Tài liệu ứng dụng phần mềm powerpoint trong thiết kế, giảng dạy bộ môn ngữ văn

A. §Æt vÊn ®Ò I. C¬ së khoa häc øng dông c«ng nghÖ tin häc nãi chung vµ phÇn mÒm d¹y häc nãi riªng vµo ho¹t ®éng gi¶ng d¹y, häc tËp ®ang ®îc sù quan t©m ®¨c biÖt cña ngµnh gi¸o dôc víi chñ ®Ò n¨m häc “ øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong gi¶ng d¹y vµ häc tËp”. Thùc tÕ ®· chøng minh, c«ng nghÖ tin häc ®em l¹i hiÖu qu¶ rÊt lín trong qu¸ tr×nh d¹y häc. Gi¸o viªn tiÕp cËn vµ sö dông c«ng nghÖ th«ng tin lµm cho giê d¹y trë nªn thó vÞ vµ hÊp dÉn, häc sinh høng thó vµ tÝch cùc tham gia ho¹t ®éng t×m tßi häc hái. II. TÝnh cÇn thiÕt cña chuyªn ®Ò: Sö dông phÇn mÒm trong ho¹t ®éng d¹y häc còng lµ mét yªu cÇu trong ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc nh»m tÝch cùc ho¸ c¸c ho¹t ®éng cña häc sinh víi sù trî gióp cña c¸c ph¬ng tiÖn d¹y häc hiÖn ®¹i. ë nhµ trêng THCS c«ng nghÖ th«ng tin ®· ®îc sö dông vµo c¸c bé m«n tù nhiªn nh: to¸n, lÝ, hãa...víi c¸c phÇn mÒm: Paintbrush, Powerpoint, .. Riªng ®èi víi bé m«n Ng÷ v¨n, víi ®Æc thï cña bé m«n, c¸c ®å dïng trùc quan hÇu nh kh«ng cã, tranh ¶nh minh häa trong s¸ch gi¸o khoa kh«ng nhiÒu l¹i tèi mµu, khã quan s¸t vµ c¶m nhËn nhÊt lµ c¸c ph©n m«n ®ù¬c coi lµ “kh« khan” nh phÇn v¨n b¶n. V× vËy ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn gi¸o viªn ph¶i chuÈn bÞ, su tËp tranh ¶nh, ®å dïng d¹y häc minh häa rÊt vÊt v¶ mµ hiÖu qu¶ cha ®îc cao. III. Môc ®Ých Qua thùc tÕ gi¶ng d¹y m«n Ng÷ v¨n líp 8, t«i kh«ng khái b¨n kho¨n, suy nghÜ: “Lµm thÕ nµo ®Ó x©y dùng ®îc mét giê d¹y Ng÷ v¨n tèt nhÊt võa ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña m«n häc, võa phï hîp víi häc sinh cña m×nh ®Ó c¸c em cã høng thó khi häc m«n nµy, yªu v¨n vµ t×m thÊy niÒm say mª ®èi víi bé m«n”? Nhê sù quan t©m gióp ®ì cña phßng gi¸o dôc huyÖn Yªn L¹c còng nh cña nhµ trêng, t«i ®· ®îc båi dìng tin häc. Tõ nh÷ng ®iÒu ®· tiÕp thu ®îc, t«i nhËn thÊy cÇn m¹nh d¹n øng dông c«ng nghÖ tin häc vµo viÖc thiÕt kÕ bµi gi¶ng vµ gi¶ng d¹y bé m«n Ng÷ v¨n víi sù hç trî cña c¸c phÇn mÒm trong ®ã cã phÇn mÒm Powerpoint , kÕt hîp víi c¸c ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i nh m¸y vi tÝnh, m¸y chiÕu projector....®Ó lµm cho giê d¹y häc t¬i vui, hÊp dÉn vµ míi mÎ h¬n. C¸ch lµm ®ã cßn cã t¸c dông thùc sù cho viÖc n©ng cao chÊt lîng d¹y häc v¨n ë nhµ trêng THCS. IV. §èi tîng, ph¹m vi, kÕ ho¹ch nghiªn cøu Powerpoint lµ phÇn mÒm c«ng cô gióp cho gi¸o viªn cã thÓ tù x©y dùng ®îc c¸c bµi gi¶ng trªn m¸y tÝnh mét c¸ch nhanh chãng vµ hiÖu qu¶. So víi c¸c c«ng cô kh¸c, 1 Powerpoint chó träng h¬n trong viÖc t¹o ra c¸c bµi gi¶ng cã ©m thanh, h×nh ¶nh, chuyÓn ®éng vµ t¬ng t¸c...phï hîp víi mäi ®èi tîng häc sinh. Víi ®Ò tµi nµy, t«i kh«ng cã tham väng viÕt tÊt c¶ vÒ c«ng dông cña phÇn mÒm Powerpoint trong thiÕt kÕ vµ gi¶ng d¹y Ng÷ v¨n v× sù hiÓu biÕt vÒ tin häc cßn h¹n chÕ. Tõ thùc tÕ nh÷ng viÖc ®· lµm ®îc t«i m¹nh d¹n ®a ra nh÷ng ý kiÕn ®Ó ®ång nghiÖp trao ®æi bµn b¹c, rót ra kinh ngiÖm vµ vËn dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ c¸c ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i vµo c«ng t¸c chuyªn m«n nghiÖp vô. §ã chÝnh lµ lÝ do t«i chän ®Ò tµi: “ ứng dụng phần mềm Powerpoint trong thiết kế, giảng dạy bộ môn Ngữ văn”phÇn v¨n häc níc ngoµi. §Ò tµi nµy ®îc t«i thö nghiÖm vµ thùc hµnh trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n líp 8 tõ ®Çu n¨m häc 2008-2009 B. Néi dung I. C¬ së lý luËn Nh t«i ®· tr×nh bµy ë trªn, sö dông phÇn mÒm vµo thiÕt kÕ vµ gi¶ng d¹y Ng÷ v¨n lµ mét trong nh÷ng ph¬ng ph¸p d¹y häc míi cÇn ®îc øng dông ®Ó ®em l¹i kÕt qu¶ tèt nhÊt trong viÖc d¹y vµ häc. §ã cßn lµ mét c¸ch tiÕp cËn c«ng nghÖ th«ng tin ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, m¹nh d¹n tiÕp thu vµ sö dông tin häc trong nhµ trêng cña c¶ gi¸o viªn vµ häc sinh. II. Thùc tr¹ng vÊn ®Ò Tríc ®©y, trong c¸c tiÕt d¹y Ng÷ v¨n, t«i ®· sö dông ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i nh m¸y chiÕu Overhead, kÕt hîp víi b¨ng h×nh...rÊt cång kÒnh, vÊt v¶ nhng hiÖu qu¶ cha cao. Tõ khi lµm quen víi tin häc vµ tiÕp cËn víi phÇn mÒm Powerpoint t«i nhËn thÊy Powerpoint cã giao diÖn ®îc thiÕt kÕ trùc quan vµ dÔ dïng, ng«n ng÷ giao tiÕp vµ phÇn phô trî ®Òu b»ng tiÕng ViÖt, nªn rÊt phï hîp víi gi¸o viªn kh«ng giái tin häc vµ ngo¹i ng÷. Powerpoint cho phÐp nhËp c¸c d÷ liÖu v¨n b¶n, c«ng thøc, c¸c file d÷ liÖu multimedia (h×nh ¶nh, mµu s¾c, ©m thanh, phim, ho¹t h×nh Flash...), sau ®ã l¾p ghÐp c¸c d÷ liÖu, s¾p xÕp thø tù, c¨n chØnh h×nh ¶nh, t¹o c¸c hiÖu øng chuyÓn ®éng vµ biÕn ®æi, thùc hiÖn c¸c t¬ng t¸c víi ngêi dïng. Víi nh÷ng tÝnh n¨ng trªn khi thÓ hiÖn bµi gi¶ng ®îc thiÕt kÕ víi phÇn mÒm nµy, giê häc sÏ trë nªn sèng ®éng, thu hót sù chó ý cña häc sinh vµo bµi d¹y. §©y còng lµ c¬ së ®Ó häc sinh ph¸t huy tÝnh ®éc lËp, tù gi¸c, tÝch cùc trong häc tËp. Powerpoint cho phÐp chän nhiÒu kiÓu giao diÖn (spin) gi¸o viªn cã thÕ lùa chän c¸c giao diÖn kh¸c nhau cho bµi gi¶ng, tuú thuéc vµo bµi häc, m«n häc vµ ý thÝch cña gi¸o viªn. 2 Víi giao diÖn tr¾ng th× bµi gi¶ng chØ cã 2 nót Next, Back ë díi bªn ph¶i ®Ó chuyÓn ®æi gi÷a c¸c trang mµn h×nh.(chøc n¨ng t¬ng ®¬ng nh violet), c¸c t liÖu trong giao diÖn sÏ ®îc hiÓn thÞ to h¬n, tuy nhiªn viÖc theo dâi vµ thay ®æi c¸c môc sÏ khã kh¨n h¬n. C¸c kiÓu giao diÖn kh¸c sÏ hiÖn râ c¸c ho¹t ®éng ë trªn cïng cña giao diÖn vµ c¸c phÇn môc trong tõng ho¹t ®éng phÝa bªn tr¸i cña giao diÖn, t¹o ®iÒu kiÖn dÔ dµng cho thao t¸c cña gi¸o viªn khi gi¶ng d¹y. Powerpoint sö dông linh ho¹t nªn font ch÷ trong c¸c s¶n phÈm bµi gi¶ng ®Òu ®Ñp, dÔ nh×n vµ æn ®Þnh trªn mäi m¸y tÝnh. Trong qu¸ tr×nh so¹n gi¸o ¸n Powerpoint cßn cung cÊp s½n nhiÒu mÉu bµi tËp chuÈn thêng ®îc sö dông trong s¸ch gi¸o khoa vµ s¸ch bµi tËp nh:  Bµi tËp tr¾c nghiÖm, gåm cã c¸c lo¹i: mét ®¸p ¸n ®óng, nhiÒu ®¸p ¸n ®óng, c©u hái ghÐp ®«i, chän ®óng/ sai,...  Bµi tËp « ch÷: häc sinh ph¶i tr¶ lêi c¸c « ch÷ hµng ngang ®Ó t×m ra « ch÷ hµng däc.  Bµi tËp kÐo th¶ ch÷/ kÐo th¶ h×nh ¶nh: häc sinh ph¶i kÐo th¶ c¸c ®èi tîng nµy vµo ®óng nh÷ng vÞ trÝ ®îc qui ®Þnh tríc trªn mét h×nh ¶nh hoÆc mét ®o¹n v¨n b¶n. Bµi tËp nµy cßn cã thÓ thÓ hiÖn díi d¹ng bµi tËp ®iÒn khuyÕt hoÆc Èn/ hiÖn. Ngoµi ra Powerpoint cßn hç trî sö dông rÊt nhiÒu c¸c slaider cho tõng m«n häc, gi¸o viªn cã thÓ t¹o ®îc nh÷ng trang bµi gi¶ng chuyªn nghiÖp mét c¸ch dÔ dµng:  VÏ ®å thÞ hµm sè  VÏ h×nh häc  Ng«n ng÷ lËp tr×nh m« pháng Sau khi so¹n th¶o xong bµi gi¶ng trªn phÇn mÒm Powerpoint gi¸o viªn cã thÓ xuÊt bµi gi¶ng ra thµnh mét th môc chøa file, chøc n¨ng nµy xuÊt bµi gi¶ng ®ang so¹n th¶o ra thµnh mét s¶n phÈm ch¹y ®éc lËp, cã thÓ copy vµo ®Üa mÒm, USB hoÆc ®Üa CD ®Ó ch¹y trªn c¸c m¸y tÝnh kh¸c th«ng qua chong tr×nh Powerpoint. Víi chøc n¨ng nµy ta cã thÓ liªn kÕt víi c¸c bµi gi¶ng ®îc t¹o b»ng Powerpoint hoÆc c¸c c«ng cô kh¸c cã hç trî liªn kÕt. Ngoµi ra phÇn mÒm cßn cã chøc n¨ng ®ãng gãi bµi gi¶ng phÇn mÒm sÏ ch¹y díi d¹ng giao diÖn Web vµ cã thÓ ®a lªn Website cña trêng (c¸ nh©n) nhê vËy gi¸o viªn cã thÓ truy cËp sö dông bµi gi¶ng cña m×nh th«ng qua Internet ë mäi n¬i mäi lóc mµ kh«ng cÇn mang theo ®Üa mÒm, USB hoÆc ®Üa CD. 3 ViÖc sö dông ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i mét c¸ch hîp lý, khoa häc sÏ rót ng¾n kho¶ng c¸ch gi÷a lý thuyÕt víi thùc hµnh vµ lµm cho qu¸ tr×nh nhËn thøc cña häc sinh ®îc cô thÓ h¬n. C¸c em lÜnh héi tri thøc mét c¸ch ®Çy ®ñ chÝnh x¸c h¬n ®ång thêi cñng cè, më réng, kh¾c s©u vµ n©ng cao kiÕn thøc c¬ b¶n cho c¸c em. III. Kinh nghiÖm sö dông phÇn mÒm Powerpoint trong thiÕt kÕ vµ gi¶ng d¹y Ng÷ v¨n III.1. C¸c bíc tiÕn hµnh: Khi thiÕt kÕ bµi gi¶ng Ng÷ v¨n, còng nh c¸c phÇn mÒm kh¸c t«i cã thÓ tiÕn hµnh mét sè bíc nh sau: Bíc 1. T¹o trang b×a: T¹o trang b×a giíi thiÖu bµi gi¶ng (chøa tiªu ®Ò bµi gi¶ng, tªn gi¸o viªn gi¶ng d¹y...) ®©y lµ mµn h×nh kh«ng cã giao diÖn ngoµi (néi dung phãng to toµn mµn h×nh). Vµo ®Çu tiÕt häc, phÇn mÒm bµi gi¶ng chØ hiÖn trang b×a, khi tiÕt d¹y b¾t ®Çu chØ cÇn click chuét, lóc ®ã néi dung bµi gi¶ng sÏ hiÖn ra. vÝ dô: ChiÕc l¸ cuèi cïng (O. Hen-ri) Gi¸o viªn: ........ Trêng : ViÖc thiÕt kÕ trang b×a gi¸o viªn cã thÓ sö dông c¸c file h×nh ¶nh, ©m thanh (nh¹c) cã s½n, sö dông tranh vÏ, hoÆc tËn dông ngay tranh vÏ cã trong s¸ch gi¸o khoa (®· qua sö lý mµu s¾c, h×nh ¶nh b»ng photosop) lµm nÒn cho trang b×a. C¸ch lµm nµy cã thÓ kh¾c phôc nhîc ®iÓm cña tranh ¶nh ®en tr¾ng trong s¸ch gi¸o khoa. Bíc 2. Néi dung bµi gi¶ng Tuú theo m«n d¹y ®Ó x©y dùng bµi gi¶ng theo c¸c ho¹t ®éng  Ho¹t ®éng 1. KiÓm tra bµi cò vµ giíi thiÖu bµi míi.  Ho¹t ®éng 2. T×m hiÓu v¨n b¶n (hoÆc h×nh thµnh kiÕn thøc míi)  Ho¹t ®éng 3.Tæng kÕt (hoÆc luyÖn tËp) 4  Ho¹t ®éng 4. Cñng cè  Ho¹t ®éng 5. Híng dÉn vÒ nhµ VÝ dô: Ho¹t ®éng 1 KiÓm tra bµi cò *Sö dông kiÓu bµi tËp ®iÒn khuyÕt ®Ó kiÓm tra lý thuyÕt. VÝ dô: H·y chän tõ, côm tõ thÝch hîp ®Ó ®iÒn vµo chç trèng trong c©u sau:  V¨n b¶n thuyÕt minh lµ kiÓu v¨n b¶n th«ng dông trong mäi lÜnh vùc ®êi sèng nh»m cung cÊp .......... ....vÒ ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt, nguyªn nh©n ... cña c¸c hiÖn tph¬ng thøc îng vµ sù vËt trong tù nhiªn, x· héi b»ng tr×nh bµy, giíi thiÖu, gi¶i thÝch.  Tri thøc trong v¨n b¶n thuyÕt minh ®ßi hái kh¸ch quan,......................, h÷u Ých cho con ngêi,.  V¨n b¶n thuyÕt minh cÇn ®îc................... ...chÝnh x¸c, râ rµng, chÆt chÏ vµ hÊp dÉn. Häc sinh khi click chuét vµo c¸c « trèng .......... th× ngay t¹i ®ã sÏ xuÊt hiÖn mét « nhËp liÖu, cho phÐp nhËp ph¬ng ¸n ®óng vµo. Khi kiÓm tra ®é chÝnh x¸c cña c¸c ph¬ng ¸n, m¸y tÝnh sÏ bá qua sù kh¸c biÖt vÒ ch÷ hoa, ch÷ thêng vµ sè lîng dÊu c¸ch gi÷a c¸c tõ. HoÆc dïng kiÓu bµi tËp tr¾c nghiÖm “ghÐp ®«i” VÝ dô: H·y kÐo mçi ý ë cét ph¶i ®Æt vµo mét dßng t¬ng øng sau mçi ý ë cét tr¸i ®Ó cho kÕt qu¶ ®óng. C©u hái Tr¶ lêi “ThuÕ m¸u” s¸ng t¸c n¨m............................. “Tøc c¶nh P¾c Bã”s¸ng t¸c n¨m.................. “C¶nh khuya” s¸ng t¸c n¨m.......................... “Ng¾m tr¨ng” s¸ng t¸c n¨m.......................... 1947 1942 1941 1939 Giíi thiÖu bµi míi (tuú theo ph©n m«n, theo bµi) gi¸o viªn cã thÓ sö dông h×nh ¶nh cã liªn quan ®Õn néi dung bµi häc, ®ã lµ nh÷ng tranh ¶nh, phim ®éng cho häc sinh xem, quan s¸t tõ ®ã giíi thiÖu néi dung bµi häc ®Ó t¹o t©m thÕ cho häc sinh. H×nh ¶nh trùc quan sinh ®éng gióp t«i vµo bµi míi tù nhiªn h¬n vµ ®Æc biÖt g©y høng thó cho häc sinh ®i vµo t×m hiÓu t¸c phÈm.( h×nh ¶nh c¸c nhµ v¨n, nhµ th¬ hayc¸c tranh ¶nh liªn quan ®Õn bµi häc) VÝ dô. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu v¨n b¶n . ................. 5 T×m hiÓu kh¸i qu¸t v¨n b¶n.  Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ t¸c phÈm, ta cã thÓ ®a ch©n dung nhµ v¨n, mét sè t¸c phÈm tiªu biÓu vµ vµi nÐt vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm.(chän ¶nh mµu nh»m t¸c ®éng tíi trùc quan cña häc sinh)  §äc t¸c phÈm gi¸o viªn sö dông c¸c bµi ®äc diÔn c¶m, ®äc nghÖ thuËt tõ c¸c ®Üa CD, VCD ®îc cung cÊp hay ghi ©m chÝnh giäng ®äc chuÈn cña m×nh, cña ®ång nghiÖp trong trêng vµo bµi d¹y. ViÖc sö dông ©m thanh Powerpoint rÊt tiÖn dông v× ta cã thÓ t¹o mét c«ng cô ®Ó t¾t, më, ®iÒu chØnh ©m thanh to hay nhá, nhanh hay chËm... trªn chÝnh trang bµi gi¶ng ®ang sö dông. VÝ dô. Ho¹t ®éng 3. (Tæng kÕt, luyÖn tËp) *Tæng kÕt: Gi¸o viªn cã thÓ ®a c¸c d¹ng biÓu b¶ng s¬ ®å tæng hîp lªn mµn h×nh ®Ó häc sinh tiÖn theo dâi tõ ®ã rót ra néi dung ghi nhí. Bø¬c3 §ãng gãi bµi gi¶ng ThiÕt kÕ bµi gi¶ng xong gi¸o viªn thùc hiÖn thao t¸c ®ãng gãi bµi gi¶ng. XuÊt bµi gi¶ng ra thµnh mét th môc chøa file - coppy vµo ®Üa mÒm, USB, hoÆc ®Üa CD ®Ó thuËn lîi cho viÖc sö dông trªn mäi m¸y vi tÝnh. Lu ý Khi thiÕt kÕ bµi gi¶ng nªn sö dông kiÓu ch÷, fonts ch÷, mµu nÒn hoÆc vÏ thªm c¸c h×nh ¶nh minh ho¹ cho phï hîp víi bµi d¹y nh»m môc ®Ých nhÊn vµo nh÷ng néi dung quan träng cña vÊn ®Ò, qua ®ã kh¾c s©u kiÕn thøc c¬ b¶n. Lùa chän kiÓu hiÖu øng chuyÓn ®éng cho ch÷ viÕt vµ h×nh ¶nh thªm sinh ®éng hÊp dÉn. Víi c¸ch chuÈn bÞ nh vËy, t«i thÊy giê d¹y lu«n ®¹t hiÖu qña cao, cßn gi¸o viªn chñ ®éng lùa chän néi dung thÝch hîp ®Ó ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc. III.2 Bµi d¹y minh ho¹. TuÇn 8 Bµi 8 TiÕt 29 ChiÕc l¸ cuèi cïng O-hen-riA. Môc tiªu bµi d¹y : HiÓu râ søc m¹nh cña t×nh yªu th¬ng con ngêi, th¬ng yªu nh÷ng ngêi nghÌo khæ, søc m¹nh c¸i ®Ñp, cña t×nh yªu cuéc sèng ®· kÕt thµnh mét t¸c phÈm héi ho¹ kiÖt t¸c. T tëng chñ ®Ò s©u s¾c Êy ®îc thÓ hiÖn b»ng nghÖ thuËt ®äc ®¸o. Sù s¾p xÕp c¸c t×nh huèng khÐo lÐo dÉn ®Õn sù ®¶o ngîc t×nh huèng hai lÇn. §ã chÝnh lµ sù hÊp dÉn ®Æc biÖt cña ®o¹n trÝch nµy - RÌn kü n¨ng ®äc, kÓ chuyÖn diÔn c¶m, ph©n tÝch c¸c nh©n vËt vµ t×nh huèng truyÖn 6 - Gi¸o dôc t×nh yªu th¬ng , ®ïm bäc, t×nh c¶m b¹n bÌ, gia ®×nh, t×nh yªu th¬ng ®èi víi nh÷ng ngêi nghÌo khæ. B. ChuÈn bÞ. - Gi¸o viªn: Tham kh¶o tËp truyÖn ng¾n cña O Hen-ri, ¶nh ch©n dung O Hen-ri, bµi gi¶ng. - Häc sinh: Su tÇm c¸c bøc tranh minh ho¹''ChiÕc l¸ cuèi cïng'' C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc: 1.æn ®Þnh tæ chøc: 8B 8D 2. KiÓm tra bµi cò : ? BiÖn ph¸p nghÖ thuËt ®èi s¸nh – t¬ng ph¶n vµ song song gi÷a hai nh©n vËt ®îc thÓ hiÖn mét c¸ch triÖt ®Ó vµ toµn diÖn trong ®o¹n trÝch “ §«n Ki H« Tª” nh thÕ nµo vµ cã t¸c dông g×? 3. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi míi : V¨n häc MÜ lµ mét nÒn v¨n häc trÎ nhng ®· xuÊt hiÖn nh÷ng nhµ v¨n kiÖt xuÊt nh: Gi¾c – l¬n - §¬n …Trong sè ®ã tªn tuæi cña O-Hen-ri næi bËt lªn nh mét t¸c gi¶ truyÖn ng¾n tµi danh. “ChiÕc l¸ cuèi cïng” lµ mét trong nh÷ng truyÖn ng¾n híng vµo cuéc sèng nghÌo khæ bÊt h¹nh cña nghÖ nh©n MÜ ,nh÷ng ngêi ®îc coi lµ ®¼ng cÊp cao trong x· héi lÊy.søc m¹nh cña nghÖ thuËt ch©n chÝnh ®em l¹i niÒm tin cho con ngêi Ho¹t ®«ng1 - Gi¸o viªn ®äc mÉu. ? GV gäi 1-2 häc sinh ®äc I. §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch 1.§äc – Tãm t¾t v¨n b¶n : *§äc: - Häc sinh ®äc v¨n b¶n - Ph©n biÖt lêi kÓ, t¶; cuèi truyÖn ®äc víi giäng xóc ®éng. * Tãm t¾t v¨n b¶n - Gi«n-xi èm nÆng vµ n»m ®îi chiÕc l¸ cuèi cïng cña c©y thêng xu©n bªn cöa sæ rông, khi ®ã c« sÏ chÕt. - Nhng qua mét buæi s¸ng vµ 1 ®ªm ma giã phò phµng, chiÕc l¸ cuèi cïng vÉn kh«ng rông. §iÒu ®ã khiÕn Gi«n-xi tho¸t khái ý nghÜ vÒ c¸i chÕt. - 1 ngêi b¹n g¸i ®· cho Gi«n-xi biÕt chiÕc l¸ cuèi cïng chÝnh lµ bøc tranh ho¹ sÜ giµ B¬-men ®· bÝ mËt vÏ trong mét ®ªm ma giã ®Ó cøu Gi«n-xi , trong khi chÝnh cô bÞ chÕt v× sng phæi 2. Chó thÝch: a. T¸c gi¶, t¸c phÈm - Häc sinh ®äc chó thÝch trong SGK tr89 + (1862-1910) - nhµ v¨n MÜ + TruyÖn cña «ng thêng nhÑ nhµng nhng to¸t lªn tinh thÇn nh©n ®¹o cao c¶, t×nh th¬ng yªu ngêi nghÌo khæ, rÊt c¶m ®éng ? H·y tãm t¾t néi dung v¨n b¶n ''ChiÕc l¸ cuèi cïng'' b»ng 1 ®o¹n v¨n ng¾n. - Gäi häc sinh tãm t¾t - Gäi häc sinh kh¸c nhËn xÐt - Gi¸o viªn ®¸nh gi¸, khuyÕn khÝch ? Em hiÓu g× vÒ cuéc ®êi O Hen-ri - Gi¸o viªn giíi thiÖu thªm: + Cha «ng lµ thµy thuèc, mÑ «ng qua ®êi khi «ng míi lªn 3; 15 tuæi ®· ph¶i th«i häc, ®i lµm ë mét hiÖu thuèc, sau ®ã lµm nh©n viªn kÕ to¸n, vÏ tranh, thñ quü ng©n hµng, sau ®ã ph¶i ®i tï vµ vÒ sau «ng s¸ng t¸c v¨n häc. + ¤ng thêng sö dông kiÓu ®¶o ngîc t×nh thÕ 2 lÇn 1 c¸ch ®ét ngét, bÊt ngê * TruyÖn cña «ng thêng to¸t lªn tinh - §o¹n trÝch lµ phÇn cuèi cña ''ChiÕc l¸ thÇn nh©n ®¹o cao c¶. cuèi cïng'' ? Em hiÓu g× vÒ v¨n b¶n ®îc häc. 7 - GV yªu cÇu häc sinh gi¶i thichÝch b. Tõ khã: ( SGK) mét sè tõ khã( SGK) Ho¹t ®«ng2 II. T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Ph¬ng thøc biÓu ®¹t - Ph¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh cña v¨n - Tù sù b¶n lµ g×? 2. Bè côc. - 3 phÇn: ? H·y t×m bè côc cña ®o¹n trÝch. + Tõ ®Çu  kiÓu Hµ Lan: Gi«n-xi ®îi c¸i chÕt. + tiÕp  vÞnh Na-pl¬: Gi«n-xi vît qua c¸i chÕt. + cßn l¹i: BÝ mËt cña chiÕc l¸ cuèi cïng 3. Ph©n tÝch. a. DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña Gi«n-xi. ? PhÇn tãm t¾t vµ ®o¹n trÝch giíi thiÖu - Gi«n-xi lµ mét c« g¸i trÎ, 1 ho¹ sÜ trÎ, Gi«n-xi ®ang ë trong t×nh tr¹ng nh thÕ c« ®ang bÞ sng phèi nÆng. - BÖnh tËt vµ ®ãi nghÌo vµ sù cè g¾ng nµo . ? T×nh tr¹ng ®ã khiÕn c« cã t©m tr¹ng mµ kh«ng thµnh ®¹t ®iÒu ®ã khiÕn c« ch¸n n¶n vµ m¾c bÖnh. nh thÕ nµo. - C« g¾n sù kÐo dµi sù sèng cña m×nh víi nh÷ng chiÕc l¸, ChiÕc l¸ cuèi cïng ? Nh×n c©y thêng xu©n rông l¸, c« cã rông xuèng th× c« còng chÕt; c« h¬i ng¹c nhiªn khi chiÕc l¸ cuèi cïng cha suy nghÜ nh thÕ nµo. rông råi tin r»ng ®ªm tíi nã nhÊt ®Þnh sÏ rông vµ c« còng l×a ®êi - Häc sinh th¶o luËn nhãm, tr×nh bµy. - Häc sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt. - Hìng dÉn häc sinh th¶o luËn nhãm (theo bµn) ? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i viÕt ''Khi trêi võa höng s¸ng th× Gi«n-xi, con ngêi tµn nhÉn l¹i ra lÖnh kÐo mµnh lªn'' . Hµnh ®éng nµy thÓ hiÖn t©m tr¹ng g× cña c«? - Cã ph¶i c« lµ ngêi tµn nhÉn kh«ng? - Gi«n-xi tµn nhÉn, thê ¬, l¹nh lïng víi chÝnh m×nh, víi cuéc sèng ®ang t¾t dÇn trong c¬ thÓ m×nh nªn c« kh«ng mÊy quan t©m ®Õn sù lo l¾ng, ch¨m sãc cña b¹n. §iÒu ®ã lµ do c« bÖnh tËt vµ thiÐu nghÞ lùc. - ChiÕc l¸ vÉn cßn ? Sau ®ªm ma giã d÷ déi, c« ph¸t hiÖn - Ng¹c nhiªn, nh×n nã håi l©u, gäi Xiu quÊy ch¸o, muèn uèng chót rîu, muèn ra ®iÒu g×. vÏ, h«m sau th× hoµn toµn qua c¬n nguy ? T©m tr¹ng cña c« nh thÕ nµo. hiÓm  c« ®· muèn sèng, ®· vui vµ ®· sèng - C« kh©m phôc sù gan gãc, kiªn cêng - Tæ chøc häc sinh th¶o luËn: ? Nguyªn nh©n lµm Gi«n-xi khái søc sèng m·nh liÖt, bÒn bØ cña chiÕc l¸ nã ®· chèng chäi víi giã tuyÕt, thiªn bÖnh. nhiªn kh¾c nghiÖt, b¸m lÊy cuéc sèng ? ViÖc ®ã nãi lªn ®iÒu g×. * Søc sèng dÎo dai, bÒn bØ cña chiÕc l¸ kh«ng chÞu rông xuèng tr¸i ngîc víi ý ®· kÝch thÝch t×nh yªu sù sèng cña c«. ®Þnh bu«ng xu«i, yÕu ®uèi cña m×nh. - Bµi häc: ch÷a bÖnh b»ng nghÞ lùc, Nã ®· ®em l¹i nhiÖt t×nh tuæi trÎ cho c«, t×nh yªu cuéc sèng, ®Êu tranh víi bÖnh chÝnh c« ®· tù ch÷a bÖnh cho m×nh b»ng chiÕc l¸ , b»ng sù thay ®æi tinh tËt kÕt hîp víi thuèc men,... - Liªn hÖ víi 1 vËn ®éng viªn thÕ giíi thÇn 8 b»ng t×nh yªu thÓ thao ®· chiÕn th¾ng bÖnh ung th (An xoong vËn ®éng viªn ®ua xe ®¹p cña MÜ) Häc sinh th¶o luËn tr×nh bµy ? T¹i sao khi nghe Xiu kÓ chuyÖn vÒ - C¸ch kÕt thóc nh vËy truyÖn sÏ cã d c¸i chÕt cña cô B¬-men, t¸c gi¶ kh«ng ©m, ®Ó l¹i trong lßng ngêi ®äc nhiÒu ®Ó Gi«n-xi cã th¸i ®é g×. suy nghÜ vµ nh÷ng dù ®o¸n. TruyÖn sÏ kÐm hay nÕu nhµ v¨n cho chóng ta biÕt cô thÓ Gi«n-xi nghÜ g×, nãi g×, cã hµnh ®éng g× khi nghe Xiu kÓ l¹i c¸i chÕt vµ viÖc lµm cao c¶ cña cô B¬-men * LuyÖn tËp: ? H·y ®ãng vai Gi«n-xi kÓ l¹i t©m tr¹ng cña m×h khi nh×n thÊy chiÕc l¸ cuèi cïng kh«ng bÞ rông. 4. Cñng cè: - Em h·y nªu mét vµi nÐt vÒ nhµ v¨n O. Hen-ri vµ t¸c phÈm : ChiÕc l¸ cuèi cïng. - Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt Gi«n-xi 5. Híng dÉn häc ë nhµ: - KÓ tãm t¾t l¹i v¨n b¶n. - ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ nh©n vËt Gi«n-xi. - So¹n tiÕp phÇn bµi cßn l¹i. c. KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ øng dông tin häc vµo ho¹t ®éng nghiÖp vô cña gi¸o viªn lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p nh»m tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh, lµm c¸c em cã thÓ chñ ®éng tiÕp thu kiÕn thøc, s«i næi häc tËp vµ ®¸p øng yªu cÇu ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc ngµy nay. Muèn ®¹t ®îc ®iÒu ®ã, gi¸o viªn cÇn ph¶i cã lßng nhiÖt t×nh, say mª víi nghÒ nghiÖp, bëi thiÕt kÕ mét gi¸o ¸n ®iÖn tö ®ßi hái ph¶i cã sù ®Çu t vÒ thêi gian, c«ng søc t×m hiÓu, su tÇm t liÖu ®Ó thiÕt kÕ lªn mét bµi gi¶ng cã chÊt lîng Song, t«i thiÕt nghÜ víi lßng t©m huyÕt, yªu nghÒ cña gi¸o viªn céng víi sù hç trî cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh th× viÖc thiÕt kÕ gi¸o ¸n vµ gi¶ng d¹y b»ng c¸c ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i sÏ trë thµnh mét viÖc lµm quen thuéc trong gi¶ng d¹y bé m«n Ng÷ v¨n nãi riªng vµ c¸c m«n häc trong nhµ trêng nãi chung. Trªn ®©y lµ mét vµi kinh nghiÖm nhá cña t«i khi sö dông phÇn mÒm Powerpoint trong thiÕt kÕ vµ gi¶ng d¹y m«n Ng÷ v¨n. T«i rÊt mong ®îc sù nhËn xÐt, ®ãng gãp, cña c¸c vÞ l·nh ®¹o vµ ®ång nghiÖp ®Ó t«i cã ®îc nh÷ng bµi d¹y hoµn thiÖn h¬n . T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n! B×nh §Þnh, ngµy 9 th¸ng 10 n¨m 2008 9 Ngêi viÕt NguyÔn Quang Thµnh 10