VÊn ®Ò sö dông ®å dïng trùc quan trong d¹y häc To¸n ë líp 2
======================================
Lêi c¶m ¬n
Lêi ®Çu tiªn cña kho¸ luËn nµy, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n TS TrÇn Ngäc Lan, C¸n
bé gi¶ng d¹y khoa gi¸o dôc TiÓu häc, Trêng §¹i Häc S Ph¹m Hµ Néi ngêi ®· tËn
t×nh chØ b¶o , híng dÉn gióp ®ì em trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o trong BGH Trêng Th Trng Tr¾c – Hai
Bµ Trng – Hµ Néi cïng tËp thÓ c¸n bé gi¸o viªn trong nhµ trêng ®· t¹o ®iÒu kiÖn
gióp ®ì em trong thêi gian thùc hiÖn thùc nghiÖm t¹i trêng.
Trong thêi gian nghiªn cøu ®Ò tµi, v× thêi gian cã h¹n nªn em kh«ng tr¸nh ®îc nh÷ng
thiÕu sãt. RÊt mong nhËn ®îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp quý b¸u cña c¸c thÇy c« vµ b¹n
®äc ®Ó ®Ò tµi ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n.
Hµ Néi, ngµy 20/4/2015
Ngêi thùc hiÖn
L¬ng ThÞ Hång Minh
L¬ng ThÞ Hång Minh
Trêng TiÓu häc Trng Tr¾c
=====================================
VÊn ®Ò sö dông ®å dïng trùc quan trong d¹y häc To¸n ë líp 2
======================================
Môc Lôc
Néi dung
PhÇn më ®Çu
I.
II.
III.
IV.
LÝ do chän ®Ò tµi
Môc ®Ých nghiªn cøu
NhiÖm vô nghiªn cøu
Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
PhÇn néi dung
Ch¬ng 1: C¬ së lÝ luËn vµ thùc tiÔn
Ch¬ng 2: BiÖn ph¸p gi¶i quyÕt
A. T×m hiÓu néi dung ch¬ng tr×nh vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc To¸n 2
- Ph¬ng ph¸p d¹y häc To¸n 2
- Sù cÇn thiÕt cña viÖc sö dông ®å dïng trong d¹y To¸n
- Danh môc ®å dïng häc To¸n
B. ThiÕt kÕ vµ sö dông ®å dïng trong d¹y To¸n 2
- Nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n khi sö dông ®å dïng To¸n 2
- C¸c ®å dïng vµ c¸ch sö dông ®å dïng trong tõng m¶ng ®¬n vÞ kiÕn thøc
- §å dïng h×nh thµnh kiÕn thøc vÒ sè häc vµ yÕu tè §¹i sè
- §å dïng h×nh thµnh kiÕn thøc vµ rÌn luyÖn kÜ n¨ng vÒ ®¹i lîng vµ ®o ®¹i lîng
- §å dung ®Ó d¹y c¸c yÕu tè h×nh häc
C. Híng dÉn tù lµm ®å dïng trong häc To¸n
D. KÕt qu¶ ®¹t ®îc
PhÇn kÕt luËn
1. KÕt luËn chung
2. ý kiÕn ®Ò xuÊt
PhÇn 1 – PhÇn më ®Çu
I.
LÝ do chän ®Ò tµi:
TiÓu häc lµ bËc häc nÒn t¶ng, ®Æt c¬ së ban ®Çu cho viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn
nh©n c¸ch con ngêi, ®Æt nÒn t¶ng v÷ng ch¸c cho gi¸o dôc phæ th«ng vµ cho toµn
bé hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n. ®¸t níc ta ®ang trong thêi k×c«ng nghiÖp ho¸,
hiÖn ®¹i ho¸, héi hËp víi c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. V× vËy, chÊt lîng
gi¸o dôc lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña mét ®Êt n¬c, mét d©n téc. Lùa chän vµ sö dông
ph¬ng ph¸p d¹y häc mang tÝnh quyÕt ®Þnh ®èi víi chÊt lîng d¹y vµ häc. §iÒu nµy
L¬ng ThÞ Hång Minh
Trêng TiÓu häc Trng Tr¾c
=====================================
VÊn ®Ò sö dông ®å dïng trùc quan trong d¹y häc To¸n ë líp 2
======================================
®ang ®îc §¶ng vµ nhµ níc ®Æc biÖt quan t©m vµ thùc hiÖn c¶i c¸ch ch¬ng tr×nh
gi¶ng day, thay SGK ®ång lo¹t tõ líp 1 ®Õn líp 5 nãi riªng ë bËc TiÓu häc vµ thay
s¸ch ë c¸c bËc THCS, PTTH nãi chung.
Néi dung ch¬ng tr×nh ®æi míi ®ßi hái ph¬ng ph¸p d¹y häc còng nh ®æi míi “
Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc chñ ®éng, s¸ng t¹o cña häc sinh trªn c¬ së khai th¸c ®Æc
®iÓm t©m sinh lÝ häc sinh TiÓu häc” lµ ph¬ng híng ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y vµ
häc m«n To¸n ë bËc TiÓu häc. Mét trong nh÷ng biÖn ph¸p chñ yÕu ®¹t ®îc môc
®Ých trªn ®©y lµ g©y cho häc sinh høng thó häc tËp, t¹o niÒm tin vµ ph¸t triÓn t
duy cho c¸c em b»ng nhiÒu c¸ch kh¸c nhau. NhÊt lµ nh÷ng líp ®Çu cÊp c¸c em
cßn cã thãi quen lµm viÖc víi nh÷ng h×nh ¶nh trùc quan cô thÓ. V× vËy th«ng qua
§DDH, gi¸o viªn gióp häc sinh chuyÓn dÇn tõ trùc quan sang t duy trõu tîng vµ
n¾m ®îc nh÷ng kiÕn thøc mµ gi¸o viªn cÇn truyÒn t¶i ®Õn häc sinh mét c¸ch khoa
häc vµ ch¾c ch¾n. XuÊt ph¸t tõ lÝ do trªn t«i chän ®Ò tµi: “ VÊn ®Ò sö dông ®å
dïng trùc quan trong d¹y häc To¸n ë líp 2”
II.
Môc ®Ých nghiªn cøu:
- T×m hiÓu néi dung vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc To¸n 2 theo ch¬ng tr×nh tiÓu häc
míi
- Sù cÇn thiÕt cña ®å dïng d¹y häc To¸n nãi chung vµ To¸n líp 2 nãi riªng
- T×m hiÓu thuËn lîi, khã kh¨n cña gi¸o viªn vµ häc sinh khi thiÕt kÕ vµ sö dông
®å dïng trong giê häc To¸n.
- N©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô s ph¹m cña b¶n th©n, bíc ®Çu tt¹p
dîc nghiªn cøu khoa häc lµm c¬ së cho viÖc häc tËp vµ nghiªn cøu sau nµy
III. NhiÖm vô nghiªn cøu:
1. Nghiªn cøu tµi liÖu:
- Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa vµ s¸ch gi¸o viªn To¸n 2
2. T×m hiÓu ý nghÜa, t¸c dông cña ®å dïng d¹y häc To¸n
3. LiÖt kª c¸c lo¹i ®å dïng d¹y häc To¸n 2
4. T×m hiÓu thùc tr¹ng d¹y vµ häc cña gi¸o viªn vµ häc sinh khi thiÕt kÕ vµ sö
dông ®å dïng trong giê häc To¸n
L¬ng ThÞ Hång Minh
Trêng TiÓu häc Trng Tr¾c
=====================================
VÊn ®Ò sö dông ®å dïng trùc quan trong d¹y häc To¸n ë líp 2
======================================
IV. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu:
1. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu tµi liÖu.
2. Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra quan s¸t.
3. Ph¬ng ph¸p tæng kÕt kinh nghiÖm.
L¬ng ThÞ Hång Minh
Trêng TiÓu häc Trng Tr¾c
=====================================
VÊn ®Ò sö dông ®å dïng trùc quan trong d¹y häc To¸n ë líp 2
======================================
PhÇn II. Néi dung
Ch¬ng I: C¬ së lÝ luËn vµ thùc tiÔn
1. Kh¸i niÖm vÒ ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc:
§æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc ®îc hiÓu lµ ®a c¸c ph¬ng ph¸p d¹y häc vµo c¸c nhµ
trêng trªn c¬ së ph¸t huy nh÷ng mÆt tÝch cùc cña ph¬ng ph¸p d¹y häc truyÒn
thèng ®Ó n©ng cao chÊt lîng d¹y häc, n©ng cao hiÖu qu¶ cña gi¸o dôc ®µo t¹o.
®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc ë tiÓu häc ph¶i gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu gi¸o
dôc TiÓu häc, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸ thÓ ho¸ d¹y häc vµ khuyÕn khÝch häc sinh ph¸t
hiÖn ra néi dung míi cña bµi häc. lµm ®îc nh vËy sÏ ph¸t triÓn ®îc n¨ng lùc, së
trêng cña tõng häc sinh, rÌn häc sinh trë thµnh nh÷ng ngêi lao ®éng chñ ®éng
s¸ng t¹o.
§æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc ë TiÓu häc ph¶i thùc hiÖn ®ång bé víi viÖc ®æi míi
môc tiªu vµ néi dung gi¸o dôc, ®æi míi ®µo t¹o vµ båi dìng gi¸o viªn, ®æi míi c¬
së vËt chÊt vµ thiÕt bÞ, ®æi míi chØ ®¹o vµ ®¸nh gi¸ gi¸o dôc ë TiÓu häc.
2. Kh¸i niÖm vÒ ®å dïng d¹y häc:
§å dïng d¹y häc theo nghÜa réng lµ toµn bé c¸c ®å vËt, m« h×nh, h×nh vÏ, thiÕt
bÞ... lµm ph¬ng tiÖn trong d¹y häc
§å dïng d¹y häc To¸n lµ toµn bé ®å dïng, thiÕt bÞ sö dông gi¶ng d¹y m«n To¸n. Nh
vËy ®å dïng d¹y häc nãi chungvµ ®å dïng d¹y häc To¸n nãi riªng rÊt ®a d¹ng. KÓ tõ
c¸c vËt th« s¬ nh viªn sái ( sö dông d¹y vÒ quan hÖ sè lîng) ®Õn c¸c lo¹i m¸y mãc
hiÖn ®¹i nh m¸y chiÕu h×nh ®iÖn tö (ö dông ®Ó «n luyÖn kiÕn thøc To¸n th«ng qua
phÇn mÒm m¸y tÝnh ®Ó d¹y häc) ®Òu cã thÓ coi lµ ®å dïng d¹y häc To¸n.
§å dïng d¹y häc cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn viÖc lùa chän ph¬ng ph¸p d¹y häc vµ
chÊt lîng tiÕt d¹y
V× vËy ®å dïng d¹y häc lµ ph¬ng tiÖn h÷u hiÖu ®Ó ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc vµ
n©ng cao chÊt lîng gi¶ng d¹y trong c¸c nhµ trêng.
3. Thùc tr¹ng viÖc sö dông ®å dïng d¹y häc m«n To¸n ë trêng TH Trng
Tr¾c:
§a sè c¸c ®ång chÝ gi¸o viªn ®Òu thÊy râ t¸c dông cña viÖc sö dông ®å dïng d¹y häc
lµ ph¬ng tiÖn truyÒn thô kiÕn thøc cho häc sinh rÊt cã hiÖu qu¶. ChÝnh v× vËy trong
mäi tiÕt d¹y gi¸o viªn vµ häc sinh nhµ trêng ®· tù gi¸c, tÝch cùc tËn dông c¸c ®å
dïng d¹y häc cã s½n vµ t×m tãi s¸ng t¹o thªm nh÷ng ®å dïng d¹y häc phï hîp v¬Ý
néi dung kiÕn thøc tõng bµi.
Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh sö dông §DDH nãi chung vµ ®å dïng gi¶ng d¹y m«n To¸n
nãi riªng vÉn cßn gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n
L¬ng ThÞ Hång Minh
Trêng TiÓu häc Trng Tr¾c
=====================================
VÊn ®Ò sö dông ®å dïng trùc quan trong d¹y häc To¸n ë líp 2
======================================
- §å dïng d¹y häc m«n To¸n cña c¸c khèi líp mµ c«ng ty thiÕt bÞ trêng häc
cung cÊp ®a vÒ c¸c nhµ trêng cßn Ýt kh«ng ®ñ phôc vô c¸c tiÕt d¹y. Bªn c¹nh
®ã mét sè ®å dïng cßn cha ®¹t chÊt lîng ( vÝ dô nh÷ng chiÕc c©n, qu¶ c©n khèi
lîng tÞnh kh«ng chÝnh x¸c) nªn viÖc d¹y häc m«n To¸n kh«ng kh«ng ®¶m b¶o
chÝnh x¸c g©y kh«ng Ýt khã kh¨n cho gi¸o viªn trong qu¸ tr×nh truyÒn thô kiÕn
thøc cho häc sinh.
- NhiÒu khi gi¸o viªn sö dông §DDH cha hîp lÝ, khai th¸c cha triÖt ®Ó , ®iÒu ®ã
lµm cho t¸c dông cña §DDH bÞ gi¶m sót.
- Bªn c¹nh ®ã mét sè Ýt gi¸o viªn cßn coi nhÑ viÖc sö dông § DDH nªn häc sinh
cha ®îc thêng xuyªn sö dông ®å dïng trong qu¸ tr×nh häc tËp v× vËy häc sinh
cha cã thãi quen thao t¸c víi ®å dïng thùc hµnh nh: sö dông que tÝnh, l¾p
ghÐp h×nh, ®o, íc lîng ®é dµi, c©n nÆng mét h×nh hay mét vËt cô thÓ...
- ChÝnh v× vËy kiÕn thøc cña häc sinh bÞ xa rêi thùc tÕ
- Nhµ trêng ®· vËn ®éng gi¸o viªn tham gia c¸c cuéc thi lµm ®å dïng d¹y häc
®Ó b¶n th©n gi¸o viªn trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y hµng ngµy sÏ n¾m b¾t ®îc cô
thÓ t¸c dông cña tõng lo¹i ®å dïng d¹y häc mµ chñ ®éng s¸ng t¹o ®a vµo c¸c
giê d¹y häc ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n.
Qua dù giê, th¨m líp, trao ®æi víi gi¸o viªn líp 2, t×m hiÓu kinh nghiÖm, tµi liÖu
gi¶ng d¹y ë trêng, t«i nhËn thÊy:
- C¸c h×nh thøc tæ chøc ho¹t ®éng häc tËp trong giê häc To¸n cßn ®¬n ®iÖu,
nghÌo nµn. ViÖc sö dông §DDH trong giê häc To¸n cha thùc sù ®îc chó
träng. Së dÜ cã t×nh tr¹ng trªn lµ do b¶n th©n gi¸o viªn cha thÊy hÕt ®îc ý
nghÜa, t¸c dông cña viÖc sö dông §DDH trong gi¶ng d¹y m«n To¸n. Tµi liÖu
híng dÉn sö dông ®å dïng cßn Ýt. MÆt kh¸c gi¸o viªn Ýt dµnh thêi gian cho
viÖc nghiªn cøu vµ sö dông §DDH ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ tiÕt d¹y. Mét sè bé
phËn gi¸o viªn líp 2 thêng chñ quan cho r»ng kiÕn thøc To¸n líp 2 dÔ, ®¬n
gi¶n h¬n so víi c¸c líp kh¸c nªn viÖc sö dông §DDH lµ kh«ng cÇn thiÕt,
kh«ng b¾t buéc ph¶i sö dông thêng xuyªn mµ chØ ®èi phã sö dông khi thao
gi¶ng. Sè lîng gi¸o viªn tù gi¸c ®Õn phßng §DDH ®¨ng kÝ mîn ®Ó sö dông lµ
con sæ rÊt khiªm tèn. Nh×n chung c¸c giê d¹y TÝan ë trªn líp gi¸o viªn cha
linh ho¹t trong viÖc lùa chän h×nh thøc häc tËp phï hîp víi néi dung vµ ®Æc
®iÓm t©m lÝ løa tuæi häc sinh mµ chØ thiªn vÒ yªu cÇu häc sinh ghi nhí kiÕn
thøc ®Ó gi¶i bµi tËp mét c¸ch m¸y mãc, thô ®éng, cha ph¸t huy ®îc tÝnh tÝch
cùc chñ ®éng trong qu¸ tr×nh tiÕp thu bµi häc cña häc sinh. Gi¸o viªn cha ®Ó ý
®Õn viÖc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng häc tËp cho häc sinh sao cho g¾n liÒn víi øng
dông thùc hµnh, häc sinh chñ ®éng t×m tßi, lÜnh héi kiÕn thøc th«ng qua c¸c
®å dïng d¹y häc hµng ngµy cña gi¸o viªn, v× vËy gi¸o viªn cha t¹o ®îc kh«ng
L¬ng ThÞ Hång Minh
Trêng TiÓu häc Trng Tr¾c
=====================================
VÊn ®Ò sö dông ®å dïng trùc quan trong d¹y häc To¸n ë líp 2
======================================
khÝ häc tËp mµ trong ®ã häc sinh høng thó chñ ®éng tÝch cùc häc tËp th«ng
qua c¸c ®å dïng d¹y häc s½n cã ë trêng, ë líp, ë nhµ....
- VÒ phÝa häc sinh: sè häc sinh thËt sù ham häc hái cha nhiÒu mÆc dï ch¬ng
tr×nh SGK TiÓu häc hiÖn nay cã kªnh h×nh rÊt phong phó ®a d¹ng nhng b¶n
th©n häc sinh cha thùc sù cã kh¶ n¨ng diÔn ®¹t, gi¶i quyÕt t×nh huèng cã vÊn
®Ò cßn rÊt h¹n chÕ. ChÝnh v× b¶n th©n c¸c em Ýt ®îc thùc hµnh ë nhµ còng nh ë
trêng do vËy trong qu¸ tr×nh tiÕp thu kiÕn thøc míi cßn vông vÒ, lóng tóng,
thiÕu tù tin, kh«ng d¸m m¹nh d¹n bµy tá quan ®iÓm c¸ nh©n.
- Tõ nhu cÇu thùc tÕ trªn, ®Æt ra cho t«i mét môc tiªu rÊt râ rµng: ViÖc t×m hiÓu,
sö dông vµ thiÕt kÕ §DDH m«n To¸n ë TiÓu häc nãi chung vµ ë líp 2 hiÖn nay
lµ rÊt cÇn thiÕt.
Lµm thÕ nµo ®Ó kh¸c phôc ®îc nh÷ng h¹n chÕ ®· nªu ë trªn? T«i ®· t×m tßi
nghiªn cøu vµ ®a ra mét sè gi¶i ph¸p sau:
L¬ng ThÞ Hång Minh
Trêng TiÓu häc Trng Tr¾c
=====================================
VÊn ®Ò sö dông ®å dïng trùc quan trong d¹y häc To¸n ë líp 2
======================================
Ch¬ng II: BiÖn ph¸p thùc hiÖn
A. T×m hiÓu vÒ néi dung vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc
m«n To¸n líp 2
1. VÒ néi dung:
- Ch¬ng tr×nh To¸n Líp 2 lµ mét bé phËn cña ch¬ng tr×nh To¸n TiÓu häc, nèi
tiÕp ch¬ng tr×nh To¸n líp 1
- Thùc hiÖn nh÷ng ®æi míi vÒ cÊu tróc vµ néi dung ®Ó t¨ng cêng thùc hµnh vµ
øng dông kiÕn thøc míi, quan t©m ®óng møc ®Õn ®Õn ®æi míi PPDH nh»m
gióp häc sinh ho¹t ®éng häc tËp tÝch cùc, linh ho¹t, s¸ng t¹o.
a. Sè häc:
- PhÐp céng vµ phÐp trõ cã nhí trong ph¹m vi 100
Giíi thiÖu tªn gäi thµnh phÇn vµ kÕt qu¶ cña phÐp tÝnh céng (sè h¹ng, tæng) vµ
phÐp trõ (sè bÞ trõ, sè trõ, hiÖu)
- B¶ng céng vµ b¶ng trõ trong ph¹m vi 20
- PhÐp céng vµ phÐp trõ kh«ng nhí hoÆc cã nhí trong ph¹m vi 100
- TÝnh nhÈm vµ tÝnh viÕt
- TÝnh gi¸ trÞ biÓu thøc sè cã ®Õn hai dÊu phÐp tÝnh céng, trõ
- Gi¶i bµi tËp d¹ng: “ T×m x biÕt a + x = b; x – a = b ( Víi a,b lµ c¸c sè cã ®Õn
2 ch÷ sè) b»ng sö dông mèi quan hÖ gi÷a thµnh phÇn vµ kÕt qu¶ cña phÐp tÝnh.
* C¸c sè ®Õm 1000. PhÐp céng vµ phÐp trõ trong ph¹m vi 1000
- §äc, viÕt, so s¸nh c¸c sè cã ®Õn 3 ch÷ sè. Giíi thiÖu hµng ®¬n vÞ, hµng chôc,
hµng tr¨m.
- PhÐp céng c¸c sè cã ®Õn 3 ch÷ sè, tæng kh«ng qu¸ 1000, kh«ng nhí.
* TÝnh nhÈm vµ tÝnh viÕt
- PhÐp trõ c¸c sè cã ®Õn 3 ch÷ sè kh«ng nhí
- TÝnh gi¸ trÞ c¸c biÓu thøc sè cã ®Õn hai dÊu phÐp tÝnh céng, trõ kh«ng cã dÊu
ngoÆc ®¬n.
* PhÐp nh©n vµ phÐp chia
- Giíi thiÖu kh¸i niÖm ban ®Çu vÒ phÐp nh©n, lËp phÐp tÝnh nh©n tõ tæng c¸c sè
h¹ng b»ng nhau. Giíi thiÖu thõa sè vµ tÝch.
- Gií thiÖu kh¸i niÖm ban ®Çu vÒ phÐp chia, lËp phÐp chia tõ phÐp nh©n cã mét
thõa sè cha biÕt khi biÕt khi biÕt tÝch vµ thõa sè kia. Giíi thiÖu sè bÞ chia, sè chia,
th¬ng.
- LËp b¶ng nh©n víi 2,3,4,5 tÝch kh«ng qu¸ 50.
- LËp b¶ng chia víi 2,3,4,5 cã sè bÞ chia kh«ng qu¸ 50
- Nh©n chia nhÈm trong ph¹m vi c¸c b¶ng tÝnh. Nh©n sè cã ®Õn 2 ch÷ sè víi sè cã
mét ch÷ sè kh«ng nhí. Chia sè cã ®Õn 2 ch÷ sè cho sè cã mét ch÷ sè víi bíc chia
trong ph¹m vi c¸c b¶ng tÝnh.
L¬ng ThÞ Hång Minh
Trêng TiÓu häc Trng Tr¾c
=====================================
VÊn ®Ò sö dông ®å dïng trùc quan trong d¹y häc To¸n ë líp 2
======================================
- TÝnh gi¸ trÞ biÓu thøc sè cã ®Õn 2 dÊu phÐp tÝnh céng, trõ hoÆc nh©n, chia. Gi¶i
bµi tËp d¹ng: T×m x biÕt a x X = b, x : a = b víi a lµ sè cã mét ch÷ sè kh¸c 0, b lµ
sè cã 2 ch÷ sè
- Giíi thiÖu c¸c phÇn b»ng nhau cña ®¬n vÞ ( d¹ng 1/n víi n lµ mét sè tù nhiªn
kh¸c 0, vµ kh«ng vît qu¸ 5)
b. §¹i lîng vµ ®o ®¹i lîng
- Giíi thiÖu ®¬n vÞ ®o ®é dµi ®Ò xi mÐt, mÐt vµ ki l« mÐt
- §äc, viÕt c¸c sè ®o ®é dµi theo ®¬n vÞ ®o míi häc. Quan hÖ gi÷a c¸c ®¬n vÞ ®o
®é dµi: 1m = 10 dm; 1 dm = 10 cm; 1 km = 1000 m; 1 m = 1000 mm;
TËp chuyÓn ®æi c¸c ®¬n vÞ ®o ®é dµi
- Giíi thiÖu vÒ lÝt. §äc viÕt vµ lµm tÝnh víi c¸c sè ®o theo ®¬n vÞ lÝt. TËp ®ong, ®o,
íc lîng theo lÝt.
- Giíi thiÖu ®¬n vÞ ki l« gam. TËp c©n vµ íc lîng theo ki l« gam
- Giíi thiÖu ®¬n vÞ ®o thêi gian: giê, th¸ng. Thùc hµnh ®äc lÞch, lo¹i lÞch hµng
ngµy, ®äc giõo ®óng trªn ®ång hå ( khi kim phót chØ sè 12) vµ ®äc giê khi kim
phót chØ sè 3 vµ 6. Thùc hiÖn phÐp tÝnh víi sè ®o ®¬n vÞ giê, th¸ng.
- Giíi thiÖu tiÒn ViÖt Nam trong ph¹m vi c¸c sè ®ang häc
- TËp ®æi tiÒn trong trêng hîp ®¬n gi¶n
- §äc, viÕt lµm tÝnh víi sè ®o theo ®¬n vÞ ®ång.
c. YÕu tè h×nh häc:
- Giíi thiÖu vÒ ®êng th¼ng, ba ®iÓm th¼ng hµng
- Giíi thiÖu ®êng gÊp khóc. TÝnh ®é dµi ®êng gÊp khóc.
- Giíi thiÖu h×nh ch÷ nhËt, h×nh tø gi¸c. VÏ h×nh trªn « vu«ng.
- Giíi thiÖu kh¸i niÖm ban ®Çu vÒ chu vi cña mét h×nh ®¬n gi¶n. TÝnh chu vi
cña h×nh tam gi¸c, h×nh tø gi¸c.
d. Gi¶i to¸n:
- Gi¶i c¸c bµi to¸n ®¬n vÒ phÐp céng vµ phÐp trõ (trong ®ã cã c¸c bµi to¸n vÒ
nhiÒu h¬n vµ Ýt h¬n mét sè ®¬n vÞ), vÒ phÐp nh©n vµ phÐp chia.
2. Ph¬ng ph¸p d¹y häc to¸n 2.
M«n to¸n líp 2 n»m trong hÖ thèng cña m«n to¸n tiÓu häc nªn kÕ thõa vµ ph¸t
huy ph¬ng ph¸p d¹y häc truyÒn thèng. HiÖn nay, cã mét sè ph¬ng ph¸p d¹y häc thêng ®îc sö dông lµ :
- Ph¬ng ph¸p trùc quan.
- Ph¬ng ph¸p thùc hµnh luyÖn tËp.
- Ph¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p.
- Ph¬ng ph¸p gi¶ng gi¶i minh ho¹ (dïng h¹n chÕ).
* §Ó thùc hiÖn ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc to¸n ë tiÓu häc theo ®Þnh híng
tÝch cùc ho¹t ®éng cña häc sinh gi¸o viªn cÇn chó ý mÊy ®iÓm sau:
L¬ng ThÞ Hång Minh
Trêng TiÓu häc Trng Tr¾c
=====================================
VÊn ®Ò sö dông ®å dïng trùc quan trong d¹y häc To¸n ë líp 2
======================================
+ Gi¸o viªn híng dÉn cho häc sinh ho¹t ®éng.
- Häc sinh ph¸t huy vµ tù gi¶i quyÕt nhiÖm vô, tù chÕm lÜnh kiÕn thøc míi lµ
chñ yÕu díi sù híng dÉn cña gi¸o viªn. T¨ng cêng thiÕt lËp ®îc mèi quan hÖ gi÷a
kiÕn thøc míi vµ kiÕn thøc cò.
- ¸p dông kiÕn thøc míi trong sù ®a d¹ng ho¸ vµ phong phó c¸c bµi tËp thùc
hµnh luyÖn tËp.
+ Tæ chøc ho¹t ®éng cho häc sinh
Gi¸o viªn x¸c ®Þnh ®îc kiÕn thøc cÇn h×nh thµnh. ChuÈn bÞ ®å dïng d¹y häc:
®å vËt, m« h×nh, h×nh vÏ, ký hiÖu.
Nªu ra c¸c t×nh huèng cã vÊn ®Ò, híng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò.
- Tæ chøc cho mçi häc sinh ®îc thao t¸c thËt sù b»ng tay trªn c¸c m« h×nh, ®å
vËt, quan s¸t c¸c h×nh ¶nh, ký hiÖu….
- Híng dÉn häc sinh m« t¶ thµnh lêi c¸c thao t¸c vµ kÕt qu¶ thu ®îc.
- KiÕn thøc ®· häc cÇn ph¶i tiÕp tôc cñng cè thùc hµnh luyÖn tËp ë nhiÒu h×nh
thøc kh¸c nhau (c¸c d¹ng bµi tËp kh¸c nhau).
+ Sö dông s¸ch gi¸o khoa to¸n 2:
S¸ch gi¸o khoa To¸n 2 ®îc viÕt theo híng thiÕt kÕ c¸c ho¹t ®éng cho häc sinh.
Mçi bµi ®äc trong s¸ch gi¸o khoa gåm 2 phÇn: PhÇn bµi häc vµ phÇn thùc hµnh.
PhÇn bµi häc nªu c¸c t×nh huèng, ®Þnh híng cho häc sinh ho¹t ®éng ®Ó tù ph¸t
hiÖn vµ chiÕm lÜnh kiÕn thøc míi.
PhÇn thùc hµnh lµ c¸c bµi tËp cñng cè ®îc s¾p xÕp tõ dÔ ®Õn khã tuú theo kh¶
n¨ng cña häc sinh cã thÓ hoµn thµnh toµn bé hay mét phÇn bµi thùc hµnh ngay trong
tiÕt häc. Gi¸o viªn cÇn khai th¸c triÖt ®Ó s¸ch gi¸o khoa, sö dông s¸ch gi¸o khoa nh
mét ®å dïng d¹y häc to¸n ®Ó híng dÉn häc sinh thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng häc tËp.
3. Sù cÇn thiÕt cña viÖc sö dông ®å dïng trong d¹y to¸n :
“§å dïng d¹y häc lµ ph¬ng tiÖn truyÒn t¶i th«ng tin võa lµ néi dung cña qu¸
tr×nh truyÒn thô kiÕn thøc, gi¸o dôc t c¸ch rÌn luyÖn kü n¨ng thùc hµnh cho häc
sinh. Nã ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng nhËn thøc cña häc sinh tõ trùc quan ®Õn t duy trõu tîng. Nã cã t¸c dông to lín trong viÖc d¹y vµ häc cña trß ®Æc biÖt ®å dïng d¹y häc
bao giê còng cho kÕt qu¶ ®óng vÒ tÝnh khoa häc s ph¹m vµ tÝnh mü thuËt”.
(ThiÕt bÞ gi¸o dôc tiÓu häc – PTS Lª Hoµng H¶o – NXBGD 1999).
Sö dông ®å dïng d¹y häc trong c¸c giê häc to¸n lµ gi¸o viªn tæ chøc, híng
dÉn häc sinh ho¹t ®éng trùc tiÕp trªn c¸c ®å vËt, m« h×nh, h×nh vÏ cô thÓ dùa vµo ®ã
mµ n¾m ®îc kiÕn thøc kü n¨ng, cÇn thiÕn.
