Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Vai trß vµ t¸c dông cña c«ng t¸c qu¶n trÞ tµi chÝnh trong
doanh nghiÖp võa vµ nhá ë ViÖt nam
më ®Çu
Sau 15 n¨m thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi,thùc hiÖn më cöa nÒn kinh
tÕ,chuyÓn tõ c¬ chÕ kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ tr-êng cã sù
®Þnh h-íng cña nhµ n-íc theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa,bé mÆt kinh tÕ x· héi
ViÖt nam ®· cã nhiÒu khëi s¾c.§ãng gãp vµo thµnh tùu chung ®ã cã mét phÇn
kh«ng nhá cña hÖ thèng c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá.Víi viÖc ban hµnh LuËt
c«ng ty vµ LuËt doanh nghiÖp t- nh©n n¨m 1990,sù tån t¹i cña c¸c doanh nghiÖp
võa vµ nhá ë ViÖt nam ®· chÝnh thøc ®-îc thõa nhËn víi t- c¸ch lµ mét thùc thÓ
kinh tÕ,mét tÕ bµo cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.§Æc biÖt,gÇn ®©y nhÊt,t¹i kú häp thø
6 quèc héi khoa IX ngµy 12 th¸ng 6 n¨m1999 ®· th«ng qua LuËt doanh
nghiÖp,thay thÕ cho LuËt c«ng ty vµ LuËt doanh nghiÖp t- nh©n tr-íc ®©y,t¹o
thªm nhiÒu ®IÒu kiÖn th«ng tho¸ng h¬n cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam nãi
chung vµ doanh nghiÖp võa vµ nhá nãi riªng.Tuy nhiªn,bªn c¹nh nh÷ng lîi thÕ
cña m×nh,c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ViÖt nam vÉn cßn gÆp ph¶i nhiÒu khã
kh¨n khiÕn cho lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy ch-a thÓ ph¸t huy ®-îc hÕt tiÒm n¨ng
vèn cã cña nã.ChÝnh v× vËy,xÐt trªn tÇm vÜ m«,viÖc nhµ n-íc nghiªn cøu,ban
hµnh chÝnh s¸ch,ph¸p luËt vµ c¸c biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó hç trî sù ph¸t triÓn cña c¸c
doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ mét viÖc lµm cÇn thiÕt nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c
doanh nghiÖp võa vµ nhá ®ãng gãp nhiÒu h¬n n÷a cho nÒn kinh tÕ ViÖt nam.Bªn
c¹nh ®ã,vÒ phÝa c¸c doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i nç lùc h¬n n÷a vÒ mäi mÆt ®Ó tù
hoµn thiÖn m×nh vµ v-¬n lªn giµnh th¾ng lîi trong c¹nh tranh,®¸p øng xu thÕ héi
nhËp cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
§Ò tµi nµy tr×nh bµy mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ tµi chÝnh
trong doanh nghiÖp võa vµ nhá,th«ng qua ®ã lµm næi bËt nh÷ng vai trß vµ t¸c
dông cña c«ng t¸c nµy trong doanh nghiÖp,nh»m lµm cho c¸c nhµ qu¶n trÞ,c¸c
chñ së h÷u doanh nghiÖp nhËn thøc râ h¬n vÒ tÇm quan träng cña ho¹t ®éng
nµy,tõ ®ã cã c¸c biÖn ph¸p chñ déng vµ qu¶n trÞ cã hiÖu qu¶ h¬n ho¹t ®éng tµi
chÝnh,gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp m×nh.V× kh¶ n¨ng
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
tµi chÝnh h¹n hÑp lµ mét trong nh÷ng khã kh¨n lín nhÊt cña c¸c doanh nghiÖp
võa vµ nhá nãi chung.
Qu¶n trÞ tµi chÝnh lµ mét lÜnh vùc ho¹t ®éng réng,phøc t¹p vµ lµ mét bé
phËn cÊu thµnh quan träng trong khoa häc qu¶n trÞ kinh doanh.Qu¶n trÞ tµi chÝnh
cã mèi quan hÖ hÕt søc chÆt chÏ víi c¸c ho¹t ®éng qu¶n trÞ kinh doanh kh¸c vµ
gi÷ vÞ trÝ quan träng hµng ®Çu trong qu¶n trÞ doanh nghiÖp.HÇu hÕt c¸c quyÕt
®Þnh qu¶n trÞ kh¸c ®Òu dùa trªn nh÷ng ®¸nh gi¸ ®ùoc rót ra tõ ho¹t ®éng qu¶n trÞ
tµi chÝnh.H¬n n÷a,khoa häc qu¶n trÞ tµi chÝnh ®· ®-îc h×nh thµnh tõ kh¸ l©u trªn
thÕ giíi vµ®· ®-îc nhiÒu n-íc ph¸t triÓn ¸p dông tõ rÊt sím,song cã thÓ nãi qu¶n
trÞ tµi chÝnh vÉn cßn lµ mét lÜnh vùc kh¸ míi mÎ ®èi víi nhiÒu doanh nghiÖp ViÖt
nam nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ViÖt nam nãi riªng.ChÝnh v×
vËy,viÖc nhËn thøc râ vai trß vµ tÇm quan träng cña c«ng t¸c nµy lµ mét viÖc lµm
cÇn thiÕt hiÖn nay.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o-tiÕn sü Vò Kim Dòng vÒ sù gióp
®ì,chØ b¶o tËn t×nh cña thÇy trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh bµi viÕt nµy.Em mong
nhËn ®-îc sù nhËn xÐt,®¸nh gi¸ cña thÇy ®Ó em cã thÓ hoµn thiÖn h¬n n÷a kiÕn
thøc cña b¶n th©n.
Hµ néi,ngµy24 th¸ng11 n¨m 2001
Sinh viªn thùc hiÖn
Bïi Minh TuÊn
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PhÇn 1:
Tæng quan vÒ qu¶n trÞ tµi chÝnh trong doanh
nghiÖp võa vµ nhá
1.Kh¸i niÖm doanh nghiÖp võa vµ nhá :
"Doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ nh÷ng tæ chøc kinh tÕ ®éc lËp,cã t- c¸ch
ph¸p nh©n,ho¹t ®éng kinh doanh trªn thÞ tr-êng nh»m môc tiªu tèi ®a hãa lîi
nhuËn,tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ doanh nghiÖp vµ môc tiªu t¨ng tr-ëng,ph¸t triÓn." (1)
2.Ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp võa vµ nhá :
Ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n
trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nãi chung vµ doanh nghiÖp võa vµ
nhá nãi riªng.
"Ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ qu¸ tr×nh t×m tßi,nghiªn cøu c¸c nguån lùc nh»m
biÕn c¸c lîi Ých dù kiÕn thµnh hiÖn thùc trong mét kho¶ng thêi gian ®ñ dµi trong
t-¬ng lai.§ã lµ qu¸ tr×nh dù to¸n vèn ®Çu t- vµ quyÕt ®Þnh ®Çu t- dµi h¹n;ph©n
tÝch,®¸nh gi¸ rñi ro ¶nh h-ëng tíi qui m«vµ thêi h¹n c¸c dßng tiÒn trong t-¬ng
lai."(2)
Ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp còng cã môc ®Ých gièng nh- c¸c ho¹t
®éng kh¸c cña doanh nghiÖp ®Òu nh»m ®¹t ®-îc c¸c môc tiªu chung cña doanh
nghiÖp.Trong doanh nghiÖp võa vµ nhá,do ®Æc ®iÓm vÒ kinh tÕ,kü thuËt,tæ chøc
vµ qu¶n lý cã nh÷ng nÐt ®Æc thï so víi doanh nghiÖp lín nªn qu¶n lý tµi chÝnh
doanh nghiÖp võa vµ nhá còng cã nh÷ng nÐt riªng biÖt.
Cã thÓ kh¸i qu¸t ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp theo s¬ ®å sau:(h×nh 1)
Ph©n tÝch s¬ ®å ë h×nh 1 cã thÓ thÊy ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp bao
gåm c¸c dßng vµ c¸c dù tr÷ tµi chÝnh.Quan hÖ gi÷a c¸c dßng vµ c¸c dù tr÷ tµi
chÝnh lµ nÒn t¶ng cña ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp.Sù chuyÓn ho¸ kh«ng
1
2
Qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp võa vµ nhá - PTS Vò Duy Hµo.NXB Thèng kª - Hµ néi 1998 - Tr 5
Qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp võa vµ nhá - PTS Vò Duy Hµo.NXB Thèng kª-Hµ néi 1998 Tr 9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ngõng gi÷a c¸c dßng vµ c¸c dù tr÷ tµi chÝnh ®-îc thÓ hiÖn trong c¸c b¸o c¸o tµi
chÝnh cña doanh nghiÖp.
Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ tiÒn tÖ,®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò ®Ó c¸c doanh nghiÖp
cã thÓ tiÕn hµnh ®-îc c¸c ho¹t ®éng kinh doanh nh»m ®¹t môc tiªu ®Æt ra lµ ph¶i
cã mét sè l-îng vèn nhÊt ®Þnh.Muèn cã vèn,doanh nghiÖp cÇn ph¶i t×m ®-îc cho
m×nh c¸c nguån tµi trî phï hîp.Vµ khi ®· cã vèn,doanh nghiÖp sÏ tiÕn hµnh ký
kÕt c¸c hîp ®ång mua s¾m nguyªn vËt liÖu,®Çu t- trang thiÕt cÇn thiÕt ®Ó tiÕn
hµnh ho¹t ®éng theo ch-¬ng tr×nh kÕ ho¹ch ®· v¹ch ra.T¹i mét thêi ®iÓm nhÊt
®Þnh,tæng tµi s¶n vµ tæng nguån vèn cña doanh nghiÖp ®-îc thÓ hiÖn vµ ph¶n ¸nh
ë hai bªn tr¸i vµ bªn ph¶i cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña doanh nghiÖp.
Sù thay ®æi vËt
sù thay ®æi gi¸
Sù thay ®æi gi¸ trÞ
T- tån kho
trÞ SP dë dang
s¶n phÈm tån kho
Gi¸ cuèi kú
VËt t-
Chi
phÝ
b¸n
hµng
TSC§
(khÊu hao)
Chi
phÝ
qu¶n
lý
Nh©n
c«ng(l-¬ng)
Chi
phÝ
S¶n
xuÊt
Gi¸
Thµnh
S¶n
xuÊt
Gi¸
vèn
hµng
b¸n
Chi
phÝ
ho¹t
®éng
kinh
doanh
GÝa
thµnh
tiªu
thô
ThuÕ
Chi
phÝ
chun
g
Chi phÝ s¶n
xuÊt chung
: C¸c dßng tµi chÝnh ho¹t ®éng
(tiÒn)
L·i
sau
thuÕ
: C¸c dù tr÷ tµi chÝnh
H×nh 1 :Kh¸i qu¸t ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp
Doan
h thu
b¸n
hµng
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Néi dung cña ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ nh»m tr¶ lêi c¸c c©u hái
chñ yÕu sau:
1.
§Çu t- vµo ®©u vµ nh- thÕ nµo lµ phï hîp nhÊt víi h×nh thøc kinh
doanh ®· chän,víi kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp?
2.
Nguån vèn tµi trî ®-îc huy ®éng ë ®©u,vµo thêi ®iÓm nµo,víi c¬ cÊu
vèn nh- thÕ nµo lµ tèi -u vµ chi phÝ vèn thÊp nhÊt?
3.
Qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh ng¾n h¹n nh- thÕ nµo ®Ó ®-a ra c¸c
quyÕt ®Þnh thu chi phï h¬p ?
4.
Lîi nhuËn cña doanh nghiÖp ®-îc sö dông nh- thÕ nµo?
5.
Ph©n tÝch,®¸nh gi¸,kiÓm tra c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh nh- thÕ nµo ®Ó
th-íng xuyªn ®¶m b¶o tr¹ng th¸i c©n b»ng tµi chÝnh?
Nh÷ng c©u hái trªn ®©y ch-a ph¶i lµ tÊt c¶ mäi néi dung cña ho¹t ®éng tµi
chÝnh doanh nghiÖp,nh-ng ®ã lµ nh÷ng c©u hái quan träng nhÊt liªn tíi c¸ch thøc
tæ chøc qu¶n lý tµi chÝnh doanh nghiÖp .
3.Néi dung qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp :
Còng nh- c¸c ho¹t ®éng qu¶n trÞ doanh nghiÖp kh¸c,qu¶n trÞ ho¹t ®éng tµi
chÝnh doanh nghiÖp nh»m ®-a ra c¸c quyÕt ®Þnh phï hîp víi môc tiªu qu¶n trÞ tµi
chÝnh vµ môc tiªu chung cña doanh nghiÖp.
Qu¶n trÞ tµi chÝnh cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c ho¹t ®éng qu¶n trÞ
doanh nghiÖp kh¸c vµ gi÷ vÞ trÝ quan träng hµng ®Çu trong qu¶n trÞ doanh
nghiÖp.HÇu hÕt c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ kh¸c ®Òu dùa trªn c¬ së c¸c kÕt luËn cã
®-îc tõ nh÷ng ®¸nh gi¸ vÒ mÆt tµi chÝnh.
3.1.Bé m¸y qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp
C¸c quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ tµi chÝnh do bé m¸y qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh
nghiÖp ®-a ra.S¬ ®å sau kh¸i qu¸t bé m¸y qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp(h×nh
2)
S¬ ®å nµy cho thÊy vai trß trung t©m cña qu¶n trÞ tµi chÝnh trong qu¶n trÞ
doanh nghiÖp.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Héi ®ång qu¶n trÞ
Tæng gi¸m ®èc
Gi¸m ®èc
SX-kü thuËt
Gi¸m ®èc
tµi chÝnh
KÕ to¸n
tr-ëng
Gi¸m ®èc
nh©n sù
Nh©n viªn
kÕ to¸n
Gi¸m ®èc
Marketing
Nh©n viªn
kiÓm to¸n
H×nh 2-S¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp
3.2.Néi dung qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp
Qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp cã c¸c néi dung chñ yÕu sau:
1. Huy ®éng ®ñ nguån tµi chÝnh cho doanh nghiÖp víi chi phÝ thÊp nhÊt
2. Sö dông tiÕt kiÖm,cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn kinh doanh
3. ChÝnh s¸ch ph©n phèi
4. Ph©n tÝch tµi chÝnh vµ ho¹ch ®Þnh tµi chÝnh
3.3.Chøc n¨ng cña qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp
Th«ng qua viÖc gi¶i quyÕt c¸c mèi quan hÖ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp
víi m«i tr-êng kinh doanh,gióp doanh nghiÖp x¸c ®Þnh nhu cÇu c¸c yÕu tè ®Çu
vµo,x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng cung øng c¸c s¶n phÈm(hµng ho¸ vµ dÞch vô)®Çu ra;t¹o
®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp chñ ®éng huy ®éng ®ñ,kÞp thêi nguån vèn phôc vô
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
kinh doanh vµ sö dông linh ho¹t c¸c c«ng cô huy ®éng vèn;x¸c ®Þnh chÜnh x¸c
gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp trªn th-¬ng tr-êng,nh»m thóc ®Èy doanh nghiÖp kh«ng
ngõng hoµn thiÖn c¸c ph-¬ng thøc kinh doanh ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n.NhvËy,qu¶n trÞ ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp cã chøc n¨ng c¬ b¶n lµ huy ®éng
vµ sö dông cã hiÖu qu¶ mäi nguån phï hîp víi yªu cÇu cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp trong tõng thêi kú.
3.4.NhiÖm vô cña qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp
Víi nh÷ng chøc n¨ng nh- trªn,qu¶n trÞ ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp cã
3 nhiÖm vô chñ yÕu sau ®©y:
1. Ph©n tÝch tµi chÝnh vµ ho¹ch ®Þnh tµi chÝnh :
“ Thùc hiÖn nhiÖm vô nµy,qu¶n trÞ ho¹t ®éng tµi chÝnh th-êng xuyªn tiÕn
hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp th«ng qua c¸c chØ tiªu
thÝch hîp.Trªn c¬ së ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh vµ c¸c ph©n tÝch còng nhdù b¸o cÇn thiÕt kh¸c,qu¶n trÞ ho¹t ®éng tµi chÝnh tiÕn hµnh lËp c¸c dù ¸n
®Çu t-,c¸c kÕ ho¹ch ng©n s¸ch dµi h¹n,trung h¹n vµ ng¾n h¹n.” 1
2. X¸c ®Þnh c¸c thêi ®iÓm doanh nghiÖp cÇn vèn:
§Ó thùc hiÖn nhiÖm vô nµy,qu¶n trÞ ho¹t ®éng tµi chÝnh ph¶i tr¶ lêi ®-îc
chÝnh x¸c c¸c c©u hái:khi nµo cÇn vèn?cÇn vèn cho ho¹t ®éng g×?cÇn bao
nhiªu vèn?
3. T×m c¸c nguån cung øng vèn thÝch hîp:
Qu¶n trÞ ho¹t ®éng tµi chÝnh ph¶i nghiªn cøu lùa chän c¸c nguån cung øng
vèn phï hîp víi doanh nghiÖp,®¶m b¶o huy ®éng vèn kÞp thêi víi chi phÝ
vèn thÊp nhÊt.
3.5.Yªu cÇu ®èi víi qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp
Qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau:
1.T¹o sù c©n ®èi th-êng xuyªn gi÷a cÇu vÒ vèn vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña
doanh nghiÖp
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
2.HiÓu râ ®Æc ®iÓm cña tõng nguån vèn ®Ó lùa chän c¸c quyÕt ®Þnh c¹nh
tranh thu hót vèn
3.Khai th¸c,sö dông c¸c nguån vèn víi hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt
4.Mèi quan hÖ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp víi m«i tr-êng kinh doanh
Thùc chÊt ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp tËp trung chñ yÕu vµo viÖc x¸c
lËp vµ sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp trong thêi kú ng¾n h¹n vµ dµi h¹n.Do ®ã,ho¹t ®éng tµi
chÝnh doanh nghiÖp chÝnh lµ ho¹t ®éng gi¶i quyÕt c¸c mèi quan hÖ tµi chÝnh tiÒn
tÖ gi÷a doanh nghiÖp víi c¸c ®èi tuîng h÷u quan.§ã lµ c¸c quan hÖ tµi chÝnh
trong kinh doanh gi÷a doanh nghiÖp víi nhµ n-íc th«ng qua hÖ thèng ph¸p luËt
vµ chÝnh s¸ch qu¶n lý tµi chÝnh cña nhµ n-íc ®èi víi doanh nghiÖp;gi÷a doanh
nghiÖp víi thÞ tr-êng,®Æc biÖt lµ thÞ tr-êng tµi chÝnh;gi÷a doanh nghiÖp víi b¹n
hµng,víi c¸c ®èi t¸c kinh doanh vµ quan hÖ tµi chÝnh néi bé doanh nghiÖp.
5.Qu¶n trÞ tµi chÝnh ng¾n h¹n
5.1.Qu¶n lý thu nhËp,chi phÝ vµ lîi nhuËn kinh doanh
Thu nhËp cña doanh nghiÖp
Thu nhËp cña doanh nghiÖp cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi toµn bé ho¹t ®éng
kinh doanh cña doanh nghiÖp,nã ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp trang tr¶i c¸c
chi phÝ,thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt vµ thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ n-íc.
C¨n cø vµo nguån h×nh thµnh,thu nhËp cña doanh nghiÖp ®-îc chia lµm 3
lo¹i:
-Thu nhËp tõ ho¹t ®éng kinh doanh
-Thu nhËp tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh
-Thu nhËp tõ c¸c ho¹t ®éng bÊt th-êng kh¸c
Trong ®ã thu nhËp tõ ho¹t ®éng kinh doanh(mµ chñ yÕu lµ doanh thu b¸n
hµng) lµ nguån thu chÝnh cña doanh nghiÖp.
1 ,2
Gi¸o tr×nh qu¶n trÞ kinh doanh tæng hîp PGS-TS NguyÔn Thµnh §é vµ TS NguyÔn Ngäc HuyÒn ®ång chñ
biªn.NXB Thèng kª Hµ néi - 2001.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chi phÝ kinh doanh
Chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp bao gåm :
-Chi phÝ s¶n xuÊt:
Chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao phÝ vÒ vËt chÊt
vµ lao ®éng mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh.§ã lµ c¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp
ph¶i bá ra ®Ó ®¹t ®-îc môc tiªu kinh doanh.
-Chi phÝ l-u th«ng s¶n phÈm:
Trong s¶n xuÊt hµng ho¸ theo c¬ chÕ thÞ tr-êng,viÖc tiªu thô s¶n phÈm lµ hÕt
søc quan träng ®èi víi mçi doanh nghiÖp.Khèi l-îng s¶n phÈm tiªu thô cã
¶nh h-ëng quyÕt ®Þnh tíi qui m« kinh doanh cña doanh nghiÖp.§Ó thùc hiÖn
viÖc tiªu thô s¶n phÈm doanh nghiÖp ph¶i bá ra nh÷ng kho¶n chi phÝ nhÊt
®Þnh.Nh÷ng chi phÝ nµy bao gåm chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc tiªu thô
s¶n phÈm(chi phi ®ãng gãi,bao b×,vËn chuyÓn,b¶o qu¶n,...)vµ chi phÝ
Marketing(chi phÝ ®iÒu tra nghiªn cøu nhu cÇu thÞ tr-êng,chi phÝ qu¶ng
c¸o,...)
-Gi¸ thµnh s¶n phÈm:
Nghiªn cøu chi phÝ s¶n xuÊt ch-a cho ta biÕt l-îng chi phÝ cÇn thiÕt cho viÖc
hoµn thµnh s¶n xuÊt vµ tiªu thô mét lo¹i s¶n phÈm nhÊt ®Þnh lµ bao
nhiªu.Do vËy cÇn tiÕn hµnh x¸c ®Þnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé chi phÝ cña doanh
nghiÖp ®Ó hoµn thµnh viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô mét lo¹i s¶n phÈm nhÊt ®Þnh.
Gi÷a gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ chi phÝ s¶n xuÊt cã nh÷ng ®iÓm gièng nhau vµ
kh¸c nhau:chi phÝ s¶n xuÊt hîp thµnh gi¸ thµnh s¶n phÈm,nh-ng kh«ng ph¶i
toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú ®Òu ®-îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n
phÈm,mµ chØ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong kú cã liªn quan tíi viÖc hoµn
thµnh s¶n xuÊt vµ tiªu thô mét lo¹i s¶n phÈm nhÊt ®Þnh míi ®-îc tÝnh vµo
gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
-Chi phÝ ho¹t ®éng kinh doanh :
Chi phÝ ho¹t ®éng kinh doanh bao gåm c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn qu¸
tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nh- chi phÝ nguyªn vËt liÖu
,chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh,chi phÝ tiÒn l-¬ng,...
-Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ chi phÝ bÊt th-êng
Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh bao gåm:chi phÝ thuª tµi s¶n,chi phi mua,b¸n
chøng kho¸n,...
Chi phÝ bÊt th-êng bao gåm:chi phÝ nh-îng b¸n thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh.
ThuÕ :
ThuÕ lµ mét kho¶n chi cña doanh nghiÖp.V× vËy,khi quyÕt ®Þnh ph-¬ng ¸n
kinh doanh doanh nghiÖp ph¶i tÝnh tíi c¸c kho¶n thuÕ vµ tiÒn thuÕ ph¶i nép
cho mÆt hµng doanh nghiÖp dù ®Þnh kinh doanh.
Lîi nhuËn vµ ph©n phèi lîi nhuËn:
Lîi nhuËn cña doanh nghiÖp ®-îc xem xÐt ë ®©y lµ lîi nhuËn sau thuÕ,lîi
nhuËn nµy bao gåm lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh vµ c¸c ho¹t ®éng
kh¸c.
Ph©n phèi lîi nhuËn nh»m môc ®Ých chñ yÕu lµ t¸i ®Çu t- më réng n¨ng lùc
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh,b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn cña doanh
nghiÖp,khuyÕn khÝch ng-êi lao ®éng nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
5.2.Qu¶n lý ng©n quÜ doanh nghiÖp
Nghiªn cøu ng©n quü doanh nghiÖp x¸c ®Þnh c¸c luång tiÒn vµo,ra,c¸c
kho¶n ph¶i thu,ph¶i tr¶ ph¸t sinh trong kú;lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh ng¾n
h¹n,dù b¸o c¸c luång thu,chi b»ng tiÒn ph¸t sinh trong kú,dù ®o¸n nhu cÇu
vµ kh¶ n¨ng tiÒn mÆt ®Ó chñ ®éng trong ®Çu t- hoÆc t×m nguån tµi trî.
Qu¶n lý ng©n quÜ doanh nghiÖp bao gåm qu¶n lý viÖc thu ng©n quü,chi ng©n
quü vµ c©n ®èi ng©n quü doanh nghiÖp.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
5.3.Dù b¸o nhu cÇu tµi chÝnh ng¾n h¹n
Dù b¸o tµi chÝnh lµ mét néi dung cña kÕ ho¹ch ho¸ tµi chÝnh.Trong thùc tiÔn
qu¶n lý tµi chÝnh,doanh nghiÖp lu«n n¶y sinh nhu cÇu dù b¸o tµi chÝnh ®Ó
phôc vô cho viÖc lËp c¸c kÕ ho¹ch tµi chÝnh.ThÞ tr-êng lu«n biÕn ®éng vµ sù
biÕn ®éng ®ã cã lóc tu©n theo nh÷ng quy luËt nhÊt ®Þnh,cã lóc l¹i kh«ng
tu©n theo qui luËt nµo c¶,v× vËy ®ßi hái mçi doanh nghiÖp ph¶i lu«n cã “ dù
tÝnh” ,” -íc tÝnh” ®Ó chñ ®éng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.Nhu cÇu
vÒ vèn cña doanh nghiÖp phô thuéc vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp nªn qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh dù b¸o nhu
cÇu tµi chÝnh ®Ó cã kÕ ho¹ch phôc vô kÞp thêi cho s¶n xuÊt kinh doanh.Cã
nh- vËy qu¶n trÞ ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp míi ®¶m b¶o thùc hiÖn
®-îc chøc n¨ng,nhiÖm vô cña m×nh.
6.Qu¶n trÞ tµi chÝnh dµi h¹n
6.1.C¸c yÕu tè ¶nh h-ëng ®Õn qu¶n trÞ tµi chÝnh dµi h¹n
1.Gi¸ trÞ theo thêi gian cña tiÒn
Gi¸ trÞ theo thêi gian cña tiÒn lµ nh©n tè quan träng ¶nh h-ëng tíi qu¶n trÞ
tµi chÝnh dµi h¹n.Do tiÒn cã gi¸ trÞ theo thêi gian nªn trong qu¶n trÞ tµi chÝnh
dµi h¹n c¸c doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh tÝnhvµ ph©n tÝch luång tiÒn chiÕt
khÊu.§Ó lµm ®-îc viÖc nµy,c¸c nhµ qu¶n trÞ tµi chÝnh ph¶i lùa chän mét l·i
suÊt chiÕt khÊu vµ dùa vµo l·i suÊt nµy ®Ó tÝnh,qui ®æi gi¸ trÞ cña tiÒn ë
nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c nhau vÒ gi¸ trÞ hiÖn t¹i hoÆc gi¸ trÞ t-¬ng lai nh»m
®¸nh gi¸ chÝnh x¸c hiÖu qu¶ kinh tÕ cña vèn ®Çu t-.
Gi¸ trÞ t-¬ng lai cña tiÒn:
+)KÝ hiÖu chung:
FVn : Gi¸ trÞ t-¬ng lai cña mét kho¶n tiÒn
PV : Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña kho¶n tiÒn
i: L·i suÊt dù kiÕn
FVAn : gi¸ trÞ t-¬ng lai cña luång tiÒn
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
CF : luång tiÒn ®Òu mçi n¨m
N: sè kú h¹n
T : n¨m thø t(t=1
n)
PVAn: gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña luång tiÒn
+)Gi¸ trÞ t-¬ng lai cña mét kho¶n tiÒn:
C«ng thøc: FVn = PV(1+i)n
(1)
+)Gi¸ trÞ t-¬ng lai cña luång tiÒn ®Òu xuÊt hiÖn cuèi mçi n¨m:
C«ng thøc : FVAn = CF[(1+i)n + 1]/i
(2)
+)Gi¸ trÞ t-¬ng lai cña dßng tiÒn ®Òu xuÊt hiÖn ®Çu n¨m:
C«ng thøc : FVAn = CF[(1+i)n – 1](1+i)/i
(3)
+)Gi¸ trÞ t-¬ng lai cña dßng tiÒn biÕn thiªn:
C«ng thøc : FVAn = CFt(1+i)n
(4)
Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña tiÒn:
TÝnh gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña tiÒn tøc lµ tiÕn hµnh qui ®æi vèn ®Çu t- vµ thu nhËp
rßng ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau trong t-¬ng lai vÒ cïng thêi ®iÓm hiÖn t¹i theo
mét l·i suÊt chiÕt khÊu ®Ó cã thÓ tÝnh to¸n chÝnh x¸c hiÖu qu¶ ®Çu t-.
+)Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña mét kho¶n tiÒn:
C«ng thøc: PV = FVn/(1+i)n
(5)
+)Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña dßng tiÒn ®Òu xuÊt hiÖn vµo cuèi n¨m:
C«ng thøc : PVA = CF.[1/(1+i)]t
(6)
+)Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña dßng tiÒn ®Òu xuÊt hiÖn vµo ®Çu n¨m:
C«ng thøc : PVAn = CF.[1/i + 1/i(1+i)n].(1+i) (7)
+)Gi¸ trÞ hiÖn t¹i dßng tiÒn tÖ biÕn thiªn:
C«ng thøc : PVAn = CFt.[1/(1+i)]t
(8)
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
¦ng dông gi¸ trÞ theo thêi gian cña tiÒn trong qu¶n trÞ tµi chÝnh dµi h¹n:
1. T×m l·i suÊt ®Ó quyÕt ®Þnh ®©u t-,tµi trî:
Tõ c«ng thøc (1) suy ra : i = n
(FV
n
/ PV ) 1 (9)
2.X¸c ®Þnh kho¶n tiÒn b»ng nhau hµng n¨m:
Tõ c«ng thøc (6) suy ra : CF = PVAn/[1/(1+i)t] (10)
2.Doanh lîi vµ rñi ro
Rñi ro lµ kh¶ n¨ng mµ mét sù kiÖn kh«ng thuËn lîi nµo ®ã xuÊt hiÖn;doanh
nghiÖp cã thÓ dù ®o¸n tr-íc c¸c kÕt qu¶ vµ c¶ x¸c suÊt x¶y ra c¸c kÕt qu¶ ®ã.
C¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng v× môc ®Ých cuèi cïng lµ lîi nhuËn.Tuy
nhiªn,do m«i tr-êng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp lu«n lu«n biÕn ®éng nªn
ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp lu«n chøa ®ùng yÕu tè rñi ro.Do ®ã,cã
thÓ hiÓu lîi nhuËn mµ c¸c nhµ ®Çu t- thu ®-îc chÝnh lµ phÇn th-ëng cho viÖc hä
gi¸m chÊp nhËn rñi ro vµ thùc tÕ ®· cho thÊy mét kho¶n ®Çu t- cã møc rñi ro lín
th× kh¶ n¨ng nhËn ®-îc mét kho¶n doanh lîi cao h¬n vµ ng-îc l¹i.§ång
thêi,kho¶n thu nhËp nhËn ®-îc cµng xa víi thêi ®iÓm bá vèn ®Çu t- th× kh¶ n¨ng
rñi ro cµng cao.Gi¶i ph¸p lùa chän cña nhµ ®Çu t- lµ rñi ro ph¶i t-¬ng xøng víi
lîi nhuËn thu ®-îc.Rñi ro lµ yÕu tè lµm gi¶m hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh
nghiÖp nªn qu¶n trÞ rñi ro còng lµ mét néi dung liªn quan chÆt chÏ víi qu¶n trÞ
doanh nghiÖp,®Æc biÖt lµ qu¶n trÞ ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp.
Cã thÓ chia rñi ro lµm hai lo¹i lµ rñi ro thÞ tr-êng(khñng ho¶ng kinh tÕ,l¹m
ph¸t,suy tho¸i kinh tÕ,...),lo¹i rñi ro nµy doanh nghiÖp kh«ng thÓ tr¸nh ®-îc vµ
rñi ro c«ng ty(nh÷ng rñi ro chØ liªn quan ®Õn tõng c«ng ty),lo¹i rñi ro nµy doanh
nghiÖp hoµn toµn cã thÓ tr¸nh ®-îc b»ng c¸ch ®a d¹ng ho¸ ®Çu t-.
3.Chi phÝ vèn
§Ó cã thÓ tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh doanh nghiÖp cÇn ph¶i
cã vèn,ngoµi vèn tù cã doanh nghiÖp ph¶i huy ®éng vèn b»ng c¸c h×nh thøc vay
nî.Chi phÝ vèn cã thÓ hiÓu lµ tØ suÊt sinh lêi cÇn thiÕt cña mét kho¶n tiÒn ®Çu tmµ ng-êi chñ së h÷u nã yªu cÇu.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chi phÝ vèn bao gåm chi phÝ c¸c kho¶n nî tr-íc vµ sau thuÕ,chi phÝ cæ phiÕu
-u tiªn,chi phÝ cæ phiÕu th-êng th«ng qua lîi nhuËn gi÷ l¹i vµ ph¸t hµnh cæ phiÕu
th-êng míi.
Nghiªn cøu chi phÝ vèn nh»m môc ®Ých t×m ra c¸c nguån vèn ®¸p øng ®-îc
yªu cÇu ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp víi chi phÝ thÊp nhÊt.
6.2.Ho¹ch ®Þnh vµ qu¶n trÞ dù ¸n ®Çu t1. Kh¸i niÖm dù ¸n ®Çu t- :
“ Dù ¸n ®Çu t- lµ viÖc nghiªn cøu vµ ®Ò xuÊt tæng hîp mét hÖ thèng c¸c luËn
chøng kh¶ thi vÒ c¸c gi¶i ph¸p sö dông tµi nguyªn vµo mét ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh phï hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh nh»m thu ®-îc c¸c lîi Ých kinh
tÕ-x· héi x¸c ®Þnh"1
2. Chu kú dù ¸n ®Çu tChu kú dù ¸n ®Çu t- gåm 3 giai ®o¹n :
Giai ®o¹n 1 : Giai ®o¹n chuÈn bÞ
-Nghiªn cøu thÞ tr-êng,h×nh thµnh ý t-ëng dù
-ThÈm ®Þnh s¬ bé,sµng läc ý t-ëng
-Nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi,thÈm ®Þnh tiÒn kh¶ thi
-Nghiªn cøu kh¶ thi,thÈm ®Þnh kh¶ thi
-ThiÕt kÕ chi tiÕt vµ x¸c ®Þnh vÊn ®Ò tµi chÝnh dù ¸n,thÈm ®Þnh chi tiÕt
dù ¸n
-Huy ®éng vèn vµ chuÈn bÞ triÓn khai dù ¸n
Giai ®o¹n 2 : Giai ®o¹n triÓn khai thùc hiÖn
-Thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc nh- kÕ ho¹ch ®· ®Æt ra,tõ viÖc khëi ®éng dù
¸n,thµnh lËp bé m¸y qu¶n lý dù ¸n,tuyÓn dông nh©n sù,thµnh lËp v¨n phßng,mua
s¾m trang bÞ,më tµi kho¶n dù ¸n,thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng biÕn ®æi c¸c nguån lùc
®Çu vµo thµnh ®Çu ra cña dù ¸n
-KiÓm tra,gi¸m s¸t,®¸nh gi¸ dù ¸n ®Çu tGiai ®o¹n 3 : Giai ®o¹n kÕt thóc dù ¸n vµ ph¸t triÓn dù ¸n míi
1
Gi¸o tr×nh qu¶n trÞ kinh doanh tæng hîp-PGS-TSNguyÔn Thµnh §é vµ TS NguyÔn Ngäc HuyÒn ®ång chñ
biªn.NXB Thèng kª -Hµ néi 2001.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
-Héi nghÞ ®¸nh gi¸ kÕt thóc dù ¸n
-Ho¹t ®éng kÕt thóc
-Nghiªn cøu ph¸t triÓn dù ¸n míi
3.Ph©n tÝch tµi chÝnh dù ¸n ®Çu tNéi dung vµ tr×nh tù ph©n tÝch tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t- gåm c¸c b-íc sau:
-X¸c ®Þnh møc vèn ®Çu t- vµ c¬ cÊu nguån vèn cña dù ¸n
-X¸c ®Þnh c¸c nguån tµi trî vµ kh¶ n¨ng ®¶m b¶o vèn tõ mçi nguån
-LËp c¸c kÕ ho¹ch tµi chÝnh hµng n¨m vµ tõng giai ®o¹n
-LËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh hµng n¨m vµ tõng giai ®o¹n
-TÝnh to¸n c¸c chØ tiªu tµi chÝnh ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh kh¶ thi vÒ tµi chÝnh
-§¸nh gi¸ ®é an toµn vÒ mÆt tµi chÝnh cña dù ¸n ®Çu t-Ph©n tÝch rñi ro cña dù ¸n ®Çu t6.3.Ho¹ch ®Þnh tµi chÝnh doanh nghiÖp
1.Kh¸i niÖm:
Ho¹ch ®Þnh tµi chÝnh lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c b-íc c«ng viÖc bao gåm:
+)X¸c ®Þnh môc tiªu lîi nhuËn cña doanh nghiÖp
+)Ph©n tÝch sù kh¸c biÖt môc tiªu lîi nhuËn ®ã víi t×nh tr¹ng hiÖn t¹i
cña doanh nghiÖp ®Ó lËp ra c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp nh»m
thùc hiÖn môc tiªu ®ã.
2.Néi dung :
+)Ho¹ch ®Þnh vèn vµ c¬ cÊu vèn:
-X¸c ®Þnh nhu cÇu vèn trong kú kÕ ho¹ch
-X¸c ®Þnh c¬ cÊu vèn cÇn thiÕt cho tõng lo¹i vèn cè ®Þnh,vèn l-u
®éng,vèn dù phßng,vèn ®Çu t- nghiªn cøu nhu cÇu thÞ tr-êng
-X¸c ®Þnh møc cung vÒ vèn
+)Ho¹ch ®Þnh c¬ cÊu tµi s¶n:
Lµ viÖc x¸c ®Þnh sè l-îng,gi¸ trÞ tõng lo¹i tµi s¶n cè ®Þnhvµ tµi s¶n l-u
®éng cÇn thiÕt,hîp lý.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
7.Ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp
7.1.Kh¸i niÖm:
"Ph©n tÝch tµi chÝnh lµ mét tËp hîp c¸c kh¸i niÖm,ph-¬ng ph¸p vµ c«ng cô
cho phÐp thu thËp vµ xö lý c¸c th«ng tin kÕ to¸n vµ c¸c th«ng tin kh¸c trong qu¶n
lý doanh nghiÖp,nh»m ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh,kh¶ n¨ng vµ tiÒm lùc cña
doanh nghiÖp,gióp ng-êi xñ dông th«ng tin ®-a ra c¸c quyÕt ®Þnh tµi chÝnh,quyÕt
®Þnh qu¶n lý phï hîp"1
7.2.Néi dung ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp
Néi dung chñ yÕu ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp bao gåm:
+)§¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh
+)Ph©n tÝch t×nh h×nh vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n
+)Ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông vµ hiÖu qu¶ tµi s¶n l-u ®éng
+) Ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông vµ hiÖu qu¶ tµi s¶n cè ®Þnh
+)Ph©n tÝch kh¶ n¨ng sinh lêi cña doanh nghiÖp
7.3.Tµi liÖu ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp
§Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp ph¶i sö dông rÊt
nhiÒu tµi liÖu kh¸c nhau,trong ®ã chñ yÕu lµ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh,gåm c¸c b¸o
c¸o tµi chÝnh sau:
-B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n(cßn gäi lµ b¶ng tæng kÕt tµi s¶n)
-B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh
-B¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ
7.4.C¸c b-íc tiÕn hµnh trong ph©n tÝch tµi chÝnh
+)Thu thËp th«ng tin:
Ph©n tÝch tµi chÝnh sö dông mäi nguån th«ng tin cã kh¶ n¨ng lý gi¶i vµ
thuyÕt minh thùc tr¹ng ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.Trªn thùc tÕ,®ã lµ
viÖc ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh doanh nghiÖp-bao gåm:b¶ng c©n ®èi kÕ
to¸n,b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh,b¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ.
+)Xö lý th«ng tin:
Lµ qóa tr×nh chän läc vµ s¾p xÕp c¸c th«ng tin thu thËp ®-îc theo nh÷ng
môc tiªu nhÊt ®Þnh.
+)Dù ®o¸n vµ quyÕt ®Þnh:
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Trªn c¬ së kÕt qu¶ xö lý th«ng tin,qu¶n trÞ tµi chÝnh tiÕn hµnh dù ®o¸n nhu
cÇu vµ ®-a ra c¸c quyÕt ®Þnh tµi chÝnh thÝch hîp.Môc tiªu cña ph©n tÝch tµi chÝnh
lµ nh»m ®-a ra c¸c quyÕt ®Þnh tµi chÝnh.
7.5.C¸c chØ tiªu ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp 2
+)Nhãm chØ tiªu vÒ c¬ cÊu tµi chÝnh :
-HÖ sè nî tæng tµi s¶n = Tæng nî ph¶i tr¶ /Tæng tµi s¶n
-HÖ sè nî vèn cæ phÇn = Tæng nî ph¶i tr¶/Tæng vèn chñ së h÷u
-HÖ sè kh¶ n¨ng
thanh to¸n l·i vay = (Lîi nhuËn tr-íc thuÕ + L·i vay)/L·i vay
-HÖ sè c¬ cÊu tµi s¶n = TSC§ hoÆc TSL§/Tæng tµi s¶n
-HÖ sè c¬ cÊu nguån vèn = Tæng vèn chñ së h÷u/Tæng nguån vèn
+)Nhãm chØ tiªu vÒ n¨ng lùc ho¹t ®éng:
-Vßng quay hµng tån kho = Gi¸ vèn hµng b¸n/Hµng tån kho
-Vßng quay vèn l-u ®éng = Doanh thu thuÇn/Tµi s¶n l-u ®éng
-HiÖu suÊt sö dông
tµi s¶n cè ®Þnh
= Doanh thu thuÇn /Tµi s¶n cè ®Þnh
-HiÖu suÊt sö dông tæng tµi s¶n = Doanh thu thuÇn/Tæng tµi s¶n
+)Nhãm chØ tiªu vÒ lîi nhuËn vµ ph©n phèi lîi nhuËn:
*Nhãm chØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng sinh lîi:
-HÖ sè sinh lîi doanh thu = Lîi nhuËn sau thuÕ/Doanh thu thuÇn
-HÖ sè sinh lîi
cña tµi s¶n = Lîi nhuËn sau thuÕ +TiÒn l·i ph¶i tr¶ /Vèn chñ së h÷u
-HÖ sè sinh lîi vèn chñ së h÷u = Lîi nhuËn sau thuÕ/Vèn chñ së h÷u
*Nhãm chØ tiªu vÒ ph©n phèi lîi nhuËn:
-Thu nhËp cæ phÇn = Lîi nhuËn sau thuÕ/Sè l-îng cæ phiÕu th-¬ng
-Cæ tøc = Lîi nhuËn ®em chia/Sè l-îng cæ phiÕu th-êng
-TØ lÖ tr¶ cæ tøc =Cæ tøc /Thu nhËp cæ phiÕu
=L·i ®em chia /L·i sau thuÕ
Sau khi ®· x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu vµ tØ lÖ tµi chÝnh chñ yÕu,b-íc tiÕp theo lµ
lùa chän,s¾p xÕp c¸c chØ tiªu phï hîp víi môc ®Ých nghiªn cøu vµ lËp ra c¸c b¶ng
®Ó so s¸nh vµ ®¸nh gi¸.
1
2
Qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp võa vµ nhá -PTS Vò Duy Hµo.NXB Thèng kª-Hµ néi 1998 Tr 52
Qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp võa vµ nhá -PTS Vò Duy Hµo.NXB Thèng kª-Hµ néi 1998 Tr 66,67,68
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PhÇn 2:
Vai trß vµ t¸c dông cña c«ng t¸c qu¶n trÞ tµi
chÝnh trong doanh nghiÖp võa vµ nhá ë viÖt nam
1.Doanh nghiÖp võa vµ nhá trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ë ViÖt nam
Vai trß cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ®· ®-îc kh¼ng ®Þnh c¶ vÒ mÆt lý
thuyÕt vµ thùc tÕ.Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ë nhiÒu quèc gia trªn thÕ
giíi,doanh nghiÖp võa vµ nhá cã vÞ trÝ vµ vai trß ®Æc biÖt quan träng trong viÖc
thùc hiÖn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt n-íc,th«ng qua viÖc cung cÊp
mét khèi l-îng lín vµ ®a d¹ng c¸c s¶n phÈm hµng ho¸,dÞch vô,còng nh- t¹o viÖc
lµm cho ng-êi lao ®éng vµ ®ãng gãp quan träng vµo ng©n s¸ch nhµ n-íc.
ë ViÖt nam,vai trß cña doanh nghiÖp võa vµ nhá ®· ®-îc ph¸p luËt chÝnh
thøc thõa nhËn tõ khi luËt doanh nghiÖp nhµ n-íc vµ doanh nghiÖp t- nh©n ®-îc
ban hµnh n¨m 1990.KÓ tõ ®ã ®Õn nay,sè l-îng c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá
kh«ng ngõng t¨ng lªn nhanh chãng víi c¸c h×nh thøc phong phó:c«ng ty tr¸ch
nhiÖm h÷u h¹n,c«ng ty cæ phÇn,hîp t¸c x·,c«ng ty hîp danh vµ doanh nghiÖp tnh©n;nhÊt lµ tõ sau khi Quèc héi n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt nam,kho¸
X,kú häp thø 5ban hµnh LuËt doanh nghiÖp ngµy 12 th¸ng 6 n¨m 1999 vµ cã hiÖu
lùc tõ ngµy 01 th¸ng 01 n¨m 2000.Trong tæng sè doanh nghiÖp võa vµ nhá ë ViÖt
nam chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá thuéc khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc
doanh.Theo thèng kª,"hiÖn nay ë n-íc ta doanh nghiÖp võa vµ nhá chiÕm 65,9%
so víi tæng sè doanh nghiÖp nhµ n-íc vµ chiÕm 33,6% so víi doanh nghiÖp ®Çu
t- n-íc ngoµi;chiÕm 26% lùc l-îng lao ®éng,®ãng gãp 24-25%GDP vµ 31%gi¸
trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp;chiÕm 78%møc b¸n lÎ cña nghµnh th-¬ng
nghiÖp,64%khèi l-îng vËn chuyÓn hµnh kh¸ch vµ hµng ho¸."1
C¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cã rÊt nhiÒu lîi thÕ so víi lo¹i h×nh doanh
nghiÖp lín,®-îc mÖnh danh lµ "doanh nghiÖp ®¸nh nhanh,th¾ng nhanh vµ chuyÓn
h-íng nhanh",nh÷ng ®ãng gãp cña chóng cho nÒn kinh tÕ ®Êt n-íc lµ kh«ng thÓ
1
Nh÷ng néi dung c¬ b¶n vÒ qu¶n trÞ doanh nghiÖp võa vµ nhá-PGS.TS §ång Xu©n Ninh vµ Ths Vò Kim Dòng
®ång chñ biªn.Tr-êng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n-Hµ néi 1/2000
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
phñ nhËn.Song trªn thùc tÕ,doanh nghiÖp võa vµ nhá kh«ng ph¶i lµ kh«ng cã h¹n
chÕ,kh«ng ph¶i lµ kh«ng gÆp khã kh¨n.Mét trong nh÷ng khã kh¨n lín nhÊt cña
c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ViÖt nam ®ã lµ kh¶ n¨ng h¹n hÑp vÒ mÆt tµi chÝnh
vµ n¨ng lùc,tr×nh ®é qu¶n trÞ tµi chÝnh cña phÇn lín chñ doanh nghiÖp cßn nhiÒu
yÕu kÐm.
Tiªu chÝ ph©n doanh nghiÖp ë ViÖt nam ®-îc thùc hiÖn theo c«ng v¨n sè
681/CP-KTN do chÝnh phñ ban hµnh ngµu 20 th¸ng 6 n¨m 1998;theo ®ã doanh
nghiÖp võa vµ nhá lµ nh÷ng doanh nghiÖp cã vèn ®iÒu lÖ d-íi 5 tû
§ång(378600USD)vµ cã sè lao ®éng d-íi 200 ng-êi.Nh- vËy,tiªu chÝ c¬ b¶n ®Ó
x¸c ®Þnh doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ sè lao ®éng Ýt vµ qui m« vèn nhá.
2.Thùc tr¹ng tµi chÝnh vµ qu¶n trÞ tµi chÝnh trong doanh nghiÖp võa vµ
nhá ViÖt nam
Nh- trªn ®· tr×nh bµy,doanh nghiÖp võa vµ nhá chiÕm sè l-îng lín trong
tæng sè doanh nghiÖp ë ViÖt nam vµ chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc
ngoµi quèc doanh;chóng tån t¹i ®-íi nhiÒu h×nh thøc phong phó,trong ®ã chñ
yÕu lµ Doanh nghiÖp t- nh©n,C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n,C«ng ty cæ phÇn vµ
Hîp t¸c x·.B¶ng sè liÖu sau ®©y cho thÊy sè l-îng,qui m« vèn vµ c¶ xu ph¸t triÓn
cña c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp míi ®-îc thµnh lËp trong giai ®o¹n tõ n¨m 1991
®Õn n¨m1997(b¶ng 2.1):
Theo sè liÖu b¶ng 2.1,trong kho¶ng thêi gian tõ n¨m 1991 ®Õn n¨m1997,tøc
lµ sau khi LuËt c«ng ty vµ LuËt doanh nghiÖp nhµ n-íc ®-îc ban hµnh vµ cã hiÖu
lùc,cã tíi gÇn 41.000 doanh nghiÖp ®-îc thµnh lËp.Trong ®ã chñ yÕu lµ hai lo¹i
h×nh doanh nghiÖp t- nh©n(gÇn 24.000 doanh nghiÖp,chiÕm 58.93%)vµ c«ng ty
tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n(gÇn 10.000 doanh nghiÖp,chiÕm 24.45%).Cïng víi sù gia
t¨ng vÒ sè l-îng doanh nghiÖp qua c¸c n¨m th× tæng sè vèn còng ngµy mét lín
h¬n.Sè liÖu vÒ quy m« vèn trung b×nh cña c¸c doanh nghiÖp míi thµnh lËp ®-îc
cho ë b¶ng 2.2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
N¨m
Tæng
Doanh nghiÖp t-
C«ng ty TNHH
C«ng ty cæ phÇn
Doanh nghiÖp nhµ
nh©n
n-íc
Sè
Vèn(Tr
Sè
Vèn(Tr
Sè
Vèn9(Tr
Sè
Vèn(Tr
Sè
Vèn(Tr
l-îng
®ång)
l-îng
®ång)
l-îng
®ång)
l-îng
®ång)
l-îng
®ång)
1991
109
119.791
69
12.059
36
27.141
4
78.600
1992
5.170
8.239.292
2.858
608.772
1.064
1.506826
56
929.456
1.192
5.196.296
1993 10.670
33.055.123
5.265
975.901
2.104 1.930.378
40
569.015
3.261
29.577.836
1994
7.527
17.817.942
5.306
846.088
1.840 1.452.289
25
1.240.739
356
14.276.832
1995
6.592
31.925.856
4.076
830.892
2.047 1.658.290
35
402.226
434
29.032.453
1996
6.172
20.899.686
3.696
659.893
1.753 1.433.791
39
428.123
684
18.375.893
1997
4.227
8.630.623
2.607
475.176
1.064 1.098.438
22
229.066
584
6.825.916
Tæng 40.517 120.688.313 23.877 4.408.731 9.908 9.107.143
221
3.837.225 6.511 103.285.256
B¶ng 2.1-Sè l-îng vµ vèn cña doanh nghiÖp míi thµnh lËp
N¨m
Tæng
Doanh
C«ng ty
C«ng ty cæ
Doanh nghiÖp
nghiÖp t-
TNHH
phÇn
nhµ n-íc
nh©n
1991
1.080,73
174,77
753,92
19.650,00
1992
1.583,16
212,99
1.416,19
16.526,00
4.359,31
1993
2.947,81
185,36
917,48
14.225,38
9.070,17
1994
2.323,57
159,46
789,29
49.629,56
40.103,46
1995
4.796,78
203,85
810,11
11.492,17
66.895,05
1996
3.301,78
178,54
817,90
10.977,51
26.865,34
1997
2.017,00
182,27
1.032,37
10.412,09
11.688,26
Tæng thÓ
2.979,95
184,64
919,17
17.525,90
15.863,256
Nguån:tÝnh to¸n theo sè liÖu b¶ng 2.1
B¶ng 2.2:Qui m« vèn trung b×nh cña c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp
Nh- vËy,qui m« vèn trung b×nh cña mét doanh nghiÖp t- nh©n vµo kho¶ng
h¬n 184 triÖu §ång(=4.408.731Tr §ång/23.877Doanh nghiÖp),chØ b»ng 1,16%vèn trung
b×nh cña mét doanh nghiÖp nhµ n-íc;qui m« vèn trung b×nh cña mét c«ng ty
tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n kho¶ng h¬n 900 Tr §ång(=9.107.143Tr
§ång
/9.908Doanh
),b»ng 5,79%vèn trung b×nh cña mét doanh nghiÖp nhµ n-íc.Qui m« vèn nhá
nghiÖp
.PDF 
31 
86 
64 
