Tài liệu Vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong phát triển tín dụng tại ngân hàng tmcp đầu tư và phát triển việt nam chi nhánh hùng vương

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN THỊ THU HẰNG VẬN DỤNG CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC TRONG PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HÙNG VƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Ngành: Quản lý kinh tế THÁI NGUYÊN - 2019 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN THỊ THU HẰNG VẬN DỤNG CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC TRONG PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HÙNG VƯƠNG Ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 8.34.04.10 LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN HỮU ĐẠT THÁI NGUYÊN - 2019 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng đây là công trình nghiên cứu của tôi. Số liệu và kết quả nghiên cứu là trung thực và chưa từng được sử dụng trong bất cứ luận văn, luận án nào. Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đều đã được cám ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được chỉ rõ nguồn gốc. Thái Nguyên, tháng 01 năm 2019 TÁC GIẢ LUẬN VĂN Nguyễn Thị Thu Hằng ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, trước tiên tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh Thái Nguyên, các thầy cô giáo đã trực tiếp truyền thụ, trang bị cho tôi những kiến thức cơ bản và những định hướng đúng đắn trong học tập và tu dưỡng đạo đức, tạo tiền đề tốt để tôi học tập và nghiên cứu. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS.Nguyễn Hữu Đạt đã dành nhiều thời gian và tâm huyết, tận tình hướng dẫn chỉ bảo cho tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc, các Phòng ban, nhân viên tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Hùng Vương đã cung cấp những thông tin cần thiết và giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài. Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân và bạn bè đã quan tâm giúp đỡ, động viên và tạo điều kiện cho tôi trong học tập, tiến hành nghiên cứu và hoàn thành đề tài này. Xin chân thành cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 01 năm 2019 TÁC GIẢ LUẬN VĂN Nguyễn Thị Thu Hằng iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................... ii MỤC LỤC ......................................................................................................... iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................... vii DANH MỤC CÁC BẢNG ................................................................................ viii DANH MỤC CÁC HÌNH .................................................................................... x MỞ ĐẦU............................................................................................................ 1 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu .................................................................. 1 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ......................................................................... 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ..................................................................... 3 4. Đóng góp mới của luận văn .............................................................................. 4 5. Kết cấu của luận văn ........................................................................................ 4 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ VẬN DỤNG CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC TRONG PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ...................................................... 5 1.1. Cơ sở lý luận về phát triển tín dụng của ngân hàng thương mại ....................... 5 1.1.1. Tín dụng của ngân hàng.............................................................................. 5 1.2.Chính sách phát triển tín dụng của ngân hàng nhà nước ................................. 14 1.2.1. Các chính sách của NHNN trong phát triển tín dụng tại ngân hàng thương mại ........................................................................................................ 14 1.2.2. Vận dụng chính sách của NHNN trong phát triển tín dụng tại Ngân hàng thương mại ........................................................................................................ 17 1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến vận dụng chính sách của NHNN trong phát triển tín dụng tại Ngân hàng thương mại ............................................................. 21 1.3. Kinh nghiệm vận dụng chính sách của NHNN trong phát triển tín dụng tại của một số NHTM trong nước ............................................................................ 25 1.3.1. Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Phú Thọ ..... 25 iv 1.3.2. Kinh nghiệm của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam Chi nhánh Thái Nguyên ..................................................................................................... 26 1.3.3. Kinh nghiệm của Ngân hàng TMCP Quân đội - Chi nhánh Thái Nguyên .... 30 1.3.4. Một số bài học kinh nghiệm cho ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt nam - Chi nhánh Hùng Vương .................................................................... 33 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................. 35 2.1. Câu hỏi nghiên cứu ..................................................................................... 35 2.2. Các phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 35 2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin sơ cấp ...................................................... 35 2.2.2. Phương pháp thu thập thông tin thứ cấp .................................................... 36 2.3. Phương pháp tổng hợp thông tin .................................................................. 38 2.4. Phương pháp phân tích thông tin.................................................................. 39 2.4.1.Phương pháp thống kê mô tả ..................................................................... 39 2.4.2. Phương pháp so sánh ................................................................................ 39 2.5. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ....................................................................... 39 2.5.1. Hệ thống các chỉ tiêu phân tích kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại ................................................................................................ 39 2.5.2. Hệ thống chỉ tiêu đánh giá công tác phát triển tín dụng và tình hình vận dụng chính sách của NHNN trong phát triển tín dụng tại NHTM ......................... 40 Chương 3: THỰC TRẠNG VẬN DỤNG CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC TRONG PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HÙNG VƯƠNG ............................................................................................... 44 3.1. Giới thiệu về Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương ........................................................................................... 44 3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương ........................................................... 44 3.1.2. Chức năng và nhiệm vụ của NH TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam ...... 46 3.1.3. Cơ cấu tổ chức, mạng lưới hoạt động của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương .................................................... 47 v 3.1.4. Tình hình hoạt động kinh doanh Ngân hàng TMCP đầu tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương ................................................................... 52 3.2. Thực trạng vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong phát triển tín dụng tại Ngân hàng TMCP đầu tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương ..................................................................................................... 54 3.2.1. Chính sách của ngân hàng nhà nước trong phát triển tín dụng tại Ngân hàng TMCP đầu tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương .................. 54 3.2.2. Nội dung vận dụng chính sách của NHNN trong phát triển tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương ........ 58 3.2.3. Kết quả vận dụng chính sách của NHNN trong phát triển tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương ........ 73 3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong phát triển tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương. .................................................................. 77 3.3.1. Các yếu tố khách quan .............................................................................. 77 3.3.2. Các yếu tổ chủ quan ................................................................................. 80 3.4. Đánh giá việc vận dụng chính sách của NHNN trong phát triển tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương ... 84 3.4.1. Kết quả đạt được ...................................................................................... 84 3.4.2. Hạn chế ................................................................................................... 85 3.4.3. Nguyên nhân ............................................................................................ 87 Chương 4: GIẢI PHÁP VẬN DỤNG CÓ HIỆU QUẢ CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC TRONG PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH HÙNG VƯƠNG ........................................................................ 90 4.1. Định hướng và mục tiêu vận dụng có hiệu quả chính sách của NHNN trong phát triển tín dụng tại Ngân hàng TMCP đầu tư và phát triển Việt Nam Chi nhánh Hùng Vương ..................................................................................... 90 4.1.1. Định hướng vận dụng có hiệu quả chính sách của NHNN trong phát triển tín dụng tại NH TMCP đầu tư và phát triển Việt Nam - CN Hùng Vương .... 90 vi 4.1.2. Mục tiêu vận dụng có hiệu quả chính sách của NHNN trong phát triển tín dụng tại Ngân hàng TMCP đầu tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương ..................................................................................................... 91 4.2. Giải pháp vận dụng có hiệu quả chính sách của NHNN trong phát triển tín dụng tại Ngân hàng TMCP đầu tư và phát triển Việt Nam - CN Hùng Vương ...... 92 4.2.1. Tìm kiếm và mở rộng khách hàng ............................................................. 92 4.2.2. Đa dạng hóa và hoàn thiện sản phẩm tín dụng ........................................... 94 4.2.3. Hoàn thiện quy trình và mô hình cấp tín dụng ........................................... 96 4.2.4. Điều chỉnh chính sách cho phù hợp ........................................................... 98 4.2.5. Hoàn thiện công tác kiểm tra, giám sát thực hiện ....................................... 99 4.2.6. Đổi mới công nghệ và cải thiện cơ sở hạ tầng .......................................... 101 4.2.7. Giải pháp về nguồn nhân lực .................................................................. 102 Công tác nhân sự là yếu tố then chốt để đảm bảo mục tiêu phát triển bền vững của ngân hàng. Ngân hàng cần có chính sách nhân sự phù hợp, thu hút và phát triển được các cán bộ có năng lực, có tâm huyết, yêu nghề. ............................... 102 4.3. Kiến nghị .................................................................................................. 104 4.3.1. Đối với Chính Phủ ................................................................................. 104 4.3.2. Đối với Ngân hàng Nhà nước ................................................................. 104 4.3.3. Đối với Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam ....................... 106 KẾT LUẬN.................................................................................................... 107 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 109 PHỤ LỤC ...................................................................................................... 112 vii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CN : Chi nhánh HĐQT : Hội đồng quản trị KH : Khách hàng KHDN : Khách hàng doanh nghiệp NHNN : Ngân hàng nhà nước NHTM : Ngân hàng thương mại SXKD : Sản xuất kinh doanh TCTD : Tổ chức tín dụng TMCP : Thương mại cổ phần viii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Thang đánh giá Likert .................................................................... 36 Bảng 2.2: Thông tin thứ cấp ........................................................................... 37 Bảng 3.1: Kết quả kinh doanh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - CN Hùng Vương giai đoạn 2015 - 2017 ........... 53 Bảng 3.2. Đánh giá của cán bộ, nhân viên ngân hàng về chính sách tín dụng của ngân hàng nhà nước ...................................................... 57 Bảng 3.3. Công tác đa dạng, cải tiến sản phẩm của BIDV Chi nhánh Hùng Vương ................................................................................. 58 Bảng 3.4. Quy mô sản phẩm tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương ............................ 60 Bảng 3.5: Lãi suất cho vay của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương ............................................. 64 Bảng 3.6 Các chương trình khuyến mại, ưu đãi dành cho khách hàng .......... 66 Bảng 3.7. Ngân sách dành cho truyền thông Marketing đối với hoạt động tín dụng của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương ..................................................... 68 Bảng 3.8. Đánh giá về công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương ................................................................................. 72 Bảng 3.9. Tình hình hoạt động tín dụng phân chia theo thời gian của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương ................................................................................. 73 Bảng 3.10. Tình hình hoạt động tín dụng phân chia theo đối tượng khách hàng Tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Hùng Vương ................................................................ 74 ix Bảng 3.11. Tình hình hoạt động tín dụng phân chia theo ngành kinh tế tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương ................................................................................. 75 Bảng 3.12. Đánh giá của cán bộ nhân viên về thực hiện vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong phát triển tín dụng ............... 76 Bảng 3.13. Ý kiến đánh giá về chiến lược tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương ........... 80 Bảng 3.14. Ý kiến đánh giá về chính sách tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương ........... 81 Bảng 3.15. Ý kiến đánh giá về công nghệ thông tin tại BIDV Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương .... 82 Bảng 3.16: Ý kiến đánh giá về nhân lực tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương ............................ 83 x DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 3.1: Sơ đồ mô hình tổ chức Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương ............................................... 49 Sơ đồ 3.2: Kênh phân phối của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương ............................................... 65 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Tín dụng ngân hàng là xương sống của nền kinh tế. Một hệ thống ngân hàng hoạt động hiệu quả và đúng hướng là tiền đề để một đất nước phát triển toàn diện về mặt kinh tế. Tuy nhiên, vai trò của hệ thống ngân hàng không chỉ đơn giản là cung cấp tiền cho nền kinh tế, mà quan trọng hơn cả là cung cấp tiền đúng cho đúng người, hỗ trợ tín dụng đúng chỗ. Chính sách của ngân hàng nhà nước, vì đó, sẽ là kim chỉ nam quan trọng để hệ thống ngân hàng có thể phân phối nguồn lực tài chính một cách hiệu quả. Trên thực tế, việc vận dụng các chính sách của ngân hàng nhà nước trong hoạt động ngân hàng nói chung và hoạt động tín dụng nói riêng là cực kỳ cần thiết vì một số lý do sau. Thứ nhất, tốc độ phát triển của các ngành nghề là không giống nhau. Sự khác nhau đến từ nhiều nguyên nhân, trong đó có cả nguyên nhân chủ quan cũng như khách quan. Một mặt, tốc độ phát triển của các ngành nghề phụ thuộc vào xu thế của thế giới. Thứ hai, có sự khác biệt nhất định về thu nhập của người dân giữa các khu vực. Trong đó, khu vực nông thôn hoặc ven biển thường có thu nhập thấp hơn khu vực thành thị. Chính vì thế, chính sách tín dụng tiêu dùng hỗ trợ phát triển nông nghiệp hoặc thủy sản cũng thể hiện sự định hướng của chính phủ trong việc cân đối thu nhập giữa các khu vực, xóa đói, giảm nghèo và giảm bất bình đẳng. Thứ ba, nhu cầu tín dụng của xã hội khác nhau trong từng thời kỳ. Trong giải đoạn đầu phát triển kinh tế, nhu cầu sẽ chủ yếu tập trung ở việc vay vốn phát triển kinh tế. Tuy nhiên, khi mức sống tăng đến một ngưỡng nhất định, sẽ có nhiều nhu cầu khác phát sinh, ví dụ nhu cầu về vay vốn hỗ trợ mua nhà hoặc tài sản. Nhìn chung, qua phân tích có thể thấy rằng, việc vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong việc phát triển tín dụng là cực 2 kỳ quan trọng và là tiền đề để hệ thống ngân hàng hoạt động hiệu quả, đáp ứng các mục tiêu phát triển xã hội theo định hướng của nhà nước. Tại Việt Nam, phát triển tín dụng những năm gần đây đã có những bước tăng trưởng vượt bậc, các sản phẩm tín dụng tại Việt Nam nói chung và tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Hùng Vương ngày càng đa dạng và phong phú. Năm 2017, BIDV chi nhánh Hùng Vương đạt lợi nhuận trước thế tăng trưởng vượt bậc, đạt 40,01 tỷ đồng, trích dự phòng rủi ro đạt 8.24 tỷ đồng, cao hơn 3.84 tỷ đồng so với năm 2016. BIDV chi nhánh Hùng Vương 2 năm liền đạt danh hiệu Chi nhánh hoàn thành xuất sắc nhất tất cả các chỉ tiêu kế hoạch. Tuy nhiên, tăng trưởng tín dụng cao là một chuyện, nhưng phát triển đáp ứng được yêu cầu của chính phủ và kỳ vọng của xã hội hay không lại là một câu chuyện hoàn toàn khác. Với vị thế là một trong bốn ngân hàng chủ lực của hệ thống tài chính quốc gia, nhiệm vụ và kỳ vọng dành cho BIDV nói chung và BIDV chi nhánh Hùng Vương nói riêng, không chỉ đơn thuần chỉ là tăng trưởng giống như các ngân hàng thương mại khác, mà còn là sự kỳ vọng là công cụ, là đơn vị phối hợp để chính phủ có thể thực hiện được các chương trình phát triển đất nước. Tuy nhiên, hiện nay câu trả lời cho câu hỏi BIDV chi nhánh Hùng Vương đã đáp ứng được đến đâu kỳ vọng của chính phủ, đã làm được những gì để vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước vẫn còn đang bỏ ngỏ, chưa được quan tâm và nghiên cứu. Vì vậy tôi quyết định lựa chọn đề tài “Vận dụng chính sách của Ngân hàng nhà nước trong phát triển tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương” để nghiên cứu làm luận văn tốt nghiệp của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài 2.1. Mục tiêu chung Mục tiêu chung của luận văn là đánh giá thực trạng và đưa ra các đề xuất, giải pháp nhằm phát triển tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và 3 Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương theo định hướng chính sách của NHNN. 2.2. Mục tiêu cụ thể Căn cứ vào mục tiêu chung như trên, luận văn sẽ thực hiện những nội dung cụ thể như sau: - Hệ thống hóa những vấn đề cơ sở lý luận và thực tiễn về vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong phát triển hoạt động tín dụng tại các ngân hàng thương mại. - Phân tích cụ thể các chính sách tín dụng của ngân hàng nhà nước hiện nay. - Đánh giá thực trạng hoạt động vận dụng chính sách Ngân hàng nhà nước trong phát triển tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương giai đoạn 2015-2017. - Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả vận dụng chính sách của Ngân hàng nhà nước trong công tác phát triển tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là công tác vận dụng chính sách của Ngân hàng nhà nước trong phát triển tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Giới hạn về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu công tác vận dụng chính sách của Ngân hàng nhà nước trong phát triển tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương. - Giới hạn về không gian: Nghiên cứu tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương. - Giới hạn về thời gian: Số liệu và tài liệu thu thập trong giai đoạn 2015 - 2017. 4 4. Đóng góp mới của luận văn Về lý luận: Trên cơ sở vận dụng chính sách của Ngân hàng nhà nước, đề tài góp phần tổng quát và hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về phát triển tín dụng, vai trò của nó đối với hoạt động ngân hàng và các nhân tố ảnh hưởng đến việc phát triển tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương. Về thực tiễn: Luận văn đã phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động phát triển tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương trên cơ sở vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước. Đồng thời, luận văn đưa ra các giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả vận dụng chính sách của Ngân hàng nhà nước trong phát triển tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương. 5. Kết cấu của luận văn Kết cấu của luận văn: ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm 4 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về vận dụng chính sách của Ngân hàng nhà nước trong phát triển tín dụng tại ngân hàng thương mại. Chương 2: Phương pháp nghiên cứu Chương 3: Thực trạng vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong phát triển tín dụng tại ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Hùng Vương Chương 4: Giải pháp vận dụng có hiệu quả chính sách của Ngân hàng nhà nước trong phát triển tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương. 5 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ VẬN DỤNG CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC TRONG PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1. Cơ sở lý luận về phát triển tín dụng của ngân hàng thương mại 1.1.1. Tín dụng của ngân hàng 1.1.1.1 Khái niệm tín dụng ngân hàng Tín dụng là một phạm trù kinh tế khách quan, có quá trình ra đời, tồn tại và phát triển cùng với sự phát triển của kinh tế hàng hóa. Nó phản ánh mối quan hệ vay mượn giữa các chủ thể dựa trên nguyên tắc hoàn trả. Theo đó, người cho vay sẽ chuyển giao quyền sử dụng của hàng hóa hoặc tiền tệ thuộc sở hữu của mình sang người vay và người vay có nghĩa vụ hoàn trả lại người cho vay một lượng giá trị lớn hơn lượng giá trị ban đầu đã nhận. (1) Cho vay vốn Chủ thể cho vay Chủ thể đi vay (Lender) (Borrower) Hoàn trả cả gốc lẫn lãi (2) Tín dụng ngân hàng là quan hệ chuyển nhượng quyền sử dụng vốn từ ngân hàng sang cho khách hàng (tổ chức, cá nhân) trong một thời gian nhất định với một khoản chi phí nhất định. Nói cách khác, tín dụng ngân hàng là quan hệ tín dụng giữa ngân hàng với các tổ chức, cá nhân được thực hiện dưới hình thức: ngân hàng đứng ra huy động vốn bằng tiền và cho vay với các đối tượng trên (Đinh Xuân Hạng - Nguyễn Văn Lộc, 2012). Tín dụng ngân hàng là một hình thức tín dụng chủ yếu trong 4 hình thức tín dụng trên. Tín dụng ngân hàng giữ vị trí đặc biệt quan trọng trong nền kinh tế, hoạt động của nó hết sức đa dạng và phong phú. Tín dụng ngân hàng ra đời và phát triển gắn liền với sự ra đời và phát triển của hệ thống ngân hàng. Đối tượng của tín dụng ngân hàng là vốn tiền tệ, trong đó: ngân hàng là người cho vay còn tổ chức, cá nhân là người đi vay. 6 Tín dụng ngân hàng là hoạt động sinh lời lớn nhất cho NHTM song rủi ro cao nhất. Đây là hoạt động quan trọng nhất của các ngân hàng nói riêng và của các trung gian tài chính nói chung, chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng sổ tài sản và tạo thu nhập từ lãi lớn. Tín dụng còn là hoạt động tài trợ của ngân hàng cho khách hàng (Đinh Xuân Hạng - Nguyễn Văn Lộc, 2012). Quan hệ tín dụng phần lớn được xác định thông qua hợp đồng tín dụng với trọng tâm là xác định khả năng và ý muốn của người nhận tín dụng trong việc thực hiện hợp đồng. 1.1.1.2 Các nguyên tắc tín dụng ngân hàng Tín dụng ngân hàng vừa là tín dụng mang tính chất sản xuất kinh doanh do gắn liền với hoạt động sản xuất kinh doanh vừa là tín dụng tiêu dùng, không gắn liền với hoạt động sản xuất kinh doanh. Song, nghiệp vụ tín dụng ngân hàng luôn đảm bảo 3 nguyên tắc cơ bản: Thứ nhất: Khách hàng phải cam kết hoàn trả vốn (gốc), lãi với thời gian xác định. Các khoản tín dụng chủ yếu có nguồn gốc từ các khoản tiền gửi của khách hàng và các khoản vay mà ngân hàng đi vay. Do vậy, ngân hàng luôn yêu cầu người nhận tín dụng phải thực hiện đúng cam kết này. Đây là điều kiện để ngân hàng tồn tại và phát triển. Thứ hai: Khách hàng phải cam kết sử dụng tín dụng theo đúng mục đích được thoả thuận với ngân hàng, không trái với các quy định của pháp luật và các quy định khác của ngân hàng cấp trên. Luật pháp quy định phạm vi hoạt động cho các ngân hàng. Bên cạnh đó mỗi ngân hàng có thể có mục đích và phạm vi hoạt động riêng. Mục đích tài trợ được ghi trong hợp đồng tín dụng đảm bảo ngân hàng không tài trợ cho các hoạt động trái luật pháp và việc tài trợ đó không phù hợp với cương lĩnh của ngân hàng. Thứ ba: Tiền vay phải được bảo đảm bằng tài sản (trừ trường hợp cho vay tín chấp, không có tài sản đảm bảo. Ngân hàng tài trợ dựa trên phương án (hoặc dự án) có hiệu quả. Thực hiện nguyên tắc này là thực hiện nguyên tắc 7 thứ nhất. Phương án có hiệu quả của người vay minh chứng cho khả năng thu hồi được vốn đầu tư và có lãi để trả nợ cho ngân hàng, các khoản tài trợ của ngân hàng phải gắn liền với việc hình thành tài sản của người vay. Trong trường hợp xét thấy kém an toàn, ngân hàng đòi hỏi người vay phải có tài sản đảm bảo khi vay (Lê Thị Tuấn Nghĩa - Phạm Mạnh Hùng, 2015). 1.1.1.3 Bản chất của tín dụng ngân hàng Bản chất của tín dụng nói chung là hệ thống các quan hệ kinh tế giữa người cho vay và người đi vay. Qua đó, vốn được vận động từ chủ thể này sang chủ thể khác trên nguyên tắc có hoàn trả để đáp ứng cho các nhu cầu khác nhau trong nền kinh tế xã hội. 1.1.1.4 Vai trò của tín dụng ngân hàng Tín dụng ngân hàng có vai trò rất quan trọng đến sự tồn tại và phát triển của nền kinh tế - xã hội. Song nội tại bên trong của tín dụng có tồn tại hai mặt đối lập nhau: tính tích cực và tiêu cực ảnh hưởng đến nền kinh tế - xã hội. Nếu tín dụng phát triển một cách tràn lan, không kiểm soát được sẽ dẫn đến việc lượng tiền trong lưu thông quá lớn, cung vượt quá cầu sẽ dẫn đến lạm phát gây ảnh hưởng đến đời sống kinh tế - xã hội. Do vậy, tín dụng thực sự phát triển với các vai trò tích cực sau:  Thúc đẩy sản xuất và lưu thông hàng hóa: Tín dụng vừa là một công cụ huy động vốn vừa là công cụ cung ứng vốn rất hữu hiệu đối với nền kinh tế, đáp ứng kịp thời nhu cầu về vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh của các tổ chức, doanh nghiệp. Tín dụng tập trung được lượng vốn từ nơi thừa, đang nhàn rỗi trong xã hội và phân phối lại cho các nơi cần vốn, như: doanh nghiệp, tổ chức kinh tế. Thông qua hoạt động tín dụng, tiền tệ được sử dụng hiệu quả. Trong mọi thời đại kinh tế - xã hội, tín dụng đều có vai trò quan trọng nhất định đối với mọi thành phần trong xã hội: - Đối với doanh nghiệp: với nguồn vốn huy động được, hoạt động tín dụng có thể cung ứng vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, đáp ứng về nhu 8 cầu vốn cố định (mua máy móc, thiết bị, xây dựng cơ sở hạ tầng,…), vốn lưu động (mua vật tư, nguyên vật liệu sản xuất hàng hóa). Mặt khác, tín dụng còn kiểm soát được sự vận động lưu thông hàng hóa trong nền kinh tế. - Đối với người dân (người tiêu dùng): tín dụng huy động vốn nhàn rỗi từ trong dân cư, tổ chức, doanh nghiệp. Khuyến khích người dân tiết kiệm, tích lũy để đầu tư.  Ổn định tiền tệ: Với chức năng tập trung vốn, Tín dụng đã góp phần giảm đi một khối lượng tiền lưu thông trong kinh tế, đặc biệt là lượng tiền mặt trong dân cư, giảm đi áp lực lạm phát, góp phần ổn định tiền tệ trong nền kinh tế. Tín dụng cung ứng vốn cho nền kinh tế, góp phần mở rộng và phát triển sản xuất, tạo ra sản phẩm hàng hóa dịch vụ ngày càng nhiều, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của xã hội, ổn định giá cả trên thị trường.  Ổn định đời sống, trật tự xã hội và tạo công ăn việc làm: Tín dụng cung ứng vốn tạo điều kiện cho hoạt động sản xuất được đảm bảo liên tục, tạo ra nhiều việc làm phong phú đa dạng, giải quyết công ăn việc làm cho người lao động, giảm tỷ lệ thất nghiệp, giúp ổn định trật tự xã hội, góp phần vào việc ổn định đời sống, nâng cao mức sống của người dân.  Đóng vai trò tích cực trong mối quan hệ đối ngoại: Sự phát triển của tín dụng không ngừng ở phạm vị một quốc gia mà mở rộng trên phạm vị quốc tế. Việc cấp tín dụng giữa các quốc gia nhằm đáp ứng nhu cầu về vốn cho những quốc gia, góp phần rút ngắn khoảng cách giữa các nước, hỗ trợ vốn cho các phát triển hoặc tổ chức quốc tế (Ngân hàng thế giới WB, Quỹ tiền tệ quốc tế - IMF,…) đối với những quốc gia nghèo, đang phát triển. Việt Nam hiện là nước đang phát triển. Tín dụng quốc tế tạo ra mối quan hệ hữu nghị giúp cho các nước xích lại gần nhau hơn và cùng nhau phát triển 1.1.1.5. Các hình thức tín dụng * Căn cứ vào thời hạn, tín dụng ngân hàng được phân loại thành - Tín dụng ngắn hạn: Là loại hình tín dụng có thời hạn đến 1 năm, thường được sử dụng để bù đắp thiếu hụt vốn lưu động tạm thời trong sản