Sö dông ®å dïng trong d¹y to¸n lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp gi÷a cô thÓ vµ trõu tîng
nghÜa lµ tæ chøc híng dÉn häc sinh n¾m b¾t ®îc kiÕn thøc trõu tîng, kh¸i qu¸t cña
m«n to¸n dùa trªn nh÷ng c¸i cô thÓ gÇn gòi víi häc sinh sau ®ã vËn dông nh÷ng quy
t¾c, kh¸i niÖm trõu tîng ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cô thÓ cña häc tËp vµ ®êi sèng.
L¬ng ThÞ Hång Minh
Trêng TiÓu häc Trng Tr¾c
=====================================
VÊn ®Ò sö dông ®å dïng trùc quan trong d¹y häc To¸n ë líp 2
======================================
Sö dông ®å dïng trong viÖc d¹y to¸n ë tiÓu häc rÊt cÇn thiÕt v×:
NhËn thøc cña trÎ tõ 6 ®Õn 11 tuæi cßn mang tÝnh cô thÓ, g¾n víi c¸c h×nh ¶nh
vµ hiÖn tîng cô thÓ. Trong khi ®ã c¸c kiÕn thøc cña m«n to¸n l¹i cã tÝnh trõu tîng vµ
kh¸i qu¸t cao. Sö dông ®å dïng sÏ gióp häc sinh cã chç dùa vµo ho¹t ®éng t duy bæ
sung vèn hiÓu biÕt ®Ó n¾m ®îc c¸c kiÕn thøc trõu tîng.
Quan niÖm vÒ cô thÓ vµ trõu tîng chØ cã tÝnh t¬ng ®èi. Khi häc sinh 6 tuæi häc
vÒ c¸c sè tù nhiªn th× kh¸i niÖm sè lµ trõu tîng ph¶i sö dông c¸c ph¬ng tiÖn trùc
quan lµ nh÷ng vËt cô thÓ nh (qu¶ cam, con mÌo, c¸i c©y, b«ng hoa). Nhng khi ®·
nhËn thøc ®îc kh¸i niÖm sè råi th× cã thÓ coi ®ã lµ c¸i cô thÓ, lµ ph¬ng tiÖn trùc
quan, ®Ó häc c¸c kiÕn thøc trõu tîng h¬n ch¼ng h¹n : Sö dông c¸c vÝ dô b»ng sè ®Ó
häc sinh nhËn biÕt ®îc mét sè tÝnh chÊt cña phÐp tÝnh. Nh vËy viÖc d¹y häc to¸n ë
tiÓu häc thêng ph¶i dùa vµo ®å dïng d¹y häc ( ë møc ®é kh¸c nhau) vµ sö dông ph¬ng ph¸p trùc quan lµ rÊt cÇn thiÕt.
§å dïng d¹y häc to¸n 2 nh»m hç trî cho gi¸o viªn trong qu¸ tr×nh tæ chøc
ho¹t ®éng häc tËp cho häc sinh. Bé ®å dïng thùc hµnh to¸n 2 lµ c«ng cô ®¾c lùc ®Ó
®èi míi ph¬ng p¸p d¹y häc to¸n. Häc sinh ®îc tæ chøc ho¹t ®éng b»ng tay hoÆc
quan s¸t c¸c m« h×nh, h×nh vÏ ®Ó h×nh thµnh c¸c kiÕn thøc kü n¨ng cña m«n to¸n.
Bé ®å dïng biÓu diÔn gióp gi¸o viªn minh ho¹, têng minh c¸c ho¹t ®éng c¸
nh©n ®Ó h×nh thµnh kiÕn thøc cho häc sinh. Ngoµi nh÷ng thiÕt bÞ cña nhµ trêng gi¸o
viªn cßn su tÇm vµ tù lµm nh÷ng ®å dïng ®¬n gi¶n thiÕt thùc phï hîp víi ®iÒu kiÖn
cña ®Þa ph¬ng.
4. Danh môc ®å dïng d¹y häc to¸n 2
a. Bé biÓu diÔn thiÕt bÞ d¹y m«n to¸n líp 2, bao gåm :
- Bé thiÕt bÞ d¹y phÐp nh©n, phÐp chia trong ph¹m vi 5
- Bé thiÕt bÞ d¹y phÐp nh©n, phÐp chia trong ph¹m vi 100.
- Bé ch÷ sè, dÊp phÐp tÝnh, dÊu so sanh.
- Bé ®å dïng d¹y h×nh thµnh sè trong ph¹m vi 1000 vµ c¸c phÐp tÝnh céng trõ
trong ph¹m vi 1000.
- Bé ®å dïng d¹y c¸c yÕu tè h×nh häc.
- Bé thíc d¹y vÒ m, dm, cm, mm.
- Bé chai, ca, lÝt.
- M« h×nh ®ång hå.
- B¶ng c¸i.
b. C©n 2 ®Üa vµ bé qu¶ c©n.
c. §å dïng gi¸o viªn tù lµm
- Tranh to¸n
L¬ng ThÞ Hång Minh
Trêng TiÓu häc Trng Tr¾c
=====================================
VÊn ®Ò sö dông ®å dïng trùc quan trong d¹y häc To¸n ë líp 2
======================================
- B¶ng céng, tõ trong ph¹m vi 100
- B¶ng nh©n, chia trong ph¹m vi 100.
L¬ng ThÞ Hång Minh
Trêng TiÓu häc Trng Tr¾c
=====================================
VÊn ®Ò sö dông ®å dïng trùc quan trong d¹y häc To¸n ë líp 2
======================================
B. ThiÕt kÕ vµ híng dÉn sö dông ®å dïng d¹y häc to¸n 2
I. Nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n khi sö dông ®å dïng to¸n 2
1. §å dïng trùc quan ph¶i phï hîp víi tõng giai ®o¹n häc tËp cña häc
sinh.
§èi víi líp 2 c¸c ®å dïng thêng lµ c¸c ®å vËt nh que tÝnh, b«ng hoa, viªn
bi…. Tranh ¶nh vÒ c¸c vËt gÇn gòi víi cuéc sèng cña häc sinh (c©y, qu¶, hoa, dông
cô gia ®×nh, c¸c con vËt nu«i….) c¸c m« h×nh, vËt t îng trng (c¸c h×nh häc b»ng b×a,
b»ng gç máng) ®Ó häc sè vµ h×nh, c¸c lo¹i ®å dïng trªn ®Òu dÔ lµm, dÔ t×m kiÕm.
Môc ®Ých chñ yÕu cña viÖc sö dông c¸c ®å dïng ®Ó d¹y häc to¸n lµ t¹o ra chç
dùa trùc quan ®Ó ph¸t triÓn t duy, ®Ó d¹y c¸c néi dung to¸n häc trõu tîng, kh¸i qu¸t
v× vËy ®å dïng häc tËp ph¶i tËp trung phôc vô cho viÖc d¹y vµ häc. C¸c néi dung
to¸n häc, ph¶i ph¶n ¸nh thÓ hiÖn râ rµng c¸c dÊu hiÖu b¶n chÊt cña néi dung d¹y häc.
Tr¸nh sö dông mét c¸ch tuú tiÖn c¸c ®å dïng d¹y häc thiÕu mÉu mùc, ®ång thêi
còng kh«ng nªn sö dông nh÷ng ®å dïng cã h×nh thøc vµ mµu s¾c qu¸ cÇu kú khi che
lÊp mÊt dÊu hiÖu b¶n chÊt cña néi dung d¹y häc.
§iÒu quan träng nhÊt cña sö dông ®å dïng d¹y häc lµ gi¸o viªn tæ chøc híng
dÉn cho häc sinh ho¹t ®éng trªn bé ®å dïng häc tËp cña tõng c¸ nh©n. Tõ c¸c ho¹t
®éng cã ®Þnh híng ®ã. Häc sinh tù m×nh ph¸t hiÖn, t×m tßi ®îc néi dung kiÕn thøc
míi cña m«n to¸n.
Trong c¸c giai ®o¹n d¹y häc ë tiÓu häc, sù g¬ng mÉu cña gi¸o viªn khi nãi,
viÕt, vÏ h×nh, sö dông ®å dïng d¹y häc… ®Òu rÊt cÇn thiÕt vµ lµ h×nh ¶nh trùc quan
thiÕt thùc nhÊt ®Ó häc sinh noi theo.
2. Sö dông ®å dïng ®óng lóc, ®óng møc ®é.
§èi víi häc sinh líp 2 th× cµng cÇn sö dông ®å dïng häc to¸n. Gi¸o viªn tæ
chøc híng dÉn häc sinh sö dông c¸c ®å dïng häc tËp, häc sinh ph¶i huy ®éng c¸c
gi¸c quan (tay cÇm, m¾t nh×n, tai nghe…) vµ ®Æc biÖt lµ ph¶i ho¹t ®éng trªn c¸c ®å
dïng häc tËp ®ã ®Ó nhËn biÕt, t×m tßi, kiÓm tra kiÕn thøc míi.
VÝ dô: ë líp 2 häc sinh nhËn biÕt h×nh ch÷ nhËt, h×nh tø gi¸c. Khi giíi thiÖu vÒ
h×nh nµy gi¸o viªn nªn híng dÉn häc sinh sö dông c¸c h×nh cã s½n trong bé ®å dïng
(nÕu cã) hoÆc c¸c h×nh tù lµm b»ng b×a gç máng cã mÇu s¾c kÝch thíng kh¸c nhau
®Ó nhËn ra tõng h×nh ®ã råi vÏ ®îc trªn trang giÊy kÎ « vu«ng cã chÊm s½n c¸c ®iÓm,
cha yªu cÇu nªn dÊu hiÖu nhËn biÕt h×nh v× c¸c em cha häc ®Õn c¸c yÕu tè cña mçi
h×nh ®ã.
Sau khi ®· sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan ®Ó nhËn thøc ®îc c¸c tri thøc cña
m«n to¸n th× khi luyÖn tËp thùc hµnh c¸c kiÕn thøc ®ã nªn h¹n chÕ dÇn sö dông trùc
quan, chØ khi nµo thÊy cÇn thiÕt míi sö dông trùc quan ®Ó hç trî, cñng cè c¸c tri thøc
®· häc..
L¬ng ThÞ Hång Minh
Trêng TiÓu häc Trng Tr¾c
=====================================
VÊn ®Ò sö dông ®å dïng trùc quan trong d¹y häc To¸n ë líp 2
======================================
3. ChuyÓn dÇn, chuyÓn kÞp thêi c¸c ®å dïng trùc quan tõ d¹ng cô thÓ
sang d¹ng trõu tîng h¬n.
VÝ dô: Khi d¹y bµi : Bµi to¸n nhiÒu h¬n tiÕt 24 trang 24 SGK. Møc ®é minh
ho¹ trùc quan cho bµi to¸n cã lêi v¨n cã thÓ chuyÒn dÇn theo thø tù, khai thac ®Ò
to¸n biÓu thÞ.
- Tõ tranh vÏ.
- Sang s¬ ®å ®o¹n th¼ng :
5 qu¶
Sè cam cµnh trªn :
–––––––––––––––
2 qu¶
Sè cam cµnh ®íi :
–––––––––––––––––––––––
? qu¶
- Sau ®ã gi¸o viªn nªu c©u hái gîi më häc sinh t×m c¸ch gi¶i (tr×nh bµy lêi
gi¶i, phÐp tÝnh, ®¸p sè…)
- Nh thÕ møc ®é trõu tîng cña ®å dïng trùc quan t¨ng dÇn theo kh¶ n¨ng nhËn
thøc cña häc sinh
4. Kh«ng l¹m dông ®å dïng d¹y häc.
§å dïng d¹y häc hç trî cho häc sinh n¾m v÷ng kiÕn thøc míi vµ hç trî cho
sù ph¸t triÓn t duy trõu tîng cña häc sinh. Tuy nhiªn nÕu sö dông kh«ng ®óng lóc,
®óng møc ®é, kh«ng nªu cao dÇn møc ®é trõu tîng th× sÏ l¹m dông trùc quan, do ®ã
sÏ h¹n chÕ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn t duy cña häc sinh, t¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh ng¹i
suy nghÜ, ng¹i sö dông trÝ tëng tîng, lµm viÖc m¸y mãc, thiÕu linh ho¹t.
VÝ dô Khi häc sinh gi¶i mét bµi to¸n (cã lêi v¨n) nh bµi to¸n “NhiÒu h¬n mét
sè ®¬n vÞ” gi¸o viªn cã thÓ sö dông hoÆc híng dÉn häc sinh ®· n¾m ®îc c¸ch gi¶i vµ
cã kü n¨ng gi¶i c¸c bµi to¸n d¹ng ®ã råi mµ vÉn yªu cÇu häc sih “vÏ s¬ ®å” råi míi
gi¶i to¸n th× viÖc lµm ®ã kh«ng hç trî cho viÖc ph¸t triÓn t duy cña häc sinh mµ lµ
viÖc lµm m¸y mãc.
II. C¸c ®å dïng vµ c¸ch sö dông ®å dïng trong tõng
m¶ng ®¬n vÞ kiÕn thøc.
1. §å dïng vµ c¸ch sö dông ®å dïng h×nh thµnh c¸c kiÕn thøc vÒ sè häc
vµ c¸c yÕu tè ®¹i sè:
1.1. Que tÝnh biÓu diÔn:
a. CÊu t¹o:
L¬ng ThÞ Hång Minh
Trêng TiÓu häc Trng Tr¾c
=====================================
VÊn ®Ò sö dông ®å dïng trùc quan trong d¹y häc To¸n ë líp 2
======================================
- 10 tÊm in h×nh bã que tÝnh ét chôc.
- 20 tÊm nhùa in h×nh mét que tÝnh
- 20 que tÝnh rêi.
b. Sö dông
* D¹y c¸c bµi vÒ phÐp céng cã nhí trong ph¹m vi 100.
VÝ dô: PhÐp céng cã tæng b»ng 10, tiÕt 12, trang 12 SGK.
- Dïng :
10 tÊm nhùa in h×nh mét que tÝnh.
1 tÊm nhùa in h×nh 1 chôc que tÝnh.
B¶ng cµi, thanh cµi. Treo b¶ng cµi ë chç thÝch hîp trªn b¶ng cña líp häc.
* Bíc 1: Gi¬ 6 que tÝnh. Hái häc sinh : C« cã mÊy que tÝnh?
Cho häc sinh lÊy 6 que tÝnh ®Ó lªn bµn. Gi¸o viªn gµi 6 que tÝnh vµo b¶ng gµi
vµ hái.
Chôc
§¬n vÞ
6
+
4
1
0
- Gi¸o viªn gi¬ 4 que tÝnh vµ hái häc sinh : “LÊy thªm mÊy que tÝnh n÷a? (4
que tÝnh)”.
- Cho häc sinh lÊy 4 que tÝnh n÷a ®Ó lªn bµn.
- Gi¸o viªn gµi 4 que tÝnh vµo b¶ng gµi vµ hái häc sinh:
“ViÕt tiÕp sè mÊy vµo cét ®¬n vÞ? (viÕt sè 4) gi¸o viªn ghi sè 4 vµo cét ®¬n
vÞ”
- Gi¸o viªn chØ vµo nh÷ng que tÝnh gµi trªn b¶ng hái:
“Cã tÊt c¶ bao nhiªu que tÝnh? (10 que tÝnh)”
- Cho häc sinh kiÓm tra trªn sè que tÝnh cña c¸c em. Cho häc sinh bã l¹i thµnh
1 bã 10 que tÝnh. Gi¸o viªn hái:
“6 céng 4 b»ng bao nhiªu?” Gi¸o viªn viÕt dÊu céng lªn b¶ng.
