Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH
------------------
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
Đề tài:
ỨNG DỤNG THỰC TẾ CỦA UCP 600 VÀ ISBP 681 TRONG VIỆC TẠO LẬP
VÀ KIỂM TRA BỘ CHỨNG TỪ THANH TOÁN THEO PHƯƠNG THỨC
TÍN DỤNG CHỨNG TỪ TẠI MỘT SỐ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
Sinh viên thực hiện
Lớp
Khóa
Giáo viên hướng dẫn
: NGUYỄN THỊ THU GIANG
: TRUNG 2
: K43G - KT & KDQT
: ThS. PHẠM THANH HÀ
HÀ NỘI - 2008
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
B¶NG C¸C Tõ VIÕT T¾T
TTV
KSV
NH
NHTM
NHPPH
NHXN
BCT
NHNo&PTNT
Nam
BIDV
OCB
MB
MSB
Vietcombank
HanoiVCB
VPbank
VIB
GPbank
Techcombank
: Thanh To¸n Viªn
: KiÓm So¸t Viªn
: Ng©n Hµng
: Ng©n Hµng Th¬ng M¹i
: Ng©n Hµng Ph¸t Hµnh
: Ng©n Hµng X¸c NhËn
: Bé Chøng Tõ
: Ng©n Hµng N«ng NghiÖp Vµ Ph¸t TriÓn N«ng Th«n ViÖt
: Ng©n Hµng §Çu T Vµ Ph¸t TriÓn ViÖt Nam
: Ng©n Hµng Ph¬ng §«ng.
: Ng©n Hµng Th¬ng M¹i Cæ PhÇn Qu©n §éi
: Ng©n Hµng Th¬ng M¹i Cæ PhÇn Hµng H¶i
: Ng©n Hµng TMCP Ngo¹i Th¬ng ViÖt Nam
: Ng©n Hµng Ngo¹i Th¬ng Hµ Néi
: Ng©n Hµng Ngoµi Quèc Doanh.
: Ng©n Hµng Quèc TÕ
: Ng©n Hµng DÇu KhÝ Toµn CÇu
: Ng©n Hµng TMCP Kü Th¬ng ViÖt Nam.
2
MôC LôC
LêI NãI §ÇU..................................................................................................1
CH¦¥NG I: KH¸I QU¸T CHUNG VÒ PH¦¥NG THøC TÝN DôNG
CHøNG Tõ, UCP600 Vµ ISBP681...............................................................4
I. Ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ:...........................................4
1. Kh¸i niÖm ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ:........................................4
2. §Æc ®iÓm cña ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ:.................................11
3. C¸c lo¹i th tÝn dông chñ yÕu:...........................................................15
4. Vai trß cña ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ trong th¬ng m¹i quèc tÕ.
.................................................................................................................17
II. UCP 600 vµ ISBP 681.........................................................................22
1. Sù cÇn thiÕt ph¶i ra ®êi UCP 600 vµ ISBP 681...............................22
2. §Æc ®iÓm lÇn söa ®æi thø 6 cña UCP...............................................24
III. ¶nh hëng cña UCP 600 vµ ISBP 681 ®Õn ho¹t ®éng
th¬ng m¹i quèc tÕ:........................................................................26
1. ¶nh hëng ®Õn th¬ng m¹i quèc tÕ nãi chung:...................................26
2. ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i.................27
3. ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu. .28
CH¦¥NG 2....................................................................................................31
THùC TIÔN ¸P DôNG UCP 600 Vµ ISBP 681 TRONG VIÖC T¹O
LËP Vµ KIÓM TRA Bé CHøNG Tõ THANH TO¸N T¹I MéT Sè NG
¢N HµNG TH¦¥NG M¹I..........................................................................31
I. Thùc tiÔn ¸p dông UCP 600 vµ ISBP 681 trong viÖc t¹o lËp vµ kiÓm
tra bé chøng tõ thanh to¸n t¹i mét sè ng©n hµng th¬ng m¹i................31
1. Khi ng©n hµng th¬ng m¹i lµ ng©n hµng ph¸t hµnh L/C:...............31
2. Khi ng©n hµng th¬ng m¹i lµ ng©n hµng th«ng b¸o........................39
3. Khi ng©n hµng th¬ng m¹i lµ ng©n hµng x¸c nhËn..........................47
4. Khi ng©n hµng th¬ng m¹i lµ ng©n hµng th¬ng lîng thanh to¸n....52
II. §¸nh gi¸ chung vÒ t×nh h×nh øng dông UCP 600 vµ
ISBP 681.....................................................................................................59
1. ¦u ®iÓm:.............................................................................................60
2. H¹n chÕ:.............................................................................................61
III. Mét sè khã kh¨n vµ bÊt cËp khi ¸p dông..................62
1. BÊt cËp ®Õn tõ phÝa bé tËp qu¸n:.....................................................62
2. BÊt cËp ®Õn tõ phÝa c¸c doanh nghiÖp.............................................65
3
3. BÊt cËp ®Õn tõ phÝa ng©n hµng:.......................................................66
CH¦¥NG III.................................................................................................68
MéT Sè KIÕN NGHÞ Vµ GI¶I PH¸P KH¾C PHôC NH÷NG BÊT
CËP Vµ KHã KH¡N KHI ¸P DôNG.......................................................68
I. Xu híng ¸p dông UCP600 vµ ISBP t¹i c¸c ng©n hµng
th¬ng m¹i:...........................................................................................68
1. Tu©n theo nh÷ng quy ®Þnh cña UCP600 vµ ISBP681....................68
2. Mét sè ®iÒu chØnh:.............................................................................69
II. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng bÊt cËp
vµ khã kh¨n khi ¸p dông:...........................................................70
1. Mét sè gi¶i ph¸p mang tÝnh chÊt vÜ m«:..........................................70
1.1. §èi víi Uû ban ng©n hµng thuéc ICC:.....................................70
1.2. §èi víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng, ng©n hµng nhµ níc ViÖt Nam
...........................................................................................................71
2.Mét sè gi¶i ph¸p mang tÝnh chÊt vi m«:...........................................72
2.1.§èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc xuÊt nhËp
khÈu:.................................................................................................72
2.2.§èi víi c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i:............................................73
2.3. §èi víi c¸c c¬ së ®µo t¹o nghiÖp vô ng©n hµng nãi chung vµ
thanh to¸n quèc tÕ nãi riªng............................................................76
KÕT LUËN....................................................................................................78
TµI LIÖU THAM KH¶O............................................................................80
pHô lôc...........................................................................................................
4
LêI NãI §ÇU
1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi
Qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ ®ang diÔn ra c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu s©u, vµ th¬ng m¹i quèc tÕ t¨ng trëng theo cÊp sè nh©n ®· ®ßi hái c¸c ph¬ng thøc thanh
to¸n quèc tÕ còng nh nguån luËt ®iÒu chØnh c¸c ph¬ng thøc nµy ngµy mét
hoµn h¶o.
TÝn dông chøng tõ lµ ph¬ng thøc thanh to¸n ®îc sö dông réng r·i nhÊt
trong thanh to¸n quèc tÕ. Quy t¾c vµ thùc hµnh thèng nhÊt vÒ tÝn dông chøng
tõ (UCP) do ICC ph¸t hµnh ®îc coi lµ thµnh c«ng nhÊt trong lÞch sö th¬ng m¹i
quèc tÕ tõ tríc ®Õn nay. Cïng víi UCP, ICC còng ban hµnh TËp Qu¸n Ng©n
Hµng Tiªu ChuÈn Quèc TÕ (ISBP) ®Ó ®iÒu chØnh viÖc t¹o lËp vµ kiÓm tra bé
chøng tõ thanh to¸n theo UCP. UCP600 lµ phiªn b¶n míi nhÊt ®îc ICC ban
hµnh ngµy 1/7/2007 ®Ó thay thÕ cho UCP500.Vµ cïng víi UCP600, ICC còng
ban hµnh Bé TËp Qu¸n Ng©n Hµng Tiªu ChuÈn Quèc TÕ míi ISBP681 ®Ó thay
thÕ cho ISBP645.
UCP600 cã mét sè thay ®æi c¬ b¶n so víi UCP500. Do vËy viÖc t×m hiÓu
vÒ UCP600 còng nh Bé TËp Qu¸n Ng©n Hµng Tiªu ChuÈn Quèc TÕ (ISBP681)
lµ v« cïng cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i. Lô©n v¨n:
“ øng dông thùc tÕ cña UCP 600 vµ ISBP 681 trong viÖc t¹o lËp vµ kiÓm tra
bé chøng tõ thanh to¸n theo ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ t¹i mét sè ng©n
hµng th¬ng m¹i” víi nh÷ng ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ nh÷ng ®iÓm míi cña
UCP600, t×nh h×nh øng dông UCP600 vµ ISBP681 t¹i mét sè ng©n hµng th¬ng
m¹i sÏ phÇn nµo ®¸p øng yªu cÇu nãi trªn.
2. Môc ®Ých nghiªn cøu
Trªn c¬ së nghiªn cøu nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ ph¬ng thøc tÝn dông
chøng tõ vµ nguån luËt ®iÒu chØnh ph¬ng thøc nµy, kho¸ luËn tËp trung vµo
ph©n tÝch nh÷ng thay ®æi c¬ b¶n cña UCP600 so víi UCP500 vµ thùc tiÕn ¸p
dông UCP600 vµ ISBP681 t¹i mét sè ng©n hµng th¬ng m¹i, tõ ®ã ®Ò xuÊt mét
5
sè gi¶i ph¸p vi m« vµ vÜ m« nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña ph¬ng thøc tÝn dông
chøng tõ khi ¸p dông phiªn b¶n UCP míi.
3. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu
- §èi tîng nghiªn cøu: øng dông thùc tÕ cña UCP 600 vµ ISBP 681 trong
viÖc t¹o lËp vµ kiÓm tra bé chøng tõ thanh to¸n theo ph¬ng thøc tÝn dông
chøng tõ
- Ph¹m vi nghiªn cøu: T×nh h×nh øng dông t¹i mét sè ng©n hµng th¬ng
m¹i
4. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu:
- Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu vµ tæng hîp tµi liÖu t¹i bµn
- Ph¬ng ph¸p ®èi chiÕu so s¸nh
- Ph¬ng ph¸p diÔn gi¶i, quy n¹p
- Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ tæng hîp
5. KÕt cÊu cña kho¸ luËn:
Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, môc lôc, phô lôc vµ danh môc tµi liÖu tham
kh¶o, kho¸ luËn ®ù¬c chia lµm 3 ch¬ng:
Ch¬ng 1: Kh¸i qu¸t chung vÒ ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ, UCP600 vµ
ISBP681
Ch¬ng 2: Thùc tÕ ¸p dông UCP600 vµ ISBP681 trong viÖc t¹o lËp vµ
kiÓm tra bé chøng tõ thanh to¸n t¹i mét sè ng©n hµng th¬ng m¹i
Ch¬ng 3: Mét sè kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng bÊt cËp
vµ khã kh¨n khi ¸p dông.
Do h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc, thêi gian thùc hiÖn vµ kinh nghiÖm thùc tÕ,
kho¸ luËn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. V× vËy, em rÊt mong nhËn ®îc sù
quan t©m gãp ý cña c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ó kho¸ luËn ngµy cµng
hoµn thiÖn vµ cã ý nghÜa h¬n.
Em xin bµy tá lêi c¶m ¬n ch©n thµnh tíi c« gi¸o Th.S Ph¹m Thanh Hµ ®·
tËn t×nh gióp ®ì em trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn khãa luËn còng nh cung cÊp
cho em nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n còng nh nh÷ng tµi liÖu cÇn thiÕt cho viÖc
nghiªn cøu ®Ò tµi. §ång thêi em còng xin bµy tá lßng biÕt ¬n tíi c¸c thÇy
6
gi¸o, c« gi¸o trong khoa Kinh TÕ & Kinh Doanh Quèc TÕ- Trêng §¹i Häc
Ngo¹i Th¬ng Hµ Néi, cïng toµn thÓ c¸c c¸n bé phßng thanh to¸n quèc tÕ cña
Ng©n Hµng §Çu T vµ Ph¸t TriÓn ViÖt Nam, NHTM Cæ PhÇn Kü Th¬ng ViÖt
Nam, Ng©n Hµng N«ng NghiÖp vµ Ph¸t TriÓn N«ng Th«n chi nh¸nh L¸ng H¹,
Ng©n Hµng HSBC ®· gióp em hoµn thµnh kho¸ luËn.
CH¦¥NG I: KH¸I QU¸T CHUNG VÒ PH¦¥NG THøC TÝN
DôNG CHøNG Tõ, UCP600 Vµ ISBP681
I. Ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ:
1. Kh¸i niÖm ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ:
Tríc hÕt cÇn hiÓu ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ lµ mét ph¬ng thøc thanh
to¸n. Nãi ®¬n gi¶n h¬n ®ã chÝnh lµ c¸ch mµ ngêi nhËp khÈu tr¶ tiÒn vµ ngêi
xuÊt khÈu thu tiÒn vÒ. Trong th¬ng mai quèc tÕ, hai bªn mua b¸n cã thÓ lùa
chän mét trong sè c¸c ph¬ng thøc thanh to¸n: ChuyÓn tiÒn, ghi sæ, nhê thu.
Tuy nhiªn trong c¸c ph¬ng thøc ®ã vai trß cña ng©n hµng cha cao, cha ph¸t
huy ®îc thÕ m¹nh cña ng©n hµng.
Tõ thùc tiÔn sù ph¸t triÓn cña th¬ng m¹i quèc tÕ hiÖn nay, yªu cÇu mét
ph¬ng thøc thanh to¸n míi võa ®¶m b¶o ®îc quyÒn lîi cña ngêi mua vµ ngêi
b¸n ®ång thêi l¹i ph¸t huy ®îc thÕ m¹nh cña ng©n hµng- mét trung gian tµi
chÝnh cã uy tÝn vµ cã tiÒm lùc kinh tÕ lín? Ph¬ng thøc Êy ph¶i ®¶m b¶o r»ng
ngêi b¸n ch¾c ch¾n sÏ thu ®îc tiÒn khi ®· giao hµng theo ®óng quy ®Þnh trong
hîp ®ång, ®ång thêi còng ph¶i ®¶m b¶o r»ng khi ngêi mua tr¶ tiÒn th× ch¾c
ch¾n ngêi mua sÏ nhËn ®îc hµng ®óng theo yªu cÇu cña hîp ®ång mua b¸n.
7
Mét ph¬ng thøc thanh to¸n h÷u hiÖu nhÊt, an toµn nhÊt cho c¶ ngêi mua,
ngêi b¸n ®ång thêi l¹i cã thÓ ph¸t huy ®îc thÕ m¹nh cña ng©n hµng ®· ra ®êi.
§ã chÝnh lµ ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ (documentary credit)
Theo ®iÒu 2 UCP600 (Quy t¾c thùc hµnh thèng nhÊt vÒ tÝn dông chøng
tõ) “TÝn dông lµ bÊt cø mét sù tho¶ thuËn nµo, dï cho ®îc m« t¶ hoÆc ®Æt tªn
nh thÕ nµo, lµ kh«ng thÓ huû bá vµ theo ®ã lµ mét sù cam kÕt ch¾c ch¾n cña
ng©n hµng ph¸t hµnh ®Ó thanh to¸n khi xuÊt tr×nh phï hîp”
§Þnh nghÜa trªn cã thÓ hiÓu mét c¸ch ®¬n gi¶n nh sau: vÒ b¶n chÊt, ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ lµ mét sù tho¶ thuËn, trong ®ã mét ng©n hµng
(ng©n hµng ph¸t hµnh) theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng (ngêi yªu cÇu ph¸t hµnh
th tÝn dông) sÏ tr¶ mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho mét ngêi kh¸c (ngêi hëng lîi cña
th tÝn dông) hoÆc chÊp nhËn hèi phiÕu do ngêi nµy ký ph¸t trong ph¹m vi sè
tiÒn ®ã khi ngêi nµy xuÊt tr×nh cho ng©n hµng mét bé chøng tõ phï hîp víi
nh÷ng quy ®Þnh ®Ò ra trong th tÝn dông. §Ó cã thÓ thùc hiÖn viÖc thanh to¸n
hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ th× tríc hÕt ngêi
nhËp khÈu (ngêi tr¶ tiÒn) ph¶i lµm ®¬n yªu cÇu ng©n hµng ph¸t hµnh th tÝn
dông. Vµ ®Ó ng©n hµng ph¸t hµnh th tÝn dông cho ngêi hëng lîi hëng th× th«ng
thêng ngêi yªu cÇu ph¸t hµnh th tÝn dông ph¶i ký quü mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh
më L/C vµ còng ph¶i tr¶ mét kho¶n phÝ nhÊt ®Þnh. Tû lÖ ký quü lµ bao nhiªu
phÇn tr¨m trÞ gi¸ L/C th× tuú thuéc vµo mèi quan hÖ gi÷a ngêi nhËp khÈu vµ
ng©n hµng. Møc phÝ më L/C th× ¸p dông theo møc phÝ cña tõng ng©n hµng cô
thÓ. Nh vËy th tÝn dông ®· x¸c lËp ph¬ng thøc thanh to¸n theo L/C. NÕu kh«ng
cã ph¬ng thøc tÝn dông th× ph¬ng thøc thanh to¸n nµy còng kh«ng ®îc ¸p
dông. C¸c bªn tham gia c¬ b¶n trong ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ gåm cã:
- Ngêi yªu cÇu ph¸t hµnh th tÝn dông: §ã chÝnh lµ ngêi nhËp khÈu: Ngêi
nhËp khÈu hµng ho¸ hoÆc lµ ngêi nhËp khÈu uû th¸c cho mét ngêi kh¸c.
- Ng©n hµng ph¸t hµnh th tÝn dông: Lµ ng©n hµng ®¹i diÖn cho ngêi nhËp
khÈu, nã cÊp tÝn dông cho ngêi nhËp khÈu.
- Ngêi hëng lîi th tÝn dông: Lµ ngêi xuÊt khÈu: Ngêi xuÊt khÈu hay bÊt
cø ngêi nµo mµ ngêi hëng lîi chØ ®Þnh.
- Ng©n hµng th«ng b¸o: Lµ ng©n hµng ë níc ngêi hëng lîi
Quy tr×nh thanh to¸n th tÝn dông nh sau:
8
(3)
Ng©n hµng
ph¸t hµnh
Ng©n hµng
th«ng b¸o
(6)
(7)
(2)
(8)
(9)
(4)
6)
(7)
(5)
Ngêi
nhËp khÈu
(1)
Ngêi
xuÊt khÈu
C¸c bíc cô thÓ bao gåm:
(1) Hîp ®ång ngo¹i th¬ng ®ù¬c ký kÕt gi÷a ngêi xuÊt khÈu vµ ngêi nhËp
khÈu
(2) Ngêi nhËp khÈu lµm ®¬n xin më th tÝn dông göi ®Õn ng©n hµng ph¸t
hµnh yªu cÇu më mét th tÝn dông cho ngêi xuÊt khÈu hëng.
Th«ng thêng khi lµm ®¬n xin më th tÝn dông, ngêi nhËp khÈu ph¶i cung
cÊp cho ng©n hµng c¸c giÊy tê cÇn thiÕt tuú theo yªu cÇu cña ng©n hµng ph¸t
hµnh, th«ng thêng gåm nh÷ng giÊy tê sau: hîp ®ång ngo¹i th¬ng, giÊy chøng
nhËn ®¨ng ký kinh doanh, giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ (nÕu lµ hµng
ho¸ thuéc ®èi tîng chÞu h¹n ng¹ch xuÊt nhËp khÈu)
Trong thùc tÕ, quy tr×nh ph¸t hµnh th tÝn dông nh sau:
9
S¥ §å 1: QUY TR×NH PH¸T HµNH TH¦ TÝN DôNG
Tr¸ch NhiÖm
TiÕn Tr×nh Thùc HiÖn
TiÕp nhËn yªu cÇu
Chuyªn Viªn kh¸ch Hµng
KiÓm tra vµ thÈm
®Þnh
Chuyªn Viªn Kh¸ch Hµng
N
Ktra hå s¬
Trëng §¬n VÞ, Chuyªn Gia
Phª DuyÖt TÝn Dông C¸c CÊp
Y
Th«ng b¸o, më tµi
kho¶n vµ b¸n ngo¹i tÖ
Chuyªn Viªn Kh¸ch Hµng,
Ban Hç Trî Kinh Doanh
kiÓm tra, so¹n ®iÖn vµ
h¹ch to¸n
Chuyªn Viªn Thanh To¸n
Ktra ®iÖn
CÊp ThÈm QuyÒn
Y
Chuyªn Viªn Thanh To¸n
Ph¸t ®iÖn vµ lu hå s¬
Nguån: Ng©n Hµng Th¬ng M¹i Cæ PhÇn Kü Th¬ng ViÖt Nam
Techcombank.
DiÔn gi¶i thùc hiÖn:
10
N
TiÕp nhËn yªu cÇu: CVKH tiÕp nhËn yªu cÇu cña kh¸ch hµng vµ híng
dÉn kh¸ch hµng lËp ®¬n xin yªu cÇu ph¸t hµnh th tÝn dông (theo mÉu s½n cã
cña c¸c ng©n hµng) vµ chuÈn bÞ bé hå s¬ (c¸c giÊy tê cÇn thiÕt theo yªu cÇu
cña ng©n hµng)
KiÓm tra, thÈm ®Þnh vµ phª duyÖt hå s¬ më L/C:
CVKH kiÓm tra vµ x¸c ®Þnh râ tÝnh ®Çy ®ñ, râ rµng cña yªu cÇu ph¸t
hµnh hoÆc ®iÒu chØnh th tÝn dông, so s¸nh víi hîp ®ång ngo¹i th¬ng ®Ó kÞp
thêi lu ý kh¸ch hµng khi cã m©u thuÉn.
CVKH chÞu tr¸ch nhiÖm thÈm ®Þnh kh¸ch hµng cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t
hµnh, ®iÒu chØnh th tÝn dông hay kh«ng theo c¸c híng dÉn hiÖn hµnh cña c¸c
ng©n hµng.
Phª duyÖt hå s¬:
Sau khi CVKH kiÓm tra hå s¬ vµ thÈm ®Þnh kh¸ch hµng, trëng ®¬n vÞ,
chuyªn gia phª duyÖt tÝn dông c¸c cÊp cã tr¸ch nhiÖm phª duyÖt hå s¬. NÕu
®ång ý th× phª duyÖt chÊp nhËn vµ chuyÓn xuèng cho CVKH, ban hç trî kinh
doanh. NÕu kh«ng ®ång ý th× tr¶ l¹i cho CVKH ®Ó yªu cÇu kh¸ch hµng söa
®æi cho phï hîp.
Th«ng b¸o, ký kÕt hîp ®ång, më tµi kho¶n vµ mua ngo¹i tÖ:
Sau khi th«ng b¸o cho kh¸ch hµng vÒ viÖc ®¬n yªu cÇu më th tÝn dông ®îc chÊp nhËn, hîp ®ång dÞch vô gi÷a ngêi yªu cÇu më L/C vµ ng©n hµng ph¸t
hµnh ®îc ký kÕt vµ mét tµi kho¶n ®îc më cho kh¸ch hµng. NÕu kh¸ch hµng
cha cã ngo¹i tÖ th× ng©n hµng sÏ b¸n ngo¹i tÖ cho kh¸ch hµng.
11
KiÓm tra, so¹n ®iÖn vµ h¹ch to¸n:
CVTT cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra yªu cÇu më L/C. NÕu cã sai sãt th× th«ng
b¸o cho CVKH liªn hÖ víi kh¸ch hµng ®Ó ®iÒu chØnh thÝch hîp. NÕu kh«ng cã
sai sãt g× th× tiÕn hµnh so¹n ®iÖn vµ h¹ch to¸n chi phÝ.
KiÓm tra ®iÖn:
CÊp thÈm quyÒn cã tr¸ch nhiÖm phª duyÖt ®iÖn. NÕu ®ång ý th× chuyÓn
cho CVTT ®Ó ph¸t ®iÖn vµ lu hå s¬. NÕu cã sai sãt th× chuyÓn l¹i cho CVTT ®Ó
söa ch÷a.
Ph¸t ®iÖn vµ lu hå s¬:
T¹i trung t©m thanh to¸n, sau khi so¹n ®iÖn, ®· kiÓm so¸t, ®· thùc hiÖn
thu phÝ, ký quü vµ ®îc cÊp cã thÈm quyÒn cuèi cïng phª duyÖt th× tiÕn hµnh
ph¸t ®iÖn vµo phiªn gÇn nhÊt.
Hå s¬ ®îc lu gi÷ t¹i ng©n hµng.
Muèn më L/C ngêi nhËp khÈu ph¶i tr¶ mét kho¶n phÝ vµ ký quü nhá h¬n
hoÆc b»ng gi¸ trÞ cña L/C (Tuú theo h¹n møc mµ ng©n hµng cÊp cho ngêi nhËp
khÈu mµ ngêi nhËp khÈu cã thÓ ®îc miÔn ký quü hoÆc chØ ph¶i ký quü mét
phÇn gi¸ trÞ cña L/C).
VÒ phÝa ng©n hµng, khi nhËn ®îc ®¬n yªu cÇu më L/C cña ngêi nhËp
khÈu, ng©n hµng cÇn xem xÐt, t vÊn cho ngêi nhËp khÈu vÒ néi dung cña L/C
nh: Sè lîng c¸c chøng tõ, lo¹i chøng tõ, ngµy th¸ng giao hµng… dùa trªn hîp
®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng, luËt ¸p dông vµ UCP 600.
Nh vËy ngêi nhËp khÈu ®· thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh vµ sÏ kh«ng thÓ
tõ chèi nhËn hµng hoÆc kh«ng thanh to¸n cho ngêi xuÊt khÈu nÕu ngêi xuÊt
khÈu hoµn thµnh nghÜa vô giao hµng vµ cung cÊp chøng tõ ®óng yªu cÇu
cña L/C.
(3) C¨n cø vµo ®¬n xin më th tÝn dông, ng©n hµng ph¸t hµnh th tÝn dông
sÏ lËp mét th tÝn dông vµ th«ng qua ng©n hµng phôc vô ngêi xuÊt khÈu (ng©n
hµng th«ng b¸o) ë níc ngêi xuÊt khÈu th«ng b¸o th tÝn dông vµ chuyÓn th tÝn
dông ®Õn ngêi xuÊt khÈu.
12
Trªn thùc tÕ, quy tr×nh thanh to¸n th tÝn dông cã thÓ sÏ ph¶i sö dông
nhiÒu h¬n mét ng©n hµng th«ng b¸o, bëi v× trong trêng hîp ng©n hµng th«ng
b¸o L/C ®îc ngêi yªu cÇu ®Ò nghÞ trong th tÝn dông mµ ng©n hµng ®ã l¹i
kh«ng cã quan hÖ ®¹i lý víi ng©n hµng ph¸t hµnh L/C th× ng©n hµng ph¸t hµnh
ph¶i th«ng qua mét ng©n hµng ®¹i lý cña m×nh (nhng cã mèi quan hÖ víi ng©n
hµng mµ ngêi yªu cÇu chØ ®Þnh lµm ng©n hµng th«ng b¸o) th«ng b¸o th tÝn
dông. Nh vËy trong quy tr×nh sÏ cã 2 ng©n hµng th«ng b¸o: ng©n hµng th«ng
b¸o thø nhÊt vµ ng©n hµng th«ng b¸o thø 2.
(4) Khi nhËn ®îc th tÝn dông, ng©n hµng th«ng b¸o b¸o cho ngêi xuÊt
khÈu vÒ th tÝn dông vµ khi nhËn ®îc b¶n gèc cña th tÝn dông th× chuyÓn ngay
cho ngêi xuÊt khÈu.
Thùc tÕ cã trêng hîp th tÝn dông sÏ ®îc th«ng b¸o s¬ bé, c¸c chi tiÕt ®Çy
®ñ göi sau. Trong trêng hîp Êy, ng©n hµng th«ng b¸o khi nhËn ®îc th«ng b¸o
s¬ bé th tÝn dông tõ ng©n hµng ph¸t hµnh sÏ th«ng b¸o s¬ bé cho ngêi xuÊt
khÈu. Trong th«ng b¸o s¬ bé ghi râ: “c¸c chi tiÕt ®Çy ®ñ göi sau”. Khi nhËn ®îc b¶n gèc tõ phÝa ng©n hµng ph¸t hµnh th× chuyÓn ngay cho ngêi xuÊt khÈu.
(5) Ngêi xuÊt khÈu nÕu chÊp nhËn th tÝn dông th× tiÕn hµnh giao hµng,
nÕu kh«ng chÊp nhËn th× ®Ò nghÞ ng©n hµng ph¸t hµnh L/C söa ®æi, bæ sung
cho phï hîp víi hîp ®ång.
(6) Sau khi giao hµng, ngêi xuÊt khÈu lËp bé chøng tõ phï hîp theo yªu
cÇu cña th tÝn dông xuÊt tr×nh ®Õn ng©n hµng ph¸t hµnh xin thanh to¸n th«ng
qua ng©n hµng phôc vô m×nh (cã thÓ lµ ng©n hµng th«ng b¸o hoÆc ng©n hµng
kh¸c)
(7) Ng©n hµng ph¸t hµnh kiÓm tra bé chøng tõ nÕu thÊy phï hîp víi th
tÝn dông th× tiÕn hµnh tr¶ tiÒn cho ngêi xuÊt khÈu. NÕu kh«ng phï hîp, ng©n
hµng tõ chèi thanh to¸n vµ göi tr¶ l¹i bé chøng tõ cho ngêi xuÊt khÈu (nÕu ngêi nhËp khÈu chÊp nhËn thanh to¸n th× ng©n hµng vÉn thanh to¸n vµ trõ phÝ sai
sãt cña bé chøng tõ)
(8) Ng©n hµng ph¸t hµnh th tÝn dông ®ßi tiÒn ngêi nhËp khÈu vµ tiÕn
hµnh chuyÓn bé chøng tõ cho ngêi nhËp khÈu sau khi ngêi nhËp khÈu tr¶ tiÒn
hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n.
13
(9) Ngêi nhËp khÈu kiÓm tra chøng tõ, nÕu thÊy phï hîp víi th tÝn dông
th× tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n cho ng©n hµng ph¸t hµnh, nÕu kh«ng
phï hîp th× cã quyÒn tõ chèi tr¶ tiÒn.
Tõ sù ph©n tÝch quy tr×nh cña ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ, chóng ta sÏ
rót ra c¸c ®Æc ®iÓm cña ph¬ng thøc thanh to¸n nµy.
2. §Æc ®iÓm cña ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ:
a. Ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ lµ ph¬ng thøc cã liªn quan ®Õn ba
quan hÖ hîp ®ång:
Hîp ®ång mua b¸n gi÷a ngêi xuÊt khÈu vµ ngêi nhËp khÈu:
Hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸ lµ sù tho¶ thuËn gi÷a ngêi mua vµ ngêi
b¸n, trong ®ã ngêi b¸n cã tr¸ch nhiÖm giao hµng ®óng vµ ®ñ cßn ngêi mua cã
tr¸ch nhiÖm tr¶ tiÒn. Trong hîp ®ång mua b¸n, c¸c bªn tham gia tho¶ thuËn
ph¬ng thøc thanh to¸n tiÒn hµng: chuyÓn tiÒn, nhê thu, ghi sæ, tÝn dông chøng
tõ. Khi lùa chän tÝn dông th lµm ph¬ng thøc thanh to¸n tiÒn hµng th× th tÝn
dông sÏ ®îc më. Cã thÓ nãi hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸ lµm c¬ së cho ph¬ng
thøc tÝn dông chøng tõ.
MÆc dï th tÝn dông ra ®êi trªn c¬ së hîp ®ång mua b¸n gi÷a ngêi xuÊt
khÈu vµ ngêi nhËp khÈu nhng th tÝn dông l¹i hoµn toµn ®éc lËp víi hîp ®ång
mua b¸n. BÊt cø sù dÉn chiÕu nµo tíi ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång mua b¸n ®Òu
kh«ng ®îc coi lµ mét phÇn cÊu thµnh cña tÝn dông th vµ kh«ng ®îc ng©n hµng
xem xÐt ®Õn.
Hîp ®ång dÞch vô gi÷a ngêi yªu cÇu ph¸t hµnh th tÝn dông (ngêi
nhËp khÈu) vµ ng©n hµng ph¸t hµnh:
Muèn thanh to¸n b»ng ph¬ng thøc tÝn dông th th× tríc hÕt th tÝn dông
ph¶i ®îc më. §Ó th tÝn dông ®îc më th× ngêi nhËp khÈu hµng ho¸ (ngêi tr¶
tiÒn) ph¶i lµm ®¬n (§¬n yªu cÇu ph¸t hµnh th tÝn dông) göi ®Õn ng©n hµng
ph¸t hµnh xin më L/C. C¨n cø vµo ®ã, ng©n hµng ph¸t hµnh sÏ ph¸t hµnh mét
th tÝn dông cho ngßi hëng lîi hëng, vµ ngêi nhËp khÈu sÏ ph¶i chÞu mét kho¶n
lÖ phÝ ®Ó më L/C.
Thùc chÊt, ®©y chÝnh lµ mét hîp ®ång dÞch vô gi÷a ng©n hµng vµ ngêi
xin ph¸t hµnh L/C. Theo ®ã, ng©n hµng dïng uy tÝn vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña
14
m×nh ®Ó ®¶m b¶o thanh to¸n cho ngêi xuÊt khÈu khi hä xuÊt tr×nh phï hîp vµ
thu phÝ tõ ngêi nhËp khÈu. Vµ khi ®ã, ng©n hµng sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm kiÓm tra
bé chøng tõ do ngêi xuÊt khÈu xuÊt tr×nh tríc khi quyÕt ®Þnh thanh to¸n hay tõ
chèi thanh to¸n.
Th tÝn dông:
Th tÝn dông ®îc ra ®êi trªn c¬ së hîp ®ång dÞch vô ®îc ký kÕt gi÷a ng©n
hµng ph¸t hµnh vµ ngêi nhËp khÈu. Th tÝn dông h×nh thµnh trªn c¬ së hîp
®ång mua b¸n, nhng sau khi ra ®êi l¹i hoµn toµn ®éc lËp víi hîp ®ång mua
b¸n. ThËm chÝ trong trêng hîp th tÝn dông cã dÉn chiÕu ®Õn hîp ®ång mua
b¸n th× c¸c ng©n hµng còng kh«ng coi hîp ®ång mua b¸n nh lµ mét bé phËn
cÊu thµnh nªn th tÝn dông. Do vËy, c¸c ng©n hµng thêng khuyªn kh¸ch hµng
cña m×nh kh«ng nªn dÉn chiÕu hîp ®ång mua b¸n vµo th tÝn dông. Ngêi nhËp
khÈu c¨n cø vµo hîp ®ång ®Ó lµm ®¬n yªu cÇu ph¸t hµnh th tÝn dông. Ngêi
xuÊt khÈu c¨n cø vµo c¸c ®iÒu kiÖn cña th tÝn dông tiÕn hµnh giao hµng vµ lËp
chøng tõ trªn c¬ së yªu cÇu cña th tÝn dông. Do ®ã ngêi xuÊt khÈu khi nhËn ®îc th tÝn dông ph¶i kiÓm tra kü c¸c ®iÒu kho¶n cña th tÝn dông, nÕu cã ®iÒu
kho¶n nµo cha phï hîp ph¶i yªu cÇu ngêi nhËp khÈu tiÕn hµnh söa ®æi th tÝn
dông cho phï hîp tríc khi thùc hiÖn giao hµng. Ngêi xuÊt khÈu ph¶i lËp ®Çy
®ñ c¸c chøng tõ phï hîp víi yªu cÇu cña th tÝn dông vµ xuÊt tr×nh cho ng©n
hµng trong thêi h¹n quy ®Þnh. Sau khi kiÓm tra chøng tõ, nÕu th©y hoµn toµn
phï hîp víi c¸c quy ®Þnh cña th tÝn dông, ng©n hµng ph¸t hµnh thanh to¸n tiÒn
hµng cho ngêi xuÊt khÈu.
Nh vËy th tÝn dông lµ cam kÕt tr¶ tiÒn cña ng©n hµng ph¸t hµnh ®èi víi
ngêi xuÊt khÈu. Nã hoµn toµn ®éc lËp víi hîp ®ång c¬ së. §iÒu 4a UCP600
nªu râ: “VÒ b¶n chÊt, tÝn dông lµ mét giao dÞch riªng biÖt víi c¸c hîp ®ång
mua b¸n hoÆc c¸c hîp ®ång kh¸c mµ c¸c hîp ®ång nµy cã thÓ lµm c¬ së cña
tÝn dông. C¸c ng©n hµng kh«ng liªn quan ®Õn hoÆc bÞ rµng buéc bëi c¸c hîp
®ång nh thÕ, thËm chÝ ngay c¶ trong tÝn dông cã bÊt cø sù dÉn chiÕu nµo ®Õn
c¸c hîp ®ång nh thÕ. V× vËy sù cam kÕt cña mét ng©n hµng ®Ó thanh to¸n, th¬ng lîng thanh to¸n hoÆc thùc hiÖn bÊt cø nghÜa vô nµo kh¸c trong tÝn dông
kh«ng phô thuéc vµo c¸c khiÕu n¹i hoÆc c¸c biÖn hé cña ngêi yªu cÇu ph¸t
sinh tõ quan hÖ cña hä víi ng©n hµng ph¸t hµnh hoÆc ngêi thô hëng.”
15
b. Trong ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ, c¸c bªn giao dÞch chØ c¨n cø
vµo chøng tõ chø kh«ng c¨n cø vµo hµng ho¸:
Cã thÓ nãi trong ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ, ngêi nµo n¾m chøng tõ së
h÷u hµng hãa th× ngêi ®ã lµ ngêi cã quyÒn së h÷u ®èi víi hµng ho¸. V× chØ cÇn
n¾m chøng tõ lµ cã thÓ ®i nhËn hµng. Trong ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ, c¸c
bªn giao dÞch còng chØ c¨n cø vµo chøng tõ ®Ó xem r»ng xuÊt tr×nh ®ã ®· phï
hîp hay cha? ®Ó quyÕt ®Þnh viÖc cã thanh to¸n hay chÊp nhËn thanh to¸n
kh«ng? ChÝnh c¸c chøng tõ xuÊt tr×nh lµ c¨n cø duy nhÊt ®Ó c¸c ng©n hµng
quyÕt ®Þnh tr¶ tiÒn hay tõ chèi thanh to¸n cho ngêi hëng lîi, ®ång thêi còng lµ
c¨n cø duy nhÊt ®Ó ngêi nhËp khÈu hoµn tr¶ hay tõ chèi tr¶ tiÒn cho ng©n
hµng. NÕu ngêi xuÊt khÈu xuÊt tr×nh ®îc c¸c chøng tõ thÓ hiÖn trªn bÒ mÆt cña
chóng lµ phï hîp víi c¸c quy ®Þnh cña th tÝn dông th× sÏ ®îc ng©n hµng tr¶
tiÒn.
Ng©n hµng kh«ng cã lý do g× ®Ó tõ chèi thanh to¸n tiÒn hµng khi ngêi
xuÊt khÈu xuÊt tr×nh bé chøng tõ hîp lÖ. Bëi v× nh ®· nãi ë trªn, ph¬ng thøc tÝn
dông chøng tõ lµ cam kÕt tr¶ tiÒn cña ng©n hµng ph¸t hµnh th tÝn dông ®èi víi
ngêi xuÊt khÈu khi hä xuÊt tr×nh bé chøng tõ phï hîp víi quy ®Þnh trong th tÝn
dông. Ng©n hµng kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tªn hµng, sè lîng, träng lîng,
chÊt lîng, tr¹ng th¸i, bao b×, viÖc giao hµng, gi¸ trÞ hay sù hiÖn h÷u cña hµng
ho¸ mµ bÊt cø chøng tõ nµo ®¹i diÖn. Còng t¬ng tù nh vËy, nÕu bé chøng tõ
ng©n hµng xuÊt tr×nh ®Ó ®ßi tiÒn ngêi nhËp khÈu hîp lÖ th× ngßi nhËp khÈu sÏ
tr¶ tiÒn cho ng©n hµng, cßn nÕu kh«ng th× ngêi nhËp khÈu cã quyÒn tõ chèi
thanh to¸n. Trong trêng hîp ®ã, rñi ro sÏ hoµn toµn thuéc vÒ ng©n hµng. V×
vËy, ng©n hµng cÇn ph¶i kiÓm tra kü bé chøng tõ xuÊt tr×nh tríc khi chÊp nhËn
thanh to¸n cho nhµ xuÊt khÈu.
Nh vËy, trong ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ, c¸c chøng tõ cã mét tÇm
quan träng to lín, nã tîng trng cho gi¸ trÞ hµng ho¸ mµ ngêi xuÊt khÈu ®· giao
vµ lµ c¨n cø cho ngêi xuÊt khÈu ®ßi ng©n hµng thanh to¸n tiÒn hµng, ®ång thêi
nã còng lµ c¨n cø duy nhÊt ®Ó nhµ nhËp khÈu dùa vµo ®ã quyÕt ®Þnh thanh
to¸n hay tõ chèi thanh to¸n ®èi víi ng©n hµng ph¸t hµnh.
3. C¸c lo¹i th tÝn dông chñ yÕu:
Ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ cã u viÖt h¬n h¼n nh÷ng ph¬ng thøc thanh
to¸n quèc tÕ kh¸c. Tuy vËy, hiÖu qu¶ cña ph¬ng thøc nµy sÏ ®îc thÓ hiÖn ®Çy
16
®ñ h¬n khi ta biÕt lùa chän lo¹i th tÝn dông phï hîp víi yªu cÇu cña tõng t×nh
huèng cô thÓ trong mèi quan hÖ th¬ng m¹i quèc tÕ n¶y sinh gi÷a
c¸c bªn.
Theo quy íc quèc tÕ, th tÝn dông bao gåm nhiÒu lo¹i. Cã thÓ ph©n biÖt
chóng díi c¸c gãc ®é kh¸c nhau díi ®©y.
a. C¨n cø vµo tÝnh chÊt:
Th tÝn dông cã thÓ huû ngang (revocable L/C): Lµ lo¹i th tÝn dông mµ
sau khi L/C ®îc më th× ngêi nhËp khÈu cã thÓ yªu cÇu ng©n hang söa ®æi, bæ
sung hoÆc huû bá bÊt cø lóc nµo mµ kh«ng cÇn cã sù ®ång ý cña ngêi hëng lîi
L/C. Th tÝn dông cã thÓ huû ngang hÇu nh kh«ng ®îc sö dông trong thùc tÕ mµ
chØ cã ý nghÜa vÒ mÆt lý thuyÕt.
Th tÝn dông kh«ng thÓ huû ngang (irrevocable L/C): Lµ lo¹i th tÝn dông
mµ sau khi ®îc më th× ngêi yªu cÇu ph¸t hµnh th tÝn dông sÏ kh«ng ®îc tù ý
söa ®æi, bæ sung hay huû bá nh÷ng néi dung cña nã nÕu kh«ng ®îc sù ®ång ý
cña ngêi hëng lîi th tÝn dông. §Ó ®¶m b¶o ®îc tÝnh chÊt vµ t¸c dông cña th tÝn
dông, ngµy nay hÇu hÕt th tÝn dông ®îc më theo h×nh thøc kh«ng huû ngang.
b. C¨n cø vµo thêi ®iÓm thanh to¸n:
- L/C tr¶ ngay (at sight L/C): lµ L/C mµ ng©n hµng ph¶i thanh to¸n ngay
cho ngêi hëng lîi khi hä xuÊt tr×nh bé chøng tõ phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kho¶n
quy ®Þnh trong th tÝn dông. Trong trêng hîp nµy, ngêi xuÊt khÈu sÏ ký ph¸t hèi
phiÕu tr¶ ngay ®Ó yªu cÇu thanh to¸n.
- L/C tr¶ chËm ( time L/C): lµ lo¹i L/C mµ ng©n hµng cam kÕt sÏ thanh
to¸n cho ngêi hëng lîi sau mét sè ngµy nhÊt ®Þnh quy ®Þnh trong L/C. Cã 2
lo¹i L/C kú h¹n
+ Acceptable L/C: lµ lo¹i L/C sö dông hèi phiÕu tr¶ chËm ®Ó ®ßi tiÒn
ng©n hµng.
+ Deferred L/C: lµ lo¹i L/C kh«ng sö dông hèi phiÕu ®Ó ®ßi tiÒn ng©n
hµng.
c. Mét sè lo¹i L/C ®Æc biÖt:
- L/C x¸c nhËn (confirm L/C): lµ L/C ®îc mét ng©n hµng kh¸c ngoµi
ng©n hµng ph¸t hµnh x¸c nhËn, lµ cam kÕt tr¶ tiÒn cña ®ång thêi 2 ng©n hµng.
17
- L/C chuyÓn nhîng (transferable L/C): lµ L/C trong ®ã quy ®Þnh ngêi hëng lîi thø nhÊt cã thÓ yªu cÇu ng©n hµng ph¸t hµnh L/C, hoÆc lµ ng©n hµng
chØ ®Þnh chuyÓn nhîng toµn bé hay mét phÇn quyÒn thùc hiÖn L/C cho mét
hay nhiÒu ngêi kh¸c.
- L/C tuÇn hoµn (revolving L/C): lµ L/C kh«ng thÓ huû ngang mµ sau khi
thùc hiÖn hÕt gi¸ trÞ hoÆc ®· hÕt thêi h¹n hiÖu lùc th× L/C l¹i tù ®éng cã gi¸ trÞ
nh cò vµ tiÕp tôc ®îc sö dông mét c¸ch tuÇn hoµn trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh
cho ®Õn khi tæng gi¸ trÞ hîp ®ång ®îc thùc hiÖn.
- L/C gi¸p lng (back to back L/C): lµ lo¹i L/C mµ sau khi ngêi xuÊt khÈu
nhËn ®îc L/C ngêi nhËp khÈu më cho m×nh hëng l¹i dïng chÝnh L/C ®ã thÕ
chÊp ®Ó më mét L/C kh¸c cho ngêi kh¸c hëng. L/C ®em ®i thÕ chÊp lµ L/C
gèc, L/C sau gäi lµ L/C gi¸p lng.
- L/C ®èi øng (reciprocal L/C): lµ lo¹i L/C chØ b¾t ®Çu cã hiªô lùc khi
mét L/C ®èi øng víi nã ®· ®îc më.
- L/C ®iÒu kho¶n ®á (red clause L/C): lµ L/C cã ®iÒu kho¶n (tríc ®©y thêng in b»ng mùc ®á) cho phÐp ng©n hµng chØ ®Þnh øng tríc mét phÇn tiÒn cho
ngêi thô hëng ®Ó mua nguyªn vËt liÖu phôc vô s¶n xuÊt vµ giao hµng theo L/C
®· më.
- L/C dù phßng (stand by L/C): lµ lo¹i L/C do ng©n hµng cña ngêi xuÊt
khÈu ph¸t hµnh, cam kÕt hoµn tr¶ tiÒn ®Æt cäc, øng tríc vµ chi phÝ më L/C cho
ngêi nhËp khÈu nÕu ngêi xuÊt khÈu kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh.
4. Vai trß cña ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ trong th¬ng m¹i quèc tÕ.
a. Ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ ®¶m b¶o quyÒn lîi cho c¶ nhµ nhËp
khÈu vµ nhµ xuÊt khÈu.
Ta cã thÓ thÊy r»ng, mét trong nh÷ng nhîc ®iÓm cña c¸c ph¬ng thøc
thanh to¸n: nhê thu, chuyÓn tiÒn, ghi sæ ®ã lµ cha gi¶i quyÕt ®îc m©u thuÉn vÒ
lîi Ých gi÷a ngêi nhËp khÈu vµ ngêi xuÊt khÈu. Ngêi nhËp khÈu kh«ng bao giê
muèn tr¶ tiÒn tríc v× lo ng¹i trêng hîp ngêi xuÊt khÈu nhËn tiÒn råi song tõ
chèi giao hµng. Ngîc l¹i, ngêi xuÊt khÈu kh«ng bao giê muèn giao hµng tríc
khi nhËn tiÒn v× lo sî trêng hîp ngêi nhËp khÈu sÏ nhËn hµng nhng kh«ng
thanh to¸n. Ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ víi ®Æc ®iÓm lµ tr¶ tiÒn khi giao
chøng tõ ®· gi¶i quyÕt ®îc m©u thuÉn vÒ lîi Ých gi÷a hai bªn mua b¸n. Hay
18
nãi c¸ch kh¸c, ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ ®· ®¶m b¶o lîi Ých cho c¶ ngêi
mua vµ ngêi b¸n th«ng qua viÖc sö dông dÞch vô cña ng©n hµng: Ng©n hµng
c0068Ø chÊp nhËn tr¶ tiÒn nÕu chøng tõ phï hîp.
§èi víi nhµ xuÊt khÈu:
Nh trªn ®· nãi, lo ng¹i lín nhÊt ®èi víi nhµ xuÊt khÈu khi thùc hiÖn hîp
®ång ngo¹i th¬ng ®ã lµ: Ngêi nhËp khÈu sau khi nhËn hµng sÏ tõ chèi thanh
to¸n. Nhng khi sö dông ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ, mét tÝn dông ®· ®îc më
cho ngêi xuÊt khÈu hëng vµ khi ng©n hµng th«ng b¸o th«ng b¸o th tÝn dông ®ã
cho ngêi xuÊt khÈu, nÕu ngêi xuÊt khÈu thÊy phï hîp th× míi giao hµng, nÕu
kh«ng th× cã thÓ ®Ò nghÞ ngêi nhËp khÈu tu chØnh L/C cho phï hîp. Sau khi
giao hµng xong, ngêi xuÊt khÈu tiÕn hµnh lËp bé chøng tõ phï hîp víi nh÷ng
quy ®Þnh cña L/C xin thanh to¸n. Cam kÕt thanh to¸n cña ng©n hµng ph¸t hµnh
®èi víi ngêi hëng lîi lµ kh«ng thÓ huû bá, vÊn ®Ò chØ n»m ë chç ngêi xuÊt
khÈu cã xuÊt tr×nh ®îc bé chøng tõ hîp lÖ ®óng theo quy ®Þnh cña tÝn dông th
hay kh«ng.
MÆt kh¸c khi sö dông ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ, nhµ xuÊt khÈu cßn
tr¸nh ®îc nh÷ng rñi ro nh: rñi ro vÒ ngo¹i hèi, rñi ro do nhµ nhËp khÈu mÊt
kh¶ n¨ng thanh to¸n…
Mét u ®iÓm n÷a khi sö dông ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ ®èi víi nhµ
xuÊt khÈu ®ã lµ: Nhµ xuÊt khÈu hoµn toµn cã thÓ xin ng©n hµng chiÕt khÊu bé
chøng tõ thanh to¸n tríc thêi h¹n, tõ ®ã cã thÓ bæ sung nguån vèn s¶n xuÊt
kinh doanh.
§èi víi nhµ nhËp khÈu
Trong bu«n b¸n quèc tÕ, nhµ nhËp khÈu muèn tr¶ tiÒn cµng muén cµng
tèt v× lo sî nhµ xuÊt khÈu sÏ chiÕm dông vèn trong mét thêi gian dµi, nhËn ®îc
tiÒn råi nhng l¹i kh«ng giao hµng. Mét ph¬ng thøc cã thÓ ®¶m b¶o quyÒn lîi
cho c¶ hai bªn mua vµ b¸n, b¶o ®¶m r»ng nhµ nhËp khÈu sÏ ch¾c ch¾n sÏ nhËn
®îc hµng khi tr¶ tiÒn l¹i võa cã thÓ ®¶m b¶o r»ng nguån vèn cña nhµ nhËp
khÈu sÏ kh«ng bÞ nhµ xuÊt khÈu chiÕm dông ®ã chÝnh lµ ph¬ng thøc tÝn dông
chøng tõ.
Khi lµm ®¬n yªu cÇu më L/C, ngêi nhËp khÈu cã thÓ xin t vÊn tõ ng©n
hµng ph¸t hµnh ®Ó x©y dùng mét tÝn dông chÆt chÏ, cã lîi nhÊt cho m×nh. Nhµ
19
nhËp khÈu cã thÓ kiÓm so¸t ®îc hµng ho¸ th«ng qua viÖc quy ®Þnh ngßi xuÊt
khÈu sÏ ph¶i xuÊt tr×nh nh÷ng giÊy chøng nhËn xuÊt xø, giÊy kiÓm ®Þnh chÊt lîng do c¬ quan nµo ban hµnh. Khi nhµ xuÊt khÈu xuÊt tr×nh bé chøng tõ ®Õn
®ßi tiÒn, nÕu thÊy phï hîp th× míi tr¶ tiÒn, kh«ng th× hoµn toµn cã thÓ tõ chèi.
B»ng viÖc sö dông ng©n hµng ®øng ra thanh to¸n, ph¬ng thøc tÝn dông
chøng tõ ®¶m b¶o r»ng ngêi b¸n sÏ thu ®îc tiÒn, cßn ngêi mua sÏ nhËn ®îc
hµng ®óng theo quy ®Þnh trong th tÝn dông. C¸i lîi ë ®©y ®èi víi ngêi nhËp
khÈu kh«ng chØ lµ chøng tõ phï hîp th× míi tr¶ tiÒn mµ cßn ë chç khi lµm ®¬n
yªu cÇu më L/C hä cã thÓ nhËn ®îc phÇn tÝn dông mµ ng©n hµng dµnh cho hä
th«ng qua viÖc ng©n hµng cho phÐp ký quü sè tiÒn nhá h¬n trÞ gi¸ L/C. Do ®ã
hä cã thÓ sö dông nguån vèn thªm mét thêi gian n÷a, ®¸p øng nhu cÇu kinh
doanh cña m×nh.
Theo bµ Lª ThÞ Ph¬ng Lan, trëng phßng thanh to¸n quèc tÕ
NHNo&PTNT chi nh¸nh Hµ Néi: “Sö dông UCP 600 c¸c doanh nghiÖp cã
nhiÒu c¸i lîi. §èi víi c¸c nhµ nhËp khÈu th× cã thÓ ®¶m b¶o thø nhÊt vÒ vèn,
sö dông tµi trî th¬ng m¹i. Thø hai lµ ®¶m b¶o vÒ mÆt chøng tõ, cã nghÜa lµ
chøng tõ ph¸t hµnh tõ bªn thø 3 hoÆc vÒ c¸c h·ngt vËn t¶i, b¶o hiÓm, c«ng ty
kiÓm ®Þnh chÊt lîng thø ba. §¬ng nhiªn vÒ sö dông L/C th«ng qua UCP th× nã
còng cã thÓ h¹n chÕ ®îc nh÷ng tranh chÊp cã thÓ x¶y ra gi÷a ngêi mua vµ ngêi
b¸n. T¬ng tù víi hµng xuÊt khÈu còng vËy. Nhµ xuÊt khÈu ®¶m b¶o ®îc kh¶
n¨ng thanh to¸n rÊt cao vµ còng cã thÓ nhËn ®îc tµi trî xuÊt khÈu tõ phÝa ng©n
hµng phôc vô m×nh.”
Tãm l¹i, ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ mang l¹i rÊt nhiÒu lîi Ých cho c¶
nhµ xuÊt khÈu vµ nhµ nhËp khÈu, mµ lîi Ých lín nhÊt lµ ph¬ng ph¸p nµy cã thÓ
®¹t tíi sù tho¶ thuËn chÊp nhËn ®îc gi÷a nh÷ng lîi Ých ®èi kh¸ng cña nhµ nhËp
khÈu vµ nhµ xuÊt khÈu th«ng qua viÖc lµm cho thêi gian tr¶ tiÒn phï hîp víi
thêi h¹n giao hµng.
Tõ viÖc cã thÓ ®¶m b¶o hîp lý quyÒn lîi cña hai bªn mua- b¸n, l¹i thô©n
tiÖn dÔ sö dông trong th¬ng m¹i quèc tÕ nªn ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ ®·
®îc sö dông réng r·i nhÊt so víi c¸c ph¬ng thøc thanh to¸n kh¸c. Ngay c¶ ®èi
víi nh÷ng nhµ xuÊt nhËp khÈu cßn Ýt kinh nghiÖm trªn th¬ng trêng th× ph¬ng
thøc nµy còng tá ra kh¸ h÷u hiÖu. Bëi v× b»ng viÖc x©y dùng mét tÝn dông th
chÆt chÏ (®iÒu nµy sÏ ®îc c¸c ng©n hµng t vÊn thªm) kÕt hîp víi ®Æc ®iÓm cña
20