TOÅNG QUAN
I. GIÔÙI THIEÄU SÔ LÖÔÏC VEÀ DAÀU MOÛ
A. NGUOÀN GOÁC, THAØNH PHAÀN VAØ TÍNH CHAÁT CUÛA DAÀU MOÛ:
1. Nguoàn goác cuûa daàu moû:
Coù khaù nhieàu giaû thuyeát ñeå moâ taû söï bieán hoaù laâu ñôøi cuûa vaät chaát (caùc xaùc
ñoäng vaät vaø thöïc vaät) ñeå trôû thaønh caùc moû daàu khoång loà trong long ñaát, nhöng trong
ñoù chæ coù moät giaû thuyeát maø caùch laäp luaän cuûa noù haàu nhö ñöôïc nhieàu ngöôøi chaáp
nhaän.
Theo thuyeát naøy, caùc chaát höõu cô noùi chung, cuï theå laø caùc xaùc ñoäng vaät vaø
thöïc vaät laéng chìm xuoáng ñaùy bieån, laâu ngaùy tích tuï laïi vaø troän vôùi lôùp caùt muøn döôùi
ñaùy bieån taïo thaønh moät khoái buøn thoái röõa goïi laø caùc lôùp traàm tích. Nhöõng khoái buøn
naøu taêng daàn theo thôøi gian. Döôùi taùc duïng cuûa löïc ñòa taàng, taùc duïng cuûa nhieät ñoä
vaø söï hoaït ñoäng cuûa caùc vi khuaån trong moâi tröôøng khoâng coù oâxy töøng böôùc khoái
buøn nhaõo naøy chuyeån hoaù deã daøng thaønh daàu moû. Trong moät soá moû daàu nhaát ñònh,
ngöôøi ta ñaõ phaùt hieän ñöôïc caùc vi khuaån, coù caû nitô, löu huyønh, ñoâi khi coù caû
phoátpho. Ngoaøi ra, coøn coù moät lôùp nöôùc maën bao quanh moû.
Nôi hình thaønh daàu moû ñöôïc goïi laø “ñaù meï”. Tuy nhieân daàu moû khoâng bao
giôø chòu naèm im nôi “ñaù meï” sinh ra noù. Döôùi taùc duïng cuûa nhieàu löïc khaùc nhau
nhö: cheânh leach khoái löôïng rieâng vôùi nöôùc bieån, caùc löïc ñòa taàng vaø lôùp caën
bieån..v.v…daàu moû luoân luoân di chuyeån ñeå taïo thaønh theá caân baèng môùi . Cuoäc di
chuyeån naøy ñöôïc tieán haønh qua caùc khoái ñaù xoáp hoaëc caùc khe nöùt toàn taïi trong long
ñaát, vaø thöôøng laø theo xu höôùng ñi leân, hieám khi di chuyeån ñi xuoáng.
Cuoäc di chuyeån cuûa daàu moû cöù theá tieáp tuïc khi chöa ñaït theá caân baèng, nhöng
seõ döøng laïi sau khi khoái daàu moû naøy bò rôi vaøo khoái ñaù bay. Do caáu truùc cuûa khoái ñaù
naøy coù moät lôùp khoâng thaåm thaùu bao phuû phía treân neân daàu moû phaûi naèm laïi ñoù vaø
taïo neân tuùi daàu. Daàu moû naèm im trong tuùi daàu laâu ñôøi vaø bò laéng phaân thaønh ba lôùp:
khí ôû treân cuøng, ñeán daàu moû ôû lôùp keá tieáp vaø cuoái cuøng laø nöôùc maën.
Ngoaøi ra caùc moû daàu cuõng coù khi naèm ôû theå khí, ñöôïc goïi laø khí moû vaø ñöôïc
duøng laøm khí ñoát hoaëc cung caáp cho coâng nghieäp hoaù daàu.
2. Thaønh phaàn vaø phaân loaïi daàu moû:
Daàu moû hay coøn goïi laø daàu thoâ, laø moät hoãn hôïp hydrocacbon thieân nhieân raát
phöùc taïp. Bao goàm töø caáu töû coù moät cacbon ñeán caáu töû coù vaøi chuïc cacbon, hoaø tan
laãn vaøo nhau vaø taïo thaønh moät khoái chaát loûng ñen coù aùnh xanh luïc nhaït, nheï hôn
nöôùc vaø coù muøi haéc ñaëc tröng. Ngoaøi thaønh phaàn chính laø hudrocacbon chieám khoûng
90-99% trong daàu thoâ coøn coù moät soá caùc taïp chaát khaùc nhö nöôùc, buøn, muoái,oxy vaø
moät soá hôïp chaát cuûa nitô, löu huyønh…
döïa theo caáu truùc cuûa hydrocacbon maø ngöôøi ta chia daàu thoâ ra laøm ba loaïi:
- daàu thoâ loaïi paraffin: laø caùc hydrocacbon maïch thaúng khoâng phaân nhaùnh (nparafin) vaø loaïi maïch thaúng coù nhaùnh (iso paraffin) chieám tyû leä cao trong daàu.
- daàu thoâ loaïi naphten: laø caùc hydrocacbon maïch voøng chieám tyû leä cao trong
daàu
- daàu thoâ loaïi asphal: laø caùc hydrocacbon coù caáu truùc nhaân benzene hay coøn
goïi laø hydro cacbon thôm, chieám tyû leä cao trong daàu. Loaïi hydrocacbon naøy ít naèm
ôû phaàn nheï cuûa daàu maø chuû yeáu naèm ôû phaàn naëng cuûa daàu vì thöôøng chuùng coù caáu
truùc maïch ña voøng nhaân thôm vaø coù caáu truùc maïch paraffin ngaén. Loaïi naøy coù caáu
truùc gioáng vôùi caáu truùc asphal thieân nhieân, do ñoù ngöôøi ta ñaët teân laø daàu asphal.
Ngoaøi ra coøn moät soá hydrocacbon hoï benzoic trong daàu, loaïi naøy thöôøng
chieám tyû leä nhoû khoaûng 5-30% hieän dieän döôùi daïng voøbg thôm ngöng tuï laøm taêng
chæ soá octan nhöng laïi laøm giaûm chaát löôïng cuûa nhieân lieäu phaûn löïc, nhieân lieäu
diesel do laøm giaûm tính chaát chaùy cuûa noù.
Trong daàu thoâ coù chöùa nhieàu taïp chaát nhöng caàn löu yù nhieàu nhaát laø caùc hôïp
chaát cuûa löu huyønh. Caùc taïp chaát coù theå ôû daïng khí hoaø tan trong daàu nhö H2S hoaëc
ôû daïng loûng phaân boá haàu heat trong caùc phaân ñaïn saûn phaåm daàu moû. Phaân ñoaïn
caøng naëng thì caùc hôïp chaát chöùa löu huyønh caøng coù nhieàu hôn so vôùi caùc phaân ñoaïn
saûn phaåm nheï. Aûnh höôûng cuûa hôïp chaát naøy chuû yeáu gaây aên moøn thieát bò, ñoàng thôøi
gaây oâ nhieãm moâi tröôøng do khí thaûi chöùa hôïp chaát cuûa noù taïo ra. Coù theå chia caùc
hôïp chaát cuûa löu huyønh ra laøm ba nhoùm nhö sau:
- nhoùm acid: goàm H2S vaø mercaptan, loaïi naøy aên moøn raát nhanh.
- nhoùm trung tính sunfit vaø disunfit, phaân huyû ôû nhieät ñoä 130 – 1600C taïo ta
khí H2S.
- nhoùm lieân keát voøng beàn nhieät: Tiophom, tiophen, loaïi naøy aên moøn yeáu.
Ñeå giaûm bout caùc taùc haïi do hôïp chaát löu huyønh gaây neân khi haøm löôïng cuûa
noù ñaùng keå ta coù theå söû duïng phöông phaùp laøm saïch baèng hydro coù xuùc taùc ôû ñieàu
kieän aùp suaát cao. Khi ñoù caùc hôïp chaát löu huyønh seõ chuyeån sang daïng H2SO4 hay
löu huyønh ôû daïng nguyeân toá.
Ngoaøi caùc hôïp chaát ôû daïng hydrocacbon vaø hôïp chaát löu huyønh keå treân, trong
daàu moû coøn chöùa moät soá hôïp chaát khaùc nhö hôïp chaát chöùa oxy, nitô vaø caùc hôïp chaát
chöùa kim loaïi, trong ñoù ñaùng keå nhaát laø hôïp chaát asphalten.
3. Tính chaát vaø caùc thoâng soá ñaëc tröng cuûa daàu moû:
Caùc tính chaát ñaëc tröng cuûa daàu moû ñöôïc theå hieän bôûi caùc ñaïi löôïng thoâng
thöôøng nhö tyû troïng, bieåu soá ñaëc tröng, nhieät ñoä soâi trung bình, troï ng löôïng phaân töû
trung bình, aùp suaát hôi baõo hoaø vaø ñoä nhôùt.
a. tyû troïng:
ñoái vôùi daàu moû, thoâng thöôøng tyû troïng laø moät tyû soá so saùnh giöõa moät löôïng
theå tích hoãn hôïp hydrocacbon ôû 200C cuøng vôùi moät löôïng theå tích nöôùc ôû 40C, kyù
hieäu laø d420:
Khoái löôïng theå tích hoãn hôïp daàu moû ôû 200C
d420 =
Khoái löôïng theå tích nöôùc ôû 40C
Tuy nhieân, ôû moät soá nöôùc coù theå tích tyû troïng daàu moû ôû caùc nhieät ñoä khaùc
nhau maø ta coù theå chuyeån ñoåi vôùi nhau.
b. Bieåu soá ñaëc tröng:
Do hoãn hôïp hudrocacbon trong daàu moû coù caáu truùc maïch khaùc nhau neân
ngöôøi ta ñöa ra bieåu soá naøy ñeå bieåu thò tính chaát veà cô caáu thaønh phaàn goïi laø bieåu soá
ñaëc tröng hay haèng soá Walson, kyù hieäu laø K W. Noù quan troïng nhö tyû troïng hay nhieät
ñoä soâi cuûa daàu moû vaø coù daïng coâng thöùc toaùn hoïc nhö sau:
KW =
1,216 T
d4
1
2
20
Bieåu soá ñaëc tröng naøy phuï thuoäc vaøo ñaëc tính cuûa caùc caáu töû trong hoãn hôïp
daàu moû, noù coù quan heä chaët cheõ vôùi tyû troïng, ñoä nhôùt, nhieät ñoä soâi trung bình vaø
phaân töû löôïng trung bình cuûa hoãn hôïp daàu moû, noù thöôøng ñöôïc xaùx ñònh baèng thöïc
nghieäm. Ñoái vôùi caùc saûn phaåm daàu moû coù d8aëc tính paraffin thì KW=12,5-13, coøn
daàu naphten hay acromat thì KW=10-11
c. Nhieät ñoä soâi trung bình:
Cuõng nhö caùc ñaïi löôïng khaùc, nhieät ñoä soâi trung bình coù tính chaát töômg ñoái,
tuy nhieân noù laø ñaïi löôïng coù theå phaûn aùnh khoâng nhöõng tính chaát vaät lyù maø ngay caû
tính chaát hoaù hoïc cuûa hoãn hôïp, vì theá ngöôøi ta xaùc ñòng bieåu ñoà toång hôïp cuûa caùc
ñaïi löôïng noùi treân.
d. Ñoä nhôùt:
Laø ñaëc tính coù lieân quan ñeán khaû naêng:
- Löu chuyeån vaø bôm chaát loûng
- Khaû naêng phun cuûa daàu ñoát trong loø
- Khaû naêng boâi trôn
ñoä nhôùt laø moät ñaïi löôïng vaät lyù, xaùx ñònh ma saùt noäi, choáng laïi söï chaûy cuûa
chaát loûng gaây ra do söï ma saùt cuûa caùc phaân töû naøy leân caùc phaân töû khaùc khi chuùng
tröôït leân nhau.
Ñoä nhôùt thöôøng ñöôïc phaân laøm hai loaïi: ñoä nhôùt ñoäng hoïc vaø ñoä nhôùt ñoäng
löïc hoïc.
e. AÙp suaát hôi baõo hoaø:
ñoä bay hôi laø moät ñaëc tính quan troïng cuûa saûn phaåm daàu khí, quyeát ñònh ñeán
hieäu quaû cuûa saûn phaåm vaø caùc vaán ñeà toàn tröõ, baûo quaûn, an toaøn.
Ñoä bay hôi ñöôïc theå hieän qua aùp suaát hôi baõo hoaø.
f. Chöng caát ASTM:
moãi saûn phaåm ñeàu coù moät baûng nhieät ñoä töông öùng vôùi ñieàu kieän söû duïng.
Chöng caát ASTM laø moät chæ tieâu ñöôïc söû duïng cho haàu heát caùc saûn phaåm töø daàu khí
tröø khí hoaù loûng, bitum.
Ñöôøng cong chöng caát ASTM cung caáp nhöõng thoâng tin veà haøm löôïng caùc
saûn phaåm nheï,trung bình vaø naëng cuûa saûn phaåm.
g. Nhieät ñoä chôùp chaùy:
Nhieät ñoä chôùp chaùy nhö laø moät pheùp thöû veà aùp suaát hôi ñoái vôùi caùc saûn phaåm
naøy.
Nhieät ñoä chôùp chaùy laø nhieät ñoä maø taïi ñoù saûn phaåm ñöôïc ñoát noùng trong caùc
ñieàu kieän chuaån taïo ra löôïng hôi ñuû ñeå baét chaùy khi coù ngoïn löûa.
Coù hai phöông phaùp xaùc ñònh nhieät ñoä chôùp chaùy laø phöông phaùp coác kín vaø
phöông phaùp coác hôû.
Nhieät ñoä chôùp chaùy laø moät thoâng soá quan troïng ñoái vôùi an toaøn vaø toàn tröõ. Ôû
nhieät ñoä cao hôn nhieät ñoä chôùp chaùy hôi boác ra töø saûn phaåm seõ troän vôùi khoâng khí
taïo hoãn hôïp chaùy noå khi gaëp moät nguoàn löûa.
h. Ñieåm vaån ñuïc, ñieåm chaûy:
ÔÛ nhieät ñoä thaáp, ñaët ra nhieàu vaán ñeà cho vieäc söû duïng saûn phaåm. Khi nhieät
ñoä giaûm xuoáng, ñoä nhôùt cuõng taêng leân ñeán moät luùc naùo ñoù laøm xuaát hieän caùc tinh
theå, tinh theå lôùn daàn cho ñeán khi saûn phaåm seõ khoâng chaûy ñöôïc nöõa, do ñoù gaây khoù
khaên cho vieäc bôm, vaän chuyeån, loïc, laøm taéc ngheõn löu thoâng.
Ñeå ñaùnh giaù khaû naêng chòu laïnh cuûa saûn phaåm ngöôøi ta ñöa ra chæ tieâu ñieåm
vaån ñuïc vaø ñieåm chaûy cuûa saûn phaåm.
Khi laøm laïnh saûn phaåm töø töø vaø khoâng khuaáy ngöôøi tag hi nhieät ñoä maø taïi ñoù
xuaát hieän söï vaån ñuïc hay môø goïi laø ñieåm vaån ñuïc.
Söï vaån ñuïc do hìmh thaønh caùc vi tinh theå, neáu tieáp tuïc laøm laïnh chaát loûng
ñoùng khoái vaø khoâng chaûy ñöôïc nöõa. Taïi ñoù, töông öùng vôùi ñieåm ñoâng ñaëc hay nhieät
ñoä ñoâng ñaëc. Neáu ñun noùng trôû laïi nhieät ñoä maø taïi ñoù aûm phaåm baét ñaàu chaûy ñöôïc
goïi laø ñieåm chaûy. Thöôøng ñieåm chaûy cao hôn ñieåm ñoâng ñaëc vaøi ñoä.
Ñieåm chaûy aán ñònh nhieät ñoä thaáp nhaát ñeå saûn phaåm toàn tröõ coøn söû duïng ñöôïc.
i. Chæ soá octan:
Laø moät ñaïi löôïng ñaëc tröng chuû yeáu cuûa xaêng, noù theå hieän tính chaùy ñuùng
cuûa xaêng trong ñoäng cô coù boä ñaùnh löûa ñieàu khieån.
Vôùi moät ñoäng cô cho saün, söï hoaït ñoäng baát thöôøng gaây ra do nguyeân lieäu
ñöôïc theå hieän bôûi moät tieáng goõ kim loaïi laø tieáng kích noå, laøm ñoäng cô bò noùng leân
gaây neân nhöõng haäu quaû nhö: laøm giaûm coâng suaát cuûa ñoäng cô, gaây söï chaán ñoäng taïo
ñieåm öùng löïc treân nhöõng chi tieát cuûa ñoäng cô, laøm ñoäng cô noùng leân vaø huyû hoaïi
caùc chi tieát (beà maët pittong bò roã).
Thoâng soá ñaùnh giaù khaû naêmg choáng kích noå nhieân lieäu (xaêng) laø chæ soá octan.
Chæ soá octan cuûa moät chaát laø phaàn traêm theå tích cuûa iso octan trong hoãn hôïp
iso octan, n-heptan coù cuøng ñoä kích noå vôùi hoãn hôïp ñoù coù ñoäng cô CFR (cooperation
fuel reseach).
j. Chæ soá cetan:
Laø ñaëc tröng quan troïng cho daàu gasoil, noù xaùc ñònh khaû naêng chaùy cuûa daàu
gasoil trong ñoäng cô diesel.
Trong ñoäng cô diesel, nhieân lieäu coù thôøi gian baét chaùy cang ngaén caøng toát
neân maùy caøng eâm. Muøa laïnh ít khí noùng, nhieân lieäu khoâ töï baét chaùy. Tính chaát naøy
ñöôïc theå hieän qua moät thoâng soá goïi laø chæ soá cetan.
B.MOÄT SOÁ SAÛN PHAÅM CHÖNG CAÁT PHAÂN ÑOAÏN DAÀU THOÂ
Nhö ñaõ bieát daàu thoâ laø moät hoãn hôïp loûng bao goàm caùc hydrocacbon daïng khí,
loûng vaø raén hoaø laãn vaøo nhau moät caùch hoaøn haûo, khi khai thaùc leân chöa theå söï
duïng noù ngay ñöôïc, do ñoù ngöôøi ta phaûi döïa vaøo nhaø maùy loïc daàu ñeå taùch caùc thaønh
phaàn rieâng bieät coù coâng duõng khaùc nhau. Coù theå noùi saûn phaåm cheá bieán töø daàu moû
raát ña daïng vaø phong phuù ñoàng thôøi quaù trình cheá bieán coù theå qua raát nhieàu coâng
ñoaïn, nhöng ôû ñaây chæ ñeà caäp ñeán tính chaát cuûa caùc saûn phaûm daàu mo.û ôû coâng ñoaïn
ñaàu tieân trong moät nhaø maùy loïc daàu laø chöng caát phaân ñoaïn daàu thoâ ñeå taùch caùc
hydrocacbon, caùc saûn phaåm coù caùc coâng duïng khaùc nhau döïa vaøo tính chaát boác hôi
ôû nhöõng nhieät ñoä khaùc nhau cuûa hydrocacbon coù cô caáu phaân töû khaùc nhau, moät
caùch khaùi quaùt coù theå neâu caùc saûn phaåm nhö sau:
1. Khí ñoát:
Chuû yeáu ôû ñaây laø hydrocacbon nheï nhö C1, C2 (khí khoâng ngöng) loaïi naøy
sau khi taùch ra ôû bình taùch coù theå ñem duøng laøm nguyeân lieäu tyrong nhaø maùy loïc
daàu hoaëc laøm khí ñoát coâng nghieäp nhö lo’ hôi, loø quaù nhieät…
2. Xaêng nheï:
coøn goïi laø gasoline, noù boác hôi trong khoaûng nhieät ñoä töø 35 – 1450C, duøng ñeå
laøm dung moâi taùch caùc chaát beùo hoaëc tieáp tuïc ñöa vaøo thaùp chöng caát ôû aùp suùat cao
hôn (lôùn hôn 10atm) ñeå taùch C3, C4 vaø naphtan duøng laøm khí hoaù loûng vaø dung moâi.
3. Xaêng naëng:
Laø hoãn hôïp coù nhieät ñoä soâi naèm trong khoaûng 105 – 1950C, saûn phaåm trích
ngang ôû thaùp chöng caát khí quyeån thoâng thöôøng khoâng ñem söû duïng ngay vì chæ soá
octan thaáp. Vì vaäy coù theå ñem pha troän taïo xaêng thong phaåm hoaëc ñöa vaøo cheá bieán
tieáp tuïc nhö quaù trình reforming xuùc taùc taïo ra moät soá loaïi xaêng coù chæ soá octan cao
vaø moät soá hydrocacbon cao vaø moät soá hydrocacbon thôm laøm nguyeân lieäu cho toång
hôïp höõu cô hoaù daàu.
4. Kerosene
coøn goïi laø daàu hoaû, noù coù nhieät ñoä boác hôi trong khoaûng töø 165-2700C, saûn
phaåm töø thaùp chöng caát tröïc tieáp coù theå ñem söû duïng ngay nhö nguyeân lieäu thaép
saùng trong gia ñình, naáu beáp hôïac ñem tinh cheá lieân tuïc laøm nhieân lieäu cho ñoäng cô
phaûn löïc.
5. Gasoil:
Hay coøn goïi laø daàu naëng hoaëc daàu diesel coù nhieät ñoä chöng caát khoaûng 2503600C, duøng laøm nguyeân lieäu cho caùc ñoäng cô diesel vaø ½ diesel coù toác ñoä nhanh.
Ngoaøi ra noù cuõng laøm nguyeân lieäu cho quaù trình cracking xuùc taùc taïo xaêng vaø moät
soá saûn phaåm coù giaù trò khaùc.
6. Mazut:
Ñaây laø saûn phaåm naëng zuûa quaù trình chöng caát tröïc tieáp (saûn phaåm ñaùy) coù
nhieät ñoä bay hôi ;lôùn hôn 3000C. Noù coù theå ñöôïc söû duïng ngay nhö laøm nguyeân lieäu
ñoát loø coâng nghieäp, loø söôûi ôû caùc xöù laïnh hoaëc coù theå ñöa vaøo thaùp chöng caát chaân
khoâng ñeå tinh cheá thaønh nhieàu loaïi daàu nhôøn hay coù theå söû duïng laøm dung moâi ñeå
taùch paraffin, ñieàu cheá saùp, asphal, vaø laøm nguyeân lieäu cho vieäc taïo bitum. Ngoaøi ra
töø noù coù theå ñieàu cheá caùc daïng nguyeân lieäu cho toång hôïp höõu cô hoaù daàu nhö caùc
olefin nheï, caùc hydrocacbon thôm vaø caùc paraffin loûng…
II. GIÔÙI THIEÄU SÔ LÖÔÏC VEÀ KHÍ NGÖNG TUÏ VAØ SAÛN PHAÅM TINH CHEÁ TÖØ
CONDENSATE:
A. NGUOÀN GOÁC CONDENSATE:
Condensate coøn goïi laø khí ngöng tuï, laø moät hoãn hôïp ñoàng theå ôû daïng loûng coù
maøu vaøng rôm, thu ñöôïc töø nguoàn khí moû khai thaùc leân sau khi ñaõ taùch khí khoâng
ngöng (bao goàn caùc hydrocacbon C1 vaø C2), khí hoaù loûng (LPG) bao goàm propan vaø
butan. Do condensate thu ñöôïc töø quaù trình ngöng tuï khí moû neân noù ñöôïc ñaët teân laø
khí ngöng tuï.
Quaù trình ngöng tuï khí moû taïo condensate xaûy ra do söï bieán ñoåi veà aùp suaát
vaø nhieät ñoä cuûa khí moû. Döôùi caùc moû daàu hay khí, caùc hôïp chaát höõu cô coù soá cacbon
nhoû hôn 17 döôùi taùc ñoäng cuûa ñieàu kieän traïng thaùi seõ chuyeån sang traïng thaùi khí,
hình thaønh neân khí moû. Khi khai thaùc khí moû, do söï cheânh leach aùp suaát maø khí moû
seõ theo ñöôøng oáng phun leân maët ñaát. Trong caùc quaù trình vaän chuyeån khí ôû caùc
ñöôøng oáng daãn hay caùc thieát bò taùch pha sô boä, caùc hydrocacbon coù soá C≥5 seõ ngöng
tuï taïo thaønh condensate. Theá nhöng condensate vaãn chöùa moät löôïng khí hoaù loûng
vaø khí khoâng ngöng do hieän töôïng ngaäm cuûa noù, cuõng nhö noù loâi cuoán moät phaàn
naëng neân coù maøu vaøng rôm.
B. THAØNH PHAÀN VAØ TÍNH CHAÁT CUÛA CONDENSATE:
Thaønh phaàn cuûa condensate taäp trung caùc hydrocacbon coù soá cacbon töø 5 ñeán
17 cho neân noù raát nheï, töông öùng vôùi quaù trình phaân ñoaïn caùc saûn phaåm nheï vôùi
haøm löôïng cao. Ôû Vieät Nam, hieän taïi vaãn chöa coù nhaø maùy saûn suaát condensate
hoaøn chænh. Khí ñoàng haønh sau khi khai thaùc leân seõ ñöôïc ngöng tuï vaø chuyeån sang
boàn chöùa, xem nhu laø daàu thoâ, tuy nhieân ta vaãn coù theå thu ñöôïc condensate töø
phoøng thí ngieäm.
Tính chaát cô baûn cuûa condensate
1. Condensate cuûa moû baïch hoå:
Döôùi ñaây laø tính chaát vaø caùc thoâng soá maãu condensate thu ñöôïc töø phaân vieän
hoaù daàu laáy töø moû daàu Baïch Hoå. Xí nghieäp lieân doanh Vietsopetro.
1- Ngoaïi quan: maãu condensate loûng, ñoàng nhaát coù maøu vaøng rôm, khoâng coù
nöôùc töï do vaø taïp chaát cô hoïc
2- Haøm löôïng nöôùc daïng nhuõ töông, %TI ………………………………………….0,00
3- Tyû troïng: d420 …………………………………………………………………………………………..0,7352
( ASTM D 1298)0API ………………………………………………………………………………..59,70
4- Khoái löôïng rieâng ôû 150C , kg/lít ……………………………………………………….0,7398
( ASTM D1298 )
5- Ñoä nhôùt ñoäng hoïc ôû 200C, cSt…………………………………………………………….0,796
( ASTM D 445)
6- AÙp suaát hôi baõo hoaø, psi……………………………………………………………………….12
( ASTM D 323 )
7- Troïng löôïng phaân töû ………………………………………………………………………………107,73
( Phöông phaùp nghieäm laïnh)
8- Chöng caát ASTM tieâu chuaån
( ASTM D 86)
Nhieät ñoä soâi ñaàu (0C) …………………………………………………………….41,9
5%TT(0C) …………………………………………………………….65,9
10%TT(0C)…………………………………………………………….74,3
20%TT(0C)…………………………………………………………….86,3
30%TT(0C)…………………………………………………………….96,3
40%TT(0C)…………………………………………………………….105,2
50%TT(0C)…………………………………………………………….114,2
60%TT(0C)…………………………………………………………….123,8
70%TT(0C)…………………………………………………………….134,1
80%TT(0C)…………………………………………………………….148,6
90%TT(0C)…………………………………………………………….172,9
95%TT(0C)…………………………………………………………….220
nhieät ñoä soâi cuoái (0C) …………………………………………………………………..223,7
9- Chæ soá octane (phöông trình tính toaùn)…………………………………………….53
10- Chöng caát ñieåm soâi thöïc ASTM D 2892
(0C)
phaân %
% troïng löôïng Tyû
troïng
% theå tích
ñoaïn
troïng löôïng
coäng doàn
d420
C1 – C4
4.00
4.00
0.5500
5.24
5.24
35 – 70
17.90
21.90
0.6476
19.93
25.17
70 – 90
8.80
30.79
0.6963
9.11
34.28
90 – 100
11.50
42.20
0.7113
11.65
45.28
100 – 110
7.10
49.30
0.7224
7.09
53.02
110 – 120
6.70
56.00
0.7259
6.65
59.67
120 – 130
9.60
65.60
0.7322
9.45
69.12
130 – 140
6.10
71.70
0.7450
5.90
75.02
140 – 150
6.60
78.30
0.7487
6.35
81.37
150 – 160
4.00
82.30
0.7535
3.83
85.20
160 – 170
3.60
85.90
0.7644
3.40
88.60
170 – 180
3.40
89.30
0.7651
3.20
91.80
180 – 190
1.40
90.70
0.7723
1.31
93.11
190 – 200
2.00
92.50
0.7743
1.68
94.97
>200
5.00
99.00
0.8100
4.21
99.03
Hao huït
1.00
100.00
0.97
100.00
% theå tích
coäng doàn
11. Thaønh phaàn caáu töû cuûa hydrocarbon qua phaân tích saéc kyù:
STT
HYDROCARBON
%TL
1
Metane
0.0056
2
Etane
0.0155
3
Propane
0.2933
4
n-Butane
2.2559
5
n-Pentane
5.1900
6
n-Hexane
7.9451
7
n-Heptane
9.4050
8
n-Octane
8.0428
9
n-Nonane
5.1195
10
n-Decane
2.8756
11
n-Udecane
1.4736
12
n-Dodecane
0.7352
13
n-Tridecane
0.3528
14
n-Tetradecane
0.2130
15
n-Pentadecane
0.1008
16
n-Hexadecane
0.0659
17
n-Heptadecane
0.0386
TOÅNG N-PARAFIN
44.1282
Iso-Butane
0.7517
18
19
Neopentane
0.1425
20
Iso-Pentane
3.0254
21
2,2-Dimethylbutane
0.3129
22
2,3-Dimethylbutane
0.4181
23
2-Methylpentane
3.4677
24
3-Methylpentane
1.8461
25
2,2-Dimethylpentane
veát
26
2,4-Dimethylpentane
0.1249
27
2,2,3-Trimethylbutane
0.0086
28
3,3-Dimethylpentane
0.0221
29
2-Methylhexane
2.5075
30
2,3-Dimethylpentane
0.2061
31
3-Ethylpentane
0.0202
32
2,2,4-Trimethylpentane
veát
33
2,2,3,3-Tetramethylbutane
0.2151
34
2,2-Dimethylhexane
veát
35
2,5-Dimethylhexane
0.4803
36
2,2,3-Trimethylpentane
0.4808
37
2,4-Dimethylhexane
0.5506
38
3,3-Dimethylhexane
veát
39
2,3,4-Trimethylpentane
0.0000
40
2,3,3-Trimethylpentane
0.0000
41
2,3-Dimethylhexane
0.2892
42
3-Ethyl-2-Methylpentane
0.0898
43
2-Methylheptane
2.2973
44
4-Methylheptane
2.1348
45
3,4-Dimethylhexane
0.4619
46
3-Ethyl-3-Methylpentane
0.0223
47
Cis,cis,tr-1,2,4 triMC5
veát
48
3-Methylheptane
2.0004
49
3-Ethylhexane
0.0068
50
2,2,5-Trimethylhexane
0.0037
51
2,2,4-Trimethylhexane
veát
52
2,4,4-Trimethylhexane
0.1601
53
2,3,5-Trimethylhexane
0.0869
54
2,3,4-Trimethylhexane
0.1331
55
2,2,3,4-Tetramethylpentane
0.0534
56
2,2-Dimethylheptane
0.0868
57
2,2-Dimethyl-3-Ethylpentane
0.1433
58
2,4-Dimethylheptane
0.0537
59
2,6-Dimethylheptane
0.4019
60
3,3-Dimethylheptane
0.1882
61
2,5-Dimethylheptane
0.2934
62
2,3,3-Trimethylhexane
0.2921
63
2,2,3,3-Tetramethylpentane
0.0075
64
2,6-Dimethylheptane
0.0576
65
2,3,3,4-Tetramethylpentane
0.0127
66
2,3-Dimethylheptane
0.0630
67
3,4-Dimethylheptane
0.0463
68
4-Methyloctane
0.3441
69
2-Methyloctane
0.5257
70
3-Ethylheptane
0.1231
71
3-Methyloctane
0.9964
72
3,3-Diethylpentane
0.0318
73
2,2,4-Trimethylheptane
0.0084
74
2,2,5-Trimethylheptane
0.0146
75
3,3,5-Trimethylheptane
0.3016
76
Isopropylhexane
0.0088
77
2,4,5-Trimethylheptane
0.0150
78
2,2-Dimethyloctane
0.0914
79
2,4-Dimethyloctane
0.0689
80
2,6-Dimethyloctane
0.0084
81
2,3,5-Trimethylheptane
0.1024
82
3,3-Dimethyloctane
0.0369
83
3,6-Dimethyloctane
0.2479
84
3-Methyl-5-Ethylheptane
0.1401
85
3,3,4-Trimethylheptane
0.3761
86
2,3-Dimethyloctane
0.4360
87
5-Methylnonane
0.3247
88
2-Methylnonane
0.4797
89
3-Ethylnonane
0.1291
90
3-Methylnonane
0.1735
TOÅNG PARAFIN (MAÏCH NHAÙNH) ÑEÁN
C10
28.9514
91
Cyclopentane
0.0578
92
Methylcyclopentane
1.4697
93
Cyclohexane
1.5118
94
1,1-Dimethylcyclopentane
0.4259
95
1-cis-3-Dimethylcyclopentane
0.2086
96
1-trs-3-Dimethylcyclopentane
0.8815
97
1-trs-2-Dimethylcyclopentane
0.1460
98
1,2-Dimethylcyclopentane
3.1279
99
1-cis-2-Dimethylcyclopentane
0.0000
100
Methylcyclohexane
1.3532
101
1,1,4-Trimethylcyclopentane
veát
102
Ethylcyclopentane
veát
103
Cis,trs,cis-1,2,3-TriMCC5
0.4310
104
4-Ethylcyclohexane
0.0592
105
1-trs-2-cis-4-TriMCC5
0.0148
106
Cis,trs,cis-1,2,4-TriMCC5
0.0784
107
1-trs-2-cis-3-TriMCC5
veát
108
1,1,2-Trimethylcyclopentane
0.0966
109
1-cis-2-trs-3-TriMCC5
0.4228
110
1-cis-3-Dimethylcyclohexane
0.3766
111
1-trs-4-Dimethylcyclohexane
0.0429
112
1,1-Dimethylcyclohexane
0.0305
113
3-cis-thylmethylCC5
0.0607
114
3-trs-thylmethylCC5
0.0158
115
2-trs-thylmethylCC5
0.0292
116
1,3-Dimethylcyclohexane
0.0603
117
1,1-Ethylmethylcyclopentane
0.0164
118
Cycloheptane
0.0056
119
1-trs-Dimethylcyclohexane
0.0453
120
1,2-Dimethylcyclohexane
0.3667
121
Cis-1-4-Dimethylcyclohexane
0.0251
122
Cis,cis,cis-1,2,3-TriMCC5
0.0236
123
1,2,3-Trimethylcyclopentane
0.0443
124
1,3-Dimethylcyclohexane
0.2988
125
Isopropylcyclopentane
1.4924
126
1-Methyl-cis-2-EthylCC6
0.1697
127
Cis-1-Methyl-2-thylCC6
0.0992
128
1,4-Dimethylcyclohexane
0.0206
129
1-cis-2-Dimethylcyclohexane
0.0214
130
n-Propylcyclohexane
0.4173
131
Cis,cis,cis-1,2,5-TriMCC6
0.0378
132
Ethylcyclohexane
0.0311
133
1,1,3-Trimethylcyclohexane
0.0441
134
Cis,trs,trs-1,2,4-TriMCC6
0.0621
135
Trs-1,3,5-TriMCC6
0.0466
136
1-cis-2-trs-4-TriMCC6
0.0347
137
Cis,trs,cis-1,2,4-TriMCC6
0.0909
138
1,1,2-Trimethylcyclohexane
0.0543
139
Isobutylcyclopentane
0.0194
140
1,1-Methylcyclohexane
0.0207
141
Cyclooctane
0.1744
142
n-Butylcyclopentane
0.0487
143
1-Methyl-trs-4-IsopropylCC6
0.0264
144
1-Methyl-4-n Propylbenzene
veát
145
n-Butylbenzene
0.0000
146
1,3-Dimethylbenzene
0.0157
147
2-Methylindane
0.1098
148
Trs-Decahydronaphthalene
0.1084
149
1,2-Diethylbenzene
0.1317
150
1-Methyl-2-n-Propylbenzene
veát
151
1,4-Dimethyl-2-Ethylbenzene
veát
152
1,3-Dimethyl-2-Ethylbenzene
0.1172
153
1,2-Dimethyl-2-Ethylbenzene
0.0000
154
1-Methyl-4-tert-Butylbenzene
0.1334
155
1,2-Dimethyl-3-Ethylbenzene
veát
156
Cis-Decahydronaphthalene
0.1176
157
1-Ethyl-2-Isopropylbenzen
0.0259
TOÅNG HYDROCACBON AROMAT ÑEÁN
C10
15.3985
TOÅNG HYDROCACBON C12
158
(isoparafin,naften,aromat)
0.6957
TOÅNG HYDROCACBON C13
159
(isoparafin,naften,aromat)
0.2979
TOÅNG HYDROCACBON C14
160
(isoparafin,naften,aromat)
0.2088
TOÅNG HYDROCACBON C15
161
(isoparafin,naften,aromat)
0.1054
TOÅNG HYDROCACBON C16
160
(isoparafin,naften,aromat)
2. Condensate cuûa Saøi Goøn petro:
0.1054
- Xem thêm -