Đăng ký Đăng nhập

Tài liệu Trí tuệ do thái

.PDF
56
1272
55

Mô tả:

trí tuệ do thái
Tân Phong N S 1 www.hobieuchanh.com Tân Phong N S Bi u Chánh Ông T i o m c a bu ng b c ra, r i ông i th ng l i cái bàn gi a t i salon, l y t u thu c út vô ng ót và qu t h p qu t t mà hút. Ông m c âu ph c b ng tussor, i i th ng th m, c th t noeud en, ch n mang giày da láng, tóc ch y láng m t, râu c o ch tr n. Ông ã g n 50 tu i r i, tóc ã b c hoa râm song da m t ch a dùn, s c l c còn nh. M t tay c m u thu c, m t tay th c trong túi qu n, ông i qua i l i trong phòng khách ch ng d n h c h . t lát ông ngó cái ng h treo trên t ng, ngay bàn vi t c a ông, r i ông b c qua phòng n, th y v ng coi d y b i t bàn s p gh thì ông h i: ”Con Tân ch a v hay sao?”. Bà o tu i ã 45, nh ng mà da m t còn th ng, mái tóc còn en, eo h t xoàn thi t to, c qu n l a tr ng, bà nghe ch ng h i thì bà day l i mà áp: - Con nh t quá nó i m t bi t, có th y t m d ng gì âu. i âu v y không bi t. - Nó nói má nó1 mua bánh nhi u mà không mua trái cây, nên nó l y xe ch y ra Sài Gòn mua trái cây ch i âu! - Nó sai b y tr i mua c ng c, c n gì nó ph i i. Nó i m t, r i v ch ng anh H i ng lên t i, nó v không k p, m i làm sao? - Ch a lên t i âu. M i 2 gi 10 phút. Trong th anh H i ng nói nh n tr a d i Tho, r i nh m i i. Có s m c ng 2 gi r i ho c 3 gi nh m i lên t i. - Thì bây gi ã g n 2 gi r i r i. - Ch a, m i 2 gi 10. Nó i lâu r i, ch c nó v c ng g n t i. - Nó v tr r i làm sao? H i nãy tôi bi u nó ng i, mà nó cãi tôi. - Bà hay la quá! Ví nh v ch ng anh H i ng v i c t t i tr c, còn con Tâm i ch v sau, l i h i gì. - Sao l i không h i? Ông c ng con r i nó mu n th nào ông c ng chìu theo nó h t th y. Thu nay ông có th y ai i coi v , mà t i ng i ó ch nàng dâu hay không? - Coi v gi ng gì h ng bi t! Hai àng ã h a lam sui v i nhau m y n m nay. S p nh nó c ng g i th i hình v i nhau. Bây gi c t v mình cho hai a nó g p m t nhau, ch coi v n i gì. Ví nh d i h t i tr c thì h ng i ch i, h ch có m t chút, ch t chóc gì ó mà s . - Làm sui mà ông nói nghe d quá! i nay mà khó d gi ng gì. ch ng ng cãi c nhau thì nghe ti ng xe h i ch y vô sân. Ông ngó ra và nói r ng: “V ch ng anh H i ng lên t i kìa”. Bà nói: “Ch t ch a! Tôi nói hay hôn h ?” Hai v ch ng v i vã b c ra th m ng ch c mà ti p khách. Ông c t Cao V nh Xuân, tr c ch ng 27-28 tu i, vóc m mà cao, m t sáng s a, b nghiêm ch nh, u i nón n màu ma-rông2, mình m c m t b Tây xám, m c a xe nh y xu ng g n gàng, r i tay n m c a xe ng ch cha m leo xu ng. ch ng ông h i ng a h t Cao V nh Th nh ti p nhau xu ng xe, ông m c áo dài kh n óng àng hoàng, bà m c áo tím than lót màu c n r u chát. Xu ng xe r i v ch ng i tr c, con n i theo sau mà lên th m. 1 2 em, ti ng x ng hô v i v m t cách thân m t màu h t marron, Kastanien: màu nâu m Tân Phong N S 2 www.hobieuchanh.com Ông o thì b t tay chào m ng ông Th nh; bà o thì ti p r c bà Th nh, ch khách u n h vui c i. Ông c t V nh Xuân d nón, cúi u mà chào ông và bà ch nhà. Ông o i vã b t tay và h i: - Hôm ó tàu t i h i m y gi ? , tàu t i úng 4 gi . - Hèn chi! Tôi nghe nói 5 gi chi u tàu t i. úng 5 gi tôi qua ó, thì tàu t i ã lâu r i, hành khách ã lên h t.Tôi ki m anh H i ng, ch H i ng c ng không có. Ông H i ng Th nh nói: “Tàu t i, v ch ng tôi r c th ng nh r i ch y v Cai L y li n ” Ch khách d t nhau vô nhà, Bà o m i bà Th nh i th ng vô ng i b ván phía trong, còn ông o thì m i ông Th nh v i V nh Xuân ng i t i b gh salon phía ngoài, hai ông ng i ngang nhau, V nh Xuân ng i s p xu ng, mà m t bên v i cha. Ông o m i khách u ng n c hút thu c l ng x ng, r i h i V nh Xuân r ng: bên Tây v bên n y, d i tàu t i hai m i m y ngày, ch c cháu m t l m h ? , d i tàu lâu, nên tù túng m t chút, mà cháu v ba b a rày, ngh c ng ã kh e. - Cháu l y c b ng c p Y khoa t n s r i, bây gi v ây cháu tính xin vô ng ch ng y c a nhà n c, hay là cháu mu n m phòng khám b nh riêng ngoài? - Th a, cháu mu n m phòng khám b nh cho thu c riêng ng thong th mà kh o c u thêm v cái ngh thu c. Cô Hai Tân v a nói v a kéo tay V nh Xuân mà d t qua phòng n. Hai ông và hai bà ngó nhau mà c i. Bà h i ng Th nh nói r ng: “Gái i nay d n d quá!” Bà o c i mà áp ng: ”T i th y cho nó h c ch Tây, nên tánh nó nh m. Tôi r y nó h t s c, mu n s a cho nó theo con gái An Nam, mà s a không c”. Ông o nói r ng: “ i nào ph i theo i n y, s a gi ng gì. n ông i n y ng i ta cùng là giao thi p u theo cách ng i Âu M . n bà con gái t nhiên ph i t p n nh m, m i hi p ý nhau c ch ”. Bà o h i bà Th nh r ng: - Anh ch ã có tính tháng nào c i hay ch a? - Nó v h m nay, v ch ng tôi nói chuy n v i nó thì nó nói th ng th ng ít ngày r i hay. - Ch ng nào c i, xin anh ch ph i cho hay tr c lâu lâu m t chút, ch ng có nói g p quá s m không k p. - Có l ph i i l h i r i m i nh ngày c i ch . Ông o l c u nói r ng: “V ch ng tôi ã h a làm sui v i anh ch b n, n m n m nay i, s p nh nó c ng bi t vi c ó. Bây gi c t v r i, ch ng nào c i thì c i, bày nhi u l làm chi. i v n minh, mà còn gi theo t c x a, coi k quá”. Ông Th nh c i và áp r ng: - Anh ch th ng, nên d nh v y, thì v ch ng tôi mang n l m. - Tôi v i anh mà khó d gi ng gì. Anh ch mu n th nào c ng c h t, mi n ti n thì thôi. - Anh nói nh v y,thôi tôi tính vi c nhà ít b a r i tôi lên, ho c tôi g i th cho anh hay. - Ru ng anh n m nay lúa t t hôn? t l m. Ru ng c a anh trong Kinh M i anh b hoang u ng quá. Nghe nói phía tr ng m nay h làm lúa trúng d . - Tôi mua s t ó h t ba ch c ngàn, làm m y n m b th t thoát hoài, l v n g n m i ngàn n a; tôi ã thèm, h t mu n theo ru ng, lo c s cao su v i v n s u riêng d ch u h n. - Cao su lúc n y có lên giá hôn? - Có lên chút nh, làm n c. Tân Phong N S - 3 www.hobieuchanh.com Còn tr i c a c a anh khá hôn? y n m tr c thì v n ch không l i. T n m ngoái t i gi coi mòi khá. ru ng c a anh d i Cai L y, coi có ai mu n m n, thì tôi ch cho h lên h n. Mùa n y lúa phía tr ng trúng ây, ch c qua sang n m thi u gì ng i m n. u có ai ó mu n m n xin anh làm n cho m n giùm cho tôi. Ch c là tôi không dám mà làm n a. trên n y mà xu ng d i làm ru ng b t ti n quá. Cô Hai Tân v i V nh Xuân d t nhau tr qua salon. Cô th a cho cha m hay bánh trái ã n r i. Ông o bèn ng d y m i khách qua phòng n mà dùng bánh. Hai ông ng i trên, hai bà ng i gi a, sau chót là V nh Xuân v i cô Hai Tân ng i ngang m t nhau. nh Xuân ng i nghiêm ch nh song chàng ngó cô Hai Tân luôn luôn và c chúm chím òi hoài, ch nói ít. Còn cô Hai Tân thì cô l ng x ng, l y bánh b y d a cho chàng, g t trái bom ép chàng n, rót cà phê m i chàng u ng. n u ng xong r i, ch khách tr qua salon. Cô Hai Tân m i nói v i V nh Xuân r ng: ”Em yêu bông l m. B i v y tr c sân em không cho th y em tr ng cây, tr ng mà xây b n tr ng bông ch i. Tr i mát r i, v y m i anh b c ra sân coi m y g c h ng c a em ây. ã bi t d u th nào c ng không b ng h ng