Sau khi häc sinh tr¶ lêi “6 céng 4 b»ng 10) gi¸o viªn viÕt lªn b¶ng sao cho sè
0 th¼ng cét víi 6 vµ 4, viÕt 1 ë hµng chôc.
- Gi¸o viªn: 6 céng 4 b»ng 10 hay b»ng 1 chôc (gi¸o viªn gµi tÊm 1 chôc que
tÝnh lªn b¶ng gµi).
- Gi¸o viªn gióp häc sinh nªu l¹i phÐp tÝnh.
6 céng 4 b»ng 10 viÕt 0 th¼ng cét víi 6 vµ 4, viÕt 1 ë cét chôc.
* Bíc 2:
- Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh c¸ch ®Æt tÝnh råi tÝnh vµ ghi kÕt qu¶.
+ 64
10
L¬ng ThÞ Hång Minh
Trêng TiÓu häc Trng Tr¾c
=====================================
VÊn ®Ò sö dông ®å dïng trùc quan trong d¹y häc To¸n ë líp 2
======================================
* PhÐp céng cã tæng b»ng 100. TiÕt 40 (phÐp céng 83 + 17)
- Gi¸o viªn lÊy 8 thÎ que tÝnh (mçi thÎ 1 chôc que tÝnh) gi¬ lªn vµ hái: Cã mÊy
chôc que tÝnh? (8 chôc que tÝnh) cho häc sinh lÊy 8 bã que tÝnh ®Ó lªn bµn.
Gi¸o viªn gµi 8 thÎ que tÝnh vµo b¶ng cµi.
- Gi¸o viªn lÊy tiÕp 3 que tÝnh vµ hái: Cã mÊy que tÝnh? (3 que tÝnh)
Cho häc sinh lÊy 3 que tÝnh rêi ®Ó lªn bµn:
Gi¸o viªn chØ lªn b¶ng cµi: “Cã tÊt c¶ bao nhiªu que tÝnh? (83 que tÝnh)”.
Gi¸o viªn thao t¸c t¬ng tù (lÊy 17 que tÝnh gµi 7 que tÝnh rêi xuèng díi 3 que
tÝnh rêi thÎ 1 chôc que tÝnh gµi díi 8 chôc que tÝnh).
- Hái: Cã 3 que tÝnh rêi thªm 7 que tÝnh, rêi ®îc mÊy que tÝnh? (10 que tÝnh
hay 1 chôc que tÝnh)
- Hái: Trªn b¶ng cã tÊt c¶ mÊy bã que tÝnh? Häc sinh ®Õm, nhÈm tÝnh råi tr¶
lêi: Cã 10 bã que tÝnh.
- Hái : 10 bã que tÝnh cã mÊy chôc que tÝnh? (100 que tÝnh).
Gi¸o viªn nªu : 83 céng víi 17 b»ng 100.
Gäi vµi em nªu miÖng l¹i phÐp céng.
- Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh thùc hiÖn phÐp céng cã nhí cã tæng b»ng 100
(c¸ch ®Æt tÝnh vµ tÝnh kÕt qu¶).
+ §Æt tÝnh:
+ 83
17
100
TÝnh tõ tr¸i sang ph¶i
3 céng 7 b»ng 10, viÕt 0 nhí 1.
8 céng 1 b»ng 9, thªm 1 b»ng 10, viÕt 10.
- Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh tù kiÓm tra c¸ch ®Æt tÝnh vµ kÕt qu¶ tÝnh (®¬n vÞ
®Æt th¼ng cét víi nhau, chôc th¼ng cét víi nhau….) cho häc sinh nªu l¹i c¸ch ®Æt
tÝnh.
* PhÐp trõ cã nhí trong ph¹m vi 100
VÝ dô: D¹y bµi : Sè trßn chôc trõ ®i mét sè 40 – 8 tiÕt (tiÕt 47)
Dïng : 4 thÎ, mçi thÎ 10 que tÝnh, c¸c thÎ que tÝnh rêi cã mét que tÝnh.
B¶ng cµi, thanh cµi.
L¬ng ThÞ Hång Minh
Trêng TiÓu häc Trng Tr¾c
=====================================
VÊn ®Ò sö dông ®å dïng trùc quan trong d¹y häc To¸n ë líp 2
======================================
Gi¸o viªn gµi 4 bã que tÝnh lªn b¶ng cµi vµ nãi: Cã 40 que tÝnh nh h×nh vÏ.
- Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh lÊy 4 bã mçi bã 1 chôc (tøc lµ 10) que tÝnh vµ
híng dÉn häc sinh nhËn ra cã 4 chôc, viÕt 0vµo cét ®¬n vÞ
Ch¼ng h¹n:
Chôc
§¬n vÞ
4
0
8
3
2
- Gi¸o viªn nªu vÊn ®Ò:
Cã 4 chôc que tÝnh cÇn lÊy bít ®i 8 que tÝnh cßn bao nhiªu que tÝnh?
- LÊy bít ®i tøc lµ trõ ®i nªn ta viÕt dÊu trõ.
- LÊy bít 8 que tÝnh cßn 2 que tÝnh (10 – 8 = 2) viÕt 2 th¼ng cét víi 8 vµ 0
- 4 chôc bít ®i 1 chôc cßn 3 chôc (4 – 1 = 3) viÕt 3 ë cét chôc th¼ng cét víi
4.
3 chôc que tÝnh vµ 2 que tÝnh råi gép l¹i thµnh 32 que tÝnh.
Gi¸o viªn cho häc sinh kiÓm tra l¹i b»ng c¸ch thao t¸c trªn que tÝnh cña c¸c
em.
- Gi¸o viªn gióp häc sinh tù ®Æt tÝnh råi tÝnh, ghi kÕt qu¶.
- 408
32
Que tÝnh cã thÓ sö dông trong c¸c tiÕt 17, 21, 36, 50, 59.
1.2. B¶ng céng trõ trong ph¹m vi 100 (®å dïng tù lµm)
a. CÊu t¹o:
B¶ng céng trong ph¹m vi 100 ®îc kÎ vµo giÊy råi gi¸n vµo b×a cøng.
Cã kÝch thíc 50 x 50 (cm) dµy 1,5 – 2mm.
Cã 2 ®êng vu«ng gãc víi nhau öo gi÷a b¶ng ®Ó chia b¶ng thµnh 4 phÇn b»ng
nhau.
B¶ng cã ®¸nh sè tõ 1 ®Õn 10 (cét däc) vµ ®¸nh sè tõ 10 ®Õn 100 (hµng ngang,
bªn ph¶i).
- 10 b¨ng giÊy nhá cã kÝch thíc 4 x 55cm b»ng b×a cøng.
b. Sö dông
Cã thÓ dïng trong c¸c tiÕt vÒ céng trõ trong ph¹m vi 100 nh tiÕt 13; 18; 81;
82; 83.
50cm
L¬ng ThÞ Hång Minh
Trêng TiÓu häc Trng Tr¾c
=====================================
50cm
VÊn ®Ò sö dông ®å dïng trùc quan trong d¹y häc To¸n ë líp 2
======================================
VÝ dô 1: Khi d¹y bµi 47 + 2 5 trang 28 SGK.
Gi¸o viªn thao t¸c vµ híng dÉn häc sinh sö dông b¶ng céng trõ.
+ ThÓ hiÖn sè phÐp céng trªn b¶ng
- LÊy 4 b¨ng giÊy ®Æt lªn b¶ng
- LÊy 2 b¨ng giÊy ®Æt tiÕp lªn b¶ng.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
NhÈm 7 ®¬n vÞ víi 5 ®¬n vÞ b»ng 12 ®¬n vÞ tøc lµ 1 chôc vµ 2 ®¬n vÞ.
- LÊy tiÕp 1 b¨ng giÊy ®Æt lªn b¶ng ta cã 6 chôc thªm mét chôc lµ 7 chôc.
Do 7 thªm 5 b»ng 1 chôc vµ 2 ®¬n vÞ.
Nªn ta cã kÕt qu¶ lµ 7 chôc vµ 2 ®¬n vÞ.
Cho häc sinh ®äc l¹i phÐp tÝnh 47 + 25 = 72
1.3. §å dïng d¹y p hÐp nh©n, phÐp chia trong ph¹m vi 5.
a. CÊu t¹o:
- 10 tÊm nhùa in 2 h×nh trßn
- H×nh vu«ng chia 2
- 10 tÊm nhùa in 3 h×nh trßn
- H×nh vu«ng chia 3
- 10 tÊm nhùa in 4 h×nh trßn
- H×nh vu«ng chia 4
- 10 tÊm nhùa in 5h×nh trßn
- H×nh vu«ng chia 5
b. Sö dông :
VÝ dô: D¹y bµi: PhÐp nh©n tiÕt 92, trang 92 SGK.
L¬ng ThÞ Hång Minh
Trêng TiÓu häc Trng Tr¾c
=====================================
VÊn ®Ò sö dông ®å dïng trùc quan trong d¹y häc To¸n ë líp 2
======================================
+ Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh x©y dùng phÐp nh©n tõ phÐp céng c¸c sè h¹ng
b»ng nhau
- Gi¸o viªn thao t¸c vµ híng dÉn häc sinh
- LÊy 5 lÇn mçi lÇn 1 thÎ cã 2 chÊm trßn lÇn lît gµi lªn b¶ng cµi.
Sau khi gµi xong cho häc sinh quan s¸t vµ hái.
- Mçi nhãm cã mÊy nhãm? (hai chÊm trßn)
C« g¾n tÊt c¶ mÊy nhãm nh vËy? (5 nhãm)
- Hái : Muèn biªkts trªn b¶ng cã tÊt c¶ bao nhiªu chÊm trßn ta lµm thÕ nµo?
(Lµm phÐp tÝnh céng).
- Häc sinh ®· ®îc häc phÐp tÝnh céng nªn gi¸o viªn híng dÉn cho häc sinh
tÝnh tæng : 2 + 2 + 2 + 2 + 2 = 10 (chÊm trßn)
- Gi¸o viªn gîi ý cho häc sinh nhËn xÐt.
- PhÐp tÝnh trªn cã mÊy sè h¹ng? (5 sè h¹ng).
- C¸c sè h¹ng nµy nh thÕ nµo? (gièng nhau vµ ®Òu b»ng 2).
- Gi¸o viªn giíi thiÖu : 2 + 2 + 2 + 2 + 2 lµ tæng cña 5 sè h¹ng, mçi sè h¹ng
®Òu b»ng 2 nªn ta cã thÓ chuûen thµnh phÐp nh©n.
ViÕt nh sau: 2 x 5 = 10.
§äc lµ hai nh©n n¨m b»ng mêi. DÊu x gäi lµ dÊu nh©n. Nh vËy tõ phÐp céng 2
+ 2 + 2 + 2 + 2 chuyÓn thµnh 2 x 5 = 10.
2 x 5 gäi lµ tÝch sè; 2 gäi lµ thõa sè; 5 gäi lµ thõa sè.
- Gi¸o viªn gióp häc sinh hiÓu ®îc mèi quan hÖ gi÷a phÐp nh©n vµ phÐp céng.
- Gäi vµi häc sinh nh¾c l¹i: “2 lÊy 5 lÇn ®îc 10 hay 2 nh©n 5 b»ng 10”.
1.4. Bé ch÷ sè, dÊu phÐp tÝnh, dÊu so s¸nh
a. CÊu t¹o:
- 4 bé ch÷ sè tõ 0 ®Õn 9.
- 2 dÊu chia.
- 2 dÊu céng.
- 2 dÊu b»ng.
- 2 dÊu trõ.
- 2 dÊu lín h¬n.
- 2 dÊu nh©n.
- 2 dÊu nhá h¬n
Ngoµi ra gi¸o viªn cßn cã thÓ sö dông thªm c¸c tÊm nhùa ghi c¸c dÊu =; <; >;
x; : cña bé d¹y sè líp 2 ®Ó phôc vô cho c¸c bµi häc.
b. Sö dông
VÝ dô: D¹y bµi: B¶ng nh©n 2 tiÕp 94
2
x
1
=
2
2
x
2
=
4
2
x
3
=
6
L¬ng ThÞ Hång Minh
Trêng TiÓu häc Trng Tr¾c
=====================================
VÊn ®Ò sö dông ®å dïng trùc quan trong d¹y häc To¸n ë líp 2
======================================
2
x
4
=
8
2
x
5
=
10
Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh ho¹t ®éng ®Ó x©y dùng b¶ng nh©n.
Trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh c¸c phÐp tÝnh trong b¶ng nh©n 2 gi¸o viªn sö dông
bé sè vµ dÊu phÐp tÝnh ®Ó h×nh tr×nh bµy b¶ng nh©n nh»m môc ®Ých tiÕt kiÖm thêi
gian vµ lêi nãi.
Sau khi h×nh thµnh b¶ng nh©n xong gi¸o viªn gióp häc sinh thuéc lßng b¶ng
nh©n b»ng c¸ch:
- Gì khái b¶ng cµi ë mçi phÐp tÝnh 1 hoÆc 2 tÊm viÕt sè hoÆc dÊu phÐp tÝnh
xuèng.
- Cho häc sinh ®äc miÖng b¶ng nh©n.
HoÆc cho c¸c em tù t×m tÊm viÕt sè vµ dÊu ®Ó cµi trªn b¶ng ®Ó cã phÐp tÝnh
®óng.
Tõ ®ã häc sinh ph¸t triÓn ®îc t duy vµ thuéc b¶ng nh©n kh«ng m¸y mãc (theo
kiÓu ®äc theo thø tù).
* Cã thÓ sö dông ®å dïng nµy khi d¹y b¶ng nh©n 3, 4, 5, b¶ng chia 2, 3, 4, 5.
Ngoµi ra gi¸o viªn cã thÓ cho c¸c em sö dông, trong c¸c bµi tËp cñng cè vÒ so s¸nh
c¸c sè tù nhiªn díi h×nh thøc tæ chøc trß ch¬i cho c¸c em thao t¸c víi c¸c tÊm viÕt sè
vµ dÊu so s¸nh ®Ó cã c¸c kÕt qu¶ ®óng, nhanh.
Sö dông tÊm viÕt sè, viÕt dÊu so s¸nh phÐp tÝnh g©y ®îc høng thó häc tËp cho
häc sinh, huy ®éng ®îc tÝnh linh ho¹t, s¸ng t¹o, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c em ph¸t triÓn
t duy c¸c em cã thÓ thuéc lßng b¶ng nh©n, b¶ng chia ngay t¹i líp vµ vËn dông vµo
viÖc gi¶i quyÕt c¸c bµi tËp mét c¸ch nhanh chãng.
1.5. B¶ng nh©n chia trong ph¹m vi 100 (®å dïng tù lµm).
a. CÊu t¹o:
- B¶ng nh©n chia cã d¹ng h×nh vu«ng.
Mçi sè ®îc ghi vµo mét « vu«ng. B¶ng nµy ®îc g¾n vµo mét tÊm b×a cøng cã
kÝch thíc 50 x 50cm cã bÒ dµy tõ 1mm ®Õn 2mm.
1 2
3
4
5
6
7
8
9
10
2 4
6
8 10 12 14 16 18 20
3 6
9 12 15 18 21 24 27 30
4 8 12 16 20 24 28 32 36 40
5 10 15 20 25 30 35 40 45 50
6 12 18 24 30 36 42 48 54 60
7 14 21 28 35 42 49 56 63 70
8 16 24 32 40 48 56 64 72 80
9 18 27 36 45 54 63 72 81 90
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
L¬ng ThÞ Hång Minh
Trêng TiÓu häc Trng Tr¾c
=====================================
- Xem thêm -
.DOC 
40 
2349 
54 
