Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PhÇn I : §Æt vÊn ®Ò
HiÖn nay trªn thÕ giíi sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin c«ng
nghÖ chi thøc ®ång diÔn ra víi tèc ®é chãng mÆt, cuéc c¸ch m¹ng ®ã ®·
®em ®Õn thµnh tùu to lín cho nhiÒu níc biÕt vËn dông vµo hµng s¶n xuÊt,
®a hä trë thµnh nhiÒu cêng quèc ph¸t triÓn trªn thÕ giíi hiÖn nay ViÖt Nam
®ang ë trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH, nÒn kinh tÕ vÉn ë trong tr×nh ®é
thÊp, chÞu ¶nh hëng cña nÒ kinh tÕ cöa hµng phong kiÕn kÐo dµi, n«ng
nghiÖp vÉn chñ yÕu lµ trång lóa. NÒn c«ng nghiÖp l¹c hÇu cha cã thµnh tùu
nµo ®ãng gãp quan träng cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. Muèn ®a nÒn kinh tÕ ®i
lªn ®Ó cã thÓ s¸nh ngang víi c¸c níc trong khu vùc §«ng Nam ¸ Th¸i b×nh
d¬ng …vµ ®Ó trë thµnh con Rång Kinh tÕ th× C«ng NghiÖp Ho¸- HiÖn §¹i
Ho¸ ph¶i ®îc coi träng, ®¸nh gi¸ ®óng møc sù cÇn thiÕt cña CNH- H§H
trong giai ®o¹n hiÖn nay níc ta míi cã thÓ trë thµnh mét níc ph¸t triÓn. Cã
thu nhËp cao ®êi sèng nh©n d©n ®îc n©ng cao.
ChÝnh tÇm quan träng cña CNH- H§H to lín nh vËy ®· th«i thóc em
t×m hiÓu nh÷ng vÊn ®Ò, quan ®iÓm lý luËn cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh tiÕn
hµnh c¶i c¸ch trong viÖc chuyÓn nÒn kinh tÕ lµ lý do em chän “C«ng
NghiÖp Ho¸ - HiÖn §¹i Ho¸ trong ®iÒu kiÖn chuyÓn nÒn kinh tÕ níc ta
sang kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng X· Héi Chñ NghÜa" lµm ®Ò tµi cho bµi
viÕt cña m×nh. §©y lµ mét ®Ò tµi quan träng h¬n n÷a l¹i tham gia bµn luËn
nh÷ng vÊn ®Ò to lín cña ®Êt níc. Trong khu«ng khæ h¹n hÑp em kh«ng thÓ
tr×nh bµy kü cµng mµ chØ ®i s©u vµo mét sè vÊn ®Ò quan träng nªn khã
tr¸nh khái thiÕu sãt khi ®¸nh gi¸, nh×n nhËn vÊn ®Ò. Em ch©n thµnh mong
®îc thÇy gi¸o bæ xung, phª b×nh ®Ó em nh×n thÊy ®îc thiÕu sãt cña m×nh.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù híng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o ®· gióp em
hiÓu s©u s¾c ®Ò tµi vµ hoµn thµnh bµi viÕt nµy.
Ph¹m trï CNH vµ thùc chÊt cña CNH
Chóng ta ®· xem xÐt CNH trªn khÝa c¹nh vai trß vµ nh÷ng quan ®iÓm
vÒ nã ë níc ta. Nh vËy CNH lµ g×? §Þnh nghÜa CNH ®îc ®a ra víi sù viÖc
hiÖn nay ë níc ta nh thÕ nµo?
Víi c©u hái thø nhÊt, tõ tríc tíi nay cã rÊt nhiÒu c©u tr¶ lêi ®îc ®a ra.
Nh vËy nªn hiÓu ph¹m trï nµy nh thÕ nµo? Tríc hÕt xin trÝch ra mét vµi
®Þnh nghÜa ®· cã. Theo t¸c gi¶ B. MazlÝh khi xem xÐt qu¸ tr×nh CNH ë Anh
¤ng ®· da ra “h×nh thï c«ng nghiÖp ho¸ díi d¹ng tãm t¾t mét qu¸ tr×nh” ®-
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
îc ®¸nh dÊu b»ng mét sù chuyÓn ®éng tõ mét nÒn kinh tÕ chñ yÕu lµ n«ng
nghiÖp sang mét nÒn kinh tÕ ®îc gäi lµ c«ng nghiÖp.
Trong cuèn s¸ch gi¸o khoa kinh tÕ chÝnh trÞ cña Liªn X« (cò) ®îc dÞch
sang tiÕng ViÖt Nam n¨m 1958 ®· ®a ra ®Þnh nghÜa: “C«ng nghiÖp ho¸ X·
Héi Chñ NghÜa lµ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp tríc hÕt lµ c«ng nghiÖp nÆng sù
ph¸t triÓn Êy cÇn thiÕt cho sù t¹o nÒn kinh tÕ quèc d©n trªn c¬ së kü thuËt
tiªn tiÕn”. Nhng ë ®©y cÇn chó ý mét lµ sù nghiÖp CNH ë Liªn X« (cò)
trong bèi c¶nh LÞch sö lµ níc X· Héi Chñ NghÜa, hä ph¶i t¹o ra cc¬ së vËt
chÊt kü thuËt ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong vßng v©y cña Chñ nghÜa t
b¶n. ChÝnh v× vËy hä ®· g¾n c«ng nghiÖp ho¸ víi qu¸ tr×nh x©y dùng vµ
ph¸t triÓn c«ng nghiÖp tríc hÕt lµ c«ng nghiÖp nÆng.
§Æt c«ng nghiÖp ho¸ trong bèi c¶nh chung cña Ph¸t triÓn kinh tÕ víi
néi dung c¬ b¶n lµ ph¸t triÓn c¬ cÊu kinh tÕ trªn c¬ së c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i
nh»m ®Èy m¹nh nhÞp ®é ph¸t triÓn ®ång thêi híng vµo viÖc thùc hiÖn c¸c
môc tiªu kinh tÕ x· héi. Tæ chøc ph¸t triÓn tèt c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ míi cã kh¶ n¨ng thù tÕ ®Ó quan t©m ®Çy ®ñ tíi sù ph¸t triÓn tù
do vµ toµn diÖn cña nh©n tè con ngêi.
C«ng nghiÖp ho¸ cßn t¹o vËt chÊt, kü thuËt cho viÖc cñng cè t¨ng cêng tiÒm lùc ph¸t triÓn quèc phßng v÷ng m¹nh, cã thÓ chóng ta míi cã thÓ
yªn t©m ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ m¹nh th× cã thÓ míi t¹o ra
c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho nÒn an ninh quèc phßng ph¸t triÓn. M¹t kh¸c
CNH cßn t¹o ra nhiÒu kh¶ n¨ng cho viÖc thùc hiÖn tèt ph©n c«ng vµ hîp t¸c
quèc tÕ khoa häc c«ng nghÖ t¨ng cêng träng lîng tiÕng nãi cña ta trªn diÔn
®µn quèc tÕ. Trong giai ®o¹n hiÖn nay, tÝnh quy luËt cña gi¸ thµnh c«ng
nghiÖp hiÖn nay, tÝnh quy luËt cña gi¸ thµnh c«ng nghiÖp ho¸ cµng ®ßi hái
bøc thiÕt ®èi víi níc ta v× nguy c¬ tôt hËu ngµy cµng xa víi c¸c níc trªn
thÕ giíi vµ trong khu vùc. Theo sè liÖu thu nhËp n¨m 1983 th× GNP trªn
®Çu ngêi cña ViÖt Nam lµ 220 USD trªn ®Çu ngêi, trong khi ®ã Singapore
lµ 19 092 USD/ ®Çu ngêi. §µi Loan lµ 11900 USD/ ®Çu ngêi. Hµn Quèc lµ
844 USD/ ®Çu ngêi, Mal¸yia lµ 3713 USD / ®Çu ngêi, Th¸i lan lµ 2130
USD / trªn ®Çu ngêi Philipinlµ 913 USD / ®Çu ngêi, In®«nªsia lµ 830
USD / ®Çu ngêi. Møc sèng 220 USD / ®Çu ngêi, c¸c níc Hµn Quèc, §µi
Loan, philipin, Malaysia ...còng ®· ®at ®îc tõ mÊy trôc n¨m tríc ®©y. VÒ
mÆt tr×nh ®é CNH cña níc ta còng bÞ tôt hËu so víi hä rÊt nhiÒu. Nguyªn
nh©n lµ do n¨ng xuÊt lao ®éng cña ta thÊp h¬n hä nhiÒu lÇn. NÕu tÝnh theo
gi¸ mua t¬ng ®¬ng th× thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi hµng n¨m cña VÞªt
Nam lµ 1023trong khi ®ã In®onªsia lµ 2181, philipin lµ 2303, Th¸i Lan lµ
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
3985, Malaysia lµ 6140. §Ó tr¸nh khái tôt hËu xa h¬n n÷a, ®Ó ph¸t triÓn
nhanh h¬n n÷a trªn con ®êng ®· chän chóng ta kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c lµ
®Èy m¹nh CNH- H§H ®Êt nø¬c.
PhÇn ii : Gi¶i QuyÕt vÊn ®Ò
TÝnh tÊt yÕu cña kh¸ch quan vµ nh÷ng quan ®iÓm cña ®¶ng vµ nhµ níc
vÒ sù nghiÖp CNH- H§H
I.TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan:
LÞch sö ®· chøng minh qu¸ tr×nh c¶i t¹o x· héi nhanh nhÊt, ®ã lµ
CNH. Trªn thÕ giíi CNH ®· biÕn ®æi nhiÒu níc tõ x· héi l¹c hËu trë thµnh
níc v¨n minh hiÖn ®¹i, ®øng vÞ trÝ hµng ®Çu thÕ giíi. Trong xu híng ph¸t
triÓn nh vò b·o hiÖn nay cña thÕ giíi CNH ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vai trß
quan träng tÊt yÕu cña nã, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c nîc hiÖn nay ®ang trong
t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn th× con ®êng c¶i t¹o x· héi th«ng qua CNH lµ con
®êng quy nhÊt mang tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan ®ªt tù ®a m×nh tù vît qua
danh giíi nghÌo ®ãi, tr¸nh tôt hËu kh¸ xa so víi c¸c níc ph¸t triÓn.
Th«ng qua CNH c¸c níc sÏ trang bÞ ®îc cho m×nh cã së vËt chÊt kü
thuËt cña nÒn S¶n xuÊt míi hiÖn nay – Trong ®ã c¬ së vËt chÊt kü thuËt
cña nÒn s¶n xuÊt míi hiÖn ®¹i cã thÓ kh¸i qu¸t lµ nÒn ®¹i c«ng nghiÖp c¬
khÝ ho¸ vµ hiÖn ®¹i dùa trªn tr×nh ®é khoa häc, c«ng nghÖ ngµy cµng ph¸t
triÓn cao- C¬ së vËt chÊt ®ã ph¶i cã c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, tr×nh ®é x· héi
ho¸ vµ lao ®éng cao. Cã ®îc c¸i “ Cèt vËt chÊt” nh vËy c¸c nø¬c míi cã ®ñ
kh¶ n¨ng s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt råi rµo ®¸p øng cho tieu dïng hiÖn ®¹i
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
mµ cßn cã kh¶ n¨ng tÝch luü lín vµ chØ cã khi ®ã con ngêi míi cã ®iÒu kiÖn
®Ó quan t©m ®Õn c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c tho¶ m·n nhu cÇu toµn diÖn cña m×nh.
ë níc ta hiÖn nay qu¸ tr×nh x©y dùng XHCN lµ qu¸ tr×nh c¶i t¹o x·
héi ®a ®Êt níc tõ x· héi l¹c hËu lªn mét x· hé míi tèt ®Ñp h¬n, chóng ta
tiÕn hµnh x©y dùng x· héi chñ nghÜa trong ®iÒu kiÖn bá qua giai ®o¹n ph¸t
triÓn t b¶n chñ nghÜa. V× vËy rÊt cÇn nÒn t¶ng ®¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ. Trªn
ph¬ng tiÑn xem xÐt ®ã, nÒn kinh tÕ s¶n xuÊt cña níc ta lµ mét nÒn s¶n xuÊt
nhá kÐm ph¸t triÓn muèn x©y dùng mét x· héi míi toµn diÖn vÒ nhiÒu mÆt:
X©y dùng chÕ ®é lµm chñ tËp thÓ, x©y dùng nÒn s¶n xuÊt x· héi chñ nghÜa,
nÒn v¨n ho¸ míi vµ con ngêi míi XHCN tríc tiªn ta ph¶i cã ®îc c¸i cèt vËt
chÊt cho x· héi míi- ®ã lµ c¬ së vËt chÊt, kü thuËt cña nÒn s¶n xuÊt míi
hiÖn ®¹i. §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy con ®êng tÊt yÕu kh¸ch quan nh ®· kh¼ng
®Þnh, ®ã lµ tiÕn hµnh CNH- H§H ®Êt níc bëi v× viÖc thùc hiÖn hoµn thµnh
tèt c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ cã ý nghÜa vµ t¸c dông to lín
vÒ nhiÒu mÆt:
CNH lµ mét cuéc c¸ch m¹ng vÒ lùc lîng s¶n xuÊt lµm thay ®æi c¨n
b¶n khoa häc s¶n xuÊt t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng. CNH chÝnh lµ thùc hiÖn x·
héi vÒ mÆt Kinh tÕ víi tèc ®é cao, gãp phÇn æn ®Þnh vµ ngµy cµng n©ng cao
®êi sèng vËt chÊt vµ v¨n ho¸ cña mäi thµnh viªn trong céng ®ång x· héi.
Trªn c¬ së thùc hiÖn ®Çy ®ñ vµ ®óng ®¾n qu¸ tr×nh CNH sÏ gi¶i quyÕt
tèt c¸c nhiÖm vô ®Æt ra cña sù ph¸t triÓn Kinh tÕ ®ã lµ n©ng cao vai trß kinh
tÕ cña nhµ níc, n©ng cao kh¶ n¨ng tÝch luü më réng s¶n xuÊt, ph¸t triÓn
nhiÒu ngµnh míi, ®¸p øng c¸c nhu cÇu viÖc lµm cña ngêi lao ®éng vµ c¸c
mèi quan hÖ kinh tÕ gi÷a c¸c ngµnh c¸c vïng trong níc vµ gi÷a c¸c níc ®Æt
ra.
H¬n n÷a, nh©n tè con ngêi víi t c¸ch lµ chñ thÓ cña nÒn s¶n xuÊt x·
héi ®ang trë thµnh trung t©m cña nÒn kinh tÕ. §Ó ph¸t huy ®Çy ®ñ vai trß
cña m×nh, con ngêi tÊt yÕu ph¶i lµ con ngêi hiÖn ®¹i, cã tr×nh ®é khoa häc
kü thuËt cao, trªn c¬ së thùc hiÖn c«ng nghiÖp cña liªn hîp quèc (UNICO)
®· ®a ra ®Þnh nghÜa “c«ng nghiÖp ho¸ lµ mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ:
trong qu¸ tr×nh nµy mét bé phËn ngµy cµng t¨ng cña nguån cña c¶i quèc
d©n ®îc ®éng viªn ®Ó ph¸t triÓn c¬ cÊu kinh tÕ vµ cã mét bé phËn lu«n thay
®æi ®Ó s¶n xuÊt ra nh÷ng t liÖu s¶n xuÊt vµ hµng tiªu dïng cã kh¶ n¨ng ®¶m
b¶o cho toµn bé nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn víi nhÞp ®é cao, ®¶m b¶o ®¹t tíi sù
tiÕn bé vÒ kinh tÕ x· héi”.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Còng theo híng ®ã, c¸c t¸c gi¶ cuèn “C«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i
ho¸ ë ViÖt nam vµ c¸c níc trong khu vùc” ®· ®a ra ®Þnh nghÜa “c«ng
nghiÖp ho¸ lµ mét qu¸ tr×nh lÞch sö tÊt yÕu nh»m t¹o nªn nh÷ng chuyÓn
biÕn c¨n b¶n vÒ kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc trªn c¬ së khai th¸c cã hiÖu qu¶
c¸c nguån lùc vµ lîi thÕ trong c¶ níc, më réng quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ, x©y
dùng c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu ngµnh víi tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ ngµy
cµng hiÖn ®¹i”.
Qua xem xÐt mét vµi ®Þnh nghÜa ®a ra cã thÓ thÊy tuú ®iÒu kiÖn cô thÓ
mµ gãc quy m« ®¸nh gi¸ kh¸c nhau. Mçi n¬i, mçi quèc gia cã ®Þnh nghÜa
kh¸c nhau vÒ c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸. Tuy vËy, ®Þnh nghÜa c«ng
nghiÖp ho¸ còng ph¶i chØ ra ®îc c¸i cèt lâi cña qu¸ tr×nh nµy “Sù ®æi míi,
chuyÓn tõ kü thuËt vµ c«ng nghÖ l¹c hËu lªn tr×nh ®é kü thuËt vµ c«ng nghÖ
tiªn tiÕn cã n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cao”.
Tríc ®©y, khi vËn dông mét c¸ch m¸y mãc m« h×nh kinh tÕ cña Liªn
X« (cò) nªn trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ chóng ta còng x¸c ®Þnh néi
dung cña c«ng nghiÖp ho¸ lµ ph¸t triÓn ®¹i c«ng nghiÖp tríc hÕt lµ c«ng
nghiÖp nÆng. Ch¼ng h¹n nh mét sè ®Þnh nghÜa vÒ c«ng nghiÖp ho¸ lµ: “Qu¸
tr×nh x©y dùng nÒn s¶n xuÊt c¬ khÝ lín trong tÊt c¶ c¸c ngµnh cña nÒn kinh
tÕ quèc d©n vµ ®Æc biÖt lµ c«ng nghiÖp nÆng, dÉn tíi sù t¨ng nhanh tr×nh ®é
trang bÞ kü thuËt cho lao ®éng vµ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng” hoÆc nh
“Kinh tÕ chÝnh trÞ” cò cña trêng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n c¸c t¸c gi¶ ®·
®Þnh nghÜa: ”C«ng nghiÖp ho¸ XHCN lµ qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ së vËt chÊt
víi kü thuËt cña CNXH: X©y dùng nÒn ®¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ ho¸ cá kh¶
n¨ng c¶i t¹o c¶ n«ng nghiÖp vµ toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n nh»m biÕn níc ta tõ mét níc kinh tÕ chËm ph¸t triÓn thµnh mét níc XHCN cã c¬ cÊu
c«ng n«ng hiÑn ®¹i”.
§Þnh nghÜa nh thÕ vÒ c«ng nghiÖp ho¸ ®· ph¶n ¸nh ®îc c¸i cèt lâi cña
qu¸ tr×nh nµy, tuy thÕ viÖc nhÊn m¹nh vai trß cña c«ng nghiÖp nÆng lµ
kh«ng phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña níc ta, thiÕu sù ph©n tÝch khoa häc. ChÝnh
t tëng chØ ®¹o nµy ®· dÉn ®Õn nh÷ng hËu qu¶ mµ ®Æc biÖt lµ thÊt b¹i trong
sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ ë níc ta tõ n¨m 1960 (tõ §¹i héi §¶ng lÇn thø
III).
Sau khi cã sù biÕn ®éng m¹nh mÏ trong khèi XHCN. §ã lµ sù xôp ®æ
vÒ m« h×nh kinh tÕ cña mét lo¹t c¸c níc trong khèi XHCN, ®Æc biÖt lµ sù
tan r· cña liªn bang céng hoµ X« ViÕt (1990). §¶ng vµ nhµ níc ta nhËn ra
nh÷ng sai lÇm trong viÖc chØ ®¹o ®Þnh híng x©y dùng nÒn kinh tÕ vµ ®· tiÕn
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
hµnh c«ng cuéc ®æi míi thu ®îc nhiÒu thµnh tùu to lín nh chóng ta ®· biÕt.
Theo ®· ®æi míi t duy kinh tÕ ®ã, sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ ë níc ta còng
®îc hiÓu theo mét c¸ch kh¸c trªn nÒn t¶ng ph©n tÝch khoa häc ®iÒu kiÖn cô
thÓ cña dÊt níc vµ tiÕp thu kinh nghiÖm cña c¸c níc trªn thÕ giíi vµ nhÊt lµ
c¸c níc trong khu vùc. §Þnh nghÜa møi vÒ c«ng nghiÖp ho¸ ë níc ta ®îc ®a
ra trong nghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng 7 kho¸ VII víi néi dung nh sau: “C«ng
nghiÖp ho¸ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¨n b¶n toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ
x· héi tù sö dông mét c¸ch phæ biÕn søc lao ®éng cïng víi c«ng nghÖ, ph¬ng tiÖn vµ ph¬ng ph¸p tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i dùa trªn sù ph¸t triÓn cña c«ng
nghiÖp vµ tiÕn bé khoa häc kü thuËt t¹o ra n¨ng suÊt lao ®éng x· héi cao”.
§èi víi níc ta ®ã lµ mét qu¸ tr×nh thùc hiÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ-x·
héi nh»m c¶i biÕn mét x· héi n«ng nghiÖp l¹c hËu thµnh mét x· héi c«ng
nghiÖp g½n víi viÖc h×nh thµnh tõng bíc quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé ngµy
cµng thÓ hiÖn ®Çy ®ñ h¬n b¶n chÊt u viÖt cña chÕ ®é míi.
Chóng ta x¸c ®Þnh r»ng ®Þnh nghÜa nµy kh«ng ph¶i lµ mét ®Þnh nghÜa
hoµn h¶o, song nã ®· chØ ra ®îc c¸i cèt lâi cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸
víi hiÖn ®¹i ho¸. X¸c ®Þnh ®îc vai trß cña c«ng nghiÖp ho¸ vµ khoa häc
c«ng nghÖ trong qu¸ tr×nh nµy.
Khi xÐt ®Õn ®Þnh nghÜe c«ng nghiÖp ho¸ ë níca ta th× ®ång thêi còng
thÊy ®îc con ®êng c«ng nghiÖp ho¸ g¾n víi hiÖn ®¹i ho¸ lµ con ®êng mµ
§¶ng ta ®· chän lµm ®Þnh híng thùc hiÖn cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸
®Êt níc. Tõ sù ph©n tÝch díi ®©y ta sÏ thÊy ®îc sù lùa chän trªn lµ hoµn
toµn phï hîp víi quy luËt, víi ®iÒu kiÖn hiÖn nay cña ®Êt níc ta.
Theo ®Þnh nghÜa trªn, tõ “hiÖn ®¹i ho¸” lµ lµm cho mét c¸i g× ®ã mang
tÝnh chÊt cña thêi ®¹i ngµy nay. VËy hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ quèc d©n lµm
cho kü thuËt vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®¹t ®îc tr×nh ®é tiªn tiÕn cña thêi ®¹i
hiÖn nay.
Trong lÞch sö c«ng nghiÖp ho¸ trªn thÕ giíi cã nhiÒu con ®êng c«ng
nghiÖp ho¸ nhng thÓ hiÖn ë 2 con ®êng chÝnh ®ã lµ c«ng nghiÖp ho¸ cæ
®iÓn vµ c«ng nghiÖp ho¸ g¾n víi hiÖn ®¹i ho¸. Con ®êng c«ng nghiÖp ho¸
cæ ®iÓn lµ qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ mµ nhiÌu níc tríc ®©y ®· tr¶i qua nh
Anh, Ph¸p, Mü, NhËt, §øc, Liªn X«(cò),... thêng ®ã lµ nh÷ng níc ®· cã
nÒn khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®¬ng thêi. Do ®ã, nh÷ng bíc tiÕn cña
c«ng nghiÖp ho¸ thêng g¾n víi nh÷ng s¸ng chÕ ph¸t minh cña chÝnh níc ®ã
hay thêi ®¹i ®ã. V× vËy, qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ thêng kÐo dµi hµng 100
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
n¨m theo ®· ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt, ë thêi kú ph«i thai cha thµnh
mét cuéc c¸ch m¹ng vò b·o nh ngµy nay.
Ngµy nay, ®èi víi c¸c níc ®i sau t×nh h×nh ®ang ®æi kh¸c, ®Ó gi¶i
quyÕt mét vÊn ®Ò trong c«ng nghiÖp ho¸ cã rÊt nhiÒu gi¶i ph¸p hay c«ng
nghÖ ®Ó s¨n sµng ®em ra sö dông. TiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ theo híng
trËn dông lîi thÕ nh ®· nãi cña c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn muén chÝnh
lµ c«ng nghiÖp ho¸ g¾n liÒn víi hiÖn ®¹i ho¸. Theo con ®êng c«ng nghiÖp
ho¸ g¾n víi hiÖn ®¹i ho¸ th× thêi gian ng¾n h¬n rÊt nhiÒu so víi con ®êng
c«ng nghiÖp ho¸ cæ ®iÓn. cã thÓ ®¬n cö ra ®©y vµi con sè lµm dÉn chøng.
Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ë Anh ®îc coi lµ b¾t ®Çu tõ n¨m 1780 vµ ph¶i
tíi 58 n¨m sau ®ã th× thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi míi t¨ng lªn gÊp ®«i. ë
Mü c«ng nghiÖp ho¸ b¾t ®Çu tõ n¨m 1839 vµ ®Ó ®¹t ®îc møc t¨ng thu nhËp
gÊp ®«i ®· cÇn têi 47 n¨m. Níc NhËt b¾t ®Çu c«ng nghiÖp ho¸ vµo n¨m
1880 vµ ®· rót ng¾n ®îc thêi gian t¨ng gÊp ®«i thu nhËp xuèng møc 34
n¨m. C¸c níc ®i sau ®iÓn h×nh cho con ®êng c«ng nghiÖp ho¸ g¨n víi hiÖn
®¹i ho¸ th× Nam TriÒu Tiªn ®¹t kÕt qu¶ trªn trong vßng 11 n¨m (19661977). Míi ®©y Trung Quèc ®· rót ng¾n thêi gian ®ã xuèng cßn 10 n¨m
(1977-1987).
Kinh nghiÖm thÕ giíi lµ bµi häc thùc tiÔn cho ViÖt nam häc tËp. Nhng
®iÒu chñ yÕu viÖc tiÕn hµh c«ng nghiÖp ho¸ g¾n víi hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta
lµ phï hîp víi nh÷ng yªu cÇu ®ang dÆt ra cho qu¸ tr×nh nµy nh: TriÖt ®Ó
khai th¸c lîi thÕ cña c¸c níc ph¸t triÓn muén vÒ c«ng nghiÖp. Xu thÕ Quèc
tÕ ho¸ s¶n xuÊt vµ ®êi sèng nhanh chãng vît qua ®îc nghÌo, rót ng¾n
kho¶ng c¸ch tôt hËu cña níc ta so víi c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn trong
khu vùc còng nh trªn thÕ giíi. Con ®êng ®· chän më híng ®i cho chóng ta
tiÕn tíi mét c¸i ®Ých cao h¬n. Chóng ta tin tëng r»ng víi bíc ®i v÷ng ch¾c
®óng ®¾n ®Êt níc ta sÏ tiÕn tíi ®îc c¸i ®Ých ®ã. Nhng ®Ó cã ®îc bíc ®i nh
vËy mçi chóng ta ph¶i hiÓu s©u h¬n, cô thÓ h¬n con ®êng chóng ta sÏ ®i,
tøc lµ ph¶i n¾m ®îc thùc chÊt cña vÊn ®Ò c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ lµ
g×?
II.Thùc chÊt cña vÊn ®Ò c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ .
Trªn c¬ së c¸c ®Þnh nghÜa vÒ c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ cã thÓ rót
ra thùc chÊt cña c«ng nghiÖp ho¸-x· héi lµ: “Qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸ch
m¹ng kü thuËt thùc hiÖn sù ph©n c«ng møc v× lao ®éng x· héi, lµ qu¸ tr×nh
tÝch luü, XHCN ®Ó kh«ng ngõng thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt më réng”.
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Tõ thùc chÊt ®ã cã nhiÒu c¸ch gi¶i thÝch kh¸ nhanh vÒ qu¸ tr×nh c«ng
nghiÖp ho¸, còng nh tån l¹i nhiÒu quan niÖm kh¸ nhanh vÒ ph¹m trï c«ng
nghiÖp ho¸. Thùc ta nh÷ng n¨m tríc ®©y ë níc ta kh«ng tån t¹i nhiÒu quan
niÖm kh¸c nhau vÒ c«ng nghiÖp ho¸ mµ ®ã chØ lµ nh÷ng c¸ch gi¶i thÝch
quan niÖm vÒ c«ng nghiÖp ho¸ mµ §¹i héi VI ®· x¸c ®Þnh. Quan niÖm nµy
thÓ hiÖn néi dung toµn diÖn, môc tiªu vµ tÝch lÞch sö cña qu¸ tr×nh c«ng
nghiÖp ho¸, tÝnh chÊt XHCN cña c«ng nghiÖp ho¸, vai trß cña §¶ng, Nhµ
níc vµ nh©n d©n lao ®éng trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ë níc ta.
Sù tån t¹i nhiÒu quan niÖm kh¸c nhau vÒ mét vÊn ®Ò lµ mét hiÖn tîng
b×nh thêng trong khoa häc kinh tÕ. nãi chung ngêi ta muèn ®a ra mét ®Þnh
nghÜa ng¾n gän cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ nhng viÖc ®ã
vÊp ph¶i 2 m©u thuÉn:
- Kh«ng bao qu¸t ®îc b¶n chÊt cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸.
- Muèn bao qu¸t ®îc th× ph¶i ®a ra mét ®Þnh nghÜa dµi dßng vµ cÇn cã
nh÷ng lÝ gi¶i phøc t¹p kÌm theo.
Nhng dï quan niÖm nh thÕ nµo ch¨ng n÷a vÇn kh«ng thÓ ®ång nhÊt
kh¶i niÖm c«ng nghiÖp ho¸ víi ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ho¸ lµ mét qu¸ tr×nh
réng lín, phøc t¹p, b¶n chÊt cña nã bao hµm trªn c¸c mÆt sau:
- Mét lµ, c«ng nghiÖp ho¸ lµ qu¸ tr×nh trang bÞ vµ trang bÞ l¹i c«ng
nghÖ hiÖn ®¹i cho mäi ngµnh kinh tÕ quèc d©n, tríc hÕt lµ c¸c ngµnh chiÕm
vÞ trÝ träng yÕu. Thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ trong ®iÒu kiÖn c¸ch m¹ng
khoa häc kü thuËt ngµy nay, qu¸ tr×nh trang bÞ vµ trang bÞ l¹i c«ng nghÖ
cho c¸c ngµnh ph¶i g¾n chÆt víi qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ ë c¶ phÇn cøng vµ
phÇn mÒm cña c«ng nghÖ
- Hai lµ, c«ng nghiÖp ho¸ kh«ng chØ liªn quan ®Õn ph¸t triÓn c«ng
nghiÖp, mµ lµ qu¸ tr×nh bao trïm lªn tÊt c¶ c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc ho¹t
®éng cña mét níc. §ã lµ mét lÏ tÊt yÕu v× nÒn kinh tÕ mçi níc lµ mét hÖ
thèng nhÊt c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc lu«n cã quan hÖ t¬ng hç, ¶nh hëng lÉn
nhau.
- Ba lµ, qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ trong bÊt cø giai ®o¹n nµo còng ®Òu
võa lµ qu¸ tr×nh kinh tÕ kü thuËt, võa lµ qu¸ tr×nh kü thuËt x· héi. Qu¸ tr×nh
kinh tÕ kü thuËt t¹o ®iÒu kiÖn vËt chÊt kü thuËt cho viÖc thùc hiÖn c¸c néi
dung cña qu¸ tr×nh kinh tÕ-x· héi. Ngîc l¹i qu¸ tr×nh kinh tÕ x· héi gãp
phÇn t¹o nªn ®éng lùc ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh kinh tÕ-x· héi.
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
- Bèn lµ, qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ còng ®ång thêi lµ qu¸ tr×nh më
réng quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. Ngµy nay mçi níc ®ang trë thµnh mét bé
phËn cña hÖ thèng kinh tÕ thÕ giíi, chÞu sù t¸c ®éng chung cña quèc tÕ,
viÖc x©y dùng ph¬ng híng c«ng nghiÖp ho¸ ngoµi viÖc dùa trªn c¬ së tiÒm
lùc trong níc vÉn ph¶i dùa trªn t×nh h×nh thÕ giíi. Më réng ph©n c«ng lao
®éng quèc tÕ vµ quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ theo xu thÕ, ph¸t triÓn ngµy
cµng m¹nh mÏ.
- N¨m lµ, c«ng nghiÖp ho¸ kh«ng ph¶i lµ mét môc ®Ých tù th©n mµ lµ
mét ph¬ng thøc cã tÝnh chÊt phæ biÕn. mâi níc tuy cã mét môc tiªu riªng
nhng nh×n chung vÉn cã nh÷ng t¬ng ®ång, ®ã lµ: x©y dùng c¬ së vËt chÊt
kü thuËt hiÖn ®¹i, khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc trong níc, ®¶m b¶o
nhÞp ®é t¨ng trën kinh tÕ, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n,...
Môc tiªu l©u dµi c¶u c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ lµ c¶i biªn níc ta
thµnh mét níc c«ng nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i, cã c¬ cÊu
kinh tÕ hîp lý, quan hÖ s¶n xuÊt, møc ®é vËt chÊt vµ tinh thÇn cao, quèc
phßng an ninh v÷ng ch¾c, d©n giµu níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh.
§Ó d¹t ®îc mcô tiªu trªn ®· ®Ò ra ®ßi hái toµn §¶ng toµn d©n ph¶i
®ång lßng hîp søc t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn tèt nhÊt cho sù nghiÖp c«ng
nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
III.Néi dung chÝnh cña c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta
Nh ®· nªu bËt trong ®Þnh nghÜa, qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i
ho¸ ®Êt níc bao gåm 2 néi dung c¬ b¶n ®ã lµ: trang bÞ kü thuËt vµ c«ng
nghiÖp hiÖn ®¹i vµ theo ®ã lµ x©y dùng mét c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý trong tÊt
c¶ c¸c ngµnh cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Díi ®©y tr×nh bµy cô thÓ 2 néi dung nµy:
A. Trang bÞ c«ng cô thÝch hîp theo híng hiÖn ®¹i ho¸ cho c¸c ngµnh
kinh tÕ quèc d©n, th«ng qua c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ vµ chuyÓn
giao c«ng nghÖ hiÖn ®¹i:
ë níc ta, mét níc ®ang ®Þnh híng ®i lªn XHCN kh«ng qua chÕ ®é t
b¶n chñ nghÜa, viÖc tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ trong ®iÒu kiÖn ®ã tÊt yÕu
ph¶i ¸p dông nh÷ng thµnh tùu míi cña c¸ch m¹ng khoa häc-c«ng nghÖ,
nh»m g»n liÒn c«ng nghiÖp ho¸ víi hiÖn ®¹i ho¸ nÒn KTQD. ChÝnh v× vËy,
cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt ë níc ta ®îc x¸c ®Þnh lµ “then chèt” vµ
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
khoa häc kü thuËt ®îc coi lµ mét “quèc s¸ch”, lµ ®éng lùc ®Ó thóc ®Èy s¶n
xuÊt ph¸t triÓn.
Nhê cã nh÷ng øng dông tiÕn bé khoa häc vµ c«ng nghÖ trong lÜnh vùc
n«ng nghiÖp, chóng ta ®· ®¹t ®îc bíc t¨ng trëng quan träng vÒ tæng s¶n lîng l¬ng thùc vµ n¨ng suÊt c©y trång. Trong kho¶ng 10 n¨m n¨ng suÊt lóa
b×nh quan ®· t¨ng gÊp rìi (1980: 20,8 t¹/ha vµ n¨m 1985 lµ 35 t¹/ha) trong
c«ng nghiÖp, nhê ®æi míi c«ng nghÖ, mét sè nghµnh ®· ®øng v÷ng, c¹nh
tranh ®îc trªn thÞ trêng vµ gãp mét phÇn vµo xuÊt khÈu.
Nh vËy, néi dung chñ yÕu cña sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu trong qu¸ tr×nh
c«ng nghiÖp ho¸ -hiÖn ®¹i ho¸ lµ:
- C¬ cÊu ngµnh s¶n xuÊt g¾n liÒn c¬ cÊu c«ng nghÖ:
Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta sÏ t¹o sù dÞch chuyÓn
c¬ cÊu theo híng phÊn ®Êu trong vµi thËp kû tíi, tû träng c«ng nghiÖp trong
GDP gi¶m xuèng cßn trªn díi 10%, c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ®¹t têi kho¶ng
90%. Trong c«ng nghiÖp th× c«ng nghiÖp chÕ t¹o chiÓm tû träng lín nhÊt:
70-80%. Ph¸t triÓn m¹nh c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn, chó träng c¸c
ngµnh thùc phÈm, dÖt da, may mÆc, c¬ khÝ, l¾p r¸p «t«, xe m¸y, hµn ®iÖn
tö. §Èy m¹nh th¨m dß vµ khai th¸c dÇu khÝ, sö dông cã hiÖu qu¶ nguån khÝ
®èt. C¸c ngµnh c«ng nghiÖp nÆng cÇn x©y dùng lµ: ®iÖn, xim¨ng, thÐp,
ph©n bãn, h×nh thµnh mét sè ngµnh mòi nhän träng ®iÓm nh: khai th¸c chÕ
biÕn dÇu khÝ, c«ng nghÖ ®iÖn tö, th«ng tin, du lÞch,...
- C¬ cÊu c«ng nghiÖp nÆng, c«ng nghiÖp nhÑ, n«ng nghiÖp:
Trong 5 n¨m tríc m¾t vÉn ph¶i coi träng n«ng nghiÖp, ph¸t triÓn kinh
tÕ n«ng th«n. C«ng nghiÖp n«ng th«n cÇn ®îc ph¸t triÓn m¹nh, x©y dùng
c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn, liªn kÕt chÆt chÏ víi trång trät vµ ch¨n nu«i, khai
th¸c nguyªn liÖu t¹i chç. PhÊn ®Êu ngµnh s¶n xuÊt l¬ng thùc, thùc phÈm ®¹t
30 triÖu tÊn vµo n¨m 2000.
- VÒ c¬ cÊu c«ng nghiÖp trong 5 n¨m tíi cã tÝnh ®Õn viÖc h×nh thµnh
c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung, c¸c tam gi¸c kinh tÕ (kho¶ng 20 khu) vµ
®iÓm c«ng nghiÖp r¶i r¸c xung quanh c¸c thÞ trÊn vµ trôc lé chÝnh trõ mét
sè Ýt khu c«ng nghiÖp nÆng (Th¸i Nguyªn, ViÖt Tr×,...) cßn l¹i chØ dµnh cho
c«ng nghiÖp nhÑ hµng tiªu dïng,... vÒ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nÆng cÇn
tranh thñ thêi c¬ huy ®äng vèn trong níc vµ níc ngoµi ®Ó x©y dùng mét sè
c«ng tr×nh then chèt cã tÝnh cÊp b¸ch vµ hiÖu qu¶, vèn ®Çu t cho c«ng
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nghiÖp nÆng kh«ng qu¸ 70% tæng sè vèn ng©n s¸ch, chñ tr¬ng, dù ¸n cã
®Çu t cã c¨n cø khoa häc ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ-x· héi râ rÖt. Ph¸t triÓn
mét sè ngµnh c«ng nghiÖp. Cã triÓn väng dùa trªn c«ng nghÖ cao, t¹o tiÒn
®Ò cho viÖc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ë giai ®o¹n tiÕp
theo. N©ng cao n¨ng lùc nghiªn cøu triÓn khai c«ng nghÖ hiÖn ®¹i trong níc, t¹o mét ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt gièc kh¶ n¨ng tiÕp cËn c«ng
nghÖ thÕ giíi. Phæ cËp c¸c lo¹i h×nh c«ng nghÖ thÝch hîp trªn ®Þa bµn n«ng
th«n, miÒn nói. §Ó thùc hiÖn nh÷ng bíc nh¶y vät vÒ c«ng nghiÖp m¹nh d¹n
tiÕp cËn, sö dông c«ng nghÖ cao nh vi ®iÖn tö, tin häc, tù ®éng ho¸, vËt liÖu
míi,... Xo¸ bá quan niÖm coi khoa häc c«ng nghÖ chØ lµ c«ng viÖc cña c¸c
nhµ khoa häc mµ ®©y lµ c«ng viÖc cña mäi ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi vµ tËp
trung cao ë c¸c dù ¸n quèc gia.
Ngµy nay khoa häc c«ng nghÖ ®· trë thµnh mét lùc lîng s¶n xuÊt
quan träng cïng víi ngêi lao ®éng cã hiÓu biÕt, cã kinh nghiÖm vµ c¸c
TLSX. V× vËy, ta phÊn ®Êu ®Ó lùc lîng khoa häc vµ c«ng nghÖ trë thµnh
mét lùc lîng quan träng ë c¸c khu vùc tËp trung c«ng nghÖ cao nh Hµ Néi,
TP Hå ChÝ Minh.
Nh vËy, víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ më hiÖn nay, c¸c chÝnh s¸ch ®a ph¬ng
ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸ kü thuËt, kinh tÕ kü thuËt ®· vµ sÏ t¹o ra kh¶ n¨ng to
lín ®Ó níc ta cã thÓ tranh thñ ®îc sù gióp ®ì nhiÒu mÆt tõ bªn ngoµi, ®Æc
biÖt vÒ vèn vµ kü thuËt, ®ång thêi cè g¾ng ph¸t huy mäi kh¶ n¨ng vµ tiÒm
lùc cã trong níc ®Ó c¬ khÝ ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ toµn bé nÒn kinh tÕ quèc
d©n.
B. H×nh thµnh vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ g¾n víi tæ chøc vµ ph©n
c«ng l¹i lao ®éng x· héi, ®iÒu chØnh l¹i c¬ cÊu ®Çu t:
Khi lùc lîng s¶n xuÊt ®· ph¸t triÓn th× còng ph¶i cã nh÷ng thay ®æi c¬
b¶n trong quan hÖ s¶n xuÊt th× míi ®¶m b¶o ®îc yªu cÇu cña quy luËt phï
hîp.
C«ng nghiÖp hoµ cã nghÜa lµ chØ trang bÞ c«ng nghÖ khoa häc hiÖn ®¹i
cho c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n mµ c«ng nghiÖp ho¸ cßn ph¶i g¾n víi mét
c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ngµy cµng tiÕn bé lµ mét
xu thÕ tÊt yÕu kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ níc ta. C¬ cÊu kinh tÕ Êy ph¶i
cïng lóc ®¶m b¶o ®îc 2 nhiÖm vô: NhiÖm vô cña mét níc c«ng nghiÖp
ph¶i lµm (ph¸t triÓn tù nhiªn) ®Ó c¶i thiÖn x· héi n«ng nghiÖp l¹c hËu
thµnh x· héi c«ng nghiÖp, ®ång thêi ph¶i triÓn khai ngay nh÷ng c«ng viÖc
mµ mét níc hËu c«ng nghiÖp ®ang lµm (rót ng¾n). “Mèi níc tiÕn lªn th×
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nh©n tè x· héi chñ nghÜa t¨ng thªm” (V¨n kiÖn Héi nghÞ lÇn thø 7 Ban
chÊp hµnh Trung ¬ng kho¸ VII, Hµ néi, 1994, trang 43).
X©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ míi, hîp lý trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸
lµ mét qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cã ý thøc, cã kÕ ho¹ch vµ do ®ã tÊt yÕu ph¶i dùa
vµo c¸c nh©n tè: sè d©n vµ nhu cÇu, ®iÒu kiÖn tù nhiªn, tiÒm n¨ng ®Êt níc,
nguån vµ quy m« vèn, quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ,... trªn c¬ së xem xÐt ®¸nh
gi¸ thùc tr¹ng cña ®Êt níc §¶ng ta ®· kh¼ng ®Þnh c«ng nghiÖp ho¸ ë níc ta
lµ qu¸ tr×nh t¹o ra c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý mµ “Bé x¬ng” g¾n víi sù ph©n
c«ng vµ hîp t¸c quèc tÕ s©u réng ®Ó tõng bíc tao ra c¬ cÊu kinh tÕ ®ã, cÇn
ph¶i thùc hiÖn sù kÕt hîp c«ng nghÖ víi nhiÒu tr×nh ®é kh¸c nhau: ®a d¹ng
ho¸ mÆt b»ng kü thuËt, tranh thñ c«ng nghÖ muÜ nhän, tiªn tiÕn, ®iÒu ®ã
cho phÐp sö dông cã hiÖu qu¶ lùc lîng lao ®éng dåi dµo phï hîp víi kh¶
n¨ng vèn cña níc ta. VÒ mÆt quy m« mµ xÐt, lÊy quy m« võa vµ nhá lµ
chÝnh, tõng bíc chuÈn bÞ cho híng x©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ víi quy m« lín
hîp lý.
Tõ s¶n xuÊt nhá ®i lªn, trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ®Ó t¹o ra c¬
së vËt chÊt, kÜ thuËt cho nÒn s¶n xuÊt lín, hiÖn ®¹i tÊt yÕu ph¶i tiÕn hµnh
ph©n c«ng l¹i lao ®éng trªn ph¹m vi c¶ níc, còng nh tõng nghµnh tõng c¬
së.
- Ph©n c«ng lao ®éng. Víi lùc lîng lao ®éng n«ng nghiÖp chiÕm 37%
tæng sè lao ®éng c¶ níc, v× vËy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ph¶i g¾n víi
viÖc ®iÒu tiÕt qóa tr×nh ph¸t triÓn vµ ph©n bè l¹i d©n c. Ph¸t triÓn m¹nh
c«ng nghiÖp ë n«ng th«n g¾n víi viÖc ®« thÞ ho¸ t¹i chç lµ néi dung quan
träng cu¶ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch kinh tÕ vµ ph¬ng híng ®i lªn chñ yÕu cña
kinh tÕ n«ng th«n trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸.
- Ph©n phèi vèn: PhÇn lín vèn ®Çu t cña nhµ níc sÏ ®îc giao cho c¸c
ngµnh trung ¬ng qu¶n lý ®Ó x©y dùng nhiªï c«ng tr×nh ph©n bè ë nhiÒu
vïng kh¸c nhau, phÇn cßn l¹i giao cho ®Þa ph¬ng qu¶n lý kho¶ng 30% cho
c¸c vïng träng ®iÓm, 70% cho c¸c vïng kh¸c. §èi víi sè vèn mµ nhµ níc
chØ cã thÓ híng dÉn b»ng c¸c chÝnh s¸ch u ®·i khuyÕn khÝch (nh vèn ®Çu t
níc ngoµi, vèn cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c) th× vïng träng ®iÓm chiÕm
70% cßn 30% cho c¸c vïng kh¸c. Nh vËy, víi vai trß híng dÉn, Nhµ níc
®¶m b¶o ®îc sù hµi hoµ trong ph¸t triÓn gi÷a c¸c vïng, t¹o mét c¬ cÊu c©n
®èi cho nÒn kinh tÕ.
IV. C¸c tiÒn ®Ò hay gi¶i ph¸p lín ®Ó tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn
®¹i ho¸
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ViÖc ®Èy tíi mét bíc sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc phô thuéc vµo nhiÒu ®iÒu kiÖn. Trong ®ã cÇn chó träng nh÷ng ®iÒu kiÖn
sau:
1.VÊn ®Ò vèn:
Vèn vµ sö dông vèn lµ vÊn ®Ò lµ vÊn ®Ò ®Æc biÖt quan träng. Kh«ng cã
vãn mµ nãi ®Õn c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ th× chØ lµ ¶o tëng. VÊn ®Ò
nµy xuÊt ph¸t tõ viÖc c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ kÐo theo sù thay ®æi
lín vÒ sè lîng vµ chÊt lîngk, vÒ c¬ cÊu ngµnh s¶n xuÊt, nhiÒu ngµnh míi
xuÊt hiÖn nªn ®ßi hái ph¶i cã vèn ®Çu t míi cã thÓ ®¸p øng yªu cÇu ®ã.
Theo tÝnh to¸n cña c¸c nhµ kinh tÕ th× yªu cÇu tÝch kuü vµ ®Çu t ®Ó c«ng
nghiÖp ho¸ ph¶i ®¹t 20% GNP. TRong khi ®ã thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ níc ta
®· cho thÊy GNP b×nh qu©n theo ®Çu ngêi hiÖn nay vÉn ë trong nhãm thÊp
nhÊt thÕ giíi (kho¶ng 200USD/ngêi) vµ møc tÝch luü míi ®¹t 8% GNP. Cßn
®Çu t so víi GNP chØ h¬n 10%. Do ®ã huy ®éng vèn cho c«ng nghiÖp ho¸hiÖn ®¹i ho¸ lµ mét nhiÖm vô quan träng cña toµn §¶ng, toµn d©n ta trong
thêi gian tíi.
ViÖc to¹ nguån vèn ë níc ta hiÖn nay cã thÓ dùa vµo 2 nguån vèn, ®ã
lµ: nguån vèn trong níc vµ nguån vèn níc ngoµi. Trong ®¹i héi ®¹i biÓu
toµn quèc gi÷a nhiÖm kú cña §¶ng ®· ®Æt ra vÊn ®Ò: “Nguån vèn trong níc
lµ quyÕt ®Þnh, vèn tõ níc ngoµi lµ quan träng”. Víi nguån vèn trong níc th×
tÝnh quyÕt ®Þnh cña nã ®· ®îc kh¼ng ®Þnh b»ng kinh nghiÖm cña rÊt nhiÒu
níc trªn thÕ giíi. Mét sè níc ch©u ¸ cho thÊy thêi gian ®Çu c¶u c«ng
nghiÖp ho¸ hä ph¶i huy ®éng ë trong níc kho¶ng 50%-80% sè vèn cÇn
thiÕt vµ ph¶ duy tr× trong nhiÒu n¨m møc ®Çu t trªn 30% GDP míi trë
thµnh nh÷ng “con rång” nh hiÖn nay. §èi víi níc ta, ®Ó cã thÓ khai th¸c tèi
®a nguån tÝch luü trong níc cÇn ph¶i thùc hiÖn m¹nh mÏ c¸c biÖn ph¸p sau:
- Nhµ níc cã chÝnh s¸ch ®¶m b¶o lîi Ých tho¶ ®¸ng cho ngêi cã vèn
®Çu t (®Æc biÖt lµ chÝnh s¸ch thuÕ vµ lîi nhuËn) ®Ó tõ ®ã cã thÓ huy ®éng tèi
®a tÝch luý tõ trong néi bé nÒn kinh tÕ. Huy ®éng tèi ®a nguån tiÒn nhµn rçi
trong d©n ®Ó cho vay tÝn dông, biÕn chóng thµnh nh÷ng ®ång vèn ho¹t
®éng sinh lîi theo tÝnh to¸n cña mét sè nhµ kinh tÕ, nguån vèn hiÖn ®äng
trong d©n díi d¹ng vay ®« la vµ tiÒn ViÖt nam kho¶ng 20.000 tû, thªm vµo
®ã kho¶ng 500 triÖu USD hµng n¨m lµ sè kiÒu hèi ®îc göi tõ níc ngoµi,
nÕu huy ®éng ®îc nguån vèn nµy sÏ cã sè vèn rÊt lín cho c«ng nghiÖp ho¸hiÖn ®¹i ho¸. Muèn vËy ph¶i gi¶i quyÕt ngay nh÷ng trë ng¹i: t©m lý lo ng¹i
vÒ hiÖu qña an toµn ®Çu t, mÆt b»ng ®Ó x©y dùng vµ më réng s¶n xuÊt kinh
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
doanh cha ®ñ, thiÕu sù quan t©m hç trî cña Nhµ níc, thñ tôc chÝnh s¸ch
phiÒn hµ,...
Tæ chøc tèt c¸c h×nh thøc liªn doanh liªn kÕt gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh
tÕ, cæ phÇn ho¸ mét sè lín c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc ®Ó thay thÕ vèn nhµ
c«ng nghiÖp b»ng vèn liªn doanh vµ vèn cæ phÇn. §©y lµ biÖn ph¸p cã
nhiÒu kh¶ n¨ng thùc thi ®Ó Nhµ níc cã ®iÒu kiÖn tËp trung vèn vµo c¸c lÜnh
vùc mòi nhän, c«ng nghÖ cao, cÇn nhiÒu vèn nh»m ®Èy nhanh qu¸ tr×nh
c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸.
Mét h×nh thøc huy ®éng vèn kh¸ ®Æc biÖt vµ hiÖu qu¶ ®ã lµ huy ®éng
tèt nguån “B¶o hiÓm x· héi” t¹m thêi c¸c c«ng ty b¶o hiÓm cha dïng tíi ®Ó
ph¸t triÓn thªm ngµnh nghÒ s¶n xuÊt dÞch vô míi, võa gãp phÇn vµo sù
nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc võa t¨ng thªm cña c¶i vËt
chÊt cho x· héi.
Ngoµi nguån vèn trong níc, nguån vèn bªn ngoµi còng rÊt quan träng
thËm chÝ cã thÓ lµ quyÕt ®Þnh trong thêi kú ®Çu tiªn. ViÖc huy ®éng nguån
vèn nµy ph¶i th«ng qua chÝnh s¸ch më cöa kinh tÕ víi nhiÒu h×nh thøc, kÕt
hîp c¸c lîi thÕ bªn ngoµi vµ bªn trong. H¹n chÕ tíi møc tèi ®a phiÒn hµ vÒ
thñ tôc ®Çu t, t¹o m«i trêng ®Çu t thuËn lîi. Tuy nhiªn, thu hót nguån vèn
nµy kh«ng chØ phô thuéc vµo m«i trêng ®Çu t ë níc ta mµ cßn tuú thuéc
nhiÒu vµo tÝnh to¸n cña c¸c nhµ ®Çu t. Cßn viÖc vay vèn ph¶i tÝnh ®Õn ph¬ng ¸n vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî. Ngoµi ra viÖc nhËn vèn cña níc ngoµi cßn ph¶i
tÝnh to¸n nh÷ng yªu cÇu ®¶m b¶o ®éc lËp, chñ quyÒn vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ.
Huy ®éng vèn vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ lµ hai mÆt cña vÊn ®Ò. ChØ
cã sö dông vèn cã hiÖu qu¶ míi t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho huy ®éng vèn, ë níc
ta vÊn ®Ò lín nhÊt lµ ph¶i tiÕt kiÖm trong s¶n xuÊt, trong tiªu dïng.TiÕp
theo lµ ®Çu t ®óng n¬i, ®óng chç. TËp trung ®Çu t theo chiÒu s©u. §Çu t cña
Nhµ níc chñ yÕu ®Ó x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ-x· héi, x©y dùng mét
sè c¬ së c«ng nghiÖp mòi nhän then chèt, tµi trî cho c¸c dù ¸n viÖc lµm.
2.VÊn ®Ò nh©n lùc:
§©y lµ mét yÕu tè quan träng hµng ®Çu lµ yÕu tè quan träng cña sù
ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi. Lý luËn thùc tiÔn cho thÊy trong qu¸ tr×nh c«ng
nghiÖp ho¸ con ngêi lu«n ®ãng vai trß trung t©m vµ môc ®Ých ®Çu tiªn cña
sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ lµ ®Ó t¹o ra sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn cho nÒn
kinh tÕ. §Ó cã thÓ t¹o ratèc ®é cho sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña
mét quèc gia ®¹t ®îc tè ®é cao khi chóng ta gi¶i quyÕt tèt vµ thùc hiÖn
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
®ång bé c¶ hai nh©n tè cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®ã. Vµ nh÷ng thµnh tùu cña
khoa häc-kü thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn nay ®· kh¼ng ®Þnh r»ng mÆt kü thuËt
cña c¸c yÕu tè tù nhiªn cña s¶n xuÊt ngµy cµng phøc t¹p vµ hiÖn ®¹i h¬n,
h¬n n÷a con ngêi ViÖt nam chÞu ¶nh hëng l©u dµi cña c¬ chÕ tËp trung
quan liªu bao cÊp. §iÒu ®ã sÏ dÉn ®Õn kÐm søc s¸ng t¹o tr×nh ®é khoa häc
kü thuËt thÊp, ký n¨ng kü x¶o trong lao ®éng yÕu. Trong giai ®o¹n hiÖn nay
chóng ta chñ yÕu x©y dùng m« h×nh c«ng nghiÖp ho¸ hçn hîp, viÖc tiÕp
nhËn vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ chiÕm vÞ trÝ kh¸ quan träng ®Ó chóng ta cã
thÓ n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt hiÖn t¹i, theo kÞp nh÷ng tiÕn bé cña ph¬ng
thøc s¶n xuÊt trªn thÕ giíi. nh ®· nãi ë trªn yÕu tè tù nhiªn cña s¶n xuÊt
ngµy cµng phøc t¹p tÊt yÕu ph¶i ®ßi hái kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é cña
ngêi c«ng nh©n, c¸c c¸n bé qu¶n lý ®Ó cã thÓ ¸p dông nh÷ng thµnh tùu ®ã
vµo s¶n xuÊt. Kh«ng nh÷ng thÕ c¹nh tranh ®· buéc chóng ta duy tr× kh¶
n¨ng s¶n xuÊt ®· cã vµ ph¶i c¶i t¹o nã theo híng n©ng cao hiÖu qu¶. §ã lµ
®ßi hái ®¶m b¶o n¨ng lùc néi sinh trong níc, cã nh vËy míi ®øng v÷ng ®îc
táng cuéc c¹nh tranh quyÕt liÖt hiÖn nay. ViÖc nµy chØ cã thÓ thùc hiÖn ®îc
bëi b¶n th©n nh÷ng con ngêi ViÖt Nam mang kinh nghiÖm s¶n xuÊt, kiÕn
thøc khoa häc-c«ng nghÖ cao.
Tæng hîp nh÷ng vÊn ®Ò ®ã, §¶ng ta ®· ®Æt con ngêi vµo vÞ trÝ trung
t©m trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc “§¶y m¹nh h¬n
n÷a sù nghiÖp gi¸o dôc ®µo t¹o, khoa häc-c«ng nghÖ coi ®ã lµ quèc s¸ch
hµng ®Çu ®Ó ph¸t huy nh©n tè con ngêi-®éng lùc trùc tiÕp cña sù ph¸t
triÓn”.
ViÖc x©y dùng vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé khoa häc-kü thuËt c«ng
nh©n lµnh nghÒ, ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý ë níc ta cÇn th«ng qua hÖ thèng
gi¸o dôc ®µo t¹o hoµn chØnh. Tríc hÕt Nhµ níc cÇn ®æi míi c¬ cÊu néi
dung ch¬ng tr×nh c¸c m«n häc sao cho phï hîp vµ thóc ®Èy ®îc sù ph¸t
triÓn cña khoa häc-c«ng nghÖ. §a sù nghiÖp gi¸o dôc ®µo t¹o thµnh sù
nghiÖp cña toµn d©n. Võa ®Çu t theo chiÒu réng võa ®Çu t theo chiÒu s©u.
Ngoµi ra, cã thÓ göi c¸n bé c«ng nh©n, häc sinh,... lu häc ë níc ngoµi. Cho
phÐp c¸c doanh nghiÖp sö dông quü ph¸t triÓn s¶n xuÊt ®Çu t mét phÇn cho
gi¸o dôc vµ ®µo t¹o con ngêi, c¸c nhµ gi¸o dôc, lùc l¬ng c«ng nh©n lµnh
nghÒ hiÖn cã,... mét c¸ch thÝch ®¸ng ®Ó t¹o ra mét ®éi ngò hïng hËu cã
nhiÖt huyÕt ®ãng gãp cho sù nghiÖp x©y dùng tæ quèc.
ChØ trªn c¬ së ®¸p øng ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu ®ã chóng ta míi cã thÓ cã
®îc ®éi ngò c¸n bé khoa häc-kü thuËt, c«ng nh©n lµnh nghÒ, ®éi ngò c¸n
bé qu¶n lý cã n¨ng lùc. Tõng bíc ®¸p øng ®Çy ®ñ, kÞp thêi c¸c yªu cÇu míi
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
cña c«ng cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn trªn thÕ
giíi ®ang ph¸t triÓn nh vò b·o hiÖn nay.
3.VÊn ®Ò x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng
KÕt cÊu h¹ tÇng chi phèi tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña nÒn kinh
tÕ, do ®ã muèn cho nÒn kinh tÕ cÊt c¸nh, mçi quèc gia ph¶i cã mét c¬ së h¹
tÇng phï hîp. VÝ nh Ch©u ¢u, NhËt B¶n sau chiÕn tranh thÕ giíi thø 2 tõ
trong hoang tµn ®á n¸t hä ®· th¾t lng buéc bông, dån vèn x©y dùng ®êng
x¸, s©n bay, bÕn c¶ng,... ®Ó phôc vô trùc tiÕp cho phôc håi vµ ph¸t triÓn
kinh tÕ.
Níc ta, mét níc bÞ chiÕn tranh tµn ph¸ nÆng nÒ nªn kÕt cÊu h¹ tÇng
qu¸ thÊp kÐm c¶ vÒ sæ lîng lÉn chÊt lîng, nay bíc vµo qu¸ tr×nh c«ng
nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ viÖc x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng phï hîp ph¶i tiÕn
hµnh x©y dùng hoµn chØnh, ®ång lo¹t c¸c kÕt cÊu h¹ tÇng. §Æc biÖt lµ c¬ së
h¹ tÇng cña ngµnh giao th«ng vËn t¶i,... Giao th«ng vËn t¶i lµ cöa më, lµ
®ßn sãc víi toµn bé ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi, thóc ®Èy c¸c qu¸ tr×nh giao lu
v¨n ho¸ vµ kinh tÕ, ph¸t triÓn vµ ph©n phèi lùc lîng s¶n xuÊt trªn quy m«
toµn l·nh thæ. Lµ cÇu nèi ®Ó më réng giao lu quèc tÕ, tríc hÕt lµ víi c¸c níc l¸ng giÒng vµ trong khu vùc. Trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i
ho¸ hiÖn nay viÖc x©y dùng vµ më réng kÕt cÊu h¹ tÇng, giao th«ng vËn t¶i
võa lµ ®iÒu kiÖn võa lµ néi dung c¬ b¶n ®Ó t¹o c¬ së quan träng cho sù
nghiÖp ®æi míi nÒn kinh tÕ. Sù yÕu kÐm cña kÕt cÊu h¹ tÇng võa lµ nguyªn
nh©n rÊt quan träng h¹n chÕ sù ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi võa lµ hËu qu¶ cña
nÒn c«ng nghiÖp chËm ph¸t triÓn.
Tõ ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña nÒn kinh tÕ trong giai ®o¹n tríc m¾t cÇn tËp
trung n©ng cao kÕt cÊu h¹ tÇng co¸ s½n nh vËy sÏ ®em l¹i nhiÒu lîi Ých hiÖu
qu¶ h¬n lµ x©y dùng míi. TÊt nhiªn nh÷ng dù ¸n míi còng phØa ®îc thùc
hiÖn dÇn dÇn khi c«ng ®o¹n söa ch÷a n©ng cÊp kÕt thóc.
4. VÊn ®Ò n©ng cao hiÖu lùc, vai trß ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ níc.
Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hoµ ngµy nay kh«ng cßn tÝnh tù ph¸t nh tríc
®©y nã ®· tõng ë c¸c níc ®i tríc. Nhµ níc ®ãng vai trß rÊt quan träng
kh«ng chØ víi chøc n¨ng quy ®Þnh luËt lÖ lµm träng tµi, b¶o hé, khuyÕn
khÝch hoÆc trõng ph¹t b»ng c¸c c«ng cô hµnh chÝnh, kinh tÕ mµ Nhµ níc
cßn cã thÓ ®ãng gãp tÝch cùc vµo viÖc thóc ®Êy c«ng nghiÖp ho¸ th«ng qua
c¸c chøc n¨ng ®Çu t h×nh thµnh c¸c c¬ së ban ®Çu, chia sÎ rñi ro trong c¸c
lÜnh vùc míi. ChÝnh v× thÕ, t¹o m«i trêng thuËn lîi cho sù nghiÖp c«ng
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ th× c¸c chøc n¨ng trªn cña nhµ níc ph¶i ®îc ®¶m
b¶o, tøc lµ ph¶i n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ níc ®Ó thÓ hiÖn ë
c¸c mÆt chÝnh sau ®©y:
+ T¨ng cêng më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i ®Ó g¾n qu¸ tr×nh c«ng
nghiÖp ho¸ ®©t níc víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ thÕ giíi vµ trong khu
vùc.
+ X©y dùng chÝnh s¸ch tiÒn tÖ tµi chÝnh ®óng ®¾n ®Æc quyÒn cho
nh÷ng hµng thiÕt yÕu ®èi víi s¶n xuÊt, tiªu dïng, xuÊt khÈu th«ng qua trî
cÊp cã chän läc, thuÕ quan ®Þnh ng¹ch, hç trî gi¸.
+ Nghiªn cøu quy ho¹ch, kÕ ho¹ch híng dÉn c¸c nhµ ®Çu t theo quy
ho¹ch cña ChÝnh phñ chØ ®¹o thùc hiÖn c¸c c«ng tr×nh ®iÓm cña quãc gia vÒ
c«ng nghiÖp ho¸ vµ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp trong tõng thêi kú mét c¸ch phï
hîp ®Ó h×nh thµnh nªn nh÷ng “cùc t¨ng trëng” cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.
+Hç trî c¸c doanh nghiÖp , c¸c thµnh phÇn kinh tÕ n©ng cao n¨ng lùc
tiÕp thÞ, n¾m b¾t th«ng tin ®Ó më réng thÞ trêng trong vµ ngoµi níc.
+ T¹o m«i trêng luËt ph¸p nh»m duy tr× c¹nh tranh b×nh ®¼ng gi÷a c¸c
thµnh phÇn kinh tÕ c¸c doanh nghiÖp .
+ ChÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh trong c«ng viÖc ®Çu t n©ng cÊp, x©y dùng c¬
së h¹ tÇng kinh tÕ-x· héi
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
phÇn III : KÕt luËn
Mét lÇn n÷a chóng ta kh¼ng ®Þnh l¹i r»ng môc tiªu cña qu¸ tr×nh c«ng
nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta lµ ®a ®Êt níc tõ mét níc n«ng nghiÖp l¹c
hËu víi lèi s¶n xuÊt nhá, thñ c«ng tiÕn lªn mét níc c«ng nghiÖp víi c¬ së
vËt chÊt-kü thuËt hiÖn ®¹i, QHSX tiÕn bé, phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña
LLSX, c¸c nguån lùc trong vµ ngoµi níc ®îc khai th¸c sö dông vµ ph¸t huy
hÕt tiÒm n¨ng, tiÕn tíi môc tiªu d©n giµu níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n
minh.
Trong ®iÒu kiÖn t×nh h×nh ®Êt níc ta cßn nhiÒu khã kh¨n, ®iÓm xuÊt
ph¸t thÊp, c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ kh«ng thÓ thùc hiªn trong mét
sím mét chiÌu mµ §¶ng ta x¸c ®Þnh ®©y lµ mét qu¸ tr×nh tr¶i qua nhiÒu
thËp kû. H¬n 30 n¨m qua, qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt níc tuy cha lµm
nªn ®îc bíc nh¶y vÜ ®¹i, quyÕt ®Þnh, nhng còng ®· t¹o nªn tiÒn ®Ò cho sù
nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ tõ nay vÒ sau. Giai ®o¹n hiÖn nµy lµ giai ®o¹n
chuÈn bÞ c¬ së vËt chÊt kü thuËt trang bÞ tri thøc cho con ngêi ®Ó tiÕn vµo
thÕ kû 21, thùc hiÖn môc tiªu ®Õn n¨m 2020 níc ta trë thµnh mét níc c«ng
nghiÖp. §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc lÇn thø 8 (1996) ®· x¸c ®Þnh: “Giai
®o¹n tõ nay ®Õn 2000 lµ bíc rÊt quan träng cña thêi kú ph¸t triÓn míi, ®Èy
m¹nh c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc... NhiÖm vô cña nh©n d©n ta lµ
tËp trung mäi lùc lîng, tranh thñ thêi c¬, vît qua thö th¸ch ®Èy m¹nh c«ng
cuéc ®æi míi mét c¸ch toµn diÖn vµ ®ång bé, tiÕp tôc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ
hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý
cña Nhµ níc theo ®Þnh híng X· héi chñ NghÜa phÊn ®Êu ®¹t vµ vît môc
tiªu ®Ò ra trong chiÕn lîc æn ®inh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Õn n¨m
2000: T¨ng trëng kinh tÕ nhanh hiÖu qu¶ cao vµ bÒn v÷ng, ®i ®«i víi gi¶i
quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò bøc sóc vÒ x· héi, ®¶m b¶o quèc phßng an ninh c¶i
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, n©ng cao tÝch luü néi bé tõ nÒn kinh tÕ, t¹o tiÒn ®Ò
v÷ng ch¾c cho bíc ph¸t triÓn cao h¬n vµo ®Çu thÕ kØ sau.
Lµ mét sinh viªn kinh tÕ-mét chñ nh©n t¬ng lai cña ®Êt níc trong giai
®o¹n chuÈn bÞ hµnh trang cña m×nh em rÊt quan t©m ®Õn nh÷ng ®êng lèi
chÝnh s¸ch ®æi míi cña ®¶ng, nhµ níc vÒ nh÷ng chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ
còng nh nh÷ng ý kiÕn kh¸c nhau vÒ c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ -hiÖn ®¹i
ho¸ ®Êt níc sau khi ®· nghiªn cøu kÜ vÒ vÊn ®Ò nµy qua bµi viÕt cña m×nh.
Theo em, víi vÞ trÝ trung t©m vµ vai trß chñ thÓ cña qu¸ tr×nh c«ng
nghiÖp ho¸ -hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. H×nh thµnh mét líp ngêi n¨ng ®éng, cã
chi thøc, cã b¶n lÜnh kinh doanh, x«ng x¸o, d¸m nghÜ, d¸m lµm, qu¶ lµ cÇn
thiÕt.
Thùc tÕ ®· cho thÊy víi mét nguån tµi nguyªn nghÌo nµn, ®iÒu kiÒn
thiªn nhiªn kh¾c nghiÖt nhng NhËt B¶n vÉn v¬n lªn b»ng c«ng nghiÖp ho¸,
hiÖn ®¹i ho¸ vµ b»ng ý chÝ con ngêi NhËt B¶n ®Ó hiÖn nay hä ®ang cã tªn
trong 7 níc c«ng nghiÖp hµng ®Çu thÕ giíi.
Víi thùc tr¹ng t×nh h×nh gi¸o dôc ®µo t¹o cña níc ta hiÖn nay, em cho
r»ng cßn thiªn vÒ sè lîng, chÊt kîng cha cao mét c¸ch ®ång ®Òu, sinh viªn
®îc ®µo t¹o ra cã lý thuyÕt nhng kh¶ n¨ng vËn dông kÐm, kh«ng linh ho¹t.
V× vËy theo em, ngoµi viÖc phæ cËp gi¸o dôc, cÇn ph¶i tiÕn hµnh c¶i tiÕn
ch¬ng tr×nh gi¸o dôc ®µo t¹o ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng øng dông, tÝnh n¨ng
®éng cña ®éi ngò trÝ thøc trÎ, cã thÓ lµ t¨ng giê thùc hµnh, giê ®i thùc tÕ,
khuyÕn khÝch c¸c s¸ng kiÕn cã gi¸ trÞ ... lµm cho ®éi ngò trÝ thøc trÎ nµy kÕ
thõa vµ thùc hiÖn tèt ý tëng tèt ®Ñp cña ®¶ng trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp
ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
Thø n÷a lµ ph¸t huy lîi thÕ vÒ vÞ trÝ ®Þa lý ®Ó më réng mèi quan hÖ
giao lu kinh tÕ chÝnh trÞ, th«ng th¬ng víi níc ngoµi nhanh chãng, tiÕp thu
nh÷ng c«ng nghÖ míi, nh÷ng hµnh trang ®· cã s½n gióp chóng ta cã thÓ b¾t
®Çu tõ nöa sau cña chÆng ®êng t×m kiÕm c«ng nghÖ.
Thø ba lµ: Nhµ níc cÇn n©ng cao chøc n¨ng ®Þnh híng, d©n d¾t thùc
hiÖn c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®ai ho¸ cã ®Þnh híng, cã c«ng nghÖ
hiÖn ®¹i nh lµ mét thø vò khÝ- mét con ngêi n¨ng ®éng, cã chi thøc sÏ biÕt
®a ®Êt níc ®i lªn b»ng c¸ch nµo.
§Êt níc ta ®· vµ ®ang tiÕn lªn mét c¸ch v÷ng ch¾c, kh¼ng ®Þnh con ®êng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc lµ ®óng ®¾n vµ kh¸ch quan. MÆc
dï cßn nhiÒu sai lÇm vµ khã kh¨n cÇn vît qua nhng díi sù l·nh ®¹o s¸ng
suèt cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam, con ngêi ViÖt Nam sÏ tiÕp bíc cha anh,
ra søc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn ®Êt níc ngµy cµng giµu ®Ñp. Sù c«ng nghiÖp ho¸
-hiÖn ®¹i ho¸ ch¾c ch¾n sÏ thµnh c«ng.
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Tµi liÖu sö dông.
1.VI. Lªnin toµn tËp tËp 36
2.kinh tÕ chÝnh trÞ häc M¸c –Lªnin.
3.Mét sè vÊn ®Ò vÒ chñ nghÜa M¸c- lªnin trong thêi ®¹i hiÖn nay- nhµ
xuÊt b¶n chÝnh tri quèc gia 1996
4. §Þnh híng XHCN ë ViÖt Nam.
5. V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu §¶ng toµn quèc lÇn thø V, VI, VII, VIII.
6. Sù l·nh ®¹o vµ ho¹t ®éng cña ®¶ng trong ®iÒu kiÖn c¬ chÕ thÞ trêng.
7. T¹p chÝ qu¶n lý x©y dùng nhµ níc: C¸c sè n¨m 96, 97.
20