3.1. Đối với Ngân hàng Nhà nước ......................................................... 95 4.3.2. Đối với Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam ...................... 96 4.3.3. Đối với các tổ chức chính quyền..................................................... 97 KẾT LUẬN .............................................................................................. 99 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................... 101 vii PHỤ LỤC ............................................................................................... 103 viii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CN Chi nhánh CP Cổ phần DN Doanh nghiệp DPRR Dự phòng rủi ro RRTD Rủi ro tín dụng QL RRTD Quản lý rủi ro tín dụng KHDN Khách hàng doanh nghiệp KHBL Khách hàng bán lẻ NHNN Ngân hàng nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại Vietinbank Ngân hàng Thương mại cổ phần Công thương Việt Nam Vietinbank Ngân hàng Thương mại cổ phần Công thương Việt Nam - Đền Hùng Chi nhánh Đền Hùng Vietcombank Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam BIDV Ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam Agribank Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát triển Nông Thôn Việt Nam TCTD Tổ chức tín dụng TMCP Thương mại cổ phần ix DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Bảng ý nghĩa của điểm số các biến.................................... 25 Bảng 2.2: Ý nghĩa của điểm số bình quân ......................................... 25 Bảng 2.3: Thông tin thứ cấp .............................................................. 26 Bảng 3.1: Tình hình huy động vốn từ năm 2015 đến 30/06/2018 ...... 41 Bảng 3.2: Kết quả kinh doanh từ năm 2015 đến thời điểm 30/06/2018 ......................................................................... 45 Bảng 3.3. Kết quả khảo sát về công tác nhận diện rủi ro tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng ........ 48 Bảng 3.4: Tỷ trọng chỉ tiêu phi tài chính phân theo quy mô doanh nghiệp ................................................................................ 50 Bảng 3.5: Tỷ trọng chỉ tiêu tài chính và phi tài chính phân theo báo cáo kiểm toán ........................................................................... 50 Bảng 3.6: Phân loại đánh giá chấm điểm tín dụng tại chi nhánh NHCT Đền Hùng ........................................................................... 51 Bảng 3.7. Kết quả khảo sát về công tác xử lý rủi ro tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng............................ 56 Bảng 3.8. Phân loại nợ theo nhóm nợ: ............................................... 59 Bảng 3.9: Nợ quá hạn của NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM chi nhánh Đền Hùng giai đoạn 201530/06/2018 ......................................................................... 61 Bảng 3.10. Bảng phân loại nợ tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng giai đoạn 2016 - 30/06/2018 ..... 62 Bảng 3.11: Chính sách lãi suất của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng .......................................... 66 Bảng 3.12: Đánh giá về chính sách lãi suất tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng ............................. 67 x Bảng 3.13. Bảng phân dư nợ theo tài sản bảo đảm tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng giai đoạn 2016 - 30/06/2018 ....................................................................... 71 Bảng 3.14. Đánh giá về công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng .................................................................................. 73 Bảng 3.15. Đánh giá về trình độ của cán bộ tín dụng ........................ 78 xi DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 3.1. Bộ máy tổ chức của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng ............................................................. 35 Hình 3.2: Thị phần tín dụng của các NHTM trên địa bàn năm 2017 ..... 42 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Đối với Ngân hàng thương mại tín dụng luôn chiếm một tỉ trọng lớn và được tăng trưởng mạnh mẽ trong thời gian gần đây. Tính đến ngày 20/9/2017 tăng trưởng tín dụng của nền kinh tế đạt 11,02% (cùng kỳ năm trước tăng 10,46%)1. Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường của Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, các hoạt động kinh tế diễn ra nhanh và sôi động đặc biệt là sự vận động không ngừng của nguồn vốn trong xã hội. Đáp ứng nhu cầu về nguồn vốn của nền kinh tế đòi hỏi Ngân hàng phải có chính sách tín dụng cho phù hợp để hoạt động kinh doanh đạt hiệu quả cao và rủi ro thấp nhất có thể. Để làm được điều đó, Ngân hàng cần phải có sự quan tâm và nhận thức đúng về rủi ro, nhất là rủi ro tín dụng. Việc đánh giá đúng thực trạng rủi ro tín dụng để tìm ra những biện pháp phòng ngừa và hạn chế rủi ro là cần thiết để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong hoạt động kinh doanh Ngân hàng. Quản lý rủi ro tín dụng là một trong các nội dung quan trọng trong chính sách của ngân hàng nhà nước bởi đó là chính sách tác động trực tiếp đến kết quả kinh doanh của các ngân hàng thương mại. Trên thực tế kể từ năm 2005, NHNN đã ban hành nhiều quy định mới về quản trị rủi ro, an toàn hoạt động ngân hàng và quản lý tín dụng, đặc biệt là quy định về phân loại nợ, trích lập và sử dụng dự phòng rủi ro (DPRR) tiến dần tới các chuẩn mực quốc tế. Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Đền Hùng là một trong những NHTM nằm trong xu thế phát triển chung của hệ thống NHTM ở Việt Nam, có nguồn thu từ cho vay chiếm tỷ trọng cao (khoảng 75%) trong cơ cấu doanh thu. Thực trạng chất lượng cho vay trong hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng trong những năm trở lại đây đã có nhiều thay đổi tích cực, tuy nhiên vẫn 1 Website https://www.gso.gov.vn 2 còn một số khách hàng yếu kém, phát sinh dư nợ xấu ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của chi nhánh. Có rất nhiều nguyên nhân nhưng nguyên nhân chính xuất phát từ việc quản lý rủi ro tín dụng chưa tốt, chưa vận dụng tốt các chính sách của Ngân hàng nhà nước trong quá trình quản lý rủi ro tín dụng. Các công trình tiêu biển liên quan đến đề tài như: - “Quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Phú Thọ “ (2017), tác giả: Đỗ Thị Ngọc Hoa. Luận văn tập trung nghiên cứu về quản lý rủi ro tín dụng tại một Ngân hàng TM cụ thể, đưa ra một số biện pháp tích cực, trong khả năng của các ngân hàng thương mại hiện nay nhằm phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng trong cho vay như công tác quản trị, kiểm soát cho vay, đa dạng hóa các loại cho vay, giải pháp về áp dụng các kỹ thuật cho vay mới nhằm phòng ngừa, phân tán rủi ro, đồng thời kiến nghị các biện pháp hỗ trợ của pháp lý và Ngân hàng Nhà nước trong phạm vi vĩ mô nhằm tăng cường kiểm soát của Nhà nước cũng như tạo hành lang pháp lý ổn định để các ngân hàng thương mại hoạt động cho vay được an toàn. - “Luận cứ khoa học về xác định mô hình quản lý rủi ro tín dụng tại hệ thống ngân hàng thương mại Việt nam”, tác giả Lê Thị Huyền Diệu. Luận án tập trung nghiên cứu về rủi ro tín dụng, các nguyên nhân, các dấu hiệu, các chỉ tiêu phản ánh rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại. Đồng thời, luận án cũng hệ thống hóa rõ nét nội dung cơ bản của quản lý rủi ro tín dụng, trên cơ sở đó đưa ra các mô hình quản lý rủi ro và điều kiện áp dụng. Luận án đúc kết lại những lý thuyết cơ bản về quản lý rủi ro tín dụng trong đó, đặc biệt tác giả hệ thống nội dung quản lý rủi ro tín dụng ở các bước cơ bản: nhận biết rủi ro, đo lường rủi ro, quản lý rủi ro, kiểm soát rủi ro và xử lý nợ. 3 - “Những giải pháp chủ yếu hạn chế rủi ro tín dụng ngân hàng thương mại nước ta trong giai đoạn hiện nay”, tác giả