bên Tây c, nh ng mà bông coi c ng có v p ,l i n ng nên nó có cái màu theo trong x . Anh ra ây coi ”. Cô v a nói v a b c l i c p tay V nh Xuân mà d t i ra sân. nh Xuân b c xu ng th m và h i r ng: ây kêu là Ch Quán, mà ch ch nào âu tôi không th y, l i th y v n nhi u? - Tuy là Ch Quán, song không có ch , ng tr c nhà ây i xu ng m t chút thì t i mé sông. Anh qu o qua tay m t i m t i t i nhà th ng, i kh i nhà th ng thì g p ch , ng i ta kêu ch Hòa Bình. Anh không bi t phía n y hay sao? i nh tôi lên Sài Gòn có m t n m r i tôi i Tây, tôi không có d p i vô phía trong y. rày s p lên anh s có d p. Anh có hay em thi tú tài k nhì em u r i hay không? - Hay r i. - Ai nói? - Th y tôi nói tôi m i hay. - Hôm em thi u thì anh ã xu ng tàu r i, nên em không bi t làm sao mà vi t th cho anh hay c. Em mu n g i th xu ng ch n tàu anh Singapour, mà r i em ngh anh v t i r i anh hay thình lình ng h n. - Tôi l y làm m ng và khen cô. - “Cô ch ”! Kêu b ng em, ch kêu b ng cô nghe l t l t quá. Anh kêu b ng cô n a, em gi n a, bi t hôn? u em cho phép thì tôi m i dám. - Cho phép li n. Anh v d i Cai L y h m nay ch c anh bu n d h ? i lâu quá v nhà th y cha m , ông bà thì m ng, ch có bu n gì âu. - Ph i, anh m i v thì anh m ng. Mà anh nhà t i ba b a r i anh h t m ng, thì ch c anh ph i bu n. Em bi t ch Cai L y mà. M y n m tr c th y em làm ru ng d i, em có theo th y em xu ng ch i m y l n, l n nào em c ng ghé th m hai bác. Ch gì mà ch t h p, ng sá nh xíu, ph xá d dáy quá. Còn i m i ra kh i ch thì t phía là ru ng h t th y, c nh coi bu n mu n ch t. nhà quê thì là v y ch sao. - Bu n l m ch c em không n i. - Nhà quê thì không có các cu c vui nh thành th , song c b thanh t nh, mình thì kh e trí h n. u mu n thanh t nh cho kh e trí thì thà là lên mi t trên, cao ráo, s ch s h n. a nào em d t anh lên s cao su c a th y em trên C Chi cho anh coi, thanh t nh mà Tân Phong N S 4 www.hobieuchanh.com ch s l m. Còn n u qua v n s u riêng bên Bình Nhâm, thì vui h n n a. th ng th ng r i em d t anh i ch i cho bi t. - Tôi sanh trong ch ru ng lúa, nên tôi a ru ng, ngó ra ng tôi vui trong lòng. M i ch u có thú vui khác nhau. ru ng, n mùa c y r i, mình i theo m y b ru ng mà câu cá, thú v l m. trên n y câu cá c ng c v y. Qua tr i c a c a th y em, bên R ch Ông, r i ng i trên c u mát mà câu, cá n gi t không k p. Em câu ch i hoài. Nh anh thích câu cá thì em d n anh i câu. Hai ng i v a nói chuy n v a d t nhau i vòng trong sân mà xem bông, xem h ng, xem hu , coi h vui v l m. Bà Th nh tính 3 ng i C n c cho s m, nên bà b c ra c a kêu V nh Xuân mà nói ng: “Thôi, tr vô ng th a v i hai bác mà i C n c, con. B n gi r i r i”. Cô Hai Tân ch ng h ng nên h i V nh Xuân: p nh v y hay sao? - Tôi ph i xu ng C n c ng th m bà ngo i tôi. y mà tôi t ng n c m ch . - Xin l i cô khi khác. - Kêu cô n a kìa! nh Xuân c i r i i vô nhà v i cô Hai Tân. ch ng ông h i ng Th nh v i V nh Xuân t giã mà i. V ch ng ông o v i cô Hai Tân a ra xe. Khi V nh Xuân s a so n b c lên xe, thì cô Hai Tân níu áo mà nói r ng: “Khoan, xin ch em m t chút”. Cô i l i m t b i h ng, hái m t bông v a m i bán khai, em gi t trên mi ng túi áo c a V nh Xuân v a c i v a nói: ”Xin anh gi cái bông n y k ni m ngày nay”. nh Xuân t n r i lên xe. Xe rút ch y, cô Hai Tân ng ngó theo, s c m t hân hoan, c p t r t h u tình. Bà o ngó ch ng r i l c u nói r ng: “Con gái i nay làm k quá, coi không c. H i tr c ng i ta i coi v , mà ng i ta th y dâu lý l c nh con Tân v y ng i ta s , ng i ta dám c i âu”. Ông o rùn vai r i b c lên th m và áp r ng: “Bà th c u quá! i nào có phong t c theo i n y ch ”. 3 t gi Tân Phong N S 5 www.hobieuchanh.com II Cách n a tháng. t bu i s m m i, cô Hai Tân ng i xe h i vô Ch L n mua . Ông T i om c mát, ng tr c sân coi m y tên gia d ch x i t ng tr ng bông. Ng i phát th ghé l i trao cho ông o m t phong th v i hai t nh t báo. Ông c m phong th mà coi, thì th y con d u nhà th Cai L y. Ông qu y qu b c vô nhà, ng i t i salon r i xé th mà coi. Bà o n m t i b ván phía trong, th y ông coi th r i ông bi n s c và th dài, thì bà h i ng: - Th c a ai v y? - Th c a anh h i ng Th nh. nh g i th nói vi c gì? nh có nói chuy n s p nh hay không? nh g i th nói chuy n ó a. nh nói sao ó? Có nói l i tháng nào xin c i hay không? - Kh m c ch c i! nh g i th mà h i vi c hôn nh n nè. ! Sao v y? nh nói c t ch a mu n v . - Nói cái gì k c c v y! ây c th cho tôi nghe coi. Bà v a nói v a b c l i ng i ngang ông. Ông c th nh v y: “Kính g i l i tr c th m anh ch và hai cháu, sau tr l i cho anh ch rõ vi c hôn nh n c a p nh . c t i th m bà con bên n i, bên ngo i h t r i, v ch ng tôi m i d chuy n hôn nh n mà bàn tính v i nó. Nó nói “bây gi b ng nó còn ch a mu n c i v , m t mình ng thong th mà kh o c u thí nghi m y khoa. V ch ng tôi s th t c v i anh ch , nên m nay ráng ép nó h t s c, mà nó n ng n c quy t nh không ch u c i v g p, xin c thân n m b y n m ng kh o c u ngh c a nó cho tinh t , r i s tính b gia th t. y tôi ph i kính l i th a cho anh ch hay. Con có h c th c r ng, không d gì mà mình ép nó c. Mà nó nói nh v y, tôi t ng anh ch không l ép cháu Tân ph i ch nó. V y v ch ng tôi xin anh ch t li u, n u coi ch nào ph i thì g cháu Tân, ch ng c n ph i ch V nh Xuân, b i vì có bi t ch ng nào nó m i c i v mà ch . Tôi vi t th n y mà tôi bu n l m, vì anh em mình tính làm sui v i nhau 4-5 n m nay, bây gi V nh Xuân làm cho tôi ph i có l i v i anh, thi t tôi khó ch u quá. Mà thà là bu n, song tôi nói ph t cho anh ch hay, thì t t h n là tôi dây d a, thành ra tôi không thi t tình v i anh ch . Xin anh ch xét l i mà tha l i cho v ch ng tôi ”. CAO V NH TH NH Kính th . Bà o nghe c d t r i, thì bà nói v i ch ng r ng: - Tôi ch c nó chê con Tân không có n t, ch có gì âu. - Sao mà không có n t! Làm c t mà có v thông minh lanh l i nh con Tân v y, thì ph i l m, còn chê n i gì. Tôi ngh nó tính l p nhà th ng, nó mu n ki m v cho thi t giàu, ng h ra v n cho nó làm công vi c, nên nó ki m ch c mà t hôn ch . - Tôi t ng không ph i v y âu. Mu n l p nhà th ng b t quá t n ôi ba ch c ngàn ch bao nhiêu. Nó c i con Tân r i, nh nó mu n nh v y, thì anh H i ng giúp nó m t Tân Phong N S 6 www.hobieuchanh.com . Mình giúp m t m n a, nó làm c ng c, c n gì ph i kén v nào n a. H giàu mà h quê mùa, h r m l m, d gì b o h ra ti n m t hai muôn. - Tôi nghi l m. i n y là i kim ti n, thiên h h tính l i tính h i h t th y. Thôi h chê con Tân nghèo, thì h c i ch khác, tôi có c n gì âu. Mình không ph i nghèo hèn, con mình không ph i quê d t gì mà s nó ch ng. - Tôi gi n quá, tôi mu n ông i xu ng Cai L y mà h i l i cho ác ch t coi t i sao V nh Xuân không ch u c i con Tân. - Ng i ta không ch u c i con mình r i, còn m t m i nào mà mang xu ng ó! Tôi không i âu h t. u ông không ch u i, thì tôi i. i chi v y? tôi xu ng cho giáp m t ng tôi h i coi t i sao V nh Xuân chê con Tân. - Bà không bi t m c c hay sao? - Có gì âu mà m c c . H a làm sui v i nhau m y n m nay, gi ng i ta b i c, h c c ch mình m c c n i gì. - Bà mu n i thì i m t mình. Tui nh t nh không ngó m t t i nó n a. sáng mai tôi i. Nè, mà ông khoan nói cho con Tân nó hay a, nghe hôn. - Ph i nói cho nó hay ch . Chuy n tr m n m c a nó nay ã d dang, mình còn gi u nó làm chi. - Khoan ã. tôi i xu ng d i coi h nói làm sao r i s hay. Ít b a mình s nói cho nó, có mu n gì âu. ý bà. Xe h i c a cô hai Tân v , ch y vòng vô sân. Bà o l t t l y th x p l i mà b vô túi i i vô bu ng. Ông o tr ra sân mà coi ch cho gia d ch tr ng bông. Cô hai Tân xu ng xe r i i l i ng m t bên cha mà nói r ng: “Tr ng bông cho u m y b n h t, ng ch ng ám c i coi i ng ”. Ông o châu mày, ngó ch khác, không nói chi h t. Sáng b a sau. Cô hai Tân th y m thay i áo qu n r i kêu s p-ph em xe ra. Cô bèn i: - Má i âu v y má? - Má lên trên s cao su m t chút. - Má cho con i v i má. - Con i làm gì. Con nhà v i th y, má i th m v n m t chút. - Má v n c m hay không? - Ch ng m i m t gi má v . Mà nh t i gi n c m, má có v tr , thì con bi u th ng p c d n c m cho th y con n i, ng có ch . Ông o nhà v i con, mà ông không mu n th y m t con, nên tr n bu i s m m i ông c n b n tr c sân, ho c sau v n, mà coi gia d ch vô phân t i n c nh ng bông và cây c a ông tr ng. n 11 gi r i mà bà o ch a v . Cô hai Tân bi u b p d n c m, r i cô ra v n ki m cha mà m i vô n. Ông o ng i n c m v i con, mà ông không nói chuy n; cô hai Tân có i chi thì ông tr l i ti ng m t mà thôi. n c m r i cha con ang ng i n tráng mi ng, bà o v t i. Cô hai Tân th y xe vô sân, thì cô l t t và b c ra th m và nói r ng: ”Má v kìa! Ph i dè má v , mình ch m t chút a, ng n c m v i má cho vui”. Ch ng bà o xu ng xe, thì cô h i r ng: “Sao má v tr v y má? Quá m i hai gi r i. Má d n m i m t gi , mà con ch t i m i m t gi r i, con bi u d n c m”. Bà o không tr l i, không nói chi ti t, mà m t l i có s c gi n. Ch ng bà b c vô nhà, ngó th y ông ng i u ng n c, thì bà nói r ng: ”Tôi oán trúng l m; thi t nó chê con Tân không có n t na! T i ông ó, t i ông mu n cho con nó theo gái kim th i, ông cho nó h c Tây, Tân Phong N S 7 www.hobieuchanh.com ông t p nó n nói i ng nh m, tôi c n không c nên bây gi mình m i b ng i ta khinh r nh v y ó, ông th y ch a?”. Cô hai Tân không hi u vi c gì h t, nghe m nói nh v y thì cô ch ng h ng, ng ngó m trân trân. Bà o ng i m t cái gh ngang v i ông, bà v a l t kh n choàng v a nói r ng: “Thi t, kh n n n h t s c!”. Ông o châu mày nói r ng: “Ai bi u bà i xu ng d i làm chi, r i bà v tr l i bà gi n tôi”. Cô hai Tân l i ng i m t bên m và th th h i r ng: ”Có vi c gì v y má? Ai chê con không có n t na mà má gi n ó?” Bà o ngó con r t oai nghiêm mà áp r ng: c t V nh Xuân nó chê m y, ch ai. - Chê h i nào? Nói v i ai mà má hay? - Nó nói v i tao ch nói v i ai. - Nói h i nào? Nói âu? i nói d i nhà anh h i ng h i nãy ây. - Té ra má i xu ng d i ng i Cai L y, má v ây hay sao? - Ch sao! - Má i xu ng d i chi v y? Có ai m i má hay sao? c th tao gi n, nên tao h i cho giáp m t, ch ai mà m i. - Th âu sao má không cho con coi? - Th ây, m y mu n coi thì coi…V y cho sáng con m t cha con m y. Con gái An nam thì h c n công, n h nh, bày t theo kim th i, theo v n minh, nên m i nh c nhã nh y ó! Bà v a nói v a móc túi l y ra m t phong th mà a cho con. Cô hai Tân m cái th c a ông H i ng Th nh ra mà c. Ch ng cô c h t r i thì cô i ng t mà h i m r ng: i má th y cái th n y nên má m i i xu ng Cai L y ó ph i không? - Ch sao. - Ph i mà th y con cho con coi cái th n y, thì con c n, con không cho má i. Th nói nh v y, thì là d t r i, má còn t i nhà ng i ta làm gì. - Tao gi n l m, nên tao xu ng tao h i cho rõ ràng coi t i sao h chê m y. - Vì th y má ã h a l i, nên h mu n c i con thì c i; còn nh h h i thì thôi, ch h i không c i r i con ch t hay sao mà má gi n? Má xu ng má h i gi ng gì n a? Má có g p v ch ng bác H i ng v i anh c t nhà hay không? - Có nhà h t. - Má h i r i h nói làm sao? - Ban u h c ng nói nh trong th v y. c t nói ch a mu n c i v , m t mình ng kh o c u làm cho ngh thu c c rành. Tao không ch u cái lý ó, b i vì nó không mu n c i v , sao m y n m nay nó g i th t cho m y luôn luôn. Tao h i ri t i lòi ra s c t nó chê m y không có n t na theo gái An nam. i chê con không có n t ó là l i v ch ng bác H i ng nói hay là l i c a anh V nh Xuân nói? c t nó nói v i tao ch . nh nói sao âu, má l p l i y l i cho con nghe th coi? i! Nó nói dài l m, ai nh h t cho c. Nó nói n m nó c th c a anh H i ng i qua cho nó hay, nh ã h a làm sui v i th y m y, thì nó t ng là ch ng nó h c thành r i, nó tr v x s , nó s có m t ng i v An nam thi t thà m m m ng, lo c m c, áo qu n cho nó. Té ra ch ng nó v , giáp m t v i m y, nó th y cách m y n nói, m y i ng gi ng nh m ch không ph i nh ng i v nó t ng t ng trong trí nó m y n m nay ó v y. N u c i m y, thà r ng nó c i m còn t t h n, b i vì m y Tân Phong N S 8 www.hobieuchanh.com làm b nh m, ch m t An nam trân mà m n i gì. Nó t thi t v i tao l i nó nói không ch u c i ó là l i nói d i. Nó s c i v , song nó c i con gái An nam, bi t l phép An nam, bi t tam tùng t c, ch nó không ch u c i gái kim th i m t An nam mà b nh m ó. - Gái kim th i h l m hay sao? Anh V nh Xuân b ng d h p hòi quá! Ph n nh thì nh mu n h c cao, ng có trí nh ng i Tây. Còn ph n n bà con gái thì nh không mu n cho h h c cao, ng có trí nh ng i m. nh mu n cho n bà con gái An nam ph i l c c trong bùn, ph i l n lóc d i b p, làm tôi m i gi con, quét nhà, n u n cho nh, ph i cúi u quì g i v ng l i nh luôn luôn, nh nói tr i hay tr i, nh nói t hay t. Anh V nh Xuân có cái quan ni m v v ch ng nh th y, mà nh chê con, nh không c i con thì may cho con l m. Má nên t èn treo c n m ng, ch ng có bu n. - Ch ng chê mà ch a bi t m c c , còn nói nhi u chuy n! - Th a má, ví nh con có tánh b t trung b t chánh ho c sanh tâm gian gi o làm m t ti t t trinh, m t danh d , m t ph m giá nên b ch ng chê thì con m i h th n. Ch chê con h nh anh V nh Xuân chê ó, thì con c i, con có m c c chi âu. Nãy gi ông o ng i nghe v con nói chuy n v i nhau, ông không thèm xen vô. Bây gi ông nghe con nói nh v y, ông m i nói r ng: “Thôi, h h i thì thôi. Con Tân còn nh , m gì ó mà lo. cho V nh Xuân nó ki m con gái bi t l phép An nam nó c i. Con Tân, coi bi u y tr d n c m cho má con n”. Bà o ng d y nói r ng: “Tôi n c m không c âu. Gi n quá r i b t no. tôi ngh ch ng nào ói tôi s n”. Bà nói r i b i vô bu ng thay áo. Ch ng bà tr ra thì cô hai Tân ã làm s n m t ly s a cho bà u ng. ch ng ông o n m trên b ván mà ngh . Cô hai Tân ng i cái gh g n ó mà c nh t trình. Bà o nói r ng: “ Tôi ngh l i thi t tôi t c quá. Mình không ph i nghèo kh gì, có m t a con gái cho n h c t n hao không bi t bao nhiêu, l i nó c ng không x p m i s t tai gì ó, mà g l y ch ng l i b ng i ta chê!” Ông o áp r ng: - Bà ng có bu n mà. Bà không nghe con Tân nó nói h i nãy ó sao, tôi ngh nó nói ph i l m. i n y mà nó còn cái óc th c u quá nh v y, nó không c i con mình tôi c ng c u. - Con Tân nó nói gi ng gì ông c ng cho nó nói ph i h t th y. Ông c ng nó, ông nghe i nó l m. B i ông c ng, ông nghe nó, nên bây gi nó m i v y ó. - Bây gi nó v y là sao? - Nó không có n t na gì h t ch sao. t na là cái gì mà bà nói không có? t na là i ng cho m th m, n nói trúng khuôn phép, vi c áng nói s nói, d u vi c vui c ng ng có c i om sòm. Con gái có n t na là v y ó, ch n t na là gì. t na nh v y là n t na c a hình n m, ch có ph i n t na c a ng i ta âu. Ng i ta có m t, có tai, có ru t thì t nhiên có c m giác, có tánh khí th y vi c vui thì c i, th y vi c qu y thì gi n, mu n ng thì ng, mu n ng i thì ng i. Bà có con mà bà mu n p cho nó nh cái hình máy, gi t dây nó m i i, kh u mi ng nó m i nói, ý bà nh v y không h p v i ý tôi chúc nào h t. Sanh con mình lo nuôi cho nó m nh m ph n xác, lo cho nó h c ng nó m mang tri th c, lo d y d cho nó bi t yêu chánh ghét tà. Còn tánh khí thì ph i cho nó thong th không nên ép bu c nó vào khuôn m u nào h t, làm nh v y nó m i có nh n ph m, có ch n tánh riêng c a nó ch . - Ông d y gi i l m! Nh ông d y gi i, nên bây gi h m i không dám c i nó ó. - Bà c lo vi c ó hoài! Có ph i trong n c An nam n y có m t mình V nh Xuân là con trai âu. c t nó chê nó không c i thì mình g cho tr ng s , cho bác v t, m gì Tân Phong N S 9 www.hobieuchanh.com ó mà s . r i bà coi, tôi s ki m ch ng cho con Tân sang tr ng thông minh b ng i c t V nh Xuân. - Ông t p tánh nó nh m, thì ông g nó cho Tây ch An nam nào mà dám r t i. - Ví nh g cho Tây l i h i gì? - Khéo nói túng! H i nó còn nh , tôi n n n v i ông, tôi bi u cho nó h c ng bi t ch chút nh mà thôi, r i r c th v nhà d y nó h c may vá, thêu thùa, bánh m t. Ch ng nó l n mình l a a nào nghèo mà bi t nh n ngh a, mình g nó, r i b t v ch ng nó i mình. Mình ít con thì mình nuôi r , cho con mình nó kh i c c kh . Ông ham danh , ông mu n làm cao, b i ông trèo cao quá, nên bây gi ông m i té n ng ó. - Bà ng nói nh v y. Ch a té âu. Sao mà té? - Ông mu n g con cho cao bây gi ng i ta chê, ng i ta không thèm c i thì là té, ch còn i gì n a? - Tôi ã nói v i bà, tôi s ki m ch ng cho con Tân cao b ng m i V nh Xuân cho bà coi mà. Nãy gi cô Hai Tân ng i coi nh t trình, cho cha m cãi nhau thong th , cô không d vào. Bây gi cô m i c i mà nói r ng: “Sao má nói con té? Con ng v ng l m, ch ng bao gi té âu mà má s . Còn th y lo ki m ch ng cho con chi v y? Con quy t nh c thân tr n i, con không thèm l y ch ng âu xin th y ng tính t i vi c nh n duyên c a con n a. Ông o l m c m ng i d y ngó con mà h i: - Chuy n gì mà l i không thèm l y ch ng? - Con c thân th coi th gái kim th i n y h n th nào mà thiên h h chê. - Con tính nh v y trí con th p l m. Con không l y ch ng, h t ng âu h chê r i con , không ai thèm c i, h khinh khi con n a ch . - Ng i nh v y ó d u khen con c ng không m ng, d u chê con c ng không s . - Con không ch u l y ch ng r i con làm gì? - Con xin th y v i má cho con i Tây. i Tây làm chi? - Con qua Tây con h c thêm ít n m n a. Bà o c i g n mà nói: - Bên n y h c làm m ch a úng nên bây gi òi i qua Tây h c thêm ng làm m cho thi t úng ph i hôn? - Th a ph i. - Con n t na v y ó, th y nó th y ch a! H chê nó, h không thèm c i, nó gi n l y không thèm l y ch ng. Bây gi nó òi i Tây, tôi r y nó, r i nó l y v i tôi n a ó. - Th a, con nói thi t, ch con âu dám nói l y v i má. Con h c ng con làm m cho úng b c th coi nh th nào. - Mu n l y ch ng hay là không mu n thì t ý, vi c ó tao không ép. Ch i Tây thì không c. Con gái mà i xa nh v y d gì hay sao? - Con l n r i con trí khôn, có sao âu mà s má. Ông o can r ng: - Th y v i má có m t mình con là gái, n u con i Tây thì má con nh . Con ng có tính vi c ó. u th y v i má không b ng lòng cho con i Tây ng con h c thêm, thì ph i cho con 10 ngàn ng b c. - Cho con 10 ngàn ng con làm vi c gì? - Con mu n làm vi c gì t ý con. - Con nói nh v y sao c. Không ph i cha m ti c ti n v i con. N u con làm vi c ph i, d u t n m y ch c ngàn c ng c, ch ng lu n 10 ngàn. Mà con làm vi c gì con ph i nói rõ cho cha m bi t ch ? Cô Hai Tân ng i suy ngh m t h i r i nói r ng: “Con mu n ho c r ch em b n c a con hi p nhau l p m t tr ng n nhi h c hi u ng ào t o ra m t ám con gái m i, có t cách Tân Phong N S 10 www.hobieuchanh.com ng c i, cao th ng, nh con gái bên Âu bên M , gi i thoát cái ách tôi m i c a n ông, h m h m quy t mang vào c chúng con hoài, ho c l p m t t nh t báo mà v n ng khuy n khích ch em gái ph i i lòng s a trí, ph i k t oàn, ph i tranh u ng l t cho kh i cái a v hèn h mà phong t c c bu c chúng con ph i loi nhoi trong ó hoài, ng chung ng ngang hàng v i n ông con trai trong xã h i”. Bà o ch t l i nói r ng: “ Tr i i! Ph n riêng c a con còn chèm nhem ây, bi t con lo cho thân c yên hay không mà, h i nào mà lo cho thiên h n a không bi t” Cô Hai Tân nói: “Th a má, ph n con yên l m có chèm nhem ch nào âu, con ã nh t nh c thân không thèm l y ch ng, thì thân con kh e kho n thong th l m. Mà i ph i có m t cái m c ích gì làm ng mà i theo, thì s s ng m i có ý ngh a, m i c vui . Con quy t l y s gi i phóng ph n mà làm m c ích cho s s ng c a con. N u th y v i má th ng con, thì cho phép con t do mà làm vi c y, là m t vi c không vô ích cho i c a con, mà c ng không vô ích cho xã h i âu”. Bà o c i ng t mà nói: - Con báo h i cho con gái An nam h t th y b t ch c làm m nh con, r i chúng nó b ch ng chê nh con v y, càng kh thêm cho ng i ta n a. - Má c lo vi c l y ch ng hoài! Tr i sanh n bà con gái ra, có ph i tính cho h có cái thiên ch c c nh t là l y ch ng mà thôi âu má. - Thì sanh n bà con gái ra hi p v i n ông con trai g y d ng gia ình, sanh con cháu, làm cho xã h i b n v ng ch sao? - Con t ng không ph i nh v y. Thi t, tr i sanh n bà con gái làm b n v i n ông ng xây d ng gia ình mà duy trì xã h i. Th thì, n bà v i n ông u ng ngang hàng nhau, n bà c n dùng n ông, mà n ông c ng c n dùng n bà v y ch . N u má nói: ”Ð n bà ph i lo l y ch ng ” thì con th a “ n ông c ng ph i lo l y ”. Hai bên ai c ng v y, c ng u c n dùng nhau. N u n ông có quy n chê n bà thì n bà c ng có quy n chê n ông v y ch . Mà hai bên u c n dùng nhau, u có quy n nh nhau, sao n ông l i c phép l n l t, ép bu c n bà, ph i làm tôi m i cho h ? H l ng quy n áp ch , thì n bà hi p nhau t y chay h r i h làm sao? - Thôi má d t, má cãi không l i con. Con gi i con làm sao cho ch ng kh i chê ó, thì may h n h t. Ông o nói r ng: ”Nãy gi th y suy ngh , hai vi c con mu n làm ó u ph i h t th y. Nh ng mà l p tr ng d y h c thì b a b n m t chút, còn thì l p báo thì d h n. Thôi, th ng th ng r i thì th y s tính, ch ng nên v i l m”. Bà o m m c i mà nói: - Cái nào con ng nói ng c ng cho là ph i h t th y. Thôi, cho nó 10 ngàn b c ng nó p nh t trình i. - Bi t ch ng âu. Tân Phong N S 11 www.hobieuchanh.com III Qua n m sau. n 10 b a rày, ch ng nh ng là t i Sài Gòn, Hu , Hà N i, Kim Biên mà thôi, mà các nh thành toàn x ông Pháp, th m chí trong m y ch nh , âu âu c ng u có dán nh ng qu ng cáo màu xanh, ho c màu , ho c màu vàng mà tuyên b t Nh t báo „Tân Ph ” ra i gi i phóng ph n Vi t Nam, yêu c u nam n bình quy n và công kích hôn nhân h t c; b i v y b a nay t báo xu t b n t i Sài Gòn, nh ng ng i lãnh bán báo chia nhau i các n o ng mà rao, thì m y bà m y cô giành nhau mà mua ng giúp cho nh ng ng i có công sáng l p c quan m ng t n hóa cho ph n , l i m y ông m y th y c ng áp mua ng coi cho bi t tôn ch c a t báo m i là th nào. n 12 gi tr a, 5 ngàn s báo bán l t i Sài Gòn, thiên h u mua h t, ch ng còn sót m t s nào, mà i n âu c ng nghe ng i ta ngh lu n v t báo “Tân Ph N ”, n ông thì ng i khen v n ch ng, n bà thì mãn ý v tôn ch . Báo quán d n lai m t cái nhà l u r ng l n ngó ra i l Norodom. T ng d i nhà phía tr c thì d n phòng khách ng i ch v i phòng c a Ty qu n lý làm vi c, phía sau thì d n ch cho n công s p ch và máy ch y nh t trình; còn hai bên thì m t bên d n phòng T ng lý, m t bên d n phòng Ch bút v i phòng cho B biên t p. úng 5 gi chi u, t ng trên l u ã tr ng d n trang hoàng. Trong cái phòng l n chính gi a, có m t cái bàn dài tr i nappe4 tr ng t i, trên bàn bánh v i r u d n s n sàng. Khách m i d ti c r u khánh h t báo „Tân Ph N ” ra i, ã r i rác k i xe h i, ng i ng i xe kéo mà t i báo quán. Ông qu n lý Tr n H o Nhiên, vóc dáng to l n, b m nh d n, m c m t b n den, giày en, noeud en, bâu c ng ng t i c a l n mà ti p khách r t vui v r i ch thang mà m i khách lên l u. trên l u, cô Hai Tân là T ng lý báo „Tân Ph N ” bây gi cô nh p t ch vào làng báo nên c i tên là Tân Phong n s , cô hi p v i hai ch em b n ng song mà c ng ng chí, là cô Thiên H ng v c a Bác v t Qui, lãnh trách nhi m chánh ch bút, và cô Thanh L , ch a có ch ng, lãnh trách nhi m phó ch bút, ba cô m c y ph c theo ki u kim th i, song trang m có v thanh nhã, ng g n c u thang mà r c khách b t tay chào m i ng i, gi ng nói h u tình mà nghiêm ngh , mi ng c i h u duyên l i vui v . Nhi u v n s trong làng v n, làng báo b c th ng l u trí th c nh giáo s , bác v t, c t , tr ng s và h ng Tân Ph N Sài Gòn u n d l khánh h nên khách k trên m t tr m ng i. Ba cô d t khách i xem các phòng t phòng T ng lý cho t i phòng T ng biên t p, t ch p ch cho t i ch phát báo. r i khách vào ti c r u. Khi khách ng i r i, cô t ng lý Tân Phong n s ng d y mà r ng: “Theo t c l x a nay, h có cu c l ho c ám ti c gì ng i ch t ch ph i c m t bài di n v n. Ch em chúng tôi l p t nh t báo “ Tân Ph N ” th tâm gi i phóng ph n Vi t Nam, th tâm yêu c u nam n bình quy n, th tâm công kích hôn nhân h t c, ngh a là ch em chúng tôi quy t ánh t c l x a, b i v y ch em chúng tôi nh t quy t không làm di n v n, ch lo hành ng cho t c m c ích mà thôi. Nay quí ông, quí bà, quí cô n khánh h ngày sanh cho t báo c a chúng tôi, t c bi u ng tình v i ch c a chúng tôi, v y ch em chúng tôi xin nói “ Cám n” và xin chúc quí ông, quí bà quí cô n bánh u ng r u mà ch ng giùm ngày nay là ngày ch em chúng tôi ph t c kêu toàn th ph n Vi t Nam m m t ng d y g mà qu ng cái ách c a b c nam nhi h l u mang vào c chúng ta x a nay. Cô Tân Phong n s nói d t l i, thì ti ng v tay r lên nh pháo n , r i ch khách ng n bánh u ng r u, nói nói c i c i, trên m t m i ng i u vui m ng h n h . 4 kh n tr i bàn, n p bàn Tân Phong N S 12 www.hobieuchanh.com Ti c r u mãn r i, ông qu n lý H o Nhiên h i b i d p h t bàn gh và t máy pick-up cho khách khiêu v . Ông Bác v t Qui b c l i cúi u chào cô t ng lý Tân Phong và m i cô m cu c khiêu v ng khách vui ch i. Cô Tân Phong c p tay ông bác v t Qui r i th ng th ng i ra ng gi a phòng ti ng nh c tr i lên, hai ng i bèn nh y theo nh p. Khách nam n , g n phân n a, li n i nhau b t c p mà nh y theo. Cu c khiêu v dây d a n 8 gi r i m i bãi. Khách t mà v . Cô Tân Phong, cô Thiên ng và cô Thanh L hi p cùng ông qu n lý H o Nhiên v i ông bác v t Qui ng t i c u thang mà a và t n khách. Ông T Chí Thành, là m t c phú Ch L n, có v n cao su trên m t ngàn m u trong nh Biên Hòa, ông ch ng 30 tu i p trai, mà y ph c c ng p; ông i khách l n l t i h t, i ông b c l i ng tr c m t cô Tân Phong, m t li c, mi ng c i mà nói r ng: ”Tôi r t kính ph c ch ngh a c a ba cô l m. V y tôi khuyên cô b n chí v ng lòng mà i theo cho n t m c ích. N u cô ch ng chê tôi là a thô, thì tôi xin phép ng sau l ng cô luôn luôn, h cô có c n dùng ti n b c, b t lu n là m y ngàn m y muôn, ng tán thành công vi c a cô làm, cô c day l i ngó tôi, thì tôi s n lòng giúp , xin cô ng ng i”. Cô Tân Phong c i r t h u duyên và cúi u t n. Ông Chí Thành b t tay t giã r i m i xu ng l u. Khách v h t r i, cô Tân Phong bèn ngó cô Thiên H ng và cô Thanh L mà c i và nói ng: “Cu c l khánh h c a chúng ta k t qu r t m mãn. Tôi vui l m, mà c ng ph n chí l m. Chúng ta còn ph i bàn tính công vi c c a chúng ta. V y tôi xin m i hai ch i l i nhà tôi ng n c m r i nói chuy n luôn th . Tôi c ng m i anh bác v t và anh qu n lý n a. Tôi có d n b p p t tr c r i, ng ng i chi h t. ã khuya r i, thôi mau mau k o ngu i h t r i b p nó phi n”. Ai n y không th t ch i c, nên ph i i theo cô Tân Phong mà xu ng l u. ch ng bác v t Qui có xe h i riêng, cô Tân Phong m i cô Thanh L v i ông H o Nhiên lên xe c a cô, r i cô c m tay lái mà ch y. Cô Tân Phong m n m t cái nhà tr t mà t i ng Richaud. Nhà tuy nh , song có sân ng, tr c có tr ng bông màu, chung quanh có cây l n che tàn mát m . Trong nhà cô d n t p, có phòng ti p khách, có phòng làm vi c, ch ng ch n u phân bi t. Ch khách v t i nhà, cô Tân Phong m i h t vô phòng n và kêu b i b p h i b ng n. Ráp l i bàn n, cô Tân Phong m i v ch ng ông bác v t Qui ng i m t bên, còn m t bên thì cô ng i gi a, cô m i cô Thanh L ng i phía tay m t và ông H o Nhiên ng i phía tay trái c a cô. Bác v t Qui v a c m a thì nói r ng: “L khánh h vui quá, song tôi còn ti c m t u là hai bác không n d ti c r u v i m y cô”. Cô Thiên H ng nói r ng: “H i hôm tôi có i v i ch Tân Phong vô trong nhà, tôi n n n t s c mà hai bác không ch u i. Bác trai tuy không ch u i, song c ng còn h i th m công vi c c a ch em tôi làm, duy có bác gái, coi b không vui, nên không bao gi thèm h i t i ”. Cô Tân Phong nói: “Th y tôi có nói riêng v i tôi. Th y tôi nói mu n n d ti c l m, ng t i thì má tôi phi n, vì v y nên tính nhà ng kh i ch c gi n má tôi ”. Bác v t Qui h i: u v y thì cô l p nh t trình ây bác gái không b ng lòng hay sao? - Ghét l m. Má tôi c theo ép tôi l y ch ng. L y ch ng làm gì không bi t. tôi c thân, tôi làm gái i nay th coi h n b c nào mà. - Còn bác trai l i b ng lòng hay sao? - Th y tôi ch u. Th y tôi lén a b c cho tôi hùn mà mua nhà in và d n báo quán ó. Nhà n y c ng th y tôi m n r i d n cho tôi ây. Th y tôi có nói th y tôi không lui i nh ng mà tôi c làm i, n u thi u ti n thì cho th y tôi hay r i th y tôi s ph thêm. - Bác trai ng quá há! Tu i tác thì theo b c lão thành, còn trí ý l i theo b n thanh niên, ng i nh v y ít có l m. Cô Thiên H ng l i h i cô Thanh L : Tân Phong N S - 13 www.hobieuchanh.com a h m tôi d n ch g i thi p m i ông c t V nh Xuân. Ch có nh mà g i hay không, sao h i chi u không th y ng? - Tôi có g i thi p ch , có l t i ng m c vi c gì ó nên ông n không c. - Bao th ch trúng a ch hay không? - Sao lai không trúng. Tôi Docteur Cao V nh Xuân, Clinique Cochinchinoise, N`800 Rue de Verdun Saigon, nh v y có th nào l c c. nh v y thì trúng l m, mà t i sao ng không n, l i c ng không tr l i? Ch c là ng nghe n bà con gái l p nh t báo ng ghét ch gì. - Hay là v ng không cho ng i. - Có l nào! Thi p mình m i ông bà mà. - Tôi nghi nh v y thôi nh ng mà có l trúng a ch . Bà c t V nh Xuân coi b k m, không ph i nh ch em mình âu. - Ch bi t hay sao? - Sao l i không bi t. Ng i m t t nh v i tôi mà. u ch quen thì b a nào ch lên nhà mà th m r i xin qu ng cáo c hôn? - Có l c. Bây gi anh qu n lý c g i báo i. V c t V nh Xuân giàu l m, g i báo tr c r i sau minh òi ti n c ng c mà. Cô Tân Phong h i H o Nhiên: - Mình làm qu ng cáo hôm nay, v y mà công chúng ã có g i th n ch u mua báo c ch ng bao nhiêu? i tr a n y tôi có coi s thì ã c 4 ngàn tám tr m r i. S u tôi cho ch y 12 ngàn t , tôi 5 ngàn ng bán l t i Sài Gòn, Ch L n. T s m m i n 11 gi thì t ráo, không còn bán n a. Tôi tính s mai ph i ch y 15 ngàn m i bán. vi c bán báo và thâu xu t ti n b c, ch em tôi phó thác h t cho anh. Anh ráng ch m nom giùm ng ch em tôi r nh trí mà lo bài v . - Xin cô hãy tin tôi. ng lo chi h t. Tôi s t n tâm. o Nhiên ng d y. Cô Tân Phong h i: - Anh n r i hay sao? Sao n ít v y? - Tôi no r i. Xin cho phép tôi vô l i u ng n c tr c ng tôi ch y xu ng báo quán t chút mà coi ch ng thúc n công s p ch ri t ng lên khuôn mà ch y cho s m. Lúc ban u công vi c còn l n x n ch a có m c th c, nên tôi ph i ch u c c m t chút. Ph i ôi ba tháng th th y quen l n r i mình m i kh e. - Nh anh mu n thì anh i tr c i. Có l m t lát r i ch em tôi c ng tr xu ng báo quán làm vi c. Anh mu n u ng trà hay cà phê thì bi u b i nó rót cho. m n. Cô cho tôi t ti n. o Nhiên n tráng mi ng và u ng m t tách cà phê m, r i t giã m i ng i, kêu xe kéo mà ch y xu ng báo quán. Cô Tân Phong nói: “Anh H o Nhiên coi b t n tâm v i ch em mình l m. Mình c ng i qu n lý trung h u ít nói mà siêng n ng v y, thi t là có ph c”. Bác v t Qui nói: “ nh ít nói mà h c gi i l m. nh thi tú tài m t l t v i tôi, song nh thi khoa bút toán. nh u v i ”mention très bien”5, b cha m nghèo nên nh i Tây h c thêm không c, ch ph i nh có ti n mà i Tây thì d u h c khoa nào nh c ng nên h t th y”. Cô Thanh L c i nói: “T i nh i Tây không c, nên nh gi n, r i nh th ch ngh a c thân?”. Cô Thiên H ng cãi: “Không ph i v y, Tôi có h i sao nh không c i v , thì nh nói ph n nh nghèo ch a l p c a v gì, n u c i v r i làm sao có h nh ph c c ”. Cô Thanh L nói: “V i ch thì nh nói nh v y, còn v i tôi thì nh nói nh ch a ý n cu c v ch ng, là vì nh ch a g p ng i nào có t cách làm b n tr m n m v i nh. Coi b ít nói mà kén v d l m” 5 h ng u Tân Phong N S 14 www.hobieuchanh.com Cô Tân Phong ngó cô Thanh L mà nói: “Ch ã tính hi p v i tôi ng mà th ch ngh a c thân, mà ch còn nói vi c v ch ng làm chi không bi t!” Cô Thanh L m c c , nên không tr l i. n c m r i ch khách i ra salon u ng n c. Cô Thiên H ng nói v i ch ng r ng: “ Em ph i tr xu ng báo quán ng coi nh n công s p bài c a em r i thì em c l i m i c. Có em ph i vi t l n bài cho s ngày m t n a. Mình v ng tr c i, nghe hôn mình, ch ng nào em bu n ng em s v . Mình ng phi n em nghe”. Bác v t Qui áp: ”Em c lo ph n s ” Cô Thiên H ng ôm m t ch ng mà hun r i ng d y r hai cô kia i. Bác v t Qui lên xe mà v Tân nh m t mình, còn ba cô thì i xe c a cô Tân Phong mà xu ng báo quán. Ba cô b c vô báo quán thì th y trong phòng qu n lý èn t sáng tr ng, H o Nhiên ng i ch m ch mà vi t. Ba cô i m t vòng coi n công s p ch r i m i lên l u, ai vô phòng n y mà làm vi c. n 12 gi khuya, cô Thiên H ng bu n ng m i r hai cô kia v . Ba cô xu ng l u, th y o Nhiên v n còn làm vi c thì kêu mà bi u v , không cho làm quá . Cô Tân Phong m i h t lên xe, r i cô a Thanh L v ng Lagrandière là ch v i ch làm n giáo s tr ng Ch i, a H o Nhiên v ng Mayer và a Thiên H ng v Tân nh r i cô m i v nhà riêng ngh . Tân Phong N S 15 www.hobieuchanh.com IV c theo ng Verdun, kh i Ch i m t khúc xa xa, có m t cái nhà l u tuy không l n m, song tr c có sân r ng chung quanh có tr ng cây mát m ; k bên phía tay m t l i có m t dãy ph l u 10 c n. Bao vòng nhà và ph y thì có làm rào, d i xây g ch, trên song s t, r i ch a hai cái c a l n, m t cái vô nhà l u, m t cái vô d y ph . Trên c a ngõ vô d y ph , có m t t m b ng ch l n nh v y: Clinipue Cchinchinoise Docteur CAO V NH XUÂN Chuyên tr các ch ng b nh n bà và con nít. ó là nhà th ng c a V nh Xuân m i l p m y tháng nay. nh Xuân chê cô Hai Tân mà t hôn, r i bà ngo i C n c m i làm mai cô Ng , bên cho 20 ngàn, ông h i ng Th nh ph 10 ngàn n a, nên V nh Xuân m n nhà và ph , mua m c, mà t ch c cu c d ng ng r t nguy nga ó. Trong cái nhà l u, v ch ng V nh Xuân t ng trên, còn t ng d i, chính gi a làm phòng r c khách, m t bên thì d n phòng coi m ch và m t bên thì d n phòng kh o c u thí nghi m. Trong 10 c n ph l u thì d n làm 20 phòng b nh n m phân n a t ng trên, phân n a ng d i. Nhà th ng tuy m i l p, song b nh n m g n y h t m y phòng, mà thân ch ngoài, d u m m i hay chi u c ng v y, r i rác m i bu i u có n m ba ng i n coi m ch ho c tiêm thu c. t bu i chi u, c t V nh Xuân qua nhà th ng mà th m b nh r i, ông tr v phòng coi ch ng i l y sách y khoa d ra mà c. Cách ch ng bao lâu có m t cái xe h i còn m i tinh ng ng ngoài c a, r i có m t cô leo xu ng, tr c ch ng 20 tu i, nhan s c thi t xinh p, t ng i thi t d u dàng, y ph c thi t sang tr ng, th ng th ng i vô sân. Ch ng cô b c lên th m, th y ng i gác c a ng ó, cô m i h i r ng: i gi coi m ch hay ch a anh? - Th a, t i nãy gi . Cô mu n coi m ch ph i hôn? - Ph i. Có ai trong phòng ông c t hay không? - Th a không. Bu i chi u nay cô t i s m h n h t, nãy gi ch a có b nh nào t i. M i cô ng i ngh , tôi cho ông c t hay. m n. Ng i gác c a m c a phòng coi m ch vô nói cho V nh Xuân hay có b nh xin coi m ch, i tr ra cúi u nói r ng: “Ông c t d y m i cô vô”. Cô n vô r i, ng i gác c a khép c a phòng coi m ch l i và ra bên trên th m mà ngó mông ngoài ng. Cô Ng là v c a c t V nh Xuân, m c m t b áo qu n b ng l a tr ng, trên l u i xu ng phòng khách. Cô m p mà l i lùn, trán th p, m t tròn, môi dày mi ng r ng, eo bông tai, cà rá, dây chuy n và vòng, th nào nh n h t xoàn c ng tr u tr u6. Cô i th ng ra ch ng i gác c a ng mà h i r ng: - Ai i xe h i ó? âu m t r i? - Th a, vô phòng cho ông c t coi m ch. au b nh gì mà coi m ch? - Th a, tôi không hi u. - Làm b d ng i ve th y thu c, ch b t ng v y mà au gi ng gì nên coi m ch. 6 n ph ng lên Tân Phong N S 16 www.hobieuchanh.com Ng i gác c ng ng ngó cô c t , không ki m c câu mà tr l i. Cô Ng ngó cái c a phòng m ch l m l m, i l i ng g n ó lóng tai nghe m t h i, r i châu mày và th ng th ng i vô phía trong mà ng ngó ch ng n a. Cô ng lâu ch ng nào m t cô càng l s c gi n thêm ch ng n y. Thình lình c a phòng coi m ch m ra. Cô có b nh i coi m ch ó trong phòng b c ra, tay cô c m m t mi ng gi y, cô cúi u t giã c t mi ng chúm chím c i r t h u duyên. c ng t i c a, cúi u áp l và c i nói r ng: “Tôi kính chào cô. Cô mua thu c r i m i a em l i ây tôi tiêm cho”. Cô n xu ng th m mà ra sân i v . Cô Ng x c x c i l i, chân mày tr n ng c m t ngó V nh Xuân va h i r ng: - Con nào ó? âu trong Ch L n. trong Ch L n sao mình quen? Quen h i nào? - Tôi có quen h i nào âu. - Không quen v i nó, sao nó c i m n v i mình? i h i nào âu? ng có ch i. Tôi ng àng kia nãy gi , tôi th y h t. V nh Xuân rùn vai r i tr vô phòng, không thèm tr l i. Cô Ng i theo, V nh Xuân ng i l i bàn vi t. Cô Ng kéo gh ng i ngay tr c m t và nói r ng: - Mình quen v i con ó h i nào, mình ph i nói thi t i? - Tôi ã nói tôi không có quen. - Mình không quen, v y ch nó t i ây làm gì? - Mình lam c t , ng i ta có b nh thì ng i ta t i xin mình coi m ch ng tr b nh cho ng i ta ch t i làm gì. - Nó làm b , ch m t nh v y mà b nh gì. B nh i ve c t ph i hôn? - Mình là v c t , mình không phép nói nh v y. - Tôi nói b y mà trúng a. - Tôi xin mình kính tr ng giùm ngh nghi p c a tôi m t chút. - Cái gì mà ph i kính tr ng! Mình nói nó có b nh nên n xin mình coi m ch. Nó có nh gì, mình nói tôi nghe th coi? - Tôi không phép nói vi c ó. ó, rõ ràng ch a! Nó có b nh gì âu mà mình nói c. - Tôi xin mình ng có nói iên. Mình lên l u mà ngh tôi làm vi c b n ph n. - Tôi không i âu h t. Mình không nói thi t thì tôi ây hoài. - Tôi có d u mình chuy n gì âu mà mình ép tôi ph i nói thi t. - Mình không gi u, sao tôi h i con ó au b nh gì mà n cho mình coi m ch, mình không ch u nói? - Làm ngh nào c ng có cái thiên ch c riêng theo ngh n y. Làm ngh th y thu c, cái thiên ch c càng h tr ng l m. Ng i ta có b nh, ng i ta m i n c u mình c u cái sanh m ng c a ng i ta. Mình ph i coi m ch ng tìm ch ng b nh, r i lo nh thu c ng u tr mà c u ng i ta. Lúc mình b t m ch, ho c mình n m tay, ho c mình k tai trong mình ng i ta, mình ph i coi b nh nh n c ng nh m t khúc cây hay m t c c á, không có c m giác gì h t. Còn mình tr b nh cho ng i ta, mình không c phép nói ch ng b nh c a ng i ta cho ng i khác bi t, tr ra khi nào b nh nh n nài mình ph i biên ch ng b nh trong gi y cho ng i ta c m, thì mình m i làm. Thiên ch c c a c t là v y ó, nên tôi không th tr l i câu mình h i c, mình c ng không nên ghen t ng nói b y b mà nh c nhã cho tôi và mích lóng thân ch . - Mình gi u là gi u cho thiên h , ch v c a mình mà mình c ng gi u n a sao? u là th y thu c bi t t tr ng, thì không c nói ch ng b nh c a ng i coi m ch cho ai bi t h t d u v con c ng v y. u v y thì mình tr ng con ó h n tôi nhi u quá! Tân Phong N S - 17 www.hobieuchanh.com Mình nói nh v y, thì tôi không còn th gì mà nói chuy n ph i qu y v i mình c a. nh Xuân phi n quá, nên vùng ng d y, r i i qua i l i trong phòng, m t mày bu n hiu. Cô Ng c ng ng d y h i r ng: “Còn x a rày tôi th y ai vô mình c ng coi m ch m t chút xíu r i ra, sao h i nãy con ó vô phòng mình coi m ch lâu d v y? ” nh Xuân ngó v r i rùn vai l c u, không tr l i. Cô Ng v a b c ra c a v a nói r ng: “T rày s p lên, ai vô coi m ch thì m c a bét ra, ch tôi không cho óng bì b t n a”. nh Xuân không tr l i, c ch p tay sau ít i qua i l i trong phòng. Cách m t lát, cô Ng tr l i ng ngoài ngó vô mà nói r ng: “H i nãy mình d n con nh ó mua thu c r i mai em l i ây cho mình tiêm. Tôi nói cho mà bi t, tôi không b ng lòng mình tiêm thu c cho ng i ó. Mai nó có l i thì mình i nó i, bi u nó ki m c t khác mà u ng thu c”. nh Xuân ch c l i l c u, r i b c l i ng t i c a s mà ngó ra sân không thèm nói chi h t. Có m t th y, b ng m t a nh , ng i xe kéo vô c y c t coi m ch. V nh Xuân m i vô phòng óng c a l i. Cô Ng ngoe ngo y i lên l u. n 5 gi r i chi u, cô Ng bi u s p ph em xe h i ra, r i cô xu ng kêu ch ng i ch i. nh Xuân nói r ng: a nay tôi i không c. Mình i m t mình i. - Chuy n gì mà i không c? B mình ch ai n a hay sao ch ? - Bên nhà th ng có ng i b nh n ng, tôi ph i nhà ng i th m b nh. t ngày th m b nh hai l n mà thôi, ch th m hoài hay sao? Bên nhà th ng có m y cô m y th y u d ng ó chi? - Mình làm c t ch nhà th ng, mình ph i t n tâm mà nuôi b nh, ch b phú cho ng i tùng s c a mình sao ph i. Có m t th y u d ng bên nhà th ng qua nói r ng: “B m ông, ng i b nh phòng s 8 sao bây gi nóng lung quá. Tôi m i t th y, lên t i 40,6 ”. nh Xuân ngó v mà nói: ”Th y hôn!” R i i v i th y u d ng mà qua nhà th ng. Cô Ng lên xe h i mà i m t mình, m t cô ch b . i cô i ch i v r i v ch ng ng i n c m v i nhau.Vì ng i b nh n m phòng s 8 nóng mê man, V nh Xuân lo ng i trong lòng, nên ng i n, ông không mu n nói chuy n. Còn cô Ng v a m i ng i l i thì cô kêu b i kêu b p la ó om sòm, chê món n y nêm l t, chê món kia n không c. nh Xuân ã r i trí v ch c nghi p mà ông còn b c mình v thói n ào c a v n a, b i y ông n không bi t ngon, và ri t cho h t chén c m r i i u ng n c. Ông b c ra sân r i i qua i l i mà suy ngh . Ch ng v n c m r i i lên l u ông m i tr vô phòng thí nghi m, n èn khí b t lên và d sách thu c ra mà coi. Ông c ng i coi sách n 11 gi khuya. Thình lình cô Ng xô c a b c vô h i l n r ng: “Ch ng n y sao ch a ch u i ng ng i làm gì mà ng i ghì d i n y?” Ông c ngó trong cu n sách mà áp: - Mình có bu n ng thì ng tr c i. Tôi m c làm vi c. - Vi c gì? - Có m t ng i b nh au ch ng l quá, thu nay tôi ch a th y, b i v y tôi ph i kh o u l i coi cái g c b i âu mà gây ch ng b nh ng tôi thu c cho trúng, thì tr m i c. - Làm ban ngày mà thôi, ch t i gì mà ph i làm thêm ban êm n a. - Làm ngh c t mà k gì ngày hay êm. Ng i ta có b nh ng i ta n, ho c ng i ta r c mình i thì ng i ta phú tánh m ng c a ng i ta cho mình. D u ban êm hay ban ngày, mình c ng ph i h t lòng lo c u ch a ng i ta, d u ng sá xa xuôi tr c tr Tân Phong N S 18 www.hobieuchanh.com mình c ng không c phép t ch i. Cái ch c nghi p c a ông c t là v y ó. Còn tôi ây, tôi làm c t mà tôi l i l p nhà th ng ng nuôi b nh. Nh ng ng i có b nh n n m trong nhà th ng c a tôi, h tin tôi, h ch c tôi s làm cho h h t b nh. Nay có m t ng i b nh tr n ng thình lình tôi ph i d ng h t trí não tìm ph ng c u ng i ta, ch không lo sao c. ! Khéo nhi u chuy n! Thôi ó mà lo. Cô Ng ngoe ngu y b i ra, r i i lên l u óng c a cái r m. nh Xuân l c u r i ng d y i qua bên nhà th ng. Ông vô phòng s 8 mà th m b nh nh n, th y b nh nh n b t nóng và di n m o t nh táo, thì ông m ng, nên tr v nhà ông m i ch u i ng . Qua ngày hôm sau, l i 11 gi tr a, có ng i n r c ông lên coi m ch cho m t b nh nh n già trên Tân nh. Ông kêu s p ph bi u em xe h i ra cho ông i. S p ph m i ch y ra ngoài. Ông ngh ng i không xa, mà ng i ta r c g p, nói b nh ng t, n u ch ki m cho c s p ph thì tr nãi, b i v y ông lên xe kéo mà i. n nhà b nh, ông coi m ch, vi t toa bi u i mua thu c r i ông v . Tuy b nh không có chi n ng l m, nh ng mà b nh nh n tr ng tu i, nên khó ch u m t chút, b i v y ch ng tr v trong tâm trí ông không yên. Xe ng ng, c lên th m, thì th y v ng t i c a, s c m t h m h m, ngó ngay ông mà h i r ng: “ i âu v y h ?” Ông nghe gi ng b t nhã thì ông ch ng h ng, song ông không gi n, ông c i mà áp r ng: i coi m ch cho ng i ta trên Tân nh. i âu mình c ng nói i coi m ch h t th y. - Mình ng có nói nh v y ch . N u không ph i i coi m ch, thì tôi có th nào mà nói ra kh i nhà ho c nhà th ng c âu. - Mình nói mình i coi m ch, mà ra kh i nhà r i mình i âu ai bi t c. - Mình nghi tôi i âu? - Không ph i tôi “nghi”, tôi bi t “ch c” ch . - Mình bi t ch c s gì? gì tôi c ng bi t h t th y. - Tánh mình k quá. M y tháng nay tôi c t ngh a h t s c, mà mình không ch u hi u, mình c ghen hoài. Tôi làm c t mà i coi m ch, mình nghi, b nh nh n t i mình k , mình không b cái thái ó, thì có th nào tôi làm tròn ch c nghi p c a tôi c. nói chuy n, thì c ch ng cái ch c c t ! Tôi không màng âu. nh Xuân rùn vai r i b i r a m t. n c m tr a, v ch ng không nói chuy n v i nhau. Ch ng n r i, V nh Xuân c i áo n m trên cái divan t i salon lim dim l i m t gi ng h r i b n áo l i mà vô phòng thí nghi m. n chi u, cô l i coi m ch b a tr c ó ng ng xe h i ngoài c a, r i ch m rãi i vô sân, tay có c m m t h p thu c. Ch ng cô vô t i th m, thì cô Ng ch n l i mà h i r ng: - Cô i âu? - Tôi i tiêm thu c. - Cô v i. Không có c t nhà. y ch ông c t i âu? i âu t ý ng i ta, cô không c n ph i bi t làm chi. - Sao hôm qua ông c t vi t toa bi u tôi mua thu c r i b a nay em l i cho ng tiêm, mà ng l i b i âu? - Cô ki m c t khác tiêm cho. c t c a tôi không b ng lòng tiêm cho cô. Cô n ch ng h ng, ngó cô Ng mà c i ng o r i quày qu xây l ng, không thèm t giã, a i v a nói l m b m ”Th y thu c gì mà k quá!”. Cô Ng ng ngó ch ng cho cô n lên xe i r i, cô m i m c a phòng coi m ch mà nói i ch ng r ng: - Con hôm qua ó nó tr l i, tôi ã i nó v r i, nói cho mà bi t, ng có ch m t công. Tân Phong N S - 19 www.hobieuchanh.com Con hôm qua là con nào? Khéo làm b ! Con nhõng nh o v i mình hôm qua; mình h n v i nó b a nay tr l i ó, ch con nào. - Tr i i! Ng i ta n tiêm thu c mà mình i ng i ta hay sao? - Tôi i i r i. nh Xuân ng d y ch c l i l c u mà nói r ng: “Mình làm thái quá! Th n y tôi ph i sang nhà th ng cho ng i khác và d p cái ngh c t cho r i!”. Ông nóng n c quá, ng i ng không c, nên tay m nút áo, tay vu t u lia l a r i l y nón i mà i. Ông ra kh i c a r i ông i b lên h ng tr ng ua c . Ông lên t i u ng Mayer ông qu o mà i qua Tân nh, tr xu ng c H , ông m i ch n nên i xe n mà xu ng Sài Gòn. T i nhà gare Catinat thì tr i ã t i r i, trong nhà hàng và ngoài ng èn c sáng tr ng. Ông m i xu ng xe i d c theo ng Catinat mà xu ng mé sông. G p quán r u, ông ng i u ng m t cái bock mà gi i khát. Có m y ng i ng i u ng r u bi t ông, th y b ông bu n b c thì u l y làm l , xong không dám h i. n 8 gi , ông vô m t nhà hàng ng Kinh L p mà n c m, r i th ng th ng i b mà . t i nhà ông không th y v , ông h i b i, m i hay v ã l y xe h i mà v Tân An h i 6 gi chi u. Ông qua nhà th ng i m t vòng, r i lên l u thay mà ngh . Tân Phong N S 20 www.hobieuchanh.com V ngày t báo „Tân Ph N ” ra i, thì nh ng ng i có trách nhi m trong tòa so n u n tâm c ng v s sáng l p Bình dân B o sanh ng trong m y ch ông o, cho n bà nghèo n lúc sanh con, có ch s ch s mà n m kh i i xa, l i kh i b tay m y “bà m xóm” không có h c th c, không bi t v sinh là gì. Nh ng bài ng trong báo c t nói Nhà n c có lòng th ng, mu n cho dân s càng ngày càng thêm ông nên t i Châu Thành Ch L n có l p m t nhà b o sanh thi t l n và t i m i nh thành cùng t i nhi u qu n có l p nhà b o sanh nh , giúp cho n bà sanh úng phép có v sanh. ã v y mà trong nhi u làng l n Nhà n c còn t m có b ng c p n nhà giúp sanh cho nh n dân. Nh cái chánh sách y t r t nh n hu c a Nhà n c nh v y nên m y i n m sau ây cái n n y u t gi m c nhi u. Tuy v y mà chung quanh Sài Gòn – Ch n có nhi u xóm nh V nh H i, C u Kho, Xóm Chi u, Tân nh, t H , Th Nghè, Phú Nhu n, Chí Hòa, dân nghèo ông c, m i l n n bà sanh ph i i n nhà b o sanh Ch n thì xa quá. Còn trong nhi u làng l n, d u có m c a Nhà n c i n a, mà không có nhà o sanh thì c ng b t ti n cho n bà nghèo. Báo „Tân Ph N ” ng khuyên m y bà m y cô giàu có m y ch nói tr c ó, ph i th ng xót ch em n bà nghèo kh , vui lòng chung u ti n b c, ai giàu l n thì u nhi u, ai giàu nh thì u ít, ng c t m i ch m t tòa nhà “Bình dân b o sanh ng” r i yêu c u Nhà n c t m t cô m có b ng c p cai qu n và giúp sanh cho nh n dân. Nhà b o sanh n y nh có m t h ng mà thôi, ai vô n m m i ngày ch óng ti n nhi u l m là m t c c n c m mà thôi. Báo c ng m i có m y tháng mà xóm Chí Hòa m y bà m y cô có lòng t thi n ã l p c m t “Bình dân B o sanh ng”. a nay khánh thành nhà b o sanh y, nên nh ng ng i sáng t o m i cô T ng lý báo “Tân Ph N ”. Cô Tân Phong n s i d l , l i d t cô Thanh L theo. L khai m c h i 3 gi chi u, cô Tân Phong c m t bài di n v n mà khen ng i lòng t thi n c a m y bà m y cô Chí Hòa r i nói chuy n ch i n 4 gi r i m i lên xe mà v . Xe xu ng ng Verdun, ch ng t i Clinique Cochinchinoise, cô Thanh L bi u cô Tân Phong ng ng l i và nói r ng: - Ch tôi ghé th m cô c t V nh Xuân m t chút, và l y ti n báo luôn th . i lát n a làm sao ch v ? - Ch ghé ch i v i tôi c không? - Ôi! Tôi ghé sao c. - Thôi, ch v tr c i, lát n a tôi v xe kéo. - Nè, ch có ghé, nh g p ông c t V nh Xuân, ch ng có nói tôi là ai a, nghe hôn. - Tôi bi t mà. Nói làm chi. Có l tôi s ph ng v n c t v cách tr b nh n bà và cách nuôi d ng con nít ch i. Mà th nào tôi c ng xin ng qu ng cáo cho báo mình. - Ch mu n xin qu ng cáo thì xin, song vi c ó không c n chi l m. Có m t uc n nh t là ch c n dè d t. - Ch m c tôi. Ch v i. - Lát n a s g p nhau. Cô Tân Phong m máy cho xe ch y. Cô Thanh L x ng x m i vô nhà c t V nh Xuân. Khi cô b c lên th m thì ng i gác c a ti p chào và h i r ng: - Th a, cô mu n coi m ch ph i hôn? - Tôi mu n n th m cô c t . - Cha ch , r i quá, bà tôi không có nhà. y ch i âu? - Bà tôi v Tân An h m nay. - Anh có nghe ch ng nào lên hay không?
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan