Tài liệu Trọn bộ giáo án vật lí 9

TUAÀN 1: CHÖÔNG I: ÑIEÄN HOÏC TIEÁT 1: SÖÏ PHUÏ THUOÄC CUÛA CÖÔØNG ÑOÄ DOØNG ÑIEÄN VAØO HIEÄU ÑIEÄN THEÁ GIÖÕA HAI ÑAÀU DAÂY DAÃN I Muïc tieâu: - Neâu ñöôïc caùch boá trí vaø tieán haønh TN khaûo saùt söï phuï thuoäc cuûa cöôøng ñoä doøng ñieän vaøo hieäu ñieän theá giöõa 2 ñaàu daây daãn. - Veõ vaø söõ duïng ñöôïc ñoà thò bieãu dieãn moái quan heä I, U töø soá lieäu thöïc nghieäm. - Neâu ñöôc keát luaän veà söï phuï thuoäc cuûa cöôøng ñoä doøng ñieän vaøo hieäu ñieän theá giöõa 2 ñaàu daây daãn. II. Chuaån bò: * Cho moãi nhoùm HS goàm: - 1 ñieän trôû, 1 Ampe keá coù GHÑ 1,5A, ÑCNN 0,1 . - 1 Voân keá coù GHÑ 6V, ÑCNN 0,1V. - 1 nguoàn ñieän 6V, 1 khoaù K , caùc ñoaïn daây daãn ñieän. III. Tieán trình giaûng daïy: Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng 1: Taïo tình huoáng hoïc taäp vaø oân laïi nhöõng kieán thöùc lieân quan ñeán baøi hoïc: HS ñoäc laäp suy nghó tình huoáng GV ñaët ra vaø neâu yù kieán caù nhaân. HS ñoäc laäp suy nghó traû lôøi caâu hoûi. Trôï giuùp cuûa GV GV taïo tình huoáng hoïc taäp nhö SGK . GV yeâu caàu HS neâu duïng cuï duøng ñeå ño CÑDÑ chaïy qua daây daãn vaø HÑT giöõa 2 ñaàu daây daãn? Nguyeân taéc söõ duïng nhöõng duïng cuï ñoù? Noäi dung I. Thí nghieäm: 1. Tieán haønh TN: 2. Keát luaän: - Cöôøng ñoä doøng ñieän chaïy qua 1 daây daãn tæ leä thuïaân vôùi hieäu ñieän theá ñaët vaøo 2 ñaàu daây daãn ñoù. Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu söï phuï thuoäc cuûa CÑDÑ vaøo HÑT giöõa 2 ñaàu daây daãn: HS tìm hieåu sô ñoà maïch ñieän GV yeâu caàu HS tìm hieåu sô ñoà maïch ñieän hình 1.1 SGK. hình 1.1 SGK. GV theo doõi, kieåm tra, giuùp ñôõ HS caùc nhoùm tieán haønh maéc sô caùc nhoùm maéc maïch ñieän TN. ñoà maïch ñieän hình 1.1 döôùi söï GV höôùng daãn HS caùc nhoùm thöïc hieän TN theo yeâu caàu höôùng daãn cuûa GV. HS tieán haønh TN theo yeâu caàu SGK. SGK.Quan saùt vaø ghi keát quaû II. Ñoà thò bieåu dieãn söï phuï ño ñöôïc vaøo baûng 1 SGK. HS thaûo luaän nhoùm hoaøn thaønh Yeâu caàu ñaïi dieän nhoùm traû lôøi thuoäc cuûa cöôøng ñoä doøng ñieän vaøo hieäu ñieän theá: caâu C1. caâu C1. 1. Daïng ñoà thò: 1 Hoaït ñoäng 3: Veõ vaø söû duïng ñoà thò ñeå ruùt ra keát luaän: HS quan saùt hình 1.2, ñoïc phaàn thoâng baùo veà daïng ñoà thò ôû SGK ñeå traû lôùi caâu hoûi GV ñöa ra. HS ñoäc laäp hoaøn thaønh caâu C2. HS thaûo luaän nhoùm, nhaän xeùt daïng ñoà thò vaø ruùt ra keát luaän. GV yeâu caàu HS quan saùt hình 1.2, ñoïc phaàn thoâng baùo veà daïng ñoà thò ôû SGK ñeå ñöa ra nhaän xeùt veà daïng ñoà thò bieåu dieãn söï phuï thuoäc cuûa I vaø U. Yeâu caàu HS ñoäc laäp hoaøn thaønh caâu C2. GV yeâu caàu ñaïi dieän nhoùm neâu nhaän xeùt veà daïng ñoà thò vaø ruùt ra keát luaän veà moái quan heä giöõa I vaø U. - Ñoà thò bieåu dieãn söï phuï thuoäc cuûa cöôøng ñoä doøng ñieän vaøo hieäu ñieän theá giöõa 2 ñaàu daây daãn laø 1 ñöôøng thaúng ñi qua goác toaï ñoä (U = 0, I = 0 ) 2. Keát luaän: - Hieäu ñieän theá giöõa 2 ñaàu daây daãn taêng (hoaëc giaûm) bao nhieâu laàn thì cöôøng ñoä doøng ñieän chaïy qua daây daãn ñoù cuõng taêng (hoaëc giaûm) baáy nhieâu laàn. Hoaït ñoäng 4: Vaän duïng – Daën doø: GV yeâu caàu HS neâu ñaùp aùn caùc III. Vaän duïng: * Vaän duïng: HS ñoäc laäp suy nghó traû lôøi caùc caâu hoûi. GV nhaän xeùt vaø thoáng nhaát ñaùp caâu hoûi töø C3 ñeán C5. aùn. * Daën doø: HS ghi nhôù caùc phaàn daën doø Hoïc baøi, Laøm caùc baøi taäp ôû SBT. cuûa GV. Xem baøi môùi: “ Ñieän trôû cuûa daây daãn- Ñònh luaäl OÂm” vaø chuaån bò baøi baèng caùc caâu hoûi C1, C2 SGK. IV. Ruùt kinh nghieäm: TIEÁT 2: ÑIEÄN TRÔÛ CUÛA DAÂY DAÃN – ÑÒNH LUAÄT OÂM I Muïc tieâu: - Nhaän bieát ñöôïc ñôn vò ñieän trôû vaø vaän duïng coâng thöùc tính ñieän trôû ñeå giaûi baøi taäp. - Phaùt bieåu vaø vieát heä thöùc cuûa ñònh luaät OÂm. Vaän duïng ñöôïc ñònh luaät OÂm ñeå giaûi ñöôïc 1 soá daïng baøi taäp ñôn giaûn. II. Chuaån bò: 2 * Ñoái vôùi GV: - Baûng ghi thöông soá U ñoái vôùi moãi daây daãn nhö SGV. I III. Tieán trình giaûng daïy: Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng 1: Kieåm tra baøi cuõ vaø taïo tình huoáng hoïc taäp: HS ñoäc laäp suy nghó traû lôøi caâu hoûi. HS ñoäc laäp suy nghó tình huoáng GV ñaët ra vaø neâu yù kieán caù nhaân. Hoaït ñoäng 2: Xaùc ñònh thöông soá U ñoái vôùi moãi daây daãn: I HS ñoïc ñeà vaø ñoäc laäp hoaøn thaønh caâu C1 vaøo baûng keát quaû GV ñaõ chuaån bò. HS thaûo luaän nhoùm hoaøn thaønh caâu C2. Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu khaùi nieäm ñieän trôû: HS tìm hieåu khaùi nieäm ñieän trôû thoâng qua phaàn thoâng baùo ôû SGK. Töø ñoù ñoäc laäp suy nghó hoaøn thaønh caùc caâu hoûi GV ñöa ra vaø neâu khaùi nieäm ñieän trôû döôùi söï höôùng daãn cuûa GV. HS chuù yù phaàn thoâng baùo cuûa GV ñeå hoaøn thaønh toát yeâu caàu GV ñaët ra. HS thaûo luaän nhoùm, nhaän xeùt daïng ñoà thò vaø ruùt ra keát luaän. HS ruùt ra nhaän xeùt veà moái quan heä giöõa I vaø R. Hoaït ñoäng 4: Tìm hieåu ñònh luaät OÂm: Trôï giuùp cuûa GV Noäi dung Caâu hoûi: Neâu keát luaän veà moái quan heä giöõa I vaø U? Ñoà thò bieåu dieãn moái quan heä ñoù coù ñaëc ñieåm gì? GV taïo tình huoáng hoïc taäp nhö I. Ñieän trôû cuûa daây daãn: SGK . 1. Xaùc ñònh thöông soá U ñoái vôùi moãi daây daãn: I GV yeâu caàu HS ñoïc ñeà vaø ñoäc laäp hoaøn thaønh caâu C1. GV theo doõi, kieåm tra, giuùp ñôõ caùc HS yeáu tính toaùn cho chính 2. Ñieän trôû: xaùc. U GV yeâu caàu HS döïa vaøo baûng keát - Giaù trò R= khoâng I quaû thaûo luaän caâu C2. ñoåi ñoái vôùi moãi daây daãn, ñöôïc goïi laø ñieän trôû cuûa daây daãn ñoù. GV yeâu caàu HS ñoïc phaàn thoâng - Kí hieäu cuûa ñieän trôû baùo KN ñieän trôû ôû SGK. Töø ñoù trong sô ñoà maïch ñieän: traû lôøi caùc caâu hoûi: Tính ñieän trôû cuûa 1 daây daãn baèng coâng thöùc naøo? - Ñôn vò ño ñieän trôû laø OÂm Khi taêng U ôû 2 ñaàu daây daãn leân 2 ( kí hieäu:) laàn thì ñieän trôû cuûa noù taêng maáy laàn? Vì sao? Thoâng qua caâu hoûi GV höôùng daãn HS neâu KN ñieän trôû. GV thoâng baùo caùc kí hieäu cuûa ñieän trôû trong sô ñoà maïch ñieän vaø II. Ñònh luaät OÂm: ñôn vò ño ñieän trôû. GV yeâu caàu 1. Heä thöùc cuûa ñònh luaät HS ñoäc laäp ñoåi 1 soá ñôn vò cuûa OÂm: ñieän trôû. U I= R GV thoâng baùo yù nghóa cuûa ñieän trôû vaø yeâu caàu HS ruùt ra nhaän xeùt Trong ñoù: veà moái quan heä giöõa I vaø R. -I cöôøng ñoä doøng ñieän qua daây daãn (A). -U hieäu ñieän theá giöõa 2 3 HS neâu nhaän xeùt chung veà moái quan heä giöõa I vôùi U vaø I vôùi R. HS ñoäc laäp suy nghó neâu coâng thöùc bieåu thò caùc moái quan heä I vôùi U vaø I vôùi R. HS neâu roõ yù nghóa vaø ñôn vò ño cuûa caùc kí hieäu trong coâng thöùc. GV yeâu caàu HS neâu nhaän xeùt chung veà moái quan heä giöõa I vôùi U vaø I vôùi R. GV yeâu caàu HS tìm 1 coâng thöùc bieåu thò caùc moái quan heä ñoù. GV giôùi thieäu coâng thöùc cuûa ÑL OÂm vaø yeâu caàu HS neâu yù nghóa vaø ñôn vò cuûa caùc kí hieäu trong HS döïa vaøo coâng thöùc vaø höôùng coâng thöùc. daãn cuûa GV phaùt bieåu ÑL OÂm. GV yeâu caàu HS döïa vaøo coâng thöùc phaùt bieåu ÑL OÂm. Hoaït ñoäng 5: Vaän duïng – Daën doø: * Vaän duïng: HS ñoäc laäp suy nghó tìm ra höôùng giaûi quyeát caùc caâu hoûi GV yeâu caàu 2 HS trình baøy baøi giaûi leân baûng. C3,C4. HS theo doõi vaø ñöa ra nhaän xeùt. GV nhaän xeùt vaø thoáng nhaát ñaùp aùn. * Daën doø: HS ghi nhôù caùc phaàn daën doø Hoïc baøi, Laøm caùc baøi taäp ôû SBT. Xem baøi môùi: “TH: Xaùc ñònh cuûa GV. ñieän trôû cuûa 1 daây daãn baèng ampe keá vaø voân keá” vaø moãi nhoùm caàn chuaån bò 1 maãu baùo caùo keát quaû TN nhö SGK. ñaàu daây daãn (V). -R ñieän trôû cuûa daây daãn (). 2. Ñònh luaät OÂm: - Cöôøng ñoä doøng ñieän chaïy qua daây daãn tæ leä thuaän vôùi hieäu ñieän theá ñaët vaøo 2 ñaàu daây daãn vaø tæ leä nghòch vôùi ñieän trôû cuûa daây. III. Vaän duïng: IV. Ruùt kinh nghieäm: TUAÀN 2: TIEÁT 3: THÖÏC HAØNH: XAÙC ÑÒNH ÑIEÄN TRÔÛ CUÛA MOÄT DAÂY DAÃN BAÈNG AMPE KEÁ VAØ VOÂN KEÁ I Muïc tieâu: - Neâu ñöôïc caùch xaùc ñònh ñieän trôû töø coâng thöùc tính ñieän trôû. - Moâ taû ñöôïc caùch boá trí vaø tieán haønh ñöôïc TN xaùc ñònh ñieän trôû cuûa 1 daây daãn baèng ampe keá vaø voân keá. - Coù yù thöùc chaáp haønh toát quy taéc söû duïng caùc thieát bò ñieän trong TN. II. Chuaån bò: * Cho moãi nhoùm HS: - 1 daây daãn coù ñieän trôû chöa bieát giaù trò. - 1 nguoàn ñieän, 1 ampe keá coùGHÑ 1,5A vaø ÑCNN 0,1A. - 1 voân keá coùGHÑ 6V vaø ÑCNN 0,1V. - 1 khoaù K, caùc ñoaïn daây daãn ñieän. 4 - 1 baûng baùo caùo keát quaû TN nhö SGK. * Ñoái vôùi GV: - 4 ñoàng hoà ñieän ña naêng. III. Noäi dung thöïc haønh: 1. Veõ sô ñoà maïch ñieän ñeå ño ñieän trôû cuûa 1 daây daãn baèng voân keá vaø ampe keá, ñaùnh daáu choát (+) vaø (-) cuûa ampe keá vaø voân keá. 2. Maéc maïch ñieän theo sô ñoà ñaõ veõ. 3. Laàn löôït ñaëc caùc giaù tri hieäu ñieän theá khaùc nhau taêng daàn töø 0 ñeán 5V vaøo 2 ñaàu daây daãn. Ñoïc vaø ghi cöôøng ñoä doøng ñieän chaïy qua daây daãn öùng vôùi moãi hieäu ñieän theá vaøo baûng keát quaû cuûa baùo caùo. 4. Hoaøn thaønh baùo caùo thöïc haønh theo maåu ñaõ chuaån bò. IV. Ruùt kinh nghieäm: TIEÁT 4: ÑOAÏN MAÏCH NOÁI TIEÁP I. Muïc tieâu: - Suy luaän ñeå xaây döïng ñöôïc coâng thöùc tính ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch goàm 2 ñieän trôû maéc noái tieáp Rtñ = R1 + R2 vaø heä thöùc U1 R1 = töø caùc kieán thöùc ñaõ hoïc. U2 R2 - Moâ taû ñöôïc caùch boá trí vaø tieán haønh TN kieåm tra laïi caùc heä thöùc suy ra töø lí thuyeát. - Vaän duïng ñöôïc nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc ñeã giaûi thích 1 soá hieän töôïng vaø giaûi baøi taäp veà ñoaïn maïch noái tieáp. II. Chuaån bò: * - Cho moãi nhoùm HS: 3 ñieän trôû maåu laàn löôït coù giaù trò 6  , 10  , 16  . 1 ampe keá coù GHÑ1,5 A vaø ÑCNN 0,1A. 1 voân keá coù GHÑ 6V vaø ÑCNN 0,1V. 1 nguoàn ñieän 6V, 1 khoaù K. Caùc ñoaïn daây daãn ñieän. III. Tieán trình giaûng daïy: 5 Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng 1: Taïo tình huoáng hoïc taäp: HS ñoäc laäp suy nghó tình huoáng GV ñaët ra vaø neâu yù kieán caù nhaân. Hoaït ñoäng 2: OÂn laïi nhöõng kieán thöùc lieân quan ñeán baøi hoïc: Trôï giuùp cuûa GV Noäi dung GV taïo tình huoáng hoïc taäp nhö SGK . GV yeâu caàu HS nhôù laïi kieán thöùc ñaõ hoïc ôû lôùp 7 ñeå traû lôøi caùc caâu hoûi sau: HS nhôù laïi kieán thöùc ñaõ hoïc - Trong ñoaïn maïch goàm 2 boùng ñoäc laäp suy nghó traû lôøi caùc caâu ñeøn maéc noái tieáp ta coù: hoûi GV yeâu caàu. + I chaïy qua moãi ñeøn coù moái lieân heä nhö theá naøo vôùi I maïch chính? + U giöõa 2 ñaàu ñoaïn maïch coù moái lieân heä nhö theá naøo vôùi U Hoaït ñoäng 2: Nhaän bieát ñöôïc giöõa 2 ñaàu moãi ñeøn? ñoaïn maïch goàm 2 ñieän trôû maéc noái tieáp: GV yeâu caàu HS quan saùt hình 4.1 HS quan saùt sô ñoà maïch ñieän ñoïc ñeà vaø ñoäc laäp hoaøn thaønh caâu ñoïc ñeà vaø ñoäc laäp hoaøn thaønh C1. caâu C1. GV thoâng baùo caùc coâng thöùc vöøa oân taäp vaãn ñuùng ñoái vôùi ñoaïn HS ruùt ra keát luaän chung veà I maïch goàm 2 ñieän trôû maéc noái vaø U trong ñoaïn maïch goàm 2 tieáp. Töø ñoù yeâu caàu HS ruùt ra keát ñieän trôû maéc noái tieáp. luaän chung veà I vaø U trong ñoaïn maïch goàm 2 ñieän trôû maéc noái HS thoâng qua söï höôùng daãn cuûa tieáp. GV vaän duïng caùc kieán thöùc vöøa GV yeâu caàu HS tìm hieåu yeâu caàu thu ñöôïc vaø heä thöùc cuûa ñònh caâu C2 vaø höôùng daãn HS vaän luaät OÂm ñeå traû lôøi caâu C2. Töø duïng caùc kieán thöùc vöøa thu ñöôïc ñoù ruùt ra nhaän xeùt veà moái quan vaø heä thöùc cuûa ñònh luaät OÂm ñeå heä giöõa U vaø R. traû lôøi caâu C2. Hoaït ñoäng 3: Xaây döïng coâng thöùc tính ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch goàm 2 ñieän trôû maéc noái tieáp: HS tìm hieåu khaùi nieäm ñieän trôû GV yeâu caàu HS ñoïc phaàn thoâng töông ñöông thoâng qua phaàn baùo KN ñieän trôû töông ñöông ôû thoâng baùo ôû SGK. Töø ñoù ñoäc SGK. Töø ñoù ñöa ra KN ñieän trôû laäp ñöa ra KN ñieän trôû töông töông ñöông vaø kí hieäu. ñöông vaø kí hieäu cuûa noù. GV yeâu caàu HS tìm hieåu yeâu caàu HS ñoïc ñeà tìm hieåu yeâu caàu caâu C3 vaø höôùng daãn HS hoaøn caâu C3 vaø ñoäc laäp suy nghó thaønh caâu C3 hoaøn thaønh caâu C3 döôùi söï GV nhaän xeùt vaø thoáng nhaát ñaùp 6 I. Cöôøng ñoä doøng ñieän vaø hieäu ñieän theá trong ñoaïn maïch noái tieáp: 1. OÂn laïi kieán thöùc: 2. Ñoaïn maïch goàm 2 ñieän trôû maéc noái tieáp: - Ñoái vôùi ñoaïn maïch goàm 2 ñieän trôû maéc noái tieáp: + Cöôøng ñoä doøng ñieän coù giaù tri baènh nhau taïi moïi ñieåm: I = I1 = I2 + Hieäu ñieän theá giöõa 2 ñaàu ñoaïn maïch baèng toång 2 hieäu ñieän theá giöõa 2 ñaàu moãi ñieän trôû thaønh phaàn: U = U 1 + U2 - Hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu moãi ñieän trôû tæ leä thuaän vôùi ñieän trôû ñoù: U1 U2 = R1 R2 II. Ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch noái tieáp: 1. Ñieän trôû töông ñöông: - Ñieän trôû töông ñöông( Rtñ) cuûa 1 ñoaïn maïch laø ñieän trôû coù theå thay theá cho ñoaïn maïch naøy, sao cho cuøng U thì I chaïy qua ñoaïn maïch coù giaù trò khoâng ñoåi. 2. Coâng thöùc tính ñieän trôû höôùng daãn cuûa GV. Hoaït ñoäng 4: Tieán haønh TN kieåm tra: HS maéc maïch ñieän theo sô ñoà hình 4.1 vaø tieán haønh TN theo yeâu caàu SGK döôùi söï höôùng daãn cuûa GV. Döïa vaøo keát quaû TN HS ruùt ra keát luaän chung veà coâng thöùc xaùc ñònh Rtñ . Hoaït ñoäng 5: Vaän duïng – Daën doø: * Vaän duïng: HS ñoäc laäp suy nghó tìm ra höôùng giaûi quyeát caùc caâu hoûi C4, C5. HS theo doõi vaø ñöa ra nhaän xeùt. * Daën doø: HS ghi nhôù caùc phaàn daën doø cuûa GV. töông ñöông cuûa ñoaïn maïch goàm 2 ñieän trôû maéc noái tieáp: aùn GV giôùi thieäu duïng cuï TN, höôùng daãn HS maéc maïch ñieän theo sô ñoà hình 4.1 vaø yeâu caàu HS tieán haønh TN theo yeâu caàu SGK. Thoâng qua keát quaû TN yeâu caàu HS ruùt ra keát luaän chung veà coâng thöùc xaùc ñònh Rtñ . GV thoâng baùo theâm ôû SGK. Rtñ = R1 + R2 3. Thí nghieäm kieåm tra: 4. Keát luaän: Ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch baèng toång hai ñieän trôû thaønh phaàn. III. Vaän duïng: GV yeâu caàu 2 HS trình baøy baøi giaûi leân baûng. GV nhaän xeùt vaø thoáng nhaát ñaùp aùn. Hoïc baøi, Laøm caùc baøi taäp ôû SBT. Xem baøi môùi: “Ñoaïn maïch song song” vaø chuaån bò baøi baèng caùc caâu hoûi C1, C2, C3 SGK. IV. Ruùt kinh nghieäm: *************************************** TUAÀN 3: TIEÁT 5: ÑOAÏN MAÏCH SONG SONG I. Muïc tieâu: - Suy luaän ñeå xaây döïng ñöôïc coâng thöùc tính ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch goàm 2 ñieän trôû maéc song song 1 1 1 I1 R2 = + vaø heä thöùc = töø caùc kieán thöùc ñaõ hoïc. Rtd R1 R2 I2 R1 - Moâ taû ñöôïc caùch boá trí vaø tieán haønh TN kieåm tra laïi caùc heä thöùc suy ra töø lí thuyeát ñoái vôùi ñoaïn maïch song song. 7 - Vaän duïng ñöôïc nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc ñeå giaûi thích 1 soá hieän töôïng thöïc teá vaø giaûi baøi taäp veà ñoaïn maïch song song. II. Chuaån bò: * - Cho moãi nhoùm HS: 3 ñieän trôû maåu trong ñoù coù 1 ñieän trôû laø ñieän trôû töông ñöông cuûa 2 ñieän trôû kia khi maéc song song. 1 ampe keá coù GHÑ1,5 A vaø ÑCNN 0,1A. 1 voân keá coù GHÑ 6V vaø ÑCNN 0,1V. 1 nguoàn ñieän 6V, 1 khoaù K. Caùc ñoaïn daây daãn ñieän III. Tieán trình giaûng daïy: Hoaït ñoäng cuûa HS Trôï giuùp cuûa GV Hoaït ñoäng 1: Kieåm tra baøi cuû vaø taïo tình huoáng hoïc taäp: Caâu hoûi: Neâu coâng thöùc xaùc ñònh HS traû lôøi caùc caâu hoûi GV ñaët I vaø U trong ñoaïn maïch goàm 2 ra. ñieän trôû maéc noái tieáp? Coâng thöùc xaùc ñònh Rtñ? Vaø laøm baøi taäp 4.1 HS ñoäc laäp suy nghó tình huoáng SBT. GV ñaët ra vaø neâu yù kieán caù GV taïo tình huoáng hoïc taäp nhö nhaân. SGK . Hoaït ñoäng 2: OÂn laïi nhöõng kieán thöùc lieân quan ñeán baøi hoïc: GV yeâu caàu HS nhôù laïi kieán thöùc HS nhôù laïi kieán thöùc ñaõ hoïc ñaõ hoïc ôû lôùp 7 ñeå traû lôøi caâu hoûi ñoäc laäp suy nghó traû lôøi caâu hoûi sau:Trong ñoaïn maïch goàm 2 GV yeâu caàu. boùng ñeøn maéc song song , U vaø I cuûa maïch chính coù quan heä theá Hoaït ñoäng 2: Nhaän bieát ñöôïc naøo vôùi U vaø I cuûa caùc maïch reõ? ñoaïn maïch goàm 2 ñieän trôû maéc song song: HS quan saùt sô ñoà maïch ñieän ñoïc ñeà vaø ñoäc laäp hoaøn thaønh GV yeâu caàu HS quan saùt hình 5.1 caâu C1. ñoïc ñeà vaø ñoäc laäp hoaøn thaønh caâu C1. HS ruùt ra keát luaän chung veà I GV thoâng baùo caùc coâng thöùc vöøa vaø U trong ñoaïn maïch goàm 2 oân taäp vaãn ñuùng ñoái vôùi ñoaïn ñieän trôû maéc song song. maïch goàm 2 ñieän trôû maéc song song. Töø ñoù yeâu caàu HS ruùt ra HS thoâng qua söï höôùng daãn cuûa keát luaän chung veà I vaø U trong GV vaän duïng caùc kieán thöùc vöøa ñoaïn maïch goàm 2 ñieän trôû maéc 8 Noäi dung I. Cöôøng ñoä doøng ñieän vaø hieäu ñieän theá trong ñoaïn maïch song song: 1. OÂn laïi kieán thöùc: 2. Ñoaïn maïch goàm 2 ñieän trôû maéc song song: -Ñoái vôùi ñoaïn maïch goàm 2 ñieän trôû maéc song song: + Cöôøng ñoä doøng ñieän chaïy qua maïch chính baèng toång cöôøng ñoä doøng ñieän chaïy qua caùc maïch reõ: I = I1 + I2 +Hieäu ñieän theá giöõa 2 ñaàu ñoaïn maïch song song baèng hieäu ñieän theá giöõa 2 ñaàu moãi ñoaïn maïch reõ: U = U 1 = U2 - Cöôøng ñoä doøng ñieän thu ñöôïc vaø heä thöùc cuûa ñònh luaät OÂm ñeå traû lôøi caâu C2. Töø ñoù ruùt ra nhaän xeùt veà moái quan heä giöõa I vaø R. Hoaït ñoäng 3: Xaây döïng coâng thöùc tính ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch goàm 2 ñieän trôû maéc song song: HS ñoïc ñeà tìm hieåu yeâu caàu caâu C3 vaø ñoäc laäp suy nghó hoaøn thaønh caâu C3 döôùi söï höôùng daãn cuûa GV. Hoaït ñoäng 4: Tieán haønh TN kieåm tra: HS maéc maïch ñieän theo sô ñoà hình 4.1 vaø tieán haønh TN theo yeâu caàu SGK döôùi söï höôùng daãn cuûa GV. Döïa vaøo keát quaû TN HS ruùt ra keát luaän chung veà coâng thöùc xaùc ñònh Rtñ . Hoaït ñoäng 5: Vaän duïng – Daën doø: * Vaän duïng: HS ñoäc laäp suy nghó tìm ra höôùng giaûi quyeát caùc caâu hoûi C4,C5. HS theo doõi vaø ñöa ra nhaän xeùt. * Daën doø: HS ghi nhôù caùc phaàn daën doø cuûa GV. song song. chaïy qua moãi ñieän trôû tæ leä GV yeâu caàu HS tìm hieåu yeâu caàu nghòch vôùi ñieän trôû ñoù: caâu C2 vaø höôùng daãn HS vaän duïng caùc kieán thöùc vöøa thu ñöôïc I 1  R 2 vaø heä thöùc cuûa ñònh luaät OÂm ñeå I 2 R1 traû lôøi caâu C2. II. Ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch song song: GV yeâu caàu HS tìm hieåu yeâu caàu 1. Coâng thöùc tính ñieän trôû caâu C3 vaø höôùng daãn HS hoaøn töông ñöông cuûa ñoaïn maïch goàm 2 ñieän trôû maéc thaønh caâu C3 GV nhaän xeùt vaø thoáng nhaát ñaùp song song: aùn 1 1 1   Rtd R1 R 2 R1.R 2 GV giôùi thieäu duïng cuï TN, höôùng daãn HS maéc maïch ñieän theo sô ñoà hình 5.1 vaø yeâu caàu HS tieán haønh TN theo yeâu caàu SGK. Thoâng qua keát quaû TN yeâu caàu HS ruùt ra keát luaän chung veà coâng thöùc xaùc ñònh Rtñ . GV thoâng baùo theâm ôû SGK. III. Vaän duïng: GV yeâu caàu 2 HS trình baøy baøi giaûi leân baûng. GV nhaän xeùt vaø thoáng nhaát ñaùp aùn. Hoïc baøi, Laøm caùc baøi taäp ôû SBT. Xem laïi caùc kieán thöùc ñaõ hoïc ñeå chuaån bò cho tieát hoïc sau laø tieát baøi taäp IV. Suy ra: Rtñ = R1  R 2 2. Thí nghieäm kieåm tra: 3. Keát luaän: Ñoái vôùi ñoaïn maïch goàm 2 ñieän trôû maéc song song thì nghòch ñaûo cuûa ñieän trôû töông ñöông baèng toång caùc nghòch ñaûo cuûa töøng ñieän trôû thaønh phaàn. Ruùt kinh nghieäm: 9 TIEÁT 6: BAØI TAÄP VAÄN DUÏNG ÑÒNH LUAÄT OÂM I Muïc tieâu: - Vaän duïng caùc kieán thöùc ñaõ hoïc ñeå giaûi ñöôïc caùc baøi taäp ñôn giaûn veà ñoaïn maïch goàm nhieàu nhaát laø 3 ñieän trôû. II. Chuaån bò: * Ñoái vôùi GV: - Baûng lieät keâ caùc giaù trò hieäu ñieän theá vaø cöôøng ñoä doøng ñieän ñònh möùc cuûa 1 soá ñoà duøng ñieän trong gia ñình, vôùi 2 loaïi nguoàn ñieän 110V vaø 220V. III. Tieán trình giaûng daïy: Hoaït ñoäng cuûa HS Trôï giuùp cuûa GV Noäi dung Hoaït ñoäng 1: Kieåm tra baøi cuû: Caâu hoûi: HS ñoäc laäp suy nghó traû lôøi caâu -Coâng thöùc vaø phaùt bieåu ÑL OÂm? Neâu yù nghóa cuûa caùc kí hoûi. hieäu trong coâng thöùc? -Coâng thöùc xaùc ñònh R tñ cuûa ñoaïn maïch goàm 2 ñieän trôû maéc noái tieáp vaø song song? Hoaït ñoäng 2: Giaûi baøi taäp: Baøi taäp 1: GV yeâu caàu HS ñoïc ñeà tìm hieåu HS ñoïc ñeà vaø toùm taét ñeà baøi. HS ñoäc laäp suy nghó tìm ra yeâu caàu cuûa ñeà baøi. phöông aùn giaûi quyeát yeâu caàu GV yeâu caàu HS ñoäc laäp suy nghó tìm ra phöông aùn giaûi ñeà baøi. quyeát yeâu caàu ñeà baøi. Ñaïi dieän HS trình baøy phöông GV yeâu caàu 1 HS trình baøy aùn giaûi quyeát vaø trình baøy baøi phöông aùn giaûi quyeát vaø trình baøy baøi giaûi leân baûng. giaûi leân baûng. GV theo doõi, kieåm tra, giuùp ñôõ HS laøm baøi vaøo taäp theo doõi vaø caùc HS yeáu, keùm. GV nhaän xeùt vaø thoáng nhaát ñaùp ñöa ra nhaän xeùt. HS suy nghó tìm caùch giaûi khaùc. aùn. GV ñoäng vieân HS tìm caùch giaûi khaùc. 10 Baøi taäp 1: Toùm taét: R1= 5  U = 6V I = 0,5A Tìm: Rtñ = ?  R2 = ?  Rtñ cuûa ñoaïn maïch laø: U 6V Rtñ = I  0,5 A 12  R2 laø: Rtñ = R1 + R2  R2 = Rt ñ – R1= 12  - 5  = 7 Baøi taäp 2: Toùm taét: R1=10  I1 = 1,2A I = 1,8A Tìm:U = ? V R2 = ?  R1 , R2 maéc song song neân ta Baøi taäp 2: HS ñoïc ñeà vaø toùm taét ñeà baøi. HS ñoäc laäp suy nghó tìm ra phöông aùn giaûi quyeát yeâu caàu ñeà baøi. GV yeâu caàu HS ñoïc ñeà tìm hieåu yeâu caàu cuûa ñeà baøi. GV yeâu caàu HS ñoäc laäp suy nghó tìm ra phöông aùn giaûi quyeát yeâu caàu ñeà baøi. Ñaïi dieän HS trình baøy phöông GV yeâu caàu 1 HS trình baøy aùn giaûi quyeát vaø trình baøy baøi phöông aùn giaûi quyeát vaø trình giaûi leân baûng. baøy baøi giaûi leân baûng. GV theo doõi, kieåm tra, giuùp ñôõ HS laøm baøi vaøo taäp theo doõi vaø caùc HS yeáu, keùm. ñöa ra nhaän xeùt. GV nhaän xeùt vaø thoáng nhaát ñaùp aùn. HS suy nghó tìm caùch giaûi khaùc. GV ñoäng vieân HS tìm caùch giaûi khaùc. Baøi taäp 3: HS ñoïc ñeà vaø toùm taét ñeà baøi. GV yeâu caàu HS ñoïc ñeà tìm hieåu HS ñoäc laäp suy nghó tìm ra yeâu caàu cuûa ñeà baøi. phöông aùn giaûi quyeát yeâu caàu GV yeâu caàu HS ñoäc laäp suy ñeà baøi. nghó tìm ra phöông aùn giaûi quyeát yeâu caàu ñeà baøi. Ñaïi dieän HS trình baøy phöông GV yeâu caàu 1 HS trình baøy aùn giaûi quyeát vaø trình baøy baøi phöông aùn giaûi quyeát vaø trình giaûi leân baûng. baøy baøi giaûi leân baûng. GV theo doõi, kieåm tra, giuùp ñôõ HS laøm baøi vaøo taäp theo doõi vaø caùc HS yeáu, keùm. ñöa ra nhaän xeùt. GV nhaän xeùt vaø thoáng nhaát ñaùp aùn. HS suy nghó tìm caùch giaûi khaùc. GV ñoäng vieân HS tìm caùch giaûi Hoaït ñoäng 3: Cuûng coá - Daën khaùc. doø: * Cuûng coá: HS neâu laïi caùc coâng thöùc ñaõ GV yeâu caàu HS neâu laïi caùc vaän duïng giaûi baøi taäp coâng thöùc ñaõ vaän duïng giaûi baøi * Daën doø: taäp nhaèm cuûng coá laïi kieán thöùc. HS ghi nhôù caùc phaàn daën doø Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi treân cuûa GV. lôùp, Laøm caùc baøi taäp ôû SBT. Xem baøi môùi: “Söï phuï thuoäc cuûa ñieän trôû vaøo chieàu daøi daây daãn” vaø chuaån bò baøi baèng caùc caâu hoûi C1 SGK. IV. Ruùt kinh nghieäm: 11 coù: U = U1 = U2 Maø I1= U1 R1  U1 = I1. R1= 1,2A . 10  = 12V Vaäy U = 12 V I = I1 + I2  I2 = I – I1 = 1,8A – 1,2A = 0,6A U2 12V R2 = I 2  0,6 A  20  Baøi taäp 3: Toùm taét: R1=15  R2= R3 =30  UAB = 12V Tìm:Rt ñ = ?  I1 = ? A, I2 = ? A, I3 = ? A ÑT töông ñöong cuûa ñoaïn maïch MB: R23  R 2.R 3 30.30   R 2  R 3 30  30 15  ÑT töông ñöông cuûa ñoaïn maïch AB: RAB = R1 + R23 =15  +15  = 30  Cöôøng ñoä doøng ñieän qua caùc ñieän trôû: I1= IMB = IAB = UAB 12V   RAB 30 0,4A UMB = IMB. RMB = 0,4A.15  = 6V UMB 6V  0,2A R2 30 UMB 6V  0,2A I3 = R3 30 I2 = TUAÀN 4 TIEÁT 7 : SÖÏ PHUÏ THUOÄC CUÛA ÑIEÄN TRÔÛ VAØO CHIEÀU DAØI DAÂY DAÃN I. Mục tieâu: - Neâu ñöôïc ñieän trôû cuûa daây daãn phuï thuoäc vaøo chieàu daøi, tieát dieän vaø vaät lieäu laøm daây daãn. - Bieát caùch xaùc ñònh söï phuï thuoäc cuûa ñieän trôû vaøo moät trong caùc yeáu toá ( chieàu daøi, tieát dieän, vaät lieäu laøm daây daãn) - Suy luaän vaø tieán haønh ñöôïc TN kieåm tra söï phuï thuoäc cuûa ñieän trôû daây daãn vaøo chieàu daøi. - Neâu ñöôïc ñieän trôû cuûa caùc daây daãn coù cuøng tieát dieän vaø ñöôïc laøm töø 1 vaät lieäu thì tæ leä thuaän vôùi chieàu daøi cuûa daây. II. Chuẩn b ị: * Ñoái vôùi moãi nhoùm HS : - 1 nguoàn ñieän 3V, 1 coâng taéc, 1 ampe keá coù GHÑ 1.5A vaø ÑCNN 0.1A - 1 voân keá coù GHÑ 10V vaø ÑCNN 0.1V - 3 ñieän trôû cuøng tieát dieän, cuøng vaät lieäu, chieàu daøi khaùc nhau l, 2l, 3l. - 8 ñoaïn daây daãn baèng ñoàng coù voû caùch ñieän, daøi khoaûng 30cm. * Ñoái vôùi caû lôùp : - 1 ñoaïn daây daãn baèng ñoàng, 1 ñoaïn daây theùp, 1 cuoän daây hôïp kim(cdaøi, tieát dieän khaùc nhau). - Baûng phuï keû saün noäi dung baûng 1 sgk. III. Tiến trình giảng dạy: Hoaït ñoäng cuûa HS Trôï giuùp cuûa GV Noäi dung Hoaït ñoäng 1: Kieåm tra baøi cuû vaø taïo tình huoáng hoïc taäp: Caâu hoûi: Phaùt bieåu ÑL OÂm, Coâng thöùc tính Rt ñ trong maïch //. Laøm baøi taäp 6.2. HS ñoäc laäp suy nghó traû lôøi caâu GV taïo tình huoáng hoïc taäp nhö hoûi. SGK . Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu veà coâng duïng cuûa daây daãn: - Caùc nhoùm HS thaûo luaän, (döïa treân hieåu bieát vaø kinh nghieäm saün coù) veà caùc vñeà : + Coâng duïng cuûa daây daãn. + Caùc vaät lieäu ñöôïc duøng laøm daây daãn. Hoaït ñoäng 3 : Tìm hieåu ñieän trôû cuûa daây daãn phuï thuoäc vaøo nhöõng yeáu toá naøo? - Caùc nhoùm HS thaûo luaän ñeå traû lôøi caâu hoûi : Caùc daây daãn coù - Neâu caùc caâu hoûi gôïi yù sau : + Daây daãn ñc duøng ñeå laøm gì? + Qsaùt thaáy daây daãn ôû ñaâu ? + Neâu teân caùc vaät lieäu thöôøng duøng ñeå laøm daây daãn ? - GV nhaän xeùt vaø boå sung theâm caùc vaät lieäu duøng laøm daây daãn. I. Xaùc ñònh söï phuï thuoäc cuûa ñieän trôû daây daãn vaøo moät trong nhöõng yeáu toá khaùc nhau : II. Söï phuï thuoäc cuûa ñtrôû - Gôïi yù ñeå HS traû lôøi : + Neáu ñaët vaøo 2 ñaàu daây daãn 1 vaøo chieàu daøi daây daãn : hñt U thì coù dñieän chaïy qua kg 12 ñtrôû khoâng ? Vì sao ? - HS quan saùt caùc ñoaïn daây daãn khaùc nhau vaø neâu ñöôïc caùc nhaän xeùt : + Nhöõng yeáu toá khaùc nhau + Ñieän trôû cuûa caùc ddaãn ? + Nhöõng yeáu toá naøo aûnh höôûng ñeán ñtrôû cuûa daây…? - Caùc nhoùm HS thaûo luaän tìm caâu traû lôøi ñoái vôùi caâu hoûi maø GV ñöa ra. Hoaït ñoäng 4: Xaùc ñònh söï phuï thuoäc cuûa ñieän trôû vaøo chieàu daøi daây daãn: + Khi ñoù dñieän coù cöôøng ñoä I ? 1. Döï kieán caùch laøm : + Khi ñoù daây daãn coù ñtrôû kg ? - Y/c HS quan saùt caùc ñoaïn daây daãn traû lôøi noäi dung 1. - Y/c HS döï ñoùan xem ñtrôû cuûa caùc daây daãn naøy coù nhö nhau kg, nhöõng yeáu toá naøo aûnh 2. TN kieåm tra : höôûng tôùi ñieän trôû cuûa daây ? - Neâu caâu hoûi : Ñeå xaùc ñònh söï phuï thuoäc cuûa ñtrôû vaøo 1 trong caùc yeáu toá thì phaûi laøm nhö theá naøo ? - HS neâu döï kieán caùch laøm hoaëc ñoïc hieåu muïc 1/II SGK. - Caùc nhoùm HS thaûo luaän vaø neâu döï ñoaùn nhö y/c cuûa caâu C1. - Töøng nhoùm HS tieán haønh TN kieåm tra ghi keát quaû vaøo baûng 1 döôùi söï höôùng daãn cuûa GV. Ñoái chieáu kq vôùi döï ñoaùn vaø neâu nhaän xeùt. - Ñeà nghò HS neâu döï ñoaùn theo y/c C1 vaø ghi leân baûng caùc döï ñoaùn ñoù. - GV giôùi thieäu duïng cuï TN, höôùng daãn HS maéc maïch ñieän theo sô ñoà hình 7.2. - GV Theo doõi, ktra caùc nhoùm maéc mñ, tieán haønh TN, ñoïc vaø ghi keát quûa ño vaøo baûng 1 - Sau ñoù y/c moãi nhoùm ñoái chieáu keát quûa thu ñöôïc vôùi döï ñoaùn. - Ñeà nghò 1 vaøi HS neâu nhaän xeùt. Hoaït ñoäng 5: Cuûng coá - Daën doø: * Cuûng coá: - HS ñoäc laäp suy nghó tìm ra höôùng giaûi quyeát caùc caâu hoûi C2,C3, C4. - HS theo doõi vaø ñöa ra nhaän xeùt. - GV yeâu caàu HS trình baøy baøi giaûi leân baûng. - GV theo doõi, höôùng daãn HS yeáu, keùm tìm höôùng giaûi quyeát caùc yeâu caàu cuûa caâu C3, C4, C5. - GV nhaän xeùt vaø thoáng nhaát * Daën doø: ñaùp aùn. - Hoïc baøi, laøm caùc baøi taäp ôû - HS ghi nhôù caùc phaàn daën doø SBT. cuûa GV. - Xem baøi môùi: “Söï phuï thuoäc cuûa ñieän trôû vaøo tieát dieän daây daãn” vaø chuaån bò baøi baèng caùc 13 3. Keát luaän : - Ñieän trôû cuûa caùc daây daãn coù cuøng tieát dieän vaø ñöôïc laøm töø cuøng 1 loaïi vaät lieäu tæ leä thuaän vôùi chieàu daøi cuûa daây. III. Vaän duïng : caâu hoûi C1, C2 SGK. IV. Ruùt kinh nghieäm: ************************************************** TIEÁT 8 : SÖÏ PHUÏ THUOÄC CUÛA ÑIEÄN TRÔÛ VAØO TIEÁT DIEÄN DAÂY DAÃN I. Muïc tieâu: - Suy luaän ñöôïc raèng caùc daây daãn coù cuøng chieàu daøi vaø cuøng ñöôïc laøm töø moät loaïi vaät lieäu thì ñieän trôû cuûa chuùng tæ leä nghòch vôùi tieát dieän cuûa daây. - Boá trí vaø tieán haønh ñöôïc TN kieåm tra mqh giöõa ñieän trôû vaø tieát dieän cuûa daây daãn. - Neâu ñöôïc ñieän trôû cuûa caùc daây daãn coù cuøng chieàu daøi vaø laøm töø cuøng 1 loaïi vaät lieäu thì tæ leä nghòch vôùi tieát dieän cuûa daây. II. Chuaån bò: * Ñoái vôùi moãi nhoùm HS : + 2 ñoaïn daây daãn baèng hôïp kim cuøng l, cuøng loaïi, khaùc S. + 1 nguoàn ñieän 6V, 1 coâng taéc + 1 ampe keá coù GHÑ 1.5A, ÑCNN 0.1A. + 7 ñoaïn daây noái, 2 choát keïp. + 1 voân keá coù GHÑ 10V, ÑCNN 0.1V. * Ñoái vôùi caû lôùp : Hình veõ 8.1, 8.2, 8.3 phoùng to; baûng phuï keû saün noäi dung baûng 1. III. Tieán trình giaûng daïy: Hoaït ñoäng cuûa HS Trôï giuùp cuûa GV Noäi dung Hoaït ñoäng 1: Kieåm tra baøi cuû vaø taïo tình huoáng hoïc taäp: Caâu hoûi: Ñtrôû cuûa daây daãn phuï thuoäc vaøo nhöõng yeáu toá naøo ? Phaûi tieán haønh TN vôùi caùc daây daãn ntn HS ñoäc laäp suy nghó traû lôøi ñeå xaùc ñònh söï phuï thuoäc cuûa ñtrôû caâu hoûi. dd vaøo chieàu daøi cuûa chuùng ? laøm BT 7.2 SBT. Hoaït ñoäng 2: Neâu döï ñoaùn veà GV taïo tình huoáng hoïc taäp nhö I. Döï ñoaùn söï phuï thuoäc cuûa ñieän trôû vaøo tieát dieän daây SGK . daãn: 14 söï phuï thuoäc cuûa ñieän trôû vaøo tieát dieän daây daãn: - Caùc nhoùm HS thaûo luaän xem caàn phaûi söû duïng caùc dd loaïi naøo ñeå tìm hieåu söï phuï thuoäc cuûa ñtrôû dd vaøo tieát dieän cuûa chuùng. - Thaûo luaän theo nhoùm neâu ra döï ñoaùn veà söï phuï thuoäc cuûa ñtrôû dd vaøo tdieän cuûa chuùng. - Tìm hieåu xem caùc ñtrôû h8.1 coù ñaëc ñieåm gì vaø ñöôïc maéc vôùi nhau ntn. Sau ñoù thöïc hieän y/c cuûa C1. - Thöïc hieän y/c caâu C2. Hoaït ñoäng 3 : Tieán haønh TN kieåm tra: - Maéc maïch ñieän theo sô ñoà h8.3 SGK, ghi caùc giaù trò ño ñöôïc vaøo baûng 1 SGK. - Ñaïi dieän nhoùm ghi keát quaû vaøo baûng phuï. - Thöïc hieän nhö noäi dung 3, ñoái chieáu keát quaû vôùi döï ñoaùn vaø ruùt ra keát luaän. Hoaït ñoäng 5: Cuûng coá - Daën doø: * Cuûng coá: - Ñeà nghò HS nhôù laïi kieán thöùc baøi 7. Töông töï nhö ñaõ laøm ôû baøi 7, ñeå xeùt söï phuï thuoäc cuûa ñtrôû dd vaøo tieát dieän thì caàn phaûi söû duïng caùc II. Thí nghieäm kieåm tra: daây daãn loaïi naøo ? - Ñeà nghò HS tìm hieåu maïch ñieän 1. TN kieåm tra : h8.1 vaø traû lôøi C1. - Giôùi thieäu caùc ñtrôû R1, R2, R3 trong caùc maïch ñieän h8.2 Sgk vaø ñeà nghò HS thöïc hieän C2. - Ñeà nghò töøng nhoùm neâu döï ñoaùn theo y/c cuøa caâu C2 vaø ghi leân baûng caùc döï ñoaùn ñoù. - GV giôùi thieäu duïng cuï TN, höôùng daãn HS maéc maïch ñieän theo sô ñoà hình 8.3. - GV Theo doõi, ktra caùc nhoùm maéc maïch ñieän, tieán haønh TN, ñoïc vaø ghi keát quûa ño vaøo baûng 1 - Sau ñoù y/c moãi nhoùm ñoái chieáu keát quûa thu ñöôïc vôùi döï ñoaùn. - Ñeà nghò 1 vaøi HS neâu nhaän xeùt. 2. Keát luaän : - Ñieän trôû cuûa caùc daây daãn coù cuøng chieàu daøi vaø ñöôïc laøm töø cuøng 1 loaïi vaät lieäu tæ leä nghòch vôùi tieát dieän cuûa daây. - GV yeâu caàu HS trình baøy baøi giaûi III. Vaän duïng : leân baûng. - HS ñoäc laäp suy nghó tìm ra - GV theo doõi, höôùng daãn HS yeáu, höôùng giaûi quyeát caùc caâu hoûi keùm tìm höôùng giaûi quyeát caùc yeâu C3, C4, C5. caàu cuûa caâu C3, C4, C5 - HS theo doõi vaø ñöa ra nhaän - GV nhaän xeùt vaø thoáng nhaát ñaùp xeùt. aùn. * Daën doø: - Hoïc baøi. - HS ghi nhôù caùc phaàn daën doø - Laøm caùc baøi taäp töø 8.1 8.5 ôû cuûa GV. SBT. - Xem baøi môùi: “Söï phuï thuoäc cuûa ñieän trôû vaøo vaät lieäu laøm daây daãn” vaø chuaån bò baøi baèng caâu hoûi C1 SGK. 15 IV. Ruùt kinh nghieäm: ******************************************************** TUAÀN 5: TIEÁT 9: PHUÏ THUOÄC CUÛA ÑIEÄN TRÔÛ VAØO VAÄT LIEÄU LAØM DAÂY DAÃN I Muïc tieâu: - Boá trí vaø tieán haønh ñöôïc TN ñeå chöùng toû raèng ñieän trôû cuûa caùc daây daãn coù cuøng chieàu daøi, tieát dieän vaø ñöôïc laøm töø caùc vaät lieäu khaùc nhau thì khaùc nhau. - So saùnh ñöôïc möùc ñoä daãn ñieän cuûa caùc chaát hay caùc vaät lieäu caên cöù vaøo baûng giaù trò ñieän trôû suaát cuûa chuùng. - Vaän duïng coâng thöùc R =  l ñeå tính ñöôïc 1 ñaïi löôïng khi bieát caùc ñaïi löôïng coøn laïi. S II. Chuaån bò: * Cho moãi nhoùm HS goàm: - 2 cuoän daây coù chieàu daøi vaø tieát dieän baèng nhau nhöng laøm baèng caùc vaät lieäu khaùc nhau. - 1 Ampe keá coù GHÑ 1,5A, ÑCNN 0,1 . - 1 Voân keá coù GHÑ 6V, ÑCNN 0,1V. - 1 nguoàn ñieän 6V, 1 khoaù K , caùc ñoaïn daây daãn ñieän. III. Tieán trình giaûng daïy: Hoaït ñoäng cuûa HS Trôï giuùp cuûa GV Noäi dung Caâu hoûi: + Ñieän trôû cuûa daây daãn phuï thuoäc vaøo nhöõng yeáu toá naøo? + Phaûi tieán haønh TN vôùi caùc daây daãn coù ñaëc ñieåm gì ñeå xaùc HS ñoäc laäp suy nghó traû lôøi caâu ñònh söï phuï thuoäc cuûa ñieän trôû vaøo tieát dieän cuûa daây? hoûi. + Neâu söï phuï thuoäc cuûa ñieän trôû vaøo vaät lieäu daây daãn? Vaø laøm baøi taäp GV yeâu caàu. - GV taïo tình huoáng hoïc taäp I. Söï phuï thuoäc cuûa ñieän trôû nhö SGK . vaøo vaät lieäu laøm daây daãn: Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu söï phuï Hoaït ñoäng 1: Kieåm tra baøi cuõ vaø taïo tình huoáng hoïc taäp:(5/) 16 thuoäc cuûa ñieän trôû vaøo vaät lieäu laøm daây daãn:(15/) - HS thaûo luaän nhoùm tìm hieåu caâu C1 vaø ñöa ra ñaùp aùn. - HS neâu nhaän xeùt veà ñaëc ñieåm cuûa caùc cuoän daây. - HS thaûo luaän nhoùm neâu trình töï caùc böôùc TN. - HS laàn löôït thöïc hieän caùc böôùc TN döôùi söï höôùng daãn cuûa GV vaø ruùt ra keát luaän thoâng qua baûng keát quaû TN. 1. Tieán haønh TN: - GV yeâu caàu caùc nhoùm HS tìm hieåu caâu C1 vaø ñöa ra ñaùp aùn. - GV giôùi thieäu duïng cuï TN, yeâu caàu HS nhaän xeùt ñaëc ñieåm caùc cuoän daây. - GV yeâu caàu HS neâu caùc böôùc TN. - GV yeâu caàu HS laàn löôït thöïc hieän caùc böôùc TN. - GV theo doõi, kieåm tra, giuùp ñôõ caùc nhoùm maéc maïch ñieän TN. - GV höôùng daãn HS caùc nhoùm thöïc hieän TN theo yeâu caàu SGK. Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu veà ñieän trôû suaát:( 10/ ) - HS tìm hieåu SGK cho bieát kí - GV Thoâng baùo KN ñieän trôû hieäu, ñôn vò cuûa ñieän trôû suaát. suaát vaø yeâu caàu HS cho bieát kí hieäu, ñôn vò cuûa ñieän trôû suaát. - HS cho bieát ñieän trôû suaát coù - GV yeâu caàu HS cho bieát ñieän trò soá ñöôïc xaùc ñònh nhö theá trôû suaát coù trò soá ñöôïc xaùc ñònh naøo? nhö theá naøo? - GV giôùi thieäu baûng ñieän trôû - HS so saùnh ñieän trôû suaát cuûa 1 suaát vaø yeâu caàu HS so saùnh soá chaát vaø ruùt ra nhaän xeùt. ñieän trôû suaát cuûa 1 soá chaát vaø ruùt ra nhaän xeùt. - Döïa vaøo baûng 1 yeâu caàu HS - HS neâu yù nghóa cuûa ñieän trôû neâu yù nghóa cuûa ñieän trôû suaát 1 suaát 1 soá chaát. soá chaát. - HS ñoïc laäp hoaøn thaønh caâu C2. Hoaït ñoäng 4: Xaây döïng coâng thöùc tính ñieän trôû suaát:( 5/ ) - HS ñoïc ñeà vaø ñoäc laäp hoaøn - GV yeâu caàu HS ñoïc ñeà vaø thaønh caâu C3 döôùi söï höôùng ñoäc laäp hoaøn thaønh caâu C3. Töø keát quaû C3 GV höôùng daãn daãn cuûa GV. - HS hình thaønh coâng thöùc tính HS hình thaønh coâng thöùc tính ñieän trôû. ñieän trôû vaø ruùt ra keát luaän. 2. Keát luaän: Ñieän trôû cuûa daây daãn phuï thuoäc vaøo vaät lieäu laøm daây daãn. II. Ñieän trôû suaát – coâng thöùc tính ñieän trôû: 1. Ñieän trôû suaát: -Ñieän trôû suaát cuûa vaät lieäu laø ñaïi löôïng ñaëc tröng cho söï phuï thuoäc cuûa ñieän trôû vaøo vaät lieäu laøm daây daãn. -Ñieän trôû suaát cuûa vaät lieäu ñöïôc xaùc ñònh baèng ñieän trôû cuûa 1 ñoaïn daây daãn hình truï ñöôïc laøm baèng vaät lieäu ñoù coù chieàu daøi 1m vaø tieát dieän 1m2. - Kí hieäu laø :. - Ñôn vò laø:m. -Ñieän trôû suaát cuûa vaät lieäu caøng nhoû thì vaät lieäu ñoù daãn ñieän caøng toát. 2. Coâng thöùc tính ñieän Trôû: -Ñieän trôû cuûa daây daãn tæ leä thuaän vôùi chieàu daøi l cuûa daây daãn, tæ leä nghòch vôùi tieát dieän S cuûa daây daãn vaø phuï thuoäc vaøo vaät lieäu laøm daây daãn. - Coâng thöùc: R = . Hoaït ñoäng 5: Vaän duïng – Daën doø:( 10/ ) 17 l S * Vaän duïng: - HS ñoäc laäp suy nghó traû lôøi caùc caâu hoûi GV ñaëc ra nhaèm oân laïi caùc kieán thöùc vöøa hoïc. - HS vaän duïng nhöõng kieán thöùc vöøa hoïc ñeå giaûi caùc caâu hoûi C4 vaø C5, C6 * Daën doø: - HS ghi nhôù caùc phaàn daën doø cuûa GV. - GV yeâu caàu HS nhaéc laïi caùc II. Vaän duïng: kieán thöùc sau: - Ñaïi löôïng ñaëc tröng cho söï phuï thuoäc cuûa ñieän trôû vaøo vaät lieäu daây daãn goïi laø gì? Kí hieäu vaø ñôn vò ño? - Ñieän trôû suaát cuûa Nhoâm laø 2,8.10-8m, ñieàu ñoù coù nghóa gì? - Coâng thöùc tính ñieän trôû cuûa daây daãn coù l, S vaø  laø gì? - GV yeâu caàu HS vaän duïng nhöõng kieán thöùc vöøa hoïc ñeå giaûi caùc caâu hoûi C4 vaø C5, C6 ( neáu coøn thôøi gian) - GV nhaän xeùt vaø thoáng nhaát ñaùp aùn . - Hoïc baøi, Laøm caùc baøi taäp ôû SBT. - Xem baøi môùi: “ Bieán trôû Ñieän trôû duøng trong kó thuaät” vaø chuaån bò baøi baèng caùc caâu hoûi C1 C6 SGK. IV. Ruùt kinh nghieäm: ******************************************** TIEÁT 10: BIEÁN TRÔÛ – ÑIEÄN TRÔÛ DUØNG TRONG KÓ THUAÄT I. Muïc tieâu: - Neâu ñöôïc bieán trôû laø gì vaø nguyeân taéc hoaït ñoäng cuûa bieán trôû. - Maéc ñöôïc bieán trôû vaøo maïch ñeå ñieàu chænh cöôøng ñoä doøng ñieän chaïy qua maïch. - Nhaän ra ñöôïc caùc ñieän trôû duøng trong kó thuaät ( khoâng yeâu caàu xaùc ñònh trò soá cuûa ñieän trôû theo caùc voøng maøu). II. Chuaån bò : 18 * Ñoái vôùi moãi nhoùm HS : - 1 bieán trôû con chaïy. - 1 bieán trôû than ( chieát aùp ) - 1 nguoàn ñieän 3V, 1 boùng ñeøn 2.5V – 1W. - 1 coâng taéc, caùc ñoaïn daây daãn ñieän. - 3 ñieän trôû kó thuaät loaïi coù ghi trò soá. - 3 ñieän trôû kó thuaät loaïi coù caùc voøng maøu. * Ñoái vôùi caû lôùp : 1 bieán trôû tay quay. III. Tieán trình giaûng daïy : Hoaït ñoäng cuûa HS Trôï giuùp cuûa GV Hoaït ñoäng 1: Kieåm tra baøi cuõ vaø taïo tình huoáng hoïc taäp: HS ñoäc laäp suy nghó traû lôøi caâu hoûi. Caâu hoûi: - Neâu caùc keát luaän veà söï phuï Noäi dung thuoäc cuûa ñieän trôû vaøo chieàu daøi, tieát dieän,vaät lieäu laøm daây daãn. Laøm BT 9.1. - GV taïo tình huoáng hoïc taäp nhö SGK . Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu caáu taïo vaø hoaït ñoäng cuûa bieán trôû: - GV giôùi thieäu duïng cuï TN. - Töøng HS thöïc hieän C1 ñeå - Yeâu caàu HS trong moãi nhoùm nhaän daïng caùc bieán trôû. quan saùt hình 10.1 SGK vaø ñoái chieáu vôùi caùc bieán trôû thaät ñeå - HS caùc nhoùm thöïc hieän C2 vaø chæ roõ töøng loaïi bieán trôû. C3 ñeå tìm hieåu caáu taïo vaø hoaït - Yeâu caàu HS ñoái chieáu 10.1a ñoäng cuûa bieán trôû con chaïy. vôùi bieán trôû con chaïy thaät vaø chæ ra ñaâu laø cuoän daây cuûa bieán trôû, ñaâu laø 2 ñaàu ngoaøi cuøng A, - Thöïc hieän C4 ñeå nhaän daïng kí B cuûa noù, ñaâu laø con chaïy vaø hieäu cuûa bieán trôû trong sô ñoà thöïc hieän C1,C2. maïch ñieän. - Ñeà nghò HS veõ laïi caùc kí hieäu cuûa bieán trôû trong sô ñoà maïch ñieän vaø duøng buùt chì toâ ñaäm phaàn bieán trôû ôû ( h.10.2a, b, c ) cho doøng ñieän chaïy qua neáu chuùng ñöôïc maéc vaøo maïch. Hoaït ñoäng 3: Söû duïng bieán trôû ñeå ñieàu chænh cöôøng ñoä doøng - Theo doõi HS veõ sô ñoà maïch ñieän: ñieän cuûa h.10.3 vaø höôùng daãn khi HS coù khoù khaên. 19 I. Bieán trôû: 1. Tìm hieåu caáu taïo vaø hoaït ñoäng cuûa bieán trôû: 2. Söû duïng bieán trôû ñeå ñieàu chænh cöôøng ñoä doøng ñieän: 3. Keát luaän: - Bieán trôû laø ñieän trôû coù theå thay ñoåi trò soá vaø coù theå ñöôïc söû duïng ñeå ñieàu chænh - Quan saùt vaø giuùp ñôõ HS khi cöôøng ñoä doøng ñieän trong - Töøng HS thöïc hieän C5. thöïc hieän C6 ( löu yù HS caùch maïch. - Caùc nhoùm thöïc hieän C6 vaø ruùt dòch chuyeån con chaïy ). ra keát luaän. - Ñeà nghò HS ñaïi dieän nhoùm traû lôøi C6. - Y/c HS caùc nhoùm thaûo luaän traû lôøi caùc caâu hoûi sau : + Bieán trôû laø gì ? + Bieán trôû coù theå ñöôïc duøng ñeå Hoaït ñoäng 4: Nhaän daïng caùc laøm gì ? II. Caùc ñieän trôû duøng trong loaïi ñieän trôû duøng trong kó thuaät: - GV gôïi yù cho HS giaûi thích kó thuaät: - Töøng HS ñoïc C7 vaø thöïc hieän C7: y/c cuûa muïc naøy. + Neáu lôùp than hay lôùp kim loaïi duøng ñeå cheá taïo caùc ñtrôû kó - Thöïc hieän C8 ñeå nhaän bieát 2 thuaät raát moûng thì caùc lôùp naøy loaïi ñieän trôû kó thuaät theo caùch coù tieát dieän nhoû hay lôùn ? ghi trò soá cuûa chuùng. + Khi ñoù taïi sao lôùp than hay lôùp kim loaïi naøy coù trò soá ñtrôû Hoaït ñoäng 5: Vaän duïng – Daën lôùn ? doø:( 10/ ) * Vaän duïng: III. Vaän duïng: -GV höôùng daãn HS ñoïc giaù trò caùc ñtrôû hình 10.4a SGK vaø töông töï yeâu caàu HS thöïc hieän C9. - Höôùng daãn HS quan saùt aûnh - HS vaän duïng nhöõng kieán thöùc maøu soá 2 in ôû bìa 3 SGK hoaëc vöøa hoïc ñeå hoaøn thaønh caâu C9. caùc ñtrôû voøng maøu coù trong boä TN. -HS ñoäc laäp suy nghó hoaøn - GV gôïi yù cho HS thöïc hieän thaønh caâu C10 döôùi söï höôùng C10 : daãn cuûa GV + Tính chieàu daøi cuûa daây ñtrôû cuûa bieán trôû naøy. + Tính chieàu daøi cuûa 1 voøng daây quaán quanh loõi söù troøn. - Töø ñoù tính soá voøng daây cuûa bieán trôû. - GV nhaän xeùt vaø thoáng nhaát * Daën doø: ñaùp aùn . - HS ghi nhôù caùc phaàn daën doø - Hoïc baøi. cuûa GV. - Laøm BT töø 10.1 ñeán 10.4 SBT. - Chuaån bò baøi tieáp theo : toùm 20