Nguyễn Hữu Thủy. Trong luận án này, tác giả đã đề cập đến đặc điểm của quá trình hình thành và hoạt động của hệ thống ngân hàng thương mại nước ta là còn quá non trẻ. Điều kiện về vốn nghèo nàn, công nghệ Ngân hàng lạc hậu, sản phẩm đơn điệu. Đội ngũ cán bộ ngân hàng còn thiếu kinh nghiệm, thiếu kiến thức về một ngân hàng trong nền kinh tế thị trường. Việc mở rộng quy mô tín dụng vượt quá khả năng quản lý, điều hành. Thêm vào đó là sự chấp hành quy chế không nghiêm. Nhiều lúc đã quá chú trọng đến lợi nhuận mà quên cả ngăn ngừa các rủi ro. Việc cạnh tranh giữa các ngân hàng thì không lành mạnh, thậm chí hạ thấp tiêu chuẩn tín dụng. Thông tin tín dụng không đầy đủ, thiếu độ chính xác, lại lạc hậu. Thực hiện việc thế chấp không tốt, thủ tục kiểm soát làm không thường xuyên. Sản phẩm đơn điệu, thu nhập chủ yếu từ tín dụng trực tiếp và việc đánh giá rủi ro không được coi trọng. Khả năng thích nghi với cạnh tranh của ngân hàng chưa cao, tư cách của người vay yếu kém dẫn đến rủi ro đạo đức khá trầm trọng cho ngân hàng. Qua một số đề tài có thể thấy, quản lý rủi ro tín dụng là hoạt động cơ bản của ngân hàng và là lĩnh vực nghiên cứu rộng, nhiều công trình đã đề cập đến ở nhiều khía cạnh khác nhau, nhưng chưa có công trình nào tập trung nghiên cứu vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong hoạt động quản lý rủi ro tín dụng của NHTM trong một thời kỳ nhất định. Xuất phát từ các vấn đề thực tế trên, tác giả đã tiến hành lựa chọn đề tài: “Vận dụng chính sách của Ngân hàng Nhà Nước trong quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Đền Hùng” để nghiên cứu và làm luận văn thạc sỹ của mình 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung Nghiên cứu thực trạng và đề xuất các giải pháp vận dụng chính sách của Ngân hàng Nhà nước trong quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Đền Hùng. 4 2.2. Mục tiêu cụ thể Đề tài tập trung nghiên cứu các vấn đề sau: - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về vận dụng chính sách của Ngân hàng Nhà nước trong quản lý rủi ro tín dụng tại các Ngân hàng thương mại - Phân tích thực trạng vận dụng chính sách của Ngân hàng Nhà nước trong quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng giai đoạn 2015-30/06/2018 - Đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường vận dụng chính sách của NHNN trong quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài 3.1. Đối tượng nghiên cứu Vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong quản lý rủi ro tín dụng của ngân hàng Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng 3.2. Phạm vi nghiên cứu: - Phạm vi về thời gian: Số liệu sơ cấp, thứ cấp sử dụng trong luận văn được thu thập trong giai đoạn 2015-30/06/2018 - Phạm vi về không gian: Nghiên cứu được thực hiện tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng - Phạm vi về nội dung: + Nghiên cứu tập trung tìm hiểu về việc vận dụng chính sách của NHNN trong quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng. + Đề xuất các giải pháp tăng cường vận dụng chính sách của Ngân hàng Nhà nước trong quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Đền Hùng. 5 4. Những đóng góp của luận văn Với mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu như đã đề cập ở trên, tác giả kỳ vọng đề tài sẽ mang lại những đóng góp sau: (1) Tổng hợp, hệ thống hóa những lý luận cơ bản về việc vận dụng chính sách của Ngân hàng Nhà nước về quản lý rủi ro tín dụng tại NHTM. (2) Phát triển hơn đối với việc vận dụng chính sách của Ngân hàng Nhà nước trong quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Đền Hùng. (3) Cuối cùng, đề tài sẽ là nguồn tài liệu tham khảo bổ ích cho các bạn đọc, các nhà nghiên cứu có quan tâm đến lĩnh vực này. 5. Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu và kết luận, đề tài nghiên cứu được chia làm 4 chương:  Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về vận dụng chính sách của Ngân hàng Nhà nước trong quản lý rủi ro tín dụng tại các Ngân hàng thương mại.  Chương 2: Phương pháp nghiên cứu.  Chương 3: Thực trạng vận dụng chính sách của Ngân hàng Nhà nước trong quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam Chi nhánh Đền Hùng.  Chương 4: Giải pháp tăng cường vận dụng chính sách của Ngân hàng Nhà nước trong quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Đền Hùng. 6 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ VẬN DỤNG CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC TRONG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1. Cơ sở lý luận 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý rủi ro tín dụng tại các NHTM 1.1.1. Một số Khái niệm liên quan 1.1.1.1 Khái niệm về tín dụng ngân hàng Tín dụng là một phạm trù kinh tế thể hiện mối quan hệ giữa người cho vay và người vay. Trong quan hệ này, người cho vay có nghĩa vụ chuyển giao quyền sử dụng tiền hoặc hàng hóa cho vay trong một thời gian nhất định. Người đi vay khi tới hạn trả nợ có nghĩa vụ hoàn trả số tiền hoặc giá trị hàng hóa đã vay, có hoặc không có kèm theo một khoản lãi. Tín dụng ngân hàng là một quan hệ kinh tế giữa ngân hàng và khách hàng, trong đó ngân hàng sẽ chuyển giao tiền hay tài sản cho khách hàng trong một thời gian nhất định với những thỏa thuận hoàn trả cả gốc và lãi giữa khách hàng và ngân hàng. 1.1.1.2 Rủi ro tín dụng a. Khái niệm rủi ro tín dụng - Rủi ro tín dụng xảy ra khi người đi vay không trả; không trả đầy đủ, đúng hạn số tiền gốc và lãi vay theo hợp đồng tín dụng với NHTM. - Rủi ro tín dụng sẽ dẫn đến tổn thất về tài chính đối với NHTM như làm giảm thu nhập ròng, giảm giá trị thị trường của vốn có thể sẽ dẫn tới tình trạng thua lỗ hoặc phá sản. b. Đặc điểm của rủi ro tín dụng: - Rủi ro tín dụng mang tính chất gián tiếp: Đặc điểm này xuất phát từ nguyên nhân là trong quan hệ tín dụng, ngân hàng chuyển giao quyền sử dụng vốn cho khách hàng trong một thời gian nhất 7 định nên những thiệt hại, thất thoát về vốn xẩy ra trước hết là trong quá trình sử dụng vốn của khách hàng. Biểu hiện rõ ràng của đặc điểm này là trong thực tế, ngân hàng thường là biết sau cũng như không đầy đủ và chính xác những khó khăn, thất bại trong hoạt động kinh doanh của khách hàng có thể gây ra rủi ro tín dụng. Xuất phát từ đặc điểm này, biện pháp phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng muốn hiệu quả cần tập trung nghiên cứu các thông tin về khách hàng, thiết lập hệ thống thông tin theo dõi dấu hiệu rủi ro, xây dựng và đảm bảo mối quan hệ minh bạch giữa cán bộ tín dụng và khách hàng vay vốn. - Rủi ro tín dụng có tính chất đa dạng và phức tạp Đây là đặc điểm tất yếu của rủi ro tín dụng do đặc trưng Ngân hàng là trung gian tài chính kinh doanh tiền tệ. Đặc điểm này cũng là hệ quả của đặc điểm thứ nhất vì mối liên hệ gián tiếp với rủi ro tín dụng khiến sự đa dạng và phức tạp của rủi ro tín dụng ngân hàng càng thể hiện rõ hơn. Nhận thức và vận dụng quan điểm này, khi thực hiện phòng ngừa cần áp ụng đồng bộ nhiều biện pháp, không chủ quan với bất cứ một dấu hiệu rủi ro nào để đưa ra biện pháp cho phù hợp - Rủi ro luôn gắn liền với hoạt động tín đụng Trong nền kinh tế thị trường, người sản xuất kinh doanh không thể biết trước được thị trường sẽ tiêu thụ sản phẩm của họ với số lượng bao nhiêu giá cả như thế nào, vì vậy chỉ khi họ sản xuất xong và đưa sản phẩm vào thị trường tiêu thụ họ mới biết họ thành công hay thất bại. Nếu thành công họ sẽ trả nợ cho Ngân hàng đúng hạn, nếu thất bại việc trả nợ sẽ khó khăn và gây rủi ro cho Ngân hàng cho vay. Do đó Ngân hàng cần chủ động có các biện pháp tích hợp xử lý vấn đề thông tin không cân xứng để đối phó với rủi ro c. Phân loại rủi ro tín dụng: Có nhiều căn cứ khác nhau để phân loại rủi ro tùy theo mục đích, yêu cầu nghiên cứu. - Nếu căn cứ vào nguyên nhân phát sinh rủi ro, việc phân chia rủi ro tín dụng được thể hiện như sau: