Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nư...

Tài liệu Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước

.PDF
83
94
88

Mô tả:

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA LUẬT BỘ MÔN LUẬT TƯ PHÁP ------ LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP KHÓA 33 (2007 – 2011) Đề tài: TRÁCH NHIỆM BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI DO HÀNH VI LÀM Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG NƯỚC Giáo viên hướng dẫn: Sinh viên thực hiện: Tăng Thanh Phương Huỳnh Tuấn Anh MSSV: 5075007 Lớp: Luật Tư Pháp 1- K33 Cần Thơ -Tháng 5/2011 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ------ Các từ viết tắt Tiếng việt đầy đủ TNBTTH Trách Nhiệm Bồi Thường Thiệt hại BLDS Bộ Luật Dân Sự BVMT Bảo Vệ Môi Trường HĐTPTANDTC Hội Đồng Thẩm phán Tòa Án Nhân Dân Tối Cao TNHH Trách Nhiệm Hữu Hạn Tp. HCM Thành Phố Hồ Chí Minh NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN  ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... Cần Thơ, ngày..…tháng….năm 2011 Chữ ký giảng viên hướng dẫn NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG PHẢN BIỆN PHẢN BIỆN  ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... Cần Thơ, ngày..…tháng….năm 2011 Chữ ký giáo viên phản biện MỤC LỤC -----LỜI NÓI ĐẦU..................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ TRÁCH NHIỆM BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI DO HÀNH VI LÀM Ô NHIỄM, SUY THOÁI MÔI TRƯỜNG NƯỚC ............................................................................................... 3 1.1 Khái niệm về ô nhiễm môi trường nước, suy thoái môi trường nước .......... 3 1.1.1 Ô nhiễm môi trường .................................................................................... 3 1.1.2 Khái niệm ô nhiễm môi trường nước ........................................................... 5 1.1.3 Khái niệm về suy thoái môi trường nước..................................................... 10 1.2 Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi gây ô nhiễm môi trường nước, suy thoái môi trường nước ......................................................................... 14 1.2.1 Khái niệm trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng........................ 14 1.2.2 Điều kiện phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng.......... 14 1.2.3 Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước ............................................................................................................ 17 1.2.3.1 Khái niệm .............................................................................................. 17 1.2.3.2 Đặc Điểm .............................................................................................. 18 1.3 Tầm quan trọng của các quy định pháp luật về trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước ............................ 20 1.4 Lịch sử phát triển trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước ....................................................................... 24 CHƯƠNG 2 CƠ SỞ PHÁP LÝ VỀ TRÁCH NHIỆM BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI DO HÀNH VI LÀM Ô NHIỄM, SUY THOÁI MÔI TRƯỜNG NƯỚC ......................................................................................... 27 2.1 Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước ....................................................................... 27 2.1.1 Có thiệt hại xảy ra ....................................................................................... 27 2.1.2 Phải có hành vi gây thiệt hại trái pháp luật .................................................. 31 2.1.3 Có mối quan hệ nhân quả giữa thiệt hại và hành vi trái pháp luật .............. 33 2.1.4 Có lỗi của người gây thiệt hại...................................................................... 34 2.2 Xác định thiệt hại được bồi thường do hành vi làm ô nhiễm nước, suy thoái môi trường nước.......................................................................................... 35 2.2.1 Các nguyên tắc xác định bồi thường............................................................ 35 2.2.2 Thiệt hại do sức khỏe, tính mạng bị xâm phạm............................................ 39 2.2.3 Thiệt hại do tài sản bị xâm phạm ................................................................. 41 2.2.4 Giám định thiệt hại trong ô nhiễm, suy thoái môi trường nước .................... 44 2.3 Cách thức bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái nước..... 45 2.3.1 Nguyên tắc bồi thường thiệt hại................................................................... 45 2.3.2 Các chủ thể có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước ...................................................................................... 48 2.3.3 Các chủ thể có trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước ...................................................................................... 