Trường THCS Tân Xã
Giáo án: Địa Lý 7
Ngµy soạn: 14/8/2010
PhÇn I: Thµnh
phÇn nh©n v¨n cña m«i trêng
TiÕt 1 - Bµi 1: D©n sè
A. Môc tiªu bµi häc
1. kiến thức
Sau bµi häc häc sinh cÇn:
- Cã nh÷ng hiÓu biÕt c¨n b¶n vÒ: d©n sè vµ th¸p tuæi; d©n sè lµ nguån lao ®éng cña
mét ®Þa ph¬ng; t×nh h×nh nguyªn nh©n cña sù gia t¨ng d©n sè, hËu qu¶ cña bïng næ d©n sè
®èi víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn.
2. Kỹ năng: HiÓu vµ nhËn xÐt ®îc sù gia t¨ng d©n sè vµ bïng næ d©n sè qua c¸c biÓu ®å
d©n sè. MÆt kh¸c rÌn luyÖn kÜ n¨ng ®äc vµ khai th¸c th«ng tin tõ c¸c biÓu ®å d©n sè vµ th¸p
tuæi
B. Chuẩn bị của giao vien và học sinh
GV: BiÓu ®å gia t¨ng d©n sè thÕ giíi tõ c«ng nguyªn ®Õn n¨m 2050 (phãng to tõ SGK)
- BiÓu ®å gia t¨ng d©n sè ®Þa ph¬ng nÕu cã.
HS: Tranh vÏ 3 d¹ng th¸p tuæi
C. TiÕn tr×nh d¹y häc
1. æn ®Þnh líp
2. Bµi míi
2.1 Më bµi
Sè ngêi trªn Tr¸i §Êt kh«ng ngõng t¨ng lªn vµ t¨ng nhanh trong thÕ kØ XX, trong khi
®ã diÖn tÝch cña Tr¸i §Êt th× kh«ng ngõng bÞ thu hÑp. V× thÕ ®©y lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò
toµn cÇu cña x· héi loµi ngêi. VËy ngay b©y giê chóng ta ph¶i lµm g×? ®Ó hiÓu râ h¬n vÒ
hiÖn tr¹ng vµ th¸ch thøc cña d©n sè ®èi víi x· héi loµi ngêi chóng ta sÏ t×m hiÓu ë tiÕt 1,
bµi 1: D©n sè
Tg
20’
Hoạt động của thÇy và trò
a/ Hoạt động 1/Cả lớp.
? Để nắm được tình hình dân số người
ta tiến hành điều tra dân số. Theo em
công tác điều tra dân số cho ta biết
những gì?
(Cho biết dân số, số người trong độ
tuổi lao động;cơ cấu dân số theo
giớitính, độ tuổi...)
?Em hiểu thế nào về “ dân số “ và
“tuổi lao động”.
-Học sinh trả lời. GV chuẩn xác.
b/ Hoạt động 2/ Nhóm
-GV cho HS nhận biết về tháp tuổi:
Bên trái thể hiên số nam, bên phải thể
Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng
Nội dung chính:
1. D©n sè- nguån lao ®éng:
a. D©n sè:
- Lµ tæng sè d©n sinh sèng trªn mét
l·nh thæ ë thêi ®iÎm nµo ®ã.
b. §é tuæi lao ®éng:
- Lµ biÓu hiÖn cô thÓ d©n sè cña mét ®Þa
ph¬ng nã cho biÕt:
+KÕt cÊu d©n sè theo ®é tuæi vµ giíi
tÝnh.
+ Nguån lao ®éng hiÖn t¹i vµ dù ®o¸n
®îc nguån lao ®éng bæ sung trong thêi
gian tíi.
+ T×nh tr¹ng d©n sè xcña ®Þa ph¬ng giµ
hay trÎ....
Năm học: 2010-2011
Trường THCS Tân Xã
15’
Giáo án: Địa Lý 7
hiện số nữ, mỗi băng thể hiện một độ
tuổi...
?Hình 1.1thể hiện 2 tháp tuổi A( bên
trái ) và B ( bên phải).GV chia học sinh
của lớp thành 4 nhóm , mỗi nhóm suy
nghĩ trả lời một câu hỏi sau đây:
Nhóm 1: Trên mỗi tháp tuổi A và B có
bao nhiêu bé trai và bé gái ở lứa tuổi từ
mới sinh đến 4 tuổi?
Nhóm 2: Hình dạng 2 tháp tuổi khác
nhau như thế nào?
Nhóm 3: Tháp tuổi có hình dạng như
thế nào thì tỉ lệ người trong độ tuổi lao
động cao hơn?
Nhóm 4: Dựa vào tháp tuổi chúng ta có
thể biết những gì?
-Đại diện các nhóm học sinh trả lời,
các nhóm khác bổ sung.GV chuẩn xác
kiến thức.
c/ Hoạt động 3/ Cả lớp.
GV cho HS đọc phần thuật ngữ “Tỉ lệ
sinh “ “Tỉ lệ gia tăng dân số” trong
phÇn thuật ngữ trang 187-188(SGK) .
?Trong gia t¨ng d©n sè cã “gia t¨ng
d©n sè tù nhiªn” vµ “gia t¨ng c¬ giíi
“ .Em h·y cho biÕt nguyªn nh©n cña
c¸c hiÖn tîng gia t¨ng ®ã lµ g×?
?Quan s¸t h×nh 1.2, em h·y nhËn xÐt vÒ
t×nh h×nh t¨ng d©n sè thÕ giíi giai ®o¹n
tríc thÕ kÜ XIX vµ ®Çu thÕ kÜ XIX ®Õn
cuèi thÕ kÜ XX?
?Nguyªn nh©n cña t×nh h×nh ®ã lµ g×?
.
2.D©n sè thÕ giíi t¨ng nhanh trong
thÕ kØ XIX vµ XX:
-D©n sè thÕ gíi t¨ng nhanh nhê nh÷ng
tiÕn bé trong lÜnhvùc KT- XH vµ y tÕ.
3. Sù bïng næ d©n sè:
-Bïng næ d©n sè x·y ra khi tØ lÖ gia t¨ng
d©n sè hµng n¨m cña thÕ giíi 2,1%.
-HËu qu¶:Khã ®¸p øng nhu cÇu ¨n ,
mÆc ,ë , häc hµnh, viÖc lµm.... CÇn
d, HĐ4: C¸ nh©n /cÆp
? Dùa vµo néi dung SGK, em h·y cho kiÓm so¸t sù gia t¨ng d©n sè thÕ giíi.
biÕt bïng næ d©n sè x·y ra khi nµo vµ -Gia t¨ng dÊn sè ë c¸c níc ®ang ph¸t
triÓn quyÕt ®Þnh gia t¨ng d©n sè thÕ
g©y nªn hËu qu¶ tiªu cùc g×?
?NhËn xÐt chung vÒ t×nh h×nh t¨ng d©n giíi.
sè ë hai nhãm níc ph¸t triÓn vµ ®ang
ph¸t triÓn?
-Trong giai ®o¹n 1950-2000, nhãm níc
nµo cã tØ lÖ gia t¨ng d©n sè cao h¬n ,v×
sao?
HS tr¶ lêi.Gv chuÈn x¸c.
Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng
2
Năm học: 2010-2011
Trường THCS Tân Xã
5'
2'
Giáo án: Địa Lý 7
4/ Củng cố:
1 . V× sao sau khi dµnh ®éc lËp, c¸c níc thuéc ®Þa gia t¨ng d©n sè tù nhiªn
cao?
2 . Chän c©u tr¶ lêi ®óng:
Ngêi trong ®é tuæi lao ®éng lµ:
a. Nh÷ng ngêi n»m trong ®é tuæi tõ 16- 55 ®èi víi n÷ vµ 60 tuæi ®èi víi
nam.
b. Nh÷ng ngêi n»m trong ®é tuæi tõ 18- 55 ®èi víi n÷ vµ 60 tuæi ®èi víi
nam.
c. Nh÷ng ngêi n»m trong ®é tuæi tõ 20 - 55 ®èi víi n÷ vµ 60 tuæi ®èi víi
nam.
d. Nh÷ng ngêi n»m trong ®é tuæi tõ 15 - 55 ®èi víi n÷ vµ 60 tuæi ®èi víi
nam.
5/ Dặn dò- hướng dẫn HS học tập ở nhà:
- Học bài cũ .
- Về nhà làm BT1 (Bài tập thưc hành), Bµi tËp 2-SGK.
- Chuẩn bị bài mới.
Tiết 2: Bài 2
Sù PH¢N Bè D¢N C¦- C¸C CHñNG TéC
TR£N THÕ GIíI
Ngày 16/8/2010
A/ Mục tiêu bài học:
1. kiến thức:
Sau bài học HS cần n¾m ®îc:
- Kh¸i niÖm mËt ®é d©n sè vµ c¸ch tÝnh mËt ®é d©n sè.
- Sù ph©n bè d©n c kh«ng ®ång ®Òu vµ c¸c vïng tËp trung ®«ng d©n trªn thÕ
giíi.
- Trªn thÕ giíi hiÖn cã 3 chñng téc c¬ b¶n kh¸c nhau vÒ h×nh th¸i bªn
ngoµi vµ vïng ph©n bè chÝnh cña c¸c chñng téc ®ã.
TT: Kh¸i niÖm mËt ®é d©n sè vµ c¸ch tÝnh mËt ®é d©n sè.
2. kỹ năng: Đọc và phân tích lược đồ
Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng
3
Năm học: 2010-2011
Trường THCS Tân Xã
Giáo án: Địa Lý 7
B/ Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
Gv; Bản đồ thế giới, tranh ảnh 3 chủng tộc chính.
Hs: Chuẩn bị trước ở nhà
C/ Tiến trình lên lớp :
1 / Ổn định tổ chức:
2/ Kiểm tra bài cũ:
1.Dùa vµo th¸p tuæi ta cã thÓ biÕt nh÷ng ®¨c ®iÓm g× cña d©n sè?
2.Bïng næ d©n sè x·y ra khi nµo? nªu nguyªn nh©n , hËu qu¶ vµ ph¬ng híng gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng bïng næ d©n sè?
3/ Bài mới:
a/ Đặt vấn đề :
Chóng ta ®· biÕt d©n sè thÕ giíi hiÖn nay rÊt ®«ng vµ t¨ng nhanh. Song sù
ph©n bè d©n c thÕ giíi rÊt kh«ng ®Òu.D©n c trªn thÕ giíi l¹i cã nh÷ng đặc ®iÓm
h×nh th¸i rÊt kh¸c nhau, bµi häc h«m nay chóng ta sÏ t×m hiÓu vÒ sù ph©n bè d©n
c vµ c¸c chñng téc trªn thÕ giíi.
b/ Triển khai bài:
Tg
Hoạt động của thÇy và trò
Nội dung chính:
16’ a/ Hoạt động 1/Cả lớp.
Gv: Đặc điểm phân bố dân cư được thể
hiện rõ rệt nhất ở chỉ tiêu mật độ dân
số. Mật độ dân số là gì, em hãy đọc
phần thuật ngữ tr178-SGK ( một Hs
đọc)
? Để tính mật độ dân số ta làm thế
nào?
( Phải lấy tổng số dân chia cho diện
tích lãnh thổ)
-GV ra bài tập cho HS:
Diện tích nổi thế giới: 149 triệu km2
Dân số thế giới: 6294 triệu người.
Hãy tính MDDS trung bình của thế
giới?
(MDDS TB của thể giới:6294/149=
42người/ km2.)
?Quan sát hình 2.1 , em hãy cho biết :
-Tình hình phân bố dân cư trên thế
giới có đồng đều không?
- Tên những nơi dân cư tập trung đông
nhất thế giới hiện nay ? nơi dân cư
thưa thớt nhất?
Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng
4
1.Sự phân bố dân cư:
* MDDS: Số dân TB sống trên một đơn
vị diện tích lãnh thổ (số người/km2)
* SĐD trên phần đất nổi thế giới năm
2002 đạt hơn 42người/km2.
* Phân bố dân cư trên TG rất không
đều.
- Nơi đông: Đông Nam Á, Nam Á,
Đông Á....
-Nơi thưa dân: B¾c Mĩ, Bắc Á,Xa ha ra.
Năm học: 2010-2011
Trường THCS Tân Xã
Giáo án: Địa Lý 7
HS suy nghỉ trả lời-GV chuẩn xác.
? Đối chiếu hình2.1 với bản đồ tự
nhiên, bản đồ KTTG kết hợp tìm hiểu
nội dung SGK, em hãy cho biết những
nơi có mật độ dân số cao nhất?
2. C¸c chñng téc:
b/ Hoạt động 2/ Nhóm
Bước1: HS đọc thuật ngữ:” Chủng tộc”
tr 186 -SGK.
-HS thảo luận theo các câu hỏi:
+ Dựa vào đâu để phân ra các chủng
tộc ?
+ Trên thế giới có mấy chủng tộc
chính, đó là những chủng tộc nào?
+ Dựa vào H2.2-SGK và vốn kiến thức
hãy cho biết đặc điểm ngoại hình của
mỗi chuỉng tộc?
+Địa bàn phân bố chủ yếu của 3 chủng
tộc?
Bước 2:
- HS các nhóm trình bày kết quả và
chuẩn xác kiến thức.
-Hs chỉ trên bản đồ sự phân bố các
chủng tộc.
- GV giúp HS hoàn thành bảng hệ
thống về 3 chủng tộc.
Tên chủng tộc
Môn gôlôit
Nêgrôit
Ơrôpêôit
5'
Đặc điểm ngoại hình
Da vàng, tóc đen và dài, mắt đen, mũi
thấp.
Da đen, tóc xoăn và ngắn, mắt đen và
to, mũi thấpvà rộng
Da trắng, tóc nâu hoặc vàng, mắt xanh
hoặc nâu, mũi cao và hẹp
Phân bố
Châu Á
Châu Phi
Châu Âu
4/ Củng cố:
1. Phân bố dân cư phụ thuộc vào:
a. Điều kiện tự nhiên thuận lợi hay không.
b.Dân cư ở đó nhiều hay ít.
c.Sự thích nghi của từng dân tộc.
d. Điều kiện tự nhiên sinh sống và khả năng cải tạo tự nhiên của con
Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng
5
Năm học: 2010-2011
Trường THCS Tân Xã
2'
Giáo án: Địa Lý 7
người ở đó.
2. Cho biết câu dưới đây đúng hay sai:
Ban ®ầu châu Á chỉ có chủng tộc Môn gôl«it, Châu Phi chỉ có chủng tộc
Nêg rốit
Đúng
Sai:
5/ Dặn dò- hướng dẫn HS học tập ở nhà:
- Học bài cũ .
-Về nhà làm BT 2- (Bài tập thưc hành), BT 2-SGK tr9.
- Chuẩn bị bài mới.
Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng
6
Năm học: 2010-2011
Trường THCS Tân Xã
Giáo án: Địa Lý 7
TIẾT 3 : Bài 3 QUẦN CƯ –ĐÔ THỊ HÓA
Ngày soạn: 21/8/2010
A/ MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. kiến thức:
Sau bài học HS cần nắm được :
-Những đặc điểm cơ bản của quần cư nông thôn và quần cư thành thị,
nhận biết được hai loại quần cư này qua ảnh chụp hoặc trrên thực tế.
-Một số nét về lịch sử phát triển đô thị và sự hình thành các siêu đô thị .
TT -Sự phân bố của các siêu đô thị đông dân trên TG.
2. kỹ năng: Nhận biết quần cư đô thị hoá, quần cư nông thôn qua ảnh chụp,
tranh vẽ hoặc trong thực tế
B/ CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS:
GV: Lược đồ các siêu đô thị trên TG có từ 8 triệu người trở lên.
- Ảnh các đô thị Việt Nam và TG
HS: chuẩn bị trước ở nhà, sưu tầm tài liệu
C/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
1/ Ổn định tổ chức:
2/ Kiểm tra bài cũ:
1/ M®DS là gì? Muốn tính MDDS ta làm thế nào?
2/ Dựa trên cơ sở nào người ta phân chia nhân loại ra các chủng tộc khác
nhau? Trên TG có các chủng nào, phân bố chủ yếu ở đâu?
3/ Bài mới:
*/ Đặt vấn đề : Tính xã hội là một thuộc tính rất cơ bản của con người.
Càng thoát khỏi sự lệ thuộc vào tự nhiên ,con người ngaỳ càng quần tụ bên nhau
tạo thành các điểm quần cư. Quần cư ở trình độ cao nhất là các đô thị , nay
đang được phát triển nhờ quá trình đô thị hóa. Bài học hôm nay, chúng ta sẽ tìm
hiểu hai vấn đề là quần cư và đô thị hóa.
*/ Triển khai bài:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung chính
a/ Hoạt động 1: Cá nhân cặp
I.Quần cư nông thôn và
- GV: Quần cư là cách tổ chức của quần đô thị:
con người trên một diện tích nhất định để
khai thác tài nguyên thiên nhiên . Có hai
kiểu chính là quần cư nông thôn và quần
cư thành thị .
CH: Dựa vào hình 3.1 và 3.2 em hãy so
sánh đặc điểm của hai kiểu quần cư này.
GV kẻ bảng so sánh 2 kiểu quần cư vào
Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng
7
Năm học: 2010-2011
Trường THCS Tân Xã
Giáo án: Địa Lý 7
bảng phụ.
HS: lên điền kết quả vào bảng nghiên cứu
Các HS khác góp ý , bổ sung.
GV:Chuẩn xác kiến thức (Theo
bảng sau)
Nội dung so sánh
Quần cư nông thôn
Quần cư đô thị
1/Mật độ dân số, nhà cửa
nơi nào cao, nơi nào thấp?
2/Các quần cư ở nông
thôn , đô thị gọi là gì?
3/ Nghề nghiệp chủ yếu của
dân cư đó là gì?
4/Lối sống có đặc trưng gì?
Thấp hơn..
Cao hơn
Làng , bản ,thôn, xã
Phố phường
Nông, lâm ngư nghiệp
Công nghiệp và dịch vụ
Dựa vào các mối quan hệ
dòng họ, làng xóm , các tập
tục
Giảm đi
Theo cộng động có tổ
chức theo luật pháp, các
quy định chung
Tăng lên
5/ Tỉ lệ dân cư trong các
hình thức đó có xu hướng
thay đổi như thế nào?
b/ Hoạt động 2: Cả lớp.
CH: Em hãy dựa vào nội dung SGK cho
biết quá trình đô thị hóa trên TG diễn ra
như thế nào?
CH: Tại sao nói quá trình đô thị hóa trên
TG gắn liền với quá trình phát triển
thương nghiệp , thủ công nghiệp và công
nghiệp?
CH:Siêu đô thị là gì?
CH:Quan sát hình 3.3, em hãy cho biết:
-TrênTG hiện có bao nhiêu siêu đô
thị?(23)
- Châu lục nào có nhiều siêu đô thị nhất?
( châu Á)
- Hãt kể tên các siêu đô thị ở châu Á (12)
CH: Siêu đ« thị mang tính tự phát và
không gắn liền với trình độ phát triển KT
đã gây nên hậu quả gì?
Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng
8
2/ Đô thị hóa- Các siêu đô thị :
a/ Quá trình đô thị hóa :
-Đã có từ lâu( thời cổ đại)
-Phát triển nhanh
-Tỉ lệ dân số TG sống trong các đô
thị ngày càng tăng.
-Nhiều siêu đô thị xuất hiện.
-Gắn liền với quá trình phát triển
thương nghiệp, thủ công nghiệp và
công nghiệp
b/ Các siêu đô thị :
-Là đô thị khổng lồ có từ 8 triệu dân
trở lên.
- Hậu quả của siêu đô thị tự phát:
+ở nông thôn: Sản xuất đình đốn do
lao động trẻ rời bỏ nông thôn vaß các
đô thị.
+Ở thanh thị: Thiếu việc làm, gia
tăng tỉ lệ dân nghèo, thiếu nhà ở, mất
mĩ quân đô thị bởi các khu nhà ổ
Năm học: 2010-2011
Trường THCS Tân Xã
Giáo án: Địa Lý 7
chuột xuất hiện. Gây khó quá tải với
các cơ sở hạ tầng , giao thông ách
tắc , môi trường bị ô nhiểm do dân số
quá đông
4./ Củng cố:(5)
1/ Hãy chọn câu đúng nhất:
Đô thị hóa là quá trình :
a/ Tăng nhanh dân số ở thành thị
b/ Mở rộng quy mô ở các thành phố
c/ Làm cho lối sống của người dân nông thôn gắn với lối sống đô thị
d/ Tất cả các ý trên.
2/ Các siêu đô thị phân bố chủ yếu ở :
a/ Các nước phát triển
b/ Các nước đang phát triển
c/ Cả hai nhóm nước trên
3/ Châu lục có nhiều siêu đô thị nhất là :
a/ Châu Âu
b/ Châu Á
c/ Châu Mĩ
d/ Châu Phi
5/ Dặn dò – hướng dẫn học sinh học ở nhà :
- Hướng dẫn học sinh làm BT2- T12 SGK
- Làm các BT của bài 3- Tập BĐTH
- Chuẩn bị bài thực hành tiếp theo.
Tiết 4: Bài 4
THỰC HÀNH:
PHÂN TÍCH LƯỢC ĐỒ DÂN SỐ VÀ THÁP TUỔI
Ngày soạn: 23/8/2010
A/ Mục tiêu bài học :
Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng
9
Năm học: 2010-2011
Trường THCS Tân Xã
Giáo án: Địa Lý 7
1. kiến thức:
Sau bài học học sinh cần
- Hiểu và nắm vững các khái niệm mật độ dân số, đặc điểm phân bố dân cư
thế giới.
- Biết một số cách thể hiện mật độ dân số, phân bố dân cư và các đô thị trên
bản đồ, lược đồ cách khai thác thông tin từ bản đồ, lược đồ phân bố dân cư và đô
thị.
-TT: Củng cố kĩ năng nhận dạng và phân tích tháp tuổi.
2. kỹ năng: Đọc và khai thác các thông tin trên lược đồ
B/Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
GV: Lược đồ mật độ dân số tỉnh Thái Bình
- Bản đồ mật độ dân số của tỉnh/ thành phố hoặc quận/ huyện nơi học sinh
đang sống ( Quảng trị)
-Tháp dân số TP Hồ Chí Minh
- Bản đò tự nhiên ,dân cư các nước hay các khu vực châu Á.
HS: Tập bản đồ BTvà bài TH địa lí lớp 7
-Tập bản đồ TG và các châu lục .
C/Tiến trình lên lớp:
1/ Ổn định tổ chức:
2/Kiểm tra bài cũ:(5’)
1/ Phân biệt sự khác nhau giữa quần cư nông thôn và quần cư đô thị .
2/ Đô thị hóa là gì? Hậu quả của đô thị hóa tự phát?
3/Bài mới:
*/ Đặt vấn đề: (1’) GV nêu yêu cầu nhiệm vụ bài học hay yêu cầu nội dung bài
thực hành.
*/ Triển khai bài:
TG
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung chính
GV: Chỉ trên bản đồ hành chính tỉnh Thái
Bình.
a/ Hoạt đông1/ Cả lớp
Bước1: HS làm BT! –Tr13- SGK
Bước2: HS trình bày kết quả .GV chuẩn xác
kiến thức.
b/ Hoạt đông 2: Cá nhân/ Cặp
Bước 1/
-HS quan sát hình 4.2, 4.3 Tr13-SGK. Trả
lời các câu hói sau:
+Sau 10 năm hình dạng tháp tuổi có gì thay
đổi?
+Tỉ lệ nhóm tuổi nào tăng, nhóm nào giảm?
1/Đọc lược đồ, bản đồ phân bố
dân cư:
-MDDS cao nhất: Thị xã thái Bình
(>3000người/ km2 )- MDDS thấp nhất: Huyện Tiền
Hải(< 1000 người/ km2)
2/Phân tích , so sánh tháp dân số:
-Hình dáng : Đáy tháp năm 1999
thu nhỏ hơn năm 1989
-Nhóm dưới tuổi lao động giảm
đi ,nhóm 20-29 tăng tỉ lệ.
-Kết luận : Dân số đang già đi.
Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng
10
Năm học: 2010-2011
Trường THCS Tân Xã
Giáo án: Địa Lý 7
+Từ đó hãy rút ra kết luận về xu hướng thay
đổi của cơ cấu dân số theo độ tuổi ở TP Hồ
Chí Minh.
Bước 2: HS trình bày kết quả , chuẩn
xác kiến thức và đánh giá lẫn nhau.
Khi HS trình bày Gv yêu cầu HS nêu
dẫn chứng cụ thể để chứng minh cho
các nhận định .
c/ Hoạt động 3: Nhóm
-HS dựa vào BĐ châu Á hoặc Tr26-27
-Tập BDDSTg và các châu lục , kiến
thức đã học, thảo luận theo nhóm:
?Nêu nhận xét về sự phân bố dân cư
châu Á?
? Những khu vực nào đông dân? Thưa
dân?
? Các đô thị lớn ở châu Á thường
phân bố ở đâu?
?Những nơi đông dân có thuận lợi gì?
-Đại diện các nhóm trình bày, các nhóm
khác bổ sung.
GV :Chuẩn xác kiến thức.
3/ Phân tích lược đồ dân cư châu
Á:
-Dân cư phân bố không đều
- Đông dân; Đông Nam Á
- Thưa dân : Bắc Á, trung Á…
-Các đô thị lớn phân bố vên biển ,
dọc các sông lớn.
-Nơi đông dân là nhữngđồng bằng
phù sa màu mỡ, khí hậu ấm áp,
nguồn nước dồi dào.
4/Củng cố:
1/ Đối chiếu hình4.4” lược đồ phân bố dân cư châu Á” Tr14 SGK với Tr11
SGK T27 Tập bản đồ thế giới và các châu lục, hoàn thành bảng sau:
Loại đô thị
Tên đô thị của châu Á
- Trên 8 triệu dân
- 5 đến 8 triệu dân
2/ Cho biết câu dưới đây đúng hay sai:
-Tháp tuổi của TP Hồ Chí Minh năm 1999 thể hiện cơ cấu dân số đang
được trẻ hóa so với tháp tuổi năm 1987 vì tỉ lệ số người trong độ tuổi lao
động tăng lên rõ rệt.
Đúng
Sai
5. Dăn dò, Hướng dẫn học sinh học tập ở nhà:
-Hoàn thành bài thực hành.
-Chuẩn bị bài mới.
Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng
11
Năm học: 2010-2011
Trường THCS Tân Xã
Giáo án: Địa Lý 7
PHẦN HAI :
CÁC MÔI TRƯỜNG ĐỊA LÝ
Chương I:Môi trường đới nóng, hoạt động kinh tế của
con người ở đới nóng.
Tiết 5: Bài 5 Đới nóng- Môi trường xích đạo ẩm
Ngàysoạn: 9 /2010
A/ Mục tiêu bài học:
1. kiến thức:
Sau bài học HS cần:
- Xác định vị trí, giới hạn của môi trường đới nóng và các kiểu môi trường
đới nóng trên bản đồ thế giới.
- Trình bày đặc điểm tiêu biểu của môi trường xích đạo ẩm.
- Biết phân tích bản đồ nhiệt độ và lượng mưa MT XĐ ẩm, xác lập Mqh
giữa các yếu tố tự nhiên của môi trường đới nóng, môi trường xích đạo ẩm..
TT Xác định vị trí, giới hạn của môi trường đới nóng và các kiểu môi trường đới
nóng trên bản đồ thế giới.
2. kỹ năng:
Đọc lược đồ khí hậu xác định sơ đồ lát cắt rừng.
B/ Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
Gv: Bản đồ các môi trường tự nhiên, khí hậu thế giới
- Biểu đồ nhiệt độ và lượng mưa ở xích đạo
Hs: Tranh ảnh rừng rậm xanh quanh năm, rừng ngập mặn
C/ Tiến trình lên lớp :
1 / Ổn định tổ chức:
2/ Kiểm tra bài cũ:
Không
3/ Bài mới:
*/ Đặt vấn đề :(1’)
Giáo viên yêu cầu học sinh dựa vào kiến thức đã học ở lớp 6, vẽ hình
tròn trên đó có các đới nhiệt theo vĩ độ , sau đó chỉ trên hình vẽ vị trí giới hạn của
đói nóng và nêu một vài đặc điểm về vĩ độ , nhiệt độ của đới nóng.GV nêu vấn
đề: Trong đới nóng có bao nhiêu kiểu môi trường? MT xích đạo ẩm có đặc điểm
gì? Đó là những vấn đề chúng ta cần tìm hiểu trong bài học hôm nay.
*/ Triển khai bài:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
a/ hoạt động cá nhân -cặp
Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng
NỘI DUNG BÀI
I. ĐỚI NÓNG
12
Năm học: 2010-2011
Trường THCS Tân Xã
Quan sát h 51.1 hãy xác định ranh
giới các đới môi trường địa lý?
HS: Trả lời
So sánh diện tích của đới nóng với
diện tích ddaats nổi trên trái đất?
Hs: trả lời
Đặc điểm tự nhiên của đới nóng có
ảnh hưởng như thế nào đến giới thực
vật và sự phân bố dân cư của khu
vực này?
Hs: trả lời
Gv: Vị trí nội trí tuyến nên có
nhiệtnđộ cao quanh năm, gió phong
thổi thường xuyên
- 70% thực vật trên trái đất
sống trong rừng rậm của
đới
- là nơi có nền nông nghiệp cổ
truyền lâu đời tập trung đông dân
* Hoạt động/ Cá nhân / Cặp
Bước 1/ HS dựa vào hình 5.1, kênh
chữ trong SGK trả lời các câu hói
sau:
-Đới nóng chủ yếu nằm ở vĩ độ nào?
-Đối chiếu với các MT khác ,em có
nhận xét gì về diện tích của MT đới
nóng?
-Đới nóng có các kiểu MT nào?
Bước 2: Học sinh trình bày
trước lớp, chỉ bản đồ treo tường
về vị trí,giới hạn của đới nóng.
-HS chỉ lại vị trí của môi trường XĐ
ẩm và chuyển sang mục 2.
b/ Họat đông2: Cá nhân / Cặp
Bước 1: HS dựa vào hình 5.1 và hình
5.2 trong SGK , làm BT say:
-Tìm vị trí của Sin ga po trên lược
đồ(khoảng vĩ độ nào)
-Trả lời câu hỏi về quan sát biểu đồ
nhiệt độ và lương mưa của Singapo
Tr16-SGK. Rút ra kết luận về đặc
điểm khí hậu của Singapo.
Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng
Giáo án: Địa Lý 7
- Nằm giữa hai chí tuyến đới nóng, chiếm
diện tích đất nổi khá lớn trên trái đất
-Giới động thực vật rất phong phú, đới
nóng là khu vực đông dân trên thế giới
II. MÔI TRƯỜNG XÍCH ĐẠO ẨM
1/ Khí hậu:
_Vị trí: Bên đường XĐ
-Nhiệt độ cao quanh năm nhưng không
quá cao(Từ 250c- 28 0 c)
-Mưa nhiều quanh năm
-Độ ẩm cao:Trên 80%
2/ Rừng rậm xanh quanh năm:
-Có rừng rậm xanh quanh năm trên đất
liền, rừng ngập mặn ở cửa sông , ven
biển .
Năm học: 2010-2011
13
Trường THCS Tân Xã
Giáo án: Địa Lý 7
-Giải thích vì sao khí hậu của Sin -Đặc điểm của rừng rậm xanh quanh năm:
gapo có đặc điểm trên.
+Nhiều loại cây, xanh quanh năm.
Bước 2: HS chỉ trên BĐ treo tường +Nhiều tầng cây cao thấp khác nhau.
vị trí của Sin ga po,trình bày kết quả,
+Giới động vật phong phú, nhiều loài
đánh giá lẫn nhau về kết quả làm leo trèo giỏi….
việc.
c/ Hoạt động2: Nhóm
Bước1: HS dựa vào tranh ảnh treo
tường, các hình 5.3, 5.4, 5.5 trong
SGK thảo luận theo gợi ý:
-Cho biết MT XĐ ẩm có những loại
rừng nào ? ở đâu?
- Nêu nhận xét về số loại cây trong
rừng rậm xanh quanh năm(nhiều hay
ít)
-Cho biết rừng rậm có mấy tầng
chính? Tại sao rừng có nhiều tầng?
-Với đặc điểm khí hậu và thực vật đã
học, em hãy đoán xem giới động vật
trong rừng rậm XĐ có đặc điểm gì?
(số loài,những loài chiếm ưu thế)
-Từ những đặc điểm trên, em hãy
nêu đặc điểm rừng rậm xanh quanh
năm.
-Bước 2: HS các nhóm trình bày kết
quả.GV có thể hướng dẫn HS lập sơ
đồ về mối quan hệ giữa khí hậu và
thực vật của rừng rậm xanh quanh
năm.(Theo sơ đồ sau)
C©y xanh tèt
quanh n¨m
NhiÒu tÇng c©y
§é Èm vµ
nhiÖt ®é cao
Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng
Rõng
ph¸t triÓn
rËm r¹p
14
Năm học: 2010-2011
Trường THCS Tân Xã
Giáo án: Địa Lý 7
NhiÒu lo¹i c©y
NhiÒu thó leo trÌo,
chim.
4/ Củng cố:
1/ Cho hs lên bảng chỉ trên BĐ giới hạn của môi trường đới nóng, các
kiểu môi trường đới nóng.
2/Trả lời các câu hỏi trắc nghiệm trong vở câu hỏi và BT địa lí 7.
5/Dặn dò-Hướng dẫn HS học tập ở nhà:
-Học bàicũ
-Về nhà làm BT 3 tr18-SGk.
Tiết 6:
Bài 6
M¤I TR¦êNG NHIÖT §íI
Ngày: 9/2010
A/ Mục tiêu bài học:
1. kiến thức:
Sau bài học HS cần:
- Xác định được trên bản đồ vị trí giới hạn của môi trường nhiệt đới.
- Hiểu và trình bày được những đặc điểm cơ bản của môi trường nhiệt đới.
- Nhận biết cảnh quan đặc trưng của môi trường nhiệt đới đó là xa van hay
đồng cỏ cao nhiệt đới.
- Biết phân tích biểu đồ nhiệt đọ và lượng mưa.- Xác lập mối quan hệ giữa
các yếu tố tự nhiên với nhau.
- Ý thức được sự cần thiết phải bảo vệ môi trường.
TT - Hiểu và trình bày được những đặc điểm cơ bản của môi trường
Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng
Năm học: 2010-2011
15
Trường THCS Tân Xã
Giáo án: Địa Lý 7
nhiệt đới.
- Nhận biết cảnh quan đặc trưng của môi trường nhiệt đới đó là xa van
hay đồng cỏ cao nhiệt đới.
2. kỹ năng: Củng cố kỹ năng đọc biểu đồ khí hậu cho học sinh
- Nhận biết về môi trường địa lí cho hs qua ảnh chụp, tranh vẽ
B/ Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
GV: Bản đồ các môi trường tự nhiên, khí hậu thế giới
- Biểu đồ nhiệt độ và lượng mưa của môi trường nhiệt đới.
- Bản đồ tự nhiên/ các nứơc châu Phi
HS: Chuẩn bị Tranh ảnh về xa van ở châu phi, Ôtrâylia.
C/ Tiến trình lên lớp :
1/ Ổn định tổ chức:(1’)
2/ Kiểm tra bài cũ:
(5’)
1. Nêu đặc điểm cơ bản của môi trường đới nóng.
2.Trình bày đặc điểm khí hậu, thực vật và động vật của môi trường xích
đạo ẩm.
3/ Bài mới:
*/ Đặt vấn đề :(1’)
Giáo viên yêu cầu HS chỉ trên bản đồ thế giới vị trí của môi trường nhiệt đới.
GV nêu vấn đề: Môi trường nhiệt đới có đặc điểm gì khác với môi trường xích
đạo ẩm?
*/ Triển khai bài:
15’
Hoạt động của giáo viên và học sinh
a.Hoạt động 1: Cá nhân/ cặp
-HS dựa vào hình 5.1;6.1; 6.2 cảu SGK
địa 7:
+ Làm các câu hỏi trong bài ở trang 20SGK.
+ Nêu kết luận về đăc điểm khí hậu của
môi trường nhiệt đới.
Nội dung chính
1/ Khí hậu:
- Vị trí: khoảng vĩ độ 50 B, N đến hai
chí tuyến.
- Nhiệt độ :
+ Các tháng đều > 220 c.
+ Có hai lần nhiệt độ tăng cao.
+ Biên độ nhiệt năm càng gần chí
tuyến càng cao.
- Mưa:
+ Lượng mưa giảm dần về hai chí
tuyến.
+ có hai mùa mưa, khô rõ rệt, càng về
Gv nhấn mạnh sự khác biệt cơ bản của gần chí tuyến thời kì khho hạn càng
khí hậy nhiệt đới và khí hậu xích đạo là kéo dài.
biên độ nhiệt năm lớn hơn, mưa ít hơn
và phân bố theo mùa.
Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng
16
Năm học: 2010-2011
Trường THCS Tân Xã
16’
Giáo án: Địa Lý 7
b.Hoạt động 2: Nhóm 4 HS
Bước 1: HS dựa vào hình 6.3, 6.4 và
kênh chữ trong SGK, thảo luận theo gợi
ý:
- Sông ngòi , thực vật , động vật của môi
trường nhiệt đới lại có sự thay đỏi theo
thời gian?
- Vì sao đất ở đây có màu đỏvàng?
- Thảm thực vật thay đổi như thế nào từ
phía xích đạo về hai chí tuýến? vì sao?
- Vì sao diện tích xa van và hoang mạc
đang mở rộng?
Bước 2: HS trình bày kết quả, trao đổi,
chuản xác kiến thức.
2. Các đặc điểm khác của môi
trường:
- Mùa mưa:
+ Sông ngòi nhiều nước.
+ Thực vật xanh tốt, chim thú linh
hoạt.
- Mùa khô:
+ Sông ngòi ít nước.
= Cây cỏ khô héo, động vật đi tìm
nguồn nước.
- Đất có nhiều ôxit sắt, nhôm tích tụ.
- Thảm thực vật thay đổi : Từ Rừng
thưa- xa van - nữa hoang mạc.
- Xa van và nữa hoang mạc mở rộng
chủ yếu do con người phá rừng và cây
bụi để lấy gỗ, củi hoặc làm nương rẫy.
GV yêu cầu HS lập sơ đồ thể hiện mối
quan hệ giữa khí hậu với sông ngòi,
đông thực vật, giữa thiên nhiên và hoạt
động của con người.
Mùa mưa
Mùa lũ của sông
-Cây cỏ tươi tốt
-Chim thú linh
hoạt
Khí hậu:
-Nhiệt độ cao
quanh năm
- Có 2 mùa
Mùa khô
-Cây cỏ khô héo
- Chim thú đi tìm
nước
Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng
17
Năm học: 2010-2011
Trường THCS Tân Xã
Giáo án: Địa Lý 7
Mùa
mưa
Nước thấm
xuống
Tích tụ
ô xít
sắt
,nhôm
Miền đồi
núi
Mùa khô
Đất cỏ
màu
vàng
đỏ
Nước bốc
lên
4. Cñng cè
HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm
C©u 1: H·y ®iÒn vµo chç trèng tõ thÝch hîp: M«i trêng nhiÖt ®íi n»m ë kho¶ng
tõ vÜ tuyÕn …. ®Õn ….. ë c¶ 2 b¸n cÇu.
C©u 2: §iÒn § vµo « trèng ý em cho lµ ®óng. §Æc ®iÓm cña m«i trêng nhiÖt ®íi
lµ:
Thiªn nhiªn thay ®æi theo mïa râ rÖt (cã mét mïa ma vµ mét mïa
kh«.
Trong n¨m cã ®ñ 4 mïa
Mïa ma c©y cèi t¬i tèt, s«ng ®Çy níc
Thêi k× kh« h¹n níc s«ng gi¶m.
H×nh thµnh ®Êt Fe ra lÝt do chÊt ¤ xÝt s¾t, nh«m tÝch tô gÇn mÆt
®Êt
5. DÆn dß
HS vÒ nhµ: - Häc bµi cò + lµm bµi tËp 4
- Nghiªn cøu tríc bµi míi
Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng
18
Năm học: 2010-2011
Trường THCS Tân Xã
Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng
Giáo án: Địa Lý 7
19
Năm học: 2010-2011
Trường THCS Tân Xã
Giáo án: Địa Lý 7
Tiết 7: BÀI 7 MÔI TRƯỜNG NHIỆT ĐỚI GIÓ MÙA
Ngàysoạn 9 /2010
A/ Mục tiêu bài học:
1. kiến thức:
Sau bài học HS cần:
- Xác định trên BĐvị trí của khu vực nhiệt đời gió mùa.
- Hiểu và trình bày được một số đặc điểm cơ bản của thiên nhiên nhiệt đới
gió mùa.
-Biết phân tích biểu đồ nhiệt độ và lượng mưa, tranh ảnh để tìm ra kiến
thức, xác lập mối quan hệ giữa các yếu tố tự nhiên , giữa thiên nhiên và con
người.
-Có kĩ năng nhận biết khí hậu nhiệt đới gió mùa qua biểu đồ.
-Ý thức được sự cần thiết phải bảo vệ rừng và môi trường sống., khong
đồng tình những hành vi phá hoại cây xanh.
TT: Hiểu và trình bày được một số đặc điểm cơ bản của thiên nhiên nhiệt đới
gió mùa.
2. kỹ năng: Đọc bản đồ, ảnh địa lý, biểu đồ khí hậu và nhận biết khí hậu nhiệt
đới
B/ Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
GV: Bản đồ các môi trường địa lí TG.
- Bảnđồ khí hậu , tự nhiên châu Á hoặc thế giới
- Tranh ảnh về các cảnh quan thiên nhiên nhiệt đới gió mùa.
HS: Chuẩn bị trước ở nhà
C/ Tiến trình lên lớp :
1 / Ổn định tổ chức:
7A
7B
2/ Kiểm tra bài cũ:
1/Hãy nêu đặc điểm khí hậu nhiệt đới.
2/ Sông ngòi, đất đai, động thực vật ở môi trường nhiệt đới có những đặc
điểm tiêu biểu nào?
3/ Bài mới:
a/ Đặt vấn đề :
Cùng nằm ở vùng nhiệt đới nhưng những nơi có gió mùa hoạt động lại
có môi trường thiên nhiên khác với môi trừờng nhiệt đới.hôm nay chúng ta
sẽ cùng tìm hiểu về môi trường nhiệt đời gió mùa.
b/ Triển khai bài:
Hoạt động của thầy và trò
15’ a/ Hoạt động 1/Cả lớp.
Giáo viên: Nguyễn Thị Hồng
Nội dung chính:
1: Khí hâu:
20
Năm học: 2010-2011
- Xem thêm -