Tài liệu Vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong phát triển dịch vụ thẻ tại ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương việt nam chi nhánh phú thọ

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN THỊ THANH NGA VẬN DỤNG CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC TRONG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH PHÚ THỌ LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Ngành: Quản lý kinh tế THÁI NGUYÊN, NĂM 2019 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN THỊ THANH NGA VẬN DỤNG CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC TRONG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH PHÚ THỌ Ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 8.34.04.10 LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Người hướng dẫn: PGS.TS HOÀNG THỊ THU THÁI NGUYÊN, NĂM 2019 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng cá nhân tôi. Các số liệu có nguồn gốc rõ ràng, kết quả trong luận văn là trung thực và kết luận khoa học của luận văn chưa từng công bố bất kỳ công trình nghiên cứu khoa học nào trước đây. Thái Nguyên, tháng 02 năm 2019 Tác giả Nguyễn Thị Thanh Nga ii LỜI CẢM ƠN Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn đến Ban Giám hiệu, các giảng viên Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên đã nhiệt tình giảng dạy, truyền đạt kiến thức trong quá trình tác giả theo học tại Trường. Cảm ơn toàn thể cán bộ, nhân viên Trường đã tạo điều kiện thuận lợi nhất cho tác giả trong thời gian học tập và nghiên cứu nhằm hoàn thành chương trình Cao học. Tác giả Luận văn xin bày tỏ tình cảm trân trọng, sự cảm ơn chân thành, sâu sắc tới PGS.TS. Hoàng Thị Thu vì sự tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tác giả trong quá trình thực hiện luận văn. Xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo Vietcombank Phú Thọ đã tạo điều kiện để tác giả theo học chương trình đào tạo thạc sĩ và hoàn thành bản luận văn được thuận lợi. Cảm ơn gia đình, những người bạn đã cùng đồng hành, hỗ trợ, giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập và hoàn thiện bản luận văn này. Sau cùng, xin được cảm ơn các Thầy, Cô trong Hội đồng bảo vệ và kính mong nhận được sự quan tâm, nhận xét của các Thầy, Cô để tác giả có điều kiện hoàn thiện tốt hơn những nội dung của luận văn nhằm đạt được tính hiệu quả, hữu ích khi áp dụng vào trong thực tiễn. Xin trân trọng cảm ơn! Tác giả Nguyễn Thị Thanh Nga iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................ iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ..................................................... vii DANH MỤC CÁC BẢNG..................................................................... viii DANH MỤC CÁC HÌNH ........................................................................ ix MỞ ĐẦU .................................................................................................. 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................ 1 2. Mục tiêu nghiên cứu.............................................................................. 4 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu......................................................... 4 4. Những đóng góp của đề tài ................................................................... 5 5. Kết cấu của luận văn ............................................................................. 5 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ VẬN DỤNG CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC TRONG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ............ 7 1.1. Một số vấn đề về thẻ ngân hàng:........................................................ 7 1.1.1. Khái niệm thẻ ngân hàng: ............................................................... 7 1.1.2. Phân loại thẻ ngân hàng: ................................................................. 7 1.1.3. Các chủ thể tham gia hoạt động dịch vụ thẻ ................................... 9 1.1.4. Vai trò và lợi ích của dịch vụ thẻ ngân hàng ................................ 10 1.1.5. Một số chính sách của ngân hàng nhà nước có liên quan đến phát triển dịch vụ thẻ tại các ngân hàng thương mại ...................................... 12 1.2. Vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong phát triển dịch vụ thẻ của ngân hàng thương mại ................................................................ 17 1.2.1. Khái niệm phát triển dịch vụ thẻ ngân hàng ................................. 17 1.2.2. Nội dung vận dụng các chính sách phát triển dịch vụ thẻ của ngân hàng nhà nước ......................................................................................... 17 iv 1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước về phát triển dịch vụ thẻ ................................................................. 25 1.3. Kinh nghiệm vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước về phát triển dịch vụ thẻ tại một số ngân hàng thương mại và bài học kinh nghiệm đối với Vietcombank Phú Thọ ................................................................ 28 1.3.1. Kinh nghiệm vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước về phát triển dịch vụ thẻ tại một số ngân hàng thương mại ................................. 28 1.3.2. Bài học kinh nghiệm cho Vietcombank Phú Thọ ......................... 33 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................... 35 2.1. Câu hỏi nghiên cứu .......................................................................... 35 2.2. Phương pháp nghiên cứu.................................................................. 35 2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin .................................................... 35 2.2.2. Phương pháp xử lý thông tin ......................................................... 37 2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin .................................................. 37 2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ........................................................... 39 2.3.1. Chỉ tiêu đánh giá vận dụng chính sách về phát hành thẻ .............. 39 2.3.2. Chỉ tiêu đánh giá vận dụng chính sách về sử dụng thẻ ................. 40 2.3.3. Chỉ tiêu đánh giá vận dụng chính sách về thanh toán thẻ ............. 40 2.3.4. Chỉ tiêu đánh giá vận dụng chính sách phát triển thẻ qua các phương tiện chấp nhận thẻ.................................................................................... 41 2.3.5. Chỉ tiêu đánh giá vận dụng chính sách phí dịch vụ thẻ ................ 41 Chương 3: THỰC TRẠNG VẬN DỤNG CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC TRONG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ TẠI VIETCOMBANK PHÚ THỌ .............................................................. 42 3.1. Khái quát về Vietcombank Phú Thọ ................................................ 42 3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển.................................................... 42 3.1.2. Cơ cấu bộ máy............................................................................... 44 3.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh chính ............................................ 49 v 3.2. Thực trạng vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong phát triển dịch vụ thẻ tại Vietcombank Phú Thọ ............................................ 57 3.2.1. Vận dụng chính sách về phát hành thẻ tại Vietcombank Phú Thọ 57 3.2.2. Vận dụng chính sách về sử dụng thẻ tại Vietcombank Phú Thọ .. 63 3.2.3. Vận dụng chính sách về thanh toán thẻ tại Vietcombank Phú Thọ........................................................................................................... 66 3.2.4. Vận dụng chính sách phát triển thẻ qua phương tiện chấp nhận thẻ tại Vietcombank Phú Thọ........................................................................ 67 3.2.5. Vận dụng chính sách về phí dịch vụ thẻ tại Vietcombank Phú Thọ........................................................................................................... 70 3.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong phát triển dịch vụ thẻ tại Vietcombank Phú Thọ .................. 75 3.3.1. Nhân tố bên ngoài ......................................................................... 75 3.3.2. Nhân tố bên trong .......................................................................... 81 3.4. Đánh giá chung về khả năng vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong phát triển dịch vụ thẻ tại Vietcombank Phú Thọ .................. 85 3.4.1. Kết quả đạt được ........................................................................... 85 3.4.2. Những hạn chế .............................................................................. 86 3.4.3. Nguyên nhân của hạn chế ............................................................. 88 Chương 4: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG VẬN DỤNG CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC TRONG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ TẠI VIETCOMBANK PHÚ THỌ............................................. 90 4.1. Quan điểm và mục tiêu về vận dụng chính sách của NHNN trong phát triển dịch vụ thẻ tại Vietcombank Phú Thọ ............................................ 90 4.2. Một số giải pháp nhằm tăng cường vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong phát triển dịch vụ thẻ tại Vietcombank Phú Thọ .. 91 4.2.1. Đa dạng hóa dịch vụ thẻ ................................................................ 91 4.2.2. Điều chỉnh nhóm phí linh hoạt, cạnh tranh trên địa bàn ............... 93 vi 4.2.3. Mở rộng và phát triển mạng lưới các đơn vị chấp nhận thẻ, hệ thống máy ATM ................................................................................................ 94 4.2.4. Hoàn thiện hệ thống công nghệ cho dịch vụ thẻ ........................... 96 4.2.5. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho mảng dịch vụ thẻ của chi nhánh ................................................................................................. 98 4.2.6. Đẩy mạnh công tác quản lý rủi ro ............................................... 101 4.3. Kiến nghị ........................................................................................ 103 4.3.1. Đối với Ngân hàng nhà nước ...................................................... 103 4.3.2. Đối với Vietcombank Việt Nam ................................................. 104 4.3.3. Đối với Vietcombank Phú Thọ ................................................... 103 KẾT LUẬN .......................................................................................... 106 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................. 108 PHỤ LỤC ............................................................................................. 110 vii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ĐVCNT ATM BGĐ BIDV CBNV CMND CN ĐVCNT EDC KH KHBB NHĐT NHNN NHNT NHPHT NHTM NHTMCP NHTTT NHTTT NQ-CP PGD POS QĐ SMEs SPDV TCCB TCPHT TCTD TCTQT TT TTg TTKDTM Vietcombank Vietcombank Phú Thọ XNK Đơn vị chấp nhận thẻ Máy rút tiền tự động Ban giám đốc Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Cán bộ nhân viên Chứng minh nhân dân Chi nhánh Đơn vị chấp nhận thẻ Thiết bị chấp nhận thẻ điện tử Khách hàng Khách hàng bán buôn Ngân hàng điện tử Ngân hàng nhà nước Ngân hàng ngoại thương Ngân hàng phát hành thẻ Ngân hàng thương mại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngân hàng thanh toán thẻ Ngân hàng thanh toán thẻ Nghị quyết Chính phủ Phòng giao dịch Máy chấp nhận thanh toán thẻ Quyết định Doanh nghiệp nhỏ và vừa Sản phẩm dịch vụ Tổ chức cán bộ Tổ chức phát hành thẻ Tổ chức tín dụng Tổ chức thẻ quốc tế Thông tư Thủ tướng Thanh toán không dùng tiền mặt Ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam Ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam chi nhánh Phú Thọ Xuất nhập khẩu viii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Thanh điểm bình quân ................................................................ 37 Bảng 3.1: Kết quả huy động nguồn vốn tại Vietcombank Phú Thọ ........ 51 Bảng 3.2: Kết quả hoạt động tín dụng tại Vietcombank Phú Thọ ........... 53 Bảng 3.3: Kết quả hoạt động kinh doanh của Vietcombank Phú Thọ .... 56 Bảng 3.4: Quy mô thẻ theo mạng lưới hoạt động tại Vietcombank Phú Thọ ....................................................................................................... 58 Bảng 3.6: Chủng loại thẻ tại Vietcombank Phú Thọ ................................. 61 Bảng 3.7: Kết quả đánh giá về chính sách phát hành thẻ tại Vietcombank Phú Thọ......................................................................................... 62 Bảng 3.8: Chất lượng thẻ hoạt động tại Vietcombank Phú Thọ giai đoạn 2015-2017..................................................................................... 64 Bảng 3.9: Kết quả đánh giá về chính sách sử dụng thẻ tại Vietcombank Phú Thọ......................................................................................... 65 Bảng 3.10: Thống kê hoạt động thanh toán thẻ tại Vietcombank Phú Thọ ................................................................................................ 66 Bảng 3.11: Thống kê số lượng các phương tiện chấp nhận thẻ của Vietcombank trên địa bàn Phú Thọ ........................................... 68 Bảng 3.12: Kết quả đánh giá về chính sách thanh toán thẻ tại Vietcombank Phú Thọ ......................................................................................... 69 Bảng 3.13: Ví dụ về biểu phí dịch vụ áp dụng cho khách hàng cá nhân tại hệ thống Vietcombank ................................................................ 71 Bảng 3.14: Kết quả đánh giá về phí dịch vụ thẻ tại Vietcombank Phú Thọ................................................................................................. 74 Bảng 3.15: Quy mô thẻ của các ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh Phú Thọ......................................................................................... 80 ix Bảng 3.16: Quy mô và trình độ của bộ phận thẻ tại Vietcombank Phú Thọ ....................................................................................................... 84 DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 3.1. Cơ cấu bộ máy Vietcombank Chi nhánh Phú Thọ ......................... 45 Hình 3.2: Tốc độ tăng trưởng kinh tế tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2015-2017 ..... 77 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Cùng với sự phát triển, sự hội nhập của nền kinh tế đất nước vào nền kinh tế khu vực và thế giới, hoạt động ngân hàng của các ngân hàng thương mại Việt Nam từng bước đổi mới đáp ứng ngày càng cao đòi hỏi của khách hàng, của nền kinh tế và của tiến trình đổi mới và hội nhập. Các dịch vụ ngân hàng cũng ngày càng phát triển về mọi mặt nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng, phong phú của nền kinh tế - xã hội như các nghiệp vụ ngân hàng đối nội và đối ngoại từ nghiệp vụ tín dụng, nghiệp vụ thanh toán quốc tế, kinh doanh ngoại tệ, thanh toán điện tử đến việc cung cấp các sản phẩm dịch vụ như mở tài khoản và nhận tiền gửi của các tổ chức kinh tế và dân cư, dịch vụ tư vấn khách hàng, dịch vụ chuyển tiền kiều hối... Ngoài những dịch vụ truyền thống, các ngân hàng thương mại nước ta không ngừng mở rộng các dịch vụ khác mang tính hiện đại trong đó có dịch vụ thẻ, một dịch vụ đang được coi là cơ hội mới cho các ngân hàng với số lượng khách hàng tiềm năng rất lớn. Dịch vụ thẻ có ưu thế về nhiều mặt trong việc thoả mãn nhu cầu của khách hàng vì tính tiện dụng, an toàn, được sử dụng rộng rãi trên thế giới, đặc biệt ở những nước có nền kinh tế phát triển.. Ngân hàng nhà nước đã đưa ra các chính sách về phát triển thẻ trong ngành ngân hàng như thông tư số 19/2016/TT-NHNN về hoạt động thẻ ngân hàng; thông tư số 26/2017/TT-NHNN ngày 30/12/2017 về sửa đổi, bổ sung một số điều của thông tư 19/2016/TT-NHNN; thông tư 35/2012 ngày 28/12/2012 về phí dịch vụ thẻ ghi nợ nội địa….chính sách của NHNN đã tạo nền tảng vững chắc cho các NHTM triển khai phát triển dịch vụ thẻ và giúp cho các NHTM có cơ hội khai thác thị trường, nâng cao khả năng cạnh tranh và hiệu quả kinh doanh đối với sản phẩm hiện đại này. Mỗi ngân hàng có những chiến lược riêng để chiếm lĩnh thị trường và phát triển thương hiệu dịch vụ thẻ của mình. Sự cạnh tranh phát triển dịch vụ thẻ của các Ngân hàng hiện nay đã khiến cho nhu cầu của người tiêu dùng ngày càng 2 được đáp ứng và thị trường dịch vụ thẻ cũng trở nên sôi động hơn bao giờ hết. Nắm bắt những ưu điểm của thẻ Vietcombank nói chung phát hành nhiều loại thẻ phục vụ cho từng đối tượng khách hàng dưới nhiều loại thẻ với từng hạn mức giao dịch khác nhau, thỏa mãn nhu cầu của từng nhóm đối tượng khách hàng. Tuy nhiên, dịch vụ thẻ tại Vietcombank Phú Thọ hiện nay còn bộc lộ một số hạn chế như số lượng khách hàng chưa lớn, chất lượng thẻ chưa đảm bảo so với một số ngân hàng thương mại trên địa bàn nên chưa thỏa mãn trong lựa chọn thẻ cho khách hàng. Chính vì vậy mà tác giả dự định sẽ nghiên cứu đề tài “Vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam, chi nhánh Phú Thọ” làm luận văn thạc sỹ, góp phần phát triển và tăng sức cạnh tranh của Vietcombank Phú Thọ trong thời gian tới. Tổng quan tình hình nghiên cứu: Văn Thị Minh Khai (2012), nghiên cứu đề tài luận văn thạc sĩ: “Phát triển dị ch vụ thẻ thanh toán tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội Chi nhánh Bình Định”. Trên cơ sở sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu, luận văn đã giải quyết được một số vấn đề cơ bản sau: Một là, tổng hợp, hệ thống hóa một số vấn đề cơ bản về thẻ thanh toán, dịch vụ thẻ thanh toán, nhận thấy những ưu điểm và sự cần thiết phải phát triển dịch vụ thẻ trong xu thế hiện nay. Hai là, nghiên cứu một cách có hệ thống tình hình hoạt động dịch vụ thẻ thanh toán tại NHTMCP Quân Đội CN Bình Định. Qua đó, nhìn thấy những thuận lợi, khó khăn cũng như những thành công, hạn chế để có những định hướng đúng đắn cho việc phát triển và ngày càng hoàn thiện hơn dịch vụ thẻ tại ngân hàng. Ba là, dựa trên cơ sở vận dụng lý thuyết cũng như kết quả phân tích, đánh giá thực trạng dịch vụ thẻ tại đơn vị, kết hợp với những cơ hội và thách thức hiện tại, từ đó luận văn đã đề xuấtcác giải pháp có tính chất khả thi với điều kiện hiện nay để phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại NHTMCP Quân Đội Chi nhánh Bình Định. Bốn là, đề xuất các kiến nghị đối với cơ quan hữu quan nhằm tạo điều kiện 3 tốt nhất để phát triển dịch vụ thẻ thanh toán tại Việt Nam nói chung, tại NHTMCP Quân Đội nói riêng. Lê Đức Hiếu (2013), nghiên cứu đề tài luận văn thạc sĩ: “Phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại Thương Việt Nam Chi nhánh Quy Nhơn”. Qua phân tích và đánh giá thực trạng hoạt động kinh doanh thẻ và rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại VCB Quy Nhơn cho thấy sau gần 11 năm hoạt động, VCB Quy Nhơn đã thu được nhiều thành công rất đáng khích lệ, góp phần định vị thương hiệu sản phẩm và dịch vụ trên thị trường, khẳng định sự đúng đắn trong hướng mở rộng và phát triển dịch vụ thẻ NH. Mặc dù vậy, VCB Quy Nhơn cũng đã gặp phải những rủi ro và đang đứng trước những thách thức khó khăn bởi hoạt động kinh doanh thẻ đang là đích nhắm tới của bọn tội phạm công nghệ cao. Vì thế cần phải đưa ra các giải pháp và đề xuất nhằm hạn chế tối đa những rủi ro có thể xảy ra trong tương lai để góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh cũng như uy tín chất lượng dịch vụ thẻ, thương hiệu VCB Quy Nhơn trong thời gian tới. Trên cơ sở đánh giá những thuận lợi và khó khăn đối với việc mở rộng dịch vụ thẻ tại VCB Quy Nhơn trong thời gian qua, luận văn đã đưa ra định hướng phát triển dịch vụ thẻ của VCB Quy Nhơn trong thời gian tới và đưa ra các giải pháp cụ thể nhằm phát triển dịch vụ thẻ tại NH. Đề xuất kiến nghị với chính phủ và NHNT nhằm hoàn thiện một số vấn đề bất cập tạo điều kiện phát triển dịch vụ thẻ NH tại Việt Nam. Nguyễn Huy Tuấn (2011), nghiên cứu đề tài luận văn thạc sĩ: “Phát triển dịch vụ thẻ ATM tại Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thành phố Đà Nẵng”. Kết quả nghiên cứu của đề tài đi sâu giải quyết các vấn đề trên cơ sở kết hợp các nội dung mang tính lý luận và thực tiễn với những kết quả rất thiết thực: Một là, hệ thống hóa lý luận về phát triển dịch vụ thẻ ATM của ngân hàng; Hai là, xem xét đánh giá có minh chứng rất cụ thể thực trạng phát triển dịch vụ thẻ ATM tại Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn thành phố Đà Nẵng. Ba là, xây dựng được các mô hình khái quát từ đó ứng 4 dụng mô hình để giải quyết các vấn đề nội tại của chi nhánh, kết hợp nhiều nhóm giải pháp thiết thực nhất để không ngừng phát triển dịch vụ thẻ ATM một cách hiệu quả và bền vững nhất. Vấn đề phát triển dịch vụ thẻ đã được một số tác giả nghiên cứu. Tuy nhiên việc vận dụng thế nào cho phù hợp điều kiện thực tế, chiến lược kinh doanh của ngân hàng là một vấn mà Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam chi nhánh Phú Thọ luôn quan tâm. Do vậy, nghiên cứu vấn đề phát triển dịch vụ thẻ tại Vietcombank Phú Thọ mang tính thời sự trong giai đoạn cạnh tranh như hiện nay. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung Nghiên cứu làm rõ nội dung chính sách của ngân hàng nhà nước về phát triển dịch vụ thẻ, thực trạng vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước về phát triển dịch vụ thẻ tại NHTMCP Ngoại thương Việt Nam, chi nhánh Phú Thọ; từ đó đề xuất một số giải pháp hoàn thiện việc vận dụng chính sách phát triển dịch vụ thẻ cho phù hợp với yêu cầu quản lý và đặc thù của Vietcombank Phú Thọ và mở rộng dịch vụ thẻ của Vietcombank Phú Thọ. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hoá cơ sở lý luận và thực tiễn vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước về phát triển dịch vụ thẻ ngân hàng thương mại. - Phân tích thực trạng vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước về phát triển dịch vụ thẻ tại Vietcombank Phú Thọ. - Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện việc vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước nhằm tăng cường phát triển dịch vụ thẻ tại Vietcombank Phú Thọ. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước về phát triển dịch vụ thẻ tại Vietcombank Phú Thọ. 3.2. Phạm vi nghiên cứu 5 - Về không gian: Luận văn được nghiên cứu tại Vietcombank Phú Thọ. - Về thời gian: Luận văn tập trung nghiên cứu số liệu thứ cấp giai đoạn 2015-2017 và nghiên cứu số liệu sơ cấp tháng 8, 9/2018. - Về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu nội dung cơ bản của chính sách phát triển dịch vụ thẻ của ngân hàng nhà nước, gồm các chính sách phát triển thẻ ngân hàng, sử dụng thẻ ngân hàng, thanh quyết toán thẻ ngân hàng, phát triển dịch vụ thẻ qua thiết bị chấp nhận thẻ, chính sách phí dịch vụ thẻ và sự vận dụng chính sách phát triển dịch vụ thẻ của Vietcombank Phú Thọ. 4. Những đóng góp của đề tài + Về khoa học: Kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần làm rõ hơn các chính sách của ngân hàng nhà nước về phát triển dịch vụ thẻ dưới góc độ nghiên cứu thực thi chính sách của một ngân hàng thương mại. + Về thực tiễn: Phân tích thực trạng vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước về phát triển dịch vụ thẻ tại Vietcombank Phú Thọ. Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện việc vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước nhằm tăng cường phát triển dịch vụ thẻ tại Vietcombank Phú Thọ. Kết quả nghiên cứu của luận văn là tài liệu tham khảo có giá trị cho các ngân hàng thương mại nói chung và Vietcombank Phú Thọ nói riêng khi xem xét đưa ra các giải pháp phát triển dịch vụ thẻ trên cơ sở vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong thời gian tới. 5. Kết cấu của luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, luận văn được kết cấu thành 4 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong phát triển dịch vụ thẻ tại ngân hàng thương mại. Chương 2: Phương pháp nghiên cứu. 6 Chương 3: Thực trạng vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam chi nhánh Phú Thọ. Chương 4: Giải pháp tăng cường khả năng vận dụng chính sách của nhà nướ trong phát triển dịch vụ thẻ tại Ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam chi nhánh Phú Thọ. 7 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ VẬN DỤNG CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC TRONG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1. Một số vấn đề về thẻ ngân hàng 1.1.1. Khái niệm thẻ ngân hàng Theo Quyết định số 20/2007/QĐ-NHNN thì “Thẻ ngân hàng là phương tiện do tổ chức phát hành thẻ phát hành để thực hiện giao dịch thẻ theo các điều kiện và điều khoản được các bên thỏa thuận”. Thẻ của ngân hàng thương mại là công cụ thanh toán do ngân hàng thương mại phát hàng cấp cho khách hàng sử dụng để thanh toán tiền hàng hoá, dịch vụ hoặc rút tiền mặt trong phạm vi số dư của mình ở tài khoản tiền gửi hoặc hạn mức tín dụng được cấp theo hợp đồng ký kết giữa ngân hàng thương mại phát hành và chủ thẻ. Thẻ ngân hàng luôn được làm bằng plastic theo kích cỡ tiêu chuẩn quốc tế và bao gồm các yếu tố sau: - Nhãn hiệu thương mại của thẻ, tên và logo của ngân hàng và/hoặc tổ chức phát hành thẻ; - Thời hạn hiệu lực/ thời gian tham gia sử dụng thẻ; - Hạng thẻ (vàng/ chuẩn/ đặc biệt); - Số thẻ, tên chủ thẻ, các yếu tố bảo mật; - Ngoài ra, thẻ còn có thể có tên công ty chịu trách nhiệm thanh toán hoặc thêm một số yếu tố khác theo quy định của tổ chức thẻ quốc tế. (Nguyễn Thu Hà, 2006) 1.1.2. Phân loại thẻ ngân hàng: 1.1.2.1) Phân theo công nghệ sản xuất: - Thẻ khắc chữ nổi (Embossed Card): là loại thẻ được chế tạo dựa trên công nghệ khắc chữ nổi trên bề mặt thẻ. Mặc dù, tấm thẻ đầu tiên được sản xuất 8 dựa trên công nghệ này nhưng hiện nay loại thẻ này không còn được sử dụng phổ biến nữa bởi kĩ thuật thô sơ khiến loại thẻ này rất dễ bị giả mạo. - Thẻ từ (Magnetic Card): là loại thẻ được sản xuất dựa trên công nghệ thư tín, với 2 băng từ chứa những thông tin cố định về chủ thẻ. Nhược điểm của loại thẻ này đó là thông tin ghi trên thẻ không thể tự mã hoá được, thẻ chỉ mang các thông tin cố định, không gian chứa dữ liệu ít, không áp dụng được kỹ thuật mã hoá, bảo mật thông tin - Thẻ thông minh (Smart Card): là loại thẻ được sản xuất dựa trên kỹ thuật vi xử lý tin học. Thẻ được gắn một chíp điện tử nên có cấu trúc giống như một máy tính hoàn hảo. Hiện nay, loại thẻ này đang ngày càng được sử dụng một cách phổ biến do có độ an toàn cao về kỹ thuật, khó bị làm giả…(Nguyễn Minh Kiều, 2011) 1.1.2.2) Phân theo tính chất thanh toán của thẻ - Thẻ tín dụng (Credit Card): là loại thẻ dùng thanh toán trước, trả tiền cho ngân hàng sau, nghĩa là dựa vào uy tín hoặc khả năng tài chính của chủ thẻ mà ngân hàng sẽ cấp cho chủ thẻ một hạn mức tín dụng nhất định cho phép chủ thẻ tiêu xài trong hạn mức ấy, sau đó theo từng định kỳ (có thể cuối tháng) ngân hàng sẽ gởi hoá đơn thanh toán dành cho chủ thẻ chủ thẻ phải thanh toán lại cho ngân hàng số tiền tín dụng mà chủ thẻ đã sử dụng. - Thẻ ghi nợ (Debit Card): là loại thẻ có quan hệ trực tiếp và gắn liền với tài khoản tiền gửi của chủ thẻ mở tại Ngân hàng do vậy nó cũng không có hạn mức tín dụng. Chủ thẻ sẽ chi tiêu và rút tiền trực tiếp trên tài khoản đó. Khi trong tài khoản của chủ thẻ không có tiền, họ không thể sử dụng thẻ ghi nợ để thanh toán hay rút tiền (không có tính chất "tín dụng”). Thẻ ghi nợ còn có thể được sử dụng để rút tiền mặt tại máy rút tiền tự động (ATM). Có hai loại thẻ ghi nợ cơ bản: + Thẻ online: là loại thẻ mà giá trị những giao dịch được khấu trừ ngay lập tức vào tài khoản chủ thẻ. 9 + Thẻ offline: là loại thẻ mà giá trị những giao dịch được khấu trừ vào tài khoản chủ thẻ sau đó vài ngày. - Thẻ trả trước: (prepaid card) là thẻ cho phép chủ thẻ thực hiện giao dịch thẻ trong phạm vi giá trị tiền được nạp vào thẻ tương ứng với số tiền mà chủ thẻ đã trả trước cho tổ chức phát hành thẻ. Điều đó có nghĩa là, khi chủ thẻ có một chiếc thẻ trả trước thì có thể “nạp tiền” vào thẻ qua các kênh của ngân hàng và chi tiêu trên số tiền đã nạp đó. Thẻ trả trước bao gồm thẻ trả trước xác định danh tính (thẻ trả trước định danh) và thẻ trả trước không xác định danh tính (thẻ trả trước vô danh). Điểm khác biệt cơ bản về tính năng giữa thẻ trả trước vô danh và thẻ trả trước định danh là sau lần nạp tiền lần đầu, thẻ trả trước vô danh sẽ không được nạp thêm tiền và chỉ được sử dụng thẻ để thanh toán tiền hàng hoá, dịch vụ, số dư trên một thẻ trả trước vô danh không được vượt quá năm triệu đồng Việt Nam theo quy định hiện hành. Các loại thẻ trả trước hiện nay chủ yếu sử dụng để thanh toán chi phí mua xăng, dầu, dịch vụ giải trí, dịch vụ giao thông - vận tải và thanh toán trên các website thương mại điện tử. (Nguyễn Minh Kiều, 2011) 1.1.2.3) Phân theo phạm vi lãnh thổ - Thẻ nội địa: là thẻ được giới hạn trong phạm vi một quốc gia, do vậy đồng tiền giao dịch phải là đồng bản tệ của nước đó. - Thẻ quốc tế: đây là loại thẻ được chấp nhận trên toàn thế giới, sử dụng các ngoại tệ mạnh để thanh toán. (Nguyễn Minh Kiều, 2011) 1.1.3. Các chủ thể tham gia hoạt động dịch vụ thẻ 1.1.3.1) Ngân hàng phát hành thẻ NHPHT là tổ chức tài chính - tín dụng thực hiện việc phát hành thẻ cho chủ thẻ một cách hợp pháp. NHPHT cũng có thể là ngân hàng được sự cho phép của tổ chức thẻ hoặc công ty thẻ trao quyền phát hành thẻ mang thương hiệu của những tổ chức và công ty thẻ này. Tên của NHPHT được in trên thẻ, thể hiện thẻ đó là sản phẩm do mình phát hành.