50 2.3.4 Thời hiệu khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước ...................................................................................... 51 2.3.5 Trình tự, thủ tục giải quyết bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước ...................................................................................... 51 2.3.6 Hình thức bồi thường .................................................................................. 52 2.3.6.1 Bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước bằng tiền ........................................................................................................ 53 2.3.6.2 Khắc phục hậu quả do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước 54 CHƯƠNG 3 THỰC TIỄN VÀ HƯỚNG HOÀN THIỆN VỀ BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI DO HÀNH VI LÀM Ô NHIỄM, SUY THOÁI MÔI TRƯỜNG NƯỚC................................................................................ 56 3.1 Thực trạng bồi thường thiệt hại về hành vi làm ô nhiễm, suy thoái nước ở Việt Nam hiện nay ........................................................................... 56 3.2 Một số vấn đề vướng mắc trong trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước ......................................................... 65 3.2.1 Về xác định chủ thể gây ô nhiễm, suy thoái môi trường nước...................... 65 3.2.2 Về nghĩa vụ chứng minh thiệt hại................................................................ 66 3.2.3 Về cách thức giải quyết bồi thường thiệt hại................................................ 69 3.2.4 Về bồi thường thiệt hại đối với môi trường nước bị ô nhiễm, suy thoái ....... 70 3.2.5 Sau khi nhận được bồi thường thiệt hại ....................................................... 72 3.2.6 Về thời hiệu khởi kiện ................................................................................. 74 KẾT LUẬN ........................................................................................................ 78 LVTN: Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước LỜI NÓI ĐẦU  1. Tính cấp thiết của đề tài Trong đời sống xã hội hằng ngày, chúng ta có thể gặp rất nhiều hành vi xâm phạm đến tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, các quyền và lợi ích hợp pháp của người khác… mà giữa họ không có một giao kết hợp đồng nào hoặc có hợp đồng nhưng việc xâm phạm đó lại không thuộc phạm vi của hợp đồng. Và khi có thiệt hại xảy ra thì người gây thiệt hại phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho người bị thiệt hại. Trường hợp này được gọi là bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng. Trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng không do những hành vi trái pháp luật gây ra, mà còn là trách nhiệm do súc vật, cây cối, nhà cửa, công trình xây dựng khác gây ra. Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước là một trong những loại trách nhiệm bồi thường thiệt hại do làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nói chung được pháp luật ghi nhận lần đầu tiên tại Luật BVMT năm 1993, theo đó “tổ chức, cá nhân gây tổn hại môi trường do hoạt động của mình phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật”. Nhưng phải đến khi Luật BVMT năm 2005 được ban hành, vấn đề này mới được đề cập một cách rõ ràng hơn. Với việc dành riêng 5 điều cho các quy định về bồi thường thiệt hại do ô nhiễm (từ Điều 131 đến Điều 135, Mục 2), Luật BVMT năm 2005 đã thể hiện một bước tiến đáng kể trong quá trình hiện thực hóa nguyên tắc người gây ô nhiễm phải trả tiền - một nguyên tắc được xem là đặc trưng của lĩnh vực môi trường. Tuy nhiên, để có thể áp dụng được trách nhiệm này một cách đầy đủ trên thực tế, pháp luật môi trường cần phải quy định rõ ràng, cụ thể hơn nữa việc xác định các thiệt hại do ô nhiễm môi trường gây nên, trách nhiệm bồi thường thiệt hại về môi trường. Vì những lý do trên người viết quyết định đề tài: “Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước” để làm luận văn tốt nghiệp. 2. Mục đích nghiên cứu Mục đích của việc nghiên cứu đề tài là làm sáng tỏ những vấn đề lý luận và cơ sở pháp lý về trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước, làm cơ sở cho việc hoàn thiện trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong lĩnh vực môi trường nước và trách nhiệm bảo vệ môi trường nói chung. 3. Phạm vi nghiên cứu Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước gồm 2 nội dung chính: Bồi thường thiệt hại về môi trường nước do hành vi vi phạm pháp luật môi trường gây nên và bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, 1 GVHD: Ths.Tăng Thanh Phương SVTH: Huỳnh Tuấn Anh LVTN: Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước suy thoái nước gây ra làm thiệt hại về tài sản, sức khỏe, tính mạng của con người. Trong phạm vi nghiên cứu của đề tài này, người viết chỉ tập trung nghiên cứu trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước, bao gồm các hành vi gây ô nhiễm, suy thoái nước như nước mặt, nước ngầm, nước ở các ao hồ sông, suối...ngoài trừ ô nhiễm nước biển. 4. Phương pháp nghiên cứu đề tài Để hướng tới giải quyết các vấn đề mà đề tài đặt ra người viết sử dụng một số phương pháp phân tích luật viết, phương pháp so sánh, đối chiếu tham khảo tài liệu từ sách báo, tạp chí...nhằm hệ thống hóa vấn đề lý luận có liên quan đến đề tài, phân tích, đánh giá và rút ra kết luận. 5. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nôi dung của luận văn được chia thành ba chương như sau: Chương 1: Lý luận chung về trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước Chương 2: Cơ sở pháp lý về trách nhiệm bồi thương thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước Chương 3: Thực trạng và hướng hoàn thiện về trách nhiệm bồi thương thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước Trong quá trình thực hiện đề tài, người viết có thuận lợi là được sự quan tâm và giúp đỡ tận tình của giáo viên hướng dẫn. Tuy vậy, người viết cũng còn gặp một số khó khăn trong việc tìm kiếm tài liệu và đánh giá vấn đề. Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong việc phân tích lý luận cũng như tìm hiểu thực tiễn, tuy nhiên do lần đầu tiếp xúc và nghiên cứu một công trình mang tính khoa học, thêm vào đó do thời gian nghiên cứu có hạn nên người viết cũng gặp một số khó khăn nhất định. Chính vì vậy mà luận văn này khó tránh khỏi những thiếu sót. Người viết xin chân thành ghi nhận và tiếp thu những ý kiến đóng góp quý báu của quý thầy cô và các bạn để luận văn này được hoàn chỉnh hơn. Người viết xin gửi lời cám ơn chân thành đến giảng viên hướng dẫn, cô Tăng Thanh Phương đã giúp đỡ tận tình trong suốt quá trình thực hiện đề tài! 2 GVHD: Ths.Tăng Thanh Phương SVTH: Huỳnh Tuấn Anh LVTN: Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ TRÁCH NHIỆM BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI DO HÀNH VI LÀM Ô NHIỄM, SUY THOÁI MÔI TRƯỜNG NƯỚC 1.1. Khái niệm về ô nhiễm môi trường nước, suy thoái môi trường nước 1.1.1. Ô nhiễm môi trường Môi trường hiện đang là vấn đề nóng bỏng của mọi quốc gia, dù đó là quốc gia phát triển hay đang phát triển. Sự ô nhiễm, suy thoái và những sự cố môi trường diễn ra ngày càng ở mức độ cao đang đặt con người trước những sự trả thù ghê gớm của thiên nhiên. Nguy cơ môi trường đặc biệt nóng bỏng ở các quốc gia đang phát triển, nơi nhu cầu cuộc sống hàng ngày của con người và nhu cầu phát triển của xã hội xung đột mạnh mẽ với sự cần thiết là phải bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trường. Việt nam đứng trong hàng ngũ của các quốc gia đang phát triển và cũng đang phải đối đầu với vấn đề môi trường.1 Vậy môi trường là gì? Trong pháp luật Việt Nam tại khoảng 1 Điều 3 Luật Bảo Vệ Môi Trường (BVMT) 2005 khái niệm môi trường được hiểu như sau: “Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con người, có ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người và sinh vật”. Trong đó có thể hiểu:  Các yếu tố tự nhiên bao gồm môi trường tự nhiên bao quanh con người, tồn tại ngoài ý muốn của con người và có ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống con người. Môi trường tự nhiên này bao gồm các yếu tố như đất đai, sông ngòi, không khí, ánh sáng, cây cối. Môi trường tự nhiên này mang đến cho con người không khí để thở, đất để trồng trọt, chăn nuôi. Nói chung môi trường cung cấp cho chúng ta nơi để sống, làm việc, giải trí…Đồng thời môi trường cũng là nơi chứa đựng, tiêu thụ tất cả các chất thải do con người thải ra.  Các yếu tố vật chất nhân tạo bao gồm tất cả các nhân tố do con người tạo ra để làm phong phú thêm môi trường sống của mình và phục vụ lợi ích con người đó là những công trình, đường sá, cầu cống, nhà ở… Tuy nhiên các nhân tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con người bị tác động làm mất cân bằng môi trường thì điều tất yếu thì sẽ dẫn đến ô nhiễm môi trường. Ô nhiễm môi trường là một khái niệm được nhiều ngành khoa học định nghĩa. Dưới góc độ sinh học, khái niệm này chỉ tình trạng của môi trường trong đó những chỉ số hóa học, lý học của nó thay đổi theo chiều hướng xấu đi. Dưới góc độ kinh tế học, ô 1 Lê Hồng Hạnh, Vũ Thu Hạnh, Giáo trình Luật Môi Trường, Trường Đại học Luật Hà Nội, Nxb Công An Nhân Dân, năm 2006, tr 5. 3 GVHD: Ths.Tăng Thanh Phương SVTH: Huỳnh Tuấn Anh LVTN: Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước nhiễm môi trường là sự thay đổi không có lợi cho môi trường sống về các tính chất vật lý, hóa học, sinh học, mà qua đó có thể gây tác hại tức thời hoặc lâu dài tới sức khỏe con người, các loài động thực vật và các điều kiện sống khác. Dưới góc độ pháp lý, “Ô nhiễm môi trường là sự biến đổi của các thành phần môi trường không phù hợp với tiêu chuẩn môi trường, gây ảnh hưởng xấu đến con người, sinh vật”2. Có thể thấy điểm chung nhất giữa các định nghĩa nêu trên về ô nhiễm môi trường là chúng điều đề cập đến sự biến đổi của các thành phần môi trường theo chiều hướng xấu, gây bất lợi cho con người và sinh vật. Sự biến đổi các thành phần môi trường có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân trong đó có nguyên nhân chủ yếu là do các chất gây ô nhiễm. Chất gây ô nhiễm được các nhà môi trường học định nghĩa là chất hoặc yếu tố vật lý khi xuất hiện trong môi trường thì làm cho môi trường bị ô nhiễm. Thông thường chất gây ô nhiễm là các chất thải, tuy nhiên chúng có thể xuất hiện dưới dạng nguyên liệu, thành phẩm, phế liệu…và được phân thành các loại sau đây :  Chất gây ô nhiễm tích lũy (chất dẻo, chất thải phóng xạ) và chất gây ô nhiễm không tích lũy (tiếng ồn);  Chất gây ô nhiễm trong phạm vi địa phương (tiếng ồn) trong phạm vi vùng (mưa axit) và trong phạm vi toàn cầu (chất CFC);  Chất gây ô nhiễm từ các nguồn có thể xác định được nguồn (hóa chất dung cho nông nghiệp);  Chất gây ô nhiễm do phát thải liên tục (chất thải từ các cơ sở sản xuất kinh doanh) và chất thải gây ô nhiễm do phát thải không liên tục (tràn dầu do sự cố tràn dầu). Ô nhiễm môi trường có nhiều hình thức ô nhiễm khác nhau như ô nhiễm không khí, ô nhiễm đất, ô nhiễm phóng xạ, ô nhiễm tiếng ồn, ô nhiễm sóng, ô nhiễm ánh sáng và ô nhiễm nước trong đó ô nhiễm nước được xem là khá nguy hiểm hơn so với một số loại ô nhiễm khác, xét về tốc độ lan truyền và quy mô ảnh hưởng thì ô nhiễm nước là vấn đề đáng lo ngại hơn ô nhiễm đất. Ô nhiễm nước là một vấn đề quan trọng, vì nước là nguồn tài nguyên quý báu và hết sức thiết yếu đối với sự sống trên trái đất, hàng ngày trong sinh hoạt của chúng ta hầu như không thể thiếu nước từ ăn uống, giải trí, phục vụ trong cuộc sống, nước là tài nguyên đặc biệt quan trọng, là thành phần thiết yếu của sự sống và môi trường, quyết định sự tồn tại, phát triển bền vững của đất nước; mặt khác ô nhiễm nước cũng có thể gây ra tai họa cho con người và môi trường. Vì vậy vấn đề ô nhiễm môi trường nước hiện nay là vấn đề nhức nhói của cả thế giới nói chung và nước ta nói riêng. 2 Luật Bảo Vệ Môi Trường 2005, NXB Chính Trị Quốc Gia Hà Nội, tr 9. 4 GVHD: Ths.Tăng Thanh Phương SVTH: Huỳnh Tuấn Anh LVTN: Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước 1.1.2. Khái niệm ô nhiễm môi trường nước Ô nhiễm môi trường nước là như thế nào? Có nhiều cách hiểu về ô nhiễm môi trường nước, “ô nhiễm môi trường nước là sự biến đổi của các thành phần môi trường không phù hợp với tiêu chuẩn môi trường nước, gây ảnh hưởng xấu đến con người và sinh vật ”3. Trong pháp luật Việt Nam tại khoản 12 Điều 3 Luật Tài Nguyên Nước 1988 khái niệm ô nhiễm nước như sau:“Ô nhiễm nguồn nước là sự thay đổi tính chất vật lý, tính chất hoá học, thành phần sinh học của nước vi phạm tiêu chuẩn cho phép”, hay “ô nhiễm nước là hiện tượng làm bẩn nguồn nước do các loại hóa chất độc hại, các loại vi khuẩn gây bệnh, virut, kí sinh trùng phát sinh từ các nguồn thải khác nhau như chất thải công nghiệp từ các nhà máy sản xuất, các loại rác thải của các bệnh viện, các loại rác thải sinh hoạt bình thường, của con người hay hóa chất, thuốc trừ sâu, phân bón hữu cơ... sử dụng trong sản xuất nông nghiệp được đẩy ra các ao, hồ, sông, suối hoặc ngấm xuống nước dưới đất mà không qua xử lí hoặc với khối lượng quá lớn vượt quá khả năng tự điều chỉnh và tự làm sạch của các loại ao, hồ, sông, suối”4. Nói chung ô nhiễm môi trường nước là sự thay đổi theo chiều xấu đi các tính chất vật lý, hoá học, sinh học của nước, với sự xuất hiện các chất lạ ở thể lỏng, rắn làm cho nguồn nước trở nên độc hại với con người và sinh vật, làm giảm độ đa dạng sinh vật trong nước5. Ô nhiễm môi trường nước có thể là tự nhiên hay nhân tạo.  Nguyên nhân gây ô nhiễm nước  Ô nhiễm nước tự nhiên do mưa, tuyết tan, xói mòn, quá trình thấm dầu, quá trình phân hủy chất hữu cơ tự nhiên trong nước.  Ô nhiễm nước có nguồn gốc nhân tạo là sự thải các chất độc hại chủ yếu dưới các dạng lỏng, gây ra bởi con người làm thay đổi chất lượng và khả năng sử dụng nước. Chủ yếu do xả nước thải từ các vùng dân cư, khu công nghiệp, hoạt động giao thông vận tải, thuốc trừ sâu, diệt cỏ, phân bón nông nghiệp.  Ô nhiễm nước do hoạt động của các khu công nghiệp là do các nhà máy thải các chất cặn bã ra sông làm ô nhiễm nước mặt, nước ngầm và các vùng của sông bờ biển.  Ô nhiễm nước do nước thải từ các khu dân cư là do sự thải các chất hữu cơ có thể lên men được, sự thải sinh hoạt hoặc kỷ nghệ có chứa chất cặn bã sinh hoạt, phân tiêu. 3 Phạm Ngọc Hồ-Đồng Kim Loan -Trịnh Thị Thanh , Giáo trình cơ sở môi trường Nước, Nxb giáo dục, tr. 9. Từ điển bách khoa Việt Nam 3, Nhà xuất bản từ điển bách khoa, Hà Nội, 2003, tr. 340. 5 Nguyễn Thùy Dung, Ô nhiễm nước - http://tailieu.vn/xem-tai-lieu/tieu-luan-o-nhiem-nuoc-.370330.html, [ngày truy cập 8/01/2011]. 4 5 GVHD: Ths.Tăng Thanh Phương SVTH: Huỳnh Tuấn Anh LVTN: Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước  Ô nhiễm nước do hoạt động của nông nghiệp là sử dụng nông dược để diệt trừ dịch hại làm ô nhiễm môi trường trên diện rộng, các chất này thường tồn tại lâu dài trong môi trường gây hại cho nhiều sinh vật có ích, đến sức khỏe của con người.  Ô nhiễm do khai thác khoáng sản là do các chất thải trong quá trình luyện kim và các công nghệ khác như Zn, Cr, Mn, Cu, Hg là những chất độc hại thủy sinh vật.  Ô nhiễm nước do hoạt động giao thông vận tải hiện tượng khai thác mỏ dầu, vận chuyển ở biển và các chất thải bị nhiễm xăng dầu là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm nước.  Đặc điểm ô nhiễm môi trường nước  Nước bị ô nhiễm thường có mùi hôi khó chịu, màu nước không bình thường như nước sạch, thường có màu đen (các chất gây ô nhiễm tạo nên màu đen đặc trưng) dễ nhận thấy ở các con sông ở nước ta hiện nay trong các vùng đô thị đông dân cư như sông Đồng Nai, Thị Vải và Sài Gòn, các loài động vật dần chết đi do nước quá bẩn,và có nguy cơ bị cạn kiệt. Ví dụ: Thực tế là nước thải của Công ty cổ phần Vedan Việt Nam đã thải trực tiếp từ cửa cống xả thẳng ra sông. Vì vậy, khu vực từ cửa cảng Thị Vải đến lưu vực Nhà máy Vedan Việt Nam, bầu không khí đậm đặc mùi hôi thối bốc lên. Ngoài việc bị viêm xoang, những người sống ven con sông này cũng bị điêu đứng bởi tình trạng cá Hình ống nước thải của công ty VeDan xả tôm nuôi bị chết phơi bụng hàng loạt, nước thải ra môi trường chưa qua xử lý vì vậy những dãy hồ nuôi cá dọc bờ sông thuộc địa bàn xã Long Thọ bị bỏ không từ nhiều năm nay. Không những thế, tình hình sức khỏe của người dân sống gần sông cũng đang bị đe dọa.6  Môi trường nước bị ô nhiễm sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người, cụ thể là gây ra các bệnh về da, đường hô hấp... đặc biệt là bệnh ung thư. Ví dụ: tài nguyên nước mặt và nước ngầm của Việt Nam bị ô nhiễm khiến người dân ngày càng khó có thể tiếp cận với nước sạch sinh hoạt, đặc biệt là dân cư các vùng nông thôn. Số lượng các làng bị ung thư xuất hiện ngày càng tăng. Hiện Việt Nam đã phát hiện hơn 10 làng, xã bị ung thư. Ngoài bệnh ung thư còn có các bệnh nghề nghiệp khác do ô nhiễm môi trường sống gây ra cũng đang diễn biến phức tạp. 6 Phạm khôi, Sông Thị Vải bị ô nhiễm nặng, http://vietbao.vn/Khoa-hoc/Song-Thi-Vai-bi-o-nhiem-nang/20635129/197/, [0 8/01/2011]. 6 GVHD: Ths.Tăng Thanh Phương SVTH: Huỳnh Tuấn Anh LVTN: Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước Theo Bộ Y tế, 80% số bệnh mà người dân Việt Nam mắc phải là do sử dụng các nguồn nước kém chất lượng.Ngoài ra theo thống kê cho thấy còn có các căn bệnh khác do ô nhiễm nước gây ra, Ô nhiễm nước gây ra xấp xỉ 14.000 cái chết mỗi ngày, chủ yếu do ăn uống bằng nước bẩn chưa được xử lý gây ra các bệnh đường tiêu hóa như dịch tả, thương hàn,... Các chất hóa học và kim loại nặng nhiễm trong thức ăn nước uống có thể gây ung thư. Dầu tràn có thể gây ngứa rộp da. Ô nhiễm tiếng ồn gây điếc, cao huyết áp, trầm cảm và bệnh mất ngủ.7  Ô nhiễm môi trường nước không những ảnh hưởng đến cuộc sống hiện tại mà còn gây tổn hại lâu dài đến đời sống của người dân nơi vùng bị ô nhiễm, các dịch bệnh lây lan trên diện rộng, thế hệ sau có thể bị đột biến. Ô nhiễm nước do sự cố tràn dầu là một ví dụ điển hình, những ảnh hưởng về sau là rất nghiêm trọng làm cho các sinh vật sống bị đe dọa, gây ô nhiễm đến các môi trường khác, khi xảy ra sự cố dầu thấm vào tài nguyên đất gây ô nhiễm lâu dài không thể phục hồi sớm được.  Ô nhiễm nước thường thấy nhất là ở các đô thị phát triển, những nơi tập trung đông dân cư như nước thải từ hộ gia đình, bệnh viện, khách sạn, trường học, cơ quan, chứa các chất thải trong quá trình sinh hoạt, vệ sinh của con người được gọi chung là nước thải sinh hoạt, nước thải từ khu dân cư hoặc nước thải vệ sinh, các khu công nghiệp từ các cơ sở sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, giao thông vận tải., khai thác khoáng sản... Ví dụ: theo thống kê cho thấy các khu công nghiệp đã thải trên 450.000 m3 nước/ngày đều chưa qua xử lý. Lượng nước thải ô nhiễm này đổ trực tiếp vào các sông, hồ, mương, ao,... làm ô nhiễm nguồn nước. Và nguồn nước bị ô nhiễm đó lại dùng để tưới rau nên ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe người dân trong thành phố. Đồng thời, khói, bụi của các nhà máy sản xuất hoá chất như sơn, chất dẻo, chất tẩyrửa, thuốc bảo vệ thực vật,... thải ra ngày một nhiều 8.  Tình hình ô nhiễm môi trường nước trên thế giới hiện nay Do nhiều nguyên do khác nhau, các nguồn nước trên Trái đất ngày càng cạn kiệt. Ước tính có khoảng 1/3 dân số thế giới đang sống trong tình trạng thiếu nước trầm trọng. Trong khi đó, dân số gia tăng với tốc độ chóng mặt. Quá trình đô thị hoá, hoạt động sản xuất công nghiệp, nông nghiệp đang khiến cho các nguồn nước ngày càng bị ô nhiễm nghiêm trọng. 7 Hoang Trường, Ô nhiễm môi trường nước và biển trước tác động phát triển,, http://svmt.vicongdong.vn/29301371/O-nhiem-moi-truong-nuoc-va-bien-truoc-tac-dong-phat-trien, [ngày truy 8 Diễm Quỳnh, Các bệnh liên quan đến ô nhiễm môi trường, http://www.giaoducsuckhoe.soctrang.gov.vn/index.php?option=com_content&view=article&id=211:cac-bnhlien-quan-n-o-nhim-moi-trng-&catid=24, [ngày truy cập 8/01/2011]. cập 8/1/2011]. 7 GVHD: Ths.Tăng Thanh Phương SVTH: Huỳnh Tuấn Anh LVTN: Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước Nguồn nước bị ô nhiễm đã ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe con người. Gần 5 triệu người chết hàng năm ở các nước đang phát triển có liên quan đến vấn đề thiếu nước sạch. Những chất gây ô nhiễm chủ yếu trong nước là các mầm bệnh sinh ra từ chất thải của con người (vi khuẩn và vi rút), kim loại nặng và hoá chất từ chất thải công nghiệp, nông nghiệp. Uống nước đã bị ô nhiễm hoặc ăn thức ăn chế biến bằng nước nhiễm độc là hình thức phơi nhiễm phổ biến nhất. Ăn cá bắt từ nguồn nước bị ô nhiễm cũng có thể nguy hiểm vì chúng có thể mang mầm bệnh và tích luỹ các chất độc hại như kim loại nặng và các chất hữu cơ bền thông qua quá trình tích luỹ sinh học. Ngoài ra, con người cũng có thể bị ảnh hưởng bởi cây trồng được tưới bằng nước ô nhiễm hoặc do đất bị nhiễm bẩn bởi các dòng sông ô nhiễm dâng lên. Các mầm bệnh trong nước ô nhiễm có thể gây ra hàng loạt các bệnh liên quan đến đường ruột, đặc biệt nguy hiểm và có thể gây tử vong đối với trẻ em và những người có thể trạng nhạy cảm. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết ô nhiễm nguồn nước là một trong những nguyên nhân gây tử vong lớn nhất trong số các vấn đề về môi trường. Những chất độc tích luỹ trong cá và các loại thức phẩm khác ít có nguy cơ gây độc cấp tính nhưng lại có thể để lại hậu quả lâu dài. Vấn đề ô nhiễm nguồn nước mặt hiện đang diễn ra với hầu hết các con sông lớn ở các nước đang phát triển, điển hình như Trung Quốc và Ấn Độ. Quá trình công nghiệp hoá, đô thị hoá một cách ồ ạt đã khiến cho nguồn nước cung cấp cho sinh hoạt hằng ngày của người dân trở nên tồi tệ. Theo dự đoán, trong một vài thập kỷ tới, có tới 2/3 dân số thế giới sẽ phải sống trong cảnh thiếu nước. Trong thời gian qua, các quốc gia cũng đã có nhiều nỗ lực trong việc giải quyết vấn đề ô nhiễm nước mặt, tuy nhiên kết quả mang lại còn hạn chế. Ấn Độ đã tốn hàng trăm triệu rupi cho kế hoạch Hành động sống Hằng thực hiện từ những 1980 nhằm giảm ô nhiễm trên dòng sông này, nhưng hầu như không mang lại kết quả. Trung Quốc mặc dù đã cải thiện đáng kể chất lượng nước ở sông Hoàng Phố chảy qua thành phố Thượng Hải bằng khoản đầu tư hàng tỉ USD trong 20 năm cùng với việc đóng cửa các cơ sở gây ô nhiễm nhưng hoạt động công nghiệp và sự phát triển đô thị lại đang gây ô nhiễm nghiêm trọng nguồn nước sông Dương Tử, con sông lớn nhất quốc gia này.9  Tình hình ô nhiễm môi trường nước ở nước ta hiện nay Một báo cáo toàn cầu mới được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) công bố cho thấy, 9 Theo Báo cáo “The World’s worst pollution problems”/2009, Những vấn nạn ô nhiễm thế giới, http://www.vietnamforumcsr.net/default.aspx?portalid=1&tabid=324&itemid=3966, [ truy cập ngày 09/01/2011]. 8 GVHD: Ths.Tăng Thanh Phương SVTH: Huỳnh Tuấn Anh LVTN: Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước mỗi năm Việt Nam có hơn 20.000 người tử vong do điều kiện nước sạch và vệ sinh nghèo nàn và thấp kém. Còn theo thống kê của Bộ Y tế, hơn 80% các bệnh truyền nhiễm ở nước ta liên quan đến nguồn nước. Người dân ở cả nông thôn và thành thị đang phải đối mặt với nguy cơ mắc bệnh do môi trường nước đang ngày một ô nhiễm trầm trọng. Hiện nay, trong tổng số 134 khu công nghiệp, khu chế xuất đã đi vào hoạt động ở nước ta mới chỉ có 1/3 khu công nghiệp, chế xuất có hệ thống xử lý nước thải. Nhiều nhà máy vẫn dùng công nghệ cũ, có khu công nghiệp thải ra 500.000 m2 nước thải mỗi ngày chưa qua xử lý. Chất lượng nước thải công nghiệp đều vượt quá nhiều lần giới hạn cho phép. Đặc biệt là nước thải các ngành công nghiệp nhộm, thuộc da, chế biến thực phẩm, hóa chất có hàm lượng các chất gây ô nhiễm cao, không được xử lý thải trực tiếp vào hệ thống thoát nước đã làm cho nguồn nước bị ô nhiễm nặng. Còn tại các khu đô thị, trung bình mỗi ngày thải ra 20.000 tấn chất thải rắn nhưng chỉ thu gom và đưa ra các bãi rác được trên 60% tổng lượng chất thải nên đã gây ô nhiễm nguồn nước. Theo kết quả xét nghiệm mẫu nước tại bãi rác Nam Sơn (Hà Nội) và một bãi rác ở tỉnh Lạng Sơn cho thấy, tất cả các mẫu nước thải từ bãi rác đều có vi khuẩn Coliform rất cao. Có tới 97,5% mẫu nước ăn uống của người dân khu vực lân cận 2 bãi rác trên không đạt tiêu chuẩn vệ sinh. Ngoài chất thải từ đô thị, khu công nghiệp, làng nghề, chất thải bệnh viện đa phần chưa được xử lý, thải trực tiếp ra môi trường cũng gây ô nhiễm nguồn nước trầm trọng. Hiện cả nước có khoảng 1.047 bệnh viện, hơn 10.000 trạm y tế thải ra 400 tấn chất thải y tế mỗi ngày. Tuy nhiên, đến nay chưa có bệnh viện nào triển khai hoàn chỉnh từ khu thu gom, phân loại và xử lý toàn bộ chất thải và nước thải. Trong khi đó, nước thải bệnh viện chứa nhiều loại vi trùng, virut và các mầm bệnh sinh học khác có trong máu, mủ, dịch đờm của người bệnh, có thể gây nguy hiểm cho người tiếp xúc. Bên cạnh chất thải bệnh viện, chất thải nông nghiệp như thuốc trừ sâu, hóa chất bảo vệ thực vật cũng là nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước mặn và nước ngầm10. Hiện nay chất lượng nước ngầm, suy giảm, đặc biệt là tại các vùng đô thị có tốc độ khai thác mạnh. Tình trạng ô nhiễm nước của nước ta thường xảy ra ở các đô thị, nông thôn, bệnh viện, ở các khu công nghiệp… Ngoài ra sự cố tràn dầu đang là một trong những sự cố môi trường gây nhiều thiệt hại cho hệ sinh thái ven bờ và vùng khơi. Ngày 10/08/1989, tàu LeaLa đắm tại vịnh Quy Nhơn làm hơn 200 tấn dầu FO tràn ra biển. Ngày 26/11/1992, vỡ ống dầu mềm từ tàu dầu đến phao nạp tại mỏ Bạch Hổ, làm tràn 10 Nguồn My Opera, Ô nhiễm nước sinh hoạt, http://haitek.vn/thong-tin-tu-van/o-nhiem-nuoc-sinh-hoat-20000-nguoi-tu-vong-moi-nam.aspx, [ngày truy cập 09/01/2011]. 9 GVHD: Ths.Tăng Thanh Phương SVTH: Huỳnh Tuấn Anh LVTN: Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước khoảng 300-700 tấn dầu thô,...Ngày 8/5/1994 vụ va trạm tại cây số 20 luồng Sài GònVũng Tàu làm tràn trên 130 tấn dầu FO gây ô nhiễm trên 200 km2 . Ngày 30/10/1994, tàu chở dầu Neptuyn Ariess đâm vào cầu cảng Cát Lái- Thủ Đức, làm tràn 1.864,766 tấn xăng dầu, khí các loại, gây ô nhiễm nặng khoảng 300 km2. Đến nay đã có 37 cảng biển lớn cùng hàng trăm cảng nhỏ của địa phương, 800 tàu hàng và 54.000 tàu thuyền đánh cá lớn nhỏ hoạt động. Đường hàng hải quốc tế Ấn Độ Dương- Thái Bình Dương cắt qua vùng Đông Nam biển nước ta, các mỏ khai thác dầu khí trên vùng thềm lục địa, tất cả điều đóng góp vai trò làm gia tăng nồng độ dầu trong nước biển, trong khi đó nuôi trồng thủy sản nước mặn bằng hình thức đầm nuôi, lồng bè làm phát sinh thức ăn dư, gây ô nhiễm hữu cơ nước11. 1.1.3. Khái niệm về suy thoái môi trường nước Theo khoản 7 Điều 3 Luật BVMT năm 2005 thì “Suy thoái môi trường là sự suy giảm về chất lượng và số lượng của thành phần môi trường, gây ảnh hưởng xấu đến con người và sinh vật12.Trong đó, thành phần môi trường được hiểu là các yếu tố tạo thành môi trường: không khí, nước, đất, âm thanh, ánh sáng, lòng đất, núi, rừng, sông, hồ biển, sinh vật, các hệ sinh thái và các hình thái vật chất khác13.Một thành phần môi trường bị suy thoái khi có đầy đủ các dấu hiệu: có sự suy giảm cả về số lượng và chất lượng thành phần môi trường đó hoặc là sự thay đổi về số lượng sẽ kéo theo sự thay đổi về chất lượng các thành phần môi trường và ngược lại. Nghĩa là sự thay đổi về số lượng và chất lượng các thành phần môi trường phải đến mức gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, đến hoạt động sản xuất, kinh doanh hoặc gây nên những thiên tai như hiện tượng hạn hán lũ lụt xói mòn đất, sạt lở đất thì mới coi thành phần đó bị suy thoái. Cấp độ suy thoái môi trường cũng khác nhau: suy thoái môi trường, suy thoái môi trường nghiêm trọng và suy thoái môi trường đặc biệt nghiêm trọng. Cấp độ suy thoái môi trường đối với một thành phần môi trường cụ thể thường được xác định dựa vào mức độ khan hiếm của thành phần môi trường đó, cũng như dựa vào các số lượng các thành phần môi trường bị khai thác, tiêu hủy so với trữ lượng trước của nó. Từ khái niệm suy thoái môi trường nói chung thì suy thoái môi trường nước nói riêng được hiểu như sau: “Suy thoái môi trường nước là sự suy giảm về chất lượng và số lượng của thành phần môi trường trong nước, gây ảnh hưởng xấu đến con người và sinh vật”. 11 Nguyễn Xuân Cự- Nguyễn Thị Phương Loan, Giáo trình môi trường và con người, Nhà xuất Bản Giáo Dục Việt Nam, năm 2010, tr. 165. 12 Luật bảo vệ môi trường 2005, Nhà xuất bản chính trị quốc gia, tr 9. 13 Luật bảo vệ môi trường 2005, Nhà xuất bản chính trị quốc gia, tr 8. 10 GVHD: Ths.Tăng Thanh Phương SVTH: Huỳnh Tuấn Anh LVTN: Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước  Nguyên nhân suy thoái môi trường nước Nguyên nhân suy thoái môi trường nước có nhiều nguyên nhân khác nhau trong đó nguyên nhân chủ yếu là do hành vi khai thác quá mức các thành phần trong nước, làm hủy hoại các nguồn tài nguyên thiên nhiên trong nước, sử dụng các phương tiện, công cụ, phương pháp hủy diệt trong khai thác, đánh bắt các nguồn tài nguyên sinh vật trong nước, gây mất cân bằng sinh thái... Nguyên nhân gây suy thoái nước là do ban đầu môi trường nước bị tác động nhẹ bởi các tác nhân gây ô nhiễm có ít trong nước, về sau các thành phần gây ô nhiễm có nhiều dẫn đến ô nhiễm nước.  Đặc điểm suy thoái môi trường nước  Suy thoái môi trường nước dẫn đến nước có mùi đặc trưng khó chịu, màu nước bị thay đổi, có màu nhạt hơn so với ô nhiễm môi trường nước. Do các chất hóa học trong nước thay đổi từ từ trong một thời gian nhất định chúng ta sẽ thấy được màu nước trên các con sông thay đổi, mùi nước trong mạch nước ngầm hay nước sinh hoạt bình thường cũng có mùi hôi không thể sử dụng được, tuy nhiên suy thoái nước nếu xét về mức độ thì màu nước, mùi hôi còn kém nguy hiểm hơn so với ô nhiễm nước.  Suy thoái môi trường nước là một dạng ban đầu của ô nhiễm môi trường nước. Ban đầu nguồn nước bị tác động nhẹ bởi các tác nhân gây ô nhiễm, trong nguồn nước khi các chất thải được thải ra ở mức độ ít thì ban đầu nguồn nước mới chỉ bị suy thoái, các thành phần hóa học trong nước bị suy giảm nghiêm trọng, chất nước không được đảm bảo như bình thường dần dần thay vào đó là các chất gây ô nhiễm, số lượng vi sinh vật có ích trong nước cũng mất đi bởi các chất gây ô nhiễm xuất hiện ngày một nhiều trong nước.  Suy thoái môi trường nước cũng làm mất cân bằng sinh thái gây ảnh hưởng đến các loại động vật chết hàng loạt, gây ra các bệnh tật, cây trồng bị giảm năng suất...khi sử dụng nguồn nước bị suy thoái cho hoạt động nông nghiệp tất nhiên sẽ bị giảm năng suất tùy theo nguồn nước bị suy thoái, nếu các chất gây ô nhiễm trong nước cao sẽ gây tác hại cao, đối với sức khỏe con người khi dung phải nguồn nước gây ô nhiễm tuy ban đầu chỉ là những bệnh nhỏ nhặt nhưng tác hại về sau cũng tương tự như các bệnh do ô nhiễm nước gây ra.  Tình hình suy thoái môi trường nước trên thế giới Theo thống kê của các nhà khoa học hiện trạng suy thoái nước trên thế giới ngày diễn ra một cách rõ rệt và khó ngăn chặng thì tổng lượng nước trên toàn cầu là 1.360 triệu km3, trong đó lượng nước ngọt chỉ chiếm trên dưới 3% và con người chỉ sử dụng được khoảng 1% để phục vụ nhu cầu của xã hội. Thế nhưng 1% đó đang bị ô nhiễm bởi các chất thải trong sinh hoạt, trong sản xuất…Như các hoá chất dùng trong công nghiệp, thuốc trừ sâu, phân bón hoá học dùng trong nông nghiệp...Hàng năm 11 GVHD: Ths.Tăng Thanh Phương SVTH: Huỳnh Tuấn Anh LVTN: Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do hành vi làm ô nhiễm, suy thoái môi trường nước lượng nước mưa (nguồn cung cấp nước ngọt là chủ yếu) chiếm khoảng 105.000km3, trong đó 2/3 lượng nước quay lại khí quyển do bốc hơi bề mặt và sự thoát hơi nước của thực vật, 1/3 lượng nước còn lại là dòng chảy bề mặt và nước ngầm đổ theo sông suối chảy ra biển. Nếu 35.000km3 nước mỗi năm là nguồn cung cấp nước tiềm tàng cho con người, thì với dân số hiện tại, bình quân có chừng 18 lít nước ngày, quá thừa cho nhu cầu sinh lý (2 lít/người/ngày). Song thực tế không phải như vậy, trung bình mỗi người cần đến 250lít nước/ngày. Ở các nước công nghiệp như Anh, Thụy sĩ, Mỹ… cần gấp 6 lần giá trị trên, còn ở các nước nông nghiệp, nhất là những nơi khô nóng thì lượng nước sử dụng còn lớn hơn. Nguồn nước không ngừng suy thoái bởi các chất hóa học dùng trong nông nghiệp ngày một tăng, người ta tính rằng, trên phạm vi toàn cầu nước dùng cho sinh hoạt chiếm 6% tổng số, cho công nghiệp 21%, số còn lại dành cho nông nghiệp. Ngoài lượng nước bề mặt, việc khai thác nước ngầm đã trở thành cứu cánh cho sự thiếu hụt nước. Hiên tại, lượng nước ngầm được khai thác trên toàn cầu đã vượt 35 lần so với 30 năm trước. Suy thoái nước còn là một trong những nguyên nhân gây thiếu hụt nước trên thế giới đặc biệt là ở các nước châu Phi, các quốc gia trong khu vực này bình thường nguồn nước là quý giá nhưng nay lại càng khan hiếm khi bị suy thoái.  Tình hình suy thoái môi trường nước ở nước ta hiện nay Suy thoái tài nguyên nước trên lưu vực sông được biểu hiện ở sự giảm sút về số lượng và đặc biệt là chất lượng. Trong những năm qua, sự tăng nhanh về dân số và khai thác quá mức tài nguyên nước, các tài nguyên đất và rừng đã làm suy kiệt nguồn nước; việc phát triển đô thị và công nghiệp nhưng không có biện pháp quản lý chặt chẽ và xử lý các chất thải lỏng, thải rắn theo yêu cầu cũng đã làm ô nhiễm nguồn nước, cho nên suy thoái đã trở thành khá phổ biến đối với các lưu vực sông, vì vậy Việt Nam đã được quốc tế xếp vào loại các quốc gia có tài nguyên nước suy thoái. Chẳng hạn như suy thoái môi trường nước vùng nuôi tôm Cầu Ngang- Trà Vinh,nguyên nhân dẫn đến suy thoái là do sự phát triển ồ ạt phong trào nuôi tôm tự phát nên môi trường nước vùng nuôi tôm của huyện ngày càng diễn biến theo chiều hướng bất lợi, đặc biệt các chỉ tiêu về hàm lượng oxy hòa tan, nhu cầu oxy hóa học đang ở mức báo động, một số điểm nhiễm kim loại nặng, khả năng tự làm sạch của nước cũng bị suy giảm14. Mặc dù là một trong những quốc gia có nguồn tài nguyên nước phong phú nhất thế giới (khoảng 64.000 m3/người/năm) nhưng cũng đã có lúc các nhà máy thuỷ điện bị thiếu nước vào mùa khô. Nhiều vùng như Lai Châu, Hà Tĩnh, Quảng Trị, nhân dân 14 Thanh Huyền, Suy thoái môi trường nước vùng nuôi tôm Cầu Ngang, http://www.baomoi.com/Info/Suy-thoai-moi-truong-nuoc-vung-nuoi-tom-Cau-Ngang/45/4806177.epi, [ngày truy cập 12/01/2011]. 12 GVHD: Ths.Tăng Thanh Phương SVTH: Huỳnh Tuấn Anh
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan